HISTORIA POWSZECHNA 1945 – 1979 Opracowała Helena Tomaszewska Zdjęcia w olbrzymiej większości zaczerpnięto ze strony www.pl.wikipedia.org SPIS TREŚCI • Lata 1945 - 1949 – Konferencja w Poczdamie – Powstanie krajów.
Download ReportTranscript HISTORIA POWSZECHNA 1945 – 1979 Opracowała Helena Tomaszewska Zdjęcia w olbrzymiej większości zaczerpnięto ze strony www.pl.wikipedia.org SPIS TREŚCI • Lata 1945 - 1949 – Konferencja w Poczdamie – Powstanie krajów.
HISTORIA POWSZECHNA 1945 – 1979 Opracowała Helena Tomaszewska Zdjęcia w olbrzymiej większości zaczerpnięto ze strony www.pl.wikipedia.org SPIS TREŚCI • Lata 1945 - 1949 – Konferencja w Poczdamie – Powstanie krajów demokracji ludowej – Doktryna Trumana – Plan Marshalla – Powstanie NATO – I kryzys berliński – Powstanie dwóch państw niemieckich – Powstanie państwa Izrael – Powstanie Chińskiej Republiki Ludowej – Czym jeżdżono w latach 40 – ych • Lata 50-e – – – – – Konflikt koreański Śmierć Stalina Kryzys sueski Powstanie węgierskie Ruch Państw Niezaangażowanych – Dekolonizacja Indochin – Rewolucja kubańska – Muzyka i samochody lat 50-ych • • Lata 60-e – Samolot U-2 – II Kryzys berliński – Kryzys kubański – Wojna w Wietnamie – Praska wiosna – Wojna sześciodniowa – Muzyka i samochody lat 60-ych Lata 70-e – Wojna domowa w Kambodży – Wojna Jom – Kippur – Terroryzm palestyński – Układy w Camp David – Wojna w Afganistanie – Rewolucja irańska – Muzyka i samochody lat 70-ych Lata 1945 – 1949 Konferencja w Poczdamie 17.07.- 2.08.1945 Clement Attlee Harry Truman 5. Józef Stalin 3. 1. 5. 2. 4. 5. 2. – Ziemie na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej (Pomorze Zachodnie, zach. Wielkopolska, ziemia lubuska, Dolny Śląsk 3. – Gdańsk, Warmia i Mazury 4. – Śląsk Opolski 5. Kresy Wschodnie utracone na rzecz ZSRR 1. Postanowienia: www.odyssei.com/ pl/ Sprawa polska – Polska utraciła Kresy Wschodnie (granicą rzeka Bug), w zamian uzyskała ziemie zachodnie w zarząd administracyjny. Granica zachodnia opierała się na rzece Odrze i Nysie Łużyckiej) oraz Śląsk Opolski, Gdańsk i część Prus Wschodnich (Warmia, Mazury bez Królewca). O ostatecznym przydzieleniu Polsce ziem zachodnich miała zadecydować konferencja pokojowa. Konferencja w Poczdamie 17.07.- 2.08.1945 Podział Niemiec na strefy okupacyjne www.pl.wikipedia.org Początek konferencji poczdamskiej Gdy W. Brytanię reprezentował jeszcze Churchill. Po przegranych wyborach zastąpił go Attllee portalwiedzy.onet.pl Sprawa Niemiec – ostatecznie ustalono zasady okupacji Niemiec : • cele tej okupacji (tzw. 4 x D: demilitaryzacja – rozbrojenie, denazyfikacja – zniszczenie partii faszystowskiej i ukaranie zbrodniarzy nazistowskich, demokratyzacja – przywrócenie systemu demokratycznego i demonopolizacja - rozbicie wielkiego przemysłu). • Niemcy zostały podzielone na cztery strefy – wschodnią – radziecką, Oraz trzy zachodnie : brytyjska, francuską i amerykańską. Również Berlin został podzielony na sektory Całością okupacji miała zarządzać Sojusznicza Rada Kontroli złożona z dowódców wojsk okupacyjnych • Odszkodowania – nie ustalono ogólnej kwoty odszkodowań; roszczenia ZSRR miały zostać zaspokojone prze konfiskatę dóbr z radzieckiej strefy okupacyjnej + 10% zbędnego wyposażenia przemysłowego ze stref zachodnich + dodatkowe 15% za dostawy surowców i żywności. ZSRR zobowiązał się do zaspokojenia potrzeb Polski ze swojej części • Gospodarka - Niemcy będą traktowane jako gospodarcza całość Lata 1945 – 1949 Powstanie krajów DEMOKRACJI LUDOWEJ 1949 1944 1948 1947 1947 1946 1945 Bolesław Bierut Polska Enver Hodża Albania Josip Broz Tito Jugosławia Przywódcy partyjni Klement Gottwald Czechosłowacja Otto Grotewohl NRD 1945 ETAPY PRZEJMOWANIA WŁADZY • powstanie wielopartyjnego bloku politycznego z Matias Rakosi Węgry udziałem komunistów • przejęcie przez komunistów najważniejszych ministerstw (wojsko, policja, propaganda, sprawiedliwość) • stopniowe nasilenie agresji wobec organizacji niekomunistycznych i odsuwanie ich od władzy wg taktyki salami • przejęcie przez komunistów pełni władzy Lata 1945 – 1949 KRAJE BLOKU RADZIECKIEGO W EUROPIE I ICH PARTIE ZSRR – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich KPZR – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego PRL - Polska Rzeczpospolita Ludowa PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza BRL – Bułgarska Republika Ludowa BPK – Bułgarska Partia