POZ: Przedsiębiorczość, Organizacja i Zarządzanie Wojciech St. Mościbrodzki [email protected]

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Plan przedmiotu

  Materiał (15h):  Podstawy ekonomii (ujęcie mikro i makro) – 3h        Marketing i negocjacje – 2h Komunikacja i

soft skills

– 2h Podstawy prawa dla menedżerów – 2h Zarządzanie przedsiębiorstwami – 1h Wstęp do rachunkowości, zarządzanie finansami – 2h Zarządzanie strategiczne, korporacyjne, cross-cultural – 1h Praktyka organizacji: biznesplan, harmonogram, ocena ryzyka – 1h Zasady zaliczenia:   wykład (max = 50): • kolokwium (50 pkt) • BONUS ćwiczenia (max = 50): • prezentacja (15 pkt.) • projekt biznesowy (20 pkt.) • praca na zajęciach (15 pkt.) • BONUS Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Zarządzanie i gospodarowanie

 Co to jest gospodarowanie?

 Jakie są motywy działania człowieka?

 Co i jak wybieramy?

 Początki gospodarki      społeczeństwo pierwotne  łowiectwo ( do ok. 10.000 pne)  rolnictwo Sumer – ok. 4200 p.n.e.

cywilizacja miejska – ok. 3500 p.n.e.

teoria państwa Platona: państwo idealne teoria państwa Arystotelesa: państwo jako narzędzie (oikos  kome  polis)   homo oeconomicus (

oikos

= gospodarstwo domowe,

nomos

= prawo) homo oeconomicus: człowiek racjonalny Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Gospodarowanie

 Gospodarowanie  działanie służące optymalnemu zaspokojeniu potrzeb (w długim okresie czasu)  Co to jest potrzeba?

 piramida Masłowa  Jakie są środki zaspokajania potrzeb  konsumpcja dóbr  Dobra. Produkować czy kupować?

 konsumpcja, produkcja, tezauryzacja  Czy wszystko można kupić?

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Ekonomia

 Historia nauki:     Starożytność: podstawy pragmatyczne Średniowiecze: Ekonomia jako moralność Oświecenie: Ekonomia jako polityka Nowożytność: Ekonomia jako nauka (economics)  Obszar badany:  Ekonomia bada przesłanki podejmowania decyzji oraz skutki ich realizacji w realiach ograniczonej dostępności (rzadkość)   Ekonomia pozytywna: jak JEST Ekonomia normatywna: jak POWINNO BYĆ / co ROBIĆ (sądy wartościujące)  Główne podejścia:  mikroekonomia   makroekonomia zarządzanie EKONOMIA NIE JEST ŚCISŁA!

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Krzywa ograniczenia budżetowego

Produkcja samochodów 1400 1200 Granica możliwości Konfiguracja niemożliwa Konfiguracje równorzędne KOSZT ALTERNATYWNY 600 0 200 400 500 Konfiguracja nieoptymalna Produkcja maszyn Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Popyt



POPYT (D – DEMAND)

 ilość produktów lub usług, którą nabywcy chcą i mogą nabyć w danym czasie po określonej cenie 

charakterystyka popytu:

   krzywą popytu wykreśla się jako p = f(Q), a nie jako Q=f(p)!

wraz ze spadkiem cen danego produktu zwiększa się zapotrzebowanie na ten produkt, a wraz ze wzrostem cen - zapotrzebowanie spada wyjątki?

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Paradoksy popytu

 paradoks Giffena: na skutek WZROSTU ceny  popyt ROŚNIE  pojawia się dla dóbr podstawowych (na skutek rezygnacji z innego dobra mamy większy dochód, który wzmacnia popyt na dobro podstawowe)  paradoks Veblena: na skutek WZROSTU ceny  popyt ROŚNIE  pojawia się dla dóbr luksusowych (konsumpcja na pokaz)  paradoks Leibensteina (efekt owczego pędu)  kopiowanie zachowań (np. wykupywanie mąki przed wojną, moda)  paradoks snoba: na skutek SPADKU ceny  popyt SPADA  konsumenci odrzucają popyt na dobra uznane za masowe  PYTANIE: Jak firmy wykorzystują paradoksy w strategiach?

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Podaż



PODAŻ (S – SUPPLY):

 ilość towaru lub usług, którą producenci chcą i mogą sprzedać po określonej cenie 

charakterystyka podaży:

   wraz ze spadkiem cen danego produktu lub usługi maleje ich ilość na rynku, a wraz ze wzrostem cen podaż wzrasta krzywą popytu wykreśla się jako p = f(Q), a nie jako Q=f(p)!

wyjątki?

