Transcript POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE lata: 1939-1945 R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K.
Slide 1
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 2
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 3
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 4
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 5
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 6
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 7
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 8
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 9
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 10
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 11
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 12
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 13
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 14
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 15
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 16
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 17
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 18
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 2
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 3
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 4
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 5
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 6
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 7
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 8
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 9
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 10
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 11
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 12
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 13
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 14
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 15
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 16
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 17
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B
Slide 18
POLSKIE
PAŃSTWO
PODZIEMNE
lata: 1939-1945
R Z E C Z Y P O S P O L I TA P O L S K A J A K O PA Ń S T W O
NIEPODLEGŁE I SUWERENNE ODRODZIŁA
S I Ę W L I S T O PA D Z I E 1 9 1 8 R O K U P O P O N A D
STUDWUDZIESTOLETNIM ZNIEWOLENIU
PRZEZ TRZY ZABORCZE MOCARSTWA:
AUSTRIĘ, PRUSY I ROSJĘ.
UPŁYNĘŁO ZALEDWIE DWADZIEŚCIA LAT
B U D O W A N I A J E D N O L I T E J PA Ń S T W O W O Ś C I , A
JUŻ 1 WRZEŚNIA 1939 ROKU UDERZYŁY NA
POLSKĘ WOJSKA III RZESZY NIEMIECKIEJ.
ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA .
17 WRZEŚNIA WKROCZYŁY BEZ
W Y P O W I E D Z E N I A W O J N Y, A R M I E Z W I Ą Z K U
SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK
RADZIECKICH (ZSRR)…
„Dziś czas jest dla ludzi silnych i
odważnych, Ci bowiem tylko mogą
uzyskać zwycięstwo i uwolnić świat
od tyranii.”
gen. Władysław Sikorski
POLSKIE PAŃSTWO
PODZIEMNE
W latach 1939-1945 Państwo Polskie trwało, jako Polskie Państwo
Podziemne, kierowane - z wolnych krajów sojuszniczych - przez w pełni
legalne władze naczelne: Prezydenta, Rząd i Naczelnego Wodza oraz ich
krajowe przedstawicielstwa. Najwyższą władzę w Państwie Podziemnym
sprawował Delegat Rządu na Kraj (od maja 1944 roku w randze
wicepremiera), kierując zakonspirowanym aparatem administracji
cywilnej - Delegaturą Rządu: na szczeblu centralnym, w województwach i
powiatach, niezależnie od sztucznych granic, jakimi okupanci podzielili
ziemie II Rzeczypospolitej Polskiej.
SŁUŻBA ZWYCIĘSTWU POLSKI (SZP) –
POLSKA ORGANIZACJA KONSPIRACYJNA
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ,
POWOŁANA 27WRZEŚNIA 1939 (JESZCZE
PODCZAS OBLĘŻENIA WARSZAWY)
NA ROZKAZ DOWÓDCY
OBRONY WARSZAWY GENERAŁA JULIUSZA RÓMMLA.
D O W Ó D C Ą S Z P Z O S TA Ł G E N E R A Ł M I C H A Ł
TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ.
„Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z rządem
pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na obszarze
całego Państwa przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi
Tokarzewskiemu – Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia
dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic.”
Juliusz Rómll
ZWIĄZEK WALKI
ZBROJNEJ
Z W Z : to siły zbrojne w kraju. ZWZ działał
na podstawie SZP.
ARMIA KRAJOWA
ARMIA KRAJOWA (AK) –
ZAKONSPIROWANA ORGANIZACJA
ZBROJNA POLSKIEGO PODZIEMIA W
CZASACH II WOJNY ŚWIATOWEJ,
DZIAŁAJĄCA W GRANICACH (SPRZED 1
WRZEŚNIA 1939 R.) OKUPOWANEJ PRZEZ
N I E M C Ó W, P R Z E Z S Ł O W A K Ó W I P R Z E Z
SOWIETÓW POLSKI ORAZ POZA NIMI.
K RY P TO N I M Y: " P O L S K I Z W I Ą Z E K
P O W S TA Ń C Z Y " ( P Z P ) , " S I Ł Y Z B R O J N E W
KRAJU" (SZK).
