NOVOSTI IZ PROŠLOSTI Poznavanje istorije i stavovi građana prema događajima iz prošlosti Srbija, mart 2010 Date Nobody’s Unpredictable Metodologija Realizacija: Terensko istraživanje sprovedeno u periodu od 19 do.

Download Report

Transcript NOVOSTI IZ PROŠLOSTI Poznavanje istorije i stavovi građana prema događajima iz prošlosti Srbija, mart 2010 Date Nobody’s Unpredictable Metodologija Realizacija: Terensko istraživanje sprovedeno u periodu od 19 do.

NOVOSTI IZ PROŠLOSTI
Poznavanje istorije i stavovi građana prema
događajima iz prošlosti
Srbija, mart 2010
Date
Nobody’s Unpredictable
Metodologija
Realizacija:
Terensko istraživanje sprovedeno u periodu od 19 do 29 marta,
2010. godine
Ciljna
populacija:
Građani Srbije 18+
Veličina uzorka:
1086 ispitanika
Troetapni slučajan reprezentativni stratifikovani uzorak
Jedinica prve etape: Teritorija biračkih mesta
Tip uzorka:
Jedinica druge etape: Domaćinstva (SRSWoR – slučajnim
korakom)
Jedinica treće etape: Ispitanici u okviru domaćinstva (Kish tablice)
Uzoračka greška:
±3.0 % za pojave sa incidencom od 50% (marginalna greška)
© 2009 Ipsos
Poststratifikacija
Po polu, godinama i regionu
:
2
© 2009 Ipsos
Koliko i šta znamo iz istorije?
3
Građani najmanje poznaju istoriju vezanu za
ratove 90tih godina
Prosečan % pitanja po temama na koja su građani dali tačne odgovore
Prosečan % tačnih odgovora
60%
43%
44%
Fašizam
Srbija
48%
51%
41%
35%
28%
20%
Religija
Opšta
istorija
Ratovi 90tih: ukupno 9 pitanja, 20%= u proseku 2 tačna odgovora (1.8)
Srbi i drugi: ukupno 11 pitanja, 28%=u proseku 3 tačna odgovora (3.1)
Religija: ukupno 12 pitanja, 35%=u proseku 4 tačna odgovora (4.2)
Fašizam: ukupno 11.5 (navođenje bitaka=0.5 poena), 43%=5 tačnih (4.98)
Srbija: ukupno 13 (bitke=0.5), 44%=6 tačnih =5.72)
Opšta istorija: ukupno 19.5 (zemlje pobednice u I sv ratu=0.5), 48%=9 tačnih (9.36)
Identitet: ukupno 12, 51%=6 tačnih (6.12)
Komunizam: ukupno 4, 60%=2 do 3 tačna (2.4)
TOTAL: 92 POENA, (88 PITANJA), 41%=38 TAČNIH (37.72)
Identitet
Komunizam
Total
© 2009 Ipsos
Ratovi 90tih Srbi i drugi
4
Samo 26% građana dobilo je prelaznu ocenu na
ovom ispitu iz istorije (dalo tačne odgovore na više
od polovine pitanja)
Procenat građana koji su dali tačne odgovore
74% građana: 0% do 50%
tačnih odgovora
30
25%
25%
18%
20
16%
15
10
7%
5%
5
2%
1%
1%
%
0
0% do
10%
11% do
20%
21% do
30%
31% do
40%
41% do
50%
51% do
60%
% tačnih odgovora
61% do
70%
71% do
80%
81% do
90%
91% do
100%
© 2009 Ipsos
% građana
25
26% građana: 51% i više
tačnih odgovora
5
© 2009 Ipsos
Neprosvećena prošlost
6
Većini građana istorija nije baš interesantna
Da li Vas istorija interesuje?
Veoma
mnogo
7%
29%
22%
Mnogo
18 do 29 godina: 19%
Ne naročito
72%
Nimalo
12%
18 do 29 godina 81%
© 2009 Ipsos
60%
7
Većina građana smatra da baš mnogo i ne poznaje
istoriju
Koliko poznajete istoriju?
Veoma mnogo
4%
18%
14%
Mnogo
18 do 29 godina: 12%
Ne naročito
73%
Nimalo
8%
18 do 29 godina: 86%
© 2009 Ipsos
81%
8
Nikola Tesla, Josip Broz Tito i Adolf Hitler su
najčešće navođeni među najznačajnijim ličnostima u
istoriji sveta
Ko je, po Vašem mišljenju, najznačajnija ličnost u istoriji sveta?
21%
Nikola Tesla
10%
Josip Broz Tito
Adolf Hitler
8%
5%
Isus Hrist
3%
Albert Ajnštajn
2%
Aleksandar Makedonski
2%
Lenjin
2%
Mahatma Gandi
2%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
© 2009 Ipsos
Napoleon Bonaparta
…
Ne zna
22%
9
Samo 2% građana moglo je da navede ime nekog od
prosvetitelja
Prosvetiteljstvo je značajna epoha evropske istorije. Da li znate ime
jednog prosvetitelja?
Dositej Obradović
25%
Sveti Sava- Rastko Nemanjić
25%
Vuk Karadžić
4%
1%
Volter
1%
Ćirilo i Metodije
1%
Martin Luter
1%
Patrijarh Pavle
1%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
© 2009 Ipsos
Žan Žak Ruso
...
Ne zna
42%
10
Skoro trećina građana misli da je prvi srpski univerzitet
osnovan ili u isto vreme kada i prvi univerziteti u
zapadnoj Evropi, ili pre toga (24%+8%)?
Ne zna
29%
1945
16%
Pre nego prvi
univerziteti u
Zapadnoj
Evropi
8%
U isto vreme
kada i prvi
univerziteti u
Zapadnoj
Evropi
24%
Oko 800 godina
posle prvih
univerziteta u
Zapadnoj
Evropi
23%
© 2009 Ipsos
Kada je osnovan prvi srpski univerzitet?
11
© 2009 Ipsos
“Nacionalno vreme”
12
Više od polovine građana Srbije smatra da je atentat
na Franca Ferdinanda bio herojski čin
Da li je atentat Gavrila Principa na Franca Ferdinanda u Sarajevu bio
herojski čin?
Ne zna
9%
© 2009 Ipsos
Ne
38%
Da
53%
13
Polovina građana Srbije veruje da je Vuk Branković
izdao na Kosovu 1389
Da li je tačna tvrdnja da je Vuk Branković izdao na Kosovu 1389?
Ne zna
11%
Da
50%
© 2009 Ipsos
Ne
39%
14
Najznačajniji događaj u istoriji Srbije građani
najčešće vide u periodu turske vladavine, na čelu sa
bojem na Kosovu
Šta je, po Vašem mišljenju, najznačajniji događaj u istoriji Srbije?
28% 18 do 29 godina
Kosovski boj
22%
11%
Ustanci protiv Turaka
Oslobođenje od Turaka / Ropstvo pod Turcima
10%
5 oktobar/ pad Miloševića/demokratske promene
6%
5%
Državnost Srbije/ samostalna država
4%
Dušanovo carstvo / doba Nemanjića /Sv. Sava
4%
Bombardovanje 1999. godine
3%
Prvi svetski rat
3%
Raspad Jugoslavije
3%
Rat devedesetih godina
2%
Stvaranje Kraljevine SHS/ Jugoslavije
2%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
© 2009 Ipsos
Drugi svetski rat
…
Ne zna
13%
15
Nešto više od trećine građana, 39%, je znalo koje
godine je Srbija stekla nezavisnost
Kada je Srbija stekla nezavisnost posle oslobađanja od turske
vlasti?
Ne zna
18%
1804
21%
1903
13%
1878
39%
© 2009 Ipsos
1918
9%
16
© 2009 Ipsos
U ogledalu drugih
17
Nešto više od polovine građana, 54%, znalo je ko su
učesnici proboja Solunskog fronta
U proboju Solunskog fronta učestvovali su...
