Transcript Hoge dosis chemotherapie en beenmerg insufficientie
Slide 1
Hodgkin-lymfoom
Afdeling Hematologie
Universitair Medisch Centrum Groningen
www.hematologiegroningen.nl
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 2
Maligne lymfomen
Twee grote groepen te onderscheiden
1. Hodgkin-lymfoom
(Ziekte van Hodgkin)
2. Non-Hodgkin-lymfoom
(NHL)
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 3
Grote verschillen tussen
NHL en Hodgkin (1)
NHL
Hodgkin
Uitgebreidheid Zeer uitgebreid Gelokaliseerd
Welke
gebieden zijn
aangedaan?
Lymfklieren en
andere
organen
Vrnl.
lymfklieren
Slide 4
Grote verschillen tussen
NHL en Hodgkin (2)
Mediane leeftijd
Presentatie
Lokalisatie
Soorten
Therapie
Prognose
NHL
Hodgkin
60 jaar
divers
overal
>40 soorten
divers
35 jaar
uniform
lymfklieren
5 soorten
chemo +/bestraling
excellent
variabel
Slide 5
Lymfklieren en lymfklierstations (groepen
lymfklieren) en andere lymfoïde organen:
3
A. in de hals
B. in de oksels
C. langs de luchtpijp
D. bij de longen
E. bij de darmen en achter in de buikholte
F. in de bekkenstreek
G. in de liezen
1. milt
2. beenmerg (in de botten)
3. zwezerik (thymus)
2
Deze figuur komt uit de KWFfolder ‘Hodgkin lymfoom’
Slide 6
Hodgkin-lymfoom
Symptomen
• Meestal jong-volwassen patiënt
• Pijnloos vergrote lymfklier, meestal nek/bij het
sleutelbeen (bij 70%)
• Verbreed mediastinum (ruimte tussen hart en
longen) op thoraxfoto, soms bij toeval gevonden
(50-60%)
• B-symptomen (20-30%):
– koorts, profuus nachtzweten, gewichtsverlies
• gegeneraliseerde jeuk (zeldzaam)
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 7
Stadium ziekte van Hodgkin
Ann Arbor-stadiëring
I
II
beginstadium
III
IV
gevorderd stadium
Slide 8
Stadium ziekte van Hodgkin
Ann Arbor-stadiëring
A=
geen symptomen
B=
koorts (onverklaard)
profuus nachtzweten
gewichtsverlies >10%
I
II
beginstadium
III
IV
gevorderd stadium
Slide 9
Verdeling stadia bij Hodgkin
Stadium
IA
IIA
IB/IIB
IIIA
IIIB
IV
Frequentie
19
33
Stadium I-II 66%
14
11
Stadium III-IV 34%
13
10
Slide 10
Patiënt met Hodgkin-lymfoom
(wat wil de dokter weten?)
• Welk type? (hangt van biopt af)
• Welk stadium? (I tot IV)
• Welke lokalisaties? (lymfklieren, milt,
lever, beenmerg, zeldzaam elders)
• Welk risicoprofiel van de patiënt?
• Welke behandeling is mogelijk?
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 11
Stadiëringsonderzoek bij Hodgkin
•
•
•
•
•
•
•
•
Goed vragen stellen
Lichamelijk onderzoek
Risicoprofiel inschatten
Bloedonderzoek
Borstfoto (thoraxfoto)
CT-scan hals, borst, buik
PET-scan
Beenmergbiopt
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 12
Borstfoto van Hodgkin-patiënt met massa in het mediastinum
Luchtpijp
Hodgkinmassa
Long
Long
Hart
Maag met lucht
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 13
Therapie bij ziekte van Hodgkin
Chemotherapie
Radiotherapie
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 14
Overleving M. Hodgkin
1926 - 1955
Slide 15
Hodgkin-lymfoom
Overleving (anno 2007)
Stadium I en II
100
80
60
40
20
Stadium III en IV
0
0
1
2
3
4
5
6
Overleving in jaren
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
7
8
9
Slide 16
Hoe komt het dat de overleving zo sterk
is verbeterd bij het Hodgkin-lymfoom?
• Stadiëringsonderzoek sterk verbeterd
• Introductie van radiotherapie (50-er jaren)
• Chemotherapie met verschillende middelen
tegelijk (vanaf 70-er jaren)
• Definitie van risicofactoren met aanpassing
van behandeling (vanaf 80-er jaren)
• Behandeling in multicenter gerandomiseerde
trials met name EORTC-onderzoek
• Levenslange follow-up
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 17
Therapie Hodgkin-lymfoom
Stadium I-II
Stadium III-IV
• 3-4 ABVD-kuren
• Beperkte
radiotherapie,
afhankelijk van PETscan na 2 kuren
• 6-8 ABVD-kuren of
zelfs zeer intensief
8 BEACOPP-kuren
• Meestal geen
radiotherapie
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 18
Radiotherapie was jarenlang de
belangrijkste therapie bij Hodgkin
Slide 19
Chemotherapie is nu het belangrijkst
bij Hodgkin
Slide 20
Conclusie Hodgkin-lymfoom
• Uitstekend te genezen vorm van
lymfklierkanker
• Merendeel van de patiënten heeft
weinig symptomen
• Keuze therapie afhankelijk van stadium
en risicoprofiel van de patiënt
• Na afloop van behandeling levenslange
follow-up
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Hodgkin-lymfoom
Afdeling Hematologie
Universitair Medisch Centrum Groningen
www.hematologiegroningen.nl
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 2
Maligne lymfomen
Twee grote groepen te onderscheiden
1. Hodgkin-lymfoom
(Ziekte van Hodgkin)
2. Non-Hodgkin-lymfoom
(NHL)
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 3
Grote verschillen tussen
NHL en Hodgkin (1)
NHL
Hodgkin
Uitgebreidheid Zeer uitgebreid Gelokaliseerd
Welke
gebieden zijn
aangedaan?
Lymfklieren en
andere
organen
Vrnl.
lymfklieren
Slide 4
Grote verschillen tussen
NHL en Hodgkin (2)
Mediane leeftijd
Presentatie
Lokalisatie
Soorten
Therapie
Prognose
NHL
Hodgkin
60 jaar
divers
overal
>40 soorten
divers
35 jaar
uniform
lymfklieren
5 soorten
chemo +/bestraling
excellent
variabel
Slide 5
Lymfklieren en lymfklierstations (groepen
lymfklieren) en andere lymfoïde organen:
3
A. in de hals
B. in de oksels
C. langs de luchtpijp
D. bij de longen
E. bij de darmen en achter in de buikholte
F. in de bekkenstreek
G. in de liezen
1. milt
2. beenmerg (in de botten)
3. zwezerik (thymus)
2
Deze figuur komt uit de KWFfolder ‘Hodgkin lymfoom’
Slide 6
Hodgkin-lymfoom
Symptomen
• Meestal jong-volwassen patiënt
• Pijnloos vergrote lymfklier, meestal nek/bij het
sleutelbeen (bij 70%)
• Verbreed mediastinum (ruimte tussen hart en
longen) op thoraxfoto, soms bij toeval gevonden
(50-60%)
• B-symptomen (20-30%):
– koorts, profuus nachtzweten, gewichtsverlies
• gegeneraliseerde jeuk (zeldzaam)
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 7
Stadium ziekte van Hodgkin
Ann Arbor-stadiëring
I
II
beginstadium
III
IV
gevorderd stadium
Slide 8
Stadium ziekte van Hodgkin
Ann Arbor-stadiëring
A=
geen symptomen
B=
koorts (onverklaard)
profuus nachtzweten
gewichtsverlies >10%
I
II
beginstadium
III
IV
gevorderd stadium
Slide 9
Verdeling stadia bij Hodgkin
Stadium
IA
IIA
IB/IIB
IIIA
IIIB
IV
Frequentie
19
33
Stadium I-II 66%
14
11
Stadium III-IV 34%
13
10
Slide 10
Patiënt met Hodgkin-lymfoom
(wat wil de dokter weten?)
• Welk type? (hangt van biopt af)
• Welk stadium? (I tot IV)
• Welke lokalisaties? (lymfklieren, milt,
lever, beenmerg, zeldzaam elders)
• Welk risicoprofiel van de patiënt?
• Welke behandeling is mogelijk?
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 11
Stadiëringsonderzoek bij Hodgkin
•
•
•
•
•
•
•
•
Goed vragen stellen
Lichamelijk onderzoek
Risicoprofiel inschatten
Bloedonderzoek
Borstfoto (thoraxfoto)
CT-scan hals, borst, buik
PET-scan
Beenmergbiopt
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 12
Borstfoto van Hodgkin-patiënt met massa in het mediastinum
Luchtpijp
Hodgkinmassa
Long
Long
Hart
Maag met lucht
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 13
Therapie bij ziekte van Hodgkin
Chemotherapie
Radiotherapie
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 14
Overleving M. Hodgkin
1926 - 1955
Slide 15
Hodgkin-lymfoom
Overleving (anno 2007)
Stadium I en II
100
80
60
40
20
Stadium III en IV
0
0
1
2
3
4
5
6
Overleving in jaren
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
7
8
9
Slide 16
Hoe komt het dat de overleving zo sterk
is verbeterd bij het Hodgkin-lymfoom?
• Stadiëringsonderzoek sterk verbeterd
• Introductie van radiotherapie (50-er jaren)
• Chemotherapie met verschillende middelen
tegelijk (vanaf 70-er jaren)
• Definitie van risicofactoren met aanpassing
van behandeling (vanaf 80-er jaren)
• Behandeling in multicenter gerandomiseerde
trials met name EORTC-onderzoek
• Levenslange follow-up
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 17
Therapie Hodgkin-lymfoom
Stadium I-II
Stadium III-IV
• 3-4 ABVD-kuren
• Beperkte
radiotherapie,
afhankelijk van PETscan na 2 kuren
• 6-8 ABVD-kuren of
zelfs zeer intensief
8 BEACOPP-kuren
• Meestal geen
radiotherapie
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl
Slide 18
Radiotherapie was jarenlang de
belangrijkste therapie bij Hodgkin
Slide 19
Chemotherapie is nu het belangrijkst
bij Hodgkin
Slide 20
Conclusie Hodgkin-lymfoom
• Uitstekend te genezen vorm van
lymfklierkanker
• Merendeel van de patiënten heeft
weinig symptomen
• Keuze therapie afhankelijk van stadium
en risicoprofiel van de patiënt
• Na afloop van behandeling levenslange
follow-up
Afd Hematologie;
www.hematologiegroningen.nl