Komunistyczna RRL – Rumuńska Republika Ludowa RPK – Rumuńska Partia Komunistyczna SRR – od 1965 r. Socjalistyczna Republika R. WRL – Węgierska Republika Ludowa WSPR – Węgierska Socjalistyczna Partia Robotnicza CSRS – Czechosłowacka Republika Socjalistyczna KPCz – Komunistyczna Partia Czechosłowacji NRD – Niemiecka Republika Demokratyczna SED – Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności SFRJ – Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii KPJ – Komunistyczna Partia Jugosławii ZKJ – Związek Komunistów Jugosławii (od 1955) LRA – Ludowa Republika Albanii APP – Albańska Partia Pracy Lata 1945 – 1949 DOKTRYNA POWSTRZYMYWANIA = doktryna Trumana Podstawowa zasada amerykańskiej polityki zagranicznej w okresie ZIMENJ WOJNY. Jej autorem był George Kennan. Jej celem było powstrzymanie radzickich tendencji ekspansjonistycznych na drodze tworzenia łańcucha sojuszy wojskowych wokół ZSRR. Kennan był zaniepokojony polityką radziecką wobec krajów Europy Środkowo – Wsch., a także Grecji i Turcji. Harry S. Truman • 12 marca 1947 Prezydent Truman wygłosił orędzie do Kongresu, w którym przedstawił zasady doktryny powstrzymywania • USA powinny pomagać narodom, które przeciwstawiają się presji zewnętrznej lub próbom przejęcia nad nimi władzy siłą przez uzbrojone mniejszości Metody realizacji: • pomoc zbrojna i finansowa dla Grecji i Turcji • powstanie NATO i innych układów sojuszniczych • plan Marshalla George F.. Kennan 1945 - 1949 PLAN MARSHALLA 1948 - 1951 George C. Marshal Szef Sztabu Generalnego w latach 1939 – 1945. Sekretarz stanu USA 1947 – 1949 Plan Marshalla = Plan Odbudowy Europy • Amerykański program pomocy gospodarczej po II wojnie światowej uchwalony przez Kongres 3.04.1948 r. dla państw europejskich. • Pomoc realizowana była na podstawie umów dwustronnych. • USA zależało na odbudowie Europy. Główną przyczyną udzielenia pomocy była chęć powstrzymania wzrostu sił lewicy spowodowanego powojennym kryzysem gospodarczym i zniszczeniem starego kontynentu. • Warunkiem przyznania pomocy była nieobecność komunistów w rządzie danego kraju. • Pomoc była bezzwrotna z wyjątkiem krajów, które zachowały neutralność podczas wojny. • Zaoferowano pomoc również ZSRR i krajom bloku wschodniego. Pod naciskiem ZSRR kraje te zrezygnowały z niej. • Dla zarządzania pomocą utworzono OEEC – Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej 1945 - 1949 14 MLD $ PLAN MARSHALLA 1948 - 1951 Austria – 488 mln Blegia / Luxemburg – 777 mln Dania – 385 mln Francja – 2.296 mln Grecja – 366 mln Islandia – 133 mln Włochy – 1.204 mln. Holandia – 1.128 mln Norwegia – 372 mln Portugalia – 70 mln Szwecja – 347 mln Szwajcaria – 250 mln Turcja – 137 mln Wielka Brytania – 3.297 mln RFN – 1.948 mln Początkowo Polska, Czechosłowacja i Węgry zostały wciągnięte na listę państw które miały zostać objęte planem. Polska i Czechosłowacja wyraziły zgodę. Pod naciskiem ZSRR zrezygnowały. OEEC 16.04.1948 r. 16 państw www.pl.wikipedia.org 1945 - 1949 Pakt Północnoatlantycki podpisało 10 krajów europejskich: • Belgia, • Francja, • Holandia, • Luksemburg, • Wielka Brytania, • Dania, • Islandia, • Norwegia, • Portugalia, • Włochy Dwa kraje pozaeuropejskie: • USA • Kanada. Celem istnienia organizacji była obrona militarna przed atakiem ZSRR. NATO 4 kwietnia 1949 Lata 1945 – 1949 I KRYZYS BERLIŃSKI 24.06.1948 – 4.05.1949 Narastanie rozbieżności między aliantami: • ZSRR nie wywiązywał się z obowiązku dostarczania żywności i surowców do stref zachodnich • 5.03.1946 r. przemówienie Churchilla w Fulton – oficjalny początek „zimnej wojny” • Alianci podjęli decyzje o odbudowie gospodarczej Niemiec ze względu na olbrzymie koszty • 1.01.1947 r. utworzono BIZONIĘ poprzez połączenie stref bryt. i amer. wbrew woli ZSRR • marzec 1947 r. – USA wprowadzają doktrynę Trumana o powstrzymywaniu komunizmu • czerwiec 1947 r. – sformułowano plan Marshalla • luty 1948 r. – konferencja w Londynie dotycząca przyszłości Niemiec. Nie zaproszono na nią ZSRR. Stalin uznał odmowę przedstawienia postanowień konferencji londyńskiej za pogwałcenie postanowień poczdamskich. • 20.03.1948 r. – zerwanie posiedzenia Sojuszniczej Rady Kontroli Bezpośrednią przyczyną wybuchu kryzysu berlińskiego było wprowadzenie 20.06.1948 r. reformy walutowej w zachodnich strefach okupacyjnych i w zachodnich sektorach Berlina. Doprowadziła ona do chaosu i inflacji w radzieckim sektorze Berlina gdyż mieszkańcy zachodnich sektorów zaczęli masowo wykupywać towary w sektorze wschodnim za pieniądze, których nie mogli wymienić – wymiana dotyczyła tylko pewnej puli pieniędzy. Nadwyżki traciły ważność. 