Slide 1

Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna
w Toruniu


Slide 2

Diagnoza problemu
palenia tytoniu w Polsce
Epidemiologia*
*W. Zatoński, K. Przewoźniak – Centrum Onkologii 2007

Szacuje się, że w Polsce pali obecnie 29% dorosłej populacji, co
stanowi 9 mln ludzi;
W 2007 roku w populacji mężczyzn: paliło codziennie - 34%,
okazjonalnie - 2%, ekspalaczy - 19%, a nigdy niepalących - 45%;

W 2007 roku w populacji kobiet: paliło codziennie – 23%,
okazjonalnie – 3%, ekspalaczki – 10%, a osoby nigdy niepalące 64%;
Niepokojąca jest utrzymująca się od paru lat tendencja wzrostu
częstości codziennego palenia wśród młodych kobiet (20-29 lat)
z 23% w latach 1995-1999 do 32% obecnie;
W całej populacji kobiet częstość palenia nie spada od połowy
lat 80-tych.


Slide 3

Częstość palenia
Najbiedniejsi, najsłabiej wykształceni Polacy palą znacznie
częściej (np. bezrobotni mężczyźni w ok. 70%) niż osoby
lepiej sytuowane z wyższym wykształceniem (wśród
mężczyzn w ok. 30%);
Mężczyźni w Polsce palą średnio 18 papierosów dziennie,
kobiety 13 papierosów, czyniąc tak przez wiele lat (średnio
ok.
23
lata
w
ciągu
życia
zarówno
kobiety
i mężczyźni);
Zaprzestanie palenia następuje stosunkowo późno –
u mężczyzn w 39 r.ż., a u kobiet nawet w 43 r.ż.;
69% mężczyzn i 53% kobiet wypaliło w swoim życiu
przynajmniej
1 papierosa;
44
%
mężczyzn
i
49%
kobiet
eksperymentując
z tytoniem w
okresie dzieciństwa lub młodości
w dorosłym życiu kontynuowało palenie tytoniu.


Slide 4

Wymuszone bierne palenie
*W. Zatoński, K. Przewoźniak – Centrum Onkologii 2007

Bierna ekspozycja na dym tytoniowy jest ciągle
zjawiskiem powszechnym;
80% palącym zdarza się lub zdarzało palić
w obecności osób niepalących, w obecności
dzieci - 48%, w obecności kobiet w ciąży - 27%;
Odsetek palących w obecności dzieci i kobiet
w ciąży wykazuje w ostatnich latach tendencję
spadkową (analogicznie w 2006 r. kształtował się
na poziomie 54% i 33%);


Slide 5

Wymuszone bierne palenie – c.d.
25%
niepalących
Polaków
twierdzi,
że
narażonych jest na bierne palenie w domu,
a 8% w zakładzie pracy;
Na bierną ekspozycję na dym tytoniowy
w jeszcze większym stopniu narażeni są sami
palacze - w domu w 73%, a w pracy w 28%
i w tym zakresie nie obserwuje się zmian na
lepsze.
W miejscach publicznych co 10 osoba inhaluje
dym tytoniowy: 35% wdycha dym w barach, 31%
w pubach, 27% w dyskotekach lub klubach
muzycznych (populacja 20-29 latków)


Slide 6

Diagnoza problemu palenia tytoniu
wśród dzieci i młodzieży
W Polsce codziennie zaczyna palić pół tysiąca dzieci,
a rocznie palenia próbuje około 180 tys. nieletnich;
Do ukończenia jedenastu lat ⅓ dzieci ma już za sobą
eksperymentowanie z paleniem;
Wśród piętnastolatków ¼ pali regularnie;
Od lat osiemdziesiątych regularnie pali więcej dziewcząt niż
chłopców.


Slide 7

Najważniejsze problemy związane
z paleniem tytoniu w środowisku dzieci
i młodzieży
Obniżający się wiek dzieci eksperymentujacych
z papierosami;
Utrzymująca się liczba stałych palących w młodym
wieku;
Niezmniejszająca się liczba palących dziewcząt
i młodych kobiet;
Regularne palenie wśród młodzieży
licealnej i szkół zawodowych – codziennie
pali co 3 uczeń;
Zjawisko biernego palenia wśród dzieci.


Slide 8

Bierne palenie w środowisku domowym
i użyteczności publicznej
4 mln dzieci wdycha biernie dym tytoniowy w domu lub
miejscach publicznych;
48% dorosłych w 2007 r. przyznało się, że paliło w obecności
dzieci;
27% czyniło to w obecności kobiet w ciąży;
W 67% gospodarstw domowych dzieci narażone są na dym
tytoniowy;
Dla 65% dzieci miejscem zagrożenia są miejsca publiczne,
głównie dyskoteki, ale także szkoła i kino;
Narażenie kobiet w ciąży na bierne wdychanie dymu
tytoniowego, powoduje, że co roku około 75 tys. noworodków
rodzi się po dziewięciomiesięcznym okresie inhalacji dymu
tytoniowego, często z objawami zespołu uzależnienia od
tytoniu.


Slide 9

Ewaluacja pilotażowej
edycji programu
 Informacja dotycząca realizacji programu
 Rozmowy z koordynatorami programu
w przedszkolach w czasie wizytacji


Slide 10

PODSUMOWANIE
Dzieci w programie
 dzieci bardzo chętnie uczestniczyły w zajęciach
 wykazały wysoki poziom wiedzy na temat palenia tytoniu i
jego skutków
 warsztaty pobudziły znacznie ciekawość dzieci, o czym
świadczą wypowiedzi przedszkolaków, cytowane przez
prowadzących program w arkuszach obserwacyjnych
 proponowane zabawy ruchowe, tematyczne, konstrukcyjnie
zainspirowały ich wyobraźnię. Efektem są prace plastyczne
dzieci, piękne, różnorodne, świadczące o ich wielkiej
wrażliwości.
 w wyniku zajęć dzieci usystematyzowały swoją wiedzę na
temat szkodliwości dymu tytoniowego, zaczęły zastanawiać
się, w jaki sposób można i trzeba zachowywać się, gdy
narażone są na wdychanie dymu z papierosa.


Slide 11

NAUCZYCIELE O PROGRAMIE
 program spotkał się z dużą aprobatą realizatorów
 realizatorzy programu wykazali się inwencją, tworzyli własne
plakaty, ulotki, broszurki oraz prezentacje
 program ma jasno sprecyzowane cele dydaktyczno wychowawcze
 program dostosowany jest do możliwości rozwojowych i
intelektualnych dzieci przedszkolnych.
 metody aktywizujące powodują, że zajęcia są wypełnione zabawą,
nie ma sytuacji, w których dziecko poczułoby się znudzone czy
zniechęcone zabawą.
 zdaniem nauczycieli cenne są wskazówki metodyczne, jakie
znajdują się w scenariuszach.
 pozytywnie oceniono pomoce dydaktyczne dostarczone do
przedszkoli
 współpraca z rodzicami układała się pomyślnie
 wszyscy nauczyciele wyrazili chęć kontynuowania programu


Slide 12

RODZICE O PROGRAMIE
 we wszystkich przedszkolach rodzice jednomyślnie
wyrazili zgodę na realizację widząc potrzebę
prowadzenia takich zajęć dla dzieci w przedszkolu
 uznali program za cenną inicjatywę również dla siebie,
szczególnie w kontekście problemów zdrowotnych
wynikających z biernego palenia dla zdrowia dzieci
 pod wpływem programu kilkoro rodziców postanowiło
rzucić palenie


Slide 13

Najważniejsze wnioski
z realizacji programu
 w przedszkolach istnieją sprzyjające warunki
do przeprowadzenia edukacji antytytoniowej
 program dostosowany jest do możliwości
psychofizycznych dzieci 5 i 6-letnich
 zaangażowanie i zainteresowanie dzieci
i rodziców jest potwierdzeniem zasadności
wprowadzenia wychowania antytytoniowego,
jako części ważnego aspektu wychowania
zdrowotnego dla tej grupy wiekowej


Slide 14

W programie udział wzięło:
 5 toruńskich przedszkoli (I edycja
pilotażowa)
 248 dzieci ( 6 grup pięciolatków, tj. 148
dzieci oraz 4 grupy sześciolatków, tj. 100
dzieci)
 ok. 230 rodziców


Slide 15


Slide 16

Poinformowanie pracowników przedszkola/szkoły o sposobie
przeprowadzania programu w placówce

Wykonawcy:
Termin realizacji:

przedszkolny/szkolny koordynator
programu
II – III 2010 r.

Poinformowanie rodziców dzieci o wprowadzeniu programu
do przedszkoli:
- spotkanie z rodzicami
- list do rodziców
- inne formy wg możliwości
Termin realizacji:

III - IV 2010 r.


Slide 17

Przeprowadzenie zajęć z dziećmi w przedszkolach (współudział
rodziców/opiekunów dzieci)
1. zajęcia I

Wycieczka

2. zajęcia II

Co i dlaczego dymi?

3. zajęcia III

Jak się czuję, kiedy dymi papieros?

4. zajęcia IV

Co się dzieje, kiedy ludzie palą papierosy?

5. zajęcia V

Jak unikać dymu papierosowego?

Wykonawcy:
Termin realizacji:

nauczyciele przedszkoli
III – V 2010 r.


Slide 18

Podsumowanie działań programowych:
- spotkanie podsumowujące realizację II edycji programu
(dzieci, rodzice/opiekunowie, personel przedszkolny)
- organizacja imprez w środowiskach lokalnych wg potrzeb
i możliwości
Wykonawcy:

dyrektorzy i nauczyciele przedszkoli
- władze lokalne
- PSSE

Termin realizacji:

V – VI 2010 r.


Slide 19

Dziękuję za uwagę


Slide 20