Transcript Pokaz "Redagowanie bibliografii załącznikowej i przypisów
Slide 1
Redagowanie bibliografii załącznikowej
i przypisów bibliograficznych
Dokumenty drukowane
Slide 2
NORMA
Norma PN-ISO 690: 2002
Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
Zawartość, forma i struktura
Slide 3
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA
wykaz dokumentów cytowanych i/lub wykorzystanych przez
autora dzieła bądź tylko związanych z tematem dzieła
PRZYPIS BIBLIOGRAFICZNY
krótkie objaśnienia do wyrazów, zwrotów lub fragmentów
tekstu cytowanego przez autora publikacji
Slide 4
Normy związane z tematem
PN-79/N-01222/07 Kompozycja wydawnicza książki.
Bibliografia załącznikowa
PN-78/N-01222/04 Kompozycja wydawnicza książki.
Materiały uzupełniające tekst główny
PN-76/N-1150
Zasady skracania tytułów czasopism i
wydawnictw zbiorowych
PN-85/N-01158
Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie
bibliograficznym i katalogowym
PN-68/N-01178
Przepisy bibliograficzne. Skróty
wyrazów typowych w tytułach
czasopism i wydawnictw zbiorowych
PN-ISO 9: 2000
Transliteracja znaków cyrylickich na
znaki łacińskie. Języki słowiańskie i
niesłowiańskie
PN-ISO 2108: 1997 Międzynarodowy znormalizowany
numer książki
PN-ISO 3297: 2001 Międzynarodowy znormalizowany
Slide 5
Etapy powstawania bibliografii załącznikowej
i przypisów bibliograficznych
1. Ogólne zasady sporządzania bibliografii
i przypisów
2. Poszczególne elementy opisu bibliograficznego
3. Zasady opisu poszczególnych rodzajów
dokumentów
4. Redagowanie bibliografii załącznikowej
5. Redagowanie przypisów bibliograficznych
Slide 6
OPIS BIBLIOGRAFICZNY
zespół danych o cechach dokumentu, niezbędnych do jego
identyfikacji oraz informacje uzupełniające, które mogą być
dodawane dla bliższego scharakteryzowania dokumentu
Slide 7
ZASADY OGÓLNE SPORZĄDZANIA
BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
I PRZYPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
Podstawa opisu
Kolejność elementów opisu
Język i pisownia
Transliteracja
Skróty
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja
Uzupełnienia i sprostowania
Slide 8
Podstawa opisu
v dane do opisu należy przejmować ze źródeł wskazanych
dla poszczególnych rodzajów dokumentów
Kolejność elementów opisu
v elementy opisu, zarówno obowiązkowe, jak i fakultatywne,
należy wymieniać w ustalonej kolejności w zależności od
rodzaju opisywanego dokumentu
Język i pisownia
v elementy opisu należy podawać w języku i pisowni,
w jakich występują w dokumencie
v pisownia wielkich liter powinna być zgodna z praktyką
przyjętą w języku lub piśmie, w którym podaje się
informacje
Slide 9
Transliteracja
v forma transliterowana może zastępować formę w piśmie
oryginalnym lub – ujęta w nawiasy kwadratowe – je
uzupełniać
Skróty
v dopuszcza się skracanie wyrazów w poszczególnych
elementach opisu (np. w nazwie miejsca wydania,
nazwie instytucji wydawniczej, numerze czasopisma)
v dopuszcza się redukowanie do inicjałów imion
stanowiących część nazwy autora, redaktora, pod
warunkiem, że nie utrudni to identyfikacji osoby
v w Wykazie Skrótów należy podać znaczenie wszystkich
użytych skrótów oprócz powszechnie używanych
v nie należy skracać tytułów wydawnictw ciągłych, jeżeli
skrót jest nieczytelny
Slide 10
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja
v należy stosować jednolity system interpunkcji
w bibliografii załącznikowej i wszystkich przypisach
zawartych w publikacji
v zaleca się wyróżniać graficznie nazwę autora (zwłaszcza
nazwisko) i/lub tytuł dokumentu oraz tytuł czasopisma
w przypadku opisu artykułu
v nie dopuszcza się wyróżniania w ten sam sposób
różnych elementów opisu
v zaleca się używanie tylko niezbędnych znaków
interpunkcyjnych oraz uzależnienie ich użycia od
zastosowanych wyróżnień, np. wyróżnienie tytułu
pismem pochyłym może eliminować znaki
interpunkcyjne przed i po tytule
v wyróżnienia graficzne i interpunkcja powinny zapewnić
czytelność opisu
Slide 11
Przykład wydawnictwa zwartego
Zastosowana w przykładach interpunkcja ilustruje
różnorodność rozwiązań.
1. WOJCIECHOWSKI Jacek Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
2. WOJCIECHOWSKI, Jacek, Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach, Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
3. WOJCIECHOWSKI Jacek: Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
4. WOJCIECHOWSKI J.: Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
5. WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
Slide 12
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie ciągłym
1. WĘDZIK, Zofia. Kawa czy herbata? ,,Nowa Szkoła’’ 2004,
nr 1, s. 25-27.
2. WĘDZIK, Zofia. Kawa czy herbata? : (o szkodliwości
spożywania napojów w sali lekcyjnej). Nowa Szkoła. 2004,
nr 1, s. 25-27.
3. WĘDZIK, Zofia. Kawa czy herbata? : (o szkodliwości
spożywania napojów w sali lekcyjnej). Nowa Szk. 2004, nr
1, s. 25-27.
Slide 13
Uzupełnienia i sprostowania
v
uwagi dodane przez opisującego należy podawać
w języku publikacji, w której zamieszczony jest opis
v
dopuszcza się podawanie dodatkowych danych w celu
sprostowania oczywistych błędów w źródle,
zapewnienia dokładniejszej identyfikacji osób i ciał
zbiorowych poprzez rozwinięcie inicjałów i akronimów
oraz rozróżnienia podanych nazw miejscowości poprzez
dodanie dopowiedzeń
v
wszystkie dodatkowe dane (uzupełnienia lub
sprostowania) należy podawać z reguły w nawiasach
kwadratowych po elemencie, który podlega modyfikacji
Slide 14
POSZCZEGÓLNE ELEMENTY OPISU
Odpowiedzialność główna
Nazwa autora
osoba (autor indywidualny)
ciało zbiorowe (autor korporatywny)
Tytuł i dodatki do tytułu
tytuł
dodatki do tytułu (podtytuł i nadtytuł)
Odpowiedzialność drugorzędna
Oznaczenie wydania
Miejsce wydania (produkcji)
Nazwa wydawcy (producenta)
Slide 15
Rok wydania (produkcji)
Data i oznaczenie części wydawnictwa ciągłego
Liczba tomów, numer tomu
Liczba stronic
Nazwa serii i numer tomu w obrębie serii
ISBN i ISSN
Slide 16
Odpowiedzialność główna
osoba (autor indywidualny)
v w przypadku dzieł piśmienniczych główną
odpowiedzialność ponosi autor/redaktor
v dla innych typów prac może to być odpowiedzialność
kompozytorów, reżyserów itp.
v nazwę autora należy podawać w formie przejętej
z opisywanego dokumentu
v zaleca się podawać w transliteracji lub transkrypcji
nazwy pisane alfabetami cyrylickimi
v zaleca się podawać imiona (inicjały) autora po nazwisku
autora
v jeżeli w opisywanym dokumencie podano zarówno
nazwisko, jak i pseudonim autora, należy przytoczyć
obydwie formy, rozróżniając je graficznie (ujmując
pseudonim w nawiasy) i/lub dodając odpowiednie
wyjaśnienie np. :
SŁOMCZYŃSKI, M. (Joe Alex. pseud.)
Slide 17
v
w przypadku dokumentów napisanych wspólnie przez
kilku autorów można podać nazwy wszystkich autorów
(niezależnie od ich liczby), z zachowaniem kolejności,
w jakiej występują w opisywanym dokumencie, lub
tylko nazwę pierwszego z nich z dodatkiem skrótu
i in. (= i inni) lub et al. (= et alii), np.:
BACZKOWSKI, J., STRYCZEK, S., FUGIEL, K.,
KRAJ, Ł., WILK, S.
lub
BACZKOWSKI, J. i in.
Slide 18
v w przypadku zbioru dzieł (prac) kilku autorów
pierwszym elementem opisu jest tytuł dokumentu,
nazwę redaktora całości zbioru należy podać po tytule,
np. :
Poglądy społeczeństwa polskiego na stosowanie
prawa. Red. M. Borucka
lub
redaktor pełni rolę odpowiedzialności głównej np.:
BORUCKA, M. (red.). Poglądy społeczeństwa polskiego
na stosowanie prawa.
Slide 19
v
w przypadku dokumentów wydanych pod kryptonimem,
opis należy zaczynać od kryptonimu
A.L.: Jezus i Maryja
v
jeżeli kryptonim został rozwiązany przez opisującego,
należy go podać po właściwej nazwie autora a nazwę
autora zaleca się ująć w nawiasy kwadratowe np.:
[LEMPARTY, Antoni] A.L.: Jezus i Maryja
v
nie należy stosować terminu ,,Anonimowy’’
w zastępstwie nazwy nieznanego autora
Slide 20
ciało zbiorowe (autor korporatywny)
v nazwę autora korporatywnego należy podawać jako
pierwszy element w opisie:
- oficjalnych dokumentów o charakterze informacyjnym
lub administracyjnym, wydanych przez ciało zbiorowe,
którego dotyczą
- materiałów ze zjazdów, konferencji np.:
POLITECHNIKA GDAŃSKA. Informator dla
przemysłu
v
v
TOWARZYSTWO WIEDZY WOJSKOWOOBRONNEJ. Tematyka prelekcji TWWO
jeżeli w opisywanym dokumencie nazwa autora
korporatywnego jest podana w kilku językach, należy
wybrać nazwę w języku właściwym dla kraju, w którym
dane ciało zbiorowe działa, a w przypadku instytucji
międzynarodowych – nazwę powszechnie używaną
dopuszcza się stosowanie ogólnie znanych akronimów,
np. UNESCO
Slide 21
v nazwa autora korporatywnego powinna być uzupełniona
nazwą siedziby, jeżeli istnieją inne ciała zbiorowe
o takich samych nazwach np.
MUZEUM NARODOWE (Wrocław)
AKADEMIA ROLNICZA (Wrocław)
Slide 22
Tytuł i dodatki do tytułu
tytuł
v tytuł zbyt długi można skracać, zachowując jednak
pierwsze wyrazy i nie zmieniając sensu - opuszczenia
należy zaznaczyć wielokropkiem ... np.:
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakresu
działania naczelnika gminy, organizacji i zadań
urzędu gminnego oraz niektórych spraw pracowniczych
lub
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakresu
działania naczelnika gminy...
v opuszczenia w środku tytułu należy zaznaczyć
wielokropkiem ...