23.06.1948 r. przeprowadzono reformę walutową w strefie radzieckiej Lata 1945 – 1949 I KRYZYS BERLIŃSKI 24.06.1948 – 4.05.1949 Przebieg kryzysu • 23/24.06.1948 r. – Rosjanie zablokowali wszystkie lądowe drogi komunikacyjne łączące strefy zachodnie z zachodnim sektorem Berlina - został on pozbawiony surowców i żywności. • 28.06.1948 r. – państwa zachodnie podjęły decyzję o utworzeniu „mostu powietrznego”, którym dostarczano z Europy Zachodniej surowce i żywność do Berlina Zachodniego. • w lipcu 1948 r. rozwiązano Sojuszniczą Komendanturę Berlina. • w październiku 1948 r. powołano oddzielne władze miejskie dla Berlina Zachodniego. • w maju 1949 r. Rosjanie znieśli blokadę. www.historycy.org/4 Lata 1945 – 1949 POWSTANIE DWÓCH PAŃSTW NIEMIECKICH Premier Konrad Adenauer RFN 21.09.1949 NRD 7.10.1949 Prezydent Theodor Heuss Prezydent Wilhelm Pieck Premier Otto Grotewohl • 1.07.1948 r. wręczono parlamentom krajowym w strefach zachodnich Dokumenty Frankfurckie – do 1.09.1948 r. mają zwołać zgromadzenie konstytucyjne, które uchwali konstytucję przyszłych Niemiec. 1.09. powołano Radę Parlamentarną w Bonn • 8.04.1949 r. – przyłączono strefę francuską do Bizonii – powstała TRIZONIA • 8.05.1949 r. - Rada Parlamentarna uchwaliła konstytucje niemiecką, na mocy której przeprowadzono wybory i powołano najwyższe władze. • 14.08.1949 r. - wybory do Bundestagu • 21.09.1949 r. proklamowano powstanie Republiki Federalnej Niemiec Lata 1945 – 1949 Dawid Ben Gurion – 1. premier Izraela 1948-1954 POWSTANIE PAŃSTWA IZRAEL Chaim Weizmann – 1. prezydent Izraela 19491952 • 14 maja 1948 roku o godzinie 16.00, Dawid Ben Gurion odczytał w Tel Awiwie Deklarację Niepodległości • 15 maja 1948 roku – wybuch wojny izraelsko – arabskiej (Egipt, Syria, Liban, Irak , Transjordania napadły na nowe państwo) • 1949 r. – zakończenie działań wojennych • Izrael poszerzył swoje ziemie o: o zachodnią Galileę, zachodni Negew i część Jerozolimy. Projekt podziału Palestyny W 1947 r. Granice i terytoria państw w Palestynie po zakończeniu Wojny o Niepodległość - 1949 r. Lata 1945 – 1949 POWSTANIE ChRL Kuomintang Chińska wojna domowa 1927 – 1949 1931 – Japonia zajęła Mandżurię 1937 – Japonia zaatakowała centralne Chiny 1945 – wznowienie wojny domowej 1949 – Czang Kai – szek i jego zwolennicy przenieśli się na Tajwan i ogłosili dalsze funkcjonowanie Republiki Chińskiej 1.X.1949 – w Pekinie ogłoszono powstanie CHRL Komunistyczna Partia Chin Czang Kai Szek Chińska Republika Ludowa Republika chińska Mao Zedong Lata 1945 – 1949 Mercedes-Benz 170 Mercedes-Benz 170 Alfa Romeo 6C 2300 Villa DEste Fiat 1100 E Aston Martin DB1 Jaguar XK120 http://www.netcarshow.com Lata 1950 – 1959 WOJNA KOREAŃSKA 1950 - 1951 KRLD 1948 Kim Ir Sen 38 równoleżnik Republika Korei 1948 Li Syng Man Douglas MacArthur • 25 czerwca 1950 roku wojska Korei Północnej wkroczyły na terytorium Korei Południowej • Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła 27 czerwca wysłanie do Korei sił międzynarodowych • Do 5 września wojska KRL-D opanowały prawie cały półwysep • KRL-D i ZSRR za pośrednictwem Indii zaproponowały rokowania pokojowe • 15 września 1950 r. wojska amerykańskie przeprowadziły desant pod miastem Inch'ŏn i odzyskały utracone ziemie, a następnie zajęły 90% ziem Korei Północnej • 25 października do wojny przyłączyły się Chiny – kilkaset tysięcy Chińskich Ochotników Ludowych • w styczniu 1951 r. w ręce Chińczyków wpadł Seul • luty 1951 r. – kontrofensywa wojsk amerykańskich, które przekraczają 38 równoleżnik • 27 lipca 1953 w Panmundżonie podpisano rozejm • ustanowiono strefę demarkacyjną – po 2 km na pn i pd od 38 równoleżnika • w strefie demarkacyjnej miały stacjonować wojska państw rozjemczych (na pn Czesi i Polacy, a na pd Szwajcarzy i Szwedzi) Lata 1950 – 1959 ŚMIERĆ STALINA 5 marca 1953 r. Na XX Zjeździe KPZR w 1956 r. Nikita Chruszczow wygłosił referat, w którym: • potępił kult jednostki wprowadzony przez Stalina • oskarżył go o odejście od "leninowskich norm" • potępi zbrodnie ludobójstwa • zrehabilitował niektóre ofiary stalinizmu XX Zjazd KPZR rozpoczął "destalinizację" : • uwolniono milionów więźniów politycznych • rozpoczęły się procesy rehabilitacyjne, • zliberalizowano życie społeczne • złagodzono terror Nikita Chruszczow 1953 - 1964 Układ Warszawski ZSRR Lata 1950 – 1959 KONFLIKT SUESKI 1956 29.10. – 7.11.1956 r. Gamal AbderNaser • 1952 – obalenie króla Faruka I przez oficerów, na czele z Gamelem Abderem Naserem, który zostaje premierem • 1955 – umowa z W. Brytanią – ewakuacja żołnierzy brytyjskich z Egiptu • projekt budowy tamy na Nilu w Asuanie • 1956 – zablokowanie „kredytów asuańskich” na budowę tamy • 1956 – ogłoszenie nacjonalizacji Kanału Sueskiego • Zaplanowano, że Izrael dokona inwazji na Półwysep Synaj, zaś Francja i Wielka Brytania wystąpią jako "rozjemcy" i wkroczą do Egiptu aby "rozdzielić walczące strony", przejmując przy okazji kontrolę nad Kanałem Sueskim • 29.10.1956 r. – Izrael rozpoczął operację „Kadesz” • 30.10.1956 r. – ultimatum Francji i W. Brytanii • 31.10.1956 r. – początek bombardowań bryt. I franc. • 5 i 6.11.1956 r. – desant wojsk bryt. I franc. W strefie Kanału • Naser zablokował żeglugę w Kanale Sueskim • Arabia Saudyjska ogłosiła embargo na dostawy ropy naftowej do Francji i W. Brytanii oraz Izraela • XII.1957 – obce wojska wycofano z Egiptu • Płw. Synaj przeszedł pod tymczasową kontrolę międzynarodową ONZ Gamal Abder Naser ogłasza 26 lipca 1956 Nacjonalizację Kanału Sueskiego Kampania sueska www.pl.wikipedia.org Lata 1950 – 1959 POWSTANIE WĘGIERSKIE 1956 • 23.10.1956 – początek rewolucji – demonstracja studentów pod pomnikiem Józefa Bema popierających polskich robotników Manifestacja 300 000 ludzi przed parlamentem, żądających wolności słowa i poglądów, wolnej prasy, wolnych wyborów i pełnej niezależności od ZSRR oraz nominacji Imre Nagy na szefa rządu • 24.10. – 3.11. 1956 r. Nagy ogłasza : - koniec systemu jednopartyjnego. Zezwolono na działanie partii politycznych - wynegocjował opuszczenie przez wojska radzieckie Budapesztu - powołuje niekomunistycznych ministrów - wystąpienie z Układu Warszawskiego - zapowiedziano rewizje niekorzystnych dla Węgier układów gospodarczych - ogłoszenie neutralności Węgier • 3.11. – aresztowanie delegacji rządu węgierskiego podczas rozmów dotyczących wycofania wojsk radz. z Węgier • 4.11.w Szolnok, utworzono marionetkowy Węgierski Rewolucyjny Rząd Robotniczo-Chłopski z Jánosem Kádárem, który poprosił o interwencję ZSRR • 4.11. – 15.11. 1956 r. – inwazja ZSRR. Walki na terenie całego kraju • Impre Nagy został aresztowany, a następnie stracony (1958) 4.11.1956 – czołgi radz. W Budapeszcie Imre Nagy Janos Kadar www.pl.wikipedia.org Lata 1950 – 1959 RUCH PAŃSTW NIEZAANGAŻOWANYCH Założenia ruchu • Wywieranie wpływu na decyzje ONZ, • utrzymywanie niepodległości państw, • uchronienie się od satelizacji, • opór przeciwko przemocy i sile, • demokratyczne decydowanie (porozumienie w stosunkach międzynarodowych). Konferencja w Bandungu 18 – 24.04.1955 r. Kraje niezaangażowane uchwaliły deklarację zawierającą zasady współpracy międzynarodowej i opowiedziały się za likwidacją Kolonializmu oraz wyraziły wole pobudzenia gospodarczego krajów Azji i Afryki Dekolonizacja to proces uniezależniania się krajów i narodów spod wpływów kolonialistów oraz tworzenie nowych państw na terenach dawnych kolonii. Państwa należące do NAM. Państwa zaznaczone na jasnoniebiesko mają status obserwatorów Hadji Mohamed Suharto Jawaharlal Nehru Lata 1950 – 1959 DEKOLONIZACJA INDOCHIN Bao Dai Dien Bien Phu Vo Nguyen Giap Ho Chi Minh Wojna francusko – wietnamska Wietnam był kolonią francuską. 1941 – powstała Liga Walki o Niepodległość Wietnamu – Viet Minh, na czele której stał Ho Chi Minh. Przyszły Wietnam miał być republiką demokratyczną. Utworzono oddziały partyzanckie. Na czele sił wyzwoleńczych stanął Vo Nguyen Giap. 1945 – Japonia postanowiła proklamować niepodległość Wietnamu. Trzy prowincje: Annam, Tonkin i Kochinchina. Na czele państwa cesarz Bao Dai. 1945 – ogólnonarodowe powstanie. Utworzony przez Viet Minh Komitet Wyzwolenia Narodowego 2.09.1945 r. proklamował powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu. W wyborach Viet Minh uzyskał 76,6% mandatów. Francja uznała wybory na północy Wietnamu. Na południu chciano przeprowadzić referendum. 1946 – 1954 – francusko – wietnamska wojna o Wietnam. Przełomem była bitwa pod Dien Bien Phu (1954) 1954 – konferencja w Genewie. 20.07.1954 r. traktat rozejmowy. Wietnam podzielono wzdłuż 17 równoleżnika Wyznaczono termin wyborów na 1956 r. 1955 – na południu Wietnamu powstała Republika Wietnamu. Lata 1950 – 1959 DEKOLONIZACJA INDOCHIN Kambodża Podczas wojny światowej powstała organizacja Wolnych Khmerów 1945 – 1947 – wojna narodowo – wyzwoleńcza przeciwko Francji. 1947 – Kambodża monarchią konstytucyjną pod protektoratem Francji. 9.11.1953 – oddziały Wolnych Khmerów wkroczyły do Phnom Penh i ogłoszono niepodległość Kambodży. Książę Norodom Sihanouk abdykował . Stanął na czele Ludowego Stowarzyszenia Socjalistycznego, złożonego z postępowych partii politycznych. 1960 – Kambodża stała się republiką Laos 1945 – powstał Laotański Komitet Narodowy, ogłoszono konstytucję i zdetronizowano dynastię rządzącą. 1946 – do Laosu wkroczyły wojska francuskie. Proklamowano powstanie monarchii konstytucyjnej pod protektoratem Francji. 1946 – 1954 – wojna francusko – laotańska. Francuzi walczyli z partyzantami Pathet Lao. 1954 – konferencja genewska. W Laosie przeprowadzi się wybory. Nigdy tego nie zrobiono – Laos podzielono na część królewską i rządzoną przez Pathet Lao Lata 1950 – 1959 REWOLUCJA KUBAŃSKA Fulgencio Batista 1952 – 1959 dyktatura Fulgencio Batisty; Kubańczycy obywatelami „drugiej kategorii”. Dyktator oparł się na kapitale amerykańskim. Kuba rajem turystycznym dla Amerykanów. 26.07.1953 r. – Fidel Castro organizuje nieudany atak na koszary w Santiago de Cuba. 1955 – Castro na emigracji utworzył Ruch 26 lipca. 1956 – Castro i 82 żołnierzy ląduje na Kubie. Nie odnoszą sukcesu. 1956 – 1959 – Castro ukrywa się w górach i prowadzi walkę partyzancką, skupiając wokół siebie coraz więcej opozycjonistów. 1.10.1959 r. – oddziały Fidela Castro zajmują Hawanę. Castro przejmuje władzę: • przeprowadza reformę rolną • nacjonalizacja własności obywateli innych państw • nacjonalizacja rafinerii należących do towarzystw naftowych • nacjonalizacja pogorszyła stosunki z USA. Fidel Castro znalazł poparcie w ZSRR. Jego reżim nabrał cech komunistycznych. Fidel Castro Ernesto Che Guevara Flaga ruchu 26 lipca Lata 1950 – 1959 MUZYKA Paul Anka Neil Sedaka Doris Day Frank Sinatra Elvis Presley Nat King Cole Cliff Richard i The Shadows The Platters Lata 1950 – 1959 http://www.netcarshow.com Chevrolet Nomad 1957 Chevrolet corvette 1958 Mercedes Benz 220a 1954 Alfa Romeo 1954 Aston Martin 1957 Citroen DS Mrcedes 300 SL 1955 Lata 1960 – 1969 SAMOLOT U-2 Na pokładzie znajdowały się urządzenia radiolokacyjne i fotograficzne umożliwiające obserwację obiektów położonych do 480 km w bok od samolotu. Wiele urządzeń znajdowało się w stałych zasobnikach w skrzydłach. Lockheed U-2 - amerykański wysokościowy samolot rozpoznawczy 1 maja 1960 r. radzieckie rakiety przeciwlotnicze S-75 strąciły samolot pilotowany przez Francisa Gary'ego Powersa w pobliżu Swierdłowska (obecnie Jekaterynburg) ZSRR oskarżył USA o szpiegostwo. Francis Gary Powers Lata 1960 – 1969 II KRYZYS BERLIŃSKI • RFN nie uznał istnienia NRD. Konrad Adenauer uznał rząd RFN za jedyny rząd, który może reprezentować naród niemiecki. • Tysiące Niemców udawało się na emigrację przechodząc do zachodnich sektorów Berlina • W kulminacyjnym okresie ponad 1000 osób dziennie uciekało na Zachód. 12 sierpnia ich liczba przekroczyła cztery tysiące. • 13 sierpnia 1961 władze NRD zamknęły przejścia do Berlina Zachodniego .zapobiegających ucieczce najlepszych specjalistów NRD na Zachód. • NRD zostało izolowane od świata zewnętrznego. • 1969 – nowym kanclerzem RFN został Willy Brandt, który rozpoczął tzw. politykę wschodnią. W 1972 r. RFN nawiązały stosunki z NRD. Nikita Chruszczow Erich Honecker Wiily Brandt Lata 1960 – 1969 KRYZYS KUBAŃSKI Fidel Castro i Nikita Chruszczow Podczas spotkania w Moskwie Nikita Chruszczow J.F. Kennedy Inwazja w Zatoce Świń od 17 do 19 kwietnia 1961 roku • Rząd USA wspierał kubańskich emigrantów • 13.04.1961 r. 12 tysięcy ochotników kubańskich wyekwipowanych przez USA przeprowadziło desant w Zatoce Świń (Playa Giron). Celem było wywołanie powstania. Zwyciężyły wojska rządu Castro. Aresztowano 100 tys. członków opozycji. Zatoka Świń Kryzys rakietowy 1962 r. 1962 – wizyta Fidela Castro w Moskwie. Nikita Chruszczow obiecuje pomoc wojskową. 07.1962 – na Kubę wysłano wojska radzieckie, doradców wojskowych i rozpoczęto budowę wyrzutni rakietowych skierowanych na amerykańskie miasta. 1962. – USA ogłosiły morską blokadę wyspy. 