Transcript Tętno, Ciśnienie Tętnicze Fizjologia Człowieka TĘTNO JEST TO SPOWODOWANE PRZEZ SKURCZ SERCA WYCZUWALNE UDERZENIE O ŚCIANĘ NACZYNIA FALI KRWI, KTÓRA PRZEPŁYNĘŁA PRZEZ UKŁAD TĘTNICZY.

Tętno, Ciśnienie Tętnicze
Fizjologia
Człowieka
TĘTNO
JEST TO SPOWODOWANE
PRZEZ SKURCZ SERCA
WYCZUWALNE UDERZENIE
O ŚCIANĘ NACZYNIA FALI
KRWI, KTÓRA
PRZEPŁYNĘŁA PRZEZ
UKŁAD TĘTNICZY.
TĘTNO

WYCZUWA SIĘ TAM, GDZIE
TĘTNICE PRZEBIEGAJĄ
POWIERZCHOWNIE I GDZIE
MOŻNA DOCISNĄĆ JE DO
TWARDYCH STRUKTUR
TKANKOWYCH.
POMIARU TĘTNA
DOKONUJEMY W CELU WYKRYCIA
ZABURZEŃ W ZAKRTESIE:



LICZBY(CZĘSTOŚCI),
NAPIĘCIA(SIŁY),
MIAROWOŚCI(RYTMU)
TĘTNA.
TĘTNO BADAMY




METODĄ PALPACYJNĄ,
ZA POMOCĄ STETOSKOPUOSŁUCHUJĄC CZYNNOŚĆ
SERCA,
PO PODŁĄCZENIU
CHOREGO DO APARATURY
MONITORUJĄCEJ,
METODĄ ELEKTRONICZNĄ.
miejsca badania tętna:



Tętnica promieniowa, (typowo)
Tętnica szyjna,udowa, ramienna,
nad koniuszkiem serca(w stanach
nagłych),
Tętnica grzbietowa stopy,
podkolanowa, piszczelowa tylna
(w zaburzeniach krążenia
obwodowego).
SZYBKOŚĆ TĘTNA
CZYLI ILOŚĆ
UDERZEŃ NA
MINUTĘ,
UZALEŻNIONA JEST
OD WIEKU
BADANEGO.
Wartości prawidłowe tętna:
wiek
. wart.uderzeń/min
noworodek
140
1-6. m.ż
130
6-12.m.ż
115
1-2.r.ż
110
2-6.r.ż
103
6-10.r.ż
95
10-14.r.ż
85
dorośli
64-72
PRAWIDŁOWE TĘTNO
CHARAKTERYZUJE:


SIŁA I MIAROWOŚĆ CZYLI
WSZYSTKIE UDERZENIA MAJĄ
JEDNAKOWĄ SIŁĘ, A PRZERWY
MIĘDZY NIMI SĄ RÓWNE .
NAPIĘCIE PRAWIDŁOWE JEST
WTEDY, GDY PULS W NACZYNIU
TĘTNICZYM JEST DOBRZE
WYCZUWALNY, PRZY CZYM
TĘTNICA JEST ELASTYCZNA.
Czynniki powodujące wzrost
szybkości tętna:
FIZJOLOGICZNE:
 WIEK,
 STANY EMOCJONALNE,
 WYSIŁEK FIZYCZNY,
 SPOŻYCIE ALKOHOLU,
NIKOTYNY U LUDZI
MŁODYCH.
Czynniki powodujące wzrost
szybkości tętna:
PATOLOGICZNE:
 Choroby gorączkowe (wzrost temp.
O 1ºC powoduje wzrost tętna
o 10-20 u/min.),
 Choroby serca (niewydolność
krążenia, nerwica),
 Hipowolemia.
Czynniki powodujące
zwolnienie tętna:
Fizjologiczne:
 Sen,
 Pozycja leżąca,
 U sportowców.
Czynniki powodujące
zwolnienie tętna:
Patologiczne:
 Wzmożone RR śródczaszkowe,
 Zatrucia pochodzenia
wewnętrznego(mocznica),
 Zatrucia pochodzenia zewnętrznego
( np. grzybami),
 Hipotermia.
Niemiarowość tętna może być
spowodowana:
 Przyśpieszaniem i
zwalnianiem oddechów,
 Zmęczeniem, nadużywaniem
kawy, alkoholu,
 Uszkodzeniem mięśnia
sercowego.
NAPIĘCIE TĘTNA
 UWARUNKOWANE
JEST STANEM
NACZYŃ
KRWIONOŚNYCH I
ILOŚCIĄ KRĄŻĄCEJ
KRWI!
OCENA TĘTNA
 SZYBKOŚĆ
TĘTNA
MIERZY SIĘ PRZEZ 15
SEK. A UZYSKANY
WYNIK MNOŻY
PRZEZ 4.
BRADYKARDIA TO
ZWOLNIENIE
CZYNNOŚCI SERCA
PONIŻEJ 60
UDERZEŃ / MINUTĘ.
TACHYKARDIA TO
PRZYŚPIESZENIE
CZYNNOŚCI SERCA
POWYŻEJ 100
UDERZEŃ /MINUTĘ.
ARYTMIA TO
 TĘTNO
NIEMIAROWE.
 ABY OCENIĆ
NIEMIAROWOŚĆ
TĘTNA NALEŻY BADAĆ
PRZEZ 1 MIN.
TACHYARYTMIA TO
TĘTNO
NIEMIAROWE I
PRZYŚPIESZONE
BRADYARYTMIA TO
TĘTNO
NIEMIAROWE I
ZWOLNIONE.
WYRÓŻNIAMY
NIEMIAROWOŚĆ:



