Transcript Program dla Wisły i Jej Dorzecza 2020
Slide 1
Związek
Miast
Nadwiślańskich
Biuro
Programu
dla Wisły i Jej
Dorzecza 2020
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
1
Slide 2
Geneza powstania programu
Kontynuacja prac związanych z Wisłą i jej dorzeczem przez różne
podmioty – rządowe, samorządowe, naukowo-badawcze,
stowarzyszenia itd.
Brak ukierunkowanych działań w obszarze związanym z
gospodarką wodną, w tym brak strategii gospodarki wodnej
Konieczność jednoznacznego zdefiniowania problemów w dorzeczu
Wisły i sposobów ich rozwiązania, a w szczególności znalezienie
źródeł finansowania
Konieczność koordynacji różnych przedsięwzięć oraz łagodzenie
konfliktów
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
2
Slide 3
Podstawa prawna działalności Biura Programu
dla Wisły i jej dorzecza 2020
Decyzja o przygotowaniu Programu dla Wisły i jej dorzecza została podjęta
w Porozumieniu zawartym w Toruniu przez wojewodów i marszałków
jedenastu województw leżących w dorzeczu rzeki Wisły z udziałem Szefa
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Ministra Środowiska w dniu 2 czerwca
2000 roku.
Porozumienie to przyjęto z inicjatywy i z udziałem Związku Miast
Nadwiślańskich oraz następujących stowarzyszeń:
Ligi Morskiej i Rzecznej,
Stowarzyszenia Dorzecza Wisły „Wisła”,
Fundacji Kaskady Dolnej Wisły,
Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych.
Rady Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej
Do opracowania kompleksowego programu powołano Biuro Program dla
Wisły i jej dorzecza, finansowane ze składek Związku Miast Nadwiślańskich
z pomocą - Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Ministra Środowiska.
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
3
Slide 4
Podstawowe założenia prawne Programu
Konstytucyjna zasada
zrównoważonego rozwoju
Ustawy: Prawo wodne, prawo
ochrony i kształtowania
środowiska
Dyrektywy unijne, przede
wszystkim Ramowa Dyrektywa
Wodna
Polityka ekologiczna Państwa
Umowy i konwencje
międzynarodowe
Strategie na szczeblu
krajowym i województw
samorządowych
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
4
Slide 5
Cele PROGRAMU
Bezpieczeństwo przed
powodzią, suszą i innymi
nadzwyczajnymi
zagrożeniami.
Poprawa ekosystemu
dorzecza Wisły
Poprawa jakości wód
powierzchniowych i
podziemnych.
Umożliwienie rozwoju
gospodarczego, w tym
rolnictwa, w dorzeczu Wisły,
zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju.
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
5
Slide 6
Cechy Programu dla Wisły i jej dorzecza
Otwartość
Spójność
planowanie w obszarze dorzecza
korelacja pomiędzy różnymi inicjatywami
Zgodność
na różne inicjatywy i podprogramy
w czasie
na zmieniające się uwarunkowania społeczne, ekonomiczne i prawne
z obowiązującym prawem (przede wszystkim z Prawem wodnym, ustawami
środowiskowymi, dyrektywami unijnymi - Ramową Dyrektywą Wodną itd.)
z istniejącymi i powstającymi strategiami na różnych szczeblach, planami
zagospodarowania przestrzennego itd.