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

 Rynek     miejsce wymiany dóbr mechanizm, polegający na określaniu warunków kupna-sprzedaży przez zainteresowane strony kształtuje i reguluje procesy gospodarcze poprzez relacje popytu i podaży możliwość uzyskania informacji o przebiegu procesów gospodarczych

Rynek

 Równowaga rynkowa:    sytuacja, w której przy określonej cenie (cena równowagi rynkowej) dochodzi do stabilizacji podaży i popytu UWAGA: to NIE OZNACZA, że w punkcie równowagi ilość sprzedawanych dóbr równa jest ilości dóbr nabywanych (!!!) punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży to punkt równowagi rynkowej Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Równowaga rynkowa

 W rzeczywistości punkt równowagi jest "rozmyty" krzywa popytu (D) krzywa podaży (S) Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Urzędowe naruszenia równowagi

 W rzeczywistości punkt równowagi jest "rozmyty" krzywa popytu (D) krzywa podaży (S) cena minimalna cena maksymalna Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Przesunięcia krzywych

 Wzrost podaży - analogicznie  Wzrost popytu Ekonomia Popyt i podaż Równowaga  Determinanty popytu:  moda        przewidywania zmiany preferencji pogoda pora (roku, dnia) dobra komplementarne dobra substytucyjne dochód rozporządzalny Rynek Wartość Pieniądz

Dobra substytucyjne i komplementarne

 komplementarność:    uzupełnianie (A potrzebuje B do zaspokojenia potrzeb) monitor – komputer typowe efekty: załamanie/boom rynkowy (paliwożerne samochody w USA)  substytucyjność:    zastępowania (zamiast A można użyć B) masło – margaryna typowe efekty: załamanie/boom pod wpływem ceny (mieszkania – domy) Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Kto uczestniczy w grze rynkowej

 Rynek:     Państwo Inne państwa (!) Samorządy Przedsiębiorcy / firmy  Osoby fizyczne (klienci i producenci indywidualni)  Rola państwa:   stabilizacja: gospodarki i społeczeństwa alokacja: środków produkcji  redystrybucja: dochodu  Instrumenty państwa:   stopa podatkowa stopa procentowa  zasady systemowe Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Państwo w gospodarce

 Po co istnieje państwo?

     koncepcja teistyczna – nadanie przez absolut (Boga, Tao, Harmonię Kosmosu) koncepcja patriarchalna – państwo jako spuścizna po "domenie władcy" koncepcja marksistowska – państwo jako metoda podziału pracy i własności koncepcja umowy społecznej: • Platon: twór idealny • Arystoteles: twór ewolucyjny (utylitarny) • Cyceron: państwo rzymskie vs barbarzyńcy • Hobbes: "dziki" stan natury  samoobrona jednostki  władca (niepodważalny) • Locke: "semi-altruistyczny" stan natury społeczna  władca (odwoływalny)  umowa społeczna  społeczeństwo  umowa koncepcja władzy (Webera) – państwo jako aparat utrzymania władzy Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Przedsiębiorstwo w gospodarce

 Po co istnieje firma?

    firma = nazwa, marka prowadzenie działalności gospodarczej rozdzielenie majątku  koncepcja spółki (

societas

)  formy działalności określenie odpowiedzialności: firma, człowiek, członkowie spółki  nowe formy uczestnictwa w gospodarce: • właściciel (przedsiębiorca) • współwłaściciel • akcjonariusz / inwestor • manager (kierownik) • pracownik najemny Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Samorząd w gospodarce

 Po co istnieje samorząd     bliżej ludzi bezpośredni wpływ społeczny zasada subsydiarności (pomocniczości) lepsza alokacja zasobów  CZY JEST POTRZEBNY? CZY JEST POTRZEBNY W GOSPODARCE?

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Wartość

 Jak mierzyć wartość dóbr?  wartość pieniężna, wartość wymienna  Czy dobra mają określoną (obiektywną) wartość?   paradoks wody i diamentu wartość nominalna i wartość realna  factoring  Skąd się bierze wartość?

 Marks: wartość bierze się z pracy robotników  Czy wartość może być probabilistyczna?

 wartość kuponu loterii, wartość w warunkach niepewności  Czy wartość można dyskontować?

 obligacje i weksle Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

 Czym jest pieniądz:  ekwiwalent towarów i usług w gospodarce  Jakie są funkcje pieniądza:  transakcyjna (środek wymiany dóbr)       obrachunkowa (wyznacznik wartości) płatnicza (oddzielenie w czasie transakcji i przepływu dóbr) tezauryzacyjna (gromadzenie wartości) motywacyjna (wpływ na zachowanie) państwotwórcza (denar Mieszka I) unifikująca (euro!)

Pieniądz

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Krótka historia pieniądza

 Rozwój pieniądza:        pieniądz pierwotny – wymiana barterowa pieniądz kruszcowy – pieniądz metaliczny (złoto, srebro) pieniądz monetarny (poświadczona autorytetem państwa moneta) pieniądz papierowy ("bank note") – pieniądz zobowiązaniowy pieniądz bankowy – pieniądz wirtualny (mnożnik pieniądza) pieniądz niewymienialny na złoto pieniądz elektroniczny Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

Podsumowanie wykładu I

 Ekonomia – myślenie racjonalne w warunkach rzadkości  Pojęcia podstawowe: rynek, dobro, popyt, podaż, cena  Równowaga rynkowa, kształtowanie się ceny  Aktorzy na rynku: państwo, firma, samorząd, człowiek  Pieniądz i jego rola Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz