Slide 1

ORGANİK SENTEZ SUNUMU
Haloform Tepkimeleri


Slide 2

HALOFORM TEPKİMELERİ


Slide 3

HALOFORM TEPKİMESİ
Metil ketonlar, halojenlerle bazik ortamda
tepkimeye girdiklerinde metil grubunun karbon
atomunda daima çoklu halojenlenme meydana gelir.
Çoklu halojenlenme, (elektronegatif olan) ilk
halojen girmesiyle metil karbonundaki kalan tüm
hidrojenlerin
daha
asidik
olması
nedeniyle
gerçekleşir.


Slide 4

Haloform için temel tepkime


Slide 5

Mekanizma:

Bazik hidroksil grubu hidrojene saldırarak hidrojeni yapıdan
koparır. Bu sırada karbonil grubundaki çiftli bağ oksijen
üzerine açılır. Çiftli bağ kapanırken iyoda saldırarak üzerine
bağlar.


Slide 6

Hidroksit grubu yine hidrojene saldırarak oksijen üzerine
çift bağ elektronlarını açar. Çift bağ kapanırken iyoda tekrar
saldırarak iyodu alır.


Slide 7

2.Basamaktaki olaylar tekrarlanarak iyot 3. hidrojen yerine
bağlanır.


Slide 8

Tepkimenin son basamağında ise hidroksit grubu karbonil
grubuna nükleofil olarak saldırır. Çift bağlar oksijen üzerine
katlanır. Oksijen üzerindeki elektronları tekrar açar ve :CI₃⁻
yapısı ayrılır ve ortamdaki sudan hidrojen kopartarak HCI₃⁻
yani haloform oluşmuş olur.


Slide 9

BİLGİ
Sulu sodyum hidroksit içerisinde halojenin çözülmesi
aşağıdaki dengeden dolayı sodyum hipohalit (NaOX) içeren
bir çözelti oluşturur.

X₂ +2NaOH

NaOX + NaX + H₂O


Slide 10

Başlangıç basamağı, hidroksit iyonunun karbonil karbonuna
nükleofilik atağıdır.


Slide 11

Sonraki basamakta, karbon-karbon bağı kopar ve
trihalometil anyonu (:CX₃⁻) ayrılır. Bu, karbonun ayrılan
grup olarak davrandığı ender durumlardan biridir.


Slide 12

Bu basamak, trihalometil anyonun alışık olmadık
kararlılığından dolayı meydana gelebilir. Trihalometil
anyonunun negatif yükü üç elektronegatif
halojen
atomunun tarafından dağıtılır. ( X=Cl olduğunda konjuge
asidin, CHCl₃, pKa’sı 13,6’dır). Son basamakta ise karboksilik
asit ile trihalometil anyonu arasında bir proton değişimi
meydana gelir.


Slide 13


Slide 14


Slide 15


Slide 16


Slide 17

I₂ oksidan bir madde olduğu için alkollerle pozitif iyodoform testi
gözlenir. Çünkü önce alkol metil ketona oksitlenir ve sonra haloform
reaksiyonu gerçekleşir.

Alkol oluştuktan sonra yukarıda verilen reaksiyon aynen devam ederek bir
C eksiği asit türevi ile iyodoform teşekkül edecektir. O halde metil keton
verebilen tüm alkollerle de pozitif iyodoform reaksiyonu gözlenebilir.


Slide 18

‽ Haloform tepkimesi, metil ketonları
karboksilik
asitler
dönüştürme
yöntemi olarak sentetik
yarara
sahiptir.


Slide 19

•Haloform tepkimesi sentezlerde kullanıldığında,

halojen bileşeni olarak en çok klor ve brom
kullanılır .
•Kloroform ( CHCI₃) ve bromoformun ( CHBr₃) her
ikisi de su ile karışmayan sıvıdır ve karboksilat
halini içeren sulu çözeltiden kolayca ayrılırlar.


Slide 20

devamı…

 İyot halojen bileşeni olarak kullanıldığında parlak sarı

renkli bir katı olan iyodoform oluşur.


Slide 21

KULLANIM ALANLARI
Su halkın kullanımı için klorlanarak
saflaştırıldığında sudaki organik
safsızlardan haloform tepkimesi
üzerinden kloroform üretilir. ( Bu
organik safsızlıkların çoğu , humik
bileşikleri gibi doğal olarak oluşurlar.)


Slide 22

 Çeşme suyunda kloroformun bulunması ,

kloroformun kansorejen olması nedeni
ile, su işletme tesisleri ve çevre yetkilileri
için kaygı verecidir . Böylece bir
problemi çözen teknoloji diğerini
yaratmaktadır.


Slide 23

Suyun klorlanması uygulanmadan
önce kolera ve dizanteri gibi salgın
hastalıklardan binlerce insanın
öldüğünü hatırlatmaktan yarar var.


Slide 24

•SOLOMONS
•KİMYASAL.NET

•ÇEŞİTLİ İNTERNET SİTELERİ

KATKILARINDAN DOLAYI ERSİN BULUT’A
TEŞEKKÜR EDERİM…


Slide 25

Beni kırmayıp dinlemeye geldiğiniz
için ve beni yalnız bırakmadığınız için
teşekkür ederim…