Slide 23
v nie zaleca się stosowania opuszczeń na początku tytułu
v
jeżeli w opisywanym dokumencie występuje więcej niż
jeden tytuł lub jeśli tytuł jest podany w kilku językach,
należy wybrać tytuł wyróżniony lub tytuł w wyróżnionej
formie językowej
v
jeśli brak wyróżnień, przejąć ten, który jest wymieniony
jako pierwszy
v
dopuszcza się podawanie w opisie również innych
tytułów przejętych z dokumentu, zwłaszcza tytułu
w języku polskim
v
tłumaczenie tytułu można dodawać w nawiasach
kwadratowych po tytule przejętym ze źródła
Slide 24
v
jeżeli dokument nie posiada tytułu, a na karcie tytułowej
występuje tylko autor (indywidualny lub korporatywny),
można ograniczyć się do podania nazwy autora lub
przytoczyć w nawiasach kwadratowych tytuł utworzony
przez opisującego np.: BRONIEWSKI, W.[Poezje]
v
w opisie artykułów i innych dokumentów niesamoistnych
wydawniczo, dopuszcza się skracanie wyrazów w
tytułach czasopism, pod warunkiem rozwiązania skrótów
w wykazie skrótów lub zapewnienia ich czytelności
w inny sposób np.:
Czas. Geogr. = Czasopismo Geograficzne
Slide 25
dodatki do tytułu (podtytuł i nadtytuł)
v dodatki do tytułu zaleca się podawać tylko wtedy,
gdy są niezbędne dla zrozumienia tytułu lub wyjaśniają
charakter publikacji np.:
Cukrzyca. Wskazówki dla chorego
v tytuły niejasne zaleca się uzupełnić objaśnieniem,
podanym w nawiasach kwadratowych, bezpośrednio
po tytule np.:
Filozof wolności [Leon Chwistek]
Slide 26
Nazwy współtwórców
v
nazwy współtwórców należy podawać wraz
z określeniem roli danych osób w powstaniu dokumentu
np.: red., tł., zdj. reż., określenia te zaleca się podawać
w skrótach, np.:
Pedagogika. Red. B. Suchodolski
Wesele. Reż. Andrzej Wajda
v przy nazwach współtwórców zaleca się podawać imię
przed nazwiskiem
Slide 27
Oznaczenie wydania
v
kolejność wydania należy podawać cyframi arabskimi
v
określenia towarzyszące numerowi wydania
(poprawione, uzupełnione) zaleca się skracać
np.: Wyd. 3 zm. i uzup.
v
dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego
wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Slide 28
Miejsce wydania (produkcji)
v należy podawać nazwę miejsca wydania w języku,
w jakim występuje w opisywanym dokumencie
v jeżeli w dokumencie wymieniono więcej niż jedno
miejsce wydania, w opisie należy podać nazwę
wyróżnioną graficznie, a w przypadku braku
wyróżnienia – wymienioną na pierwszym miejscu
v dopuszcza się podawać również nazwy pozostałych
miejsc wydania np.: Wrocław; Kraków; Warszawa
v jeżeli w dokumencie nie podano miejsca wydania,
w opisie zaleca się podać nazwę miejsca druku
v w przypadku braku w opisywanym dokumencie
informacji o miejscu wydania i miejscu druku, zaleca się
podawać w nawiasach kwadratowych skrót [b.m.]
(= bez miejsca) lub [s.l.] (= sine loco)
v w opisie dokumentów opublikowanych za granicą zaleca
się wówczas wymienić nazwę kraju [s.l. Francja]
Slide 29
Nazwa wydawcy (producenta)
v
nazwę wydawcy należy podawać w języku, w jakim
występuje w opisywanym dokumencie
v
jeżeli w dokumencie podano więcej niż jedną nazwę
wydawcy, w opisie należy podać nazwę wyróżnioną
graficznie, a w przypadku braku wyróżnienia –
wymienioną na pierwszym miejscu
v
dopuszcza się podawanie również nazw pozostałych
wydawców
v
zaleca się podawać tylko najważniejsze części nazwy
np. : „Pax", zamiast Instytut Wydawniczy „Pax"
Slide 30
v
w nazwach obcych wydawców należy pomijać
określenia: S.A., Ltd., G.m.b.H. itp.
v
w nazwach zawierających imię i nazwisko, imię można
pomijać lub skracać do inicjału np.:
Mortkowicz lub J. Mortkowicz
v dopuszcza się skracanie poszczególnych wyrazów
nazwy wydawcy
v
można też stosować powszechnie przyjęte akronimy
nazw wydawców ( PWN, PIW, PWRiL)
Slide 31
v
Rok wydania (produkcji)
należy podawać cyframi arabskimi, niezależnie od tego,
jak został podany w opisywanym dokumencie
v
jeżeli w dokumencie nie wymieniono roku wydania,
w opisie zaleca się podać rok druku lub copyrightu
z odpowiednim wyjaśnieniem np.: druk 1893, cop. 1972
v
w przypadku braku wymienionych danych, dopuszcza
się podanie w nawiasach kwadratowych skrótu [b.r.]
(= bez roku) lub [s.a.] (= sine anno)
v
w opisie wydawnictwa wielotomowego należy podać
lata wydania tomu najwcześniej i najpóźniej wydanego,
połączone kreską 1973 – 1976
v
jeżeli wydawnictwo wielotomowe nie zostało
zakończone, należy podać tylko pierwszą datę,
Slide 32
Data i oznaczenie części wydawnictwa ciągłego
v należy podawać nominalną datę opisywanego tomu
(rocznika, woluminu), tj. rok za który lub na który
wydano opisywane wydawnictwo ciągłe
v
jeżeli wydawnictwo ukazuje się z opóźnieniem, zaleca
się podawanie w opisie również rzeczywistego roku
wydania lub druku z odpowiednim objaśnieniem
np. 1971 (wyd. 1974)
v
oznaczenia części należy podawać w kolejności od
jednostek większych (np. tom, rocznik) do mniejszych
(np. zeszyt, numer)
v
określenia części (tom, rocznik, zeszyt, numer itp.)
należy przejmować z dokumentu, stosując skróty,
numery części należy podawać cyframi arabskimi
Slide 33
v
w przypadku występowania w wydawnictwie podwójnej
numeracji części zaleca się przytaczać obydwie
numeracje np.: 1978 T. 12(24)
v
dla oznaczenia podwójnej jednostki (np. zeszytu)
wydawnictwa należy stosować kreskę ukośną
(przedziałkę) między numerami części np.: nr 5/6
v
dla oznaczenia kolejnych jednostek numery części
należy łączyć kreską np.: nr 5-7
v
w opisie pojedynczych numerów dzienników można
podawać tylko rok i datę dzienną np.: 1978, 8 września
Slide 34
v
w opisie całości lub kilku tomów (roczników) wydawnictwa
ciągłego należy podać daty i oznaczenia pierwszego
i ostatniego tomu opisywanego ciągu, połączone kreską np.:
1961 T. 1 – 1978 T. 18
v
dla zaznaczenia, że wydawnictwo ukazuje się na bieżąco,
należy podać datę i oznaczenie pierwszego tomu
opisywanego ciągu, z dodaniem kreski np.: 1977 R. 1 –
Slide 35
Liczba tomów, numer tomu
v w opisie całości wydawnictwa wielotomowego należy
podawać liczbę tomów (po dacie wydania) np.:
1970 3t.
v przy podawaniu liczby tomów określenie należy
umieszczać po liczbie np.: 3t., 2cz., 4vol.
v w opisie pojedynczego tomu – numer tomu należy
podawać (po oznaczeniu wydania) np.: wyd. 3 T. 1
v przy podawaniu numeru tomu – określenie należy
umieszczać przed numerem
np.: T. 1, Cz. 2
v numer tomu i liczbę tomów należy podawać cyframi
arabskimi, niezależnie od tego, jak zostały podane na
dokumencie, wraz z towarzyszącymi im określeniami
(tom, część, wolumin), przejętymi z dokumentu
v określenia te zaleca się skracać np.: t., cz., vol.
Slide 36
Liczba stronic
v liczbę stronic należy podawać cyframi użytymi
w dokumencie, dodając po liczbie skróty odpowiednich
określeń (s.)
v poszczególne ciągi paginacji w obrębie jednego
woluminu należy oddzielać przecinkiem np.:
XIV, 345 s.
v między paginacją poszczególnych woluminów należy
umieszczać znak dodawania np.: 3t.: 179 + 135 + 142 s.
v dla wskazania umiejscowienia artykułów i innych
dokumentów niesamoistnych wydawniczo należy podać
numery stronic (stronicy), poprzedzone skrótem
odpowiednich określeń np.: s. 16
v numery należy łączyć kreską dla oznaczenia kolejnych
stronic lub rozdzielać przecinkiem, jeżeli stronice nie
następują bezpośrednio po sobie np.: s. 15-16, s. 20, 24
Slide 37
Nazwa serii i numer tomu w obrębie serii
v
nazwa serii może być podana w opisie tylko wtedy, gdy
została przejęta z opisywanego dokumentu
v
nazwę serii i numer tomu w obrębie serii zaleca się
ujmować w nawiasy okrągłe
Slide 38
ISBN i ISSN
Międzynarodowy znormalizowany numer książki (ISBN)
i międzynarodowy znormalizowany numer wydawnictw
ciągłych (ISSN) należy przytaczać w formie podanej
w opisywanym dokumencie, z zachowaniem kresek lub
spacji występujących w numerach oraz poprzedzających
numery akronimów
Slide 39
ZASADY OPISU POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW
DOKUMENTÓW W BIBLIOGRAFII ZAłĄCZNIKOWEJ
I PRZYPISACH BIBLIOGRAFICZNYCH
Wydawnictwa zwarte
Fragmenty w wydawnictwach zwartych
Artykuły w wydawnictwach zwartych
Artykuły w wydawnictwach ciągłych
Normy
Mapy, plany, atlasy
Slide 40
Wydawnictwa zwarte
v dane należy przejmować z głównej karty tytułowej;
w dalszej kolejności – z karty przedtytułowej, metryki
książki i okładki
v uwzględnienie elementów obowiązkowych jest konieczne,
jeżeli tylko mają zastosowanie do identyfikacji
cytowanego
dokumentu
*
*
Slide 41
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
- tytuł
- oznaczenie wydania
- numer tomu
- rok wydania
- liczba tomów
- numer znormalizowany
Slide 42
Przykład opisu wydawnictwa zwartego
WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Biblioteka szkolna. Tł. z ang. T[adeusz]
Kocowski. Wyd. 2. Warszawa 1998. 3t. 250 s.
ISBN 83-85778-39-X.
Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Biblioteka szkolna.
Red. Jacek Wojciechowski. Tł. z ang. T[adeusz] Kocowski.