Srbi i Rusi
11%
Ne zna
3%
Srbi i Grci
16%
Srbi
16%
© 2009 Ipsos
Srbi, Francuzi
i Englezi
54%
18
Samo 14% građana je znalo da su u logoru Jasenovac
pored Srba, Jevreja i Roma, stradali i Hrvati
Ko je sve stradao u logoru Jasenovac za vreme Drugog svetskog
rata?
Ne zna
Srbi
7%
1%
Srbi i Jevreji
12%
Srbi, Jevreji i
Romi
66%
© 2009 Ipsos
Srbi, Jevreji,
Romi i Hrvati
14%
19
Većina građana, 62%, veruje da Hrvatska država
nije postojala u srednjem veku
Da li je postojala hrvatska država u Srednjem veku?
Ne zna
11%
Ne
62%
© 2009 Ipsos
Da
27%
20
Većina građana misli da je Crna Gora stekla državnu
nezavisnost posle Srbije, samo 19% zna da je to bilo
u isto vreme kad je nezavisnost stekla i Srbija
Kada je Crna Gora stekla državnu nezavisnost?
Tek raspadom
državne
zajednice
Srbija i Crna
Gora, 2006. go
40%
U XIX veku, pre
Srbije
16%
U XIX veku, u
isto vreme kad
i Srbija
19%
U XIX veku,
posle Srbije
14%
© 2009 Ipsos
Ne zna
11%
21
Većina građana, 76%, period turske vlasti opisuje kao
„vekovni turski jaram”
Kako biste opisali period turske vlasti na Balkanu?
Ne zna
1%
Kao `vekovni
turski jaram`
76%
© 2009 Ipsos
Kao i u svim
drugim velikim
carstvima
imalo je
periode uspon
23%
22
© 2009 Ipsos
Pripadanje bez verovanja i
poznavanja
23
Oko 3% građana navelo je pojavu Isusa Hrista,
hrišćanstvo i Svetog Savu kao najznačajnije događaje
u istoriji sveta
Šta je, po Vašem mišljenju, najznačajniji događaj u svetskoj istoriji?
19%
Drugi svetski rat
5%
Prvi svetski rat
Otkriće električne struje
4%
Otkriće Amerike
4%
Pad Berlinskog zida
3%
Pojava Isusa Hrista
3%
Sletanje na Mesec
3%
Atomska bomba/ Hirošima, Nagasaki
3%
Svetski ratovi (20 vek, I i II rat)
3%
Kraj II svetskog rata
2%
Pad fašizma/ pobeda nad fašizmom
2%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
Hrišćanstvo
Pojava Svetog Save
Ne zna
© 2009 Ipsos
…
0.4%
0.1%
23%
24
Isusa Hrista kao najznačajniju ličnost u istoriji sveta,
navelo je 5% građana, a Svetog Savu manje od 1%
Ko je, po Vašem mišljenju, najznačajnija ličnost u istoriji sveta?
Nikola Tesla
21%
Josip Broz Tito
10%
Adolf Hitler
8%
5%
Isus Hrist
Napoleon Bonaparta
3%
Albert Ajnštajn
2%
Aleksandar Makedonski
2%
Lenjin
2%
Mahatma Gandi
2%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
Sveti Sava
Ne zna
© 2009 Ipsos
…
0.4%
22%
25
Svetog Savu kao najznačajniju ličnost u istoriji Srbije,
navelo je 8% građana, a Patrijarha Pavla manje od 1%
Ko je, po Vašem mišljenju, najznačajnija ličnost u istoriji Srbije?
19%
Josip Broz Tito
Karađorđe
12%
11%
Nikola Tesla
8%
Sveti Sava
Vuk Karadžić
7%
Zoran Đinđić
5%
Knez Miloš Obrenović
4%
Slobodan Milošević
4%
Car Dušan
4%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
3%
Knez Lazar
Kralj Petar I Karađorđević
© 2009 Ipsos
2%
…
Patrijarh Pavle
Ne zna
0.3%
8%
26
Oko četvrtine građana Srbije znalo je da je vladika
Nikolaj Velimirović delovao u XX veku
Kada je delovao vladika Nikolaj Velimirović?
U ranom
Srednjem
veku
4%
Ne zna
29%
U poznom
Srednjem
veku
12%
© 2009 Ipsos
U XIX veku
29%
U XX veku
26%
27
Religija - % građana koji su dali tačan odgovor
Da li su pravoslavna i katolička crkva nekada bile
jedinstvena hrišćanska crkva?
75%
Gde je osnovana prva srpska patrijaršija?
74%
58%
Ko je bio prvi srpski arhiepiskop?
Da li je pravoslavlje bilo priznato kao posebna vera u okviru
Osmanskog (Turskog) carstva?
40%
Kada su Srbi primili hrišćanstvo?
38%
Možete li da procenite koliko džamija ima danas u Srbiji?
36%
Šta se dogodilo sa crkvama i manastirima u Srbiji za vreme
Osmanskog carstva? Da li su...
31%
Kada je delovao vladika Nikolaj Velimirović?
26%
Od koga je dobio krunu prvi srpski kralj Stefan
Prvovenčani?
21%
U čijoj crkvenoj nadležnosti je manastir Hilandar?
Od kada Srpska pravoslavna crkva nosi ovakav naziv?
7%
© 2009 Ipsos
Da li znate kako se naziva vrhovni poglavar muslimana u
Srbiji?
13%
4%
28
© 2009 Ipsos
O socijalistickoj Jugoslaviji i
njenom raspadu
29
Većina građana, 82%, misli da se da se u
socijalističkoj Jugoslaviji živelo bolje nego danas
Kako se po vašem mišljenju živelo u socijalističkoj Jugoslaviji?
Bolje nego danas
82%
Isto kao danas
Gore nego ikada
Ne zna
5%
1%
3%
© 2009 Ipsos
Gore nego danas
9%
30
Tek nešto više od trećine građana, 36%, misli da je
Milan Nedić bio saradnik okupatora
Po Vašem mišljenju Milan Nedić bio je ...
36%
Saradnik okupatora
Pragmatični
političar
14%
Žrtva
komunističkog
terora
Nema stav, iako zna
ko je bio Milan
Nedić
Ne zna ko je bio
Milan Nedić
6%
16%
18%
© 2009 Ipsos
Srpska majka
10%
31
Građani su podeljeni u mišljenju ko su bili četnici
Draže Mihajlovića: 48% misli da su bili saradnici
okupatora, a 40% da su bili antifašisti
Po Vašem mišljenju, četnici Draže Mihajlovića bili su ...
Ne zna
12%
Saradnici
okupatora
48%
© 2009 Ipsos
Antifašisti
40%
32
Tek oko polovine građana zna da je većina Jevreja u
Srbiji stradala za vreme Drugog svetskog rata
Koliko je za vreme Drugog svetskog rata stradalo Jevreja u Srbiji?
Većina Jevreja
se spasla
odlaskom u
partizane ili
odlaskom iz
zemlje
13%
Ne zna
13%
Većina Jevreja
se spasila
zahvaljujući
pomoći Srba
24%
© 2009 Ipsos
Većina Jevreja
(oko 80%) je
stradala
50%
33
Šta se desilo u Srebrenici 1995?
Ubijanje, masakr Muslimana
Zločini nad Muslimanima, stradanja
Ubijanje, masakr civila
Zločin
Ubistva, streljanja
Zločini, ubijanje Muslimana i Srba
Genocid
Ubijanje, masakr Srba
Masovno ubistvo, više hiljada Muslimana
Srbi su ubijali Muslimane
Osveta za pobijene Srbe/ osveta Muslimanima
Namešten zločin/ da se optuže Srbi
Genocid nad Muslimanima
Zločin nad civilima, stradanja civila
Ratni sukobi
Srbi su zauzeli Srebrenicu
Sukob Srba i Muslimana
Progoni, paljenje kuća, rušenja
Progon Muslimana
Genocid nad Srbima
7%
5%
5%
4%
4%
3%
3%
3%
2%
2%
2%
2%
1%
1%
1%
1%
1%
1%
1%
1%
Najčešći odgovori
(spontano dati,
navedeni rečima
građana)
© 2009 Ipsos
Masakr, pokolj, masovno ubistvo
19%
...
Ne zna
29%
34