z kompetencjami poszczególnych instytucji i organizacji
akceptacja, po negocjacjach, z NGOs
Ograniczoność
program obejmie ściśle określony obszar działań w dziedzinach przedstawionych w
tabelach
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
6
Slide 7
Terytorialny obszar Programu
P O L S K A W P O D Z IA L E N A 2 D O R Z E C Z A
sk
PPoom
moors
rskkie
ie GGddaaññsk
W
W aarm
rm iñ
iñsskkoo-M
-Maazu
zurs
rskkie
ie
O
Olsztyn
lsztyn
ZZaacchhooddnnio
ioppoom
moors
rskkie
ie
SSzcze
zczecin
cin
oteæ
N
Noteæ
aa
rrzz
eebb
BBii
PPooddla
lasskkie
ie
K
Kuuja
jaw
wsskkoo-P
-Poom
moors
rskkie
ie
BBia
ia³ysto
³ystokk
BByd
ydggooszcz
szcz
TTooru
ruññ
W
Wis
is³a
³a
PPoozn
znaaññ
LLuubbuusskkie
ie
M
Maazo
zow
wie
iecckkie
ie
artaa
W
W art
ug
BBug
W
Waarsza
rszaw
waa
ZZie
ielo
lonnaa G
Góóra
ra
W
W ie
ielk
lkooppools
lskkie
ie
££óóddŸŸ
££óóddzk
zkie
ie
LLuubblin
lin
D
Dooln
lnooœ
œl¹l¹ sskkie
ie
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
W
Wro
roc³a
c³aw
w
OO
ddrr
aa
LLuubbeels
lskkie
ie
KKie
ielce
lce
O
Oppoole
le
O
Oppools
lskkie
ie
Œw
Œw
iê
to
rzys
ie
Œwiê
iêto
tokkkrzys
rzyskkkie
ie
Œl¹
Œl¹ sskkie
ie
³a
is³a
W
Wis
KKaato
tow
wice
ice
nn
SSaa
Dorzecze Wisły w
granicach RP
Dorzecza innych rzek i
rzeki Przymorza
przypisane do umownego
dorzecza Wisły
Konieczność współpracy
międzynarodowej na
obszarach dorzeczy
wspólnych z sąsiednimi
państwami
R
Rze
zeszó
szów
w
KKra
rakó
ków
w
PPooddkkaarp
rpaacckkie
ie
M
Maa³o
³oppools
lskkie
ie
7
Slide 8
Merytoryczny obszar Programu
Program wyróżnia cztery podstawowe obszary
merytoryczne programu, wzajemnie przenikające
się:
ochrona zasobów i czystości wód podziemnych i
powierzchniowych;
przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom;
ochronę środowiska, zasobów przyrody i krajobrazu;
rozwój gospodarczy dorzecza.
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
8
Slide 9
1. Ochrona zasobów i czystości wód
podziemnych i powierzchniowych.
Ochrona zbiorników wód podziemnych,
ze szczególnym uwzględnieniem GZWP
Racjonalizacja zużycia wody, ze
szczególnym uwzględnieniem poprawy
jakości wody dla ludności (ludność –
wody podziemne, przemysł –
powierzchniowe)
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód
podziemnych i powierzchniowych, w tym
w ramach Krajowego Programu
Oczyszczania Ścieków Komunalnych
Identyfikacja zanieczyszczeń
obszarowych i ich unieszkodliwianie
Określenie zasobności poszczególnych
zlewni w wodę i związane z tym
wytyczne w planowaniu przestrzennym
Bilanse wodno – gospodarcze
poszczególnych zlewni
Wspomaganie tworzenie warunków
korzystania z wód dorzeczy jako aktu
prawa miejscowego
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
9
Slide 10
2. Przeciwdziałanie nadzwyczajnym
zagrożeniom
Ochrona przeciwpowodziowa
czynna
Zbiorniki przeciwpodziowe, szczególnie
w dorzeczu Górnej Wisły
Mała retencja
Poldery przeciwpowodziowe
Lodołamanie
bierna
Wały przeciwpowodziowe
Regulacja rzek i potoków górskich
nieinwestycyjna
Planowanie przestrzenne
Wywłaszczenia
Systemy podatkowe i ubezpieczeniowe
postępowanie w czasie wystąpienia powodzi
Plany działań kryzysowych
Edukacja przeciwpowodziowa
Ochrona przed suszą
Retencja powierzchniowa i podziemna, w tym
mała retencja i zwiększanie lesistości
dorzecza
Racjonalizacja zużycia wody i zachowania jej
dobrej jakości
Zapobieganie awariom przemysłowym i budowli
hydrotechnicznych
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
10
Slide 11
3. Ochrona środowiska, zasobów przyrody i
krajobrazu
•
•
•
•
•
•
•
Wyznaczenie obszarów objętych ochroną
przyrody i krajobrazu, ze szczególnym
uwzględnieniem elementów strategii
województw oraz programów ogólnopolskich –
w tym programu Natura 2000
Wyznaczenie obszarów podlegających ochronie
w ramach konwencji międzynarodowych
Rozwiązywanie konfliktów pomiędzy ochroną
przyrody a rozwojem gospodarczym, zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju
Przeciwdziałanie negatywnym skutkom rozwoju
gospodarczego w dorzeczu, ze szczególnym
uwzględnieniem ichtiofauny.
