Transcript انواع مطالعات در تحقیقات پزشکی
Slide 1
بسم هللا الرحمن الرحيم
Slide 2
«روش پژوهش»
انواع مطالعات در تحقيقات پزشكي
دکتر مرتض ي قوجازاده
دکتراي تخصص ي فيزيولوژي پزشکي
[email protected]
Slide 3
يک ک ه ککيد يو ککيه اپي ککيميولوژي اي ککي ا ک ک کک ک ککا ک ک ک
ي ک ک يوار ککا و
راههککاي احککنه ب ککا ک پ ککريري و کيتککرو يوککاري هککا و ککود و ک
کو کيي.
ي
مع وو
مع وو
ي
ککنم ي
Slide 4
د ت ييي طره هاي مطالعاتي
مطالعات مشاهده اي ( )Observational
پژوهشگر در مطالعات مشاهده اي به معاينه يک ياا نناد واروه اي ب ااران
مي پردايد و خصوص ات هر يک اي ب اران را براي تحل ل ثبت مي کند.
مطالعات مداخله اي يا آيمايش ي ()Interventional, Experimental
در مطالعا ااات آيمايش ا ا يا يا ااک مداخلا ااه اي تحا اات ا ااارت پژوهشا ااگرا
ما ن ا ا ااد اد ا ا ااتشاده اي دارو ا روا ي ص را ا ا ا ي ي ا ا ااا روا درم ا ا ااا ي ص ا ا ااورت
مي ويرد.
Slide 5
)Descriptive( مطالع توحيفي
)Observational ( مطالعات م اهيه اي
)Analytical( مطالع تح يلي
)Experimental( تجربي
)Interventional( مطالعات مياخ اي
)Quasi Experimental( نيو تجربي
Slide 6
وزارا -موردي
مطالع توحيفي
دري -موردي
مقطعي
مطالعات م اهيه اي
مورد -شاهدي
مطالع تح يلي
هم وروهي
مقطعي
Slide 7
مطالعات توحيفي
Slide 8
مطالعات توص شي
• هاادح محقاان اي ا ناااه ايااي پااژوهوا توص ا ظ
يک مو ع ت يا يک موضوع و يا يک ب اري ادت.
اايا وا عااي و ماان م
• در ايااي ااوع مطالعااها رابطااه لاات و معلااويي برروا ي ااي شااود و ت هااا بااه
دواالت پاسخ مي دهد.
ع
• مطالع ااات توص ا شي در اپ اادم ولواي بالن ااا ب اراي ب ااان توي ا يم ااا ي ا
توي ا ا مو ااا ي و توي ا ا ب اااري در ارتن ااا ب ااا وام اال ااردي اار ما اي
شود.
Slide 9
مثال
• ش وع تننلي نشام در 2000دا او آماوي داال اول داناتان هااي داط
تبريزا بهار و تاانتان 1385
• شا وع و واماال مح طااي مااوثر باار ااوم ا نناااري نشاام دا ااو آمااويان
12-15داله مقط راهن ا ي شهر تبريز در دال 1384
Slide 10
وزارا مورد ()Case Report
• براي توص ظ و وزارا خصوص ات جالب و بير مع ول مشاهده شده
در يک يا نند ب ار که به من ور منتند دايي بوار مي رود.
وزارا مورد كينت دوپل كاد ون مري شو ت يا ته در يك رد بالغ
Slide 11
وزارا وروهي()Case Series
• براي توص ظ و وزارا خصوص ات جالب مشاهده شده در وروهي
اي ب اران بوار مي رود.
Slide 12
کاربردها:
بررو ا ا ا ي راه ها ا اااي ي ا ا ااص
پاراکل ن وي – شوايت ب ار)
يا ا ااک ب ا ا اااري (بررو ا ا ا ي ي ا ا اام با ا ااال ي –
ي ص وروه هاي در معرض خطر و بر امه ريزي براي ارا ه خدمات
بهتر به آنها
مطالعه مقدمايي براي ر مطالعات تحل لي ( رض ه دايي)
Slide 13
خصوص ات:
• در يک دوره يما ي محدود ا ناه مي شود.
• اي به وروه شاهد دارد
ع
• آيمااون هاااي آماااري مناااي اداات و مع ااوال شاااخ
دد ثابت ( )Normمقاينه مي شود.
هاااي اصاال بااا
Slide 14
مطالعات تح يلي
Slide 15
وزارا -موردي
مطالع توحيفي
دري -موردي
مقطعي
مطالعات م اهيه اي
هم وروهي
مطالع تح يلي
مورد -شاهدي
مقطعي
Slide 16
مطالعات تحل لي
• ايي مطالعات بر روي دو وروه ا ناه مي شود.
• اور بر روي يک وروه ا ناه شود ا ي ات به صورت نال و اعاد
اي مواجهه ( بدون دخالت محقن) مي باشد.
• در اي ااي مطالع ااات اايوه ب اار توصا ا ظا ي ااص
لت و معلول اموان پذير ادت.
و يع ااين روابا اط
Slide 17
مطالعات تحل لي
ع
• ايي وع مطالعات را اعضا مطالعه توص شي -تحل لي يز مي
امند.
• ا ي ات اي وع Longitude Dataيا داده هاي در ول
يمان مي باشد.
Slide 18
مطالعات هم وروهي
Slide 19
مطالعات هم -وروهي
• در مطالعه هم-وروهي ا يک وروه اي ا راد ا تخام و در مدت يماا ي معاين پ گياري
مي شو د.
• وااه کوه ااورتا وااه اي الت ااين و در د ااابن يو ااي اي وا اادهاي ده ا ااه ااامي اري او
روه بادتان بوده ادت.
• م صصااه اصاالي وا ااد ااامي کوهااورت ايااي بااوده کااه ي ا اي يش ا ل وا ااد ه ا چ
ردي به آن اضا ه اي شاده و در اول يماان ب ارور ا اراد آن در اثار مار و ميار و
ب اري کاهو يا ته تا درا ناه ا وا د اي بين مي ر ته ادت.
Slide 20
منتي به پ امد مورد ر
ا راد در ت اس با امل خطر
بدون ابتي به پ امد مورد ر
هم وروه ا تخام شده
( وه )
براي مطالعه
منتي به پ امد مورد ر
بدون ابتي به پ امد مورد ر
ا راد بدون ت اس با امل خطر
شروع مطالعه ( ال)
آينده
د ت ج آوري ا ي ات
Slide 21
مطالعات هم -وروهي)آينده گر)
ب ار
مشاهده
مواجهه
?
جهت مطالعه اي لت به دوي معلول ادت و رکتي در جهت آينده مي
باشد.
Slide 22
• در مطالع ااات ه اام -وروه ااي ادو و ااروه ب ااا ه اام مقاين ااه م ااي ش ااو د ک ااه
يوااي وااروه مواجه ااه ( )Exposed groupو ديگ ااري و ااروه
ده مواجهه ( )Unexposed groupمي باشد.
• شروع مطالعه ه يشه با ا تخام ايي دو وروه ا ناه مي ويرد.
Slide 23
• در مطالعات هم -وروهي دوال ايي ادت :
چ پ اميي روي خواهي داد؟
Slide 24
• در مطالعه آيناده وار محقان ه ن و اه مداخلاه ياا دداتواري ادارد
و ت ن ااه مواجه ااه خودبخ ااودي ب ااا ي ااک ام اال خط اار را برروا ا ي م ااي
کند.
Slide 25
مطالعات هم -وروهي ثابت يا پويا
• در مطالعات هم -وروهي ثابتا اور ا راد مطالعه را رها کنند
جايگزيي ي ورد د.
• در مطالعات هم -وروهي پويا ا م ي ادت ا راد اي هم-وروهي خارج
و اشصاص جديدي وارد مطالعه ورد د که ابل نول مي باشد.
Slide 26
• مطالعات هم وروهي
• مطالعات کوهورت()Cohort
• مطالعات ويي()Longitudinal
• مطالعات پ گيري()Follow up
• مطالعات آينده گر()Prospective
• مطالعات بروي
Slide 27
هدح اي مطالعات هم-وروهي ايي ادت که آيا مواجهه با يک امل بر روي ش وع يک ب اري در
آينده تاثير مي وذارد؟
•
•
•
•
•
رابطه بين رايم هاي بذائي پرنربي و در ان هاي روده بزر
رابطه بين مصرح الول و ب اري هاي لبي
رابطااه آلااوداي مااادر بااه آ شلااوآ زا در دوران بااارداري و اهنناااري هاااي
مادريادي
ارتنا مصرح رص هاي خوراکي پيشاگيري اي باارداري ( )OCPباا
در ان تخ دان
ارتنا بين ادتع ال د ار و ابتي به ب اري دارکو دوي
Slide 28
مطالعات هم -وروهي
لل و ميزان بروي ب اري
دير ن عي ا پيو آوهي
شنادائي وامل خطر
Slide 29
مزاياي مطالعات هم -وروهي
• د ت يياد
• و تي که يک آيمايو وا عي ي توا د ا ناه شود بهتريي وع مطالعه خواهد بود.
• اشراح محقن بر مطالعه
• اموان ا دايه ويري بروي /خطر ب اري بطور منتق م وجود دارد.
• در مواردي که لت يا امل خطر ک ام باشدا اريا خاص ي دارد.
• ن ااون پ ام ااد م ااورد اار (ب اااري) در يم ااان ش ااروع مطالع ااه هن ااوي روي ااداده اد اات اري ااب ا تخ ااام و
بايخوا ي در مقاينه با مطالعات شاهد -موردي کاهو مي يابد.
Slide 30
معايب مطالعات هم -وروهي
• مطالعااات هاام -وروهااي ا اراد را در دوره ااوال ي اي يمااان مااورد پ گيااري ارار م اي
دهد بنابرايي براي ا ناه هزينه بر ادت(.خرج يياد)
• هن امي که ت نه مورد ر ادر باشد اي به حجم و ه هاي بزر مي باشد.
• داشتن کارائي براي اريش ابي ب اريهاي ادر
• هن ااامي کااه ماادت يمااان پ گيااري ا ازايو ياباادا باادل ل مهاااجرت يااا تاار مطالعااه
يعااداد ب اااران بااه شاادت کاااهو مااي يابااد ا بنااابرايي منتهااي بااه تاااي اريااب مااي
وردد(.کاهو و وم شدن و ه )
• باادل ل يمااان ااوال ي ا ابلااب ا ناااه دااايااري ا اادايه هااا و تاااي در ااول يمااان
دشوار ادت.
Slide 31
کوهورت تاريخيا کوهورت وذشته گر
1000نوون
رم ميجوي
ررس ي پادتي هاي ي ويروس هاي هپات
الم
م تن
رطان ک ي
Slide 32
Retrospective cohort study, Historical cohort
study
1000نوون
رم ميجوي
ررس ي پادتي هاي ي ويروس هاي هپات
الم
م تن
رطان
Slide 33
کوهورت تاريخي يا گذشت نرر
مشاهده
ب اري
مواجهه
؟
در مطالعه هم وروه تاريخي و اي مورد بررو ي نل اي شروع مطالعه اتشاق
ا تاده ادت.
Slide 34
مقايس شيوع افسردگي پس از زايوان در دو روش زايوان ط يعي و
زاريي
• در يک مطالعه هم وروهي يعداد 345ين باردار (ده ماهه دوه باارداري) اي
اار ا ن اارداي م ااورد بررو ا ي ارار ور تن ااد .اي اي ااي يع اادادا 125ش اار در ااين
ا ناه مطالعه اعلت داشتن شرايط ورود اي مطالعه کنار وذاشته شد د.
ع
• در هشته هاي 5تا 8ي اي ياي ان منددا ي ان مورد بررو ي رار ور تند.
• در نهايت و ه هاي مورد مطالعه براداس وع ياي اان باه دو واروه ياي اان
ن عا ا ااي ( 107شا ا اار) و ياي ا ا ااان د ا ا ازاريي ( 113شا ا اار) تقن ا ا ا م شا ا ااده و بر ا ا ااي
شاااخ هاااي روا ااي اي ج لااه ا ناارداي ي ا اي ياي ااانا رضااايت اي ايدواج و
ايت اجت اعي در دو وروه اي ي ان مورد مقاينه و بررو ي رار ور ت .
Slide 35
تاي
• ه ا اار دو و ا ااروه اي ي ا ااان اي في ا ااات م صص ا ااات دم ا ااوورا وي تش ا اااوت
آماري مع ي داري داشتند.
• ش ا ا وع ا ن ا اارداي ي ا ا اي ياي ا ااان در ي ا ااان ياي ا ااان ن ع ا ااي 17/9
درص ااد و در و ااروه ياي ااان د ازاريي 5/16درص ااد ب ااود (018/0
=.)P
• ب ا ارآورد خطا اار نا اابي با ااروي ا نا اارداي در ي ا ااان با ااا ياي ا ااان د ا ازاريي
( RR =18/1 )%95 CI 01/1 - 38/2بود.
Slide 36
خطر نسبي
• خط اار ن اابي ش ااان دهن ااده اي ااي اد اات ک ااه مواجه ااه ب ااا ام اال خط اارا
ا ت ال ابتيء به ب اري را نند بار ا زايو مي دهد.
• خطر نبي برابر با نبت باروي ب ااري در م اان ا اراد مواجهاه يا تاه
به بروي ب اري در م ان ا راد مواجهه ا ته مي باشد.
Slide 37
روز يواري در ميان افراد مواجه يافت ا يام خطر
روز يواري در ميان افراد مواجه نيافت ا يام خطر
= خطر نبي
Slide 38
مثاو:
• در يک مطالعه هم وروهيا 7735مرد 40تا 59داله بطور تصادفي
وام ا اال خطرد ا اااي
اي مراک ا ااز درم ا ااا ي ا ااومي ب ا ااه من ا ااور ي ا ااص
ب اريهاي اين ک لب ا تخام شد د.
• اي م ان 7718مرد 5899دابقه مصرح د ار داشتند.
• در ااي 10دااال اعااد 560شاار اي ايااي 7718مااورد دنااار د ا ته لبااي
شد د.
Slide 39
MIاعد اي 10دال
بله
خير
من وع
د اري
563
5336
5899
بير د اري
87
1732
1819
من وع
650
7068
7718
خطر نسبي را محا
کييي.
Slide 40
روز يواري در ميان افراد مواجه يافت ا يام خطر
روز يواري در ميان افراد مواجه نيافت ا يام خطر
=99/1
563 / 5899
87 / 1819
= خطر نبي
= خطر نبي
Slide 41
تشنير
• مردان م ا نايي که د ار مي کشا د د دو برابار ا اراد بيار دا اري
ي مدت 10دال دنار MIشده ا د.
• خطر MIبراي مردا ي که د ار کشا ده ا اد 100درصاد بيشاتر اي
ا رادي ادت که د ار ش ده ا د.
Slide 42
جدول يير تاي يک مطالعه هم وروهي را شان مي دهد که به مدت ننديي دال
به بررو ي در ان ريه در م ان 1008رد د اري و 1074رد بير د اري مي پردايد.
خطر نبي را در ايي مطالعه محادنه کن د.
پيامي يواري
خطر
خطر
در ان ريه
بدون در ان ريه
مواجه يافت ( د اري)
283
725
1008
مواجه نيافت ( بيرد اري)
64
1010
1074
من وع
347
1735
2082
Slide 43
نرم افزار ماري MedCalc
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
مطالعات مورد – شاهدي
Slide 48
مطالعات مورد -شاهدي
مشاهده
ب اري
مواجهه
?
Slide 49
رابطه بين د ار کش دن و در ان ريه
Slide 50
يوار
دالم
وضع ت ب اري
ده ت اس با امل يم نه داي
ت اس با امل يم نه داي
ده ت اس با امل يم نه داي
ت اس با امل يم نه داي
Slide 51
کاربردها
• در مورد ب اري هاي ادر يا ب اري ها با دوره ک ون وال ي
ادتشاده مي شود.
• نبت شا
يا ( )Odds Ratioابل محادنه ادت.
Slide 52
خصوص ات
• ا تخام ا راد شاهد و مورد اي رين ه نان دايي
• ا تخام تصادفي ا راد در وروه شاهد و وروه مورد
• وروه شاهد بايد اينده جامعه ا راد دالم باشد.
Slide 53
مزايا
• کم هزينه ادت و مشول اي ددت دادن و ه ها وجود دارد.
Slide 54
معايب
• يع ين تقده و تاخر لت رض ي و معلول ( ب اري) مشول ادت.
• اي درج ااه ا ت اااد ک ت ااري برخ ااوردار اد اات و در يع ا ا م ت اااي بايا اد
ا ت ا شود.
Slide 55
مثال
• 1327ين 50-81دا اااله با ااا ش نا اات ي ه ا ا در يا ااک مطالعا ااه ما ااورد-
شاهدي مورد بررو ي رار ور تند.
• ايي ي ان باا 3262شااهد در دامناه دا ي ي ناان باا ه اان وم ات کاه
بطور تصادفي ا تخام شده بود د مورد مقاينه رار ور تند.
• آي ااا هورم ااون درم ااا ي ج ااايگزي ي ( )HRTاع ااد اي يائن ا ي بط ااور اب اال
توجهي خطر ش نت ي ه را کاهو مي دهد يا خير؟
Slide 56
نسب
خ را محا
کييي.
هروز ادتشاده
رده
با ش نت ي
ه (مورد)
40
بدون ش نت ي
ه (شاهد)
من وع
مصرح کننداان
HRT
1287
من وع
1327
239
3023
3262
279
4310
4589
Slide 57
نبت بخت ()Odd Ratio
• يک راه متداول ادتشاده اي مطالعه شاهد -موردي (وذشته
گر) ادت.
بخت ب ار شدن رد در وروه بير مواجهه
بخت ب ار شدن رد در وروه مواجهه
= نبت بخت
Slide 58
نبت بخت ()Odd Ratio
= 39/0
40 * 3023
239 * 1287
= نبت بخت
Slide 59
تشنير
• ي ان در ايي دامناه دا ي کاه اخيارا HRTاداتشاده کارده ا اد داراي
39درصا ااد خطا اار ش نا اات ي نا اابت با ااه ي ا ااا ي کا ااه هروا ااز ادا ااتشاده
رده ا د و يا در وذشته دور اي آن ادتشاده کرده ا د مي باشند.
• خط ا اار ش ن ا اات ي ه ا ا ا در اد ا ااتشاده کنن ا ااداان 61 HRTدرص ا ااد
کاهو يا ته ادت.
Slide 60
نرم افزار ماري MedCalc
Slide 61
Slide 62
Slide 63
مقاينه مطالعات مورد – شاهدي با هم وروهي
Slide 64
مثال:
• محققي ماي خواهاد بدا اد کاه لات معواوس شادن نابتا T4/T8
نينت( دلول هاي لنشوديت وع )T
• آيا ويروس HIVدر ايي مورد دخالت دارد؟
Slide 65
مطالعه هم وروهي
• دو وروه ا راد HIVمثبت و منشي ا تخام مي شود.
• ايي وروه به مدت نند دال اي ر نبت T4/T8پ گيري مي شو د.
• يا اي ننااد دااال برروا يا در نااه ميازان ا اراد اي ددااته HIVمثباات يااا
منشيا نبت T4/T8معووس شده ادت.
Slide 66
مطالعه مورد شاهدي
• دو ددته منتي به نبت معواوس T4/T8و داراي نابت ن عاي
T4 / T8ا تخام مي شو د.
• نه ميزان اي ا راد دو ددته HIVمثبت هنتند؟
Slide 67
هم وروهي
اي امل خطر
به
پ امد( ) T4/T8ختم مي وردد.
مورد شاهدي
اي پ امد
به
جنتنوي لت ()HIV
Slide 68
)Descriptive( مطالع توحيفي
)Observational ( مطالعات م اهيه اي
)Analytical( مطالع تح يلي
)Experimental( تجربي
)Interventional( مطالعات مياخ اي
)Quasi Experimental( نيو تجربي
Slide 69
وزارا -موردي
مطالع توحيفي
دري -موردي
مقطعي
مطالعات م اهيه اي
هم وروهي
مطالع تح يلي
مورد -شاهدي
مقطعي
Slide 70
مطالعات مقطعي
Slide 71
مطالعات مقطعي ()Cross- Sectional
• در ايي مطالعه لت و معلول و يا متغير منتقل و واانته بطور
ه زمان ارييابي مي شود.
• دوال؟
نه نيزي در ال روي دادن ادت؟
Slide 72
منتي به پ امد مورد ر
ده منتي به پ امد مورد ر
يمان
Slide 73
در مطالعات مقطعي ج آوري ا ي ات در يک مقط يما ي ( کوتاه
مدت ) صورت مي ويرد.
Slide 74
کاربرد
• يع ين ش وع ()Prevalence Study
• بررو ي اول ه ( )Surveyبراي يع ين توي صشت در جامعه
• ج آوري ا ي ات براي ي ص
• ارييابي روشهاي ي ص
منشي)
يا مر له بندي يک ب اري
جديد ( ناديتا ويژايا اريا اخناري مثبت و
Slide 75
خصوص ات
• ا ي ات مربو به يک مقط يما ي ادت.
• اي به وروه شاهد دارد.
• روابط لت و معلويي را بررو ي ي کند نون تقده و تاخر آنها
معلوه ينت.
• آيمون هاي آماري در مورد وجود روابط مناي ادت.
Slide 76
انواع مطالعات اپييميولوژي
Slide 77
) Random Controlled Clinical Trial( کار زمائي اليني شاهيدار تصادفي
)Cross over Clinical Trial( کار زمائي اليني متقاط
کار زمائي اليني ي
)Double Blind Clinical Trial( کار زمائي اليني دو و کور
)Matched Controlled Clinical Trial(کار زمائي اليني شاهيدار جور شيه
)Sequential Clinical Trial( کار زمائي اليني مستور
)Experimental( تجربي
)Before & After Clinical Trial( کار زمائي اليني ق و بعي
)Clinical Trial with Factorial Design(کار زمائي اليني ا طره فاکتورياو
)Clinical Trial with adaptive Design( کار زمائي اليني ا طره داپت
)Uncontrolled Clinical Trial( کار زمائي اليني يون شاهي
)Quasi Experimental( نيو تجربي
)Interventional( مطالعات مياخ اي
)Single Blind Clinical Trial(و کور
Slide 78
د ت ييي طره هاي مطالعاتي
مطالعات مشاهده اي ( )Observational
پژوهشگر در مطالعات مشاهده اي به معاينه يک يا نند وروه اي ب اران مي
پردايد و خصوص ات هر يک اي ب اران را براي تحل ل ثبت مي کند.
مطالعات آيمايش ي ()Experimental
در مطالعات آيمايش يا يک مداخله اي تحت ارت پژوهشگرا
ما ند ادتشاده اي دارو ا روا ي ص ر ي يا روا درما ي صورت مي
ويرد.
Slide 79
مطالع توحيفي
مطالعه مورد _ شاهدي
مطالعات م اهيه اي ( )Observational
مطالع تح يلي
مطالعه هم وروهي
مطالعه مقطعي
مطالع هوبستگي
کار زمائي اليني شاهيدار تصادفي () Random Controlled Clinical Trial
کار زمائي اليني متقاط ()Cross over Clinical Trial
کار زمائي اليني ي
و کور()Single Blind Clinical Trial
کار زمائي اليني دو و کور ()Double Blind Clinical Trial
مطالعات زمايش ي ()Experimental
کار زمائي اليني شاهيدار جور شيه()Matched Controlled Clinical Trial
کار زمائي اليني مستور ()Sequential Clinical Trial
کار زمائي اليني ق و بعي ()Before & After Clinical Trial
کار زمائي اليني ا طره فاکتورياو()Clinical Trial with Factorial Design
کار زمائي اليني ا طره داپت ()Clinical Trial with adaptive Design
کار زمائي اليني يون شاهي ()Uncontrolled Clinical Trial
Slide 80
مطالعات آيمايش ي
Slide 81
• در مطالعات تنربيا پژوهشگر در پي کشظ رابطه لت و معلويي
مي باشد.
• محقن به من ور بررو ي اثرات برخورداري يا محروم ت اي يک امل
معين ا ا رادي را که بايد در معرض آن امل رار ور ته يا اي آن محروه
شو د بر مي وزيند.
• محقن در ايي وع مطالعه د تکاري ( )Manipulationا ناه داده
و آيمود يها را در شرايط خاص آيمايو رار مي دهد.
• مطالعه تنربي د ن تريي و ويتريي وع تحق ن ادت.
Slide 82
• در مطالعااه تنربااي اايوه باار ا ااال مداخلااه يااا ددااتواري و داشااتن واروه
شاااهد باينااتي ا تخااام و ااه هاااي مااورد بررو ا ي يااز بااه الاات تص اادفي
ع
باشااد .تااا مطالعااه الاات کااامي تنربااي و تنربااي ق قااي يااا مطلاان را پ اادا
کند.
• اواار ا تخااام و ااه هااا بااه الاات تصااادفي ناشاادا مطالعااه الاات
تنربي ( )Quasi – Experimentalپ دا مي کند.
ااه
• اور مطالعه به هر دل ل ا اد واروه شااهد باشادا اماا داراي مداخلاه و
ددتواري باشد الت ه تنربي پ دا مي کند.
Slide 83
م تن
پيامي
يوار
ييم م تن
م تن
پيامي
پيامي
شاهيها
ييم م تن
پيامي
زمان
شروع مطالع
مياخ
Slide 84
در پزشوي ا آن ددته اي مطالعات آيمايو که در مورد ا نان ها مي باشد
کار زمائي اليني( )Clinical Trialام ده مي شود.
Slide 85
ا واع ر ها در کارآيمائي هاي بال ي
Slide 86
کارآيمائي بال ي شاهددار تصادفي
) Random Controlled Clinical Trial(
Slide 87
• هم وروه آيمايو وجود دارد و هم وروه شاهد.
• حوه ا تخام وروه هاي شاهد و آيمايو به صورت تصادفي مي باشد.
ع
• وروه شاهد اموان دارد اصي دارو دريا ت ند و يا اي دارو ا
( )Placeboادتشاده ايند.
Slide 88
Slide 89
کارآيمائي بال ي متقا
)Cross over Clinical Trial(
Slide 90
• هم وروه آيمايو وجود دارد و هم وروه شاهد.
• حوه ا تخام وروه هاي شاهد و آيمايو به صورت تصادفي مي باشد.
ع
• وروه شاهد اموان دارد اصي دارو دريا ت ند و يا اي دارو ا ()Placebo
ادتشاده ايند.
• هم وروه آيمايو و هم وروه شاهد در دو مر له مورد بررو ي رار مي وير د و
جاي خود را وض مي کنند.
• هر دو وروه ا دارو و دارو ا را در دو مر له دريا ت مي کنند.
Slide 91
• در مر ل ااه ي ااکا و ااروه اول دارو م ااي وي اارد و و ااروه دوه دارو ااا ا در
مر له دو وروه دوه دارو مي ويرد و وروه اول دارو ا.
• ب اااران ااي دوره اي ه ا چ او ااه درم ااا ي دريا اات ااي کنن ااد .اي ااي دوره
ط ا درمااان را دوره پاکنااايي ( )Wash Out Periodاوينااد کااه
جهت اي بين ر تن اثرات ا ت ايي روا درما ي اول مي باشد.
Slide 92
ماه دوه
ماه اول
ماه دوه
دارو ا
پاکنايي
دارو
دارو
پاکنايي
دارو ا
ب ار وروه الظ
ب ار وروه م
Slide 93
کارآيمائي بال ي يک دو کور
)Single Blind Clinical Trial(
Slide 94
• وااروه هاااي آيمااايو و شاااهد اي ااوع داروي مصاارفي ا اايع دار ااد
يع ي ي دا ند که داروي اصلي را ور ته ا د يا دارو ا را.
• ا تخام و ه ها هم تصادفي مي باشد.
Slide 95
کارآيمائي بال ي دو دو کور
)Double Blind Clinical Trial(
Slide 96
• ه آيمود ي ها اي وع دارو مطل هنتند و ه پژوهشگر.
• اياي کاار باراي آن ادات کاه اثارات هالاه اي ( )Halo Effectذهنيات
ا اراد ن ااه آيم ااود ي ه ااا و ن ااه پژوهش ااگر اريي ااابي کنن ااده ت اااي داروه اا
خنثي شود.
• کور بودن مطالعه جهت ا زايو ا تنار مطالعه مي باشد.
Slide 97
کارآيمائي بال ي شاهددار جور شده
)Matched Controlled Clinical Trial (
Slide 98
• وروه هاي آيمايو و شاهد به الت مشابه دايي يا ي نان دايي يا جور
کردن ا تخام مي شو د.
• در ايي او ه ر ها يک رد اي وروه آيمايو با يک رد اي وروه شاهد اي
هر ر مشابه هم ا تخام مي شو د اال اي ر متغير منتقل.
• به ايي ترتيب اثر متغيرهاي مداخله ور بر روي متغير واانته تحت کنترل
در مي آيد.
• رار دادن هر رد در وروه شاهد و يا آيمايو اعد اي ا ناه مشابه دايي
بصورت تصادفي صورت مي ويرد.
Slide 99
کارآيمائي بال ي منت ر
)Sequential Clinical Trial(
Slide 100
ينتا بل ه
• يعداد ا راد شرکت کننده در مطالعه اي ابتدا م ص
ب ارا ي که مراجعه مي کنند به صورت تصادفي در يوي اي وروه هاي
آيمايو و شاهد رار مي وير د.
• ايي کار تا يما ي ادامه مي يابد که تحل ل آماري تاي شان دهد که يعداد
و ه ها کشايت مي کند.
• اي ايي روا در مطالعايي ادتشاده مي شود که ا ت ال صدمه و آديب
نبي به آيمود ي ها وجود داشته باشد و لذا به ايي ترتيب محقن يعداد
ا راد مورد بررو ي را به دا ل موارد مي ردا د.
Slide 101
کارآيمائي بال ي نل و اعد
)Before & After Clinical Trial(
Slide 102
• وروه شاهد جدااا ه اي وجود دارد.بل ه ا راد و ه اي ر متغيرهاي مورد
مطالعه هم نل اي ا ناه مداخله يا درمان و هم اعد اي درمان يا مداخله مورد
بررو ي رار مي وير د .
• وضع ت نل اي درمان شاهدي براي وضع ت اعد اي درمان محنوم مي شود.
• با ايي روا اثر متغيرهاي مداخله ور تحت کنترل در مي آيد.
• در بر ي اي مطالعات نل و اعد ا وروه کنترل جدااا ه اي وجود دارد يع ي
وضع ت نل و اعد هم در وروه آيمايو و هم در وروه شاهد مورد مطالعه
رار ور ته و متغيرها دنن ده مي شود.
• ايي وع ر ها به مطالعات نل و اعد شاهددار مودوه هنتند.
Slide 103
کارآيمائي بال ي با ر اکتوريال
)Clinical Trial with Factorial Design(
Slide 104
• دو روا درم ا ااا ي Aو Bب ا ااه ا ااور ه زم ا ااان ب ا ااا ي ا ااديگر و ي ا ااز ب ا ااا درم ا ااان ش ا اااهد
مقاينه مي شو د.
ب اران به 4وروه تقن م مي شو د.
• واروه اول درماان شااهدا واروه دوه درماان Aو واروه داوه درماان Bو
وروه نهاره هر دو درمان A , Bرا دريا ت مي کنند.
• در اياي ااوع مطالعاه مااي تااوان اثار تااداخلي دو درماان يااا اثاار هام ا زائااي آنهااا را
بررو ي کرد.
Slide 105
کارآيمائي بال ي با ر آداپته
)Clinical Trial with adaptive Design(
Slide 106
• به من ور ل منا ل اخيقي تحق ن ر شده ادت.
• در ايي اوع مطالعاات يعاداد ا اراد دريا ات کنناده درماان امناداب باا
پيشر ت مطالعه رو به کاهو ادت.
• درمااان ب ااار اعاادي موکااول بااه ت نااه درمااان ب اااران نلااي وارد ش اده
در کارآيمائي مي باشد.
Slide 107
کارآيمائي بال ي بدون شاهد
)Uncontrolled Clinical Trial(
Slide 108
ع
• وروه شااهد وجاود ادارد و مع اوال اياي مطالعاه در ااي دوه تحق قاات
دارو شناو ي مورد ادتشاده رار مي ويرد.
• نااون ايااي مطالعااه ا ااد وااروه مقاينااه ادااتا يا تااه هااا م ااي اداات
ع
ا تنار اليه را داشته باشد و اثرات درماا ي اصال را اي تاوان کاامي
به داروي مورد ادتشاده منتنب کرد.
Slide 109
Slide 110
• پژوهشگرانا مطالعه اي را جهت يع ين کارآئي ا ا زودن روباي مااهي باه رايام
بذائي ب اران منتي به آرتريت روماتو د ر ريزي کرد د.
• ايا ا ااي مطالعا ا ااه 40شا ا اار اي ب ا ا اااران منا ا ااتي با ا ااه کا ا اايس IIو Iيا ا ااا IIIآرتريا ا اات
روماتو د را شامل مي شد.
• هر ب ار رايم ک وي يا دارو ا را براي مدت 14هشته دريا ت مي کرد.
• کل ااه ب اااران اي هشتااه 14تااا 18دارو ااا دريا اات کرد ااد .دا بااه هاار وااروه در
قط ااه تق ااا ا روا درم ااا ي و ااروه ديگ اار ( م اال راي اام ب ااذائي ي ااا دارو ااا ) اي
هشته 1تا 14براي 14هشته اعدي تنويز شد.
Slide 111
• پژوهشااگران ا ااادر شااد د يخ هاااي دااوخت ي و جرا ااات ب اااران را باا
ش ا ا ر ورا ولا ااه و بتا اااديي درما ااان کننا ااد .ايا ااي مطالعا ااه در ا ااول 4دا ااال
ا ناه شد.
• در ااي ايااي ماادت 759ب ااار بااا ايااي روا درمااان شااد د .اي ايااي يعااداد
154شاار بااا درمااان ادااتا دارد و 605شاار بااا ش ا ر مااورد معافجااه ارار
ور تند.
• پژوهشاگران وازارا کرد اد کاه اي ب اااران درماان شاده باا ترک اب شا ر
و بتاديي ا نبت به وروه معافجاه شاده باا درماان اداتا دارد ا درصاد
انا ار ک تااري بااه پ و ااد پودااتي ايمنااد بااوده ا ااد .ايااي روا ب ادون درد
مي باشد و يعويض پا ن ان دوخت ي را آدان مي کند.