Wyd. 2. Warszawa 1998. 3t. 250 s. ISBN 83-85778-39-X.
WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Biblioteka szkolna. Warszawa 1998. 250 s.
(Prawo w bibliotece). ISBN 83-85778-39-X.
*
Slide 43
Fragmenty w wydawnictwach zwartych
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
- tytuł dokumentu macierzystego
- oznaczenie wydania
- rok wydania
- lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
Slide 44
Przykład opisu fragmentu w wydawnictwie zwartym
HABIELSKI, Rafał, OSICA, Janusz. Między niewolą
a wolnością. Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza,
1998. Józef Haller 1873-1960, generał WP, polityk. s. 44-45.
HABIELSKI, Rafał, OSICA, Janusz. Między niewolą
a wolnością. 1998. s. 44-45.
Slide 45
Wydawnictwa ciągłe
v
dane należy przejmować z karty tytułowej, nagłówka lub
okładki; dopuszcza się przejmowanie danych z metryki
(stopki redakcyjnej)
v
części wydawnictwa ciągłego mające indywidualne
tytuły (np. poszczególne tomy serii wydawniczej, części
wydawnictwa zbiorowego), należy opisywać według
normy opisu wydawnictwa zwartego
v
uwzględnienie elementów obowiązkowych jest
konieczne, jeżeli tylko mają zastosowanie do
identyfikacji cytowanego dokumentu
*
Slide 46
Elementy obowiązkowe:
- tytuł wydawnictwa ciągłego
- odpowiedzialność
(nazwa instytucji sprawczej)
- wydanie
- oznaczenie zeszytu
(daty i/lub numery)
- rok
- numer znormalizowany
Slide 47
Przykład opisu wydawnictwa ciągłego
Neurologia i Psychologia Polska. Organ Polskiego
Towarzystwa Neurologicznego i Polskiego Towarzystwa
Neurochirurgów. Dwumies. Red. Jerzy Kulczycki. Warszawa:
Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1977 T. 11(27) –
1978 T. 12(28). ISSN 0028-3843.
Nauka i Przyszłość. Miesięcznik informacyjnopublicystyczny. Polska Akademia Nauk, Centrum
Upowszechnienia Nauki. Grudzień 1990 nr 1- . Warszawa:
Centrum Upowszechnienia Nauki 1990- . ISSN 0867-2687.
Slide 48
Artykuły w wydawnictwach zwartych
v
dane dotyczące autora i tytułu artykułu opublikowanego
w wydawnictwie zwartym należy przejmować
z nagłówka artykułu oraz informacji umieszczonych
bezpośrednio po tekście artykułu
v
dopuszcza się przejmowanie tych danych ze spisu treści
*
Slide 49
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
(nazwa autora artykułu)
- tytuł artykułu
- opis wydawnictwa zwartego
- lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
(numer strony lub stron – pierwszej i ostatniej)
Slide 50
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie zwartym
KORDOS, J. Podstawowe problemy metody rotacyjnej.
W zbiorze prac Autora: Zastosowanie metod statystycznych
w statystyce. Warszawa 1969. s. 105-114.
KORDOS, J. Podstawowe problemy metody rotacyjnej.
W: Zastosowanie metod statystycznych w statystyce. Red. J.
Danecki. Warszawa 1969. s. 105-114.
KORDOS, J. Podstawowe problemy metody rotacyjnej.
In: Zastosowanie metod statystycznych w statystyce.
Warszawa 1969. s. 105-114.
Slide 51
Artykuły w wydawnictwach ciągłych
v dane dotyczące autora i tytułu artykułu opublikowanego
w wydawnictwie ciągłym należy przejmować z nagłówka
artykułu oraz informacji umieszczonych bezpośrednio po
tekście artykułu
v dopuszcza się przejmowanie tych danych ze spisu treści
*
Slide 52
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
(nazwa autora artykułu)
- tytuł artykułu
- tytuł dokumentu macierzystego
(tytuł czasopisma)
- lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
(rok, zeszyt/numer, numer strony lub stron)
Slide 53
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie ciągłym
KOWALSKI, Jan. Wszechświat. ,,Przyroda Polska’’ 2002,
nr 1, s. 1-3.
KOWALSKI, Jan. Wszechświat. [Powstanie wszechświata].
Przyroda Polska. Styczeń 2002, R. 11, nr 1, s. 1-3.
KOWALSKI, Jan. Wszechświat. Przyr. Pol. 2002, nr 1, s. 1-3.
GORMAN, Michael. Przyszłość biblioteki akademickiej.
Tł. z ang. Janina Walkiewicz. Przegląd Biblioteczny. 1995,
R. 63, z. 5, s. 147-155.
Slide 54
Normy
v dane należy przejmować ze strony tytułowej lub
nagłówka normy
v
w opisie należy podawać:
- numer normy, tj. wszelkie oznaczenia literowe
i cyfrowe, stanowiące jego części składowe
- tytuł normy (wraz z nadtytułem i podtytułem)
v
zaleca się podawanie w opisie roku ustanowienia normy,
jeżeli nie jest on częścią numeru normy
Slide 55
Przykład opisu normy
PN-79/N-01222/07 Kompozycja wydawnicza książki.
Bibliografia załącznikowa.
PN-85/N-01158 Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie
bibliograficznym i katalogowym.
PN-ISO 690: 2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
Zawartość, forma i struktura.
PN-ISO 690-2: 1999 Informacja i dokumentacja. Przypisy
bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części.
Slide 56
Mapy, plany, atlasy
v dane do opisu map i planów należy przejmować
z ramki; w przypadku braku ramki – z innych miejsc
opisywanej jednostki
v jako autora w opisie map należy traktować kartografa
v mapy, plany i atlasy samoistne wydawniczo należy
opisywać jak wydawnictwa zwarte
v mapy i plany zamieszczone w wydawnictwie zwartym
lub ciągłym należy opisywać jak artykuły
w wydawnictwach zwartych lub ciągłych
v elementem obowiązkowym jest określenie rodzaju
dokumentu: mapa, plan, atlas jeśli nie występuje ono
w tytule
v w opisie map obowiązkowe jest podanie skali po tytule
Slide 57
Przykład opisu mapy, planu, atlasu
Beskid Sądecki i Żywiecki. Mapa. 1 : 1000 000. Wyd. 10.
Warszawa 1985. ISBN 83-0222-43.
Plan centrum Warszawy. W: Atlas Architektury Warszawy.
Warszawa 1977 luź. wkładka.
Slide 58
REDAGOWANIE BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
Układ bibliografii załącznikowej
v
pozycje bibliografii załącznikowej można szeregować
alfabetycznie
v można grupować wg kryteriów treściowych (tematyki)
v można grupować wg kryteriów formalnych (np. rodzaj
dokumentu)
v w obrębie grup zaleca się alfabetyczny lub chronologiczny
układ pozycji
Slide 59
Redagowanie pozycji bibliografii załącznikowej
v pozycja bibliografii załącznikowej powinna zawierać
zasadniczo opis jednego dokumentu
v dopuszcza się podawanie opisów kilku dokumentów
(np. dotyczących tego samego zagadnienia, prac jednego
autora) w jednej pozycji zbiorowej np.:
FIAŁKOWSKI, Konrad. Szansa śmierci; Wróble
galaktyki; Strażnik. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978.
Studia dogmatyczno-moralne. Warszawa 1968.Treść :
M. Kołodziejczyk. Tożsamość mistycznego ciała... ;
J. Pryszmont. Podstawy religijne etyki
v kolejne opisy w pozycji zbiorowej należy oddzielić
średnikiem, kropką z myślnikiem lub innym znakiem
graficznym (np. gwiazdką)
Slide 60
Umiejscowienie bibliografii załącznikowej
v bibliografię załącznikową należy umieszczać po tekście
głównym i uzupełniających go materiałach (aneksach,
przypisach)
v należy umieszczać ją przed wszelkimi materiałami
informacyjno-pomocniczymi (słownikiem użytych
terminów, wykazami, indeksami, streszczeniami
obcojęzycznymi, spisem treści itp.)
v dopuszcza się zamieszczanie bibliografii po
poszczególnych rozdziałach
v w zbiorze dzieł jednego autora bibliografię załącznikową
należy umieszczać po tekście, aneksach i przypisach do
ostatniego dzieła
Slide 61
REDAGOWANIE PRZYPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
v
v
v
v
v
v
v
Cytowanie w tekście
cytaty należy przytaczać w postaci oryginalnej, nadanej przez autora
skracając cytat, opuszczone fragmenty lub pojedyncze wyrazy
cytowanego tekstu należy zaznaczyć trzema kropkami ujętymi
w nawias okrągły (…)
wszelkie uzupełnienia wprowadzone do tekstu cytowanego należy
ujmować w nawiasy kwadratowe
w przypadku, gdy istnieją kolejne wydania danej książki, cytować
należy zawsze z wydania ostatniego
jeżeli jakiś tekst opublikowano zarówno w czasopiśmie, jak
i w książce, należy go cytować z książki, a nie z czasopisma
powinno się unikać nadmiernej ilości cytatów
do każdego cytatu należy podać informację bibliograficzną, czyli
źródło, z którego zaczerpnięto dany cytat
Slide 62
Zaznaczanie cytatów
v cytowany tekst należy zaznaczyć przez użycie
cudzysłowu
v jeżeli w cytowanym tekście występują fragmenty ujęte
w cudzysłów należy dla jego wyróżnienia zastosować
cudzysłów francuski «…» lub zaznaczyć pojedynczymi
przecinkami ,…’
Slide 63
Powiązanie przypisów z tekstem
v przypisy powinny być łączone z tekstem za pomocą
odnośników (odsyłaczy) cyfrowych w postaci cyfry
arabskiej
v odsyłacz cyfrowy zaznacza się w tekście głównym na
końcu cytowanego tekstu
v numer odnośnika pisze się czcionką podwyższoną o pół
stopnia
v w dziełach zawierających wiele liczb wskazane jest
ujmowanie odnośników cyfrowych w nawiasy np. :
,, (...) dokonano oceny jakości pracy (...)’’ (1).
