Slide 1

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 2

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 3

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 4

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 5

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 6

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 7

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 8

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 9

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 10

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 11

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 12

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 13

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 14

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 15

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 16

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 17

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 18

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 19

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 20

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 21

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 22

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 23

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 24

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 25

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 26

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 27

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 28

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 29

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 30

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 31

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 32

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 33

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 34

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 35

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 36

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 37

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu


Slide 38

BY
Damian Ryczak

Menu

Piractwo
komputerowe
Piractwo
komputerowe w
Polsce
Licencja
oprogramowania

Adware
Apache
License
ArcEditor
ArcInfo
Beerware

CDDL
CPL
Crippleware
Donationware
Expireware
Slajd
poczatkowy

Freeware
GNU
General
GNU
Lesser

X11
Limit
uruchomień
Liteware

Greenware

WTFPL
Zamk...
Opr...

MOLP

Guiltware

MPL

IDPL

Nagware

Artystyczna

Trial

Pastcardware

BSD

Ransomware

Perla

Shared
Source

Wolnego
oprogramowania

Shareware



Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o
prawie autorskim.



Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne
kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez
uiszczenia odpowiednich opłat.
Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja
oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której
osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy
licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego,
aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft)



Nielegalne oprogramowanie



Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na
komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie
komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik,
kopiowanie programu z internetu i wiele innych.
Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak
również używanie nielegalnych kopii.



Nielegalna muzyka i filmy



Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików
multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję
dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer
spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie.

Menu



Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii
Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze.
Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i
zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce
oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze
zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym
kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się
do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego
dokonać?



Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska,
korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze
zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie
nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów
elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub
płyty z filmami oraz muzyką.



Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona
wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu
lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej.



Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także
problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów
prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu
używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego
legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie
stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami
informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu
legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na
naszych komputerach.

Menu



Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa,
zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą,
która zamierza z danej aplikacji korzystać.



Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu),
czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje
zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy
mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych,
których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens).



Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji
użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania
użytkowników dodatkowymi ograniczeniami.



Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta
ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować
oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych
ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej
niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu
używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek
odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach.



Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie
własnościowe.

Menu

EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia
licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania.














Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego).
Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję
wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie
na tych reklamach.
Licencja
Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane
w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą
reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle
jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą.
Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę
wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu.
Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio
skonfigurowanych pośredników HTTP.
Cecha oprogramowania
W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody
odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób
utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware
często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang.
Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany
system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego
typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer.
Licencja a cecha
Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie
zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody
odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu
związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona.

Menu



Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego
oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu
źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania
komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache
Software Foundation.



Kompatybilność z licencją GPL



Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar
Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast
zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych
w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1]

Menu



ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView,
który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server
lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo.

Menu



ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI.



Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku
ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz
Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych).

Menu



Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne
korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi
mu piwo.



Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele
programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by
użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora).

Menu



Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL)
licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open
Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym
wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach.



W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu
operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno
dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris.

Menu



CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative.
Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL.



CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą
jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści
ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na
darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL
(jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji
GPL przyjmie podobną klauzulę.



Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i
silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge.

Menu



Crippleware



Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń
czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia
pełnej wersji.



Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji
dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware.



Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą
drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był
wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX.

Menu



Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może
być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca
zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.

Menu



Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia
funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu.

Menu



Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez
ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania
objętego tą licencją.



Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie
darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego).



Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.



Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania
korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji
produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na
licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za
wytworzone produkty.

Menu



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została
sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General
Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007.



GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7,
55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL.



Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności:



wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)



wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)



wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)



wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała
społeczność (wolność 3).



Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za
Wolne Oprogramowanie.



Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku.



Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga.



29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do
przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji.



Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3
bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji
oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji.



Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z
bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL.
Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną.
Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni
eksperci nie zgadzają się z tym



Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również
być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest
kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD

Menu



GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General
Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF,
zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w
roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena.



Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania
odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych
ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych
ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice.



LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy
będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem.



Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można
stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe.



Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca
jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w
którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF
wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii.



Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie
odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem
w tekście tym czytamy:



Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych
przypadkach lepiej jest użyć Library GPL.

Menu



Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak
odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne.



Zaleca między innymi:



korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć,



korzystanie z publicznego transportu,



zaprzestanie palenia papierosów,



ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb,



zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska,



zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach,



o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły.



Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware.

Menu



Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się
regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać
na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy.

Menu



Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej
licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu
źródłowego serwera InterBase 6.0.



Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1.

Menu



Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana
głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do
Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla.



Autorem tekstu licencji jest Larry Wall.



Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie
pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania,
dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich
nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0.



W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z
poniższych warunków:



zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom



wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną
gałęzią



pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania



Krytyka Licencji Artystycznej



Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest
często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania
utrudniający zrozumienie.

Menu



Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami
Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.



Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na
modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez
postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do
produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.



Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców
projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza
odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim
określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia
nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula).



Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np.
FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google,
OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL.

Menu



Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz
Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na
licencji wybranej z podanych.



Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie
w ten sposób.

Menu











Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na
modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest
przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w
postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim.
Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą".
Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego
składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11.
W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów,
powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy
Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z
nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public
License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją
wolnego oprogramowania.
W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego
oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania
zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego
oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z
nich je ograniczają.
W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w
przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które
wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public
License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec
rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią
żadne inne licencje wolnego oprogramowania.

Menu



Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i
najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania,
kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub
zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we
wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze.



Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej).

Menu



Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku
licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania,
np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego
na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub
musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem
lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial.

Menu



Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz
posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja.
Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej
w formie banerów.

Menu



FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania
Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM.



Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX.

Menu



Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę
Netscape na potrzeby projektu Mozilla.



Historia



Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape
Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation.



Zgodność z innymi licencjami



Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń
nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1]

Menu



Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które
przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby
wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle
potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania.

Menu



Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i
Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to
oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).
Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre
uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako
sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania
emaila.



Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym
znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z
całego świata.

Menu



Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na
przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy.

Menu

















Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania
licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania.
Różnice z Open Source
Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do
Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele
licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny.
Dyskusja o sensowności Shared Source
Zalety
Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp
do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować
nad jego doskonaleniem i rozwojem.
Wady
Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w
porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source
ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i
potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje.
Rotor Programming
Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko
Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku
komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja
programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source).
Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i
praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń.

Menu



Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi
ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie
próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program
trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego.



Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z
ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware.



Historia



W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program
telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware.



Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware.

Menu



Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go
używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne.
Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z
dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania
rozprowadzanego jako licencja trial:



Paint Shop Pro



Adobe Flash

Menu



WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i
niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania
typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów
objętych tą licencją.

Menu



Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie
objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej,
bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu.



Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane.



Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta,
chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki).



Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż
oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft
sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek
jego źródła.



Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako
oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak
użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego.



Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest
każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne
znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę.
Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że
wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH.



Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego
użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić
niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy.



Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności.

Menu