Slide 112
مو ن باش د
بسم هللا الرحمن الرحيم
Slide 2
«روش پژوهش»
انواع مطالعات در تحقيقات پزشكي
دکتر مرتض ي قوجازاده
دکتراي تخصص ي فيزيولوژي پزشکي
[email protected]
Slide 3
يک ک ه ککيد يو ککيه اپي ککيميولوژي اي ککي ا ک ک کک ک ککا ک ک ک
ي ک ک يوار ککا و
راههککاي احککنه ب ککا ک پ ککريري و کيتککرو يوککاري هککا و ککود و ک
کو کيي.
ي
مع وو
مع وو
ي
ککنم ي
Slide 4
د ت ييي طره هاي مطالعاتي
مطالعات مشاهده اي ( )Observational
پژوهشگر در مطالعات مشاهده اي به معاينه يک ياا نناد واروه اي ب ااران
مي پردايد و خصوص ات هر يک اي ب اران را براي تحل ل ثبت مي کند.
مطالعات مداخله اي يا آيمايش ي ()Interventional, Experimental
در مطالعا ااات آيمايش ا ا يا يا ااک مداخلا ااه اي تحا اات ا ااارت پژوهشا ااگرا
ما ن ا ا ااد اد ا ا ااتشاده اي دارو ا روا ي ص را ا ا ا ي ي ا ا ااا روا درم ا ا ااا ي ص ا ا ااورت
مي ويرد.
Slide 5
)Descriptive( مطالع توحيفي
)Observational ( مطالعات م اهيه اي
)Analytical( مطالع تح يلي
)Experimental( تجربي
)Interventional( مطالعات مياخ اي
)Quasi Experimental( نيو تجربي
Slide 6
وزارا -موردي
مطالع توحيفي
دري -موردي
مقطعي
مطالعات م اهيه اي
مورد -شاهدي
مطالع تح يلي
هم وروهي
مقطعي
Slide 7
مطالعات توحيفي
Slide 8
مطالعات توص شي
• هاادح محقاان اي ا ناااه ايااي پااژوهوا توص ا ظ
يک مو ع ت يا يک موضوع و يا يک ب اري ادت.
اايا وا عااي و ماان م
• در ايااي ااوع مطالعااها رابطااه لاات و معلااويي برروا ي ااي شااود و ت هااا بااه
دواالت پاسخ مي دهد.
ع
• مطالع ااات توص ا شي در اپ اادم ولواي بالن ااا ب اراي ب ااان توي ا يم ااا ي ا
توي ا ا مو ااا ي و توي ا ا ب اااري در ارتن ااا ب ااا وام اال ااردي اار ما اي
شود.
Slide 9
مثال
• ش وع تننلي نشام در 2000دا او آماوي داال اول داناتان هااي داط
تبريزا بهار و تاانتان 1385
• شا وع و واماال مح طااي مااوثر باار ااوم ا نناااري نشاام دا ااو آمااويان
12-15داله مقط راهن ا ي شهر تبريز در دال 1384
Slide 10
وزارا مورد ()Case Report
• براي توص ظ و وزارا خصوص ات جالب و بير مع ول مشاهده شده
در يک يا نند ب ار که به من ور منتند دايي بوار مي رود.
وزارا مورد كينت دوپل كاد ون مري شو ت يا ته در يك رد بالغ
Slide 11
وزارا وروهي()Case Series
• براي توص ظ و وزارا خصوص ات جالب مشاهده شده در وروهي
اي ب اران بوار مي رود.
Slide 12
کاربردها:
بررو ا ا ا ي راه ها ا اااي ي ا ا ااص
پاراکل ن وي – شوايت ب ار)
يا ا ااک ب ا ا اااري (بررو ا ا ا ي ي ا ا اام با ا ااال ي –
ي ص وروه هاي در معرض خطر و بر امه ريزي براي ارا ه خدمات
بهتر به آنها
مطالعه مقدمايي براي ر مطالعات تحل لي ( رض ه دايي)
Slide 13
خصوص ات:
• در يک دوره يما ي محدود ا ناه مي شود.
• اي به وروه شاهد دارد
ع
• آيمااون هاااي آماااري مناااي اداات و مع ااوال شاااخ
دد ثابت ( )Normمقاينه مي شود.
هاااي اصاال بااا
Slide 14
مطالعات تح يلي
Slide 15
وزارا -موردي
مطالع توحيفي
دري -موردي
مقطعي
مطالعات م اهيه اي
هم وروهي
مطالع تح يلي
مورد -شاهدي
مقطعي
Slide 16
مطالعات تحل لي
• ايي مطالعات بر روي دو وروه ا ناه مي شود.
• اور بر روي يک وروه ا ناه شود ا ي ات به صورت نال و اعاد
اي مواجهه ( بدون دخالت محقن) مي باشد.
• در اي ااي مطالع ااات اايوه ب اار توصا ا ظا ي ااص
لت و معلول اموان پذير ادت.
و يع ااين روابا اط
Slide 17
مطالعات تحل لي
ع
• ايي وع مطالعات را اعضا مطالعه توص شي -تحل لي يز مي
امند.
• ا ي ات اي وع Longitude Dataيا داده هاي در ول
يمان مي باشد.
Slide 18
مطالعات هم وروهي
Slide 19
مطالعات هم -وروهي
• در مطالعه هم-وروهي ا يک وروه اي ا راد ا تخام و در مدت يماا ي معاين پ گياري
مي شو د.
• وااه کوه ااورتا وااه اي الت ااين و در د ااابن يو ااي اي وا اادهاي ده ا ااه ااامي اري او
روه بادتان بوده ادت.
• م صصااه اصاالي وا ااد ااامي کوهااورت ايااي بااوده کااه ي ا اي يش ا ل وا ااد ه ا چ
ردي به آن اضا ه اي شاده و در اول يماان ب ارور ا اراد آن در اثار مار و ميار و
ب اري کاهو يا ته تا درا ناه ا وا د اي بين مي ر ته ادت.
Slide 20
منتي به پ امد مورد ر
ا راد در ت اس با امل خطر
بدون ابتي به پ امد مورد ر
هم وروه ا تخام شده
( وه )
براي مطالعه
منتي به پ امد مورد ر
بدون ابتي به پ امد مورد ر
ا راد بدون ت اس با امل خطر
شروع مطالعه ( ال)
آينده
د ت ج آوري ا ي ات
Slide 21
مطالعات هم -وروهي)آينده گر)
ب ار
مشاهده
مواجهه
?
جهت مطالعه اي لت به دوي معلول ادت و رکتي در جهت آينده مي
باشد.
Slide 22
• در مطالع ااات ه اام -وروه ااي ادو و ااروه ب ااا ه اام مقاين ااه م ااي ش ااو د ک ااه
يوااي وااروه مواجه ااه ( )Exposed groupو ديگ ااري و ااروه
ده مواجهه ( )Unexposed groupمي باشد.
• شروع مطالعه ه يشه با ا تخام ايي دو وروه ا ناه مي ويرد.
Slide 23
• در مطالعات هم -وروهي دوال ايي ادت :
چ پ اميي روي خواهي داد؟
Slide 24
• در مطالعه آيناده وار محقان ه ن و اه مداخلاه ياا دداتواري ادارد
و ت ن ااه مواجه ااه خودبخ ااودي ب ااا ي ااک ام اال خط اار را برروا ا ي م ااي
کند.
Slide 25
مطالعات هم -وروهي ثابت يا پويا
• در مطالعات هم -وروهي ثابتا اور ا راد مطالعه را رها کنند
جايگزيي ي ورد د.
• در مطالعات هم -وروهي پويا ا م ي ادت ا راد اي هم-وروهي خارج
و اشصاص جديدي وارد مطالعه ورد د که ابل نول مي باشد.
Slide 26
• مطالعات هم وروهي
• مطالعات کوهورت()Cohort
• مطالعات ويي()Longitudinal
• مطالعات پ گيري()Follow up
• مطالعات آينده گر()Prospective
• مطالعات بروي
Slide 27
هدح اي مطالعات هم-وروهي ايي ادت که آيا مواجهه با يک امل بر روي ش وع يک ب اري در
آينده تاثير مي وذارد؟
•
•
•
•
•
رابطه بين رايم هاي بذائي پرنربي و در ان هاي روده بزر
رابطه بين مصرح الول و ب اري هاي لبي
رابطااه آلااوداي مااادر بااه آ شلااوآ زا در دوران بااارداري و اهنناااري هاااي
مادريادي
ارتنا مصرح رص هاي خوراکي پيشاگيري اي باارداري ( )OCPباا
در ان تخ دان
ارتنا بين ادتع ال د ار و ابتي به ب اري دارکو دوي
Slide 28
مطالعات هم -وروهي
لل و ميزان بروي ب اري
دير ن عي ا پيو آوهي
شنادائي وامل خطر
Slide 29
مزاياي مطالعات هم -وروهي
• د ت يياد
• و تي که يک آيمايو وا عي ي توا د ا ناه شود بهتريي وع مطالعه خواهد بود.
• اشراح محقن بر مطالعه
• اموان ا دايه ويري بروي /خطر ب اري بطور منتق م وجود دارد.
• در مواردي که لت يا امل خطر ک ام باشدا اريا خاص ي دارد.
• ن ااون پ ام ااد م ااورد اار (ب اااري) در يم ااان ش ااروع مطالع ااه هن ااوي روي ااداده اد اات اري ااب ا تخ ااام و
بايخوا ي در مقاينه با مطالعات شاهد -موردي کاهو مي يابد.
Slide 30
معايب مطالعات هم -وروهي
• مطالعااات هاام -وروهااي ا اراد را در دوره ااوال ي اي يمااان مااورد پ گيااري ارار م اي
دهد بنابرايي براي ا ناه هزينه بر ادت(.خرج يياد)
• هن امي که ت نه مورد ر ادر باشد اي به حجم و ه هاي بزر مي باشد.
• داشتن کارائي براي اريش ابي ب اريهاي ادر
• هن ااامي کااه ماادت يمااان پ گيااري ا ازايو ياباادا باادل ل مهاااجرت يااا تاار مطالعااه
يعااداد ب اااران بااه شاادت کاااهو مااي يابااد ا بنااابرايي منتهااي بااه تاااي اريااب مااي
وردد(.کاهو و وم شدن و ه )
• باادل ل يمااان ااوال ي ا ابلااب ا ناااه دااايااري ا اادايه هااا و تاااي در ااول يمااان
دشوار ادت.
Slide 31
کوهورت تاريخيا کوهورت وذشته گر
1000نوون
رم ميجوي
ررس ي پادتي هاي ي ويروس هاي هپات
الم
م تن
رطان ک ي
Slide 32
Retrospective cohort study, Historical cohort
study
1000نوون
رم ميجوي
ررس ي پادتي هاي ي ويروس هاي هپات
الم
م تن
رطان
Slide 33
کوهورت تاريخي يا گذشت نرر
مشاهده
ب اري
مواجهه
؟
در مطالعه هم وروه تاريخي و اي مورد بررو ي نل اي شروع مطالعه اتشاق
ا تاده ادت.
Slide 34
مقايس شيوع افسردگي پس از زايوان در دو روش زايوان ط يعي و
زاريي
• در يک مطالعه هم وروهي يعداد 345ين باردار (ده ماهه دوه باارداري) اي
اار ا ن اارداي م ااورد بررو ا ي ارار ور تن ااد .اي اي ااي يع اادادا 125ش اار در ااين
ا ناه مطالعه اعلت داشتن شرايط ورود اي مطالعه کنار وذاشته شد د.
ع
• در هشته هاي 5تا 8ي اي ياي ان منددا ي ان مورد بررو ي رار ور تند.
• در نهايت و ه هاي مورد مطالعه براداس وع ياي اان باه دو واروه ياي اان
ن عا ا ااي ( 107شا ا اار) و ياي ا ا ااان د ا ا ازاريي ( 113شا ا اار) تقن ا ا ا م شا ا ااده و بر ا ا ااي
شاااخ هاااي روا ااي اي ج لااه ا ناارداي ي ا اي ياي ااانا رضااايت اي ايدواج و
ايت اجت اعي در دو وروه اي ي ان مورد مقاينه و بررو ي رار ور ت .
Slide 35
تاي
• ه ا اار دو و ا ااروه اي ي ا ااان اي في ا ااات م صص ا ااات دم ا ااوورا وي تش ا اااوت
آماري مع ي داري داشتند.
• ش ا ا وع ا ن ا اارداي ي ا ا اي ياي ا ااان در ي ا ااان ياي ا ااان ن ع ا ااي 17/9
درص ااد و در و ااروه ياي ااان د ازاريي 5/16درص ااد ب ااود (018/0
=.)P
• ب ا ارآورد خطا اار نا اابي با ااروي ا نا اارداي در ي ا ااان با ااا ياي ا ااان د ا ازاريي
( RR =18/1 )%95 CI 01/1 - 38/2بود.
Slide 36
خطر نسبي
• خط اار ن اابي ش ااان دهن ااده اي ااي اد اات ک ااه مواجه ااه ب ااا ام اال خط اارا
ا ت ال ابتيء به ب اري را نند بار ا زايو مي دهد.
• خطر نبي برابر با نبت باروي ب ااري در م اان ا اراد مواجهاه يا تاه
به بروي ب اري در م ان ا راد مواجهه ا ته مي باشد.
Slide 37
روز يواري در ميان افراد مواجه يافت ا يام خطر
روز يواري در ميان افراد مواجه نيافت ا يام خطر
= خطر نبي
Slide 38
مثاو:
• در يک مطالعه هم وروهيا 7735مرد 40تا 59داله بطور تصادفي
وام ا اال خطرد ا اااي
اي مراک ا ااز درم ا ااا ي ا ااومي ب ا ااه من ا ااور ي ا ااص
ب اريهاي اين ک لب ا تخام شد د.
• اي م ان 7718مرد 5899دابقه مصرح د ار داشتند.
• در ااي 10دااال اعااد 560شاار اي ايااي 7718مااورد دنااار د ا ته لبااي
شد د.
Slide 39
MIاعد اي 10دال
بله
خير
من وع
د اري
563
5336
5899
بير د اري
87
1732
1819
من وع
650
7068
7718
خطر نسبي را محا
کييي.
Slide 40
روز يواري در ميان افراد مواجه يافت ا يام خطر
روز يواري در ميان افراد مواجه نيافت ا يام خطر
=99/1
563 / 5899
87 / 1819
= خطر نبي
= خطر نبي
Slide 41
تشنير
• مردان م ا نايي که د ار مي کشا د د دو برابار ا اراد بيار دا اري
ي مدت 10دال دنار MIشده ا د.
• خطر MIبراي مردا ي که د ار کشا ده ا اد 100درصاد بيشاتر اي
ا رادي ادت که د ار ش ده ا د.
Slide 42
جدول يير تاي يک مطالعه هم وروهي را شان مي دهد که به مدت ننديي دال
به بررو ي در ان ريه در م ان 1008رد د اري و 1074رد بير د اري مي پردايد.
خطر نبي را در ايي مطالعه محادنه کن د.
پيامي يواري
خطر
خطر
در ان ريه
بدون در ان ريه
مواجه يافت ( د اري)
283
725
1008
مواجه نيافت ( بيرد اري)
64
1010
1074
من وع
347
1735
2082
Slide 43
نرم افزار ماري MedCalc
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
مطالعات مورد – شاهدي
Slide 48
مطالعات مورد -شاهدي
مشاهده
ب اري
مواجهه
?
Slide 49
رابطه بين د ار کش دن و در ان ريه
Slide 50
يوار
دالم
وضع ت ب اري
ده ت اس با امل يم نه داي
ت اس با امل يم نه داي
ده ت اس با امل يم نه داي
ت اس با امل يم نه داي
Slide 51
کاربردها
• در مورد ب اري هاي ادر يا ب اري ها با دوره ک ون وال ي
ادتشاده مي شود.
• نبت شا
يا ( )Odds Ratioابل محادنه ادت.
Slide 52
خصوص ات
• ا تخام ا راد شاهد و مورد اي رين ه نان دايي
• ا تخام تصادفي ا راد در وروه شاهد و وروه مورد
• وروه شاهد بايد اينده جامعه ا راد دالم باشد.
Slide 53
مزايا
• کم هزينه ادت و مشول اي ددت دادن و ه ها وجود دارد.
Slide 54
معايب
• يع ين تقده و تاخر لت رض ي و معلول ( ب اري) مشول ادت.
• اي درج ااه ا ت اااد ک ت ااري برخ ااوردار اد اات و در يع ا ا م ت اااي بايا اد
ا ت ا شود.
Slide 55
مثال
• 1327ين 50-81دا اااله با ااا ش نا اات ي ه ا ا در يا ااک مطالعا ااه ما ااورد-
شاهدي مورد بررو ي رار ور تند.
• ايي ي ان باا 3262شااهد در دامناه دا ي ي ناان باا ه اان وم ات کاه
بطور تصادفي ا تخام شده بود د مورد مقاينه رار ور تند.
• آي ااا هورم ااون درم ااا ي ج ااايگزي ي ( )HRTاع ااد اي يائن ا ي بط ااور اب اال
توجهي خطر ش نت ي ه را کاهو مي دهد يا خير؟
Slide 56
نسب
خ را محا
کييي.
هروز ادتشاده
رده
با ش نت ي
ه (مورد)
40
بدون ش نت ي
ه (شاهد)
من وع
مصرح کننداان
HRT
1287
من وع
1327
239
3023
3262
279
4310
4589
Slide 57
نبت بخت ()Odd Ratio
• يک راه متداول ادتشاده اي مطالعه شاهد -موردي (وذشته
گر) ادت.
بخت ب ار شدن رد در وروه بير مواجهه
بخت ب ار شدن رد در وروه مواجهه
= نبت بخت
Slide 58
نبت بخت ()Odd Ratio
= 39/0
40 * 3023
239 * 1287
= نبت بخت
Slide 59
تشنير
• ي ان در ايي دامناه دا ي کاه اخيارا HRTاداتشاده کارده ا اد داراي
39درصا ااد خطا اار ش نا اات ي نا اابت با ااه ي ا ااا ي کا ااه هروا ااز ادا ااتشاده
رده ا د و يا در وذشته دور اي آن ادتشاده کرده ا د مي باشند.
• خط ا اار ش ن ا اات ي ه ا ا ا در اد ا ااتشاده کنن ا ااداان 61 HRTدرص ا ااد
کاهو يا ته ادت.
Slide 60
نرم افزار ماري MedCalc
Slide 61
Slide 62
Slide 63
مقاينه مطالعات مورد – شاهدي با هم وروهي
Slide 64
مثال:
• محققي ماي خواهاد بدا اد کاه لات معواوس شادن نابتا T4/T8
نينت( دلول هاي لنشوديت وع )T
• آيا ويروس HIVدر ايي مورد دخالت دارد؟
Slide 65
مطالعه هم وروهي
• دو وروه ا راد HIVمثبت و منشي ا تخام مي شود.
• ايي وروه به مدت نند دال اي ر نبت T4/T8پ گيري مي شو د.
• يا اي ننااد دااال برروا يا در نااه ميازان ا اراد اي ددااته HIVمثباات يااا
منشيا نبت T4/T8معووس شده ادت.
Slide 66
مطالعه مورد شاهدي
• دو ددته منتي به نبت معواوس T4/T8و داراي نابت ن عاي
T4 / T8ا تخام مي شو د.
• نه ميزان اي ا راد دو ددته HIVمثبت هنتند؟
Slide 67
هم وروهي
اي امل خطر
به
پ امد( ) T4/T8ختم مي وردد.
مورد شاهدي
اي پ امد
به
جنتنوي لت ()HIV
Slide 68
)Descriptive( مطالع توحيفي
)Observational ( مطالعات م اهيه اي
)Analytical( مطالع تح يلي
)Experimental( تجربي
)Interventional( مطالعات مياخ اي
)Quasi Experimental( نيو تجربي
Slide 69
وزارا -موردي
مطالع توحيفي
دري -موردي
مقطعي
مطالعات م اهيه اي
هم وروهي
مطالع تح يلي
مورد -شاهدي
مقطعي
Slide 70
مطالعات مقطعي
Slide 71
مطالعات مقطعي ()Cross- Sectional
• در ايي مطالعه لت و معلول و يا متغير منتقل و واانته بطور
ه زمان ارييابي مي شود.
• دوال؟
نه نيزي در ال روي دادن ادت؟
Slide 72
منتي به پ امد مورد ر
ده منتي به پ امد مورد ر
يمان
Slide 73
در مطالعات مقطعي ج آوري ا ي ات در يک مقط يما ي ( کوتاه
مدت ) صورت مي ويرد.
Slide 74
کاربرد
• يع ين ش وع ()Prevalence Study
• بررو ي اول ه ( )Surveyبراي يع ين توي صشت در جامعه
• ج آوري ا ي ات براي ي ص
• ارييابي روشهاي ي ص
منشي)
يا مر له بندي يک ب اري
جديد ( ناديتا ويژايا اريا اخناري مثبت و
Slide 75
خصوص ات
• ا ي ات مربو به يک مقط يما ي ادت.
• اي به وروه شاهد دارد.
• روابط لت و معلويي را بررو ي ي کند نون تقده و تاخر آنها
معلوه ينت.
• آيمون هاي آماري در مورد وجود روابط مناي ادت.
Slide 76
انواع مطالعات اپييميولوژي
Slide 77
) Random Controlled Clinical Trial( کار زمائي اليني شاهيدار تصادفي
)Cross over Clinical Trial( کار زمائي اليني متقاط
کار زمائي اليني ي
)Double Blind Clinical Trial( کار زمائي اليني دو و کور
)Matched Controlled Clinical Trial(کار زمائي اليني شاهيدار جور شيه
)Sequential Clinical Trial( کار زمائي اليني مستور
)Experimental( تجربي
)Before & After Clinical Trial( کار زمائي اليني ق و بعي
)Clinical Trial with Factorial Design(کار زمائي اليني ا طره فاکتورياو
)Clinical Trial with adaptive Design( کار زمائي اليني ا طره داپت
)Uncontrolled Clinical Trial( کار زمائي اليني يون شاهي
)Quasi Experimental( نيو تجربي
)Interventional( مطالعات مياخ اي
)Single Blind Clinical Trial(و کور
Slide 78
د ت ييي طره هاي مطالعاتي
مطالعات مشاهده اي ( )Observational
پژوهشگر در مطالعات مشاهده اي به معاينه يک يا نند وروه اي ب اران مي
پردايد و خصوص ات هر يک اي ب اران را براي تحل ل ثبت مي کند.
مطالعات آيمايش ي ()Experimental
در مطالعات آيمايش يا يک مداخله اي تحت ارت پژوهشگرا
ما ند ادتشاده اي دارو ا روا ي ص ر ي يا روا درما ي صورت مي
ويرد.
Slide 79
مطالع توحيفي
مطالعه مورد _ شاهدي
مطالعات م اهيه اي ( )Observational
مطالع تح يلي
مطالعه هم وروهي
مطالعه مقطعي
مطالع هوبستگي
کار زمائي اليني شاهيدار تصادفي () Random Controlled Clinical Trial
کار زمائي اليني متقاط ()Cross over Clinical Trial
کار زمائي اليني ي
و کور()Single Blind Clinical Trial
کار زمائي اليني دو و کور ()Double Blind Clinical Trial
مطالعات زمايش ي ()Experimental
کار زمائي اليني شاهيدار جور شيه()Matched Controlled Clinical Trial
کار زمائي اليني مستور ()Sequential Clinical Trial
کار زمائي اليني ق و بعي ()Before & After Clinical Trial
کار زمائي اليني ا طره فاکتورياو()Clinical Trial with Factorial Design
کار زمائي اليني ا طره داپت ()Clinical Trial with adaptive Design
کار زمائي اليني يون شاهي ()Uncontrolled Clinical Trial
Slide 80
مطالعات آيمايش ي
Slide 81
• در مطالعات تنربيا پژوهشگر در پي کشظ رابطه لت و معلويي
مي باشد.
• محقن به من ور بررو ي اثرات برخورداري يا محروم ت اي يک امل
معين ا ا رادي را که بايد در معرض آن امل رار ور ته يا اي آن محروه
شو د بر مي وزيند.
• محقن در ايي وع مطالعه د تکاري ( )Manipulationا ناه داده
و آيمود يها را در شرايط خاص آيمايو رار مي دهد.
• مطالعه تنربي د ن تريي و ويتريي وع تحق ن ادت.
Slide 82
• در مطالعااه تنربااي اايوه باار ا ااال مداخلااه يااا ددااتواري و داشااتن واروه
شاااهد باينااتي ا تخااام و ااه هاااي مااورد بررو ا ي يااز بااه الاات تص اادفي
ع
باشااد .تااا مطالعااه الاات کااامي تنربااي و تنربااي ق قااي يااا مطلاان را پ اادا
کند.
• اواار ا تخااام و ااه هااا بااه الاات تصااادفي ناشاادا مطالعااه الاات
تنربي ( )Quasi – Experimentalپ دا مي کند.
ااه
• اور مطالعه به هر دل ل ا اد واروه شااهد باشادا اماا داراي مداخلاه و
ددتواري باشد الت ه تنربي پ دا مي کند.
Slide 83
م تن
پيامي
يوار
ييم م تن
م تن
پيامي
پيامي
شاهيها
ييم م تن
پيامي
زمان
شروع مطالع
مياخ
Slide 84
در پزشوي ا آن ددته اي مطالعات آيمايو که در مورد ا نان ها مي باشد
کار زمائي اليني( )Clinical Trialام ده مي شود.
Slide 85
ا واع ر ها در کارآيمائي هاي بال ي
Slide 86
کارآيمائي بال ي شاهددار تصادفي
) Random Controlled Clinical Trial(
Slide 87
• هم وروه آيمايو وجود دارد و هم وروه شاهد.
• حوه ا تخام وروه هاي شاهد و آيمايو به صورت تصادفي مي باشد.
