İlkyardımın Önemi İstatistiksel verilere göre kazalara bağlı ölümlerin %10 kadarının ilk 5 dakikada, %50 kadarının ise 30 dakika içerisinde meydana geldiği saptanmıştır. İlkyardım, yaşamla.
Download ReportTranscript İlkyardımın Önemi İstatistiksel verilere göre kazalara bağlı ölümlerin %10 kadarının ilk 5 dakikada, %50 kadarının ise 30 dakika içerisinde meydana geldiği saptanmıştır. İlkyardım, yaşamla.
İlkyardımın Önemi İstatistiksel verilere göre kazalara bağlı ölümlerin %10 kadarının ilk 5 dakikada, %50 kadarının ise 30 dakika içerisinde meydana geldiği saptanmıştır. İlkyardım, yaşamla ölümü ayıran ince bir çizgidir… İlkyardımın Öncelikleri • A (Airway opening)=Soluk yolunun açılması • B (Breating)= Solunumun sağlanması • C (Circulation)= Dolaşımın sağlanması İlkyardımın Temel Uygulamaları • Koruma: Olay yerindeki hasta veya yaralılar ile diğer kişilerin yaşamını veya sağlığını olumsuz etkileyebilecek etkenlere karşı alınacak olay yeri güvenlik önlemleri ve olaya ilişkin bazı değerlendirmeleri kapsar • Bildirme: Hasta veya yaralılara gerekli yardımların sağlanması amacıyla ilgili kuruluşların haberdar edilmesidir. Bildirmede; ilkyardımcı kendisini tanıtarak, olay yerini açık ve anlaşılır biçimde belirttikten sonra olayın türü, yaralı sayısı ve sağlık durumları, olay yerinin durumu ve diğer koşullar hakkında bildirimde bulunur. Kendi telefon numarasını da vererek, acil yardım ekibi telefonu kapattıktan sonra telefonu kapatıp yardımın gelmesini bekler. • Kurtarma: Olay yerindeki hasta ve yaralıların değerlendirilmesi, değerlendirme sonucuna göre gerekli ilkyardımın yapılması, ve hasta / yaralıları öncelik sırasına göre ayırarak usulünce nakledilmesi aşamalarını kapsar. III. BÖLÜM TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Alınabilen Bölgeler • Nabız; Kalp atımları, bilek ve boyun gibi yüzeysel atardamarlardan hisse • Nabız alma bölgeleri; Şah damarı Kolların üst iç bölgeleri Bilekler Kasıklar Ayak taraklarıdır ğerlendirilmesinin Amacı • H/Y’nın, yaralarının ağırlık düzeyinin belirlenmesi • H/Y’nın durumuna göre müdahale önceliklerinin belirlenmesi • H/Y’nın durumuna özgü en güvenli ilkyardım yöntemlerinin be İlk Değerlendirilmesi • • • • Bilinç durumunun değerlendirilmesi Solunum yolunun açık tutulması Solunum durumunun değerlendirilmesi Dolaşım durumunun değerlendirilmesi un Değerlendirilmesi • Bilinç durumunun değerlendirilmesinde hasta veya yaralıya be • Yetişkin ve çocuklarda “-iyi misin, iyi misin?” diye sesli uyara • Bilinç yerinde değilse hiçbir uyarana cevap yoktur, derin uyku h un Değerlendirilmesi • Uyartılı bilinçsizlikte; ani ve şiddetli uyaranlara duyarlı, sorula • Yarı uykulu bilinçsizlikte; genel bir uyuşukluk ve uyku hali va • Tam bilinçsizlikte (koma); derin uyku hali ve tüm uyaranlara nun Açık Tutulması • H/Y bilinçsizse öncelikle ağız içi kontrolü yapılarak varsa görün • H/Y’da boyun yaralanması şüphesi yoksa baş-çene pozisyon • Solunum yolu açıklığı sağlanırken baş-boyun-gövde ekseni a nun Değerlendirilmesi • Solunum yolu açıklığı sağlanmış H/Y’da solunum BAK-DİNLE • Bu yöntemle; bir el göğüs alt bölgesine konularak göğüs kafes • Eğilerek yüz H/Y’nın ağız ve burnuna yaklaştırılarak soluk alış nun Değerlendirilmesi • • Dolaşım durumunun değerlendirilmesiyle kalbin çalışıp çalışmadığı belirlenir. İlkyardımcı kalbin çalışıp çalışmadığını nabız kontrolü yaparak tespit