VIII Sympozjum naukowo szkoleniowe „Bezpieczna Sterylizatornia” Katowice, 24 czerwca 2014 r.

Centralna Sterylizatornia jako jednostka akredytowana

Olga Rakowska Centralna Sterylizatornia Szpital Śląski w Cieszynie

Przystępując do procesu akredytacyjnego

należy przyjąć, że wszyscy pracownicy szpitala zmierzą się z ogromem pracy i zaangażowania w: ● ● ● ● ● ● aktualizowaniu / przyswajaniu (wiedzy, procedur, zarządzeń), ulepszaniu usprawnianiu modyfikowaniu (działań, dostępu do świadczeń), (poszczególnych czynności, zadań), (przyzwyczajeń, nawyków), modernizowaniu dostosowaniu (infrastruktury), (usług do potrzeb klienta/pacjenta) ● uzyskaniu (właściwych efektów terapeutyczno-opiekuńczych i zadowolenia pacjenta).

Proces akredytacyjny

● Praca zbiorowa, oceniana cząstkowo, ● Egzamin dla Szpitala i pracowników, ● Narzędzie do wystawienia oceny, ● Świadectwem z notą pozytywną jest Certyfikat Akredytacyjny.

Akredytacja:

/uwierzytelnienie/ akredytacyjną.

– dobrowolne przystąpienie placówki opieki zdrowotnej do oceny jakości swoich usług przez niezależną, bezstronną jednostkę

accredito credo

(łac.) – zawierzać, zaufać (łac.) – wiara

Czym jest jakość:

●

– Stopień doskonałości, oceniany przez użytkownika

Platon, ●

Zgodność z wymaganiami

– P. B. Crosby, ●

Stopień uwolnienia wyrobu od wad i błędów –

koncepcja japońska, ●

Spełnienie potrzeb i oczekiwań klienta

– Międzynarodowe Normy Jakości ISO 9000 (obecnie ISO 9001:2000).

Normy ISO

-

Systemy zarządzania jakością

● określają wymagania organizacyjne (w tym materiały i urządzenia) konieczne do produkcji lub świadczenia usług wysokiej jakości, ● działania oparte na standardach zarządzania jakością, są: – odpowiednio udokumentowane, – dostosowane do aktualnych przepisów.

Certyfikat ISO

Może otrzymać: ● każde: przedsiębiorstwo, firma, osoba fizyczna lub organizacja, zajmujace się: produkcją, handlem, usługami, ● wybrana procedura lub komórka organizacyjna.

Akredytacja

● Kompleksowe Zarządzanie Jakością. ● Ocena stopnia zgodności działań danej placówki medycznej ze standardami akredytacyjnymi.

● Ocenianiane są wszystkie komórki organizacyjne danego szpitala.

Standardy akredytacyjne:

● nakierowane są na poprawę jakości: ● usług, ● ● opieki, bezpieczeństwa pacjenta, ● umożliwiają wszechstronną ocenę działań, ● dostosowują poziom opieki i usług do wymogów krajowych i międzynarodowych.

Akredytacja placówki medycznej

stanowi dowód: ● zaufania instytucji akredytującej, ● spełniania wymogów Standardów Akredytacyjnych, ● świadczenia usług w oparciu o wyżej wymienione standardy.

Historia:

Stany Zjednoczone: ● początek XX w. słowo

akredytacja

pojawia się w ocenie oddziałów chirurgicznych, ● 1951 r. powołanie Komisji Wspólnej ds. Akredytacji Szpitali, ● 1987 r. poszerzenie obszaru działania w. w. i przemianowanie na Komisję Wspólną ds. Akredytacji Organizacji Opieki Zdrowotnej (JCAHO).

Historia cd.

Świat: USA, Kanada, Australia Europa: ● 1990 r., Wielka Brytania pierwszy program akredytacyjny CASPE, ● Katalonia (Hiszpania)

Historia cd.

Polska: ●

1997 r.

pierwsze zgoszenia szpitali o przystąpienie do procesów akredytacyjnych, ●

1998 r.

- powstanie: ● Ośrodka Akredytacyjnego, ● opracowanie Programu Akredytacji Szpitali, ● powołanie zespołów wizytujących.

