Transcript POZNAJEMY KATALOG RZECZOWY Opracowała: Edyta Guznowska – nauczyciel-bibliotekarz Szkoły Podstawowej nr 13 przy ZS-6 w Żorach www.sp13zory.neostrada.pl/biblioteka Rodzaje katalogów • Katalogi formalne - katalog alfabetyczny - katalog tytułowy - inne.

POZNAJEMY
KATALOG
RZECZOWY
Opracowała: Edyta Guznowska – nauczyciel-bibliotekarz
Szkoły Podstawowej nr 13 przy ZS-6 w Żorach
www.sp13zory.neostrada.pl/biblioteka
Rodzaje katalogów
• Katalogi formalne
- katalog alfabetyczny
- katalog tytułowy
- inne katalogi (np. katalog ilustrowany,
katalog kaset wideo, itp.)
• Katalogi rzeczowe
- katalog działowy
- katalog systematyczny
Katalogi formalne
(przypomnienie wiadomości)
Katalog alfabetyczny
• zbiór kart katalogowych z opisem katalogowym
wszystkich książek, które znajdują się w danej
bibliotece;
• karty katalogowe ułożone są alfabetycznie według
hasła autorskiego (czyli nazwiska i imienia
autora) – tylko w wyjątkowych sytuacjach wykorzystywane jest tu
hasło tytułowe (czyli tytuł książki):
1) książka anonimowa;
2) praca napisana pod redakcją
3) praca zbiorowa, gdzie autorów danej książki jest więcej niż 3
• z katalogu alfabetycznego korzystamy, gdy znamy
nazwisko i imię autora książki.
Katalog tytułowy
• zbiór kart katalogowych z opisem katalogowym
książek, które znajdują się w danej bibliotece;
• karty katalogowe ułożone są alfabetycznie według
hasła tytułowego (czyli tytułu książki);
• z katalogu tytułowego korzystamy, gdy znamy
tytuł książki.
Katalogi rzeczowe
•
Całość piśmiennictwa, znajdującego się w
bibliotece szkolnej, można podzielić na dwa
rodzaje:
1. literaturę piękną (czyli książki posiadające
fabułę, akcję, fikcję literacką itp.)
2. literaturę popularnonaukową (czyli książki
pomagające zdobywać wiedzę; książki
zawierające wiadomości z określonej dziedziny
wiedzy)
•
Ten podział wyznacza 2 rodzaje katalogów
rzeczowych, znajdujących się w bibliotekach
szkolnych:
1. katalog działowy
2. katalog systematyczny
Katalog działowy
• dzieli literaturę piękną według treści książek;
• do oznaczenia poszczególnych działów
wykorzystywane są symbole literowe i dlatego
mówimy, że katalog ten wykorzystuje
klasyfikację literową;
• w obrębie jednego działu kary katalogowe ułożone
są alfabetycznie;
• korzystamy z tego katalogu, gdy szukamy książki
należącej do danego działu literatury pięknej, ale
nie znamy autora książki;
Klasyfikacja literowa
Bw
B
P
F
H
Ob
Prz
Pd
– bajeczki, wierszyki
– baśnie, legendy
– powieści przygodowe
– powieści fantastyczne
– powieści historyczne
– powieści obyczajowe
– powieści przyrodnicze
– poezje, dramaty
Katalog systematyczny
• dzieli literaturę popularnonaukową według
dziedzin wiedzy;
• Poszczególne działy oznaczane są cyframi i
dlatego mówimy, że wykorzystuje ona klasyfikację
dziesiętną (UKD - Uniwersalna Klasyfikacja
Dziesiętna);
• w obrębie jednego działu tego katalogu karty
ułożone są alfabetycznie;
• korzystamy z tego katalogu, gdy szukamy książki z
określonej dziedziny wiedzy, ale nie znamy autora,
ani tytułu książki.
