Slide 1

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 2

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 3

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 4

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 5

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 6

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 7

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 8

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 9

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 10

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 11

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 12

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 13

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 14

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 15

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 16

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 17

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 18

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 19

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 20

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 21

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 22

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 23

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 24

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 25

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 26

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.


Slide 27

Zdrowotne skutki palenia tytoniu

Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp
Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym
czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób
niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie.

Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ
GŁÓWNY
DYM
TYTONIOWY
STRUMIEŃ
BOCZNY

◊ Strumień główny – dym wdychany

i wypuszczany przez palącego
◊ przechodzi przez filtr w papierosie

◊ 4 tysiące substancji czynnych, w tym

ponad 40 o działaniu rakotwórczym
i 100 o działaniu toksycznym

◊ Strumień boczny – powstaje w wyższej

temperaturze
◊ Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy

◊ 2 razy więcej strumienia bocznego
◊ Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie

mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu
◊ Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku

węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy
więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie
tytoniu w Polsce
◊ Przynajmniej raz w miesiącu na bierne

palenie narażonych jest blisko 28%
niepalących dorosłych1
◊ Co czwarty respondent był narażany na
dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym
samochodem1
◊ Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby
niepalącej narażonej na bierne wdychanie
dymu tytoniowego w domu
1

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010
2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w:
Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego
palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA
ZDROWIE
 gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy
płuc u dzieci
 ostre choroby układu oddechowego we
wczesnym dzieciństwie
 przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci
 przedwczesne porody
 oddziaływanie substancji drażniących na:
oczy, jamę nosową, gardło, płuca
 niska waga urodzeniowa noworodków
 wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca
oraz choroby układu krążenia w grupie
dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT)
(F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i
problemów zdrowotnych)

1. Uzależnienie fizyczne
NIKOTYNA
1. Uzależnienie psychiczne
NAWYKI
1. Uzależnienie społeczne
ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce
◊ Palenie tytoniu wśród mężczyzn

(codzienne i okazjonalne)

1982 rok
2009 rok
65%
36,9%
◊ Palenie tytoniu wśród kobiet
(codzienne i okazjonalne)
1982 rok
2009 rok
32%
24,4%
◊ W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając
palaczy okazjonalnych)1
◊ Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim
paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy
okazjonalnych)2
1
2

Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010
Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie
w Polsce?
◊ Szybciej spada liczba palących mężczyzn,

niż kobiet
◊ W badaniach prowadzonych wśród
mieszkańców województwa
świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które
rzuciły palenie regularne lub okazjonalne
było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż
mężczyzn (21,4%)1
1

Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg
palenia tytoniu?!!!
◊ Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji,

stresujących sytuacji
◊ Budowanie prawidłowego obrazu siebie

◊ Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za

siebie i innych
◊ Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania

czasu wolnego

 Według

WHO z powodu chorób odtytoniowych
każdego roku na świecie umiera około 5 milionów
ludzi, a w Europie około 650 000

Szacuje

się, że do roku 2030 inhalowanie dymu
tytoniowego może być przyczyną 8 milionów
przedwczesnych zgonów

 Wśród

młodzieży codziennie pali papierosy
19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt

 Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym
tytoniowy we własnym domu

 Statystyczny Polak wypala w ciągu roku
papierosów

2371 sztuk

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB

CHOROBY

NOWOTWOROWE:

Silny związek

Słabszy związek

 płuc
 krtani
 gardła
 przełyku
 jamy ustnej
 miedniczek nerkowych
 pęcherza moczowego
 trzustki

 żołądka
 nosa
 wargi
 wątroby
 miąższu nerek
 białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO
NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d.
CHOROBY

•
•
•
•
•
•
•
•

UKŁADU KRĄŻENIA:

chorobę wieńcową serca
zespół płucno-sercowy
degenerację miąższu sercowego
nadciśnienie
miażdżycę
tętniaka aorty
chorobę obwodowego układu naczyniowego
(łącznie z chorobą Bürgera)
chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:
• przewlekłe zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc
• astmę oskrzelową
• gruźlicę płuc
• chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
• kataraktę
• tytoniowe niedowidzenie
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA:

• paradontozę
• osteoporozę
• chorobę Crohna
• mniejszą płodność
• niższą wagę urodzeniową noworodków
• zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu
a choroby układu krążenia

Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się
tętno i ciśnienie tętnicze
●W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi
spada do zera
●Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału
serca spada o blisko połowę
●Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada
do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących
●Po 10 latach również ryzyko choroby
niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla
osób nigdy niepalących
●

Rezygnacja z palenia tytoniu
a nowotwory
◊ Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu

ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy
ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się
o połowę
◊ Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka

płuca będzie porównywalne do osoby
niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ?

Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI

Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka
powstawania wielu groźnych dla zdrowia
i życia chorób, ale jednym z niewielu,
który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia.
Dlatego choć większość palaczy chce zerwać
z nałogiem to tylko niektórzy potrafią
samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Kampanie antytytoniowe uważane są za
skuteczną metodę redukcji nałogu palenia.
Propagowana w czasie kampanii moda na
niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież
po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE

I

WNIOSKI c.d.

Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele
i inne grupy zawodowe ze względu
na posiadaną wiedzę mają możliwości
skutecznego
wspierania
osób
w początkowym, najtrudniejszym okresie
abstynencji,
a
przede
wszystkim
propagowania zdrowego stylu życia
- bez tytoniu.