Slide 64
v
w języku polskim kropka jest zawsze znakiem
kończącym zdanie, stawiamy ją po zamknięciu
cudzysłowu i po numerze odsyłacza
np.: ,,…….’’ 1.
v
obowiązuje numeracja ciągła w całym tekście artykułu
v
w dziełach o dużej ilości przypisów odnośniki mogą
mieć numerację ciągłą w obrębie poszczególnych
rozdziałów
v dopuszcza się użycie innego odsyłacza, np. w postaci
gwiazdki, gdy przypisy występują sporadycznie
v
dopuszcza się różnicowania liczby gwiazdek, jeżeli
liczba tak oznaczonych przypisów nie przekracza
trzech na jednej stronie
Slide 65
Lokalizacja przypisów bibliograficznych w obrębie publikacji
v zaleca się wprowadzanie przypisów u dołu strony
v tekst główny należy oddzielić od przypisów linią ciągłą
v ten sam numer, który znajduje się w tekście głównym,
powinien być powtórzony na dole strony przy odpowiednim
przypisie
v numer w przypisie zaleca się pisać z wcięciem,
obejmującym np. 5 znaków, czcionką podwyższoną o pół
stopnia
v po numerze w przypisie nie stawiamy kropki ani nawiasów
Slide 66
v przypisy u dołu strony powinny być zapisane mniejszą
czcionką niż tekst główny np. :
1 SULMICKI,
Paweł. Planowanie i zarządzanie
gospodarcze. Warszawa 1976. s. 34.
Slide 67
v dopuszcza się umieszczanie przypisów na końcu dzieła; wówczas
należy je umieszczać przed bibliografią załącznikową
v jeżeli bibliografia załącznikowa pełni równocześnie
funkcję przypisów bibliograficznych, pozycje powinny być ułożone
alfabetycznie i ponumerowane kolejno; dopuszcza się układ
numeryczny wg kolejności cytowania opisywanych dokumentów
w tekście dzieła
v kolejność wymieniania pozycji literatury, do której istnieją
odwołania w tekście, powinna odpowiadać alfabetycznemu spisowi
nazwisk autorów
v jeśli odwołujemy się do kilku prac tego samego autora,
zaleca się wymieniać prace starsze przed nowymi
v kolejne pozycje należy zaznaczać kolejnymi numerami; po każdym
numerze powinna być umieszczona kropka
Slide 68
Redagowanie pozycji przypisów bibliograficznych
v pierwszy odsyłacz do książki czy artykułu powinien
zawierać wszystkie wymagane elementy opisu
bibliograficznego dokumentu
v w przypadku ponownego odwołania się do dokumentu
już opisanego, jeżeli następujące po sobie przypisy
dotyczą tej samej pracy, należy zamiast pełnego opisu
stosować oznaczenie: op.cit., lub tamże, lub ibid., po
którym następują numery stron, np.:
1
Op.cit. s. 3-6.
2 Tamże. s. 12.
3 Ibid. s. 10.
Slide 69
v jeżeli następujące po sobie przypisy dotyczą tej samej
pracy, a dodatkowo powoływany tekst umieszczony
jest na tej samej stronie, co w przypisie
poprzedzającym, należy stosować jedynie określenie:
tamże lub loc.cit., bez podawania numeru strony np.:
Tamże.
2 Loc.cit.
1
Slide 70
v
jeżeli powołujemy się na dokument wymieniony
w jednym z przypisów wcześniejszych, należy
powtórzyć początkowe elementy opisu tego
dokumentu, np. nazwę autora i tytuł lub początek tytułu
danej książki, dodając numer odpowiedniej stronicy
np.:
1
JANKOWSKI, Kazimierz. Ekonomika... s. 33.
Slide 71
v w przypisie bibliograficznym umieszczonym u dołu
stronicy można podać jedynie te elementy, których nie
zawiera informacja o cytowanym dokumencie w tekście
głównym np.:
Stwierdzenie to powtórzył prof. Witold Doroszewski
we wstępie do wydanego pod jego redakcją ,,Słownika
poprawnej polszczyzny’’ 1.
1
Warszawa 1973, s. IX.
Slide 72
1
JANKOWSKI, Kazimierz. Ekonomika przedsiębiorstwa.
Wrocław 1990. s. 33.
2
Tamże. s. 35.
3
Tamże.
4
JANKOWSKI, Kazimierz. Praca w zespole. Wrocław
1991. s. 156.
5 JANKOWSKI,
Kazimierz. Ekonomika... s. 56.
Slide 73
INNE SPOSOBY REDAGOWANIA PRZYPISÓW
BIBLIOGRAFICZNYCH
1. Metoda numerowania przypisów:
- Przypisy podawane w nawiasach okrągłych
- Przypisy podawane w nawiasach kwadratowych lub
zaznaczone numerem pisanym czcionką
podwyższoną
o pół stopnia
2. Metoda podawania pierwszego elementu
(nazwiska
autora) i daty – Harwardzki system odsyłaczy
Slide 74
1. Metoda numerowania przypisów:
Przypisy podawane w nawiasach
okrągłych
v bezpośrednio po cytowanym tekście umieszczamy
w nawiasie okrągłym numer (ewentualnie stronę/strony)
v numery kierują do dokumentów w kolejności ich
cytowania po raz pierwszy
np.:
,,Analiza danych wykazała niezgodność z
założoną
hipotezą’’(1)
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga
wsparcia
rodziny’’ (2, s. 5)
Slide 75
v jeżeli ten sam dokument jest cytowany więcej niż
raz,
następne cytowania otrzymują ten sam numer, co
pierwszy cytat tego samego dokumentu
np.:
,,O rodzaju wsparcia zależy rodzaj
niepełnosprawności’’
(2, s. 34)
v pierwsze cytowanie każdej pozycji powinno
zawierać
minimum wszystkich elementów w podstawowym
przypisie
Slide 76
Przypisy wyglądają następująco:
v przypisy są ułożone w ponumerowanym wykazie
według
ich numerów
1. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja
niepełnosprawnych.
Warszawa 2002. s. 3-4.
2. KARPIŃSKI, Wojciech. Pomoc niepełnosprawnemu.
Kraków 2003.
Uwaga! W przypadku przypisu 2 nie musimy podawać
numerów stron, ponieważ są one podane w nawiasach
okrągłych.
Slide 77
v jeżeli w wykazie alfabetycznym przypisów znajdują
się
dwie lub kilka pozycji tego samego autora i pozycje
te
występują bezpośrednio po sobie, można w drugim
i w następnych przypisach nazwisko autora zastąpić
znakiem np.:
1. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja
niepełnosprawnych. Warszawa. 2002. s. 3-4.
2. - . Niepełnosprawność. Warszawa. 2001. s. 5.
3. - . Ludzie niepełnosprawni. Warszawa. 2003. s. 8.
Slide 78
Przypisy podawane w nawiasach
kwadratowych
lub zaznaczone numerem pisanym
czcionką
podwyższoną o pół stopnia
v numery umieszczone są w nawiasach
kwadratowych,
bądź pisane czcionką podwyższoną o pół stopnia
v numery podane czcionką podwyższoną o pół
stopnia lub
w nawiasie kwadratowym kierują do dokumentów
ułożonych w kolejności ich występowania w tekście
Slide 79
np.:
,,Analiza danych wykazała niezgodność z założoną
hipotezą’’ [1].
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga wsparcia
rodziny’’ [2].
,,O rodzaju wsparcia zależy rodzaj
niepełnosprawności’’ [3].
lub
,,Analiza danych wykazała niezgodność z założoną
hipotezą’’ 1.
Slide 80
Przypisy wyglądają następująco:
przypisy są ułożone w ponumerowanym wykazie
według ich numerów
v drugie i każde następne powołanie danej pozycji
można
ograniczyć tylko do nazwiska autora (nazwisk)
i zwięzłej formy tytułu oraz numeru odpowiedniej
stronicy (numerów odpowiednich stronic)
v
1. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja
niepełnosprawnych. Warszawa. 2002. s. 3-4.
2. KARPIŃSKI, Wojciech. Pomoc
niepełnosprawnemu. Kraków. 2003. s. 15.
3. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja.... s. 13.
Slide 81
2. Metoda podawania pierwszego elementu
(nazwiska
autora) i daty – Harwardzki system odsyłaczy
v po tekście cytowanym w nawiasie okrągłym
podaje się
nazwisko autora oraz rok wydania dokumentu, na
który
się powołujemy
v można podać też numer strony bądź stron
np.:
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga
wsparcia
rodziny'' (KARPIŃSKI, 2003, s. 5)
Slide 82
v
zaleca się podawanie stron po roku wydania
v jeżeli nazwisko autora pojawia się w tekście,
wówczas
można opuścić ten element, a w nawiasie
okrągłym
zapisać tylko rok i ewentualnie strony
np.:
Dane te umieszczone są w publikacji Wojciecha
Karpińskiego (2003, s. 5).
Slide 83
v jeżeli dwa dokumenty lub więcej mają tego
samego
autora i ten sam rok, rozróżnia się je za pomocą
małych
liter (a, b) podanych w nawiasach okrągłych,
zarówno
w tekście, jak i w wykazie przypisów
bibliograficznych
np.:
,,Problemem staje się wychowanie społeczne
dziecka
autystycznego" (KARPIŃSKI, 2003a, s. 51).
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga
wsparcia
rodziny'' (KARPIŃSKI, 2003b, s. 13).
Slide 84
Przypisy wyglądają następująco:
przypisy dotyczące dokumentów są uszeregowane
w wykazie w układzie alfabetycznym według
nazwisk
z rokiem wydania i małą literą (jeśli była
zastosowana)
v rok wydania publikacji umieszcza się po nazwisku
i imieniu autora
v numery stron można podać w tekście
v
1. KARPIŃSKI, Wojciech (2003a). Pomoc
niepełnosprawnemu. Kraków.
2. KARPIŃSKI, Wojciech (2003b). Wychowanie
społeczne dziecka autystycznego. Kraków.
3. SOKOŁOWSKI, Robert (2002). Rehabilitacja
niepełnosprawnych. Warszawa.
Slide 85
Przypis do artykułu zamieszczonego w czasopiśmie
wygląda następująco:
1. KAMIŃSKA, Beata (2000a). Niepełnosprawni wśród
nas.
,,Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze’’ nr 1, s. 23.
2. KAMIŃSKA, Beata (2000b). Niepełnosprawność.
,,Terapia, Opieka, Wychowanie’’ nr 5, s. 1.
Slide 86
Należy pamiętać, że:
v pierwsze powołanie powinno zawierać wszystkie
elementy obowiązujące w opisie bibliograficznym
v przypisy umieszcza się na końcu rozdziału,
bądź końcu pracy
v nie zaleca się łączenia systemu harwardzkiego
z tradycyjnym
Slide 87
Wykaz skrótów
Należy wybrać jedną z form i stosować konsekwentnie w całej
pracy
loco cit. = loco citato - w miejscu cytowanym
ibid. = ibidem
- tamże
id.= idem
- ten sam, tenże
op.cit. = opus citatum - dzieło cytowane
[s.l.] = sine loco
- bez miejsca
[s.a.] = sine anno
- bez roku
por.
cyt. za
[b.m.]
[b.r.]