10.1962 – ultimatum Prezydenta Kennedyego w sprawie likwidacji instalacji rakietowych. Nikita Chruszczow wycofał rakiety. Między Białym Domem a Kremlem zainstalowano tzw. gorącą linię umożliwiającą szybkie porozumienie przywódców USA i ZSRR. Kennedy i Chruszczow Wiedeń 1961 Lata 1960 – 1969 WOJNA W WIETNAMIE Viet Minh USA zgodnie z doktryną „powstrzymywania” nie chciały dopuścić do utraty Indochin na rzecz komunistów. Groziło to rozszerzeniem wpływów komunistycznych w Indonezji czy w Indiach. Na początku lat 60-ych doszło do zaognienia stosunków między supermocarstwami. USA poparły ekonomicznie i militarnie ( doradcy wojskowi, dostawy sprzętu) Republikę Południowego Wietnamu, której rząd był prozachodni. Dążenie Wietnamu Północnego do połączenia z Wietnamem Południowym – od 1957 r. DRW wysyłała Do Wietnamu Południowego oddziały partyzanckie. 1960 – utworzono Ludowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego. 1963 – pierwsze zwycięstwo LFWWP nad wojskami rządowymi. 1964 – interwencja wojsk amerykańskich (Wietnam Południowy był członkiem SEATO). Północnowietnamskie kutry torpedowe zaatakowały amerykański niszczycie w Zatoce Tonkijskiej W odpowiedzi prezydent Lyndon Johnson wydał rozkaz bombardowania Wietnamu Północnego. Liczba żołnierzy amerykańskich w Wietnamie zaczęła się zwiększać. W 1968 r. osiągnęła 500 tys. Komuniści przerzucili swoje oddziały partyzanckie do Kambodży i Laosu. Walki na terenie Wietnamu trwały nieprzerwanie od 1964 – 1973 roku. 1972 – Richard Nixon zapowiedział wycofanie wojsk amerykańskich z Wietnamu. Po zwycięstwie wietnamskiej ofensywy Tet prezydent Johnson postanowił zakończyć konflikt zbrojny i rozpoczął rokowania pokojowe w Paryżu. 1973 – podpisano porozumienie o zakończeniu działań wojennych. 1973 – wybucha wojna domowa. 30.04.1975 – wojska Ludowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu wkraczają do Sajgonu 1976 – powstała Socjalistyczna Republika Wietnamu – kraj został zjednoczony. Lata 1960 – 1969 PRASKA WIOSNA 1968 Po XX Zjeździe KPZR nie doszło w CSRS odwilży. Program KPCz był stalinowski. Pisma literackie: praskie „Literarni Noviny” i bratysławskie „Kulturni Żivoti” stały się areną dyskusji politycznych. 1960 – zniesiono odrębność Słowacji. Czechizacja Słowacji. O1.1968 – Antonin Novotny, I sekretarz KPCz ustąpił ze stanowiska I sekretarzem został Aleksander Dubcek, przywódca liberałów. Program „socjalizmu z ludzką twarzą” Przeprowadzono reformy: • zniesiono cenzurę • otwarto granice • zapowiedziano reformy gospodarcze 03.1968 – powstały ugrupowania reformatorskie: Klub Zaangażowanych Bezpartyjnych i K 231. Powstała Rewolucyjna Socjalistyczna Partia Czechosłowacji – socjaldemokratyczna. 04.1968 – żądanie zwołania nadzwyczajnego posiedzenia KPCz. 27.06.1968 – opublikowano Manifest dwóch tysięcy słów atakujący politykę komunistów czeskich i słowackich. 07.1968 – KPCz odrzuciło list 5 partii komunistycznych – ingerencja 20/21.08.1968 – do CSRS wkroczyły wojska Układu Warszawskiego, w tym PRL doktryna Breżniewa Aleksander Dubcek ustąpił z funkcji I sekretarza. 17.04.1969 – I sekretarzem KPCz został Gustaw Husak Aleksander Dubcek Breżniew i Gustav Husak Lata 1960 – 1969 WOJNA SZEŚCIODNIOWA 5-10.06.1967 Król Jordanii Husajn i premier Egiptu Gamal Abdel Naser Podpisują sojusz wojskowy 30.05.1967 r. Przebieg konfliktu • maj 1967 – remilitaryzacja Płw. Synaj – premier Egiptu nakazał wycofanie wojsk ONZ z Synaju • zawarcie układu między Egiptem Syrią i Jordanią skierowanego przeciwko Izraelowi • 5.06. – wybuch konfliktu – Izrael uprzedził atak państw arabskich; w ciągu 6 dni Izrael rozbił armię egipską, syryjską i jordańską oraz zajął: - Płw. Synaj i strefę Gazy kosztem Egiptu - Zachodni Brzeg Jordanu i stare miasto w Jerozolimie kosztem Królestwa Jordanii - Wzgórza Golan i Samarię kosztem Syrii • 17 czerwca 1967 ministrowie spraw zagranicznych trzynastu państw arabskich proklamowali w Kuwejcie utworzenie wspólnego frontu walki przeciwko izraelskiej agresji. Postanowiono, że z Izraelem nie będzie żadnych negocjacji, nie będzie traktatu pokojowego i nikt nie uzna istnienia tego państwa • kraje arabskie zażądały opuszczenia zajętych przez niego terytoriów • wprowadzenie embarga na eksport ropy naftowej do Izraela, a także krajów, które go poparły w czasie wojny • Kanał Sueski został zamknięty na 7 lat dla ruchu statków www.pl.wikipedia.org Lata 1960 – 1969 MUZYKA Scott McKenzie The Beatles The Rolling Stones Roy Orbison Frank Sinatra Janis Joplin Paul Simon and Art Garfunkel The Moody Blues Procol Harum Lata 1960 – 1969 Jaguar Typ - E Ford Thunderbird 1960 Chevrolet Corvette Manta 1965 Aston Martin DBS 1967 Porsche 911 1964 Mercedes 230 SL 1963 Alfa Romeo Spider 1967 http://www.netcarshow.com Lata 1970 – 1979 WOJNA DOMOWA W KAMBODŻY Pola śmierci w Choeung Ek. 1954 – na czele państwa staje Norodom Sihanouk. Polityka zachowania suwerenności i neutralności wobec DRW i ChRL. 03.1970 – władze objął marszałek Lon Nol, który opowiedział się po stronie USA Początek walki przeciwko Czerwonym Khmerom. 