Roman Galar

Politechnika Wrocławska [email protected]

    

Pytanie retoryczne

Co jeszcze absorbuje uwagę mieszkańców UE poza „chlebem i igrzyskami”?

Pytanie testowe

Co, poza ciekawostkami, wiemy o zmieniającym się gwałtownie świecie „barbarzyńców”?

Pytanie zasadnicze

Dlaczego właściwie Europa miała by utrzymać swój uprzywilejowany poziom konsumpcji?

Pytanie pomocnicze

Czemu właściwie Europa zawdzięcza swoją uprzywilejowaną pozycję?

Pytanie porządkujące

Co wyznacza globalny standard „normalności”?

ROK

1 1 000 1 500 1 600 1 700 1 820 1 870 1 913 1 950 1 973 2 003

Zachodnia Europa 1,6 1,2 2,1 2,4 2,7 3,3 5,4 9,5 12,5 31,3 54,6 Wschodnia Europa

1,1 1,1 1,4 1,5 1,7 1,9 2,6 4,6 5,8 13,7 17,7

USA

1,1 1,1 1,1 1,1 1,4 3,4 6,7 14,5 26,2 45,7 79,6

Chiny 1,2 1,2 1,6 1,6 1,6 1,6 1,5 1,5 1,2 2,3 13,2 Świat

1,3 1,2 1,6 1,6 1,7 1,8 2,4 4,2 5,8 11,2 17,9

20 15 10 5 0

Świat

500

Zach. Europa

1000

Wsch. Europa

1500

USA Chiny

2000

20 15 10 5 1700 1750 Zach. Europa 1800 1850 Wsch. Europa USA 1900 Chiny 1950 Świat 2000

      Konsumpcyjna przewaga USA nad Europą (obsesja UE), jest strategicznie nieistotna Relacja 3:2 ukształtowała się w początku XIX wieku i tak sobie trwa Wyzwanie przychodzi ze Wschodu W ostatnich dekadach spada pozycja całego Zachodu wobec Chin Spada dużo gwałtowniej niż kiedyś rosła Przy obecnych trendach, w okresie potrzebnym na podwojenie konsumpcji europejczyka (ok. 30 lat), konsumpcja Chińczyka wzrasta kilkanaście razy 2030+ Indywidualna konsumpcja w Chinach większa niż w Europie?

Scenariusz jawnie absurdalny – środowisko padnie, kiedy do konsumentów Zachodu dołączą dwukrotnie liczniejsi ze Wschodu .

Wspominana z rozrzewnieniem benzyna po 5 euro?

Najpóźniej w III dekadzie XXI wieku Świat i Europę czeka wielka zmiana trudnej do określenia natury

   

Bogactwo Europy to dziedzictwo rewolucji przemysłowej

W tle dorobek renesansu, średniowiecza i starożytności

Rewolucja przemysłowa to skumulowany efekt eksperymentowania

nauki eksperymentalne i eksperymenty techniczne na żyznym gruncie eksperymentalnej ekonomii

Eksperymenty to efekt wielkiej, poniekąd bezczelnej, odwagi myślenia i działania oraz pokory wobec faktów

Kultura eksperymentu stworzyła nową jakość, nowy punkt równowagi w organizacji społeczeństw

Co się z nią stało?

Kategoria

Hasło przewodnie Kierunek poszukiwań Kształcenie postaw Metafory objaśniające Metoda reagowania Motywacja Nastawienie poznawcze Oczekiwana zmiana Postawa wobec wyzwań Potrzeby Pożądana zmiana Regulacje prawne Relacje społeczne Rola ekspertów Różnorodność w otoczeniu Ryzyko Wartość centralna Zasoby rozwojowe

Kultura eksperymentalna Postęp Indywidualna inicjatywa Odwaga Przyrodnicze, organiczne

Improwizacja (próby i błędy)

Ciekawość Eksploracja nieznanego Spontaniczna

Entuzjazm (szansa) Tworzone (i niszczone) Jakościowa (inaczej!) Korygujące (dla przestępców)

Współpraca Protestują Zasób Akceptowane Wolność

Prywatne (mecenat)

Kultura post-eksperymentalna Modernizacja Priorytety Konformizm Industrialne, militarne Procedura Korzyść Eksploatacja znanego Planowana

Obawa (zagrożenie)

Zaspakajane

Przyrostowa (lepiej!) Zapobiegawcze (dla wszystkich)

Konkurencja Zatwierdzają Bałagan Eliminowane Bezpieczeństwo

Publiczne (przetarg)

 Czasy się zmieniły – teraz już tylko planowana gigantyczna koncentracja sił i środków na priorytetach  Gdzie obiecane efekty tego podejścia?