eder. • Dolaşım kontrolü yetişkin ve çocuklarda şah damarı nabzına bakılarak, bebeklerde inci Değerlendirilmesi İkinci değerlendirme; • Görüşme ve • Muayene aşamalarını içerir. örüşme • Görüşme; H/Y hakkında bilgi edinmek için yapılan de H/Y’nın kimliği Olayın ne olduğu H/Y’nın öz geçmişi Sürekli kullandığı ilaçların neler olduğu Alerjisi olup olmadığı En son yemeğini hangi saatte yediği ve ne yediği uayene • Muayene; H/Y’nın çevreye ilgisi, söylenenleri anlayıp anlamadığı ve uy Solunum değerlendirmesi Nabız değerlendirmesi Vücut veya cilt ısısı değerlendirmesinden sonra sırayla Baş Boyun Göğüs kafesi Karın boşluğu Kollar ve bacaklar muayene edilir. eğerlendirmesi Amaç; • • • • Kaza tehlikesini ortadan kaldırmak, Tekrar kaza olma tehlikesini önlemek Olay yerindeki yaralıların sayısı ve Yaralanma türlerini belirlemektir. ğerlendirmesinde pılacaklar • • • • • • • • • • • Olay yeri hakkında bilgi toplanır Olay yerinin güvenli olup olmadığı incelenir, güvenlik önlemleri alabilmek için ihtiyaç Olay yeri ikincil kazalar yönünden araştırılır ve önlem alınır. Olay yerinde birden fazla yaralı varsa, ilkyardım için öncelikli olanlar belirlenir. H/Y ve yakınları sakinleştirilir, meraklılar ortamdan uzaklaştırılır.Sağlamlardan gerek H/Y’nın yakın çevresindeki belge ve ipucu olabilecek maddeler belirlenir, bulundukla H/Y’dan çevreye akan kan, kusmuk, doku parçaları belirlenir Olayın oluş şekli, sonuçları ve kalıntıları hakkında bilgi toplanır. Olayın nedeni araştırılır. Olay yerinde öncelikli ilkyardım uygulamaları yapıldıktan sonra daha güvenli ortam Tehlike yoksa H/Y kesinlikle kımıldatılmaz BÖLÜM ŞAM DESTEĞİ um Durması • Solunum Durması; akciğerlere hiç oksijen gitmemesi sonuc • Hemen solunum başlatılmazsa bir süre sonra kalp de durur. Solunum Durmasının Belirtileri • Göğüs kafesinde hareketsizlik • Solunum sesi alınamaması, soluk havası hissedilememesi • Dudaklardan başlayıp, yüze yayılan morarma • Bilinç kaybı p Durması • Kalbin kan pompalama işlevini yapamamasıdır. Kalp Kalp Durmasının Belirtileri • Bilinç kaybı • Atar damarlardan nabız alınamaması • Dinleme ile kalp seslerinin duyulamaması • Göz bebeklerinde genişleme • Reflekslerin kaybolması • Solunum durması • Yüzde dudaklardan başlayan morarma • Deride soğuma ve soğuk terleme gibi Soluk Yolunun Açılması Soluk yolunu açma yöntemleri; •Başı geri itme – çeneyi öne kaldırma yöntemi •Uyarlanmış çene itme yöntemi Tıkanıklık var ise ; • Sırta darbe yöntemi • Elle bası yöntemi ( Heimlich Manevrası ) ozisyonu Verilmesi • Başı geriye itme – çeneyi öne kaldırma yöntemi: Bu yöntemde baş alınd • Bu pozisyonda boyun iyice geriye doğru gerildiği için, dil kökü soluk yolund Yukarı Kaldırılması ş Çene Yöntemi) Bu yöntem boyun omurlarının yaralanmasında uygulanır • İlkyardımcı kişinin baş ucuna geçerek dirseklerini yere dayar. E aşam Desteği • Temel Yaşam Desteği; Hayat kurtarma amacıyla solunumu v • Temel yaşam desteğinin amacı; dokulara acil oksijen desteğin Gereksinim duyulan oksijen vücuda solunum yoluyla alınmakta aşam Desteği • • • • • İLKELER Kendinin ve H/Y’nın güvenliğinden emin olmak için olay yeri güvenlik önlem Temel yaşam desteğine başlamadan önce ilk olarak bilinç düzeyi belirlenir. Bilinç yoksa ; yetişkinlerde hemen, çocuk ve bebeklerde çevrede birileri var H/Y sert bir zemin üzerine yatırılarak, sıkan giysileri gevşetilir. H/Y A,B,C yönünden