1973 – wycofanie się oddziałów amerykańskich. 17.04.1973 – Czerwoni Khmerzy zdobywają Phnom Pehn. Premierem został Pol Pot. Kambodża – Kampucza System komunistyczny Czerwonych Khmerów: • przekształcenie Kampuczy w kraj rolniczy – wysiedlenie wszystkich ludzi z miast • utworzenie obozów pracy niewolniczej • wystąpiono przeciwko wszystkim religiom, mniejszościom narodowym i inteligencji • utworzono obozy indoktrynacji dla dzieci 1975 – 1979 – ludobójstwo – zginęło 3,5 mln ludzi – ponad połowa mieszkańców. 01.1979 – okupacja wietnamska. Przeciwko Wietnamowi wystąpiły: Narodowa Armia Kampuczy (Czerwoni Khmerzy), Narodowa Armia Sihanouka Błękitni Khmerzy. 1982 – utworzono demokratyczny rząd Kampuczy – koalicyjny. 1987 – 1990 – wycofanie wojsk wietnamskich z Kampuczy. www.espionageinfo.com/Int-Ke/Interrogation-To... www.historyplace.com/.../genocide/pol-pot.htm Pol Pot Czerwoni Khmerzy Obóz w Cheung Ek Lata 1970 – 1979 Izraelski most pontonowy na Kanale Sueskim . WOJNA JOM – KIPPUR 6 – 22.10.1973 r. Izraelski czołg M51-Sherman (źródło: IDF) Izraelski czołg na Wzgórzach Golan (źródło: AP) Jom Kippur – najważniejsze święto żydowskie = Dzień Pojednania 6.10. – niespodziewany atak sił egipsko – syryjskich na Izrael; celem było odzyskanie Wzgórz Golan przez Syrię i Płw. Synaj przez Egipt 24.10. – podpisanie zawieszenia broni pod patronatem ONZ przywróciło sytuację sprzed wojny ale konflikt polityczny nie został rozwiązany. Państwa arabskie protestując przeciwko udzieleniu pomocy Izraelowi, podniosły ceny ropy naftowej: 16.10.1973 r. o 70%, a 23.12.1973 o dalsze 128%, czym doprowadziły do wybuchu największego kryzysu paliwowego na świecie (1974 – 1976) 18.01.1974 – Izrael zgodził się na wycofanie wojsk z zachodniego brzegu Kanału Sueskiego; Kanał został udostępniony dla żeglugi międzynarodowej w 1975 r. 1977 – wizyta premiera Egiptu Anwara Sadata w Izraelu – przedstawienie planu pokojowego. Zgodnie z nim Izrael miał się wycofać z terytoriów zajętych podczas wojny sześciodniowej, wyrazić zgodę na powstanie państwa palestyńskiego i zagwarantować granice wszystkich państw regionu. www.izrael.badacz.org/historia/jom_kipur.html Lata 1970 – 1979 TERROZRYZM PALESTYŃSKI OWP Al - Fatah Hezbollah Hamas Dżihad Terroryzm – metoda walki politycznej polegająca na selektywnym bądź kompleksowym stosowaniu przemocy wobec przeciwników politycznych dla uzyskania żądanych celów. Terroryzm jako metodę walki podjęły ugrupowania arabskie po II wojnie światowej. • metody walki – zamachy bombowe, morderstwa polityczne, porywanie samolotów z zakładnikami bądź pojedynczych osób • organizacje dążące do zniszczenia Izraela i powstania niepodległej Palestyny: - Czarny Wrzesień – najsłynniejszą akcją tej grupy było wymordowanie izraelskiej ekipy olimpijskiej na olimpiadzie w Monachium w 1972 r. - Al Fatah = Zwycięstwo – stanowi część OWP - Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny - Hezbollah = Święta Wojna – ostrzeliwali terytorium Izraela z terytorium Libanu - Hamas - Dżihad www.izrael.badacz.org/historia Lata 1970 – 1979 UKŁADY W CAMP DAVID Kolejne etapy wycofywania izraelskich wojsk z Półwyspu Synaj. Lata 1975-1982. Podpisanie Porozumienia Camp David: Menachem Begin, Jimmy Carter i Anwar Sadat 17.09.1978 r. – układy w Camp David (USA) miedzy Egiptem (Anwar Sadat) a Izraelem (Menachem Begin): (1) Izrael zobowiązał się wycofać swoje wojska z Płw. Synaj w ciągu trzech lat. Ostateczny pokój miały być podpisany w trzy miesiące po rozpoczęciu ewakuacji wojsk izraelskich. (2) ogłoszono plan pokojowy dla Bliskiego Wschodu. zapowiedziano: - utworzenie samorządu palestyńskiego na terytoriach okupowanych przez Izrael (Zachodni Brzeg Jordanu, strefa Gazy), z których zostałyby wycofane wojska izraelskie - miały się rozpocząć rozmowy pokojowe między Egiptem, Izraelem, OWP i