Wyznaczenie i realizacja obszarów
podlegających renaturyzacji
Ochrona unikalnych wartości krajobrazowych w
dorzeczu
Ochrona dziedzictwa kulturowego w dorzeczu,
ze szczególnym uwzględnieniem zabytkowych
obiektów hydrotechnicznych (np. kanały) oraz
urbanistycznych (np. lokacje miast położonych
nad rzekami)
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
11
Slide 12
4. Rozwój gospodarczy dorzecza rzeki Wisły
Turystyka i rekreacja związana z wodą
przystanie, mariny, stanice wodne dla turystyki jachtowej, kajakowej i
motorowodnej
rewitalizacja żeglownych szlaków turystycznych
rozwój turystyki wodnej w aspekcie międzynarodowym
kąpieliska i kompleksy rekreacyjne
Energetyka wodna
określenie możliwego do wykorzystania potencjału hydroenergetycznego w
dorzeczu
wskazanie miejsc budowy elektrowni wodnych
Żegluga śródlądowa
określenie możliwości wykorzystania żeglugi towarowej jako alternatywnej
formy transportu, szczególnie towarów masowych
określenie kompromisu pomiędzy parametrami dróg wodnych a
dostosowywaniem taboru do tych parametrów
rozwój żeglugi turystycznej i indywidualnej
Komunikacja miedzybrzegowa
wskazanie miejsc przepraw stałych i promowych, w powiązaniu z budową
innych obiektów oraz z ich skutkami
Woda dla przemysłu
podział dorzecza na obszary o możliwościach poboru wody dla przemysłu
Rybactwo śródlądowe i wędkarstwo
wskazanie wód dostępnych dla rybactwa i wędkarstwa
wskazanie obszarów umożliwiających rozwój rybactwa hodowlanego
Planowanie przestrzenne
wskazanie obszarów dostępnych dla rozwoju osadnictwa, ochrony przyrody,
wskazanie obszarów deficytowych w wodę, skutkujących ograniczenia
działalności gospodarczej
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
12
Slide 13
Podmioty uczestniczące w przygotowaniu
Programu
administracja rządowa, w szczególności Minister
Środowiska jako Pełnomocnik Rządu ds. Programu
Wisła 2020
administracja samorządowa wszystkich szczebli
związki miast i gmin
jednostki naukowo–badawcze
organizacje pozarządowe (NGOs), w tym ekologiczne
(np.WWF) i gospodarcze (np. TEW i TRMEW)
podmioty gospodarcze
osoby fizyczne
Biuro Programu dla Wisły i jej dorzecza
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
13
Slide 14
Podmioty realizujące Program
administracja rządowa, a w szczególności regionalne
zarządy gospodarki wodnej, regionalne dyrekcje lasów
państwowych, parki narodowe, urzędy żeglugi
śródlądowej i urzędy morskie
administracja samorządowa, zgodnie z komp
etencjami ustawowymi (np. zarządy melioracji i urządzeń
wodnych w zakresie biernej ochrony
przeciwpowodziowej i pompowni melioracyjnych, gminy
w zakresie oczyszczania ścieków)
podmioty gospodarcze
podmioty mieszane w ramach partnerstwa publiczno –
prywatnego
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
14
Slide 15
Konflikty związane z Programem
każde działanie wywołuje konflikty interesów
możliwe do przewidzenia konflikty:
konflikt pomiędzy lobby gospodarczym i ekologicznym – vide zapora w
Nieszawie, program Natura 2000, program Kaskady Dolnej Wisły
konflikty pomiędzy lokalnymi interesami w dorzeczu
konflikty wewnątrzśrodowiskowe związane z gospodarką wodną
konflikty pomizy różnymi elementami programu
konflikty na szczeędzy administracją rządową i samorządową
konflikty pomiędblu międzynarodowym
zadaniem Programu jest doprowadzenie do kompromisów na
obszarach konfliktowych
bez osiągnięcia konsensusu w spornych kwestiach nie będzie
możliwa realizacja programu
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
15
Slide 16
Finansowanie Programu
Podstawą sukcesu realizacji Programu jest jego finansowanie
