Transcript Wykład I
Globalne bezpieczeństwo ekologiczne – Ujęcie cybernetyczne Wykład I Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego 21 października 2012 Lesław Michnowski Wieloletni (1993-2011) członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk www.kte.psl.pl [email protected] Informacje dotyczące wykładu, w tym: (1) prezentacje wykładów, (2) wykaz literatury; (3) tematy prac zaliczeniowych http://www.kte.psl.pl/UKSW12-13.htm Zapytania, wypowiedzi, komentarze: [email protected] Jan Paweł II: W ostatnich latach byliśmy świadkami (…) przełamania sztywnych podziałów świata na przeciwstawne bloki ideologiczne, polityczne i wojskowe (…) W tym samym jednak okresie inne zagrożenia osiągnęły poziom skrajnie niebezpieczny, co każe się obawiać „holokaustu ekologicznego”, będącego skutkiem lekkomyślnego niszczenia najważniejszych zasobów środowiska naturalnego i coraz liczniejszych ataków na życie ludzkie. (…) niepohamowany pęd nielicznej grupy uprzywilejowanych do przywłaszczenia sobie dóbr ziemi i do ich eksploatacji staje się przyczyną nowego rodzaju zimnej wojny, tym razem między Północą a Południem planety, między krajami wysoko uprzemysłowionymi, a ubogimi. (Sycylia’93) W innych wystąpieniach Jan Paweł II: Do starożytnych bolesnych plag (...) głodu, epidemii i przemocy, wojen, dodawane są inne, dotychczas nie znane formy o niepokojących wymiarach.(…) jak nie przejmować się na przykład widząc zdumiewający spisek przeciw życiu, który zwielokrotnia się i wyraża coraz ostrzejszymi zagrożeniami osób i narodów (…) Obecnie zarówno w Ameryce, jak i w pozostałych częściach świata pojawia się niebezpieczny model społeczeństwa zapewniający dominację silnym częściom światowej społeczności, zaś wykluczający, a nawet eliminujący słabszych. Cybernetyka (1) ogólna teoria sterowania; (2) – ogólna teoria informacji. Bezpieczeństwo ekologiczne w ujęciu systemowym: z wykorzystaniem - w analizie systemowej – aparatury/modeli cybernetyki rozwoju. W ramach cybernetyki rozwoju traktujemy różnej formy społeczności, organizacje, lub ekosystemy, w tym narody, przedsiębiorstwa, innej postaci organizacje (np naukowo-wytwórcze, finansowe), itp – jak również ekosystemy lokalne lub ekosystem globalny (Ziemia) - jako systemy życia (sż). Również środowisko takich systemów traktujemy jako system życia. Informacja – pojęcie używane w trzech ujęciach: 1) jako, przeciwstawna entropii. konceptualna miara poziomu jakości, w tym zorganizowania sż; 2) jako informacja realna, zawarta w strukturze nadsystemu, czyli każdy czynnik, który przyczynia się do życia lub bardziej trwałego i sprawnego funkcjonowania sż; 3) jako informacja odwzorowująca układ: system życia – środowisko, w tym wiedza dotycząca jego przyszłości. Życie jako proces tworzenia informacji realnej w układzie: system życia – środowisko, lub przeciwstawiania się wzrostowi entropii (dezorganizacji) w tym układzie. Proces życia składa się z rozwoju i regresu. System życia w trakcie rozwoju zwiększa poziom informacji, a wraz z tym, swą trwałość i jakość w nim życia Kryteria zmian rozwojowych dotyczących społeczności (zachodzących łącznie): (1) wzrost („tu i teraz”) jakości życia stanowiących społeczność OSÓB; (2) zwiększenie szans długotrwałego życia społeczności (θ → max); (3) zwiększanie poziomu rezerw materialnych i intelektualnych zasobów życia społeczności; (4) zwiększanie jakości środowiska społecznoprzyrodniczego. ROZWÓJ TRWAŁY (w tym r. przekr. gr. wzr.) ŚS albo kryzys i globalna katastrofa [θ = θ(i)] I – poziom informacji światowej społeczności (ŚS) - wg N. Wienera; s – poziom entropii ŚS (j.w.); n – ilość elementów ŚS; q – jakość elementów ŚS; Θ – trwałość ŚS. Monitoring Dynamiczny (MD) – przetwarzanie danych statystycznych w prognozy ostrzegawcze i informację o jakości i dynamice oraz przyszłym przebiegu procesu życia ŚS, pod warunkiem braku interwencji w ten przebieg. Ekohumanizm w przezwyciężaniu globalnego kryzysu: http://www.kte.psl.pl/episteme103-skr.pdf Kondycja i bezpieczeństwo społeczności (lokalnej lub globalnej), w tym jakość życia stanowiących ją osób, szczególnie zależy od: (1) zgodności funkcjonowania społeczności, w tym jej infrastruktury, z potrzebami życia środowiska (społecznego lub przyrodniczego); (2) kondycji środowiska i sposobu jego oddziaływania na społeczność. Kryzys globalny a bezpieczeństwo ekologiczne Obecny kryzys finansowogospodarczy, w tym zadłużenia państwa – jawną fazą kryzysu globalnego ujawnionego prognozą ostrzegawczą Pierwszego Raportu dla Klubu Rzymskiego „Granice wzrostu” (GW/LtG) 1972. Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972) Symulacyjne badanie GW/LtG kondycji świata przy założeniu braku deficytu zasobów naturalnych i energii wykazały takie samo zachowanie systemu światowego. Katastrofa tym razem skutkiem zniszczenia środowiska przyrodniczego. Meadows, Limits to Growth The 30-Year Update, 2004. Dwie koncepcje przezwyciężania kryzysu globalnego („wyprostowania linii”) (I): (1) ekohumanistyczna - drogą kooperacji dla globalnego dobra wspólnego ukształtowanie zdolności trwałego rozwoju całej światowej społeczności, nowej rewolucji naukowo-technicznoprzemysłowej, w tym jakościowo nowych – powszechną mądrością oraz sztuczną inteligencją wspomaganych – metod sterowania procesem życia społecznogospodarczo-przyrodniczego Ziemi. – ONZ „three- pillars” sustainable development, JPII CŻM. ( Dwie koncepcje przezwyciężania kryzysu globalnego („wyprostowania linii”) (II): (2) neo-socjaldarwinistyczna – schładzania gospodarki (bezrobocie), radykalnego zmniejszenia ilości konkurentów do deficytowych zasobów życia (energia, naturalne, ekologiczne) – zerowego wzrostu/„ekologicznego holokaustu” (JPII, Sycylia 1993). EKOHUMANIZM: partnerskie współdziałanie dla dobra wspólnego/win-win – wszystkich ludzi (bogatych i biednych, społeczności wysokorozwiniętych i w rozwoju opóźnionych), ich następców oraz środowiska przyrodniczego – POWSZECHNIE WSPOMAGANE nauką i wysoką techniką oraz KULTURĄ INFORMACYJNĄ. ================================== Apel Warszawski - O ekorozwój http://www.kte.psl.pl/apelw.htm Kultura informacyjna: wiedza o (m.in. synergetycznych) właściwościach informacji oraz metodach jej tworzenia i wykorzystywania w celu wspomagania życia, w tym obrony i rozwoju systemów życia (sż). Wg Encyklopedii Katolickiej: „holocaustum ofiara całopalna, dar ofiarny, złożony w całości Bogu przez spalenie” - patrz: Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1985, s. 1285. „Zerowy wzrost” 1971/95 Dziękuję za uwagę www.kte.psl.pl [email protected]