Tania i czysta energia, nowe generacje leków, sztuczna inteligencja, itd. Obietnice zastępują obietnice.

 Kamienie milowe współczesnego rozwoju: tranzystor, PC, telefon komórkowy, należą wciąż do kultury eksperymentalnej nie posteksperymentalnej.

    

Rosnące oderwanie konsumenta od realności

uderzająca różnica stopnia złożoności modeli świata na wsi i w metropoliach

Rosnące uzależnienie od kokona technologii

nie rozumiemy, procesów, które nas obsługują, mieszamy sztuczne z organicznym (wirusy komputerowe)

Utrata kompetencji

podróże kosmiczne, kolej Wrocław-Jelenia Góra

Przeprowadzka do świata Harrego Pottera

magiczny pilot i czające się zło…

Zagubienie w teraźniejszości

jak najlepiej umościć się w tym, co już jest

  

Cyniczna i brutalna chińska rewolucja kulturalna

Kończy się po kilku latach dyskretną, ale zdecydowaną kontrrewolucją W przeciągu jednego pokolenia Chiny przestały być globalnym pariasem — biednym, przeludnionym krajem taczek i rowerów Osiągnęły to o własnych siłach i uzyskały pozycję, z której mogą sięgać po globalną dominację     

Infantylna i ukwiecona rewolucja kulturalna Zachodu

Wygrała! Jej aktywiści z odbyli, jak zapowiadali, „długi marsz” poprzez instytucje Padają ostatnie bastiony drobnomieszczańskiej moralności i wartości chrześcijańskich Podcięto korzenie dawnej potęgi i witalności Zachodu Narzucające się analogie z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego

      Idea założycielska: uniknąć wojen, bazując na wspólnych wartościach Misja: łagodzić współzawodnictwo przez współpracę i solidarność Historyczny sukces: wspaniałe owoce, których wciąż korzystamy Zaskoczenie: wrogie przejęcie idei założycielskich. Modyfikacje  Kapitulacja wobec ruchów jednej sprawy      Budowanie wpływów na oportunistycznych obietnicach (niespójne, niemożliwe) Regres od współpracy do konkurencji. Uprzywilejowanie kapitału ludzkiego kosztem społecznego Zarysowujący się dryft w stronę koncertu wielkich mocarstw Zdecydowana odmowa historycznych nawet odniesień do wartości chrześcijańskich Zanikająca atrakcyjność aksjologiczna Unii  Musi zdobywać poparcie rozdając stanowiska i dotacje  Przyciąga ludzi z całego świata, ale nie potrafi zrobić z nich obywateli Chybiony utylitaryzm – stagnacja, niepokój, brak pomysłów

   

Atlantyda czy Utopia?

 Atlantyda: kraj wielkiej cywilizacji, zatopiony przez małość jego mieszkańców  Utopia: ukryta we mgłach kraina sensu i radości

Jak zdążyć przepłynąć z tej pierwszej na tę drugą?

gdy do dyspozycji jest tylko Titanic?

Pułapka globalizacji – los Europy uzależniony od kontekstu globalnego

Utrata inicjatywy strategicznej na rzecz ukrytych powiązań

Trzy optymistyczne modele ewolucji kontekstu globalnego

Niekoniecznie realistyczne

  W krajach postchrześcijańskich umyka uwadze, że obecny kryzys nie jest kryzysem globalnym, tylko wewnętrznym. Wiele lekceważonych wcześniej krajów cieszy się właśnie okresem bezprecedensowego w nowożytnej historii rozkwitu ekonomicznego

Obserwujemy:

 Przegraną Zachodu.  Załamanie koncepcji: innowacje plus marketing za produkty realnej gospodarki  Utrata renty kompetencyjnej   Wygaszenie imperialistycznej woli walki Wygraną reszty świata (większości reszty; czy dołączają właśnie kraje arabskie?)  Odblokowanie konwergencji  Nieoczekiwaną sprawność modernizacyjną  Nowa asertywność

Generalnie należy liczyć się z uaktywnieniem granic wzrostu

 Zachodni model konsumpcji przy dostępnych dziś technologiach nie nadaje się do globalnego rozpowszechnienia  Nie widać powodów, dla których Zachód miałby zachować na dłużej swoją uprzywilejowaną pozycję konsumpcyjną

       Perturbacje na rynkach finansowych wygasają Zachód spłaca długi Systemy emerytalne i inne instytucje państwa opiekuńczego stają się wypłacalne Procesy demograficzne przestają mieć znaczenie (?) Odradza się przewaga technologiczna i kompetencyjna Zachodu Utrzymanie uprzywilejowanego status quo w zakresie konsumpcji jest zapewnione Przy okazji, Polska szybko wyrównuje do najlepszych

      Procesy przyśpieszonego rozwoju w dawnych krajach trzeciego świata okazują sie trwałe Ich kultura technologiczna i organizacyjna jest w stanie konkurować z Zachodnią Restartuje postęp technologiczny pokonując bariery wzrostu Do niespełna miliarda ludzi w kręgu wysokiej konsumpcji dołączają się kolejne 3-4 miliardy Zielone źródła energii i poczucie globalnego braterstwa narodów triumfują Nie ma katastrofy ekologicznej ani wojen o surowce

     Nie da się utrzymać materialnego uprzywilejowania Zachodu w sytuacji kilkukrotnego wzrostu liczby kompetentnych konkurentów o zasoby Ziemi Brak technologii umożliwiających pokonanie energetycznych i środowiskowych barier rozwoju w skali globalnej Zablokowanie wzrostowej ścieżki rozwoju wymusza ewolucję postaw w stronę adoracji wartości raczej niż rzeczy Docelową normalność można by określić jako cywilizację czasu wolnego, w której kluczową rolę odgrywa „wystarczy” W Europie mógłby to być renesans średniowiecznego modelu sensownego życia na bazie nowoczesnej wiedzy i technologii

Sensowna utopia?

Peter Yastrow, znany strateg rynkowy, CNBC, 1.06.2011

 Świat jest na krawędzi największego załamania finansowego w historii   Wall Street pogubiła się z tym, co należy zrobić z chorą gospodarką Rezerwa Federalna wie o tym

Ad Broere, (Ending the Global Casino, 2010)

 Obecny system monetarny nie jest jedynie możliwym   Możemy pożegnać się z „globalnym kasynem” i wybrać rozwiązanie, w którym pieniądz gra rolę pomocniczą Możemy wybrać gospodarkę, która inwestuje w lepszą przyszłość   Nagroda to wysoka i stabilna jakość życia dla nas i naszych dzieci Wymaga kompletnej zmiany stosunku do pieniędzy i gospodarki

Możliwe w tylko w kulturze eksperymentu…

• • • • • • • • Dobro przyszłych pokoleń uczynić ponownie priorytetem Przeprowadzić szereg niepopularnych zmian: – Zrezygnować z praw nabytych kosztem dzieci – Ograniczyć pole działania procedur – Rozmontować mechanizmy unikania osobistej odpowiedzialności – Otworzyć przestrzeń działań dla żywej inteligencji Uczciwie przedyskutować kwestie aksjologiczne Nie należy tłumić głosu większości Pokazać ekonomii jej właściwe miejsce w porządku ludzkich spraw Zarabianie na życie, to jeszcze nie życie Zreanimować kulturę eksperymentu w gospodarce i polityce Główna korzyść z emancypacji regionów Utrzymać europejską bazę różnorodności Główny argument za istnieniem państw narodowych Zaangażować europejczyków w europejski projekt Europa jako „wielki zbiorowy obowiązek”

•

Europa rzeczywiście przypomina Titanica

•

Ale nie mamy nic lepszego

•

Sprawa europejska nie potrzebuje bigotów, potrzebuje gotowych do poświęceń akolitów

•

Potrzebny jest eurorenesans

•

Sytuacja wymaga euroheroizmu