– fiasko dotychczasowych programów zawsze rozbijało się o
pieniądze
Należy osiągnąć efekt synergii poprzez finansowanie z
różnych źródeł:
budżetu państwa – w ramach ustawy o Programie wieloletniem
funduszy celowych krajowych, przede wszystkim z NFOŚiGW,
wfośigw, EkoFunduszu
funduszy unijnych, których beneficjentami są przede wszystkim
samorządy i podmioty gospodarcze
środków prywatnych, ze szczególnym uwzględnieniem
partnerstwa publiczno – prywatnego
Dlatego najważniejszym celem Biura jest doprowadzenie do
uchwalenia przez Sejm RP „Ustawy wiślanej” lub co najmniej
przyjęcie Programu przez Rząd RP
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
16
Slide 17
Analiza silnych i słabych stron Programu
Silne strony
integracja wszystkich środowisk wokół idei zrealizowania
Programu
całościowy Program dla całego dorzecza ma większe szanse
realizacji niż drobne rozproszone programy
wysoka akceptacja społeczna programu przez społeczności i
samorządy lokalne,
Słabe strony
niska akceptacja decydentów różnych szczebli w finansowanie
programu, wobec długotrwałych w czasie efektów realizacji
programu, wykraczających daleko poza kalendarze wyborcze,
konflikty interesów, o których była mowa
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
17
Slide 18
Procedowanie Programu
Uzyskanie i aktualizacja wiarygodnych danych od podmiotów
uczestniczących w Programie, a w szczególności od:
Ministra Środowiska i jemu podległych jednostek organizacyjnych;
samorządów szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego;
związków gmin i miast;
instytucji realizujących programy cząstkowe;
podmiotów gospodarczych;
jednostek naukowo - badawczych
Weryfikacja uzyskanych danych i przeprowadzenie negocjacji w obszarach
konfliktowych
Przygotowanie ostatecznego projektu „Ustawy wiślanej”
Przekazanie projektu ustawy do ministra właściwego ds. gospodarki wodnej
w celu dokonania uzgodnień międzyresortowych
Skierowanie projektu ustawy do Sejmu RP
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
18
Slide 19
Stan bieżący realizacji Programu
Określono podstawowe
obszary terytorialne i
merytoryczne Programu
Przygotowano wstępną
propozycję projektu
Uzyskano część danych, w
szczególności od samorządów
wojewódzkich. Ocenia się, że
uzyskano około 80 % danych
do Programu
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
19
Slide 20
Oczekiwania
Włączenie się różnych środowisk, szczególnie
autorytetów zakresie gospodarki wodnej w proces
tworzenia programu
Uzyskanie informacji o istniejących programach i
działaniach w dorzeczu Wisły, szczególnie ze środowisk
naukowych i ekologicznych
Uzyskanie i aktualizacja pełnych danych do programu,
szczególnie z administracji rządowej (MŚ, rzgw itd.),
samorządów szczebla powiatowego i gminnego,
związków gmin i podmiotów gospodarczych
Akceptacji działań Biura, dla wspólnego celu, przez
gremia naukowe, organy władzy różnych szczebli,
podmioty gospodarcze i NGOs
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
20
Slide 21
Kontakt
Biuro
Programu dla Wisły i jej Dorzecza
ul. Chopina 1
00-559 Warszawa
tel. (22) 520 04 34, fax.(22)520 04 35
e-mail: [email protected]
www.zmn.org.pl
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
21
Slide 22
Zapraszamy do współpracy
Prosimy o zadawanie pytań
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
22
Związek
Miast
Nadwiślańskich
Biuro
Programu
dla Wisły i Jej
Dorzecza 2020
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
1
Slide 2
Geneza powstania programu
Kontynuacja prac związanych z Wisłą i jej dorzeczem przez różne
podmioty – rządowe, samorządowe, naukowo-badawcze,
stowarzyszenia itd.