- porównaj
- cytuję za
- bez miejsca
- bez roku
Slide 88
NACZELNĄ ZASADĄ W TWORZENIU
PRZYPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
I BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
JEST
KONSEKWENCJA
Redagowanie bibliografii załącznikowej
i przypisów bibliograficznych
Dokumenty drukowane
Slide 2
NORMA
Norma PN-ISO 690: 2002
Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
Zawartość, forma i struktura
Slide 3
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA
wykaz dokumentów cytowanych i/lub wykorzystanych przez
autora dzieła bądź tylko związanych z tematem dzieła
PRZYPIS BIBLIOGRAFICZNY
krótkie objaśnienia do wyrazów, zwrotów lub fragmentów
tekstu cytowanego przez autora publikacji
Slide 4
Normy związane z tematem
PN-79/N-01222/07 Kompozycja wydawnicza książki.
Bibliografia załącznikowa
PN-78/N-01222/04 Kompozycja wydawnicza książki.
Materiały uzupełniające tekst główny
PN-76/N-1150
Zasady skracania tytułów czasopism i
wydawnictw zbiorowych
PN-85/N-01158
Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie
bibliograficznym i katalogowym
PN-68/N-01178
Przepisy bibliograficzne. Skróty
wyrazów typowych w tytułach
czasopism i wydawnictw zbiorowych
PN-ISO 9: 2000
Transliteracja znaków cyrylickich na
znaki łacińskie. Języki słowiańskie i
niesłowiańskie
PN-ISO 2108: 1997 Międzynarodowy znormalizowany
numer książki
PN-ISO 3297: 2001 Międzynarodowy znormalizowany
Slide 5
Etapy powstawania bibliografii załącznikowej
i przypisów bibliograficznych
1. Ogólne zasady sporządzania bibliografii
i przypisów
2. Poszczególne elementy opisu bibliograficznego
3. Zasady opisu poszczególnych rodzajów
dokumentów
4. Redagowanie bibliografii załącznikowej
5. Redagowanie przypisów bibliograficznych
Slide 6
OPIS BIBLIOGRAFICZNY
zespół danych o cechach dokumentu, niezbędnych do jego
identyfikacji oraz informacje uzupełniające, które mogą być
dodawane dla bliższego scharakteryzowania dokumentu
Slide 7
ZASADY OGÓLNE SPORZĄDZANIA
BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
I PRZYPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
Podstawa opisu
Kolejność elementów opisu
Język i pisownia
Transliteracja
Skróty
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja
Uzupełnienia i sprostowania
Slide 8
Podstawa opisu
v dane do opisu należy przejmować ze źródeł wskazanych
dla poszczególnych rodzajów dokumentów
Kolejność elementów opisu
v elementy opisu, zarówno obowiązkowe, jak i fakultatywne,
należy wymieniać w ustalonej kolejności w zależności od
rodzaju opisywanego dokumentu
Język i pisownia
v elementy opisu należy podawać w języku i pisowni,
w jakich występują w dokumencie
v pisownia wielkich liter powinna być zgodna z praktyką
przyjętą w języku lub piśmie, w którym podaje się
informacje
Slide 9
Transliteracja
v forma transliterowana może zastępować formę w piśmie
oryginalnym lub – ujęta w nawiasy kwadratowe – je
uzupełniać
Skróty
v dopuszcza się skracanie wyrazów w poszczególnych
elementach opisu (np. w nazwie miejsca wydania,
nazwie instytucji wydawniczej, numerze czasopisma)
v dopuszcza się redukowanie do inicjałów imion
stanowiących część nazwy autora, redaktora, pod
warunkiem, że nie utrudni to identyfikacji osoby
v w Wykazie Skrótów należy podać znaczenie wszystkich
użytych skrótów oprócz powszechnie używanych
v nie należy skracać tytułów wydawnictw ciągłych, jeżeli
skrót jest nieczytelny
Slide 10
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja
v należy stosować jednolity system interpunkcji
w bibliografii załącznikowej i wszystkich przypisach
zawartych w publikacji
v zaleca się wyróżniać graficznie nazwę autora (zwłaszcza
nazwisko) i/lub tytuł dokumentu oraz tytuł czasopisma
w przypadku opisu artykułu
v nie dopuszcza się wyróżniania w ten sam sposób
różnych elementów opisu
v zaleca się używanie tylko niezbędnych znaków
interpunkcyjnych oraz uzależnienie ich użycia od
zastosowanych wyróżnień, np. wyróżnienie tytułu
pismem pochyłym może eliminować znaki
interpunkcyjne przed i po tytule
v wyróżnienia graficzne i interpunkcja powinny zapewnić
czytelność opisu
Slide 11
Przykład wydawnictwa zwartego
Zastosowana w przykładach interpunkcja ilustruje
różnorodność rozwiązań.
1. WOJCIECHOWSKI Jacek Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
2. WOJCIECHOWSKI, Jacek, Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach, Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
3. WOJCIECHOWSKI Jacek: Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
4. WOJCIECHOWSKI J.: Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
5. WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
Slide 12
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie ciągłym
1. WĘDZIK, Zofia. Kawa czy herbata? ,,Nowa Szkoła’’ 2004,
nr 1, s. 25-27.
2. WĘDZIK, Zofia. Kawa czy herbata? : (o szkodliwości
spożywania napojów w sali lekcyjnej). Nowa Szkoła. 2004,
nr 1, s. 25-27.
3. WĘDZIK, Zofia. Kawa czy herbata? : (o szkodliwości
spożywania napojów w sali lekcyjnej). Nowa Szk. 2004, nr
1, s. 25-27.
Slide 13
Uzupełnienia i sprostowania
v
uwagi dodane przez opisującego należy podawać
w języku publikacji, w której zamieszczony jest opis
v
dopuszcza się podawanie dodatkowych danych w celu
sprostowania oczywistych błędów w źródle,
zapewnienia dokładniejszej identyfikacji osób i ciał
zbiorowych poprzez rozwinięcie inicjałów i akronimów
oraz rozróżnienia podanych nazw miejscowości poprzez
dodanie dopowiedzeń
v
wszystkie dodatkowe dane (uzupełnienia lub
sprostowania) należy podawać z reguły w nawiasach
kwadratowych po elemencie, który podlega modyfikacji
Slide 14
POSZCZEGÓLNE ELEMENTY OPISU
Odpowiedzialność główna
Nazwa autora
osoba (autor indywidualny)
ciało zbiorowe (autor korporatywny)
Tytuł i dodatki do tytułu
tytuł
dodatki do tytułu (podtytuł i nadtytuł)
Odpowiedzialność drugorzędna
Oznaczenie wydania
Miejsce wydania (produkcji)
Nazwa wydawcy (producenta)
Slide 15
Rok wydania (produkcji)
Data i oznaczenie części wydawnictwa ciągłego
Liczba tomów, numer tomu
Liczba stronic
Nazwa serii i numer tomu w obrębie serii
ISBN i ISSN
Slide 16
Odpowiedzialność główna
osoba (autor indywidualny)
v w przypadku dzieł piśmienniczych główną
odpowiedzialność ponosi autor/redaktor
v dla innych typów prac może to być odpowiedzialność
kompozytorów, reżyserów itp.
v nazwę autora należy podawać w formie przejętej
z opisywanego dokumentu
v zaleca się podawać w transliteracji lub transkrypcji
nazwy pisane alfabetami cyrylickimi
v zaleca się podawać imiona (inicjały) autora po nazwisku
autora
v jeżeli w opisywanym dokumencie podano zarówno
nazwisko, jak i pseudonim autora, należy przytoczyć
obydwie formy, rozróżniając je graficznie (ujmując
pseudonim w nawiasy) i/lub dodając odpowiednie
wyjaśnienie np. :
SŁOMCZYŃSKI, M. (Joe Alex. pseud.)
Slide 17
v
w przypadku dokumentów napisanych wspólnie przez
kilku autorów można podać nazwy wszystkich autorów
(niezależnie od ich liczby), z zachowaniem kolejności,
w jakiej występują w opisywanym dokumencie, lub
tylko nazwę pierwszego z nich z dodatkiem skrótu
i in. (= i inni) lub et al. (= et alii), np.:
BACZKOWSKI, J., STRYCZEK, S., FUGIEL, K.,
KRAJ, Ł., WILK, S.
lub
BACZKOWSKI, J. i in.
Slide 18
v w przypadku zbioru dzieł (prac) kilku autorów
pierwszym elementem opisu jest tytuł dokumentu,
nazwę redaktora całości zbioru należy podać po tytule,
np. :
Poglądy społeczeństwa polskiego na stosowanie
prawa. Red. M. Borucka
lub
redaktor pełni rolę odpowiedzialności głównej np.:
BORUCKA, M. (red.). Poglądy społeczeństwa polskiego
na stosowanie prawa.
Slide 19
v
w przypadku dokumentów wydanych pod kryptonimem,
opis należy zaczynać od kryptonimu
A.L.: Jezus i Maryja
v
jeżeli kryptonim został rozwiązany przez opisującego,
należy go podać po właściwej nazwie autora a nazwę
autora zaleca się ująć w nawiasy kwadratowe np.:
[LEMPARTY, Antoni] A.L.: Jezus i Maryja
v
nie należy stosować terminu ,,Anonimowy’’
w zastępstwie nazwy nieznanego autora
Slide 20
ciało zbiorowe (autor korporatywny)
v nazwę autora korporatywnego należy podawać jako
pierwszy element w opisie:
- oficjalnych dokumentów o charakterze informacyjnym
lub administracyjnym, wydanych przez ciało zbiorowe,
którego dotyczą
- materiałów ze zjazdów, konferencji np.:
POLITECHNIKA GDAŃSKA. Informator dla
przemysłu
v
v
TOWARZYSTWO WIEDZY WOJSKOWOOBRONNEJ. Tematyka prelekcji TWWO
jeżeli w opisywanym dokumencie nazwa autora
korporatywnego jest podana w kilku językach, należy
wybrać nazwę w języku właściwym dla kraju, w którym
dane ciało zbiorowe działa, a w przypadku instytucji
międzynarodowych – nazwę powszechnie używaną
dopuszcza się stosowanie ogólnie znanych akronimów,
np. UNESCO
Slide 21
v nazwa autora korporatywnego powinna być uzupełniona
nazwą siedziby, jeżeli istnieją inne ciała zbiorowe
o takich samych nazwach np.
MUZEUM NARODOWE (Wrocław)
AKADEMIA ROLNICZA (Wrocław)
Slide 22
Tytuł i dodatki do tytułu
tytuł
v tytuł zbyt długi można skracać, zachowując jednak
pierwsze wyrazy i nie zmieniając sensu - opuszczenia
należy zaznaczyć wielokropkiem ... np.:
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakresu
działania naczelnika gminy, organizacji i zadań
urzędu gminnego oraz niektórych spraw pracowniczych
lub
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakresu
działania naczelnika gminy...
v opuszczenia w środku tytułu należy zaznaczyć
wielokropkiem ...