ع
• وروه شاهد اموان دارد اصي دارو دريا ت ند و يا اي دارو ا
( )Placeboادتشاده ايند.
Slide 88
Slide 89
کارآيمائي بال ي متقا
)Cross over Clinical Trial(
Slide 90
• هم وروه آيمايو وجود دارد و هم وروه شاهد.
• حوه ا تخام وروه هاي شاهد و آيمايو به صورت تصادفي مي باشد.
ع
• وروه شاهد اموان دارد اصي دارو دريا ت ند و يا اي دارو ا ()Placebo
ادتشاده ايند.
• هم وروه آيمايو و هم وروه شاهد در دو مر له مورد بررو ي رار مي وير د و
جاي خود را وض مي کنند.
• هر دو وروه ا دارو و دارو ا را در دو مر له دريا ت مي کنند.
Slide 91
• در مر ل ااه ي ااکا و ااروه اول دارو م ااي وي اارد و و ااروه دوه دارو ااا ا در
مر له دو وروه دوه دارو مي ويرد و وروه اول دارو ا.
• ب اااران ااي دوره اي ه ا چ او ااه درم ااا ي دريا اات ااي کنن ااد .اي ااي دوره
ط ا درمااان را دوره پاکنااايي ( )Wash Out Periodاوينااد کااه
جهت اي بين ر تن اثرات ا ت ايي روا درما ي اول مي باشد.
Slide 92
ماه دوه
ماه اول
ماه دوه
دارو ا
پاکنايي
دارو
دارو
پاکنايي
دارو ا
ب ار وروه الظ
ب ار وروه م
Slide 93
کارآيمائي بال ي يک دو کور
)Single Blind Clinical Trial(
Slide 94
• وااروه هاااي آيمااايو و شاااهد اي ااوع داروي مصاارفي ا اايع دار ااد
يع ي ي دا ند که داروي اصلي را ور ته ا د يا دارو ا را.
• ا تخام و ه ها هم تصادفي مي باشد.
Slide 95
کارآيمائي بال ي دو دو کور
)Double Blind Clinical Trial(
Slide 96
• ه آيمود ي ها اي وع دارو مطل هنتند و ه پژوهشگر.
• اياي کاار باراي آن ادات کاه اثارات هالاه اي ( )Halo Effectذهنيات
ا اراد ن ااه آيم ااود ي ه ااا و ن ااه پژوهش ااگر اريي ااابي کنن ااده ت اااي داروه اا
خنثي شود.
• کور بودن مطالعه جهت ا زايو ا تنار مطالعه مي باشد.
Slide 97
کارآيمائي بال ي شاهددار جور شده
)Matched Controlled Clinical Trial (
Slide 98
• وروه هاي آيمايو و شاهد به الت مشابه دايي يا ي نان دايي يا جور
کردن ا تخام مي شو د.
• در ايي او ه ر ها يک رد اي وروه آيمايو با يک رد اي وروه شاهد اي
هر ر مشابه هم ا تخام مي شو د اال اي ر متغير منتقل.
• به ايي ترتيب اثر متغيرهاي مداخله ور بر روي متغير واانته تحت کنترل
در مي آيد.
• رار دادن هر رد در وروه شاهد و يا آيمايو اعد اي ا ناه مشابه دايي
بصورت تصادفي صورت مي ويرد.
Slide 99
کارآيمائي بال ي منت ر
)Sequential Clinical Trial(
Slide 100
ينتا بل ه
• يعداد ا راد شرکت کننده در مطالعه اي ابتدا م ص
ب ارا ي که مراجعه مي کنند به صورت تصادفي در يوي اي وروه هاي
آيمايو و شاهد رار مي وير د.
• ايي کار تا يما ي ادامه مي يابد که تحل ل آماري تاي شان دهد که يعداد
و ه ها کشايت مي کند.
• اي ايي روا در مطالعايي ادتشاده مي شود که ا ت ال صدمه و آديب
نبي به آيمود ي ها وجود داشته باشد و لذا به ايي ترتيب محقن يعداد
ا راد مورد بررو ي را به دا ل موارد مي ردا د.
Slide 101
کارآيمائي بال ي نل و اعد
)Before & After Clinical Trial(
Slide 102
• وروه شاهد جدااا ه اي وجود دارد.بل ه ا راد و ه اي ر متغيرهاي مورد
مطالعه هم نل اي ا ناه مداخله يا درمان و هم اعد اي درمان يا مداخله مورد
بررو ي رار مي وير د .
• وضع ت نل اي درمان شاهدي براي وضع ت اعد اي درمان محنوم مي شود.
• با ايي روا اثر متغيرهاي مداخله ور تحت کنترل در مي آيد.
• در بر ي اي مطالعات نل و اعد ا وروه کنترل جدااا ه اي وجود دارد يع ي
وضع ت نل و اعد هم در وروه آيمايو و هم در وروه شاهد مورد مطالعه
رار ور ته و متغيرها دنن ده مي شود.
• ايي وع ر ها به مطالعات نل و اعد شاهددار مودوه هنتند.
Slide 103
کارآيمائي بال ي با ر اکتوريال
)Clinical Trial with Factorial Design(
Slide 104
• دو روا درم ا ااا ي Aو Bب ا ااه ا ااور ه زم ا ااان ب ا ااا ي ا ااديگر و ي ا ااز ب ا ااا درم ا ااان ش ا اااهد
مقاينه مي شو د.
ب اران به 4وروه تقن م مي شو د.
• واروه اول درماان شااهدا واروه دوه درماان Aو واروه داوه درماان Bو
وروه نهاره هر دو درمان A , Bرا دريا ت مي کنند.
• در اياي ااوع مطالعاه مااي تااوان اثار تااداخلي دو درماان يااا اثاار هام ا زائااي آنهااا را
بررو ي کرد.
Slide 105
کارآيمائي بال ي با ر آداپته
)Clinical Trial with adaptive Design(
Slide 106
• به من ور ل منا ل اخيقي تحق ن ر شده ادت.
• در ايي اوع مطالعاات يعاداد ا اراد دريا ات کنناده درماان امناداب باا
پيشر ت مطالعه رو به کاهو ادت.
• درمااان ب ااار اعاادي موکااول بااه ت نااه درمااان ب اااران نلااي وارد ش اده
در کارآيمائي مي باشد.
Slide 107
کارآيمائي بال ي بدون شاهد
)Uncontrolled Clinical Trial(
Slide 108
ع
• وروه شااهد وجاود ادارد و مع اوال اياي مطالعاه در ااي دوه تحق قاات
دارو شناو ي مورد ادتشاده رار مي ويرد.
• نااون ايااي مطالعااه ا ااد وااروه مقاينااه ادااتا يا تااه هااا م ااي اداات
ع
ا تنار اليه را داشته باشد و اثرات درماا ي اصال را اي تاوان کاامي
به داروي مورد ادتشاده منتنب کرد.
Slide 109
Slide 110
• پژوهشگرانا مطالعه اي را جهت يع ين کارآئي ا ا زودن روباي مااهي باه رايام
بذائي ب اران منتي به آرتريت روماتو د ر ريزي کرد د.
• ايا ا ااي مطالعا ا ااه 40شا ا اار اي ب ا ا اااران منا ا ااتي با ا ااه کا ا اايس IIو Iيا ا ااا IIIآرتريا ا اات
روماتو د را شامل مي شد.
• هر ب ار رايم ک وي يا دارو ا را براي مدت 14هشته دريا ت مي کرد.
• کل ااه ب اااران اي هشتااه 14تااا 18دارو ااا دريا اات کرد ااد .دا بااه هاار وااروه در
قط ااه تق ااا ا روا درم ااا ي و ااروه ديگ اار ( م اال راي اام ب ااذائي ي ااا دارو ااا ) اي
هشته 1تا 14براي 14هشته اعدي تنويز شد.
Slide 111
• پژوهشااگران ا ااادر شااد د يخ هاااي دااوخت ي و جرا ااات ب اااران را باا
ش ا ا ر ورا ولا ااه و بتا اااديي درما ااان کننا ااد .ايا ااي مطالعا ااه در ا ااول 4دا ااال
ا ناه شد.
• در ااي ايااي ماادت 759ب ااار بااا ايااي روا درمااان شااد د .اي ايااي يعااداد
154شاار بااا درمااان ادااتا دارد و 605شاار بااا ش ا ر مااورد معافجااه ارار
ور تند.
• پژوهشاگران وازارا کرد اد کاه اي ب اااران درماان شاده باا ترک اب شا ر
و بتاديي ا نبت به وروه معافجاه شاده باا درماان اداتا دارد ا درصاد
انا ار ک تااري بااه پ و ااد پودااتي ايمنااد بااوده ا ااد .ايااي روا ب ادون درد
مي باشد و يعويض پا ن ان دوخت ي را آدان مي کند.
Slide 112
مو ن باش د