Yönetim Anlayışı ve Liderlik

Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi [email protected]

Söz Taksimleri (1)

• "Cevizin kabuğunu kırıp özüne inmeyen cevizin hepsini

kabuk zanneder." Gazali

• “Kendim için ölümü, milletim için hayatı istiyorum.”

Nihal Atsız

• "Doğru olsam ok gibi, yabana atarlar beni. Eğri olsam yay

gibi, elde tutarlar beni." Mevlana

• "İdeallerinizi gerçekleştiremiyorsanız, gerçeklerinizi

idealleştirin." Enver Paşa

Söz Taksimleri (2)

• "Gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklenince diğerleri de

yanlış gider." C. Bruna

• "Oyun bittiği zaman Şah da, Piyon da aynı kutuya atılır."

İrlanda Atasözü

• "Bugün ya doğruyu, ya da yalan söylemek zorundayım."

[L. Lamar, 1825-1893]

• "Öyle bir mücadeleye atıldım ki, ne önümden giden var

nede arkamdan gelen” D. Webster

YÖNETİM

•

Ortak amaçların belirlenmesi ve başarılması sürecidir .

Ankara'da bir simitçi Son bir yıldır öğle yemeklerini dışarıda yemek durumunda kaldığımızdan, işyerinden iki ağabeyimle Tunalı civarlarında yemeğimizi yiyor ve öğleden sonrası için de Tunalı Pasajı karsısındaki köşeden simit alıyoruz.

Yaklaşık on-on beş gündür tezgâhın başka birisi tarafından işletildiğini fark etmiştim. Dün “Bu sefer simidi ben alacağım.” diyerek, tezgâha gittiğimde simitçi ortalıkta görünmüyordu. Ben de tezgâhın başında simitçi olmadığından, Türklerin yaptığı refleks ile tezgâhın camını açacak ve parayı koyarak iki tane simit alacaktım. Öyle de yaptım tezgâhın sürgülü camini açtım 1 YTL’ yi rafa koydum ve tam simitleri alacaktım ki, orada üstüne el yazısıyla bir şeyler yazılmış, müsvedde kâğıtları gördüm. Beni iyi tanıyanlar ne kadar meraklı olduğumu bilirler; "Yahu bu da nedir, ne yazmış bu adam acaba, bir bakayım," dedim:

8:15–1 8:21–1 8:22–2 Anlayacağınız bu listede öğleye kadar hangi dakikada kaç simit satıldığı yazıyordu. Sonra bu listenin altına 13.55 – 2 yazıp, ne yazdığıma dikkat etsin diye 2'nin üstüne bir de yıldız koydum ve simitleri aldım. Veritabanı tutmaya bayılırım. "Allah’ım adamdaki bilince bak, veritabanı tutuyor!" dedim. Ama emin değildim. Belki de belediye böyle bir şeyler istemiştir falan... dedim. Neyse uzatmayayım, bugün yine aynı simitçiye uğradım, bu sefer oradaydı. Nasılsın, iyi misin, hoşbeşinden sonra" 13.55 simitlerini toplama ekledin mi?" diye sorunca:

 "Abi sen miydin o?" diye gülümsemeye başladı."Neden böyle bir liste tutuyorsun?" diye sordum,"Belediye mi istiyor ?" Yok, Ağabey, ben 15 gün önce aldım bu tezgâhın işletmesini, henüz yabancısıyım müşterinin dedi. Bunları dakika dakika yazıyorum, hangi saatlerde müşteri yığılıyorsa, ona göre sıcak simit getireceğim, o gün sabahın simidi aksama kaldı, utandım müşteriden" deyince ellerine sarılıp öpmek geldi içimden.

•

“Durgun geçmişin dogmaları, fırtınalı gelecek için yeterli değildir. Zorluklarla dolu bir durum ile karşı kaşıya bulunmaktayız ve bu durumu aşmak zorundayız. Bu yeni bir durum oluğu için, yeniden düşünmek ve hareket etmek zorundayız.”- Abraham Lincoln

TOPLUMSAL OLAYLARA BAKIŞIMIZ

           Kader Felek Trafik canavarı Bu iş bizi aşar, büyükler düşünsün Dış güçler buna izin vermezler Ben ne yapabilirim ki!

Çaresizlik sendromu ( Zalim Fırat, Kızılırmak Netdin Allı Gelini yakarmaları) Biz adam olmayız!

Ben hariç herkes kötü! Ben Allah’ın bir lütfüyüm Her şey politik Devlette olmaz/patronla olmaz

“Liderin bir tek tanımı vardır. Takipçisi olan liderdir”. P.DRUCKER

Liderlik Tanımları

“Liderlik etkileme dir- ne eksik ne fazla.”

John C Maxwell

Eğer eylemleriniz diğerlerine; daha fazla hayal etmek için daha fazla öğrenmek için daha fazla yapmak için & daha fazlası olmak için ilham veriyorsa , siz bir LİDERSİNİZ.

“Liderlik kendini bilmenin fonksiyonudur, liderlik kendi potansiyeline ve vizyonuna güvenerek meslektaşları ile dürüstlük temeli üzerine kurulu iletişim becerisidir.”

Warren Bennis

Liderlik

• İnsanları bir amaç etrafında etkilemek ve uyum içerisinde çalışmaları için yöneltmektir. Liderler bunu, değerler, etik, karakter, bilgi ve beceri ile başarabilirler.

LİDERLİK • Liderlik bir tek işlevden fazlasıdır; düşünme, kavrama ve davranmanın tümünü kapsar. • Liderlik bireyin dünyayla bağlantı kurma biçiminin kişisel ifadesidir. Uygulanan tek bir model veya kullanılan tek bir araç herkeste aynı sonucu yaratmaz.

Endüstri Çağı

Bürokratik Örgütler Otokratik Liderlik Merkezi Kontrol Gemisini kurtaran kaptan Seri üretim.

İtaat, razı olma Yerleşik kurallara uyma Tek Yönlü İletişim

Bilgi Çağı

Takım Çalışması Paylaşılan Liderlik Otonomi, Hesap verebilirlik Birliktelik ruhu ve ilişkiler Müşteri bazlı üretim..

Girişim, inisiyatif Farklılık Network

Her gün bir yerden dönmek ne iyi Her gün bir yere konmak ne güzel Bulanmadan, donmadan akmak ne ala Dünle beraber gitti cancağızım Ne kadar söz varsa düne ait Şimdi yeni şeyler söylemek lazım Mevlana Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

Başkalarının ne düşündüğüne fazla kafa yoruyorsun. Ama bilsen ki başkalarından kabul ve hürmet görmeyi ne kadar çok arzu edersen, onların tenkit ve dedikodularına da o kadar takılırsın.

• “Liderliği incelemede benim başlıca hedefim insanı örgüte yeniden getirmektir. İnsan faktörüne olan ihtiyaç aşikar olmakla birlikte, örgütlerle ilgili araştırmaların büyük bir kısmı bu örgütlerdeki başlıca aktörler olan insanları şaşırtıcı ölçüde ihmal etmektedir. Bir çok örgüt uzmanı yapılara ve sistemlere insanlardan daha fazla öncelik tanıyor. Örgütler dünyasında genel olarak pozitivizm ve nesnellik hüküm sürüyor”.

Liderliğin Gizemi. Manfred de Vries

Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

Yönetim Anlayışında Değişim



Katılımcılık



Hesap verebilirlik



Saydamlık- Açıklık



Stratejik yönetim



Performans yönetimi



Vatandaş/Müşteri odaklılık



Bilgiye dayalı yönetim



Toplam kalite yaklaşımı

• HER KARMAŞIK PROBLEMİN BASİT BİR ÇÖZÜMÜ VARDIR.

Mark Twain

Lider, Yönetici?!

• • Hangisi sizi daha çok etkiliyor?

Yönetici deyince aklınıza ne geliyor?

LİDERLİK

LİDERLİK

• Örgütün vizyonu, misyonu ve temel amacını belirlemek ve uygun stratejiler yaratmaktır.

YÖNETİCİLİK

• Liderin yarattıklarını uygulayarak arzu edilen sonuçlara varmaktır.

Liderlik

“İnsanları ve sistemleri anlamlı bir etki bırakmak ve amaçlara ulaşabilmek için pozitif bir şekilde etkileyebilmedir.



Liderlik ve Yönetim

Lider Rolü

İlham verme, fırsat yaratma, insanları güçlendirme ve kritik tercihlerde bulunma • “İlişki” – farklı yetenek – Motivasyon – Koçluk – Güven inşası •

Yönetici rolü

– İşlerin yürütülmesini sağlama, bitmek tükenmek bilmeyen detaylarla ve gelişimin bir parçası olan karmaşık karmaşık etkileşimlerle ilgilenme “Fonksiyonları” – Planlama – Bütçe yapma – Değerlendirme – Kolaylaştırma

• Gönüllü olarak

Neden liderleri takip ederiz?

• “İzleyenler” • Liderler insanlara hitap ederler. İnsanlar, yaptıkları şeyi terk edecek belki de riskli olduğu için içinde bulunmak istemeyecekleri durumlarda bulunmak isteyecek kadar liderleri takip etmek zorunda hissederler.

• “Astlar” • Uyma/İtaat

Neden yöneticileri takip ederiz?

• Yöneticiler örgüt tarafından onlara verilmiş otorite konumunda bulunurlar ve astları söyleneni yapmak suretiyle onlar için çalışırlar.

Liderlik - Yönetim

Liderlik - Yönetim

• • • • • • • • Sistem üzerinde çalışma Fırsat yaratma Fırsat arama Örgütsel kuralları değiştirme Herkesin inanacağı bir vizyon ve stratejik bir yol belirleme Bireysel ihtiyaçları karşılayarak insanları motive etme İnsanlara ilham verme, güçlendirme İzleyenlere koçluk etme, lider yaratma ve onları güçlendirme • • • • • Sistem içinde çalışma Reaksiyon verme Riskleri kontrol etme Örgütsel kuralları zorlama Yön tayin ve takip etme • • • İnsanları doğru yöne sevk ederek kontrol etme Çabayı koordine etme Yönergeleri oluşturma

Yönetici…; Lider...

 Yönetici idare eder; lider değiştirir.  Yönetici sürdürür, lider geliştirir.

 Yönetici gerçeği kabul eder, lider araştırır.  Yönetici sistemler ve yapılar üzerine yoğunlaşır; lider insanlar üzerine yoğunlaşır.

   Yönetici kontrole güvenir, lider güven aşılar.

Yönetici kısa vadeli bakış açısını, lider uzun vadeli bakış açısına sahiptir. Yönetici neden ve ne zaman sorularını sorar; lider ne ve niçin sorularını sorar.

 Yöneticinin göz daima aşağıdadır; liderin gözü ufuktadır.  Yönetici taklit eder, lider ortaya çıkarır.

 Yönetici statükoyu kabullenir, lider ona meydan okur.  Yönetici klasik bir iyi askerdir; lider kendisinin adamıdır.

Liderler belli karakter özelliklerine özen göstererek güçlü örgütler inşa edebilirler: • • • • • • Kendine, diğerlerine, örgüte, örgütün misyonu ve çalışmalarına saygı Örgüt ve takıma sadakat Başkalarına hizmete bağlılık Dürüstlük ve doğruluk Tevazu ve içtenlik Cesaret ve kararlılık

Etik kararlar verirken dikkate alınacak ölçütler: • • • • • • İnsanlara araç değil amaç olarak bakılmalıdır İnsanların özgürce seçimlerine saygılı olunmalıdır İnsanlar eşit haklara sahiplerdir ve onların istekleri de eşit değerdedir İnsanlar eşit derecede sorumluluk sahibi olmalıdır En üst düzeyde yarar ile insanları eşit düzeyde önemseme arasında bir denge oluşturulmalıdır Amaçlar kararların yönünü belirlemelidir

Liderlik ve Bireysel Özellikler

• • Dışa veya içe dönüklük: bireyin başkaları ile ilişki kurma arzusu ve arzulama derecesi, arkadaş canlısı, konuşkan, her yönü ile sosyal olma isteği.

