Jacek Wallusch _________________________________ Współczesne Teorie Ekonomiczne

Przewrót subiektywno – marginalistyczny 1870-1936

Ekonomia połowy XIX w.

Główne problemy

_______________________________________________________________________________________________________ • analiza makroekonomiczna bez zwracania uwagi na mikropodstawy • nowe prądy w filozofii nauki – neokantyzm oraz empiriokrytycyzm podkreślają

SUBIEKTYWNY

charakter poznania • racjonalność gospodarowania rzadkimi dobrami

Wallusch, WTE

Źródła przewrotu roku 1870

Nowe podejście

Wyróżniki

____________________________________________________________________________________________ 1. Użyteczność

obiektywność vs. subiektywizm obiektywne i subiektywne teorie wartości

2. Rachunek różniczkowy

Wallusch, WTE

maksymalizacja

max   0

U

 

t

    Użyteczność krańcowa, subiektywizm odczuć przy ocenie wartości, optymalność interpretowana matematycznie (1. i 2. pochodna)

Szkoły

Podobieństwa

____________________________________________________________________________________________

użyteczność marginalna

Szkoła psychologiczna

Wien

prymat konsumpcji Szkoła matematyczna

Lausanne

analiza funkcjonalna Szkoła neoklasyczna

Cambridge

Wallusch, WTE

Podstawa analizy: użyteczność krańcowa

Szkoły

Różnice

____________________________________________________________________________________________ Szkoła psychologiczna

Psychologiczne podstawy wyboru, strona popytowa

Szkoła matematyczna

Metoda równowagi ogólnej, strona podażowa i popytowa

Szkoła neoklasyczna

Metoda równowag cząstkowych, strona podażowa

Wallusch, WTE

Różnice w tworzeniu modeli

Szkoła matematyczna

________________________________________________________________________________________ Metoda równowagi ogólnej • model makroekonomiczny jako układ równań • wszystkie podmioty zachowują się optymalnie • układ ma dokładnie jedno rozwiązanie • pieniądz jest neutralny • wszystkie rynki znajdują się w ciągłej równowadze

Leon Walras

1834-1910

__________________________________________________________________________________ • główny problem: równowaga ogólna • podstawa rozważań: procedury optymalizacyjne

podstawa mikroekonomiczna:

optymalizacja na poziomie mikro nie dopuszcza wystąpienia nierównowagi makroekonomicznej

Wallusch, WTE

Redukcjonistyczne podstawy modelu równowagi ogólnej – równowaga makroekonomiczna jako wynik równowag na poszczególnych rynkach

Neoklasycyzm

__________________________________________________________________________________ • metoda geometryczna: cena • rachunek różniczkowy • analiza wielookresowa: krótki i długi okres (bardzo krótki, krótki, rynkowy, długi) • główne założenie: wolna konkurencja

William Stanley Jevons

1835-1882

________________________________________________________________________________

Równowaga

: metoda analizy równowag cząstkowych: analiza zależności między dwiema wielkościami Zasada

ceteris paribus

: pozostałe elementy systemu się nie zmieniają

Wallusch, WTE

Stąd: użyteczność krańcowa jako pierwsza pochodna; metoda – różniczkowanie Badania sposobu ustalania się równowagi przy zmianie jednego z czynników; np. jak zmieni się cena, gdy zmieni się popyt na pewnym rynku

z

ceny

Równowaga

Cena

________________________________________________________________________________________ RÓWNOWAGA: cena popyt podaż cena równowagi

Wallusch, WTE

długi okres

ilość równowagi ilości Ustalenie się ceny równowagi na przecięciu obu krzywych

ceny cena równowagi

Równowaga

Cena

________________________________________________________________________________________ RÓWNOWAGA: cena popyt podaż

Podaż w krótkim okresie jest sztywna: brak innowacji uniemożliwia spadek kosztów i cen krótki okres

Wallusch, WTE

ilość równowagi ilości Równowaga przy pełnym zatrudnieniu

Równowaga

Cena

________________________________________________________________________________________ • Rynek jako podstawa analizy: kształtowanie się JEDNOLITEJ CENY dla dobra • Popyt i podaż ustalane jako funkcja ceny

doskonała konkurencja!!!

• Założenie ułatwiające: brak dóbr zastępczych i komplementarnych

Wallusch, WTE

Badania sposobu ustalania się równowagi przy zmianie jednego z czynników; np. jak zmieni się cena, gdy zmieni się popyt na pewnym rynku

z

Równowaga (a podatki)

________________________________________________________________________________________ • Założenie ułatwiające: popyt zale ży tylko od ceny

MU zależy wyłącznie od ilości danego dobra dochód rozkłada się na bardzo dużo dóbr

brak dóbr komplementarnych i zastępczych

marginalna użyteczność pieniądza jest stała

zmiana ceny dobra nie wpływa na MU pieniądza

zmian a MU pieniądza wymaga dóbr zastępczych i komplementarnych

Równowaga (a podatki)

________________________________________________________________________________________

PROGRESYWNE OPODATKOWANIE

nierówny podział dochodu marginalna użyteczność pieniądza progresywne opodatkowanie w zależności od uzyskiwanych dochodów marginalna użyteczność pieniądza zmienia się

Wallusch, WTE

AC Pigou: Opodatkowanie jako element wyrównujący krańcową użyteczność pieniądza u poszczególnych podmiotów