Transcript ppt ราชาศัพท์
Slide 1
Slide 2
หมายถึง ถ้ อยคาสุภาพไพเราะที่ใช้ ให้ เหมาะกับฐานะของ
บุคคลในสภาพสังคมไทย ซึ่งถือหลักแบ่ งตามวัยวุฒิ
คุณวุฒิ และชาติวุฒิ ได้ แก่
๑.พระมหากษัตริย์ และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ
๒.พระบรมวงศานุวงศ์ (พระบรมวงศ์ และพระอนุวงศ์ )
๓.พระภิกษุสงฆ์
๔.ขุนนาง ข้ าราชการ
๕.สุภาพชน
Slide 3
ใช้ คาราชาศัพท์ ชัน้ สูงสุดเสมอกัน ยกเว้ นคาว่ า “พระบรม” ใช้ กับ
พระมหากษัตริย์พระองค์ เดียว
Slide 4
พระบรมวงศานุวงศ์
พระบรมวงศ์ (เจ้ าชัน้ สูง)
พระอนุวงศ์ (เจ้ าชัน้ รอง)
Slide 5
สมเด็จพระบรมราชินี
สมเด็จพระบรมราชชนนี
สมเด็จพระยุพราช
สมเด็จพระบรมราชกุมารี
Slide 6
สมเด็จพระยุพราช (สยามมกุฎราชกุมาร)
สมเด็จพระบรมราชกุมารี
Slide 7
สมเด็จเจ้ าฟ้า
◦ สมเด็จเจ้ าฟ้าหญิงจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
◦ สมเด็จพระเชษฐภคินีเธอ เจ้ าฟ้าเพชรรั ตน์ ราชสุดาสิริโสภาพรรณวดี
◦ สมเด็จพระเจ้ าพี่นางเธอ เจ้ าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
สมเด็จพระเจ้ าบรมวงศ์ เธอ พระองค์ เจ้ า
พระเจ้ าวรวงศ์ เธอพระองค์ เจ้ า และ พระวรวงศ์ เธอพระองค์ เจ้ า (ทรงกรม)
พระวรวงศ์ เธอพระองค์ เจ้ า (ที่มิได้ ทรงกรม)
หม่ อมเจ้ า
Slide 8
Slide 9
พระองค์ เจ้ า
หม่ อมเจ้ า
Slide 10
สมเด็จพระสังฆราชเจ้ า
สมเด็จพระสังฆราช
สมเด็จพระราชาคณะ
พระราชาคณะ
พระสงฆ์ ท่ ว
ั ไป
Slide 11
ประธานองคมนตรี
นายกรั ฐมนตรี
ประธานสภาผู้แทนราษฎร
องคมนตรี
รองนายกรั ฐมนตรี
รั ฐมนตรี
รองประธานสภาผู้แทนราษฎร
ปลัดกระทรวง
อธิบดี ผู้ว่าราชการจังหวัด
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สุภาพชนหรื อบุคคลทั่วไป
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
• พระบรมราชโองการ
พระบรม
• พระบรมราโชวาท
• พระบรมราชินีนาถ
• พระราชธิดา
พระราช
• พระราชทรัพย์
• พระราชกรณียกิจ
• พระภคินี
พระ
• พระหทัย
• พระโอสถ
Slide 16
พระบรม
•ไม่ใช้
• พระราชเสาวนีย์
พระราช
• พระราชวโรกาส
• พระราชนิพนธ์
• พระนัดดา
พระ
• พระสุคนธ์
• พระหัถต์
Slide 17
สมเด็จพระยุพราช
สมเด็จพระบรมราช
กุมารี
พระราช
พระราช
พระ
พระ
Slide 18
พระอนุวงศ์
(เจ้ าชัน้ รองทุกพระองค์ )
พระ
Slide 19
นาหน้ าคากริยาสามัญ
นาหน้ าคานามสามัญ
นาหน้ า
คากริยาราชาศัพท์
•ทรงแนะนา ทรงตักเตือน
•ทรงจับ
ทรงศึกษา
•ทรงม้ า ทรงรถ ทรงขลุย่
•ทรงเรื อใบ ทรงแซกโซโฟน
• ทรงพระราชนิพนธ์
• ทรงพระนิพนธ์
• ทรงพระอักษร
Slide 20
คาที่เป็ นกริยาราชาศัพท์ อยู่แล้ ว ไม่ ใช้ ทรงนาหน้ า เช่ น เสด็จ เสด็จฯ เสวย
โปรด ประทับ ฯลฯ
คาว่ าผนวช เป็ นกริยาราชาศัพท์ แต่ นิยมใช้ ทรงนาหน้ า (ทรงผนวช)
คาว่ า พระราชทาน แปลว่ า ให้ เป็ นคากริยาราชาศัพท์ ใช้ ทรงนาหน้ าไม่ ได้
คาว่ า “เป็ น” กับคาว่ า “มี” จะไม่ ใช้ ทรงนาหน้ าถ้ าคาที่ตามหลังเป็ นคาราชา
ศัพท์ เช่ น มีพระบรมราชโองการ มีพระราชดาริ เป็ นพระราชโอรส ฯลฯ
และใช้ ทรงนาหน้ าได้ ถ้าคาที่ตามหลังเป็ นคาสามัญ เช่ น ทรงเป็ นผู้นา
ทรงเป็ นมิ่งขวัญของปวงชนชาวไทย ฯลฯ
คาว่ า เข้ า ออก ขึน้ ลง จะใช้ “เสด็จ” นาหน้ า
ไม่ ใช้ “เสด็จฯ”
Slide 21
บุคคล
เกิด
ตาย
ให้
พระมหากษัตริย์
สมเด็จพระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระบรมราชินี
สมเด็จพระบรมราชชนนี
ทรงพระราชสมภพ
สวรรคต
พระราชทาน
สมเด็จพระยุพราช
สมเด็จพระบรมราชกุมารี
ทรงพระราชสมภพ
ทิวงคต
พระราชทาน
สมเด็จเจ้ าฟ้า (อัครราชกุมารี )
สมเด็จเจ้ าฟ้า
ประสูติ
สิน้ พระชนม์
เจ้ าชันรององค์
้
อื่นๆ
สมเด็จพระสังฆราช
ประสูติ
สิน้ พระชนม์
พระราชทาน
ประทาน
ประทาน
หม่อมเจ้ า
ประสูติ
สิน้ ชีพตักษัย
ถึงชีพติ ักษัย
ประทาน
Slide 22
ใช้
“เฝ้าฯ รับเสด็จ” (เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ)
ไม่ ใช้ ว่า “ถวายการต้ อนรับ” เพราะเป็ นสานวนต่ างประเทศ
ใช้
“แสดงความจงรักภักดี” “มีความจงรักภักดี”
ไม่ ใช้ ว่า “ถวายความจงรักภักดี” เพราะเป็ นสานวน
ต่ างประเทศเช่ นเดียวกัน
Slide 23
คาว่ า “อาคันตุกะ” หมายถึง แขกเมือง
“ราชอาคันตุกะ” หมายถึง แขกเมืองของพระราชา
“พระราชอาคันตุกะ” หมายถึง พระราชาที่เป็ นแขกเมืองของ
พระราชา
“ทูลเกล้ าฯ ถวาย” หมายถึง ถวายของเล็ก ของที่มีนา้ หนั กเบา
“น้ อมเกล้ าฯ ถวาย” หมายถึง ถวายของใหญ่ ของหนัก
ร้ านจักษุการแว่ น ทูลเกล้ าฯ ถวาย
Slide 24
Slide 2
หมายถึง ถ้ อยคาสุภาพไพเราะที่ใช้ ให้ เหมาะกับฐานะของ
บุคคลในสภาพสังคมไทย ซึ่งถือหลักแบ่ งตามวัยวุฒิ
คุณวุฒิ และชาติวุฒิ ได้ แก่
๑.พระมหากษัตริย์ และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ
๒.พระบรมวงศานุวงศ์ (พระบรมวงศ์ และพระอนุวงศ์ )
๓.พระภิกษุสงฆ์
๔.ขุนนาง ข้ าราชการ
๕.สุภาพชน
Slide 3
ใช้ คาราชาศัพท์ ชัน้ สูงสุดเสมอกัน ยกเว้ นคาว่ า “พระบรม” ใช้ กับ
พระมหากษัตริย์พระองค์ เดียว
Slide 4
พระบรมวงศานุวงศ์
พระบรมวงศ์ (เจ้ าชัน้ สูง)
พระอนุวงศ์ (เจ้ าชัน้ รอง)
Slide 5
สมเด็จพระบรมราชินี
สมเด็จพระบรมราชชนนี
สมเด็จพระยุพราช
สมเด็จพระบรมราชกุมารี
Slide 6
สมเด็จพระยุพราช (สยามมกุฎราชกุมาร)
สมเด็จพระบรมราชกุมารี
Slide 7
สมเด็จเจ้ าฟ้า
◦ สมเด็จเจ้ าฟ้าหญิงจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
◦ สมเด็จพระเชษฐภคินีเธอ เจ้ าฟ้าเพชรรั ตน์ ราชสุดาสิริโสภาพรรณวดี
◦ สมเด็จพระเจ้ าพี่นางเธอ เจ้ าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
สมเด็จพระเจ้ าบรมวงศ์ เธอ พระองค์ เจ้ า
พระเจ้ าวรวงศ์ เธอพระองค์ เจ้ า และ พระวรวงศ์ เธอพระองค์ เจ้ า (ทรงกรม)
พระวรวงศ์ เธอพระองค์ เจ้ า (ที่มิได้ ทรงกรม)
หม่ อมเจ้ า
Slide 8
Slide 9
พระองค์ เจ้ า
หม่ อมเจ้ า
Slide 10
สมเด็จพระสังฆราชเจ้ า
สมเด็จพระสังฆราช
สมเด็จพระราชาคณะ
พระราชาคณะ
พระสงฆ์ ท่ ว
ั ไป
Slide 11
ประธานองคมนตรี
นายกรั ฐมนตรี
ประธานสภาผู้แทนราษฎร
องคมนตรี
รองนายกรั ฐมนตรี
รั ฐมนตรี
รองประธานสภาผู้แทนราษฎร
ปลัดกระทรวง
อธิบดี ผู้ว่าราชการจังหวัด
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สุภาพชนหรื อบุคคลทั่วไป
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
• พระบรมราชโองการ
พระบรม
• พระบรมราโชวาท
• พระบรมราชินีนาถ
• พระราชธิดา
พระราช
• พระราชทรัพย์
• พระราชกรณียกิจ
• พระภคินี
พระ
• พระหทัย
• พระโอสถ
Slide 16
พระบรม
•ไม่ใช้
• พระราชเสาวนีย์
พระราช
• พระราชวโรกาส
• พระราชนิพนธ์
• พระนัดดา
พระ
• พระสุคนธ์
• พระหัถต์
Slide 17
สมเด็จพระยุพราช
สมเด็จพระบรมราช
กุมารี
พระราช
พระราช
พระ
พระ
Slide 18
พระอนุวงศ์
(เจ้ าชัน้ รองทุกพระองค์ )
พระ
Slide 19
นาหน้ าคากริยาสามัญ
นาหน้ าคานามสามัญ
นาหน้ า
คากริยาราชาศัพท์
•ทรงแนะนา ทรงตักเตือน
•ทรงจับ
ทรงศึกษา
•ทรงม้ า ทรงรถ ทรงขลุย่
•ทรงเรื อใบ ทรงแซกโซโฟน
• ทรงพระราชนิพนธ์
• ทรงพระนิพนธ์
• ทรงพระอักษร
Slide 20
คาที่เป็ นกริยาราชาศัพท์ อยู่แล้ ว ไม่ ใช้ ทรงนาหน้ า เช่ น เสด็จ เสด็จฯ เสวย
โปรด ประทับ ฯลฯ
คาว่ าผนวช เป็ นกริยาราชาศัพท์ แต่ นิยมใช้ ทรงนาหน้ า (ทรงผนวช)
คาว่ า พระราชทาน แปลว่ า ให้ เป็ นคากริยาราชาศัพท์ ใช้ ทรงนาหน้ าไม่ ได้
คาว่ า “เป็ น” กับคาว่ า “มี” จะไม่ ใช้ ทรงนาหน้ าถ้ าคาที่ตามหลังเป็ นคาราชา
ศัพท์ เช่ น มีพระบรมราชโองการ มีพระราชดาริ เป็ นพระราชโอรส ฯลฯ
และใช้ ทรงนาหน้ าได้ ถ้าคาที่ตามหลังเป็ นคาสามัญ เช่ น ทรงเป็ นผู้นา
ทรงเป็ นมิ่งขวัญของปวงชนชาวไทย ฯลฯ
คาว่ า เข้ า ออก ขึน้ ลง จะใช้ “เสด็จ” นาหน้ า
ไม่ ใช้ “เสด็จฯ”
Slide 21
บุคคล
เกิด
ตาย
ให้
พระมหากษัตริย์
สมเด็จพระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระบรมราชินี
สมเด็จพระบรมราชชนนี
ทรงพระราชสมภพ
สวรรคต
พระราชทาน
สมเด็จพระยุพราช
สมเด็จพระบรมราชกุมารี
ทรงพระราชสมภพ
ทิวงคต
พระราชทาน
สมเด็จเจ้ าฟ้า (อัครราชกุมารี )
สมเด็จเจ้ าฟ้า
ประสูติ
สิน้ พระชนม์
เจ้ าชันรององค์
้
อื่นๆ
สมเด็จพระสังฆราช
ประสูติ
สิน้ พระชนม์
พระราชทาน
ประทาน
ประทาน
หม่อมเจ้ า
ประสูติ
สิน้ ชีพตักษัย
ถึงชีพติ ักษัย
ประทาน
Slide 22
ใช้
“เฝ้าฯ รับเสด็จ” (เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ)
ไม่ ใช้ ว่า “ถวายการต้ อนรับ” เพราะเป็ นสานวนต่ างประเทศ
ใช้
“แสดงความจงรักภักดี” “มีความจงรักภักดี”
ไม่ ใช้ ว่า “ถวายความจงรักภักดี” เพราะเป็ นสานวน
ต่ างประเทศเช่ นเดียวกัน
Slide 23
คาว่ า “อาคันตุกะ” หมายถึง แขกเมือง
“ราชอาคันตุกะ” หมายถึง แขกเมืองของพระราชา
“พระราชอาคันตุกะ” หมายถึง พระราชาที่เป็ นแขกเมืองของ
พระราชา
“ทูลเกล้ าฯ ถวาย” หมายถึง ถวายของเล็ก ของที่มีนา้ หนั กเบา
“น้ อมเกล้ าฯ ถวาย” หมายถึง ถวายของใหญ่ ของหนัก
ร้ านจักษุการแว่ น ทูลเกล้ าฯ ถวาย
Slide 24