Kendi kendine yeten, konuşkan olmayan, kapalı.

Risk Alan /Riskten Kaçan Kaderci kendine güvenen Kişilik Özellikleri Aceleci, agresif, yavaş, sakin Kendini beğenen, beğenmeyen

Yeniliğe açıklık Dışa veya içe dönüklük

Kişilik

Dengelilik Uyumluluk Bilinçlilik

Geleceği görebilen Kendini sorgulayan ve geliştiren Etkili Yönetici Vizyon yaratabilen

Etkili Lider

Belirsizlikle baş edebilen Esnek olabilen Cesur kararlar alabilen Başkalarını etkileyebilen Çalışanları güçlendiren İyi ilişki sahibi

Kural 1

• Yaradan’ı hangi kelimelerle tanımladığımız, kendimizi nasıl gördüğümüze ayna tutar. Şayet Tanrı dendi mi öncelikle korkulacak, utanılacak bir varlık geliyorsa aklına, demek ki sen de korku ve utanç içindesin çoğunlukla. Yok eğer, Tanrı dendi mi evvela aşk ve şefkat anlıyorsan, sende de bu vasıflardan bolca mevcut demektir .

Meydan Okumalar

• Çalıştığınız yerdeki yöneticilerinin temel vizyonları nedir?

• Kuzuyu tek başına bıraktın mı kurt olup çıkar • Canım pahasına savunurum canı; yeminimdir karıncaya dahi kıyamam. Kuş görsem Süleyman gelir aklıma; balık görsem Yunus. Kollamaktır vazifem, yaşatmaktır.

Ortak Aklınız Ne Diyor?

• • Yoksa siz hep bir avuç Turhal’lı mısınız? Mesleki yön olmadan, sosyal, ekonomik ve toplumsal olarak çok mu birbirinize benziyorsunuz?

Bu işe duygular karışsın mı?

• Başkalarının ne düşündüğüne fazla kafa yoruyorsun. Ama bilsen ki başkalarından kabul ve hürmet görmeyi ne kadar çok arzu edersen, onların tenkit ve dedikodularına da o kadar takılırsın

Nasıl Bir Çalışansınız?

 1. Orijinallik: İçinde bulunduğunuz durumu kendi bakış açınız ve algılayışınızla doğru ve içten bir biçimde anlatabilmek. 2. Umut: Geleceğe bakarak doğru bir resim çizmek ve içinde barındırdığı olumlu noktaları saptayabilmek.

3. Israrcılık: Her türlü engele rağmen başladığınız işi bitirebilmek. 4. Cesaret: İçinizdeki endişe ve korkulara rağmen yapılması gerekeni gerçekleştirme gücü. 5. Canlılık: İlgili, heyecanlı, şevk sahibi bir ruh hali. 6. Merak: Zorlu engellere, orijinal ve yetkin çözümler üretebilmek. 7. Alçak gönüllülük: İnsanın kendi güçlü ve zayıf yönlerini dürüstlükle görebilmesi. Araştırmalar gösteriyor ki bir CEO’nun şöhreti ne kadar yüksekse iş performansı o kadar düşük oluyor.

Kural 2

• Hak yolunda ilerlemek yürek işidir, akıl işi değil. Kılavuzun daima yüreğin olsun, omzun üstündeki kafan değil. Nefsiniz bilenlerden ol, silenlerden değil!

Beşinci Kural

• Aklın kimyası ile aşkın kimyası başkadır. Akıl temkinlidir. Korka korka atar adımlarını. “Aman sakın kendini” diye tembihler. Halbuki aşk öyle mi? Onun tek dediği: “bırak kendini, ko gitsin!” – Akıl kolay kolay yıkılmaz. Aşk ise kendini yıpratır, harap düşer. Halbuki hazineler ve defineler yıkıntılar arasında olur. Ne varsa harap bir kalpte var.!

Yöneticinin dili nasıl?

• Yapın, edin, buyruğumdur…

• Şu dünyadaki çatışma, önyargı ve husumetlerin çoğu dilden kaynaklanır. Sen sen ol, kelimelere fazla takılma. Aşk diyarında dil zaten hükmünü yitirir. Aşık dilsiz olur.

Yöneticiler olarak:

• Çalışanlarınızın ve sizin mesleki gelişiminizi sağlamaya çalışmak, bu bağlamda tüm görevlilerin kariyer basamaklarında ilerlemelerini teşvik etmek. Kurumunuz çalışanları arasında lisansüstü öğrenim görmek isteyenleri teşvik etmek, onlara kolaylık sağlamak.

Yöneticiler olarak:

• • Değişim sürecinde kurumunuzda rehberlik ederek yapılan küçük yenileşmeler, büyük yenileşmelerin temelini oluşturur. Sistemi topyekûn değiştirmenin peşinde olmak yerine küçük işlerin adamı olmak çok daha önemlidir. Küçük işler başarmak hem okul müdürüne, hem çalışanlara, hem velilere moral desteği olur. Büyük inşaatlar bir tuğla ile başlar. Halk desteğini almayan hiçbir sistem başarılı sayılmaz. .

Kurum gelişimi için aşağıdaki unsurlar dikkate almalıdır:

• • Gelişim örgüt-tabanlı olmalıdır Kurumun tümü bir değişim birimi olarak görülmelidir. Değişim belli alanlarla sınırlı olmamalıdır.

BAKIN KİMLER NELER SÖYLEMİŞ...

"Artık yeni hiçbir şey yok. İcat edilebilecek her şey icat edildi."

(Charles H. Duell - Amerikan Patent Dairesi Başkanı - 1899)

"Atlar her zaman kullanılacaktır. Otomobil ise ancak geçici bir moda olabilir."

(Henry Ford’un kredi talebi üzerine otomotiv sektörünün geleceği konusunda ekspertiz veren bir banka müdürü - 1903)

"Uçaklar hoş oyuncaklar. Ama askeri bir değerleri yok."

(Mareşal Ferdinand Foch)

"Televizyon en geç altı ay içinde piyasadan silinecektir. İnsanlar her akşam böyle bir kutuya bakmak istemezler."

(Daryik F. Zanuck - Twenty Century Fox’un Başkanı - 1944)

“21. yüzyılın cahil insanı okuyup yazamayan değil; öğrenemeyen ve yeniden öğrenemeyen insan olacaktır.” –Alvin Toffler

Yönetici Yeterlik Alanları

Yönetsel bec

.

İletişim bec .

( İ nsan İ liş) Teknik bec.

(Vizyon)

Üst kademe Orta kademe İlk kademe

Yöneticiler olarak:

• • • • • • • Yönetici “hacet Kapısı”dır Başlatıcıdır Motive edendir Yol gösterendir Karar verendir İletişim sürecini başlatandır Yenilik aşılayandır

CDC 7600 Typical wiring in an early mainframe computer

http://www.computersciencelab.com

„There is no reason anyone would want a computer in their home."

Ken Olson, president/founder of Digital Equipment Corp., 1977

One of the four paper tape readers on the Harvard Mark I „

I think there is a world market for maybe five computers."

Thomas Watson, chairman of IBM, 1943

http://www.computerhistory.org/

Genç bir adamın aklını çelmenin en emin yolu ona kendisi gibi düşünenlerden çok, farklı düşünenlere saygı göstermeyi öğretmektir.” – Nietzche

KESİNTİSİZ BİR SÜREÇ

• • • • Değişmeye hazır mısınız? Siz değişince başkaları da değişir mi? Yoksa sizi birileri değiştirmeli mi?

“Vur de vuralım, öl de ölelim” “Sarı saçlım mavi gözlüm bir daha gel Samsun’dan” Düşünmek, kendinize sorular sormak ne sıklıkta yaptığınız bir eylemdir?

Değişim bireyden başlar!

• • • • • • Bu gün ne öğrendim?

Öğrendiklerimi nasıl kullanacağım?

Bu proje ne kadar başarılıydı?

Sonucu geliştirmek için farklı ne yapılabilirdi?

Niçin böyle tepki verdim?

Başka neyi öğrenmeye ihtiyacım var?

Warren Bennis

 “Liderlik tıpkı güzellik gibidir –tanımlanması zordur, ama karşılaşıldığında hemen anlaşılır.”    Ken Blanchard “liderlik amaçsız gezinmek değil, nereye gittiğini bilmektir” “Yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi yetmez, ufkun ötesini de görmesi gerekir” Atatürk   Mary Parker Follet “Liderlik her yerden gelebilir. Lider durumu bütün olarak kavrama ve herkesi ortak amaca hizmet edecek şekilde örgütleme becerisidir”

• Kuruluşlarda liderlik açığa çıkarılırsa, o zaman takipçiler hem oynayacak bir role sahip olur, hem de öğrenme ve gelişme sürecine katılabilir. Rol almak edilgen biçimde arkaya yaslanıp oturmak ve ne yapılacağına karar vermek için “lideri” beklemek değildir. Dinamik bir iştir.

Warren Bennis

• • • • Vizyona dikkat etme Vizyonu anlatma Güven oluşturma Kendine ve başkalarına saygı gösterme ve risk alma.

“Kendinizi ifade etmek inkar etmekten daha kolaydır ve aynı zamanda çok daha tatmin edicidir”.

Jim Kouzes ve Barry Posner

     Sürece meydan okuma -imkanları araştırma, denemeler yapma ve hassas riskleri üstlenme davranışlarını gerektirir.

Paylaşılan bir vizyonu aşılama: bir gelecek vizyonu oluşturma ve takipçilerin desteğini sağlama Başkalarını eyleme geçirme: işbirliğini teşvik etme ve takipçilerin kişisel gelişmelerini destekleme Gidilecek yolu modelleme: Örnek olma ve işleri adım adım tamamlamaya odaklanma.

Yüreklendirme: takipçilerin katkısını takdir etme ve onların başarılarını kutlama.

21.yy. da ihtiyaç duyulan liderler:

1-Geniş bir bakış açısına sahip ve gördükleri ile öğrendiklerini birbirine bağlayabilen, 2-Değerler ve vizyondan faydalanarak örgütünün stratejik mimarisini oluşturabilen, 3- Hızla karar verebilen, atik, çevik ve cesur, 4- Kararlı ve azimli, 5- İnsanları etkileme ve esinlendirme gücüne sahip, 6- Hem başarıdan hem de başarısızlıktan öğrenmesini bilen,

21.yy. da ihtiyaç duyulan liderler:

7- Astlarına öğretebilen ve onları geliştiren, 8- Örgütün insani boyutunu merkeze alabilen, 9- Teknoloji ile yakından ilgilenen, 10- İletişim becerilerine vakıf, 11- Yönlendirme ve yöneltme becerilerine sahip, 12-Beklentiler oluşturabilen ve sorumluluk alabilen kimselerdir.

Sizde nasıl?

 Bulunduğunuz kuruluşta liderlik nasıl algılanıyor? ……………….. ……………………………………..

 İnsanlar ne yapmaları gerektiğinin kendilerine söylenmesini mi bekliyor, yoksa gelecekleri ile ilgili kararlara katılıyorlar mı?

Daha önce yaptıklarımızı sürdürdüğümüz sürece hiçbir şey değişmez. Liderliği geliştirmek kendimizle başlar.

İnançlar

 İnançlar değişmeden davranışlar değişmez.

 Uygulamak bir yana, liderlik hakkındaki inançları ve anlayışı değiştirmek kolay değildir. Günü görevlerle doldurmanın veya bireylerin öğrenmesini değil, performansını ölçmenin daha kolay olmasının nedeni de budur.

 Liderliği ifade etmek konuma ve güce değil, güvene ve ilişkilere dayanır .

TÜRKİYE’DE LİDERLİK Türk kültüründe;

"

reis

", "

bey

", "

baş

", “

rehber

”, "

başkan

", "

önder

", ”

örnek kişi

”, "

kurtarıcı

"

" milli

kahraman

“ “patron”

kavramları ile ifade edilen liderliğin anlamlı bir yeri vardır. 76

TÜRKİYE’DE LİDERLİK

"

Bir baş ol da, istersen soyulmuş soğan başı ol ", " At binicisine göre kişner ", " Kurumlar başlarına göre şekillenir ", " Kurumun başı ne ise, astı da odur ", “ Ön tekerlek nereye giderse, arka tekerlek de oraya gider ”, " Balık baştan kokar "

77

TÜRKİYE’DE LİDERLİK

kurumsal itaat kültürü “

liderlik davranışları ”

“ Korku kültürü ” de bu atmosferi desteklemektedir.

demokratik olmayan bürokratik ve otokratik yapısı ülkemiz insanlarında liderlik düşüncesini köreltmektedir .

78

TÜRKİYE’DE LİDERLİK

" tek tipleşmesi ", " elalem " (herkes) gibi olması", " taşkınlık yapmaması ", " sıradan ayrılmamasını ” “ sürüden ayrılanı kurt kapar ” "Homojen", "cemaatçi" ve "kollektivisit" karakter taşıyan Türk kültür ortamında "

sivri olmamak", "sivrilmemek", "eski köye yeni adet getirmemek "

ve "

başına iş açmamak "

teşvik edilmektedir.

“ Uzarsan asarlar, kısa kalırsan basarlar ”, “ Uzarsan yel alır, kısa kalırsan sel alır” 79

Google

• Liderlik = Yaklaşık 271.000.000 sonuç • Liderlik tanımı Yaklaşık 6.480.000 sonuç • Liderlik geliştirme= Yaklaşık 42.800.000

Liderliğin Gelişimi

• • • • Kendini değerlendirme İletişim Yeterlilik (beceri) Bilgi (Knowledge )

LİDERLİK PSİKOLOJİSİ

       Öncülük Güdüsü Başarı İnancı Sorumluluk Algısı Özgüven Gerçekçi İyimserlik Olumlu Yaklaşım Pes Etmemek 82

Başkalarını Anlamak ve Liderlik

           Duygularınızı kabul etmek diğerlerine hislerinizi söylemek Pozitif ve yapıcı bir yaklaşım geliştirmek Ötekilerin neler hissettiği anlamak Ötekileri desteklemek Gelmiyorsa başkalarından kendiniz için yardım istemek Zor meseleleri tartışmak için zaman yaratmak; bu sorunlar etrafındaki duyguları anlamak Başkalarına yardım için gönüllü olmak Meseleleri ayrıntılı tartışmaya zaman ayırmak Diğer insanların kaygılarını dinlemek Değişime ve uyum sağlamaya hazır olmak Anlamak için sorular sormak

Negatif-Pozitif

• • • Negatif düşüncelerinizi pozitif düşüncelerle değiştirin Dikkatinizi kişiye değil eyleme yönlendirin Etkin iletişim kurun

LİDER NEDEN GEREKLİDİR?

•

Organizasyon

•

Ortak Hedef Belirleyebilmek

•

Temsil Edilme

•

Gelişim

•

Sonuca Varmak

Liderlik Yolculuğuna Hazır mısınız?

 Liderlik potansiyeline sahip olduğunuzu düşünüyor musunuz?

 Potansiyelinizi geliştirmek istiyor musunuz? Cevabınız evet ise: Kendinizi tanıyın, kendinizi tanımak için resminize bakın.

Gerçekten göründüğünüz gibi mi? Yoksa daha iyi olabilir miydi?

Deneyimleriniz ve yaptıklarınız neler? Neler öğrendiniz? Neler yaptınız? Yaptıklarınız liderlik potansiyelinize nasıl katkı sundular?

Liderlik

• • • Sorumluluk almak Cesareti Harekete geçmeyi Gerektirir.

APTAL ATA BİNMİŞ AĞA OLDUM SANMIŞ KÜLLÜĞE KAR YAĞMIŞ DAĞ OLDUM SANMIŞ İLERZİK GÜL AÇMIŞ BAĞ OLDUM SANMIŞ Anonim İç Anadolu Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

ETKİLİ LİDERLERİN ÖZELLİKLERİ (1)

• • • • • • • • Dürüst olmalıdır.

Kendi yetenek ve bilgisinin farkında olmalıdır.

İşinde uzman olmalı ve işleri basitleştirmelidir.

Açık bir vizyon ve değerler sistemine sahiptir.

Misyon ve hedefler arasında uyum sağlamalıdır.

Değişimi desteklemelidir.

Liderliği ayrıcalık olarak algılamamalı sorumluluk olarak görmelidir.

İzleyicilerin güvenini kazanmalıdır.

ETKİLİ LİDERLERİN ÖZELLİKLERİ (2)

• • • • • • • Yetişmiş insan gücünün işletmenin en önemli kaynağı olduğunu bilmelidir.

Grup üyelerini iyi tanımalı ve onlara güvenmelidir.

İnsanların bir birinden farklı olduğu gerçeğini kavramalı ve insanların yetenek ve güçlerini dikkate alarak farklı davranabilmelidir.

İnsanlara saygılı olmalı ve onlarla birlikte çalışmaktan heyecan duymalıdır.

Önce kendini ve sonra da astlarını motive edebilmelidir.

Yapmakta olduğu şeylere inanmalıdır.

Amaçlar doğrultusunda grubunu yönlendirebilmelidir.

LİDERLİK BİLİNCİ NASIL OLUŞTURULUR?

• • • • • • • • Lider liderliğe önce kendinden başlar… Değerlerini, hayallerini, tutkularını, bağlarını sorgular.

Onlar hakkında düşünür.

Ardından düşündükleri hakkında düşünür.

Nasıl düşündüğünü ve niye öyle düşündüğünü düşünür… Tüm bağlardan, değerlerden kurtarır kendini.

Kendi tanımlar kendi değerlerini… Kendi iç değerleri, iç hayalleri, ona liderlik eder.

•

Tanrı bazen, ne usta bir kaptan olduğumuzu, bilmemizi ister, ve ne yazık ki, kaptanın ustalığı deniz durgunken anlaşılmaz.

SAKIN UNUTMAYIN!

İnsan sadece yaptıklarından değil, yapmadıklarından da sorumludur.

•

ŞEYH EDEBAL

İ

’N

İ

N OSMAN GAZ

İ

’YE Ö

Ğ

ÜTLER

İ

EY O

Ğ

UL !

BEY’sin

Bundan sonra ÖFKE B İ ZE

UYSALLIK SANA

GÜCEGENL İ K B İ ZE

GÖNÜL ALMAK SANA Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

Geçimsizlikler, çatışmalar uyumsuzluklar, anlaşmazlıklar BİZE  ADALET SANA

EY O

Ğ

UL !

BEY’sin

Kötü söz, şom ağız, haksız yorum BİZE,

BA

Ğ

I

Ş

LAMAK SANA Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

EY OĞUL !

BEY’sin



Bundan sonra bölmek BİZE

BÜTÜNLEMEK SANA

Üşengeçlik bize

,

uyarmak, gayretlendirmek,

ş

ekillendirmek SANA

Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

EY OĞUL !

• •

SABRETMESİNİ BİL.

Vaktinden önce çiçek açmaz ŞUNU DA UNUTMA !

İ NSANI YAŞAT K İ DEVLET YAŞASIN

Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

EY O

Ğ

UL !

Yükün ağır, İşin çetin, Gücün kıla bağlı

ALLAH yardımcın olsun

Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR

Konfüçyüs’e göre 

Liderler nazik olursa, halkları saygısızlığa cesaret edemez,



Liderler adil olursa, halkları serkeşliğe cesaret edemez,



Liderler güvenilir olursa halkları yalancılığa cesaret edemezler.

99

Yeteri kadar nedeniniz varsa, her ş eyi yapabilirsiniz.

Jim Rohn

Yapılırken heyecan duyulmayan i ş ler ba ş arılamaz.

Emerson

Hayatta en büyük e ğ lence ba ş kasının yapamazsın dedi ğ ini yapmaktır.

Walter Bagehot