Slide 1

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 2

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 3

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 4

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 5

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 6

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 7

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 8

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 9

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 10

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 11

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 12

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 13

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 14

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 15

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 16

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 17

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 18

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!


Slide 19

Тема :
Р.Миңнуллин шигъриятендә
әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең
яктыртылышы.
Эшне башкарды :
Актаныш муниципаль районы
Яңа Әлем төп гомуми белем бирү
мәктәбенең 7 нче сыйныф укучысы
Мәрдәнова Алинә

Максат:
Роберт Миңнуллинның балалар
өчен язган әсәрләрендә күтәрелгән
әдәп- әхлак, тәрбия мәсьәләләрен
ачыклау, шагыйрьнең татар
әдәбиятында тоткан урынын
билгеләү.

Максатка ирешү өчен түбәндәге
бурычлар билгеләнде:
- Роберт Миңнуллинның тормышы һәм аның иҗаты
турында мәгълүмат туплау, аларны өйрәнү;
- балалар өчен язган шагырьләре белән танышу;
- шигырьләрендәге төп темаларны, күтәрелгән
мәсьәләләрне билгеләү, аларны анализлау;
- балалар өчен язган әсәрләрендә әдәп-әхлак, тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышын ачу;
- шагыйрь иҗаты турында фикерләр туплау.

Роберт Миңнуллин
безнең иң яраткан
шагыйребез
 журналист
 җәмәгать һәм
дәүләт эшлеклесе
 Татарстан Дәүләт
Советы депутаты

Роберт Миңнуллин- балалар шагыйре

Балалар әдәбияты
өлкәсендәге хезмәтләре
өчен шагыйрь зур
уңышлар казанды,
олы дәрәҗәләргә
иретше:

1982 ел- «Акбай цирк карый»(1978), "Җиде абый
тай җигә" (1980), "Айга очтык" (1982) исемле
балалар китаплары һәм телевидениедә
әдәбиятны актив пропогандалаганы өчен М.Җәлил
исемендәге премиягә лаек булды.

1994 ел- "Дөньядагы иң зур алма"(1992) китабы
өчен Г.-X. Андерсен исемендәге халыкара
Почетлы дипломга лаек булды.
1997 ел- балалар әдәбияты өлкәсендә ирешкән
казанышлары өчен Татарстан Язучылар
берлегенең А.Алиш исемендәге әдәби премиясе
бирелә.
1992нче елда
1998
- «Күчтәнәч»
(1995) дигән китабы
Г.-X.елАндерсен
исемендәге
өченхалыкара
Татарстан
Республикасының
Г.Тукай
Почетлы
дипломга лаек
исемендәге
Дәүләт премиясенә
лаек була.
булды. 1992нче
елда әдәбиятта
ирешкән казанышлары өчен
Абдулла Алиш исемендәге
премия.

Шигырьләрендә
төп
темалар

Тәрбия- мәңгелек фәлсәфә.
Кешеләргә без яхшылык эшлик,
Эшләмәсәк гарьлек.
Тик яхшылык эшләү җиңел түгел,
Ул- зур фидакарьлек.
Яшәү безгә авыр булыр иде.
Яхшылыктан башка.
Шуңа күрә яхшылыкны эшлик
Без үзебез башта.
Барыбыз да яхшылыкка мохтаҗ
Бу заманда бигрәк.
Яхшылыкны эшләү җиңел түгел,
Ә эшләргә кирәк.
“Яхшылык”
Җир бәхеттән оеп ята –
Ак әкият, тылсым инде!
Бу аклыкта, кулы барып,
Кем яманлык кылсын инде?

Әнкәйнең алтын сүзе бар,
Җанга уеп салырлык:
“Авыр чакта, улым , сиңа
Бирсен Ходай сабырлык”.
Ә чорыбыз сабыр түгел
Аннан сабак алырлык,
Мондый чакта безнең өчен
Иң кирәге – сабырлык.
“Сабырлык”
Дустым югалды бит әле!
Шундый әйбәт дус иде.
Иртән торып чыгуыма
Оясы буп-буш иде.
Минем шул яхшы дустымны
Күрүче булмадымы ?
Сезнең тирәдә һау-һаулап
Өрүче булмадымы?
“Дустымны эзлим”

Әни, Әнкәй, Ана

Сиңа, Әнкәй, мин шигырьләр яздым,
Сиңа атап җырлар чыгардым.
Сиңа багышланган җырлар белән
Мин халкымның җанын сугардым.
“Күпме шигырь яздым…”

Әнкәй ул гади булалмый,Гүзәл генә булала!
Әнкәеңә мәхәббәтле,
Мәрхәмәтле бул, Бала!
“Әнкәйне сайлап алмыйлар”

Туган илем, газиз җирем!
“Үз илеңдә яшәү бәхеттер улҮләне дә аның бәрхеттер ул.
Бәхеттер ул үз көеңне көйләү,
Рәхәттер ул үз телеңдә сөйләү.
“Үз илеңдә”

Миңа изге бер авыл син,
Изгедер олың, кечең.
Әнкәмнең туган авылы,
Мин дә бит синең улың.
“Әнкәмнең туган авылы”

Һәркемгә ипи кирәк!
Һәм көн дә ипи кирәк!