DOWÓDCY ARMII KRAJOWEJ
MICHAŁ TOKARZEWSKI-KARASZEWICZ „TORWID”
27 IX 1939 – MARZEC 1940
G E N. B R O N I K A Z I M I E R Z S O S N K O W S K I „ G O D Z I E M B A”
MARZEC 1940 – 18 VI 1940
S T E FA N ROW E C K I G RO T
18 VI 1940 – 30 VI 1943
G E N . D Y W. T A D E U S Z K O M O R O W S K I „ B Ó R ”
LIPIEC 1943 – 2 X 1944
G E N. B RYG. L E O P O L D O K U L I C K I „ N I E D Ź W I A D E K ”
3 X 1944 – 17 I 1945
SZARE SZEREGI
SZARE SZEREGI:
K RYPTO N IM KO N S PIR AC YJN Y O RGAN IZAC JI
H A R C E R Z Y Z H P, W O K R E S I E
O K U PA C J I N I E M I E C K I E J P O D C Z A S I I W O J N Y
Ś W I A T O W E J 1 9 3 9 - 1 9 4 5 . S Z A R E S Z E R E G I Z O S TA Ł Y
POWOŁANE 27WRZEŚNIA 1939 W WARSZAWIE
P R Z E Z GRO N O C Z Ł O N K Ó W NA C Z E L N E J R A DY
HARCERSKIEJ.
SZARE SZEREGI WSPÓŁPRACOWAŁY Z
DELEGATURĄ RZĄDU RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ NA KRAJ ORAZ KOMENDĄ
GŁÓWNĄ ARMII KRAJOWEJ.
CICHOCIEMNI
CICHOCIEMNI – ŻOŁNIERZE POLSKICH SIŁ
ZBROJNYCH ZRZUCANI
NA
S PA D O C H R O N A C H D O O K U P O W A N E J
POLSKI PODCZAS I
I WOJNY ŚWIATOWEJ, W CELU WALKI Z NIEMIECKIM
O K U PA N T E M O R A Z O R G A N I Z O W A N I A I S Z K O L E N I A P O L S K I E G O
R U C H U O P O R U W K R A J U. C I C H O C I E M N I Z A S I L A L I
STRUKTURY ARMII KRAJOWEJ.
PIERWSZY SKOK DO POLSKI MIAŁ MIEJSCE W NOCY Z 15 NA 16
L U T E G O 1 9 4 1 , W D Ę B O W C U. O P E R A C J A L O T N I C Z A N O S I Ł A
K R Y P T O N I M „ A D O L P H U S ” . O S TA T N I Z R Z U T M I A Ł M I E J S C E 2 8
G R U D N I A 1 9 4 4 . P R Z E P R O W A D Z O N O TA K Ż E 2 O P E R A C J E
„MOST”, PODCZAS KTÓRYCH DOCHODZIŁO DO LĄDOWANIA
SAMOLOTÓW W OKUPOWANEJ POLSCE.
Z 316 PRZERZUCONYCH DO POLSKI „CICHOCIEMNYCH”
Z G I N Ę Ł O 1 1 2 ( 9 P O D C Z A S L O T U L U B S K O K U, 8 4 Z G I N Ę Ł O W
W A L C E L U B Z O S TA Ł O Z A M O R D O W A N Y C H P R Z E Z G E S TA P O , 1 0
Z A Ż Y Ł O T R U C I Z N Ę P O A R E S Z T O W A N I U, N A 9 W Y K O N A N O P O
W O J N I E K A R Ę Ś M I E R C I N A P O D S TA W I E W Y R O K Ó W
S Ą D Ó W P O L S K I L U D O W E J W O K R E S I E S TA L I N I Z M U ) . S P O Ś R Ó D
9 1 C I C H O C I E M N Y C H , K T Ó R Z Y B R A L I U D Z I A Ł W P O W S TA N I U
WARSZAWSKIM, 18 ZGINĘŁO W WALCE.
„Dzięki ich (bohaterów AK) bezgranicznej
ofiarności i poświęceniu Polska raz jeszcze
dowiodła przed światem, że żadna wroga
przemoc nie zdoła złamać jej woli i wydrzeć z
duszy Narodu dążenia do niepodległego bytu.”
gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
KONCEPCJA MAŁEGO
SABOTAŻU
M A Ł Y S A B O TA Ż –
K AT E G O R I A A K C J I K O N S P I R A C Y J N Y C H W
C Z A S I E O K U PA C J I N I E M I E C K I E J ( W L AT A C H 1 9 3 9 1945), POLEGAJĄCA NA PISANIU
ANTYHITLEROWSKICH HASEŁ NA MURACH,
WYSYŁANIU OSTRZEŻEŃ, OŚMIESZANIU
Z A R Z Ą D Z E Ń O K U PA N TA I D E Z O R G A N I Z O WA N I U
J E G O A K C J I P R O PA G A N D O W Y C H . M A Ł Y S A B O TA Ż
B Y Ł S TO S O WAN Y P R Z E Z R U C H O P O R U W W I E L U
K R A J A C H O K U P O W A N E J E U R O P Y. J E G O
ZNACZENIE BYŁO GŁÓWNIE PSYCHOLOGICZNE –
UTWIERDZAŁ W LUDNOŚCI PRZEKONANIE O
ISTNIENIU I DZIAŁANIU RUCHU OPORU ORAZ O
M O Ż L I W O Ś C I Z W Y C I Ę S T WA M I M O R E P R E S J I .
