Slide 1

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 2

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 3

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 4

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 5

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 6

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 7

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 8

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 9

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 10

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 11

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 12

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 13

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 14

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 15

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 16

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 17

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 18

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 19

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 20

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 21

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 22

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 23

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 24

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 25

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 26

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl


Slide 27

Wybrane elementy edukacji
konsumenckiej oraz Systemu
Znakowania Produktów
Wartością Odżywczą GDA

Konsument ma prawo do:
•
•
•
•

swobody wyboru asortymentów;
bezpieczeństwa;
rzetelnej informacji;
bycia wysłuchanym.

Ważne adresy:
www.konsument.net4.pl
www.federacja-konsumentow.org.pl

Podstawowe informacje na etykiecie:
• nazwa środka spożywczego;
• data minimalnej trwałości lub termin
przydatności do spożycia;
• zawartość netto lub liczba sztuk
opakowanego środka spożywczego.

Jeśli pozwala na to wielkość
opakowania produktu:
• informacje dot. składników występujących w
środku spożywczym;
• sposób przygotowania lub stosowania;
• dane identyfikujące producenta, paczkującego lub
wprowadzającego produkt do obrotu;
• miejsce albo źródło pochodzenia;
• warunki przechowywania;
• oznaczenie partii produkcyjnej;
• klasę jakości handlowej, jeśli została ustalona.

Ponadto na opakowaniu produktu
mogą się również znaleźć
następujące informacje:

a) Zawartość składników produktu
spożywczego:
•
•
•
•

alergeny;
składniki odżywcze wzbogacające żywność (witaminy, składniki
mineralne);
probiotyki;
substancje dodatkowe ( m. in. konserwanty, przeciwutleniacze,
emulgatory, stabilizatory, barwniki).

b) Data:
• termin przydatności do
spożycia
 „należy spożyć do…”
 termin, po upływie
którego produkt traci
przydatność do spożycia
 środki spożywcze
nietrwałe
mikrobiologicznie

• data minimalnej trwałości
 „najlepiej spożyć przed…”
lub „najlepiej spożyć
przed końcem…”
 termin, do którego
prawidłowo
przechowywany produkt
żywnościowy zachowuje
swoje właściwości

c) Zasady przechowywania
produktów:
• producent ma obowiązek podać na etykiecie
sposób przechowywania produktu:
w przypadku wszystkich produktów
spożywczych oznaczonych terminem
przydatności do spożycia;
tam, gdzie jakość produktu w istotny sposób
zależy od sposobu jego przechowywania.

d) Informacja o wartości odżywczej
produktów:
• wartość odżywcza produktu to informacja o
szczególnych wartościach środka spożywczego ze
względu na energię i składniki odżywcze;
• podawana jest w przeliczeniu na 100g/100ml
produktu, często również w przeliczeniu na porcję;
• poza określonymi przypadkami umieszczanie na
opakowaniu produktów żywnościowych informacji o
wartości odżywczej jest dobrowolne;
• jeśli producent zdecyduje się umieścić tego typu
informację na opakowaniu, to powinna odnosić się do
wartości odżywczej jednej z dwóch grup składników
odżywczych:

grupa 1: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, tłuszczu.
Wartość odżywcza

w 100 ml

w porcji
(250 ml)

Wartość
energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany

8,8 g

22,0 g

Tłuszcz

0,4 g

1,0 g

grupa 2: wartość energetyczna, zawartość białka,
węglowodanów, cukrów, tłuszczu, kw. tłuszczowych
nasyconych, błonnika pokarmowego i sodu.
Wartość odżywcza

w 100ml

w porcji (250 ml)

Wartość energetyczna

56 kcal
240 kJ

140 kcal
600 kJ

Białko

4,5 g

11,3 g

Węglowodany
- w tym cukry

8,8 g
1,2 g

22,0 g
3,0 g

Tłuszcz
- w tym kwasy tłuszczowe
nasycone

0,4 g
0,05 g

1,0 g
0,1 g

Błonnik

1,9 g

4,8 g

Sód

0,05 g

0,1 g

Podsumowanie:

Regulacje prawne dotyczące
znakowania środków spożywczych:
przepisy unijne;
przepisy krajowe.

e) Znakowanie wartością
odżywczą GDA
(Wskazane Dzienne Spożycie)

Co to jest GDA?
Na opakowaniach środków spożywczych można
znaleźć
wiele
użytecznych
informacji
żywieniowych, które mogą być wykorzystane przy
układaniu zbilansowanej diety.
Oznakowanie systemem GDA stanowi uzupełnienie
tych informacji.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Określa wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w
codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnej dorosłej i zdrowej
osoby o prawidłowej wadze i normalnym poziomie aktywności fizycznej.

Mężczyźni mają nieco inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż kobiety, jednak
dla uproszczenia system znakowania GDA opiera się na wartościach wyliczonych na
podstawie Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) dla kobiet.

Wskazane Dzienne Spożycie GDA
(Guideline Daily Amounts)
Składnik odżywczy

Wskazane Dzienne Spożycie (GDA)
– wartości określone dla kobiet*

Wskazane Dzienne Spożycie
(GDA) – wartości określone dla
mężczyzn

Wartość energetyczna

2000 kcal

2500 kcal

Białko

50 g

60 g

Węglowodany

270 g

340 g

Tłuszcz

nie więcej niż 70 g

nie więcej niż 80 g

Kwasy tł. nasycone

nie więcej niż 20 g

nie więcej niż 30 g

Błonnik

25 g

25 g

Sód (sól)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

nie więcej niż 2,4 g (6 g)

Cukry

nie więcej niż 90 g

nie więcej niż 110 g

- w tym cukry dodane

nie więcej niż 50 g

nie więcej niż 62,5 g

* wartości uzgodnione z Instytutem Żywności i Żywienia

System znakowania wartością
odżywczą GDA - definicja
System znakowania wartością odżywczą GDA polega na oznakowaniu produktu
informacją o procentowej zawartości wybranych składników odżywczych i
energii w porcji produktu, w odniesieniu do wartości Wskazanego Dziennego
Spożycia (Guideline Daily Amounts).

Dla osoby dorosłej Wskazane Dzienne Spożycie (GDA) dla wartości
energetycznej wynosi 2000 kcal, czyli 100% naszego dziennego
zapotrzebowania.

Etykieta oznakowana systemem GDA informuje nas nie tylko o liczbie
kilokalorii, a również o tym, jaki % energii naszego dziennego zapotrzebowania
dostarcza jedna porcja produktu.

Przykład:
Jeśli na etykiecie produktu oznakowanego systemem GDA,
widnieje informacja, że dostarcza on w jednej porcji 140 kcal
energii, co stanowi 7% Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA)
dla przeciętnej zdrowej osoby, to należy traktować tę informację
jako wskazówkę, że pozostałe produkty żywnościowe nie powinny
dostarczyć więcej niż 1860 kcal czyli 93% wskazanego dziennego
spożycia.
nazwa składnika

ilość składnika
w porcji produktu

% wskazanego
dziennego spożycia

Należy pamiętać, że:
System znakowania GDA oparty jest na wartościach
referencyjnych wskazanego dziennego spożycia, obliczonych
dla przeciętnej, zdrowej i dorosłej osoby, dlatego wartości
GDA powinny być traktowane wyłącznie jako wskazówki.
Indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki
odżywcze może być wyższe lub niższe, zależnie od płci,
wieku, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników.
W przypadku wątpliwości odnośnie tego, jakie jest
indywidualne Wskazane Dzienne Spożycie poszczególnych
składników odżywczych, należy zasięgnąć porady dietetyka
lub swojego lekarza rodzinnego.

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 1
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu
GDA dla grupy 2
(przód opakowania)

Przykłady znakowania wg systemu GDA
dla grupy 2 (tył opakowania)
porcji % GDA*
Wartość odżywcza w 100 g w 18
g
w 18 g
Wartość
energetyczna

1610 kJ/ 290 kJ/
384 kcal 69 kcal

Porcja 250 ml dostarcza:

4

Białko

3,7 g

0,7 g

1

Węglowodany

75,9 g

13,7 g

5

- w tym cukry

60 g

10,8 g

12

Tłuszcz

9,5 g

1,7 g

3

- w tym nasycony

9,2 g

1,7 g

9

Błonnik

4,2 g

0,8 g

3

Sód

0,11 g

0,02 g

1

* GDA – Wskazane Dzienne Spożycie dla osoby
dorosłej. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze może
być wyższe lub niższe, w zależności od płci, wieku,
poziomu aktywności fizycznej oraz innych czynników.

kcal

Cukry

Tłuszcz

Kwasy
tłuszczowe
nasycone

140 kcal
7%

3,0 g
3%

1,0 g
1%

0,1 g
1%

% Wskazanego Dziennego Spożycia
dla osoby dorosłej*
* indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne
składniki odżywcze może być niższe lub wyższe, w
zależności od płci, wieku, poziomu aktywności
fizycznej oraz innych czynników.

Sód

0,1 g
4%

Podsumowanie
System znakowania GDA:
pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością wybranych
składników odżywczych, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze
nasycone), sód (należy pamiętać, że wartości GDA dla w/w składników
odżywczych należy traktować jako wskazówkę nie więcej niż, a nie
wartości docelowe);
 pozwala na szybkie i łatwe zapoznanie się z wartością energetyczną
porcji produktu;
 ułatwia codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i
energii;
 pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia;
 wspiera konsumentów w dokonywaniu świadomych wyborów
żywieniowych.


Zaprezentowane informacje oraz
więcej nowych informacji na temat
Dobrowolnego Systemu Znakowania
Wartością Odżywczą GDA można
uzyskać pod następującymi adresami:

www.pfpz.pl
www.gdainfo.pl