Transcript Rozwinięcie tez "Wprowadzenia do debaty"

Cywilizacja Życia i Miłości
w ujęciu
programowania wizyjnego –
backcasting
Lesław Michnowski
Członek Komitetu Prognoz
“Polska 2000 Plus”
przy
Prezydium Polskiej Akademii Nauk
www.kte.psl.pl
[email protected]
[email protected]
Backcasting
WIZYJNE
wieloetapowe
programowanie strategiczne
(Nadler, APOLLO)
Michnowski L. 2003, Analiza zmienności w
kształtowaniu strategii trwałego rozwoju (sustainable
development): http://www.kte.psl.pl/analizazmiennosci.pdf
Backcasting - An intuitive scenario-based technique
of planning that works "backward" from desired
goals to possible alternative pathways to achieve
these goals. In high-stakes risk, backcasting is used to
identify alternatives for safe paths toward progress. The
process is heuristic, in that it attempts to discover novel
ways to achieve hard safety goals. See also
alternatives assessment.
Alternatives assessment - In high-stakes risk
management, the identification, and implementation, of
safe (i.e., naturally risk-free) pathways to progress.
Alternatives assessment helps prevent risk
dilemmas by addressing potential high-stakes risk
before they become entrenched.
Mark Jablonowski, Planning for Balance, Making the Choice for a
Safer Future SwiftRiver Press, 2010
Neosocjal-darwinistyczna alternatywa
Dennis Meadows 2009:
(1) We desperately need for population, energy use,
material use, and pollution streams to be reduced.
http://www.euronatur.org/Interview_Dennis_Meadows.dennismeadows_en.0.htm
(2) (…) 7 billion is too much (…) If (…) it is acceptable to
have a small elite (…) and a large majority that is
excluded (…) then the Earth can probably sustain 5 to 6
billion people. If you want everyone to have the full
potential of mobility, adequate food and selfdevelopment, then it is 1 or 2 billion.
http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,666175,00.html
Por. : http://www.worldwatch.org/node/563
http://growthmadness.org/2007/07/13/global-population-reduction-confrontingthe-inevitable
BXVI: „Z wielką precyzją (…) Marks (…)
przedstawił drogę do rewolucji – (…) miały
(…) zostać zniesione wszystkie sprzeczności
(…) WSZYSCY MIELI CHCIEĆ DLA SIEBIE
NAWZAJEM DOBRA. (…)
fundamentalny błąd Marksa.(…) Wskazał on
bardzo precyzyjnie, w jaki sposób dokonać
przewrotu. Nie powiedział jednak, jak sprawy
miały się potoczyć potem.
Spe salvi, pp 22-22.
Jan Paweł II:
(1) BUDOWAĆ RAZEM, jeśli chce się
UNIKNĄĆ ZAGŁADY WSZYSTKICH;
(2) zapewnić „prawdziwy ROZWÓJ
całego człowieka i WSZYSTKICH ludzi”;
(3) stworzyć ekonomię społeczną, która
będzie kierowała funkcjonowaniem rynku tak, by
było to korzystne dla DOBRA WSPÓLNEGO;
(4) ukształtować CYWILIZACJĘ ŻYCIA I
MIŁOŚCI (CŻM).
(2) zapobiec „ekologicznemu holocaustowi
(Peryferii)”, odrzucić „kulturę śmierci”.
Jan Paweł II: W ostatnich latach byliśmy świadkami
(…) przełamania sztywnych podziałów świata na
przeciwstawne bloki ideologiczne, polityczne i
wojskowe (…) W tym samym jednak okresie inne
zagrożenia osiągnęły poziom skrajnie niebezpieczny,
co każe się obawiać „holokaustu ekologicznego”,
będącego skutkiem lekkomyślnego niszczenia
najważniejszych zasobów środowiska naturalnego i
coraz liczniejszych ataków na życie ludzkie. (…)
niepohamowany pęd nielicznej grupy
uprzywilejowanych do przywłaszczenia sobie
dóbr ziemi i do ich eksploatacji staje się przyczyną
nowego rodzaju zimnej wojny, tym razem między
Północą a Południem planety, między krajami
wysoko uprzemysłowionymi, a ubogimi. (Sycylia’93)
W innych wystąpieniach Jan Paweł II: Do
starożytnych bolesnych plag (...) głodu, epidemii i
przemocy, wojen, dodawane są inne, dotychczas
nie znane formy o niepokojących wymiarach.(…)
jak nie przejmować się na przykład widząc
zdumiewający spisek przeciw życiu, który
zwielokrotnia się i wyraża coraz ostrzejszymi
zagrożeniami osób i narodów (…) Obecnie
zarówno w Ameryce, jak i w pozostałych
częściach świata pojawia się niebezpieczny
model społeczeństwa zapewniający dominację
silnym częściom światowej społeczności, zaś
wykluczający, a nawet eliminujący słabszych.
Według Benedykta XVI:
there is a (…) need (…) for a reform of the United
Nations Organization, and (…) of economic
institutions and international finance (…) To
manage the global economy (…) there is (…)
need of a TRUE WORLD POLITICAL
AUTHORITY (…) to be regulated by law, (…) the
principles of subsidiarity and solidarity, to seek
TO ESTABLISH THE COMMON GOOD.
Jan Paweł II: przykazanie «nie zabijaj»
staje się wezwaniem do czynnej miłości,
która ochrania i troszczy się o ROZWÓJ
życia bliźniego.
Veritatis splendor. p. 15.
Benedykt XVI: miłość jest większa od
sprawiedliwości
(„dawać” więcej aniżeli „brać”)
Caritas in veritate, p. 6.
Kształtująca CŻM
przemiana cywilizacyjna
wymaga zastąpienia
ekohumanizmem
neosocjal-darwinizmu
(fizycznego eliminowania Peryferii konkurentów do deficytowych
zasobów życia)
EKOHUMANIZM
PARTNERSKIE WSPÓŁDZIAŁANIE
dla GLOBALNEGO DOBRA WSPÓLNEGO
- czyli WSPÓLNEGO INTERESU
wszystkich ludzi (bogatych i biednych,
społeczności wysoko rozwiniętych i w rozwoju
opóźnionych), ich następców oraz środowiska
przyrodniczego –
POWSZECHNIE WSPOMAGANE NAUKĄ I
WYSOKĄ TECHNIKĄ ORAZ KULTURĄ
INFORMACYJNĄ
Michnowski L., How to Overcome the EU and Global
Economic Crisis, The Club of Rome:
http://www.clubofrome.at/news/newsflash88.html
http://www.clubofrome.at/news/sup2010/dl-09-michnowski.pdf
Do
Cywilizacji
Życia i Miłości
poprzez ukształtowanie
zdolności
trwałego rozwoju
(sustainable development)
światowej społeczności (ŚS)
Kryteria ZMIAN ROZWOJOWYCH ŚS
(zachodzących łącznie):
(1) zwiększenie szans długotrwałego życia
CZŁOWIEKA/homo SAPIENS (θ → max);
(2) wzrost („tu i teraz”) jakości życia
WSZYSTKICH ludzi/OSÓB ŚS;
(3) zwiększanie poziomu rezerw materialnych i
intelektualnych zasobów życia CZŁOWIEKA;
(4) zwiększanie JAKOŚCI ŚRODOWISKA
przyrodniczego.
ROZWÓJ TRWAŁY (w tym r. przekr. gr. wzr.) ŚS
albo kryzys i GLOBALNA katastrofa [θ = θ(i)]
Polityka TRWAŁEGO (BEZKRYZYSOWEGO)
ROZWOJU (TR) ŚS
powinna powodować taki
ROZWÓJ (w tym WZROST) GOSPODARCZY, aby:
(1) nieprzerwanie postępował ROZWÓJ SPOŁECZNY
(w tym wzrost jakości życia WSZYSTKICH ludzi i
trwałości Człowieka),
(2) szybciej zapewniać dostęp do źródeł zasobów
naturalnych i energii, zanim wyczerpaniu ulegną źródła
aktualnie dostępne, oraz
(3) środowisko przyrodnicze było odpowiednio
kształtowane.
Por: Johannesburg Declaration on Sustainable Development, p. 5:
EU SDS 2006
18. (…) a strong need for (…) research in
the interplay between social, economic
and ecological systems, and (…) risk
analysis, BACK- and foreCASTING and
prevention (feedforward – LM) systems.
26. The Commission should elaborate a
concrete and REALISTIC VISION of the EU
on its way to
SUSTAINABLE DEVELOPMENT
over THE NEXT 50 YEARS.
Strategia trwałego rozwoju ŚS
projektowana metodą backcasting (1)
b=====================================================================================================================================================
(1) CELE GENERALNE strategii
(2) WIZJA, czyli IDEALNA, przyszłościowa –
zgodna z przewidywanymi zmianami w
uwarunkowaniach życia - forma
STRUKTURY (w tym sposobu
funkcjonowania) ŚWIATOWEJ
SPOŁECZNOŚCI przekształconej polityką
rozwojową, warunkująca zdolność TR ŚS.
Strategia trwałego rozwoju ŚS
projektowana metodą backcasting (2)
========================================================================================================================================================================
(3) wykaz OGRANICZEŃ realizacji ww WIZJI
(4) ETAPY (w tym metody) ELIMINOWANIA ww
OGRANICZEŃ
(5) Etapy (w tym metody) rozwojowego (krok
po kroku) PRZEKSZTAŁCANIA STRUKTURY
układu: światowa społeczność – środowisko
przyrodnicze oraz inicjowania procesów
kształtowania wizji.
Strategia trwałego rozwoju ŚS
projektowana metodą backcasting (3)
===================================================================================================================================
(6) WYMIERNE KRYTERIA oceny skuteczności
ww działań etapowych;
(7) sukcesywne dynamiczne monitorowanie (w
tym wartościowanie) skutków takiej polityki,
oraz - w razie potrzeby - jej KORYGOWANIE
(metodą FEEDFORWARD).
MONITORING DYNAMICZNY:
przetwarzanie
metodami symulacji komputerowej
danych statystycznych
w PROGNOZY OSTRZEGAWCZE
i informację o:
(a) jakości i dynamice, oraz
(b) PRZYSZŁYM PRZEBIEGU,
procesu życia, w tym zbliżaniu się do
granicy wzrostu, danej społeczności,
pod warunkiem
BRAKU INTERWENCJI w ten przebieg.
Podstawowe ograniczenia realizacji
wizji ŚS TR
(1) Brak zrozumienia konieczności
ekohumanizmu, w tym
rozwojowej współzależności
w układzie: Centrum (bogaci) - Peryferie
(biedni).
(2) Brak naukowych, EDUKACYJNYCH
i informacyjnych PODSTAW polityki
i gospodarki trwałego rozwoju;
(3) Brak STRUKTUR POLITYKI
dalekowzrocznej kierującej się globalnym
DOBREM WSPÓLNYM (win-win).
Dla CŻM
niezbędny system edukacyjny
kształtujący powszechną mądrość,
w tym etykę ekohumanistyczną
i KULTURĘ INFORMACYJNĄ,
MĄDROŚĆ
zdolność:
(1) - OBSERWOWANIA zdarzeń zachodzących w
układzie:
podmiot życia społeczno-gospodarczego –
środowisko (społeczno-przyrodnicze);
(2) - ROZPOZNAWANIA procesów, których te
zdarzenia dotyczą;
(3) - PRZEWIDYWANIA przyszłego biegu tych
procesów;
(4) - ich POPRAWNEGO (współcześnie
EKOHUMANISTYCZNEGO) WARTOŚCIOWANIA,
(5) - WSPOMAGANIA procesów pozytywnych i
PRZECIWSTAWIANIA się procesom negatywnym.
Czynniki mądrości :
- intelekt, oraz
- wiedza, oraz
- sztuczna inteligencja
(AI), oraz
- moc sprawcza.
Intelekt:
- rozum;
- pamięć;
- intuicja;
- sumienie (jako zdolność
poprawnego, adekwatnego
wartościowania).
Potrzeba powszechnego
dostępu do wiedzy:
- systemowo-filozoficznej (w tym teorii
procesu);
- naukowej;
- empirycznej;
- intuicyjnej,
a także
WIEDZY O PRZYSZŁOŚCI.
Sztuczna inteligencja, w tym:
- metody symulacji komputerowej (w tym
monitoringu dynamicznego) wielkich
systemów ekospołecznych, oraz
- elastyczna automatyzacja (także
cyborgizacja).
Moc sprawcza:
- zdolność twórczego działania
(moc swobodna);
- wola;
- UMIEJĘTNOŚĆ INICJOWANIA
(procesów – jaki i kiedy
„pierwszy krok”!).
Obecny kryzys społeczno-gospodarczy
(finansowy, zadłużenia i bankructw
państw, bezrobocia. głodu):
- jawną fazą kryzys globalnego
rozpoznanego
Raportem Meadowsów
pt: „Granice wzrostu” 1972,
oraz
- skutkiem m.in. zlekceważenia
przestróg i zaleceń SNK.
Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)
Meadows 1972
Uwarunkowania życia i właściwości
światowej społeczności (ŚS):
(1) wielka zmienność uwarunkowań życia;
(2) wielka bezwładność (niska
elastyczność);
(3) krótkowzroczność polityki
społ-gosp.;
(4) niesprawność homeostatu ŚS.
Dwie wizje
zapewniania trwałości homo sapiens:
(1) neosocjal-darwinistyczna, „zerowego
wzrostu” (1-2 mld)
albo
(2) CŻM – ekohumanistyczna, trwałego
rozwoju (sustainable development) ŚS,
THE G20 SEOUL SUMMIT
LEADERS’ DECLARATION
NOVEMBER 11 – 12, 2010
1. (…) working together we can secure a more
prosperous future for the citizens of all
countries.
4. (…We pledge to continue our coordinated
efforts and act together to generate
strong, sustainable and balanced growth.
5. (…) we are determined to put jobs at the
heart of the recovery, to provide social
protection, decent work .
Jak zapewnić
REALNOŚĆ
strategicznej
WIZJI?
Model konceptualny
(Sage, Bocheński, LM)
systemów typu:
człowiek-technika–środowisko
o nazwie System Życia (SŻ)
jako
(przydatna - w rozpoznawaniu istoty globalnego
kryzysu i projektowaniu WIZJI oraz strategii TR) pomoc w określeniu
logiki procesu życia (w tym rozwoju oraz zmian w
uwarunkowaniach życia) światowej społeczności
i środowiska przyrodniczego
(LM, Społeczeństwo przyszłości a trwały rozwój, K. Pr. PAN, W-wa 2006)
W świetle systemowej analizy SŻ:
GŁÓWNYM CZYNNIKIEM
globalnego kryzysu
jest szybko postępująca
MORALNA DESTRUKCJA
(dotychczasowych form życia),
nie przezwyciężana ekospołecznie
użyteczną aktywnością twórczą
a nie
PRZELUDNIENIE Ziemi
(czyli nadmiar potencjału intelektualnego)
Czym wyższy poziom rozwoju nauki
i techniki, tym WIĘKSZE TEMPO ZMIAN
w uwarunkowaniach życia, oraz
WIĘKSZE NATĘŻENIE moralnej destrukcji
form życia, już niezgodnych
z nowymi uwarunkowaniami życia - a zatem
więcej MĄDREJ (w tym etycznej)
- sztuczną inteligencją wspomaganej PRACY
oraz NOWEJ NAUKI
i ekospołecznie użytecznej
TECHNIKI,
dla eliminowania negatywnych skutków
MORALNEJ DESTRUKCJI
Projekt Cywilizacji Życia i Miłości
wymaga
wdrożeniowej metody
programowania wizyjnego backcasting
Dziękuję za uwagę
www.kte.psl.pl
[email protected]
[email protected]