Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi Wielkopolskie Centrum Onkologii, im.

Download Report

Transcript Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi Wielkopolskie Centrum Onkologii, im.

Slide 1

Wojewódzki Ośrodek Koordynujący
Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi
Wielkopolskie Centrum Onkologii, im. M. Skłodowskiej-Curie
ul. Garbary 15, 61-866 Poznań
tel.: 61 8850 915
www.profilaktykaraka.coi.pl oraz www.wco.pl/wok

Optymalny model zaproszenia
na badanie mammograficzne w Populacyjnym
programie wczesnego wykrywania raka piersi
Spotkanie WOK; CO-I Warszawa 9.09.2014 r.
A. Dyzmann-Sroka1, B. Stawińska-Witoszyńska2, B. Więckowska3, M. Trojanowski4
1. WOK Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi,
Wielkopolskie Centrum Onkologii,
2. Zakład Epidemiologii Katedry Medycyny Społecznej, UMP,
3. Katedra i Zakład Informatyki i Statystyki, UMP,
4. Zakład Epidemiologii i Profilaktyki Nowotworów, Wielkopolskie Centrum
Onkologii.


Slide 2

„List jest zwykle pierwszym narzędziem porozumiewania się z kobietami
zapraszanymi do uczestnictwa w programie skryningowym…”
Cel badania: analiza opinii respondentek dot. treści zaproszeń na badanie mammograficzne,
dająca możliwość wypracowania optymalnego wzoru zaproszenia do uczestnictwa w
programie skryningowym.
Materiał i metody: badanie ankietowe, na grupie 2 000 Wielkopolanek, w wieku 50-69 lat,
przeprowadzone w lipcu 2013 roku. Poza pytaniami o wiek, wykształcenie i miejsce
zamieszkania ankieta zawierała tylko 5 pytań, w tym 4 zamknięte, jednokrotnego wyboru
oraz jedno otwarte, wielokrotnego wyboru z możliwością podania własnej propozycji.
W analizach statystycznych wykorzystano test chi-kwadrat, zależność monotoniczną
Spearmana, test ANOVA Kruskal’a-Wallis’a, test POST-HOC Dunn’a oraz współczynnik
zgodności Kappa-Cohena. Dla analiz statystycznych przyjęto poziom istotności =0.05.
Całość obliczeń wykonano przy pomocy oprogramowania PQStat 1.4.8


Slide 3

Rozkład wykształcenia respondentek. N=2000.

21.05%

14.15%

27.40%

37.40%

niepełne podstawowe i podstawowe
średnie z maturą

zasadnicze zawodowe
wyższe (minimum licencjat)


Slide 4

Rozkład miejsca zamieszkania respondentek.
N=2000.

25.55%

74% mm

31.35%

43.10%
m. Poznań

inne miasto

wieś


Slide 5

Rozkład respondentek wg częstotliwości otrzymania
zaproszeń do badań. N=2000
23.55%

48.65%

27.80%

77%
tak, kilka razy

tak, raz

nie, nigdy


Slide 6

Czy kiedykolwiek otrzymała Pani drogą listowną
zaproszenie na profilaktyczną mammografię? N=2000
Zależność monotoniczna Spearmana, wartość p<0,0001; r=0,11
100%
90%
80%

25.7%

19.7%

42.8%

70%

31.4%

23.4%

60%
50%

14.7%

33.3%

Nie, nigdy

16.6%

Tak, raz

40%

tak, kilka

30%
50.9%
20%

40.6%

53.9%
47.1%

10%
0%
podstawowe i niepełne
podstawowe

zasadnicze zawodowe

średnie

wyższe


Slide 7

Czy kiedykolwiek otrzymała Pani drogą listowną
zaproszenie na profilaktyczną mammografię? N=2000
(zależność monotoniczna Spearmana, wartość p<0,0001; r=0,11)
100%
19.6%

90%

20.9%

33.5%
80%

70%
31.3%

25.2%

60%
25.0%

Nie, nigdy

50%

Tak, raz
tak, kilka

40%

30%
49.1%
20%

53.9%

41.5%

10%

0%
wieś

inne miasto

Poznań


Slide 8

Respondentkom zaprezentowano
pięć wzorów zaproszeń

1

2

4

3

5


Slide 9

Preferencje kobiet, co do sposobu i wzoru
zaproszenia do badań. N=2000.

96

niech mój lekarz POZ zaprasza mnie osobiście

84

wolę, żeby to lekarz POZ wysyłał mi zaproszenie

96

wolę zaproszenie drogą telefoniczną
71

nie chcę żadnych zaproszeń

79

nie podoba mi się żadne

172

wzór OPEN

wzór CM św. Jerzego

273

wzór MEDICA

273

1574

210

wzór LARGO

41%
646

wzór WOK
0

100

200

300

400

500

600

700


Slide 10

Preferencje kobiet, co do sposobu i wzoru
zaproszenia do badań wg wykształcenia.
niepełne
29.8%
32.1%
20.2%
niepełne
wyższe
podstawowe
wyższe
podstawowe i zasadnicze średnie z (minimum i
zasadnicze średnie z (minimum
Wolę zaproszenie drogą telefoniczną
9.4%
31.3%
39.6%
19.8%
podstawowe
zawodowe maturą
licencjat) podstawowe zawodowe maturą
licencjat)
wybrana odpowiedź
liczba bezwzględna
%
Niech mój lekarz POZ zaprosza mnie osobiście na badania profilaktyczne.
19.8%
38.5%
19.8%
wzór WOK
85
170
238
153
30,04%
31,02% 21.9%
31,82%
36,34%
wzór MEDICA
28
71
127
47
9,89%
12,96% 16,98%
11,16%
Nie
43.0% 13,64%
15.2%
wzór CM św. Jerzego
34 podoba mi się
78żadne 10217.7%
59 24.1% 12,01%
14,23%
14,01%
wzór LARGO
25
54
84
47
8,83%
9,85% 11,23%
11,16%
Nie 28
chcę żadnych zaproszeń
36.6%40
28.2%
11.3%
wzór OPEN
47
57
9,89%23.9% 8,58%
7,62%
9,50%
nie podoba mi się żadne
14
19
34
12
4,95%
3,47%
4,55%
2,85%
Wybieram nr 5
16.3%
27.3%
33.1%
23.3%
nie chcę żadnych
zaproszeń
26
17
20
8
9,19%
3,10%
2,67%
1,90%
wolę zaproszenie drogą
Wybieram nr 4
11.9%
25.7%
40.0%
22.4%
telefoniczną
9
30
38
19
3,18%
5,47%
5,08%
4,51%
wolę, żeby to lekarz POZ
Wybieram nr 3
12.5%
28.6%
37.4%
21.6%
wysyłał mi zaproszenie
na badania
Wybieram nr 2
10.3%
26.0%
46.5%
17.2%
profilaktyczne
15
25
27
17
5,30%
4,56%
3,61%
4,04%

Wolę, żeby to lekarz POZ wysyłał mi zaproszenie na badania profilaktyczne.

niech mój lekarz POZ
zaprasza mnie osobiście
brak odpowiedzi
razem

Wybieram nr 1

17.9%

13.2%

26.3%

36.8%

19
37
19 30% 6,71%
0% 21 10%
20%
40%
50% 6,75%
60%
70%2,81%
80%
0
0
0
0
0,00%
0,00%
0,00%
podstawowe i niepełne podstawowe
zasadnicze zawodowe
średnie
wyższe
283
548
748
421
100,00%
100,00%
100,00%

(ANOVA Kruskal’a-Wallis’a, wartość p=0,0005)

23.7%

4,51%
90%
100%
0,00%
100,00%


Slide 11

Informacje, które zdaniem respondentek powinny znaleźć
się w zaproszeniu (pytanie wielokrotnego wyboru).

20

inne informacje
adres z numerem telefonu konkretnego (najbliższego) ośrodka i podaniem 2
terminów (dni i godzin) do wyboru

359

adres z numerem telefonu konkretnego (najbliższego) ośrodka i podaniem
konkretnego dnia i godziny badania dla mnie

406

adresy kontaktowe do wszystkich ośrodków, w któych można zrobić takie badanie

410

adres z numerem telefonu konkretnego (najbliższego) ośrodka

418

765!

576

numer telefonu, pod którym otrzymam odpowiedzi na nurtujące mnie pytania
inormacja, że za moje badanie płaci NFZ

729

informacja, że na to badanie niepotrzeba skierowania od lekarza

734
825

a co, jeśli w moich piersiach wykryte zostaną jakieś nieprawidłowości?

923

krótkie wyjaśnienie jak przebiega to badania-co to jest mammografia

992

inormacja, że badanie jest bezpłatne

1085

w jaki sposób otrzymam wynik?

1286

kilka słów o tym, po co w ogóle takie badanie jest robione i dlaczego należy je robić
0

200

400

600

800

1000

1200

1400


Slide 12

Optymalny model zaproszeń
- rekomendacje
• Zalecenia, co do zawartości informacji pisemnej (list zapraszający/ulotka)rozdział 12.4 str 388-390:
• List zapraszający musi być napisany w sposób czytelny, prosty, jasny i
zawierać informacje o celu skryningu. Zaleca się, aby wszystkie dodatkowe
informacje były zawarte w ulotce lub innych narzędziach porozumiewania
się załączonych w liście. List powinien wspomnieć o ulotce i zachęcać
kobiety do jej przeczytania.
• List zapraszający powinien zawierać informacje na temat: celów badań
przesiewowych (dla kogo są te badania przeznaczone? Populacja
docelowa, grupy wiekowe), samego badania (jakim rodzajem badania jest
mammografia?), odstępów pomiędzy badaniami skryningowymi, czy
badanie jest płatne czy nie?, wizyty-jak ją zamówić, jak zmienić termin,
kiedy i jak można otrzymać wyniki (podać przybliżony czas oczekiwania),
wspomnieć, że istnieje możliwość ponownego wezwania na dalsze badania


Slide 13

Optymalny model zaproszeń
- rekomendacje cd.
• Innych informacji logistycznych: prośba, aby przynieść wyniki poprzednich
badań mammograficznych, wskazówki jak należy się ubrać itp., gdzie
kobiety mogą uzyskać dalsze informacje (np. służby informacyjne,
informacyjne linie telefoniczne, grupy wsparcia i strony internetowe),
ochrony danych/poufności.
• Listy zapraszające i ulotki są zwykle tak pomyślane, aby się wzajemnie
uzupełniały. Ulotka dołączona do listu zwykle zawiera opis programu
skryningowego, samego badania i jego znaczenia. Często rozszerza ona
informację zawartą w liście zapraszającym i zawiera dodatkowe
informacje, które mogą być użyteczne dla kobiet. Korzyści i negatywne
strony skryningu powinny być wyjaśnione w ulotce. Powinna być ona
dobrze napisana i mieć atrakcyjny wygląd. Jest więc ważne, aby
przetestować w populacji docelowej jej różne postacie.


Slide 14

Optymalny model zaproszeń
- rekomendacje cd.
Porady stylistyczne:
• Język: jasny, rzetelny, pełen szacunku, uprzejmy, prosty, codzienny,
nieformalny (używać zaimków „my” i „ty”), bezstronny, nie protekcjonalny,
w formie czynnej,
• Styl tekstu i słownictwo: wiarygodny, rzetelny (podać źródło informacji),
uaktualniony, przyjazny, życzliwy, współczesny, sformułowany pozytywnie
(9 z 10 kobiet wezwanych ponownie okaże się zdrowymi…), w pozytywnym
tonie (unikać stwierdzeń budzących niepokój),
• Format tekstu: najlepiej prosto rozplanowany, krótkie zdania i akapity, z
zastosowaniem wykresów i rycin, z użyciem nagłówków i podtytułów,
tłustego druku i dużych liter, większego druku i odstępów (aby ułatwić
czytanie), najlepiej w postaci pytanie/odpowiedź lub w układzie akapitów,
z dobraniem odpowiedniej kolorystyki, z zamieszczeniem logo.


Slide 15

Optymalny model zaproszeń
- rekomendacje cd.


Zaproszenia będą wysyłane pocztą (z propozycją dwóch różnych
alternatywnych terminów badania do wyboru), w przypadku nie
zgłoszenia się kobiety na badania, zaproszenie będzie wysyłane
ponownie, wraz z ankietą dotyczącą przyczyn ewentualnej rezygnacji
z badania. Do zaproszeń będą dołączone ulotki z informacjami
dotyczącymi skryningu raka piersi i badania mammograficznego (str. 50),
• Zaproszenia na badania-zasady: dane osobowe nanoszone na druki
bezpośrednio z bazy danych, propozycja dwóch alternatywnych dat do
wyboru, daty monitorowane przez program komputerowy i rejestratorki
(eliminacja dni wolnych), kobiety, które nie zareagowały na pierwsze
zaproszenie, zapraszane są ponownie, a do zaproszenia należy dołączyć
ankietę z prośba o podanie przyczyn nie zgłoszenia się na badanie.
Zalecane jest wykorzystanie kopert z tzw. okienkiem. Opracowano
standardowe, wzorcowe druki zaproszenia pierwszego i ponownego,


Slide 16

Optymalny model zaproszeń
- rekomendacje cd.
których obsługa jest możliwa dzięki przygotowanemu oprogramowaniu
(str 87),
• Opracowanie broszurek i ulotek z informacjami dotyczącymi skryningu
raka piersi (…) i ustalenie trybu rozpowszechniania (…) także w postaci
załączników do korespondencji prowadzonej z kobietami zapraszanymi na
badania skryningowe (str 91-92). Wysyłanie ulotek wraz z zaproszeniami
na badania skryningowe.


Slide 17

Dyskusja i wnioski:
•Zaproszenie
pierwsze + ulotka?
• może pilotaż z podaniem 1 lub 2 terminów (daty i godziny)
badania?
•Zaproszenie
ponowne
+ ankieta?
•czy funkcjonujący system wysyłania zaproszeń nie wymaga
zmian? (może
dodatkowo
zaproszenia telefonicznie lub osobiście przez lekarza POZ),
•Zawartość listu zapraszającego?
•wysyłanie zaproszeń powinno pozostać w gestii Wojewódzkich
Ośrodków
•Zawartość
ulotki? Koordynujących
oraz świadczeniodawców wykonujących mammografię,
•Pilotaż?
•potrzeba wielostopniowej edukacji zdrowotnej Polek•Inne
(z uwzględnieniem
propozycje? roli
„+”szkoły
i „-”?oraz
lekarza POZ),
Wytyczne
europejskie
Ankietowane Kobiety
• może prace
nad wzorem
optymalnego zaproszenia należy ukierunkować
na dotarcie do
kobiet
gorzej
wykształconych
o niższym
socjoekonomicznym?
•cel
badań
przesiewowych
(dlai kogo?
Itd.),statusie
• po
co takie badanie i dlaczego należy je robić?
•działaniami
promocyjno-edukacyjnymi
należy •objąć
która dziś może wpłynąć
•co
to jest mammografia?,
interwał,
co to już
jestmłodzież,
mammografia?
na decyzje członków rodziny i ich udział w badaniach
przesiewowych,
za kilka-kilkanaście
•płatności,
• informacja,
że badaniea jest
bezpłatne, płaci za
lat sama stanowić będzie wyedukowaną grupę docelową
nie NFZ różnych programów
profilaktycznych.
Osiągnięciewyniku,
tego celu wiąże się
zmiany
treści wynik?
programów
•sposoby
rejestr., otrzymania
• wz potrzebą
jaki sposób
otrzymam
nauczania w
ramach lekcji
biologii
i lekcji wychowawczych.
Ważnąwykryte
rolę w procesie
edukacji
•możliwość
wezwania
na dalsze
badania,
• a co, jeśli zostaną
jakieś nieprawidł.?
prozdrowotnej
profilaktycenp.
nowotworów
złośliwych
Polsce
powinien
pełnićodpowiedź
lekarz
•inne
informacjei logistyczne
gdzie
• nr tel.wpod
którym
otrzymam
na
rodzinny.
uzyskać dalsze informacje, jak się ubrać…
pytania,


Slide 18

Dziękuję za uwagę…