Kilka wiadomości o Uniwersalnej
Klasyfikacji Dziesiętnej
• UKD dzieli piśmiennictwo na 10 działów
podstawowych (głównych) – jest to podział I
stopnia.
• Każdy z działów głównych składa się z 10
poddziałów – jest to podział II stopnia. Z kolei
każdy poddział składa się z kolejnych 10
poddziałów.
• Taki układ pozwala na prędkie dotarcie do
konkretnego działu.
Działy podstawowe (główne) UKD
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
– Dział ogólny
– Filozofia. Psychologia
– Religia. Teologia. Religioznawstwo
– Nauki społeczne. Prawo. Administracja
– (jest działem pustym i stanowi rezerwę UKD)
– Matematyka. Nauko przyrodnicze
– Nauko stosowane. Medycyna. Nauko techniczne. Rolnictwo
– Sztuka. Rozrywka. Sport
– Językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna
– Archeologia. Prehistoria. Geografia. Biografie. Historia
Przykład rozszerzania działów UKD
5 – Matematyka. Nauki przyrodnicze
51 – Matematyka
511 – Teoria liczb
512 – Algebra
... itd.
52 – Astronomia
53 – Fizyka
54 – Chemia
55 – Geologia
56 – Paleontologia
57 – Nauko biologiczne
58 – Botanika
59 – Zoologia
Porównanie katalogów
KATALOGI FORMALNE
KATALOGI RZECZOWY
• karty katalogowe ułożone są tylko wg
alfabetu;
• karty katalogowe podzielone są na
działy, a w obrębie działu ułożone
są alfabetycznie;
• korzystamy z nich, gdy znamy autora
książki (katalog alfabetyczny) lub gdy
znamy tytuł książki (katalog
tytułowy).
• korzystamy nich, gdy nie znamy
autora ani tytułu książki, ale wiemy
jaki gatunek książki poszukujemy,
czyli o jakiej treści jest
poszukiwana przez nas książka
(katalog działowy) lub z jakiej
dziedziny wiedzy dana książka ma
być (katalog systematyczny)
Sprawdzenie wiadomości
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Znajdujące się w katalogu alfabetycznym karty katalogowe ułożone są
według ...............................
Znajdujące się w katalogu rzeczowym karty katalogowe podzielone są na
..........................
Jeśli znamy autora, korzystamy z katalogu ......................
Jeśli nie znamy autora książki, ale wiemy z jakiej dziedziny wiedzy/o
jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka, korzystamy z katalogu
...........................
Wyróżniamy 2 rodzaje katalogów rzeczowych: ........................ ...................
i ............................. ...................................
Poszczególne działu w katalogu działowym oznaczone są symbolami
.............................. i dlatego ów podział nazywany jest klasyfikacją
literową.
Poszczególne działy w katalogu systematycznym, oznaczone są symbolami
........................ ........................ .........................., które dzielą
piśmiennictwo na .......... działów, oznaczanych cyframi od ......... do .........
Poprawne rozwiązanie
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Znajdujące się w katalogu alfabetycznym karty katalogowe ułożone są
według alfabetycznie.
Znajdujące się w katalogu rzeczowym karty katalogowe podzielone są na
działy.
Jeśli znamy autora książki, korzystamy z katalogu alfabetycznego .
Jeśli nie znamy autora książki, ale wiemy z jakiej dziedziny wiedzy/o jakiej
treści jest poszukiwana przez nas książka, korzystamy z katalogu
rzeczowego
Wyróżniamy 2 rodzaje katalogów rzeczowych: katalog działowy i katalog
systematyczny.
Poszczególne działu w katalogu działowym oznaczone są symbolami
literowymi i dlatego ów podział nazywany jest klasyfikacją literową.
Poszczególne działy w katalogu systematycznym, oznaczone są symbolami
Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej, które dzielą piśmiennictwo na 10
działów, oznaczanych cyframi od 0 do 9.