Kolejność przystępowania do programów akredytacyjnych:

1997 r. - Czechy

1998 r. - Polska,

1999 r. Szwajcaria Francja, Litwa, Holandia, Włochy 2000 r. - Portugalia 2001 r. Niemcy, Bułgaria 2002 r. - Dania, Irlandia, Kirgistan 2003 r. Bośnia 2004 r. - Chorwacja

Liczba akredytowanych szpitali:

(stan na 2010 r.) ● ● ● ● ● ●

100%

-

Korea Pd, Kazachstan, Francja

90% - USA 30% - Japonia 20% - Czechy

17%

-

● ●

Polska

97 szpitali

po

12

w woj. śląskim i warmińsko – mazurskim (wg CMJ)

1% - Indie

(za: Kutryba B., Kutaj Wąsikowska H.; w: Centrum w Ochronie Zdrowia; K-w; Medycyna Praktyczna 2012/10.) Monitorowania Jakości

Misja Programu Akredytacji w Polsce:

„Poprawa jakości opieki zdrowotnej świadczonej społeczeństwu polskiemu.”

Eksperci Centrum Monitorowania w Ochronie Zdrowia Jakości

celem doskonalenia opieki szpitalnej stworzyli

Zestaw Standardów Akredytacyjnych

składających się z 15 działów obejmujących m.in.: ● bezpośrednią opiekę nad pacjentem, ● rodzaje i organizację świadczonych usług, ● funkcjonowanie i zarządzanie szpitala.

Zestaw Standardów Akredytacyjnych:

● ● ● ● ● ● ● ● ● Ciągłaść Opieki Prawa Pacjenta (CO) (PP) Ocena Stanu Pacjenta (OS) Opieka nad Pacjentem (OP)

Kontrala Zakażeń (KZ)

Zabiegi i Znieczulenia (ZA) Farmakoterapia Laboratorium (FA) (LA) Diagnostyka Obrazowa (DO) Odżywianie (OD) Poprawa Jakości i Bezpieczeństwo Pacjenta (PJ) Zarządzanie Ogólne (ZO) Zarządzanie Zasobami Ludzkimi Zarządzanie Informacją (ZZ) (ZI) Zarządzanie Środowiskiem Opieki (ŚO)

Przykładowe powinności wynikające ze standardów akredytacyjnych:

●

Prawa Pacjenta (PP)

Wszyscy zatrudnieni w szpitalu, mający kontakt z chorymi, są zapoznani z prawami pacjenta. Tematyka ta powinna stanowić element regularnych spotkań kadry lekarskiej i pielęgniarskiej.

Rozdz. 4, Art. 13.

Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 XI 2008 r. (Dz.U.11.113.657)

Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.

Przykładowe powinności wynikające ze standardów akredytacyjnych cd.

●

Zabiegi i Znieczulenia (ZA):

Sprzęt do znieczulania i zabiegów systematycznie sprawdzany.

(np.: zestawy narzędziowe, osprzęt, laryngoskopy, resuscytatory Ambu) ●

Zarządzanie Ogólne (ZO):

● Misja szpitala i cele zakładu znane pracownikom.

● Zarządzenia i procedury łatwo dostępne w poszczegulnych jednostkach organizacyjnych.

(Pracownicy powinni je znać i stosować.) ● Stałe podnoszenie kwalifikacji pracowników wkalkulowane w politykę zakładu.

Przykładowe powinności wynikające ze standardów akredytacyjnych cd.

●

Zarządzanie Informacją (ZI)

Dokumentacja: czytelna, kompletna i autoryzowana.

●

Zarządzanie Środowiskiem Opieki (ŚO)

● Szpital powinien spełniać wymogi p/ poż, oraz posiadać plan ewakuacji.

● Konserwacja i serwisowanie urządzeń medycznych planowa i zgodnie z zaleceniami producenta.

● Gospodarka odpadami.

Kontrola Zakażeń (KZ)

● Dział poświęcony minimalizowaniu ryzyka występowania zakażeń u pacjentów i personelu.

● Jeden z najważniejszych kryteriów oceny jakości opieki.

● Obejmuje wymogi dotyczące: ● ● ● ● programu pracy zespołu ds. kontroli zakażeń, opracowania i wdrożenia procedur higienicznych, szkoleń personelu, monitorowania i analizowania danych o zakażeniach, ● działań naprawczych zmierzających do redukcji ryzyka zakażeń.

Kontrola Zakażeń (KZ) cd.

Procedury zmierzające do redukowania ryzyka zakażeń powinny obejmować m.in: ● mycie i dezynfekcję rąk, powierzchni i sprzętu, ● ● ● ●

mycie, dezynfekcję i sterylizację sprzętu medycznego,

postępowanie z bielizną szpitalną, stosowanie środków ochrony osobistej, szczepienia, postępowanie poekspozycyjne, kryteria rozpoznawania zakażeń (w tym miejsca operowanego), ● ● monitorowanie i rozpoznawanie ognisk epidemicznych, uczestnictwo personelu w szkoleniach dotyczących zakażeń.

Kontrola Zakażeń (KZ) cd.

„

Zapobiegnie zakażeniom jest zadaniem wszystkich zatrudnionych w szpitalu

.

”

KZ 1.5 Mycie, dezynfekcja i sterylizacja sprzętu medycznego

W rozdziale dotyczących wielokrotnego ● określono co należy uwzględnić w procedurach reprocesowania wyrobów medycznych użytku, jako źródła potencjalnego zakażenia: rodzaj mycia, dezynfekcji i sterylizacji z podziałem na kategorie sprzętu medycznego, ● ● miejsce wykonywania, etapy reprocesowania od dezynfekcji wstępnej po sterylizację dla każdego typu sprzętu ● ● (nie uwzględniono transportu) , metody kontrolowania prawidłowego i efektywnego stosowania procedury, odpowiedzialność za wykonanie procedury.

Opracowując procedury dla SC należy uwzględnić m.in. aktualne:

● ● ● ● ● ● Przepisy: ● ● ● Ustawa o wyrobach medycznych z 20 maja 2010 r.

Rozporządzenie ministra zdrowia z 2 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej.

Dyrektywa Rady Europy 93/42/EEC dotycząca wyrobów medycznych (z późn. zmianami Dyrektywa 2007/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady).

Wytyczne: ● Ogólne wytyczne 2011 r. sterylizacji wyrobów medycznych.

● Czyszczenia i dezynfekcji w endoskopii gastroenterologicznej 2008 r.

Instrukcje: ● obsługi urządzeń (autoklawów, myjek-dezynfektorów, zgrzewarek itp.) ● ● reprocesowania narzędzi chirurgicznych i sprzętu medycznego (Aesculap, Atmed, Chifa, Elite, Olympus, Synthes itd.) stosowania i karty charakterystyki środków dezynfekcyjnych Poradniki (m. in.: Przygotowanie instrumentarium medycznego; wyd. 8; DaimlerstraBe 2; Morfelden-Walldorf 2006 r.) Zalecenia ekspertów (str int.: s terylizacja.org.pl; shl.org.pl; pspe.pl; zakazenia.org.pl ) Normy dotyczące aspektów sterylizacji.

Przykładowe procedury dla CS:

(aktualizacja co 2-3 lata) ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Przygotowanie i przekazywanie narzędzi chirurgicznych i sprzętu med.

do CS.

Opracowywanie Przygotowanie narzędzi i sprzętu medycznego w CS.

autoklawów parowych do pracy i kontrola procesu sterylizacji.

Zwalnianie materiału sterylnego.

Postępowanie w przypadku zakłóceń pracy autoklawów, awarii, pożaru.

Przygotowanie do pracy sterylizatora tlenkiem etylenu.

Kontrola procesu i zwalnianie materiału po sterylizacji tlenkiem etylenu.

Przygotowanie i zwalnianie stanowisk pracy w CS.

Czyszczenie autoklawów parowych.

Postępowanie z pojemnikami i wózkami transportowymi CS.

Transport materiału do/z CS. Okres przechowywania pakietów wysterylizowanych w CS.

Opracowanie akcesoriów endoskopowych.

(...)

Przykładowa dokumentacja CS:

● ● ● ● ● ● ● ● ● Narzędzia i sprzęt przekazane na stronę dezynfekcyjną.