değerlendirilir.Soluk yolu açıklığı sağlanarak solunum • Hasta yaralıda yaşam belirtileri görülürse II. değerlendirme ya • Tıbbi yardım ulaşıncaya kadar 2-3 dakika aralıklarla H/Y’nın ya emel Yaşam Desteği • • • • • • Olay yeri güvenlik önlemleri alınır Bilinç kontrolü yapılır. Bilinç yoksa 112 aranarak tıbbi yardım is H/Y sert bir zemine yatırılarak sıkan giysileri gevşetilir. Ağız içi kontrol edilerek görünen cisimler alınır. Baş –çene pozisyonu verilerek hava yolu açılır. Bak – dinle –hisset yöntemiyle en az 5 sn. solunum kontrolü ya Temel Yaşam Desteği • • • • Göğüs kemiğinin üst ve alt ucunun ortası (göğüs kemiğinde or Bir el topuğu tespit edilen bölgeye yerleştirilir. Diğer el bu el üze Parmaklar göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekleri bükme H/Y’ya 30 kalp basısı, 2 solunum yaparak yaşamsal refleksler b emel Yaşam Desteği • • • • • Bilinç kontrolü yapılır. Bilinç yoksa çevrede birileri varsa heme H/Y sert bir zemine yatırılarak sıkan giysileri gevşetilir. Ağız içi kontrol edilerek görünen cisimler alınır. Baş –çene pozisyonu verilerek hava yolu açılır. Bak – dinle –hisset yöntemiyle en az 5 sn. solunum kontrolü y emel Yaşam Desteği • • • • Göğüs kemiğinin üst ve alt ucunun ortası (göğüs kemiğinde ort Bir el topuğu tespit edilen bölgeye yerleştirilir. (Çocuk yetişkin gö Parmaklar göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekleri bükmed Çocuğa 30 kalp basısı, 2 solunum yaparak yaşamsal refleksler b Göğüs Basısı e TYD Uygulama • • • • Ayak tabanına hafifçe vurarak bilinç kontrol edilir. Bilinç yoksa H/Y sert bir zemine yatırılarak sıkan giysileri gevşetilir. Ağız içi kontrol edilerek görünen cisimler alınır. Baş hafifçe geriye itilerek baş –çene pozisyonu verilip, hava yo e TYD Uygulama • • • • Bak – dinle –hisset yöntemiyle en az 5 sn. solunum kontrolü yapılır. Solunu Kalp basısı uygulamak için iki meme başının altındaki hattın orta noktası te Bir elin orta ve işaret parmakları bu noktaya yerleştirilerek 30 kez peş peşe Bebeğe 30 kalp basısı, 2 solunum yaparak yaşamsal refleksler başlayıncay esteğini Sonlandırma • Temel yaşam desteğine; H/Y’da dolaşım ve solunumun geri gelmesi (aksırma, öksürme, hareket etme, hırıltılı solunum Tıbbi yardım gelmesi halinde son verilir. rda (Solunum Zorluğu) kyardım Kısmi tıkanma: Çeşitli fiziksel ve kimyasal nedenlerle akciğerler Belirtileri: • Öksürme • Kısmen de olsa nefes alma • Konuşabilme İlkyardım; bu durumdaki hastaya dokunulmaz, öksürmeye teşvi ch Manevrası) Sırta darbe; kürek kemikleri arasına 4-5 kez art arda kuvvetlice vurulur. Elle bası; H/Y nın bilinci yerinde ise Heimlich yöntemi ayakta uygulanır. • Bu yöntemde ilkyardımcı solunum yolu tıkalı kişinin arka kısmından kollarını koltuk a • Diğer elini ise yumruk yapılmış elin üzerine yerleştirerek yukarı doğru kuvvetlice bas eimlich Manevrası • • • • • • • • • Bilinç kontrol edilir ve ABC değerlendirilir. Bebek bir kol üzerine yüzükoyun yatırılır. Bebeğin başı parmaklarla tutularak öne doğru eğilir. 5 kez el bileğinin iç kısmıyla omuz arasına sertçe vurulur. Bebek diğer kolun üzerine sırtüstü gelecek şekilde çevrilerek yabancı cismin çıkıp ç Çıkmadıysa 5 kez göğüs kemiğinin alt kısmına iki parmakla göğüs basısı uygulanır. Yabancı cisim çıkana kadar bu uygulamaya devam edilir. 112 aranarak tıbbi yardım istenir. Bilinç kaybı gelişirse temel yaşam desteğine geçilir.