Brak ukierunkowanych działań w obszarze związanym z
gospodarką wodną, w tym brak strategii gospodarki wodnej
Konieczność jednoznacznego zdefiniowania problemów w dorzeczu
Wisły i sposobów ich rozwiązania, a w szczególności znalezienie
źródeł finansowania
Konieczność koordynacji różnych przedsięwzięć oraz łagodzenie
konfliktów
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
2
Slide 3
Podstawa prawna działalności Biura Programu
dla Wisły i jej dorzecza 2020
Decyzja o przygotowaniu Programu dla Wisły i jej dorzecza została podjęta
w Porozumieniu zawartym w Toruniu przez wojewodów i marszałków
jedenastu województw leżących w dorzeczu rzeki Wisły z udziałem Szefa
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Ministra Środowiska w dniu 2 czerwca
2000 roku.
Porozumienie to przyjęto z inicjatywy i z udziałem Związku Miast
Nadwiślańskich oraz następujących stowarzyszeń:
Ligi Morskiej i Rzecznej,
Stowarzyszenia Dorzecza Wisły „Wisła”,
Fundacji Kaskady Dolnej Wisły,
Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych.
Rady Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej
Do opracowania kompleksowego programu powołano Biuro Program dla
Wisły i jej dorzecza, finansowane ze składek Związku Miast Nadwiślańskich
z pomocą - Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Ministra Środowiska.
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
3
Slide 4
Podstawowe założenia prawne Programu
Konstytucyjna zasada
zrównoważonego rozwoju
Ustawy: Prawo wodne, prawo
ochrony i kształtowania
środowiska
Dyrektywy unijne, przede
wszystkim Ramowa Dyrektywa
Wodna
Polityka ekologiczna Państwa
Umowy i konwencje
międzynarodowe
Strategie na szczeblu
krajowym i województw
samorządowych
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
4
Slide 5
Cele PROGRAMU
Bezpieczeństwo przed
powodzią, suszą i innymi
nadzwyczajnymi
zagrożeniami.
Poprawa ekosystemu
dorzecza Wisły
Poprawa jakości wód
powierzchniowych i
podziemnych.
Umożliwienie rozwoju
gospodarczego, w tym
rolnictwa, w dorzeczu Wisły,
zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju.
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
5
Slide 6
Cechy Programu dla Wisły i jej dorzecza
Otwartość
Spójność
planowanie w obszarze dorzecza
korelacja pomiędzy różnymi inicjatywami
Zgodność
na różne inicjatywy i podprogramy
w czasie
na zmieniające się uwarunkowania społeczne, ekonomiczne i prawne
z obowiązującym prawem (przede wszystkim z Prawem wodnym, ustawami
środowiskowymi, dyrektywami unijnymi - Ramową Dyrektywą Wodną itd.)
z istniejącymi i powstającymi strategiami na różnych szczeblach, planami
zagospodarowania przestrzennego itd.