Slide 23
v nie zaleca się stosowania opuszczeń na początku tytułu
v
jeżeli w opisywanym dokumencie występuje więcej niż
jeden tytuł lub jeśli tytuł jest podany w kilku językach,
należy wybrać tytuł wyróżniony lub tytuł w wyróżnionej
formie językowej
v
jeśli brak wyróżnień, przejąć ten, który jest wymieniony
jako pierwszy
v
dopuszcza się podawanie w opisie również innych
tytułów przejętych z dokumentu, zwłaszcza tytułu
w języku polskim
v
tłumaczenie tytułu można dodawać w nawiasach
kwadratowych po tytule przejętym ze źródła
Slide 24
v
jeżeli dokument nie posiada tytułu, a na karcie tytułowej
występuje tylko autor (indywidualny lub korporatywny),
można ograniczyć się do podania nazwy autora lub
przytoczyć w nawiasach kwadratowych tytuł utworzony
przez opisującego np.: BRONIEWSKI, W.[Poezje]
v
w opisie artykułów i innych dokumentów niesamoistnych
wydawniczo, dopuszcza się skracanie wyrazów w
tytułach czasopism, pod warunkiem rozwiązania skrótów
w wykazie skrótów lub zapewnienia ich czytelności
w inny sposób np.:
Czas. Geogr. = Czasopismo Geograficzne
Slide 25
dodatki do tytułu (podtytuł i nadtytuł)
v dodatki do tytułu zaleca się podawać tylko wtedy,
gdy są niezbędne dla zrozumienia tytułu lub wyjaśniają
charakter publikacji np.:
Cukrzyca. Wskazówki dla chorego
v tytuły niejasne zaleca się uzupełnić objaśnieniem,
podanym w nawiasach kwadratowych, bezpośrednio
po tytule np.:
Filozof wolności [Leon Chwistek]
Slide 26
Nazwy współtwórców
v
nazwy współtwórców należy podawać wraz
z określeniem roli danych osób w powstaniu dokumentu
np.: red., tł., zdj. reż., określenia te zaleca się podawać
w skrótach, np.:
Pedagogika. Red. B. Suchodolski
Wesele. Reż. Andrzej Wajda
v przy nazwach współtwórców zaleca się podawać imię
przed nazwiskiem
Slide 27
Oznaczenie wydania
v
kolejność wydania należy podawać cyframi arabskimi
v
określenia towarzyszące numerowi wydania
(poprawione, uzupełnione) zaleca się skracać
np.: Wyd. 3 zm. i uzup.
v
dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego
wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Slide 28
Miejsce wydania (produkcji)
v należy podawać nazwę miejsca wydania w języku,
w jakim występuje w opisywanym dokumencie
v jeżeli w dokumencie wymieniono więcej niż jedno
miejsce wydania, w opisie należy podać nazwę
wyróżnioną graficznie, a w przypadku braku
wyróżnienia – wymienioną na pierwszym miejscu
v dopuszcza się podawać również nazwy pozostałych
miejsc wydania np.: Wrocław; Kraków; Warszawa
v jeżeli w dokumencie nie podano miejsca wydania,
w opisie zaleca się podać nazwę miejsca druku
v w przypadku braku w opisywanym dokumencie
informacji o miejscu wydania i miejscu druku, zaleca się
podawać w nawiasach kwadratowych skrót [b.m.]
(= bez miejsca) lub [s.l.] (= sine loco)
v w opisie dokumentów opublikowanych za granicą zaleca
się wówczas wymienić nazwę kraju [s.l. Francja]
Slide 29
Nazwa wydawcy (producenta)
v
nazwę wydawcy należy podawać w języku, w jakim
występuje w opisywanym dokumencie
v
jeżeli w dokumencie podano więcej niż jedną nazwę
wydawcy, w opisie należy podać nazwę wyróżnioną
graficznie, a w przypadku braku wyróżnienia –
wymienioną na pierwszym miejscu
v
dopuszcza się podawanie również nazw pozostałych
wydawców
v
zaleca się podawać tylko najważniejsze części nazwy
np. : „Pax", zamiast Instytut Wydawniczy „Pax"
Slide 30
v
w nazwach obcych wydawców należy pomijać
określenia: S.A., Ltd., G.m.b.H. itp.
v
w nazwach zawierających imię i nazwisko, imię można
pomijać lub skracać do inicjału np.:
Mortkowicz lub J. Mortkowicz
v dopuszcza się skracanie poszczególnych wyrazów
nazwy wydawcy
v
można też stosować powszechnie przyjęte akronimy
nazw wydawców ( PWN, PIW, PWRiL)
Slide 31
v
Rok wydania (produkcji)
należy podawać cyframi arabskimi, niezależnie od tego,
jak został podany w opisywanym dokumencie
v
jeżeli w dokumencie nie wymieniono roku wydania,
w opisie zaleca się podać rok druku lub copyrightu
z odpowiednim wyjaśnieniem np.: druk 1893, cop. 1972
v
w przypadku braku wymienionych danych, dopuszcza
się podanie w nawiasach kwadratowych skrótu [b.r.]
(= bez roku) lub [s.a.] (= sine anno)
v
w opisie wydawnictwa wielotomowego należy podać
lata wydania tomu najwcześniej i najpóźniej wydanego,
połączone kreską 1973 – 1976
v
jeżeli wydawnictwo wielotomowe nie zostało
zakończone, należy podać tylko pierwszą datę,
Slide 32
Data i oznaczenie części wydawnictwa ciągłego
v należy podawać nominalną datę opisywanego tomu
(rocznika, woluminu), tj. rok za który lub na który
wydano opisywane wydawnictwo ciągłe
v
jeżeli wydawnictwo ukazuje się z opóźnieniem, zaleca
się podawanie w opisie również rzeczywistego roku
wydania lub druku z odpowiednim objaśnieniem
np. 1971 (wyd. 1974)
v
oznaczenia części należy podawać w kolejności od
jednostek większych (np. tom, rocznik) do mniejszych
(np. zeszyt, numer)
v
określenia części (tom, rocznik, zeszyt, numer itp.)
należy przejmować z dokumentu, stosując skróty,
numery części należy podawać cyframi arabskimi
Slide 33
v
w przypadku występowania w wydawnictwie podwójnej
numeracji części zaleca się przytaczać obydwie
numeracje np.: 1978 T. 12(24)
v
dla oznaczenia podwójnej jednostki (np. zeszytu)
wydawnictwa należy stosować kreskę ukośną
(przedziałkę) między numerami części np.: nr 5/6
v
dla oznaczenia kolejnych jednostek numery części
należy łączyć kreską np.: nr 5-7
v
w opisie pojedynczych numerów dzienników można
podawać tylko rok i datę dzienną np.: 1978, 8 września
Slide 34
v
w opisie całości lub kilku tomów (roczników) wydawnictwa
ciągłego należy podać daty i oznaczenia pierwszego
i ostatniego tomu opisywanego ciągu, połączone kreską np.:
1961 T. 1 – 1978 T. 18
v
dla zaznaczenia, że wydawnictwo ukazuje się na bieżąco,
należy podać datę i oznaczenie pierwszego tomu
opisywanego ciągu, z dodaniem kreski np.: 1977 R. 1 –
Slide 35
Liczba tomów, numer tomu
v w opisie całości wydawnictwa wielotomowego należy
podawać liczbę tomów (po dacie wydania) np.:
1970 3t.
v przy podawaniu liczby tomów określenie należy
umieszczać po liczbie np.: 3t., 2cz., 4vol.
v w opisie pojedynczego tomu – numer tomu należy
podawać (po oznaczeniu wydania) np.: wyd. 3 T. 1
v przy podawaniu numeru tomu – określenie należy
umieszczać przed numerem
np.: T. 1, Cz. 2
v numer tomu i liczbę tomów należy podawać cyframi
arabskimi, niezależnie od tego, jak zostały podane na
dokumencie, wraz z towarzyszącymi im określeniami
(tom, część, wolumin), przejętymi z dokumentu
v określenia te zaleca się skracać np.: t., cz., vol.
Slide 36
Liczba stronic
v liczbę stronic należy podawać cyframi użytymi
w dokumencie, dodając po liczbie skróty odpowiednich
określeń (s.)
v poszczególne ciągi paginacji w obrębie jednego
woluminu należy oddzielać przecinkiem np.:
XIV, 345 s.
v między paginacją poszczególnych woluminów należy
umieszczać znak dodawania np.: 3t.: 179 + 135 + 142 s.
v dla wskazania umiejscowienia artykułów i innych
dokumentów niesamoistnych wydawniczo należy podać
numery stronic (stronicy), poprzedzone skrótem
odpowiednich określeń np.: s. 16
v numery należy łączyć kreską dla oznaczenia kolejnych
stronic lub rozdzielać przecinkiem, jeżeli stronice nie
następują bezpośrednio po sobie np.: s. 15-16, s. 20, 24
Slide 37
Nazwa serii i numer tomu w obrębie serii
v
nazwa serii może być podana w opisie tylko wtedy, gdy
została przejęta z opisywanego dokumentu
v
nazwę serii i numer tomu w obrębie serii zaleca się
ujmować w nawiasy okrągłe
Slide 38
ISBN i ISSN
Międzynarodowy znormalizowany numer książki (ISBN)
i międzynarodowy znormalizowany numer wydawnictw
ciągłych (ISSN) należy przytaczać w formie podanej
w opisywanym dokumencie, z zachowaniem kresek lub
spacji występujących w numerach oraz poprzedzających
numery akronimów
Slide 39
ZASADY OPISU POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW
DOKUMENTÓW W BIBLIOGRAFII ZAłĄCZNIKOWEJ
I PRZYPISACH BIBLIOGRAFICZNYCH
Wydawnictwa zwarte
Fragmenty w wydawnictwach zwartych
Artykuły w wydawnictwach zwartych
Artykuły w wydawnictwach ciągłych
Normy
Mapy, plany, atlasy
Slide 40
Wydawnictwa zwarte
v dane należy przejmować z głównej karty tytułowej;
w dalszej kolejności – z karty przedtytułowej, metryki
książki i okładki
v uwzględnienie elementów obowiązkowych jest konieczne,
jeżeli tylko mają zastosowanie do identyfikacji
cytowanego
dokumentu
*
*
Slide 41
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
- tytuł
- oznaczenie wydania
- numer tomu
- rok wydania
- liczba tomów
- numer znormalizowany
Slide 42
Przykład opisu wydawnictwa zwartego
WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Biblioteka szkolna. Tł. z ang. T[adeusz]
Kocowski. Wyd. 2. Warszawa 1998. 3t. 250 s.
ISBN 83-85778-39-X.
Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Biblioteka szkolna.
Red. Jacek Wojciechowski. Tł. z ang. T[adeusz] Kocowski.
Wyd. 2. Warszawa 1998. 3t. 250 s. ISBN 83-85778-39-X.
WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie
w bibliotekach. Biblioteka szkolna. Warszawa 1998. 250 s.
(Prawo w bibliotece). ISBN 83-85778-39-X.
*
Slide 43
Fragmenty w wydawnictwach zwartych
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
- tytuł dokumentu macierzystego
- oznaczenie wydania
- rok wydania
- lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
Slide 44
Przykład opisu fragmentu w wydawnictwie zwartym
HABIELSKI, Rafał, OSICA, Janusz. Między niewolą
a wolnością. Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza,
1998. Józef Haller 1873-1960, generał WP, polityk. s. 44-45.
HABIELSKI, Rafał, OSICA, Janusz. Między niewolą
a wolnością. 1998. s. 44-45.
Slide 45
Wydawnictwa ciągłe
v
dane należy przejmować z karty tytułowej, nagłówka lub
okładki; dopuszcza się przejmowanie danych z metryki
(stopki redakcyjnej)
v
części wydawnictwa ciągłego mające indywidualne
tytuły (np. poszczególne tomy serii wydawniczej, części
wydawnictwa zbiorowego), należy opisywać według
normy opisu wydawnictwa zwartego
v
uwzględnienie elementów obowiązkowych jest
konieczne, jeżeli tylko mają zastosowanie do
identyfikacji cytowanego dokumentu
*
Slide 46
Elementy obowiązkowe:
- tytuł wydawnictwa ciągłego
- odpowiedzialność
(nazwa instytucji sprawczej)
- wydanie
- oznaczenie zeszytu
(daty i/lub numery)
- rok
- numer znormalizowany
Slide 47
Przykład opisu wydawnictwa ciągłego
Neurologia i Psychologia Polska. Organ Polskiego
Towarzystwa Neurologicznego i Polskiego Towarzystwa
Neurochirurgów. Dwumies. Red. Jerzy Kulczycki. Warszawa:
Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1977 T. 11(27) –
1978 T. 12(28). ISSN 0028-3843.
Nauka i Przyszłość. Miesięcznik informacyjnopublicystyczny. Polska Akademia Nauk, Centrum
Upowszechnienia Nauki. Grudzień 1990 nr 1- . Warszawa:
Centrum Upowszechnienia Nauki 1990- . ISSN 0867-2687.
Slide 48
Artykuły w wydawnictwach zwartych
v
dane dotyczące autora i tytułu artykułu opublikowanego
w wydawnictwie zwartym należy przejmować
z nagłówka artykułu oraz informacji umieszczonych
bezpośrednio po tekście artykułu
v
dopuszcza się przejmowanie tych danych ze spisu treści
*
Slide 49
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
(nazwa autora artykułu)
- tytuł artykułu
- opis wydawnictwa zwartego
- lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
(numer strony lub stron – pierwszej i ostatniej)
Slide 50
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie zwartym
KORDOS, J. Podstawowe problemy metody rotacyjnej.
W zbiorze prac Autora: Zastosowanie metod statystycznych
w statystyce. Warszawa 1969. s. 105-114.
KORDOS, J. Podstawowe problemy metody rotacyjnej.
W: Zastosowanie metod statystycznych w statystyce. Red. J.
Danecki. Warszawa 1969. s. 105-114.
KORDOS, J. Podstawowe problemy metody rotacyjnej.
In: Zastosowanie metod statystycznych w statystyce.
Warszawa 1969. s. 105-114.
Slide 51
Artykuły w wydawnictwach ciągłych
v dane dotyczące autora i tytułu artykułu opublikowanego
w wydawnictwie ciągłym należy przejmować z nagłówka
artykułu oraz informacji umieszczonych bezpośrednio po
tekście artykułu
v dopuszcza się przejmowanie tych danych ze spisu treści
*
Slide 52
Elementy obowiązkowe:
- odpowiedzialność główna
(nazwa autora artykułu)
- tytuł artykułu
- tytuł dokumentu macierzystego
(tytuł czasopisma)
- lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
(rok, zeszyt/numer, numer strony lub stron)
Slide 53
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie ciągłym
KOWALSKI, Jan. Wszechświat. ,,Przyroda Polska’’ 2002,
nr 1, s. 1-3.
KOWALSKI, Jan. Wszechświat. [Powstanie wszechświata].
Przyroda Polska. Styczeń 2002, R. 11, nr 1, s. 1-3.
KOWALSKI, Jan. Wszechświat. Przyr. Pol. 2002, nr 1, s. 1-3.
GORMAN, Michael. Przyszłość biblioteki akademickiej.
Tł. z ang. Janina Walkiewicz. Przegląd Biblioteczny. 1995,
R. 63, z. 5, s. 147-155.
Slide 54
Normy
v dane należy przejmować ze strony tytułowej lub
nagłówka normy
v
w opisie należy podawać:
- numer normy, tj. wszelkie oznaczenia literowe
i cyfrowe, stanowiące jego części składowe
- tytuł normy (wraz z nadtytułem i podtytułem)
v
zaleca się podawanie w opisie roku ustanowienia normy,
jeżeli nie jest on częścią numeru normy
Slide 55
Przykład opisu normy
PN-79/N-01222/07 Kompozycja wydawnicza książki.
Bibliografia załącznikowa.
PN-85/N-01158 Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie
bibliograficznym i katalogowym.
PN-ISO 690: 2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
Zawartość, forma i struktura.
PN-ISO 690-2: 1999 Informacja i dokumentacja. Przypisy
bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części.
Slide 56
Mapy, plany, atlasy
v dane do opisu map i planów należy przejmować
z ramki; w przypadku braku ramki – z innych miejsc
opisywanej jednostki
v jako autora w opisie map należy traktować kartografa
v mapy, plany i atlasy samoistne wydawniczo należy
opisywać jak wydawnictwa zwarte
v mapy i plany zamieszczone w wydawnictwie zwartym
lub ciągłym należy opisywać jak artykuły
w wydawnictwach zwartych lub ciągłych
v elementem obowiązkowym jest określenie rodzaju
dokumentu: mapa, plan, atlas jeśli nie występuje ono
w tytule
v w opisie map obowiązkowe jest podanie skali po tytule
Slide 57
Przykład opisu mapy, planu, atlasu
Beskid Sądecki i Żywiecki. Mapa. 1 : 1000 000. Wyd. 10.
Warszawa 1985. ISBN 83-0222-43.
Plan centrum Warszawy. W: Atlas Architektury Warszawy.
Warszawa 1977 luź. wkładka.
Slide 58
REDAGOWANIE BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
Układ bibliografii załącznikowej
v
pozycje bibliografii załącznikowej można szeregować
alfabetycznie
v można grupować wg kryteriów treściowych (tematyki)
v można grupować wg kryteriów formalnych (np. rodzaj
dokumentu)
v w obrębie grup zaleca się alfabetyczny lub chronologiczny
układ pozycji
Slide 59
Redagowanie pozycji bibliografii załącznikowej
v pozycja bibliografii załącznikowej powinna zawierać
zasadniczo opis jednego dokumentu
v dopuszcza się podawanie opisów kilku dokumentów
(np. dotyczących tego samego zagadnienia, prac jednego
autora) w jednej pozycji zbiorowej np.:
FIAŁKOWSKI, Konrad. Szansa śmierci; Wróble
galaktyki; Strażnik. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978.
Studia dogmatyczno-moralne. Warszawa 1968.Treść :
M. Kołodziejczyk. Tożsamość mistycznego ciała... ;
J. Pryszmont. Podstawy religijne etyki
v kolejne opisy w pozycji zbiorowej należy oddzielić
średnikiem, kropką z myślnikiem lub innym znakiem
graficznym (np. gwiazdką)
Slide 60
Umiejscowienie bibliografii załącznikowej
v bibliografię załącznikową należy umieszczać po tekście
głównym i uzupełniających go materiałach (aneksach,
przypisach)
v należy umieszczać ją przed wszelkimi materiałami
informacyjno-pomocniczymi (słownikiem użytych
terminów, wykazami, indeksami, streszczeniami
obcojęzycznymi, spisem treści itp.)
v dopuszcza się zamieszczanie bibliografii po
poszczególnych rozdziałach
v w zbiorze dzieł jednego autora bibliografię załącznikową
należy umieszczać po tekście, aneksach i przypisach do
ostatniego dzieła
Slide 61
REDAGOWANIE PRZYPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
v
v
v
v
v
v
v
Cytowanie w tekście
cytaty należy przytaczać w postaci oryginalnej, nadanej przez autora
skracając cytat, opuszczone fragmenty lub pojedyncze wyrazy
cytowanego tekstu należy zaznaczyć trzema kropkami ujętymi
w nawias okrągły (…)
wszelkie uzupełnienia wprowadzone do tekstu cytowanego należy
ujmować w nawiasy kwadratowe
w przypadku, gdy istnieją kolejne wydania danej książki, cytować
należy zawsze z wydania ostatniego
jeżeli jakiś tekst opublikowano zarówno w czasopiśmie, jak
i w książce, należy go cytować z książki, a nie z czasopisma
powinno się unikać nadmiernej ilości cytatów
do każdego cytatu należy podać informację bibliograficzną, czyli
źródło, z którego zaczerpnięto dany cytat
Slide 62
Zaznaczanie cytatów
v cytowany tekst należy zaznaczyć przez użycie
cudzysłowu
v jeżeli w cytowanym tekście występują fragmenty ujęte
w cudzysłów należy dla jego wyróżnienia zastosować
cudzysłów francuski «…» lub zaznaczyć pojedynczymi
przecinkami ,…’
Slide 63
Powiązanie przypisów z tekstem
v przypisy powinny być łączone z tekstem za pomocą
odnośników (odsyłaczy) cyfrowych w postaci cyfry
arabskiej
v odsyłacz cyfrowy zaznacza się w tekście głównym na
końcu cytowanego tekstu
v numer odnośnika pisze się czcionką podwyższoną o pół
stopnia
v w dziełach zawierających wiele liczb wskazane jest
ujmowanie odnośników cyfrowych w nawiasy np. :
,, (...) dokonano oceny jakości pracy (...)’’ (1).
Slide 64
v
w języku polskim kropka jest zawsze znakiem
kończącym zdanie, stawiamy ją po zamknięciu
cudzysłowu i po numerze odsyłacza
np.: ,,…….’’ 1.
v
obowiązuje numeracja ciągła w całym tekście artykułu
v
w dziełach o dużej ilości przypisów odnośniki mogą
mieć numerację ciągłą w obrębie poszczególnych
rozdziałów
v dopuszcza się użycie innego odsyłacza, np. w postaci
gwiazdki, gdy przypisy występują sporadycznie
v
dopuszcza się różnicowania liczby gwiazdek, jeżeli
liczba tak oznaczonych przypisów nie przekracza
trzech na jednej stronie
Slide 65
Lokalizacja przypisów bibliograficznych w obrębie publikacji
v zaleca się wprowadzanie przypisów u dołu strony
v tekst główny należy oddzielić od przypisów linią ciągłą
v ten sam numer, który znajduje się w tekście głównym,
powinien być powtórzony na dole strony przy odpowiednim
przypisie
v numer w przypisie zaleca się pisać z wcięciem,
obejmującym np. 5 znaków, czcionką podwyższoną o pół
stopnia
v po numerze w przypisie nie stawiamy kropki ani nawiasów
Slide 66
v przypisy u dołu strony powinny być zapisane mniejszą
czcionką niż tekst główny np. :
1 SULMICKI,
Paweł. Planowanie i zarządzanie
gospodarcze. Warszawa 1976. s. 34.