Боткасының да тәме юк,
Ашының да тәме юк.
Ә табында ни генә юк?!
Бары ипи генә юк!
“Иписез табын”

Ипи безгә дә кирәк,
Үсеп җитәргә кирәк!
Шуңа да игенчене
Хөрмәт итәргә кирәк!
“Кирәк!”

Балалар шигърияте дә хайваннарсыз,
җәнлекләрсез, кош – кортларсыз була алмый
“Аю” , “Бүре” Күркә”,
“Ата каз”, “Симез песи”,
Каз бәбкәләре”, “Көчек”,
“Колын” һ.б.

“Дөя”,

“Жираф»,
“Ташбака”, “Крокодил”
“Антилопа”, “Көнгерә” һ.б

“Шәһәр малайларының
Күргәне юк гомергә
Бездәге җәнлекләрне,
Бездәге кош-кортларны.
Теләсәләр күрергә,
Килсен алар авылга,
Аптырашта калырга!
“Безнең авыл зоопаркы”

Тату монда бегемотлар,
Леопардлар һәм атлар,
Жирафлар һәм еланнар,
Аюлар һәм боланнар
Ту-ган-нар!
Әйе, әйе, әйтерсең туганнар!
“Зоопаркта”

Туганлык һәм якынлык хисләре
Берегез –Фән! Берегез-Рим!
Берегез –Ким!
Горур булыйк, энекәшләр,
Без кемнән ким?!
Сез бар чакта, Әнкәй тыныч,
Мин дә тыныч.
Сезнең кебек ирләр бардаИл дә тыныч !
“Энекәшләр”
“Мин бит өйдә берүзем
Уйнаудан туйган идем,
Энекәшкә исем дә
Әзерләп куйган идем!
Уенчыкларымны да
Аңа саклаган идем
Хәтта машиналарны
Бер дә ватмаган идем.
“Минем сеңелкәшем!”

Күңелсез өйдә миңа,
Уенчык нигә миңа?!
Бергәләшеп уйнарга
Бер иптәш кирәк миңаБерәү генә булса да,
Ямьсез генә булса да,
Елак кына булса да
ЭНЕКӘШ КИРӘК МИҢА !
“Энекәш кирәк миңа!”

Балачак күңелле, тыныч, имин булырга тиеш
Бәйрәмнәр бездә җитәрлек.
Үзе бәйрәм – балачак!
Балачакның шат еллары
Мәңге истә калачак!
Бәйрәмнәр бик күп болай да,
Ә шулай да, ә шулай да
Иң шәп бәйрәм -балачак!
“Балачак бәйрәмнәре”

Үтенәм сездән, абыйлар,
Бомбаларны тыегыз!
Беркем табалмаслык итеп
Йә яшереп куегыз!
Әгәр үзен бетермәсәк,
Ул Җирне бетерәчәк.
Бомбалар Җирдәге бөтен
Кешене үтерәчәк !
“Яшәү рәхәт түгелмени?!”

Бомбаларның кешеләрне
Үтергәнен беләм мин.
Җирдә иң соңгы кеше дә
Булырга мин теләмим!
Ялгызым җирдә нишләрмен?Куркам хәтта уйларга...
Аннары яратмыйм да мин
Үзем генә уйнарга.
“Теләмим”

Уятыйм әле кошлары–
Көннәрем җырлы булсын!
Уятыйм әле дусларныКөннәрем ямьле булсын!
Уятыйм әле Җир шарынКөннәрем гөрләп торсын!
“Иртән иртүк”

Р.Миңнуллин иҗатында милләт,
тел язмышы мәсьәләләре
Кирәк безгә егетләрнең
Арыслан кебекләре.
Без нәкъ шундый арысланнар,
Без – татар егетләре!
«Без татар балалары”
Телебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Телебез,
Динебезгә
Исән булса
Тимәгез!
Динебез,
Илебезгә
Исән булса
Тимәгез!
ИлебезБез әле баш
Имәбез!
(“Тимәгез!”)

« Туган телем
Анам теле!»Дияр әле
Балалар.
« Туган телем
Балам теле!»Дияр микән
Аналар?
(« Туган тел»)

Үземнең туган халкыма
Минме хезмәт итмәгән?..
Моннан соң да итәчәкмен –
Ялга вакыт җитмәгән.

“Р.Миңнуллин шигъриятендә әдәп- әхлак , тәрбия
мәсьәләләренең яктыртылышы” исемле фәнни-гамәли
эш башкарып, мин түбәндәгеләрне аңладым:
1. Татар әдәбиятында Р.Миңнуллин балалар өчен чын күңелдән
бирелеп иҗат итүче шагыйрьләрнең берсе.
2.Шагыйрьнең балалар өчен язган әсәрләре- тәрбия китабы, алар

балаларны тәрбияләүдә зур роль уйныйлар.
3.Р.Миңнуллин, иҗаты белән генә түгел, бөтен җаны белән –
балалар шагыйре.

Игътибарыгыз
өчен
зур рәхмәт!