z kompetencjami poszczególnych instytucji i organizacji
akceptacja, po negocjacjach, z NGOs
Ograniczoność
program obejmie ściśle określony obszar działań w dziedzinach przedstawionych w
tabelach
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
6
Slide 7
Terytorialny obszar Programu
P O L S K A W P O D Z IA L E N A 2 D O R Z E C Z A
sk
PPoom
moors
rskkie
ie GGddaaññsk
W
W aarm
rm iñ
iñsskkoo-M
-Maazu
zurs
rskkie
ie
O
Olsztyn
lsztyn
ZZaacchhooddnnio
ioppoom
moors
rskkie
ie
SSzcze
zczecin
cin
oteæ
N
Noteæ
aa
rrzz
eebb
BBii
PPooddla
lasskkie
ie
K
Kuuja
jaw
wsskkoo-P
-Poom
moors
rskkie
ie
BBia
ia³ysto
³ystokk
BByd
ydggooszcz
szcz
TTooru
ruññ
W
Wis
is³a
³a
PPoozn
znaaññ
LLuubbuusskkie
ie
M
Maazo
zow
wie
iecckkie
ie
artaa
W
W art
ug
BBug
W
Waarsza
rszaw
waa
ZZie
ielo
lonnaa G
Góóra
ra
W
W ie
ielk
lkooppools
lskkie
ie
££óóddŸŸ
££óóddzk
zkie
ie
LLuubblin
lin
D
Dooln
lnooœ
œl¹l¹ sskkie
ie
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
W
Wro
roc³a
c³aw
w
OO
ddrr
aa
LLuubbeels
lskkie
ie
KKie
ielce
lce
O
Oppoole
le
O
Oppools
lskkie
ie
Œw
Œw
iê
to
rzys
ie
Œwiê
iêto
tokkkrzys
rzyskkkie
ie
Œl¹
Œl¹ sskkie
ie
³a
is³a
W
Wis
KKaato
tow
wice
ice
nn
SSaa
Dorzecze Wisły w
granicach RP
Dorzecza innych rzek i
rzeki Przymorza
przypisane do umownego
dorzecza Wisły
Konieczność współpracy
międzynarodowej na
obszarach dorzeczy
wspólnych z sąsiednimi
państwami
R
Rze
zeszó
szów
w
KKra
rakó
ków
w
PPooddkkaarp
rpaacckkie
ie
M
Maa³o
³oppools
lskkie
ie
7
Slide 8
Merytoryczny obszar Programu
Program wyróżnia cztery podstawowe obszary
merytoryczne programu, wzajemnie przenikające
się:
ochrona zasobów i czystości wód podziemnych i
powierzchniowych;
przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom;
ochronę środowiska, zasobów przyrody i krajobrazu;
rozwój gospodarczy dorzecza.
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
8
Slide 9
1. Ochrona zasobów i czystości wód
podziemnych i powierzchniowych.
Ochrona zbiorników wód podziemnych,
ze szczególnym uwzględnieniem GZWP
Racjonalizacja zużycia wody, ze
szczególnym uwzględnieniem poprawy
jakości wody dla ludności (ludność –
wody podziemne, przemysł –
powierzchniowe)
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód
podziemnych i powierzchniowych, w tym
w ramach Krajowego Programu
Oczyszczania Ścieków Komunalnych
Identyfikacja zanieczyszczeń
obszarowych i ich unieszkodliwianie
Określenie zasobności poszczególnych
zlewni w wodę i związane z tym
wytyczne w planowaniu przestrzennym
Bilanse wodno – gospodarcze
poszczególnych zlewni
Wspomaganie tworzenie warunków
korzystania z wód dorzeczy jako aktu
prawa miejscowego
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
9
Slide 10
2. Przeciwdziałanie nadzwyczajnym
zagrożeniom
Ochrona przeciwpowodziowa
czynna
Zbiorniki przeciwpodziowe, szczególnie
w dorzeczu Górnej Wisły
Mała retencja
Poldery przeciwpowodziowe
Lodołamanie
bierna
Wały przeciwpowodziowe
Regulacja rzek i potoków górskich
nieinwestycyjna
Planowanie przestrzenne
Wywłaszczenia
Systemy podatkowe i ubezpieczeniowe
postępowanie w czasie wystąpienia powodzi
Plany działań kryzysowych
Edukacja przeciwpowodziowa
Ochrona przed suszą
Retencja powierzchniowa i podziemna, w tym
mała retencja i zwiększanie lesistości
dorzecza
Racjonalizacja zużycia wody i zachowania jej
dobrej jakości
Zapobieganie awariom przemysłowym i budowli
hydrotechnicznych
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
10
Slide 11
3. Ochrona środowiska, zasobów przyrody i
krajobrazu
•
•
•
•
•
•
•
Wyznaczenie obszarów objętych ochroną
przyrody i krajobrazu, ze szczególnym
uwzględnieniem elementów strategii
województw oraz programów ogólnopolskich –
w tym programu Natura 2000
Wyznaczenie obszarów podlegających ochronie
w ramach konwencji międzynarodowych
Rozwiązywanie konfliktów pomiędzy ochroną
przyrody a rozwojem gospodarczym, zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju
Przeciwdziałanie negatywnym skutkom rozwoju
gospodarczego w dorzeczu, ze szczególnym
uwzględnieniem ichtiofauny.
Wyznaczenie i realizacja obszarów
podlegających renaturyzacji
Ochrona unikalnych wartości krajobrazowych w
dorzeczu
Ochrona dziedzictwa kulturowego w dorzeczu,
ze szczególnym uwzględnieniem zabytkowych
obiektów hydrotechnicznych (np. kanały) oraz
urbanistycznych (np. lokacje miast położonych
nad rzekami)
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
11
Slide 12
4. Rozwój gospodarczy dorzecza rzeki Wisły
Turystyka i rekreacja związana z wodą
przystanie, mariny, stanice wodne dla turystyki jachtowej, kajakowej i
motorowodnej
rewitalizacja żeglownych szlaków turystycznych
rozwój turystyki wodnej w aspekcie międzynarodowym
kąpieliska i kompleksy rekreacyjne
Energetyka wodna
określenie możliwego do wykorzystania potencjału hydroenergetycznego w
dorzeczu
wskazanie miejsc budowy elektrowni wodnych
Żegluga śródlądowa
określenie możliwości wykorzystania żeglugi towarowej jako alternatywnej
formy transportu, szczególnie towarów masowych
określenie kompromisu pomiędzy parametrami dróg wodnych a
dostosowywaniem taboru do tych parametrów
rozwój żeglugi turystycznej i indywidualnej
Komunikacja miedzybrzegowa
wskazanie miejsc przepraw stałych i promowych, w powiązaniu z budową
innych obiektów oraz z ich skutkami
Woda dla przemysłu
podział dorzecza na obszary o możliwościach poboru wody dla przemysłu
Rybactwo śródlądowe i wędkarstwo
wskazanie wód dostępnych dla rybactwa i wędkarstwa
wskazanie obszarów umożliwiających rozwój rybactwa hodowlanego
Planowanie przestrzenne
wskazanie obszarów dostępnych dla rozwoju osadnictwa, ochrony przyrody,
wskazanie obszarów deficytowych w wodę, skutkujących ograniczenia
działalności gospodarczej
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
12
Slide 13
Podmioty uczestniczące w przygotowaniu
Programu
administracja rządowa, w szczególności Minister
Środowiska jako Pełnomocnik Rządu ds. Programu
Wisła 2020
administracja samorządowa wszystkich szczebli
związki miast i gmin
jednostki naukowo–badawcze
organizacje pozarządowe (NGOs), w tym ekologiczne
(np.WWF) i gospodarcze (np. TEW i TRMEW)
podmioty gospodarcze
osoby fizyczne
Biuro Programu dla Wisły i jej dorzecza
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
13
Slide 14
Podmioty realizujące Program
administracja rządowa, a w szczególności regionalne
zarządy gospodarki wodnej, regionalne dyrekcje lasów
państwowych, parki narodowe, urzędy żeglugi
śródlądowej i urzędy morskie
administracja samorządowa, zgodnie z komp
etencjami ustawowymi (np. zarządy melioracji i urządzeń
wodnych w zakresie biernej ochrony
przeciwpowodziowej i pompowni melioracyjnych, gminy
w zakresie oczyszczania ścieków)
podmioty gospodarcze
podmioty mieszane w ramach partnerstwa publiczno –
prywatnego
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
14
Slide 15
Konflikty związane z Programem
każde działanie wywołuje konflikty interesów
możliwe do przewidzenia konflikty:
konflikt pomiędzy lobby gospodarczym i ekologicznym – vide zapora w
Nieszawie, program Natura 2000, program Kaskady Dolnej Wisły
konflikty pomiędzy lokalnymi interesami w dorzeczu
konflikty wewnątrzśrodowiskowe związane z gospodarką wodną
konflikty pomizy różnymi elementami programu
konflikty na szczeędzy administracją rządową i samorządową
konflikty pomiędblu międzynarodowym
zadaniem Programu jest doprowadzenie do kompromisów na
obszarach konfliktowych
bez osiągnięcia konsensusu w spornych kwestiach nie będzie
możliwa realizacja programu
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