Jordanią - nie rozstrzygnięto podziału Jerozolimy 26.03.1979 – Waszyngton – egipsko – izraelski układ pokojowy - ostateczne wycofanie wojsk izraelskich z Płw. Synaj - ustalono liczbę żołnierzy egipskich i izraelskich, którzy mogą stacjonować na terenach strategicznie ważnych (Kanał Sueski, granica Izraela i Egiptu) - nawiązanie stosunków dyplomatycznych między obu państwami - negocjacje w sprawie terenów okupowanych miały się rozpocząć w ciągu roku od chwili podpisania pokoju - nad wypełnianiem postanowień miały czuwać oddziały ONZ Skutki: kraje arabskie wykluczyły Egipt z OPEC (Organizacja Państw Eksporterów Ropy Naftowej) i nie uznały powyższego układu Lata 1970 – 1979 WOJNA W AFGANISTANIE 1978 - 1986 Wojska radzieckie w Afganistanie Mohammad Daud Prezydent Afganistanu 1973 - 1978 Nur Mohammed Taraki Prezydent Afganistanu 1978 - 1979 Babrak Kamal Prezydent Afganistanu Wybrany przez ZSRR Afganistan - monarchia. Utrzymywano dobre stosunki z ZSRR i USA. Mohammed Daud podjął próbę uniezależnienia Afganistanu od ZSRR. 27.04.1978 r. – komunistyczny zamach stanu. Władzę przejmuje Nur Mohammed Taraki. Ogłosił program radykalnych reform – industrializacja i laicyzacja kraju. Terror i propaganda antyreligijna doprowadziły do wybuchu wojny domowej. Czynnikiem łączącym wszystkich był islam. 1979 – opozycja zajęła miasto Herat i wymordowała wszystkich doradców radz. oraz osoby w strojach europ. Na wniosek rządu afgańskiego Rosjanie zbombardowali Herat – zginęło ok. 25.000 ludzi. Masowy terror wymierzony w opozycję i inteligencję. W obozach koncentracyjnych zginęło ok..100 tys. 15.08. – wymordowanie w bestialski sposób Hazarów spowodowało wybuch ogólnonarodowego powstania przeciw rządowi, którego nie można było powstrzymać. 10.09. – przewrót wewnątrz komunistycznej partii Afganistanu. Władzę przejął Hafizullah Amin. 12.1979 – interwencja radziecka – Armia radziecka wkroczyła do Afganistanu. Mianowali Prezydentem Babraka Kamala, agenta KGB. Rosjanie prowadzili wojnę totalną z partyzantką antykomunistyczną (mudżahedinami). Pacyfikacja ludności cywilnej – odpowiedzialność zbiorowa. Zginęło ok.. 1 500 000 1986 – czasowe przerwanie działań wojennych 1986 – 1989 - stopniowe wycofywanie wojsk radzieckich z Afganistanu. Lata 1970 – 1979 REWOLUCJA IRAŃSKA 1979 Szach Reza Pahlawi z żoną 1959 – szach zaczął ograniczać wpływy alimów i zamykać islamskie szkoły. Zrównał w prawach kobiety i mężczyzn, dopuszczał do urzędów przedstawicieli mniejszości religijnych, wzorował się na Zachodzie i pozwalał na sprzedaż alkoholu. Chciał w szybkim tempie „zeuropeizować” Iran. 1963 - szach Reza Pahlawi ogłosił "białą rewolucję" – program "reform” – zwiększenie armii, nawiązanie przyjaznych stosunków z Izraelem, przekształcenie Iranu w potęgę gosp. Protesty duchowieństwa islamskiego doprowadziły do masakry i aresztowań. Rudollah Chomeini został wygnany z kraju. Chomeini kierował oporem w kraju wysyłając kasety magnetofonowe ze swoimi przemówieniami. Szach wprowadził terror przy pomocy tajnej policji SAVAK. 1978 – demonstracje przeciwko „zgniliźnie” Zachodu. Śmierć demonstrantów. Msze żałobne przekształcały się w demonstracje, w których ginęli kolejni protestujący. Demonstrujący niszczą luksusowe hotele, kina itp.. wrzesień 1978 – w związku z silnymi protestami szach wprowadził stan wojenny. grudzień 1978 – pięć milionów ludzi zgromadziło się na gigantycznej demonstracji, uczestnicy domagali się usunięcia szacha i ustanowienia republiki islamskiej. 16.01.1979 – szach uciekł z kraju wraz z rodziną, większość zachodnich specjalistów zrobiła to samo. 1 lutego 1979 – ajatollah Chomeini wrócił do kraju. 1 kwietnia 1979 – proklamowano Islamską Republikę Iranu. 4 listopada 1979 – studenci zajęli amerykańską ambasadę w Teheranie, wzięli 66 zakładników, (z czego 13 od razu zwolniono). Spowodowało to izolację kraju na arenie międzynarodowej. Ajatollah Chomeini Ahmadineżad z amerykańskimi z akładnikami w 1979 r., Lata 1970 – 1979 MUZYKA Deep Purple 1970 Deep Purple Boney M Rod Steward The Mamas and the Papas Bob Dylan The Beatles The Rolling Stones Led Zepplin Queen The Alans Parsons Project ELO Jimmi Hendrix Janis Joplin Pink Floyd ABBA Bee Gees John Lennon Lata 1970 – 1979 Chevrolet Camaro 1975 Mercedes-Benz 280 E Ford Mustang (1972) Mercedes-Benz 280 E Ford Mustang (1972) Jaguar Typ – E 1974 Alfa Romeo Montreal 1970 http://www.netcarshow.com