Opracowanie narzędzi np. w Myjce – Dezynfektorze ... Kontrola autoklawów testami Bowie – Dick; biologicznymi. Protokół procesu sterylizacji. Miesięczne zestawienie procedur wykonanych dla poszczególnych jednostek.

Metryczka dla sprzętu o określonej krotności używania.

Kalendarz raportów.

Zeszyt: ● zastosowanych środków myjących, dezynfekcyjnych, ● ● ● kontroli wykrywającej pozostałości białkowe, zwrotów np. sprzętu z wykrytymi wadami, uszkodeniami, ekspozycji na czynnik potencjalnie zakaźny.

(...)

Wizytatorzy Akredytacyjni:

● Dokonują oceny w skali punktowej za dostowanianie danej komórki organizacyjnej do wymogów standardów.

● Sporządzają raport, wyniki oceny zakładu przedstawiają Radzie Akredytacyjnej.

● Rada Akredytacyjna, po procentowym określeniu spełnienia standardów, podejmuje uchwałę dotyczącą rekomendacji odmowie Ministrowi udzielenia Zdrowia akredytacji świadczącej usługi zdrowotne.

o udzieleniu danej lub jednostce

Wizytatorzy akredytacyjni w zakresie punktu KZ 1.5

Mycie, dezynfekcja i sterylizacja sprzętu medycznego

● ● ● ● dokonują przeglądu dokumentacji, przeprowadzają wywiad z zespołem ds. kontroli zakażeń i personelem, przeprowadzają bezpośrednią obserwację, p rzydzielają właściwą ilość punktów: – – –

5

pkt. – za wdrożenie procedur mycia, dezynfekcji i sterylizacji sprzętu medycznego oraz nadzór nad ich wykonaniem,

3

pkt.

– gdy powyższe procedury są realizowane częściowo lub brak nad nimi nadzoru,

1

pkt – gdy nie wdrożono takich procedur.

Akredytacja cd.

● Wymogiem jest spełnienie koniecznym

min. 75%

do uzyskania akredytacji, standardów akredytacyjnych.

● Certyfikat akredytacyjny jest przyznawany na okres

3 lat

.

● Ponowne otrzymanie certyfikatu wiąże się z ponownym uruchomieniem procedury przeglądu komisji akredytacyjnej.

Korzyści wynikające z Akredytacji:

Dla Pacjenta i Społeczeństwa: ● wzrost zaufania do danej jednostki ochrony zdrowia, ● polepszenie stanu zdrowia i bezpieczeństwa, ● satysfakcjonujące efekty terapii i opieki.

Korzyści wynikające z Akredytacji cd.

● ● ● ● ● Dla Zakładu: zmiana świadomości pracowników na rzecz poprawy jakości udzielanych świadczeń i sprawowanej opieki, ulepszenie współpracy i komunikacji w szpitalu m.in. dzięki powołaniu zadaniowych zespółów: ds. Jakości, Zakażeń, Terapeutycznych itd., przejrzystość działań potwierdzona dokumentacją, wzmocnienie pozycji na rynku usług medycznych, konkurencyjność, zwiększenie szans na uzyskanie korzystniejszego kontraktu na wykonywanie świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Korzyści wynikające z Akredytacji cd.

● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Dla Pracowników: podnoszenie kwalifikacji, wzrost świadomości, zmiana nawyków i przyzwyczajeń, poczucie odpowiedzialności i wpływu na jakość efektów pracy, planowość działań, poprawa warunków pracy, możliwość stosowania nowych technologii, zwiększony poziom bezpieczeństwa, poczucie satysfakcji, większy prestiż zawodowy.

Wnioski - istotne dla CS:

● Akredytacja zobowiązuje wszystkich pracowników do znajomości i przestrzegania zasad, procedur, standardów itp.

obowiązujących w szpitalu i w poszczególnych jednostkach organizacyjnych.

● Zasady dekontaminacji i reprocesowania powinny sprzętu medycznego być znane nie tylko pracownikom Centralnej Sterylizatorni ale również użytkownikom.

● Jakość wynika z kompleksowego działania wszystkich zatrudnionych w szpitalu, opartego na wymianie koniecznych informacji, współpracy i wzajemnym poszanowaniu.

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę