Transcript SPORDA YETENEK VE ÖNEMİ
Slide 1
Slide 2
Kompozisyon Yarışması
AYDINLIK BİR GELECEK
Katılımcı
Aylin Akçura,
İstek Özel Atanur Oğuz
İlköğretim Okulu 8-D
Beşiktaş-İSTANBUL
Slide 3
Murat, her zaman olduğu gibi
kimsesiz ve soğuk bir güne başlıyordu.
Günlerin her biri onun için aynıydı.
Elindeki kağıt mendilleri satıp
kendisine yiyecek bir şeyler alabilirse
mutlu oluyor, hep üzgün olan kara
gözlerinde biraz mutluluğun pırıltıları
görülüyordu.
Slide 4
Yaşıtları okula giderken o
kimsesizliğin ezikliği, toplumdan
dışlanmanın acısıyla, karnını
doyurabilmek için bulduğu işlerde
çalışmak zorunda kalıyordu.
Sokaklar soğuk, acele yürüyen
insanlar acımasızdı.
Slide 5
Geceleri sıcak bir yatakta uyuyabilmek
mutlulukların en büyüğüydü Murat' a
göre. Hiçbir zaman seven bir ailesi, bir
koruyucusu olmamıştı, sokak
çocuğuydu. İnsanlar o kadar kendi
işlerine dalmışlardı ki; onun gibi
binlercesi olduğunun farkında bile
değillerdi.
Slide 6
''Hayret bugün satacağım mendiller
çok çabuk bitti'' diye düşündü. Simitle
karnını doyurduktan sonra, her çocuk
gibi canı biraz oynamak istedi.
Mahalledeki çocuklar maç yapıyorlardı.
''Beni de oyuna alsalar ne iyi olurdu''
derken, çağırdılar, sevinerek koştu.
Slide 7
Antrenör Emir, yıl sonu maçlarında iyi bir
derece yapmak için var gücü ile takımını
çalıştırıyordu. Sakatlanan Emre' nin yerine iyi
bir oyuncuya ihtiyacı vardı.
Sıkıntı ile pencereden sokakta maç yapan
çocukları seyrediyor, bu açığı nasıl
kapatacağını düşünüyordu.
Slide 8
'Sokakta oynayan çocuklar için iyi ki bu alan var'' dedi
kendi kendine, hem hiç de fena oynamıyorlar, hele
esmer uzun boylu olanı durmadan sayı kazandırıyordu
takımına.
Slide 9
'
Birden aklına bir fikir geldi, koşarak
merdivenleri indi, maç yapan
çocukların yanına vardığında
heyecanlıydı. Çocuklar kendilerini
seyredenlere aldırmıyor, maçlarına
devam ediyorlardı. Nihayet maç bitti,
herkes neşe içinde birbirine takılmaya
başladı. İçlerinden bazıları antrenör
Emir' i tanıyorlardı.
Slide 10
''Merhaba Emir ağabey'' diye seslendiler. Emir,
uzun boylu delikanlıyı işaret ederek adını
sordu.
''O Murat'' dediler, ''kimsesiz sokak çocuklarının
kaldığı yerde kalıyor.''
Slide 11
Emir hemen kendini tanıttı, sorular
sordu. Kalacak yeri yoksa spor
kulübünün misafirhanesinde
kalabileceğini, çok çalışması
gerektiğini, eğer kurallara uyar çok
çalışırsa; takımda oynatabileceğini
söyledi.
Slide 12
Murat, belki de hayatını değiştirecek bu
teklifi sevinerek kabul etti.
Ertesi gün Murat için yepyeni bir hayatın
başlangıcı idi. Artık düzenli bir yaşamı ve amacı
olacaktı. Sıcak bir yatakta yatacak sıcak bir
yemek yiyebilecekti. Kısa zamanda takım
arkadaşları ile kaynaştı. Disiplin ve düzen
içerisinde çalışıyor, iyi besleniyor kendini her
bakımdan geliştiriyordu.
Slide 13
Antrenör Emir içinde yeni bir dönemdi.
Takımının yanı sıra bir genci hayata
kazandırmanın sevincini yaşıyordu. Murat' a
her bakımdan dikkat ediyor, iyi alışkanlıklar
kazanıp, iyi bir sporcu olması için elinden
geleni yapıyordu.
Beklenen gün gelmişti. Takım maça çıkarken
hepsinin yürekleri aynı amaç için atıyordu.
Maçı açık farkla kazandılar. Görülmeye değer
bir coşku yaşıyorlardı.
Slide 14
Emir için bu galibiyet çok farklı
şeyler, ifade ediyordu. Hem takımı
çalışmasının karşılığını almış, hem
de pırıl pırıl bir insanı hayata
kazandırmıştı.
Murat' ı ise apaydınlık bir gelecek
beklemekteydi.
Slide 15
İşte! Hepimiz, bir Emir olalım.
Umutları sönmüş (Murat' lara)
insanlara birer ışık olmaya çalışalım.
Hayatı birlikte paylaşalım ki onlar
sokakta mendil satmasınlar, ''sokak
çocuğu'' olmaktan kurtulsunlar.
Slide 16
SPORDA YETENEK VE ÖNEMİ
Sportif bağlamda yetenek kavramı,
belli bir alanda normalin üstünde ancak
henüz tam gelişmemiş özelliklere sahip
kişiye denir.
Özellikle Batı Dünyası ve Doğu
Avrupa Ülkesi yetenekli sporcuları seçmek
için özel yöntemler geliştirme arayışına
girmiştir.
Slide 17
ÇÜNKÜ
SPORDA ULUSLAR ARASI BAŞARI
SAYESİNDE
Kendini Tanıtma
Prestij Kazanma
Politik Gelişim
Ekonomik Gelişim Sağlamakta
Slide 18
Hirata; 1976 Olimpiyatlarında madalya
sahibi sporcuların %80’inin yetenek seçimi
programlarıyla hazırlandığı saptanmıştır ve
araştırmaya takiben “En yetenekli
gençlerini bulup sporda yönlendiremeyen
ülkeler, uluslar arası başarıdan her zaman yoksun
olacaklardır” demiştir.
Slide 19
ZACKİORSKİJ YAPTIĞI ARAŞTIRMADA
AŞAĞIDAKİ SONUÇLARA ULAŞMIŞTIR.
Mükemmel sporcuların yaklaşık %50’sinin
çocuklarının da üstün sportif yeteneklere sahip
olduklarını farklı sporda olabilir.
Yalnızca motorik özelliklerinin(örneğin; sürat)
kalıtım yolu ile geçtiğini,
Slide 20
Tek yumurta ikizleri, bir çok alanda çift yumurta
ikizlerinden daha büyük bir uyum gösterdiğini
Başarı gelişiminin üst sınırlarının yine kalıtımla
belirlendiğini saptamışlardır.
Slide 21
Bu araştırma kalıtımsal faktörlerin bir
sportif yeteneğin gelişmesindeki önemini ortaya
koymaktadır.
Ancak bu etkinin sınırlı olduğunu vurgulamak
lazım.
Slide 22
ULUSLAR ARASI BAŞARI İÇİN EN BÜYÜK ETKEN
Alt yapı-Tesis
Uygun yaşta yetenek seçimi
Titiz ve sistemli eğitim, çalışma
Çalıştırıcı
Teknoloji
Yönlendirme
Slide 23
Slide 24
•DAHA AZ SAYIDA ve
ÜLKE İNSANINA UYAN
SPOR DALLARINA
YATIRIM.
Slide 25
ÜLKEMİZİN DEĞİŞİK
YÖRELERİNDEKİ İNSANLARIN,
HANGİ SPORLARA YATKIN
OLDUKLARINI BELİRLEME VE
BUNA GÖRE YATIRIM YAPMA
Slide 26
SPOR LİSELERİ
Slide 27
DEĞİŞİK
FEDERASYONLARIN
OKUL ÇALIŞMALARI
Slide 28
YENİ POLİTİKA
ÇALIŞMALARI
Slide 29
ÜLKELERİN YÖNETİM TARZLARIYLA
MODELLERİ ARASINDA MANTIKLI
İLİŞKİLER OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR.
Slide 30
Sporda ileri gitmiş Avrupa ülkelerinde
modeller ayrıntılı ve pedagojik kurallara
uygun yönetilir.
Seçimler laboratuvar koşullarında
gerçekleştirilir.
Slide 31
ABD gibi bazı ülkelerde; doğal
seçim yöntemleri ile ve isteğe bağlı bir
uygulama görülmektedir
Slide 32
Spor biliminde ve pratiğindeki
tartışılmaz yerine rağmen ABD’de yetenek
seçimi bilinmeyen bir bilim dalıdır.
Slide 33
Sporda üst düzeyde başarı elde etmeksizin
yatılı spor okulları; geliştirilmiştir. Eski Doğu
bloku (Bul, Pol. Rom. Rus.) ülkelerinde ve
birçok Batı Avrupa Ülkelerinde bu uygulama
görülmektedir.(Alman, Farns.İng. İta, Avus,
İsveç)
Slide 34
ALMANYA MODELİ
•
1978-79 yılında Kaiserslautern’de Heinrich
Heine devlet Lisesi “Yetenek Geliştirme Sınıfları”
projesinde, elit sporcu yetiştirme ile
görevlendirilmiştir
•
Slide 35
Amacı öğretimle birlikte, sosyal ve
spor gelişimi dengeli şekilde götürmek
Derslerde başarısızlık söz konusu
olduğunda özel destek öğretim
programları düzenlenmektedir.
Slide 36
•
Antrenmanlar, lisenin ve çevresindeki
okulların tesislerinde yapılmaktadır.
•
Okulun öğrencileri, yörenin seçilen
öğrencileri olmakla birlikte bir kısmı da dışarıdan
seçilmiştir.
•
Slide 37
Evi okula yakın olan öğrenciler yarı
yatılıdırlar.
Bilimsel danışmanlıklar ve
ölçümler Üniversitelerin
bünyesindeki spor enstitüleri
tarafından yönetilmektedir.
Slide 38
BU ENSTİTÜLERDE
•Kondisyonel özelliklerin tespiti
•Koordinatif becerilerin tespiti
•Müsabaka davranışlarının değerlendirilmesi
•Profillerin ve normların oluşturulması
•Tıbbi ölçümler
•Sosyolojik yönden incelenmesi ve gerekli önlemlerin
alınması
Slide 39
İSVEÇ (TTA) MODELİ
•İsveç Tretorn Tenis AKADEMİSİ; 1985’de Bastad
(Güney İsveç)’de açılmıştır.
• İsveç’in en iyi genç tenisçilerin belirli bir okulda
okutup, profesyonel tenisçi olarak hazırlamak.
•Üç hafta derslere devam etmem hakları
bulunmaktadır.
Slide 40
•Bu okul ortaokul düzeyinde olup liseye hazırlar.
•Bu öğrenciler mezun olduktan sonra yetişkinler için
lise adlı bir özel okula girebilirler.
•İsveç hükümeti “Sosyal Devlet Anlayışı” ile burada
burs verilmektedir.
•Masraflar Tretorm firması ve tenis federasyonu
tarafından karşılanır.
Slide 41
•TTA’da 18 tenişçi yetiştirilir.
•Kendi yaş grubunda İsveç’in ilk 8 tenisçisi arasında
giren okula alınır.
•Tenisçiler üst düzey baş antrenör nezaretinde her gün
3 saat 90 dakika sabah, 90 dakika öğlenden sonra
antrenman yaparlar.
Slide 42
•Burası elit sporculara kamp yeri ve antrenman yaptığı
yer olarak da kullanılır.
•İsveç’in Dünya çapındaki tenisçilerinin antrenman
yapabilmesi çocuklar için büyük yer almaktadır.
Slide 43
YETENEK SEÇİMİ ve ÇALIŞMALARININ SPORSAL
YARARLARI
• Kişilerin daha kısa zamanda istenilen yüksek
performansa ulaşmasını sağlar.
•Üstün yetenekli sporcularla çalışan antrenörün
çalışma etkinliği artar.
•Yüksek performansa erişmek isteyen sporcuların
sayısını ve rekabetini artırır. Daha güçlü kadrolar
oluşturulur.
Slide 44
•Sporcunun kendine güveni artar. Çünkü bilimsel
seçim süreciyle yetişmemiş sporculardan daha iyi
olduğunu görür.
•Sporcuların çalışmalardaki istenmedik sapmalar
zamanında belirlenip, gerekli önlemler alınır. Bu ilgi
sporcuları motive eder.
Slide 45
YETENEKLİ SPORCU ÖZELLİKLERİ
•Antrenmanda daha başarılıdır.
•Aynı kapsam ve büyüklükteki antrenman
uyaranlarında büyük başarı elde eder.
Slide 46
•Antrenmanda verilen yeni uyaranlara daha çabuk
uyum sağlar.
•Daha çabuk öğrenir.
•Daha önce edindiği deneyimleri yaratıcı
bir şeklide başarısını arttırmak için kullanır.
Slide 47
•Kendine verilen zor görevleri bile başarıyla yerine
getirir ve sorunları yaratıcı ve orijinal bir biçimde
çözer.
•Performansının gittikçe yükselmesi onun tipik
özelliğidir.
•Yetenekli bir sporcu, kendini tam anlamıyla
spora adar, çalışkan ve hırslıdır, sistematik
şekilde çalışır.
Slide 48
•Gerginlikte (stres altında) bile gerçekçi, doğru
değerlendirme yapabilir.
•Riski göze alabilir.
•Başarısızlıklar karşısında gücünü kaybetmez,
bunu bir motivasyon gerekçesi yapabilir.
Slide 49
Yetenek Seçiminde Başlıca İki Yöntem Uygulanır
Doğal Seçim
Bilimsel Seçim
Slide 50
Doğal Seçim
Bu seçimde kişi ya tesadüfen seçtiği spor dalına
katılır, ya da başka bir spor dalında başarılı
olamayacağını anlayarak dal değiştirmesi şeklinde
antrenörün ya da öğretmenin karşısına gelir.
Böyle bir seçimde performans gelişimi yavaş
olur, çünkü büyük bir olasılıkla ideal spor dalı
seçilememiştir.
Slide 51
Bilimsel Seçim
Spor bilim adamlarının yardımıyla yapılan
bilimsel testlerle yetenekli kişilerin kendilerine en
uygun spor dalına yöneltilmesini sağlar.
Slide 52
Her spor dalının kendine has
özelliği vardır.
Halterde ağırlık merkezi ve kuvvet,
Mücadele sporları, Basketbol,
Voleybol da boy, kol uzunluğu,
motorik özellikler, birliktelik. Ritmik
Jimnastikte denge ve ritim gibi
özellikler öne çıkar.
Slide 53
Yeteneğin belirlenmesinde etkili
olan faktörler şunlardır.
•Sağlık durumu, Antropometrik
özellikler,( Boy kol uzunluğu ve
genişlik ölçümleri,vücut ağırlığı,y ağ
oranı,ağırlık merkezi )
Slide 54
Kondisyonel motorik özellikler
(Kuvvet, dayanıklılık, sürat,
hareketlilik,esneklik,
beceriklilik gibi)
Slide 55
Öğrenme yeteneği
(Verilen uyarıları kavrayış,
gözlem,analiz,çözümleme
yeteneği)
Slide 56
•Psikolojik önkoşul
( Verimliliğe hazır olma
durumu,
istekli olma,zora dayanabilme
ve hoş görülü olma)
Slide 57
Bilişsel özellikler ya
da yetenekler (Oyun
zekası,yaratıcılık,konsa
ntrasyon)
Slide 58
Duygusal ,coşkusal
özellikler
(tahammül,yarışma ve
mücadeleye istekli
olma)
Slide 59
Sosyal faktörler
(işbirliği, takım
ruhu,görev üstlenme
bilinci)
Slide 60
Sporcuların özel biyolojik
profilleri kadar psikolojik
özellikleri de önemlidir.
Bu nedenle objektif
ölçütler kullanılır.
Slide 61
Bir yeteneğin bu özellikleri, spor
dalına göre farklılıklar göstermektedir.
Örneğin, bir oyuncuda öne çıkan özellikler,
bir uzun mesafe koşucusununkilerden
farklıdır.
Slide 62
Spor biliminde yetenek konusunda yapılan çalışmaları
üç başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;
1. Yeteneğin seçimi( aranması)
2. Yeteneğin yönlendirilmesi
3. Yeteneğin eğitimi.
Bu kavramları şöyle açıklayabiliriz.
Slide 63
YETENEK SEÇİMİNİN AŞAMALARI
Etkili bir yetenek seçimi üç aşamada
gerçekleştirilebilir. Bunlardan ilkini “ön seçim” olarak
kabul edebiliriz. Ön seçimde ekonomik bir uygulama
yöntemi kullanarak mümkün oldukça çok sayıda
çocuk ve genç bu süreçten bir çok kez geçirilmeli.
Slide 64
Antrenmansız çocuklarda yapılacak
seçimlerde kural olarak, spor türüne özgü
verimliliği belirleyecek parametrelerden
çok, çocuğun genel sportif verimini
belirleyecek özelliklerin ölçümüne
yönelmek gerekir.
Slide 65
Yetenek seçiminde
unutulmaması gereken ilke,
ölçümlerin bir kere değil, bir
çok kez yapılmasından sonra
sonuçlandırılması ve karara
bağlanmasıdır.
Slide 66
Belirli bir spor türü için motor
testler daha uygun kişisel ön şart
oluşturur. Birçok motor testin
uygulamasıyla gerçekleştiren test
bataryaları bu amaçla uygulanır.
Slide 67
ÖN SEÇİM
Genel Karakteristik: Çocuğun genel özelliklerinin
sorgulanması. Gözlemlenmesi ya da
değerlendirilmesi
Örneğin:
I. Genel Sağlık durumu
II. Okul Başarısı
III. Sosyal koşulları ve ilgileri
IV. Vücut yapısının spor türüne uygunluğu
V.Genel spor verimliliği (okulda spor dersindeki başarı
düzeyi)
Slide 68
ARA SEÇİM
Bir kezlik sportif kontrol
Spor türüne özgü vücut tipine
uygunluğunun kesin kontrolü
Spor türüne yönelik motorik özellik
yeteneği (çok yönlü motorik
özelliklerin test edilmesi
Slide 69
SON SEÇİM
Kısa sürede birçok kez alıştırma
yapmak (deneme antrenmanı)
Kısa süreli bir alıtırmada verim
düzeyi ve davranış biçimi
Genel ve özel sportif verimliliği
Bütünüyle kişiliğin
değerlendirilmesi
Slide 70
YETENEK SEÇİMİ AŞAMALARI VE İÇERİKLERİ (1)
ÖN SEÇİM
ARA SEÇİM
SON SEÇİM
Genel Karakteristik:
Çocuğun genel
özelliklerinin
sorgulanması.
Gözlemlenmesi ya da
değerlendirilmesi Ör:
I. Genel Sağlık durumu
II. Okul Başarısı
III. Sosyal koşulları
ve ilgileri
IV. Vücut yapısının
spor türüne uygunluğu
V.Genel spor
verimliliği (okulda spor
dersindeki başarı
düzeyi)
- Bir kezlik sportif
kontrol
- Spor türüne özgü
vücut tipine
uygunluğunun kesin
kontrolü
- Spor türüne yönelik
motorik özellik
yeteneği (çok yönlü
motorik özelliklerin
test edilmesi
- Kısa sürede birçok
kez alıştırma yapmak
(deneme antrenmanı)
- Kısa süreli bir
alıtırmada verim
düzeyi ve davranış
biçimi
- Genel ve özel
sportif verimliliği
Bütünüyle kişiliğin
değerlendirilmesi
Slide 71
YETENEK SEÇİMİ AŞAMALARI VE İÇERİKLERİ (2)
ÖN SEÇİM
ARA SEÇİM
SON SEÇİM
Artistik Cimnastik:
-Kısa boylu, oldukça az
ağırlıklı ince bir tip,
ancak omuz kalçadan
geniş. (O) ve (X)
bacaklı olmamak
- Genel hareket
koordinasyonunun ve
kuvvet düzeyinin
değerlendirilmesi
-Toplam estetik ifade
değerlendirilmesi
-Hareket
koordinasyonu
(Engellerle yapılan
koşudaki başarısı)
-Bacak, kol gövdenin
sahip olduğu kuvvet
(Basit kuvvet
alıştırmaları)
- Toplam motorik
özellikler düzeyi
(Sportif oyunlarda,
stafet yarışlarındaki
başarı düzeyi
Kısa süreli program
Sonucunun
değerlendirmesi
-Motor öğrenme
davranışı (hareket
koordinasyonu)
-Kuvvet ve hareket
sürati
-Hareket genişliği
Slide 72
YETENEK SEÇİMİ AŞAMALARI VE İÇERİKLERİ (3)
ÖN SEÇİM
ARA SEÇİM
SON SEÇİM
Sportif Oyunlar:
- Uzun ve iri yapılı
çocuklar (Voleybol,
Hentbol, Basketbol
için. Buna karşılık
futbolda herhangi bir
sınırlama düşünülmez.
- Genel olarak, kuvvet,
sürat ve oyun yeteneği
- Yeterli bir boy
aranmalı
- Koşu hızı (3060m.’deki)
- Çabuk kuvvet
(Fırlatma topuyla
ölçüm)
- Sıçrama kuvveti ( üç
adım atlama gibi)
- Hareket
koordinasyonu (oyun
yeteneği
- Birçok oyunda oyun
yeteneğinin
değerlendirilmesi
- Problemlere bulduğu
çözümler gözlenmeli
Slide 73
Tablo : Çeşitli Spor Dallarında Antrenman Bölümlerine Başlama Yaşı
Sporlar
Spor Uygulamasına
Başlama Yaşı
Özel Antrenmana
Başlama Yaşı
Yüksek Verim
Antrenmanına
Başlama Yaşı
Atletizm
10-12
13-14
18-23
Basketbol
7-8
10-12
20-25
Boks
13-14
15-16
20-25
Bisiklet
14-15
16-17
21-24
Dalma
6-7
8-10
18-22
Eskrim
7-8
10-12
20-25
Cimnastik
(bayan)
6-7
10-11
14-18
Cimnastik
(erkek)
6-7
12-14
18-24
Kürek
12-14
16-18
22-24
Kayak
6-7
10-11
20-24
Futbol
10-12
11-13
18-24
Yüzme
3-7
10-12
16-18
Tenis
6-8
12-14
22-25
Voleybol
11-12
14-15
20-25
Halter
11-13
15-16
21-28
Güreş
13-14
15-16
24-28
Slide 74
İKİNCİ BASAMAK SEÇİM İÇİN TEST BATARYASI
Motor Test Alıştırmaları
İlgili yetenek (Özellik konusu
1. 30 m Sprint koşu
2. 30 m hız almalı
(deparlanse: 10 m) Sprint
koşu
3. Dururken 5 adım sıçrama
4. Çift ayakla uzun atlama
5. Adım alarak top fırlatma
6. Öne gülle atma
7. 30 m engelli koşu
8. Konstüsyonel Özellikler
Çıkış kuvvetli ve ivmelenme
yeteneği üzerine bilgi verir.
Maksimal sürat
Horizontal sıçrama ve
Koordinasyon
Horizontal sıçrama kuvveti
Atış kuvveti
Kütle ivmelendirmeKoordinasyon
Bütün vücut için
Koordinasyon
Boy-Kilo-Sağlık durumu v.b.
Slide 75
AŞAĞIDA İKİNCİ BASAMAKTA UYGULANAN BU TEST SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE
KULLANILAN BİR NORM TABLOSU VERİLMİŞTİR.
Seçim Testlerinin kız ve erkek ayrı ayrı ortalama değerleri (x) ve standart
sapmaları (s) gösterilmiştir(15).
Yaş (yıl)
Sayı
Cinsiyet
10 – 10.9 n=54
Erk.
11
n=52
Erk.
10
n=48
Kız
11
n=57
Kız
Yaş
X
s
10.52
.23
11.36
.23
10.40
.25
11.35
.22
Ağırlık
X
S
35.17
4.42
37.34
5.76
34.13
4.35
38.86
6.58
Boy
X
S
144.87
5.91
147.94
7.24
143.73
6.17
148.30
7.15
30 m. Sprint
X
S
5.24
.20
5.13
. 26
5.31
.24
5.32
.24
30 m.Dep.L.
X
S
4.75
.23
4.61
.31
4.75
.31
4.72
.29
5’li sıçrama
X
S
8.92
1.27
9.63
.68
8.93
1.97
9.24
.61
Dur.uz.atla
X
S
1.69
.11
1.76
.14
1.68
.15
1.70
.15
Top Fırlatma
X
S
14.43
2.65
15.66
3.22
9.97
2.36
11.81
2.61
Gülle Atma
X
S
4.82
.80
5.26
1.16
4.42
.74
4.88
.89
Engel Koşu
X
S
12.95
1.02
12.35
.96
13.01
.96
13.44
1.00
Slide 76
SIKLIKLA UYGULANAN BİR BAŞKA TEST
BATARYASI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
50 m.koşu
12 dakika koşu
Sarkaç koşusu
Durduğu yerden uzun atlama
Sağlık topu fırlatma
Motorik reaksiyon sürati
Slide 77
7-14 YAŞLARI ARASI ERKEK ÇOCUKLARDA MOTORİK TEST
PERFORMANS NORMLARI
TEST
BAŞLANGIÇ
DÜZEYİ
YAŞ
7
8
8,2
9,2
10,2
9
10
11
7,9
8,8
9,8
7,7
8,6
9,6
7,1
8,0
9,0
12
13
50 m.koşu (s)
Yüksek
Orta
Düşük
9,3
10,3
11,3
12 dk.koşu (m)
Yüksek
Orta
Düşük
2450 2648 2818 2865 2969 3044 3135 3257
2098 2295 2466 2513 2617 2692 2783 2857
1746 1943 2114 2161 2265 2340 2431 2552
Sarkaç koşusu
Yüksek
Orta
Düşük
12,4 11,8 11,5
13,5 12,8 12,5
14,5 13,8 13,5
Durarak Uzun
Atlama (cm.)
Yüksek
Orta
Düşük
169
147
126
Sağlık Topu Atma
(m.)
Yüksek
Orta
Düşük
4,3
3,4
2,5
11,1
12,1
13,2
10,6
11,6
12,7
6,8 6,5
7,7 7,4
8,7 8,4
14
10,5 10,1 9,9
11,5 11,1 11,0
12,6 12,2 12,0
185 195
204 208 214
163 173 182 186 192
141 151 160 164 170
4,8
3,9
3,0
5,3
4,4
3,5
5,8
4,9
4,0
6,2
5,3
4,4
6,3
7,2
8,2
6,8
5,9
5,0
223
201
179
7,6
6,7
5,8
233
211
189
8,5
7,6
6,6
Slide 78
7-14 YAŞLARI ARASI KIZ ÇOCUKLARDA
MOTORİK TEST PERFORMANS NORMLARI
TEST
BAŞLANGIÇ
DÜZEYİ
YAŞ
7
50 m
koşu (s)
Yüksek
Orta
Düşük
9,4
10,5
11,6
12 dk.
koşu
(m.)
Yüksek
Orta
Düşük
2158
1848
1538
2297 2508 2407
1988 2199 2177
1678 1890 1867
Sarkaç
Koşusu
(s)
Yüksek
Orta
Düşük
13,0
14,1
15,3
11,8
13,0
14,1
8
8,5
9,6
10,6
9
8,2
9,3
10,3
11,6
12,7
13,9
10
11
7,9
9,0
10,1
7,2
8,3
9,4
1 1,4
12,5
13,7
12
13
14
6,9 6,7 6,7
8,0 7,8 7,7
9,0 8,9 8,8
2600 2666 2615 2671
2290 2357 2305 2362
1980 2047 1995 2052
10,9
12,1
13,2
10,7
11,9
13,0
10,5 10,3
11,6 11,5
12,8 12,6
Slide 79
Spor Hekiminin, Antrenörün sahip olduğu
araçlara göre, araştırmanın genişliği değişmekle
birlikte, uygulanan testlerin asıl çocuk ve gençlerin
kapasitesine uygun olması gerekir.
Araştırmanın amacına göre (çocuğun test
edilmesi, bilinen bir patolojik neden ile ortaya çıkan
engelin değerlendirilmesi, gizli bir patolojik durumun
incelenmesi gibi) araştırmayı yürütme şekli,
uygulayıcının seçimine kalacaktır.
Slide 80
YETENEĞİN YÖNLENDİRİLMESİ
Yeteneğin seçimi, yönlendirilmesi ve eğitimi
süreçlerini belirli kurallara bağlayan modeller
oluşturulmuştur. Uygulanan modelleri tanımak
amacıyla yaptığımız literatür taramasında, ülkelerin
yönetim tarzlarıyla bu modellerin yapısı arasında
mantıklı ilişkiler olduğu görülmektedir.
Slide 81
Sporda ileri gitmiş Avrupa ülkelerinde görülen
modeller, ayrıntılı ve pedagojik kurallara uygun
yönetilir, seçimler laboratuvar koşullarında
gerçekleştirilirken, ABD gibi bazı ülkelerde; doğal
seçim yöntemleriyle ve isteğe bağlı bir uygulama
görülmektedir.
Slide 82
Uzun sürede, sporda üst düzeyde
başarıya erişmeyi kolaylaştırmak amacıyla
içerisinde yaşanan, eğitim-öğretim ve
antrenman yapılabilen kurumlar
geliştirilmiştir.
Slide 83
Yatılı Spor okulları birçok eski doğu bloku
ülkelerinde (Örn; Bulgaristan, Eski DDR; Polonya,
Romanya, Eski Sovyetler Birliğinde) ve birçok batı
Avrupa ülkelerinde (İrn; Almanya, Fransa, İngiltere,
İtalya, Avusturya, İsveç, İsviçre gibi) bulunmaktadır.
Bilindiği gibi bir denemede ülkemizde
başarısızlıkla yakın tarihte sonlandırıldı. (spor lisesiakademileri).
Slide 84
Uzun yıllar emek verilerek geleceğin
şampiyonalarını yetiştirmek için seçilen
kişilerin kalitesi kadar, onlar için optimal bir
eğitimin önemini de belirtmek zorundayız. Bu
çalışmalar, spor biliminin ilginç konularından
birini oluşturur.
Yetenek kabul edilen kişinin eğitim
deyiminden; daha sonra erişmesi beklenen
yüksek verime ulaşabilmesi için, antrenmana
dahil olan bütün önlemlerin uygulanması
anlaşılır.
Slide 85
Sportif verime yönelik antrenmanlar
çocuk ailesi ve kulübü için büyük özveriler
zaman ve mali organizasyon yönlerini de
birlikte getirir.
Yalnız antrenmanlarla ilgili önlemleri
almış olmak yeterli değildir.
Aynı zamanda henüz gelişimi devam eden
çocuğun genel ve çok yönlü gelişimini göz ardı
etmemeliyiz.
Slide 86
YETENEĞİN ÖNEMİ
Okul eğitimiyle sportif antrenmanın birlikte
götürülmesinde ilgilerin çatışması zaman zaman
görülür.
Bu durumda yukarda örneklerini verdiğimiz bazı
ülkelerdeki gibi özel spor yatılı okulu seçimleri
yapılmaktadır.
Eğitim sürecinde genç sporcunun verimliliğini
belirleyen özelliklerinin eğitimine yönelik antrenmana
konsantre olması sağlanmalı.
Yine bu süreçte çocuğun gelişimi analiz edilerek
spor türüne uygunluk derecesi belirlenmeli
Slide 87
YETENEKLERİN EĞİTİMİNDE YETİŞKİNLERE
DÜŞEN GÖREVLER
Çocuklarda spor eğitiminde herkesin bir
sorumluluğu vardır. Özellikle antrenörler,
öğretmenler, hakemler, ebeveynler, yöneticiler,
seyirciler ve basın-yayın organları bu eğitimde
önemli görevler üstlenirler.
İstenilen gelişimin sağlanabilmesi hepsinin
benzer bir eğitim anlayışı içerisinde olmalarını
gerektirir.
Bu bakımdan her grup için öneri sayılacak
görüşler aşağıda sunulmuştur.
Slide 88
ANTRENÖRDEN BEKLENENLER (1)
Başarılı bir antrenör, kazanıp kaybetmek
kaygılarından çok sporcularının yararına yatırım yapan
antrenördür. Aşağıda bu doğrultuda düşünülmüş bazı
görüşleri sıralamak gerekirse:
*Çocukların ve gençlerin zamanları, enerjileri ve
hevesleri konusundaki isteklerinizde mantıklı olun.
Onların ilgilendiği başka alanlar da olabilir.
*Çocuklar eğlendikleri, zevk aldıkları iç in spor
yaparlar, oyun oynarlar, kazanmak bu işin bir
parçasıdır. Çocuklara hata yaptığı yada yarışı
kaybettiği için bağırmayın, onları küçük düşürmeyin.
Slide 89
*Antrenörlük alanındaki bilgileriniz yenileme
konusunda gösterdiğiniz gayreti, çocukların büyümesi
ve gelişmesi alanındaki bilgileri elde etmek içinde
gösteriniz.
*Sporcularınızı yaş, boy, kilo kondisyonel ve
koordinatif yetenekleri ile sağlık durumların sürekli
takip edin ve onları bu özelliklerine göre gruplandırın.
*Hep yetenekli sporcularla çalışmayı düşünmeyin. Az
yetenekli olanlara karşı da duyarlı olun.
Slide 90
*Malzeme ve tesislerin sporcuların yaş ve
yeteneklerine uygun olmasını, burularda belirli
güvenlik standartlarının alınmasını sağlayın.
*Sakatlanmış bir sporcunun tekrar hazır olup
olmadığını saptamak için doktorun görüşünü alın.
*Sporcularınıza kuralların herkes için ayını
uygulanacağını ve dürüstlük içerisinde
(fair-play)
mücadeleyi öğretin.
Slide 91
ÖĞRETMENLERDEN BEKLENEN (1)
Çocukların ve gençlerin değişik spor dallarında temel
yeteneklerin geliştirme konusunda destekleyin.
Gelişim çağında erken branşlaşmada aşırılığa izin
vermeyin.
Çocukların yeteneğini geliştirme konusundaki
gayretlerini ve iyi davranışların övgüyle ödüllendirin.
Yetenek geliştirmenin ve serbest zaman
değerlendirme faaliyeti olarak spor yapmayı
öğrenmenin katı yarışma programlarını yürütme kadar
önemli olduğun unutmayın.
Slide 92
- Çocukların yarışmalara hazırlarken önce gerekli
yetenekler ve bunların gelişmişlik düzeyi hakkında
onlara bilgi verin, başarısızlık ya da yetersizlik halinde
hayal kırıklığı yaşanmasın.
- Çocukların gelişmesi ile antrenörlük ilkeleri arasında
doğru ve tam kararlı hale gelin.
- Çocuktan beklenenler (okul, ailesi ve kendi
beklentileri) ile sizin ondan beklediklerinizin çocuğun
kapasitesine uygun olması gerektiğini unutmayın.
Slide 93
Çocukların televizyonda izlediği profesyonel
sporcuların yaptığı ile kendi yaptığı spor arasındaki
farkı anlamalarına da yardımcı olun (onların yaptıkları
işten para kazandıkları, bunun içinde eğlendirici olmak
zorunda oldukları gibi ayrıntılara girilebilir)
Yeteneklerin eğitiminde başlangıçta (takım
oyunlarında) daha çok mini oyunlar seçilmeli
Slide 94
ANA-BABALARDAN BEKLENENLER (1)
İsteksiz bir çocuğu spor yapmaya zorlamayın. O
sizin hırslarınızı tatmin için spor yapmamalı. Çocuklar
ve gençler organize (düzenli-planlı) sporla kendi
zevkleri için ilgilenirler.
Çocuğun her zaman kurallara uyarak spor
yapmasını destekleyin.
Çocuğunuza çabanın ve takım ruhunun en az
birincilik kadar önemli olduğunu, her türlü sonucun
normal kabullenilmesi gerektiğin öğretin.
Çocuğu hata yapmasını ve yenilgisini öncelikle
siz normal karşılayın.
Slide 95
-Çocuk en iyi doğru örneklerle öğrenir. Kendi
grubundaki ve rakip gruptakilerden iyi olanları
alkışlayın, takdir edin.
-Hakemlerin kararlarını, hele hele dürüstlüklerin
kesinlikle herkesin içerisinde yargılamayın.
-Antrenörlerin önemini ve değerini anlayın. Onlar
zamanlarını ve bilgi birikimlerini sizin çocuğunuza yol
göstermek için harcarlar.
Rakibin ana ve babalarıyla arkadaşlıklar kurarak
çocuğunuza iyi örnek oluşturun
Çocuğunuzun çaba ve gelişmesini takdir ve övün
Slide 96
HAKEMLERDEN BEKLENENLER
•Kuralları ve yorumları çocukların düzeylerine göre ayarlayın.
•Çok fazla düdük çalarak onların zevk almalarına engel olmayın.
•Saha içindeki ve dışındaki davranışlarınızla çocuklara iyi bir
örnek olun.
•Eğer bir övgü hak edilmiş ise, her iki takım yada grubun
sporcularına birden iyi performans nedeniyle övgünüzü yapın.
•Kararlarınızda tutarlı ve objektif olun.
•Dürüstlüğün (fair-play’in) yerleşmesini sağlaycak davranışlar
sergileyin.
•Spordan zevk alarak katılım arttırıcı kural değişikliklerini
yetkililere önerin.
•Hakemlik kurallarındaki değişiklikleri izleyin.
•Gençlerin ve çocukların büyümeleri ve gelişmeleri konusundaki
bilgileri takip etmeye gayret gösterin
Slide 97
SEYİRCİLERE DÜŞEN GÖREVLER
•Çocuklar planlı spor organizasyonlarını öncelikle eğlenmek için
sonra özgüvenlerin kazanmak ve kendilerin kanıtlamak için
yaparlar. Onlar sizi eğlendirmek için orada değillerdir. Onları
profesyonel sporcuları izler gibi izlemeyin.
•-Sporcuları, antrenörleri ya da hakemleri rahatsız edici davranışlar
ve sözler söylemeyin.
•Kendi takımınızı ya da sporcularınızı olduğu kadar rakip
sporcularında iyi davranışlarını alkışlayın.Onlar olmasaydı
müsabakanın yapılamayacağını unutmayın.
•Bir yarışma sırasında hata yapan çocukla hiçbir zaman eğlenmeyin,
onu azarlamayın.
•Her ne şekilde olursa olsun sertliği hoş görmeyin, yapanı kınayın.
•Hakem kararlarına saygı duyun.
•Yarışma kurallarına uygun davranışları destekleyin, aksine
davranışları benimsemeyin.
Slide 98
BASIN VE YAYIN KURUMLARINA DÜŞEN GÖREVLER
Basın ve Yayın kurumları çocuk sporuna yönelik yayınlarıyla
(özellikle yetenekleri ve dürüst davranışları haber yaparak) bu
alanda katkı sağlayabilir.
-Yetişkinlerin yaptığı spor ile çocuk ve gençlerin spora katılım
arasındaki farkın ayrımına varın.
-Genç sporculara aşırı beklentilerle yüklenmeyin.
-Çocukların dürüst ve başarılı çabalarını haber yaparak
kamuoyunun ilgisini çekerek ülke sporunun alt yapısının
oluşmasına katkıda bulunun.
-Eğitime yönelik olumsuzlukları eleştirin.
-Çocuklara star sporcu muamelesi yaparak onların sosyal
yönden baştan çıkmasına sebeb olmayın.
-Amatör spor ile profesyonel spor arasındaki farkı bilin ve
bunu okur ve izleyicilerinize aktarın.
-Çocuk ve gençlerin sorunların yayınlayın, onların spora
katılımındaki engellerin aşılmasında yardımcı olun.