GENERAŁ NIL
August Emil Fieldorf – jeden z największych bohaterów Polski Podziemnej, bojownik o
niepodległość Polski już od 1914 roku, generał brygady Wojska Polskiego, legendarny
dowódca Kedywu KG AK i organizacji „NIE”; zastępca Komendanta Głównego AK,
kawaler Orderu Orła Białego. Początkowo działał w warszawskim Związku Walki
Zbrojnej, a od 1941 w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 został mianowany
dowódcą Kedywu AK. Służbę na tym stanowisku pełnił do lutego 1944. Wydał
rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Dowodził największymi
akcjami zbrojnymi w całej Warszawie. Niemcy bali się go jak ognia. Aresztowany 7 marca
1945 przez NKWD. Po sfingowanym procesie został skazany na karę śmierci przez
komunistyczny sąd, zamordowany 24 lutego 1953, pośmiertnie zrehabilitowany dopiero w
marcu 1989. Miejsce pochówku generała do dziś jest nieznane, był najwyższym rangą
żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu komunistycznego.
KEDYW: Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, funkcjonował od
1943 roku rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana
Roweckiego "Grota", noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za
zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką
bieżącą i realizujących ją..
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw"
(Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym
komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności
z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach
przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie
Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w
noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943
„NIE”
NIE – głęboko zakonspirowana, kadrowa organizacja wojskowa AK, której zadaniem było
kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Idea NIE
narodziła się w drugiej połowie 1943 w Polsce jako rozwinięcie instrukcji Rządu RP na
uchodźstwie z 27 września 1943, przewidującej zachowanie konspiracji cywilnej w przypadku
nienawiązania stosunków z ZSRR. Nazwa może być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako
skrót od słowa "Niepodległość" lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem
Głównym NIE został generał Leopold Okulicki. Bezpośrednie działania NIE miała podjąć po
rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945. Organizacja została sparaliżowana po
przypadkowym aresztowaniu gen. Emila Fieldorfa "Nila" (7 marca 1945) przez NKWD i
zesłaniu go – nierozpoznanego – w głąb ZSRR oraz po aresztowaniu Komendanta Głównego
NIE gen. Leopolda Okulickiego "Niedźwiadka" wraz z przywódcami Polskiego Państwa
Podziemnego(27 marca1945 ) i wywiezieniu do Moskwy, gdzie władze sowieckie wytoczyły im w
czerwcu 1945 pokazowy "proces szesnastu".
Wawer – kryptonim konspiracyjnej organizacji młodzieżowej
(opartej przede wszystkim o konspiracyjne struktury Szarych
Szeregów) , założonej przez Aleksandra Kamińskiego na
początku 1940 w Warszawie, podporządkowana Komendzie
Głównej Związku Walki Zbrojnej. Stawiała sobie za cel
prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie
propagandy niemieckiej, stosowała głównie techniki małego
sabotażu.
Nazwę przyjęła od miejsca egzekucji dokonanej w nocy z 26/27
grudnia 1939 na 107 Polakach w
podwarszawskim Wawrze (Zbrodnia w Wawrze).
Bibliografia:
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE. PRZEWODNIK PO PODZIEMIU Z LAT 1939-1945
AUTOR: STEFAN KORBOŃSKI
BIBLIOTEKA ARMII KRAJOWEJ „ NIL GENERAŁ AUGUST EMIL FIELDORF”
AUTOR: WIESŁAW JAN WYSOCKI
„ŻOŁNIERZE WYKLĘCI – NIEZŁOMNI BOHATEROWIE”
AUTORKA: JOANNA WIELICZKA-SZARKOWA
„ARMIA PODZIEMNA” AUTOR: GENERAŁ TADEUSZ BÓR-KOMOROWSKI
„CICHOCIEMNI” AUTOR: JĘDRZEJ TUCHOLSKI
„MADE IN POLAND.” OPOWIADA JEDEN Z OSTATNICH ŻOŁNIERZY KEDYWUSTANISŁAW LIKIERNIK
HTTP://WWW.STEFCZYK.INFO/WIADOMOSCI/POLSKA/MLODZIEZ-POZNAJEHISTORIE-BOHATEROW,3632945962
HTTP://HISTORIA.WP.PL/TITLE,CICHOCIEMNI-316-ELITARNYCHPARTYZANTOW,WID,16183812,WIADOMOSC.HTML?TICAID=1137FC
HTTP://PL.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/WIKIPEDIA:STRONA_G%C5%82%C3%B3WNA
HTTP://HISTORIA.WP.PL/GID,15372378,STRONA,5,TITLE,,GALERIA.HTML
PRACĘ WYKONAŁA: MAJA PIECH, KLASA
6B