Slide 67
v dopuszcza się umieszczanie przypisów na końcu dzieła; wówczas
należy je umieszczać przed bibliografią załącznikową
v jeżeli bibliografia załącznikowa pełni równocześnie
funkcję przypisów bibliograficznych, pozycje powinny być ułożone
alfabetycznie i ponumerowane kolejno; dopuszcza się układ
numeryczny wg kolejności cytowania opisywanych dokumentów
w tekście dzieła
v kolejność wymieniania pozycji literatury, do której istnieją
odwołania w tekście, powinna odpowiadać alfabetycznemu spisowi
nazwisk autorów
v jeśli odwołujemy się do kilku prac tego samego autora,
zaleca się wymieniać prace starsze przed nowymi
v kolejne pozycje należy zaznaczać kolejnymi numerami; po każdym
numerze powinna być umieszczona kropka
Slide 68
Redagowanie pozycji przypisów bibliograficznych
v pierwszy odsyłacz do książki czy artykułu powinien
zawierać wszystkie wymagane elementy opisu
bibliograficznego dokumentu
v w przypadku ponownego odwołania się do dokumentu
już opisanego, jeżeli następujące po sobie przypisy
dotyczą tej samej pracy, należy zamiast pełnego opisu
stosować oznaczenie: op.cit., lub tamże, lub ibid., po
którym następują numery stron, np.:
1
Op.cit. s. 3-6.
2 Tamże. s. 12.
3 Ibid. s. 10.
Slide 69
v jeżeli następujące po sobie przypisy dotyczą tej samej
pracy, a dodatkowo powoływany tekst umieszczony
jest na tej samej stronie, co w przypisie
poprzedzającym, należy stosować jedynie określenie:
tamże lub loc.cit., bez podawania numeru strony np.:
Tamże.
2 Loc.cit.
1
Slide 70
v
jeżeli powołujemy się na dokument wymieniony
w jednym z przypisów wcześniejszych, należy
powtórzyć początkowe elementy opisu tego
dokumentu, np. nazwę autora i tytuł lub początek tytułu
danej książki, dodając numer odpowiedniej stronicy
np.:
1
JANKOWSKI, Kazimierz. Ekonomika... s. 33.
Slide 71
v w przypisie bibliograficznym umieszczonym u dołu
stronicy można podać jedynie te elementy, których nie
zawiera informacja o cytowanym dokumencie w tekście
głównym np.:
Stwierdzenie to powtórzył prof. Witold Doroszewski
we wstępie do wydanego pod jego redakcją ,,Słownika
poprawnej polszczyzny’’ 1.
1
Warszawa 1973, s. IX.
Slide 72
1
JANKOWSKI, Kazimierz. Ekonomika przedsiębiorstwa.
Wrocław 1990. s. 33.
2
Tamże. s. 35.
3
Tamże.
4
JANKOWSKI, Kazimierz. Praca w zespole. Wrocław
1991. s. 156.
5 JANKOWSKI,
Kazimierz. Ekonomika... s. 56.
Slide 73
INNE SPOSOBY REDAGOWANIA PRZYPISÓW
BIBLIOGRAFICZNYCH
1. Metoda numerowania przypisów:
- Przypisy podawane w nawiasach okrągłych
- Przypisy podawane w nawiasach kwadratowych lub
zaznaczone numerem pisanym czcionką
podwyższoną
o pół stopnia
2. Metoda podawania pierwszego elementu
(nazwiska
autora) i daty – Harwardzki system odsyłaczy
Slide 74
1. Metoda numerowania przypisów:
Przypisy podawane w nawiasach
okrągłych
v bezpośrednio po cytowanym tekście umieszczamy
w nawiasie okrągłym numer (ewentualnie stronę/strony)
v numery kierują do dokumentów w kolejności ich
cytowania po raz pierwszy
np.:
,,Analiza danych wykazała niezgodność z
założoną
hipotezą’’(1)
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga
wsparcia
rodziny’’ (2, s. 5)
Slide 75
v jeżeli ten sam dokument jest cytowany więcej niż
raz,
następne cytowania otrzymują ten sam numer, co
pierwszy cytat tego samego dokumentu
np.:
,,O rodzaju wsparcia zależy rodzaj
niepełnosprawności’’
(2, s. 34)
v pierwsze cytowanie każdej pozycji powinno
zawierać
minimum wszystkich elementów w podstawowym
przypisie
Slide 76
Przypisy wyglądają następująco:
v przypisy są ułożone w ponumerowanym wykazie
według
ich numerów
1. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja
niepełnosprawnych.
Warszawa 2002. s. 3-4.
2. KARPIŃSKI, Wojciech. Pomoc niepełnosprawnemu.
Kraków 2003.
Uwaga! W przypadku przypisu 2 nie musimy podawać
numerów stron, ponieważ są one podane w nawiasach
okrągłych.
Slide 77
v jeżeli w wykazie alfabetycznym przypisów znajdują
się
dwie lub kilka pozycji tego samego autora i pozycje
te
występują bezpośrednio po sobie, można w drugim
i w następnych przypisach nazwisko autora zastąpić
znakiem np.:
1. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja
niepełnosprawnych. Warszawa. 2002. s. 3-4.
2. - . Niepełnosprawność. Warszawa. 2001. s. 5.
3. - . Ludzie niepełnosprawni. Warszawa. 2003. s. 8.
Slide 78
Przypisy podawane w nawiasach
kwadratowych
lub zaznaczone numerem pisanym
czcionką
podwyższoną o pół stopnia
v numery umieszczone są w nawiasach
kwadratowych,
bądź pisane czcionką podwyższoną o pół stopnia
v numery podane czcionką podwyższoną o pół
stopnia lub
w nawiasie kwadratowym kierują do dokumentów
ułożonych w kolejności ich występowania w tekście
Slide 79
np.:
,,Analiza danych wykazała niezgodność z założoną
hipotezą’’ [1].
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga wsparcia
rodziny’’ [2].
,,O rodzaju wsparcia zależy rodzaj
niepełnosprawności’’ [3].
lub
,,Analiza danych wykazała niezgodność z założoną
hipotezą’’ 1.
Slide 80
Przypisy wyglądają następująco:
przypisy są ułożone w ponumerowanym wykazie
według ich numerów
v drugie i każde następne powołanie danej pozycji
można
ograniczyć tylko do nazwiska autora (nazwisk)
i zwięzłej formy tytułu oraz numeru odpowiedniej
stronicy (numerów odpowiednich stronic)
v
1. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja
niepełnosprawnych. Warszawa. 2002. s. 3-4.
2. KARPIŃSKI, Wojciech. Pomoc
niepełnosprawnemu. Kraków. 2003. s. 15.
3. SOKOŁOWSKI, Robert. Rehabilitacja.... s. 13.
Slide 81
2. Metoda podawania pierwszego elementu
(nazwiska
autora) i daty – Harwardzki system odsyłaczy
v po tekście cytowanym w nawiasie okrągłym
podaje się
nazwisko autora oraz rok wydania dokumentu, na
który
się powołujemy
v można podać też numer strony bądź stron
np.:
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga
wsparcia
rodziny'' (KARPIŃSKI, 2003, s. 5)
Slide 82
v
zaleca się podawanie stron po roku wydania
v jeżeli nazwisko autora pojawia się w tekście,
wówczas
można opuścić ten element, a w nawiasie
okrągłym
zapisać tylko rok i ewentualnie strony
np.:
Dane te umieszczone są w publikacji Wojciecha
Karpińskiego (2003, s. 5).
Slide 83
v jeżeli dwa dokumenty lub więcej mają tego
samego
autora i ten sam rok, rozróżnia się je za pomocą
małych
liter (a, b) podanych w nawiasach okrągłych,
zarówno
w tekście, jak i w wykazie przypisów
bibliograficznych
np.:
,,Problemem staje się wychowanie społeczne
dziecka
autystycznego" (KARPIŃSKI, 2003a, s. 51).
,,Rehabilitacja niepełnosprawnych wymaga
wsparcia
rodziny'' (KARPIŃSKI, 2003b, s. 13).
Slide 84
Przypisy wyglądają następująco:
przypisy dotyczące dokumentów są uszeregowane
w wykazie w układzie alfabetycznym według
nazwisk
z rokiem wydania i małą literą (jeśli była
zastosowana)
v rok wydania publikacji umieszcza się po nazwisku
i imieniu autora
v numery stron można podać w tekście
v
1. KARPIŃSKI, Wojciech (2003a). Pomoc
niepełnosprawnemu. Kraków.
2. KARPIŃSKI, Wojciech (2003b). Wychowanie
społeczne dziecka autystycznego. Kraków.
3. SOKOŁOWSKI, Robert (2002). Rehabilitacja
niepełnosprawnych. Warszawa.
Slide 85
Przypis do artykułu zamieszczonego w czasopiśmie
wygląda następująco:
1. KAMIŃSKA, Beata (2000a). Niepełnosprawni wśród
nas.
,,Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze’’ nr 1, s. 23.
2. KAMIŃSKA, Beata (2000b). Niepełnosprawność.
,,Terapia, Opieka, Wychowanie’’ nr 5, s. 1.
Slide 86
Należy pamiętać, że:
v pierwsze powołanie powinno zawierać wszystkie
elementy obowiązujące w opisie bibliograficznym
v przypisy umieszcza się na końcu rozdziału,
bądź końcu pracy
v nie zaleca się łączenia systemu harwardzkiego
z tradycyjnym
Slide 87
Wykaz skrótów
Należy wybrać jedną z form i stosować konsekwentnie w całej
pracy
loco cit. = loco citato - w miejscu cytowanym
ibid. = ibidem
- tamże
id.= idem
- ten sam, tenże
op.cit. = opus citatum - dzieło cytowane
[s.l.] = sine loco
- bez miejsca
[s.a.] = sine anno
- bez roku
por.
cyt. za
[b.m.]
[b.r.]
- porównaj
- cytuję za
- bez miejsca
- bez roku
Slide 88
NACZELNĄ ZASADĄ W TWORZENIU
PRZYPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH
I BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
JEST
KONSEKWENCJA