15
Slide 16
Finansowanie Programu
Podstawą sukcesu realizacji Programu jest jego finansowanie
– fiasko dotychczasowych programów zawsze rozbijało się o
pieniądze
Należy osiągnąć efekt synergii poprzez finansowanie z
różnych źródeł:
budżetu państwa – w ramach ustawy o Programie wieloletniem
funduszy celowych krajowych, przede wszystkim z NFOŚiGW,
wfośigw, EkoFunduszu
funduszy unijnych, których beneficjentami są przede wszystkim
samorządy i podmioty gospodarcze
środków prywatnych, ze szczególnym uwzględnieniem
partnerstwa publiczno – prywatnego
Dlatego najważniejszym celem Biura jest doprowadzenie do
uchwalenia przez Sejm RP „Ustawy wiślanej” lub co najmniej
przyjęcie Programu przez Rząd RP
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
16
Slide 17
Analiza silnych i słabych stron Programu
Silne strony
integracja wszystkich środowisk wokół idei zrealizowania
Programu
całościowy Program dla całego dorzecza ma większe szanse
realizacji niż drobne rozproszone programy
wysoka akceptacja społeczna programu przez społeczności i
samorządy lokalne,
Słabe strony
niska akceptacja decydentów różnych szczebli w finansowanie
programu, wobec długotrwałych w czasie efektów realizacji
programu, wykraczających daleko poza kalendarze wyborcze,
konflikty interesów, o których była mowa
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
17
Slide 18
Procedowanie Programu
Uzyskanie i aktualizacja wiarygodnych danych od podmiotów
uczestniczących w Programie, a w szczególności od:
Ministra Środowiska i jemu podległych jednostek organizacyjnych;
samorządów szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego;
związków gmin i miast;
instytucji realizujących programy cząstkowe;
podmiotów gospodarczych;
jednostek naukowo - badawczych
Weryfikacja uzyskanych danych i przeprowadzenie negocjacji w obszarach
konfliktowych
Przygotowanie ostatecznego projektu „Ustawy wiślanej”
Przekazanie projektu ustawy do ministra właściwego ds. gospodarki wodnej
w celu dokonania uzgodnień międzyresortowych
Skierowanie projektu ustawy do Sejmu RP
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
18
Slide 19
Stan bieżący realizacji Programu
Określono podstawowe
obszary terytorialne i
merytoryczne Programu
Przygotowano wstępną
propozycję projektu
Uzyskano część danych, w
szczególności od samorządów
wojewódzkich. Ocenia się, że
uzyskano około 80 % danych
do Programu
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
19
Slide 20
Oczekiwania
Włączenie się różnych środowisk, szczególnie
autorytetów zakresie gospodarki wodnej w proces
tworzenia programu
Uzyskanie informacji o istniejących programach i
działaniach w dorzeczu Wisły, szczególnie ze środowisk
naukowych i ekologicznych
Uzyskanie i aktualizacja pełnych danych do programu,
szczególnie z administracji rządowej (MŚ, rzgw itd.),
samorządów szczebla powiatowego i gminnego,
związków gmin i podmiotów gospodarczych
Akceptacji działań Biura, dla wspólnego celu, przez
gremia naukowe, organy władzy różnych szczebli,
podmioty gospodarcze i NGOs
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
20
Slide 21
Kontakt
Biuro
Programu dla Wisły i jej Dorzecza
ul. Chopina 1
00-559 Warszawa
tel. (22) 520 04 34, fax.(22)520 04 35
e-mail: [email protected]
www.zmn.org.pl
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
21
Slide 22
Zapraszamy do współpracy
Prosimy o zadawanie pytań
BIURO PROGRAMU DLA WISŁY I JEJ
DORZECZA ZWIĄZKU MIAST
NADWIŚLAŃSKICH www.zmn.org.pl
22