Slide 99
BENİ
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM
SUAT CERİT
Slide 2
Kompozisyon Yarışması
AYDINLIK BİR GELECEK
Katılımcı
Aylin Akçura,
İstek Özel Atanur Oğuz
İlköğretim Okulu 8-D
Beşiktaş-İSTANBUL
Slide 3
Murat, her zaman olduğu gibi
kimsesiz ve soğuk bir güne başlıyordu.
Günlerin her biri onun için aynıydı.
Elindeki kağıt mendilleri satıp
kendisine yiyecek bir şeyler alabilirse
mutlu oluyor, hep üzgün olan kara
gözlerinde biraz mutluluğun pırıltıları
görülüyordu.
Slide 4
Yaşıtları okula giderken o
kimsesizliğin ezikliği, toplumdan
dışlanmanın acısıyla, karnını
doyurabilmek için bulduğu işlerde
çalışmak zorunda kalıyordu.
Sokaklar soğuk, acele yürüyen
insanlar acımasızdı.
Slide 5
Geceleri sıcak bir yatakta uyuyabilmek
mutlulukların en büyüğüydü Murat' a
göre. Hiçbir zaman seven bir ailesi, bir
koruyucusu olmamıştı, sokak
çocuğuydu. İnsanlar o kadar kendi
işlerine dalmışlardı ki; onun gibi
binlercesi olduğunun farkında bile
değillerdi.
Slide 6
''Hayret bugün satacağım mendiller
çok çabuk bitti'' diye düşündü. Simitle
karnını doyurduktan sonra, her çocuk
gibi canı biraz oynamak istedi.
Mahalledeki çocuklar maç yapıyorlardı.
''Beni de oyuna alsalar ne iyi olurdu''
derken, çağırdılar, sevinerek koştu.
Slide 7
Antrenör Emir, yıl sonu maçlarında iyi bir
derece yapmak için var gücü ile takımını
çalıştırıyordu. Sakatlanan Emre' nin yerine iyi
bir oyuncuya ihtiyacı vardı.
Sıkıntı ile pencereden sokakta maç yapan
çocukları seyrediyor, bu açığı nasıl
kapatacağını düşünüyordu.
Slide 8
'Sokakta oynayan çocuklar için iyi ki bu alan var'' dedi
kendi kendine, hem hiç de fena oynamıyorlar, hele
esmer uzun boylu olanı durmadan sayı kazandırıyordu
takımına.
Slide 9
'
Birden aklına bir fikir geldi, koşarak
merdivenleri indi, maç yapan
çocukların yanına vardığında
heyecanlıydı. Çocuklar kendilerini
seyredenlere aldırmıyor, maçlarına
devam ediyorlardı. Nihayet maç bitti,
herkes neşe içinde birbirine takılmaya
başladı. İçlerinden bazıları antrenör
Emir' i tanıyorlardı.
Slide 10
''Merhaba Emir ağabey'' diye seslendiler. Emir,
uzun boylu delikanlıyı işaret ederek adını
sordu.
''O Murat'' dediler, ''kimsesiz sokak çocuklarının
kaldığı yerde kalıyor.''
Slide 11
Emir hemen kendini tanıttı, sorular
sordu. Kalacak yeri yoksa spor
kulübünün misafirhanesinde
kalabileceğini, çok çalışması
gerektiğini, eğer kurallara uyar çok
çalışırsa; takımda oynatabileceğini
söyledi.
Slide 12
Murat, belki de hayatını değiştirecek bu
teklifi sevinerek kabul etti.
Ertesi gün Murat için yepyeni bir hayatın
başlangıcı idi. Artık düzenli bir yaşamı ve amacı
olacaktı. Sıcak bir yatakta yatacak sıcak bir
yemek yiyebilecekti. Kısa zamanda takım
arkadaşları ile kaynaştı. Disiplin ve düzen
içerisinde çalışıyor, iyi besleniyor kendini her
bakımdan geliştiriyordu.
Slide 13
Antrenör Emir içinde yeni bir dönemdi.
Takımının yanı sıra bir genci hayata
kazandırmanın sevincini yaşıyordu. Murat' a
her bakımdan dikkat ediyor, iyi alışkanlıklar
kazanıp, iyi bir sporcu olması için elinden
geleni yapıyordu.
Beklenen gün gelmişti. Takım maça çıkarken
hepsinin yürekleri aynı amaç için atıyordu.
Maçı açık farkla kazandılar. Görülmeye değer
bir coşku yaşıyorlardı.
Slide 14
Emir için bu galibiyet çok farklı
şeyler, ifade ediyordu. Hem takımı
çalışmasının karşılığını almış, hem
de pırıl pırıl bir insanı hayata
kazandırmıştı.
Murat' ı ise apaydınlık bir gelecek
beklemekteydi.
Slide 15
İşte! Hepimiz, bir Emir olalım.
Umutları sönmüş (Murat' lara)
insanlara birer ışık olmaya çalışalım.
Hayatı birlikte paylaşalım ki onlar
sokakta mendil satmasınlar, ''sokak
çocuğu'' olmaktan kurtulsunlar.
Slide 16
SPORDA YETENEK VE ÖNEMİ
Sportif bağlamda yetenek kavramı,
belli bir alanda normalin üstünde ancak
henüz tam gelişmemiş özelliklere sahip
kişiye denir.
Özellikle Batı Dünyası ve Doğu
Avrupa Ülkesi yetenekli sporcuları seçmek
için özel yöntemler geliştirme arayışına
girmiştir.
Slide 17
ÇÜNKÜ
SPORDA ULUSLAR ARASI BAŞARI
SAYESİNDE
Kendini Tanıtma
Prestij Kazanma
Politik Gelişim
Ekonomik Gelişim Sağlamakta
Slide 18
Hirata; 1976 Olimpiyatlarında madalya
sahibi sporcuların %80’inin yetenek seçimi
programlarıyla hazırlandığı saptanmıştır ve
araştırmaya takiben “En yetenekli
gençlerini bulup sporda yönlendiremeyen
ülkeler, uluslar arası başarıdan her zaman yoksun
olacaklardır” demiştir.
Slide 19
ZACKİORSKİJ YAPTIĞI ARAŞTIRMADA
AŞAĞIDAKİ SONUÇLARA ULAŞMIŞTIR.
Mükemmel sporcuların yaklaşık %50’sinin
çocuklarının da üstün sportif yeteneklere sahip
olduklarını farklı sporda olabilir.
Yalnızca motorik özelliklerinin(örneğin; sürat)
kalıtım yolu ile geçtiğini,
Slide 20
Tek yumurta ikizleri, bir çok alanda çift yumurta
ikizlerinden daha büyük bir uyum gösterdiğini
Başarı gelişiminin üst sınırlarının yine kalıtımla
belirlendiğini saptamışlardır.
Slide 21
Bu araştırma kalıtımsal faktörlerin bir
sportif yeteneğin gelişmesindeki önemini ortaya
koymaktadır.
Ancak bu etkinin sınırlı olduğunu vurgulamak
lazım.
Slide 22
ULUSLAR ARASI BAŞARI İÇİN EN BÜYÜK ETKEN
Alt yapı-Tesis
Uygun yaşta yetenek seçimi
Titiz ve sistemli eğitim, çalışma
Çalıştırıcı
Teknoloji
Yönlendirme
Slide 23
Slide 24
•DAHA AZ SAYIDA ve
ÜLKE İNSANINA UYAN
SPOR DALLARINA
YATIRIM.
Slide 25
ÜLKEMİZİN DEĞİŞİK
YÖRELERİNDEKİ İNSANLARIN,
HANGİ SPORLARA YATKIN
OLDUKLARINI BELİRLEME VE
BUNA GÖRE YATIRIM YAPMA
Slide 26
SPOR LİSELERİ
Slide 27
DEĞİŞİK
FEDERASYONLARIN
OKUL ÇALIŞMALARI
Slide 28
YENİ POLİTİKA
ÇALIŞMALARI
Slide 29
ÜLKELERİN YÖNETİM TARZLARIYLA
MODELLERİ ARASINDA MANTIKLI
İLİŞKİLER OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR.
Slide 30
Sporda ileri gitmiş Avrupa ülkelerinde
modeller ayrıntılı ve pedagojik kurallara
uygun yönetilir.
Seçimler laboratuvar koşullarında
gerçekleştirilir.
Slide 31
ABD gibi bazı ülkelerde; doğal
seçim yöntemleri ile ve isteğe bağlı bir
uygulama görülmektedir
Slide 32
Spor biliminde ve pratiğindeki
tartışılmaz yerine rağmen ABD’de yetenek
seçimi bilinmeyen bir bilim dalıdır.
Slide 33
Sporda üst düzeyde başarı elde etmeksizin
yatılı spor okulları; geliştirilmiştir. Eski Doğu
bloku (Bul, Pol. Rom. Rus.) ülkelerinde ve
birçok Batı Avrupa Ülkelerinde bu uygulama
görülmektedir.(Alman, Farns.İng. İta, Avus,
İsveç)
Slide 34
ALMANYA MODELİ
•
1978-79 yılında Kaiserslautern’de Heinrich
Heine devlet Lisesi “Yetenek Geliştirme Sınıfları”
projesinde, elit sporcu yetiştirme ile
görevlendirilmiştir
•
Slide 35
Amacı öğretimle birlikte, sosyal ve
spor gelişimi dengeli şekilde götürmek
Derslerde başarısızlık söz konusu
olduğunda özel destek öğretim
programları düzenlenmektedir.
Slide 36
•
Antrenmanlar, lisenin ve çevresindeki
okulların tesislerinde yapılmaktadır.
•
Okulun öğrencileri, yörenin seçilen
öğrencileri olmakla birlikte bir kısmı da dışarıdan
seçilmiştir.
•
Slide 37
Evi okula yakın olan öğrenciler yarı
yatılıdırlar.
Bilimsel danışmanlıklar ve
ölçümler Üniversitelerin
bünyesindeki spor enstitüleri
tarafından yönetilmektedir.
Slide 38
BU ENSTİTÜLERDE
•Kondisyonel özelliklerin tespiti
•Koordinatif becerilerin tespiti
•Müsabaka davranışlarının değerlendirilmesi
•Profillerin ve normların oluşturulması
•Tıbbi ölçümler
•Sosyolojik yönden incelenmesi ve gerekli önlemlerin
alınması
Slide 39
İSVEÇ (TTA) MODELİ
•İsveç Tretorn Tenis AKADEMİSİ; 1985’de Bastad
(Güney İsveç)’de açılmıştır.
• İsveç’in en iyi genç tenisçilerin belirli bir okulda
okutup, profesyonel tenisçi olarak hazırlamak.
•Üç hafta derslere devam etmem hakları
bulunmaktadır.
Slide 40
•Bu okul ortaokul düzeyinde olup liseye hazırlar.
•Bu öğrenciler mezun olduktan sonra yetişkinler için
lise adlı bir özel okula girebilirler.
•İsveç hükümeti “Sosyal Devlet Anlayışı” ile burada
burs verilmektedir.
•Masraflar Tretorm firması ve tenis federasyonu
tarafından karşılanır.
Slide 41
•TTA’da 18 tenişçi yetiştirilir.
•Kendi yaş grubunda İsveç’in ilk 8 tenisçisi arasında
giren okula alınır.
•Tenisçiler üst düzey baş antrenör nezaretinde her gün
3 saat 90 dakika sabah, 90 dakika öğlenden sonra
antrenman yaparlar.
Slide 42
•Burası elit sporculara kamp yeri ve antrenman yaptığı
yer olarak da kullanılır.
•İsveç’in Dünya çapındaki tenisçilerinin antrenman
yapabilmesi çocuklar için büyük yer almaktadır.
Slide 43
YETENEK SEÇİMİ ve ÇALIŞMALARININ SPORSAL
YARARLARI
• Kişilerin daha kısa zamanda istenilen yüksek
performansa ulaşmasını sağlar.
•Üstün yetenekli sporcularla çalışan antrenörün
çalışma etkinliği artar.
•Yüksek performansa erişmek isteyen sporcuların
sayısını ve rekabetini artırır. Daha güçlü kadrolar
oluşturulur.
Slide 44
•Sporcunun kendine güveni artar. Çünkü bilimsel
seçim süreciyle yetişmemiş sporculardan daha iyi
olduğunu görür.
•Sporcuların çalışmalardaki istenmedik sapmalar
zamanında belirlenip, gerekli önlemler alınır. Bu ilgi
sporcuları motive eder.
Slide 45
YETENEKLİ SPORCU ÖZELLİKLERİ
•Antrenmanda daha başarılıdır.
•Aynı kapsam ve büyüklükteki antrenman
uyaranlarında büyük başarı elde eder.
Slide 46
•Antrenmanda verilen yeni uyaranlara daha çabuk
uyum sağlar.
•Daha çabuk öğrenir.
•Daha önce edindiği deneyimleri yaratıcı
bir şeklide başarısını arttırmak için kullanır.
Slide 47
•Kendine verilen zor görevleri bile başarıyla yerine
getirir ve sorunları yaratıcı ve orijinal bir biçimde
çözer.
•Performansının gittikçe yükselmesi onun tipik
özelliğidir.
•Yetenekli bir sporcu, kendini tam anlamıyla
spora adar, çalışkan ve hırslıdır, sistematik
şekilde çalışır.
Slide 48
•Gerginlikte (stres altında) bile gerçekçi, doğru
değerlendirme yapabilir.
•Riski göze alabilir.
•Başarısızlıklar karşısında gücünü kaybetmez,
bunu bir motivasyon gerekçesi yapabilir.
Slide 49
Yetenek Seçiminde Başlıca İki Yöntem Uygulanır
Doğal Seçim
Bilimsel Seçim
Slide 50
Doğal Seçim
Bu seçimde kişi ya tesadüfen seçtiği spor dalına
katılır, ya da başka bir spor dalında başarılı
olamayacağını anlayarak dal değiştirmesi şeklinde
antrenörün ya da öğretmenin karşısına gelir.
Böyle bir seçimde performans gelişimi yavaş
olur, çünkü büyük bir olasılıkla ideal spor dalı
seçilememiştir.
Slide 51
Bilimsel Seçim
Spor bilim adamlarının yardımıyla yapılan
bilimsel testlerle yetenekli kişilerin kendilerine en
uygun spor dalına yöneltilmesini sağlar.
Slide 52
Her spor dalının kendine has
özelliği vardır.
Halterde ağırlık merkezi ve kuvvet,
Mücadele sporları, Basketbol,
Voleybol da boy, kol uzunluğu,
motorik özellikler, birliktelik. Ritmik
Jimnastikte denge ve ritim gibi
özellikler öne çıkar.
Slide 53
Yeteneğin belirlenmesinde etkili
olan faktörler şunlardır.
•Sağlık durumu, Antropometrik
özellikler,( Boy kol uzunluğu ve
genişlik ölçümleri,vücut ağırlığı,y ağ
oranı,ağırlık merkezi )
Slide 54
Kondisyonel motorik özellikler
(Kuvvet, dayanıklılık, sürat,
hareketlilik,esneklik,
beceriklilik gibi)
Slide 55
Öğrenme yeteneği
(Verilen uyarıları kavrayış,
gözlem,analiz,çözümleme
yeteneği)
Slide 56
•Psikolojik önkoşul
( Verimliliğe hazır olma
durumu,
istekli olma,zora dayanabilme
ve hoş görülü olma)
Slide 57
Bilişsel özellikler ya
da yetenekler (Oyun
zekası,yaratıcılık,konsa
ntrasyon)
Slide 58
Duygusal ,coşkusal
özellikler
(tahammül,yarışma ve
mücadeleye istekli
olma)
Slide 59
Sosyal faktörler
(işbirliği, takım
ruhu,görev üstlenme
bilinci)
Slide 60
Sporcuların özel biyolojik
profilleri kadar psikolojik
özellikleri de önemlidir.
Bu nedenle objektif
ölçütler kullanılır.
Slide 61
Bir yeteneğin bu özellikleri, spor
dalına göre farklılıklar göstermektedir.
Örneğin, bir oyuncuda öne çıkan özellikler,
bir uzun mesafe koşucusununkilerden
farklıdır.
Slide 62
Spor biliminde yetenek konusunda yapılan çalışmaları
üç başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;
1. Yeteneğin seçimi( aranması)
2. Yeteneğin yönlendirilmesi
3. Yeteneğin eğitimi.
Bu kavramları şöyle açıklayabiliriz.
Slide 63
YETENEK SEÇİMİNİN AŞAMALARI
Etkili bir yetenek seçimi üç aşamada
gerçekleştirilebilir. Bunlardan ilkini “ön seçim” olarak
kabul edebiliriz. Ön seçimde ekonomik bir uygulama
yöntemi kullanarak mümkün oldukça çok sayıda
çocuk ve genç bu süreçten bir çok kez geçirilmeli.
Slide 64
Antrenmansız çocuklarda yapılacak
seçimlerde kural olarak, spor türüne özgü
verimliliği belirleyecek parametrelerden
çok, çocuğun genel sportif verimini
belirleyecek özelliklerin ölçümüne
yönelmek gerekir.
Slide 65
Yetenek seçiminde
unutulmaması gereken ilke,
ölçümlerin bir kere değil, bir
çok kez yapılmasından sonra
sonuçlandırılması ve karara
bağlanmasıdır.
Slide 66
Belirli bir spor türü için motor
testler daha uygun kişisel ön şart
oluşturur. Birçok motor testin
uygulamasıyla gerçekleştiren test
bataryaları bu amaçla uygulanır.
Slide 67
ÖN SEÇİM
Genel Karakteristik: Çocuğun genel özelliklerinin
sorgulanması. Gözlemlenmesi ya da
değerlendirilmesi
Örneğin:
I. Genel Sağlık durumu
II. Okul Başarısı
III. Sosyal koşulları ve ilgileri
IV. Vücut yapısının spor türüne uygunluğu
V.Genel spor verimliliği (okulda spor dersindeki başarı
düzeyi)
Slide 68
ARA SEÇİM
Bir kezlik sportif kontrol
Spor türüne özgü vücut tipine
uygunluğunun kesin kontrolü
Spor türüne yönelik motorik özellik
yeteneği (çok yönlü motorik
özelliklerin test edilmesi
Slide 69
SON SEÇİM
Kısa sürede birçok kez alıştırma
yapmak (deneme antrenmanı)
Kısa süreli bir alıtırmada verim
düzeyi ve davranış biçimi
Genel ve özel sportif verimliliği
Bütünüyle kişiliğin
değerlendirilmesi
Slide 70
YETENEK SEÇİMİ AŞAMALARI VE İÇERİKLERİ (1)
ÖN SEÇİM
ARA SEÇİM
SON SEÇİM
Genel Karakteristik:
Çocuğun genel
özelliklerinin
sorgulanması.
Gözlemlenmesi ya da
değerlendirilmesi Ör:
I. Genel Sağlık durumu
II. Okul Başarısı
III. Sosyal koşulları
ve ilgileri
IV. Vücut yapısının
spor türüne uygunluğu
V.Genel spor
verimliliği (okulda spor
dersindeki başarı
düzeyi)
- Bir kezlik sportif
kontrol
- Spor türüne özgü
vücut tipine
uygunluğunun kesin
kontrolü
- Spor türüne yönelik
motorik özellik
yeteneği (çok yönlü
motorik özelliklerin
test edilmesi
- Kısa sürede birçok
kez alıştırma yapmak
(deneme antrenmanı)
- Kısa süreli bir
alıtırmada verim
düzeyi ve davranış
biçimi
- Genel ve özel
sportif verimliliği
Bütünüyle kişiliğin
değerlendirilmesi
Slide 71
YETENEK SEÇİMİ AŞAMALARI VE İÇERİKLERİ (2)
ÖN SEÇİM
ARA SEÇİM
SON SEÇİM
Artistik Cimnastik:
-Kısa boylu, oldukça az
ağırlıklı ince bir tip,
ancak omuz kalçadan
geniş. (O) ve (X)
bacaklı olmamak
- Genel hareket
koordinasyonunun ve
kuvvet düzeyinin
değerlendirilmesi
-Toplam estetik ifade
değerlendirilmesi
-Hareket
koordinasyonu
(Engellerle yapılan
koşudaki başarısı)
-Bacak, kol gövdenin
sahip olduğu kuvvet
(Basit kuvvet
alıştırmaları)
- Toplam motorik
özellikler düzeyi
(Sportif oyunlarda,
stafet yarışlarındaki
başarı düzeyi
Kısa süreli program
Sonucunun
değerlendirmesi
-Motor öğrenme
davranışı (hareket
koordinasyonu)
-Kuvvet ve hareket
sürati
-Hareket genişliği
Slide 72
YETENEK SEÇİMİ AŞAMALARI VE İÇERİKLERİ (3)
ÖN SEÇİM
ARA SEÇİM
SON SEÇİM
Sportif Oyunlar:
- Uzun ve iri yapılı
çocuklar (Voleybol,
Hentbol, Basketbol
için. Buna karşılık
futbolda herhangi bir
sınırlama düşünülmez.
- Genel olarak, kuvvet,
sürat ve oyun yeteneği
- Yeterli bir boy
aranmalı
- Koşu hızı (3060m.’deki)
- Çabuk kuvvet
(Fırlatma topuyla
ölçüm)
- Sıçrama kuvveti ( üç
adım atlama gibi)
- Hareket
koordinasyonu (oyun
yeteneği
- Birçok oyunda oyun
yeteneğinin
değerlendirilmesi
- Problemlere bulduğu
çözümler gözlenmeli
Slide 73
Tablo : Çeşitli Spor Dallarında Antrenman Bölümlerine Başlama Yaşı
Sporlar
Spor Uygulamasına
Başlama Yaşı
Özel Antrenmana
Başlama Yaşı
Yüksek Verim
Antrenmanına
Başlama Yaşı
Atletizm
10-12
13-14
18-23
Basketbol
7-8
10-12
20-25
Boks
13-14
15-16
20-25
Bisiklet
14-15
16-17
21-24
Dalma
6-7
8-10
18-22
Eskrim
7-8
10-12
20-25
Cimnastik
(bayan)
6-7
10-11
14-18
Cimnastik
(erkek)
6-7
12-14
18-24
Kürek
12-14
16-18
22-24
Kayak
6-7
10-11
20-24
Futbol
10-12
11-13
18-24
Yüzme
3-7
10-12
16-18
Tenis
6-8
12-14
22-25
Voleybol
11-12
14-15
20-25
Halter
11-13
15-16
21-28
Güreş
13-14
15-16
24-28
Slide 74
İKİNCİ BASAMAK SEÇİM İÇİN TEST BATARYASI
Motor Test Alıştırmaları
İlgili yetenek (Özellik konusu
1. 30 m Sprint koşu
2. 30 m hız almalı
(deparlanse: 10 m) Sprint
koşu
3. Dururken 5 adım sıçrama
4. Çift ayakla uzun atlama
5. Adım alarak top fırlatma
6. Öne gülle atma
7. 30 m engelli koşu
8. Konstüsyonel Özellikler
Çıkış kuvvetli ve ivmelenme
yeteneği üzerine bilgi verir.
Maksimal sürat
Horizontal sıçrama ve
Koordinasyon
Horizontal sıçrama kuvveti
Atış kuvveti
Kütle ivmelendirmeKoordinasyon
Bütün vücut için
Koordinasyon
Boy-Kilo-Sağlık durumu v.b.
Slide 75
AŞAĞIDA İKİNCİ BASAMAKTA UYGULANAN BU TEST SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE
KULLANILAN BİR NORM TABLOSU VERİLMİŞTİR.
Seçim Testlerinin kız ve erkek ayrı ayrı ortalama değerleri (x) ve standart
sapmaları (s) gösterilmiştir(15).
Yaş (yıl)
Sayı
Cinsiyet
10 – 10.9 n=54
Erk.
11
n=52
Erk.
10
n=48
Kız
11
n=57
Kız
Yaş
X
s
10.52
.23
11.36
.23
10.40
.25
11.35
.22
Ağırlık
X
S
35.17
4.42
37.34
5.76
34.13
4.35
38.86
6.58
Boy
X
S
144.87
5.91
147.94
7.24
143.73
6.17
148.30
7.15
30 m. Sprint
X
S
5.24
.20
5.13
. 26
5.31
.24
5.32
.24
30 m.Dep.L.
X
S
4.75
.23
4.61
.31
4.75
.31
4.72
.29
5’li sıçrama
X
S
8.92
1.27
9.63
.68
8.93
1.97
9.24
.61
Dur.uz.atla
X
S
1.69
.11
1.76
.14
1.68
.15
1.70
.15
Top Fırlatma
X
S
14.43
2.65
15.66
3.22
9.97
2.36
11.81
2.61
Gülle Atma
X
S
4.82
.80
5.26
1.16
4.42
.74
4.88
.89
Engel Koşu
X
S
12.95
1.02
12.35
.96
13.01
.96
13.44
1.00
Slide 76
SIKLIKLA UYGULANAN BİR BAŞKA TEST
BATARYASI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
50 m.koşu
12 dakika koşu
Sarkaç koşusu
Durduğu yerden uzun atlama
Sağlık topu fırlatma
Motorik reaksiyon sürati
Slide 77
7-14 YAŞLARI ARASI ERKEK ÇOCUKLARDA MOTORİK TEST
PERFORMANS NORMLARI
TEST
BAŞLANGIÇ
DÜZEYİ
YAŞ
7
8
8,2
9,2
10,2
9
10
11
7,9
8,8
9,8
7,7
8,6
9,6
7,1
8,0
9,0
12
13
50 m.koşu (s)
Yüksek
Orta
Düşük
9,3
10,3
11,3
12 dk.koşu (m)
Yüksek
Orta
Düşük
2450 2648 2818 2865 2969 3044 3135 3257
2098 2295 2466 2513 2617 2692 2783 2857
1746 1943 2114 2161 2265 2340 2431 2552
Sarkaç koşusu
Yüksek
Orta
Düşük
12,4 11,8 11,5
13,5 12,8 12,5
14,5 13,8 13,5
Durarak Uzun
Atlama (cm.)
Yüksek
Orta
Düşük
169
147
126
Sağlık Topu Atma
(m.)
Yüksek
Orta
Düşük
4,3
3,4
2,5
11,1
12,1
13,2
10,6
11,6
12,7
6,8 6,5
7,7 7,4
8,7 8,4
14
10,5 10,1 9,9
11,5 11,1 11,0
12,6 12,2 12,0
185 195
204 208 214
163 173 182 186 192
141 151 160 164 170
4,8
3,9
3,0
5,3
4,4
3,5
5,8
4,9
4,0
6,2
5,3
4,4
6,3
7,2
8,2
6,8
5,9
5,0
223
201
179
7,6
6,7
5,8
233
211
189
8,5
7,6
6,6
Slide 78
7-14 YAŞLARI ARASI KIZ ÇOCUKLARDA
MOTORİK TEST PERFORMANS NORMLARI
TEST
BAŞLANGIÇ
DÜZEYİ
YAŞ
7
50 m
koşu (s)
Yüksek
Orta
Düşük
9,4
10,5
11,6
12 dk.
koşu
(m.)
Yüksek
Orta
Düşük
2158
1848
1538
2297 2508 2407
1988 2199 2177
1678 1890 1867
Sarkaç
Koşusu
(s)
Yüksek
Orta
Düşük
13,0
14,1
15,3
11,8
13,0
14,1
8
8,5
9,6
10,6
9
8,2
9,3
10,3
11,6
12,7
13,9
10
11
7,9
9,0
10,1
7,2
8,3
9,4
1 1,4
12,5
13,7
12
13
14
6,9 6,7 6,7
8,0 7,8 7,7
9,0 8,9 8,8
2600 2666 2615 2671
2290 2357 2305 2362
1980 2047 1995 2052
10,9
12,1
13,2
10,7
11,9
13,0
10,5 10,3
11,6 11,5
12,8 12,6
Slide 79
Spor Hekiminin, Antrenörün sahip olduğu
araçlara göre, araştırmanın genişliği değişmekle
birlikte, uygulanan testlerin asıl çocuk ve gençlerin
kapasitesine uygun olması gerekir.
Araştırmanın amacına göre (çocuğun test
edilmesi, bilinen bir patolojik neden ile ortaya çıkan
engelin değerlendirilmesi, gizli bir patolojik durumun
incelenmesi gibi) araştırmayı yürütme şekli,
uygulayıcının seçimine kalacaktır.
Slide 80
YETENEĞİN YÖNLENDİRİLMESİ
Yeteneğin seçimi, yönlendirilmesi ve eğitimi
süreçlerini belirli kurallara bağlayan modeller
oluşturulmuştur. Uygulanan modelleri tanımak
amacıyla yaptığımız literatür taramasında, ülkelerin
yönetim tarzlarıyla bu modellerin yapısı arasında
mantıklı ilişkiler olduğu görülmektedir.
Slide 81
Sporda ileri gitmiş Avrupa ülkelerinde görülen
modeller, ayrıntılı ve pedagojik kurallara uygun
yönetilir, seçimler laboratuvar koşullarında
gerçekleştirilirken, ABD gibi bazı ülkelerde; doğal
seçim yöntemleriyle ve isteğe bağlı bir uygulama
görülmektedir.
Slide 82
Uzun sürede, sporda üst düzeyde
başarıya erişmeyi kolaylaştırmak amacıyla
içerisinde yaşanan, eğitim-öğretim ve
antrenman yapılabilen kurumlar
geliştirilmiştir.
Slide 83
Yatılı Spor okulları birçok eski doğu bloku
ülkelerinde (Örn; Bulgaristan, Eski DDR; Polonya,
Romanya, Eski Sovyetler Birliğinde) ve birçok batı
Avrupa ülkelerinde (İrn; Almanya, Fransa, İngiltere,
İtalya, Avusturya, İsveç, İsviçre gibi) bulunmaktadır.
Bilindiği gibi bir denemede ülkemizde
başarısızlıkla yakın tarihte sonlandırıldı. (spor lisesiakademileri).
Slide 84
Uzun yıllar emek verilerek geleceğin
şampiyonalarını yetiştirmek için seçilen
kişilerin kalitesi kadar, onlar için optimal bir
eğitimin önemini de belirtmek zorundayız. Bu
çalışmalar, spor biliminin ilginç konularından
birini oluşturur.
Yetenek kabul edilen kişinin eğitim
deyiminden; daha sonra erişmesi beklenen
yüksek verime ulaşabilmesi için, antrenmana
dahil olan bütün önlemlerin uygulanması
anlaşılır.
Slide 85
Sportif verime yönelik antrenmanlar
çocuk ailesi ve kulübü için büyük özveriler
zaman ve mali organizasyon yönlerini de
birlikte getirir.
Yalnız antrenmanlarla ilgili önlemleri
almış olmak yeterli değildir.
Aynı zamanda henüz gelişimi devam eden
çocuğun genel ve çok yönlü gelişimini göz ardı
etmemeliyiz.
Slide 86
YETENEĞİN ÖNEMİ
Okul eğitimiyle sportif antrenmanın birlikte
götürülmesinde ilgilerin çatışması zaman zaman
görülür.
Bu durumda yukarda örneklerini verdiğimiz bazı
ülkelerdeki gibi özel spor yatılı okulu seçimleri
yapılmaktadır.
Eğitim sürecinde genç sporcunun verimliliğini
belirleyen özelliklerinin eğitimine yönelik antrenmana
konsantre olması sağlanmalı.
Yine bu süreçte çocuğun gelişimi analiz edilerek
spor türüne uygunluk derecesi belirlenmeli
Slide 87
YETENEKLERİN EĞİTİMİNDE YETİŞKİNLERE
DÜŞEN GÖREVLER
Çocuklarda spor eğitiminde herkesin bir
sorumluluğu vardır. Özellikle antrenörler,
öğretmenler, hakemler, ebeveynler, yöneticiler,
seyirciler ve basın-yayın organları bu eğitimde
önemli görevler üstlenirler.
İstenilen gelişimin sağlanabilmesi hepsinin
benzer bir eğitim anlayışı içerisinde olmalarını
gerektirir.
Bu bakımdan her grup için öneri sayılacak
görüşler aşağıda sunulmuştur.
Slide 88
ANTRENÖRDEN BEKLENENLER (1)
Başarılı bir antrenör, kazanıp kaybetmek
kaygılarından çok sporcularının yararına yatırım yapan
antrenördür. Aşağıda bu doğrultuda düşünülmüş bazı
görüşleri sıralamak gerekirse:
*Çocukların ve gençlerin zamanları, enerjileri ve
hevesleri konusundaki isteklerinizde mantıklı olun.
Onların ilgilendiği başka alanlar da olabilir.
*Çocuklar eğlendikleri, zevk aldıkları iç in spor
yaparlar, oyun oynarlar, kazanmak bu işin bir
parçasıdır. Çocuklara hata yaptığı yada yarışı
kaybettiği için bağırmayın, onları küçük düşürmeyin.
Slide 89
*Antrenörlük alanındaki bilgileriniz yenileme
konusunda gösterdiğiniz gayreti, çocukların büyümesi
ve gelişmesi alanındaki bilgileri elde etmek içinde
gösteriniz.
*Sporcularınızı yaş, boy, kilo kondisyonel ve
koordinatif yetenekleri ile sağlık durumların sürekli
takip edin ve onları bu özelliklerine göre gruplandırın.
*Hep yetenekli sporcularla çalışmayı düşünmeyin. Az
yetenekli olanlara karşı da duyarlı olun.
Slide 90
*Malzeme ve tesislerin sporcuların yaş ve
yeteneklerine uygun olmasını, burularda belirli
güvenlik standartlarının alınmasını sağlayın.
*Sakatlanmış bir sporcunun tekrar hazır olup
olmadığını saptamak için doktorun görüşünü alın.
*Sporcularınıza kuralların herkes için ayını
uygulanacağını ve dürüstlük içerisinde
(fair-play)
mücadeleyi öğretin.
Slide 91
ÖĞRETMENLERDEN BEKLENEN (1)
Çocukların ve gençlerin değişik spor dallarında temel
yeteneklerin geliştirme konusunda destekleyin.
Gelişim çağında erken branşlaşmada aşırılığa izin
vermeyin.
Çocukların yeteneğini geliştirme konusundaki
gayretlerini ve iyi davranışların övgüyle ödüllendirin.
Yetenek geliştirmenin ve serbest zaman
değerlendirme faaliyeti olarak spor yapmayı
öğrenmenin katı yarışma programlarını yürütme kadar
önemli olduğun unutmayın.
Slide 92
- Çocukların yarışmalara hazırlarken önce gerekli
yetenekler ve bunların gelişmişlik düzeyi hakkında
onlara bilgi verin, başarısızlık ya da yetersizlik halinde
hayal kırıklığı yaşanmasın.
- Çocukların gelişmesi ile antrenörlük ilkeleri arasında
doğru ve tam kararlı hale gelin.
- Çocuktan beklenenler (okul, ailesi ve kendi
beklentileri) ile sizin ondan beklediklerinizin çocuğun
kapasitesine uygun olması gerektiğini unutmayın.
Slide 93
Çocukların televizyonda izlediği profesyonel
sporcuların yaptığı ile kendi yaptığı spor arasındaki
farkı anlamalarına da yardımcı olun (onların yaptıkları
işten para kazandıkları, bunun içinde eğlendirici olmak
zorunda oldukları gibi ayrıntılara girilebilir)
Yeteneklerin eğitiminde başlangıçta (takım
oyunlarında) daha çok mini oyunlar seçilmeli
Slide 94
ANA-BABALARDAN BEKLENENLER (1)
İsteksiz bir çocuğu spor yapmaya zorlamayın. O
sizin hırslarınızı tatmin için spor yapmamalı. Çocuklar
ve gençler organize (düzenli-planlı) sporla kendi
zevkleri için ilgilenirler.
Çocuğun her zaman kurallara uyarak spor
yapmasını destekleyin.
Çocuğunuza çabanın ve takım ruhunun en az
birincilik kadar önemli olduğunu, her türlü sonucun
normal kabullenilmesi gerektiğin öğretin.
Çocuğu hata yapmasını ve yenilgisini öncelikle
siz normal karşılayın.
Slide 95
-Çocuk en iyi doğru örneklerle öğrenir. Kendi
grubundaki ve rakip gruptakilerden iyi olanları
alkışlayın, takdir edin.
-Hakemlerin kararlarını, hele hele dürüstlüklerin
kesinlikle herkesin içerisinde yargılamayın.
-Antrenörlerin önemini ve değerini anlayın. Onlar
zamanlarını ve bilgi birikimlerini sizin çocuğunuza yol
göstermek için harcarlar.
Rakibin ana ve babalarıyla arkadaşlıklar kurarak
çocuğunuza iyi örnek oluşturun
Çocuğunuzun çaba ve gelişmesini takdir ve övün
Slide 96
HAKEMLERDEN BEKLENENLER
•Kuralları ve yorumları çocukların düzeylerine göre ayarlayın.
•Çok fazla düdük çalarak onların zevk almalarına engel olmayın.
•Saha içindeki ve dışındaki davranışlarınızla çocuklara iyi bir
örnek olun.
•Eğer bir övgü hak edilmiş ise, her iki takım yada grubun
sporcularına birden iyi performans nedeniyle övgünüzü yapın.
•Kararlarınızda tutarlı ve objektif olun.
•Dürüstlüğün (fair-play’in) yerleşmesini sağlaycak davranışlar
sergileyin.
•Spordan zevk alarak katılım arttırıcı kural değişikliklerini
yetkililere önerin.
•Hakemlik kurallarındaki değişiklikleri izleyin.
•Gençlerin ve çocukların büyümeleri ve gelişmeleri konusundaki
bilgileri takip etmeye gayret gösterin
Slide 97
SEYİRCİLERE DÜŞEN GÖREVLER
•Çocuklar planlı spor organizasyonlarını öncelikle eğlenmek için
sonra özgüvenlerin kazanmak ve kendilerin kanıtlamak için
yaparlar. Onlar sizi eğlendirmek için orada değillerdir. Onları
profesyonel sporcuları izler gibi izlemeyin.
•-Sporcuları, antrenörleri ya da hakemleri rahatsız edici davranışlar
ve sözler söylemeyin.
•Kendi takımınızı ya da sporcularınızı olduğu kadar rakip
sporcularında iyi davranışlarını alkışlayın.Onlar olmasaydı
müsabakanın yapılamayacağını unutmayın.
•Bir yarışma sırasında hata yapan çocukla hiçbir zaman eğlenmeyin,
onu azarlamayın.
•Her ne şekilde olursa olsun sertliği hoş görmeyin, yapanı kınayın.
•Hakem kararlarına saygı duyun.
•Yarışma kurallarına uygun davranışları destekleyin, aksine
davranışları benimsemeyin.
Slide 98
BASIN VE YAYIN KURUMLARINA DÜŞEN GÖREVLER
Basın ve Yayın kurumları çocuk sporuna yönelik yayınlarıyla
(özellikle yetenekleri ve dürüst davranışları haber yaparak) bu
alanda katkı sağlayabilir.
-Yetişkinlerin yaptığı spor ile çocuk ve gençlerin spora katılım
arasındaki farkın ayrımına varın.
-Genç sporculara aşırı beklentilerle yüklenmeyin.
-Çocukların dürüst ve başarılı çabalarını haber yaparak
kamuoyunun ilgisini çekerek ülke sporunun alt yapısının
oluşmasına katkıda bulunun.
-Eğitime yönelik olumsuzlukları eleştirin.
-Çocuklara star sporcu muamelesi yaparak onların sosyal
yönden baştan çıkmasına sebeb olmayın.
-Amatör spor ile profesyonel spor arasındaki farkı bilin ve
bunu okur ve izleyicilerinize aktarın.
-Çocuk ve gençlerin sorunların yayınlayın, onların spora
katılımındaki engellerin aşılmasında yardımcı olun.
Slide 99
BENİ
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM
SUAT CERİT