Ekstrasystoliczną (skurcze dodatkowe,
zanim skończy się faza rozkurczu),
Oddechową( okresowe zwalnianie i
przyśpieszanie akcji serca zależnie od
fazy oddychania,
Całkowitą(zupełnie niemiarowe tętno
występujące w migotaniu przedsionków
wskutek wad mitralnych).
TĘTNO


NITKOWATE to tętno słabe ledwo
wyczuwalne pod palcami np. w
krwotoku,
TWARDE, drutowate, mocno
wyczuwalne pod palcami występuje
np. w miażdżycy, nadciśnieniu
tętniczym.
Najczęstsze błędy przy badaniu
tętna to:



Niewłaściwe ułożenie opuszek
palców nad tętnicą,
Wyczucie własnego tętna przez
osobę badającą,
Niedokładne określenie czasu
pomiaru.
CIŚNIENIE TĘTNICZE
CIŚNIENIE TĘTNICZE KRWI :
JEST SIŁĄ, JAKĄ
PRZEPŁYWAJĄCY
STRUMIEŃ KRWI
WYWIERA NA ŚCIANY
ELASTYCZNYCH
NACZYŃ
KRWIONOŚNYCH.
POMIAR RR TĘTNICZEGO
 WYKONUJE SIĘ ZWYKLE
NA TĘTNICY
RAMIENNEJ!
 ZA POMOCĄ APARATÓW
(RTĘCIOWE,
SPRĘŻYNOWE,
ELEKTRONICZNE).
WYRÓŻNIA SIĘ :
CIŚNIENIE
MAKSYMALNE CZYLI
SKURCZOWE,
 CIŚNIENIE MINIMALNE
CZYLI ROZKURCZOWE.

CIŚNIENIE TĘTNICZE KRWI
ZALEŻY OD:






SIŁY SKURCZOWEJ SERCA,
ILOŚCI KRĄŻĄCEJ KRWI,
OPORÓW, JAKIE STAWIAJĄ
ŚCIANY NACZYŃ,
PORY DNIA,
NASILENIA CZYNNOŚCI
ODDCHOWEJ,
AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I
UMYSŁOWEJ.
WARTOŚCI PRAWIDŁOWE RR
TĘTNICZEGO WG RIVA-ROCCI:
NOWORODKI (SKURCZ.) 60-80 mmHg,
Niemowlęta (skurcz.)
80-85 mmHg,
Małe dzieci(skurcz)
80-100 mmHg,
Nastolatki(skurcz/rozk.) 120/80 mmHg,
dorośli(skurcz/rozkur)
110-139/65-94 mmHg.
Według WHO granicę
oddzielającą ciśnienie
prawidłowe od
podwyższonego u
dorosłych stanowi
wartość
140/90 mmHg.
Czynniki podwyższające wartość RR:
Fizjologiczne:
 Reakcje emocjonalne badanego,
 Wysiłek fizyczny przed
badaniem,
 Wypicie kawy,
herbaty,wypalenie papierosa
przed badaniem.
Czynniki podwyższające wartość RR:
Patologiczne:
 Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze,
 Choroby kłębuszków nerkowych,
 Zatrucia ciążowe,
 Prawostronna niewydolność krążenia,
 Otyłość,
 Ból.
Czynniki obniżające wartość RR:
Fizjologiczne:
 Spożycie posiłku przed
badaniem,
 Wysoka temperatura otoczenia,
 Wahania ciśnienia
atmosferycznego.
Czynniki obniżające wartość RR:
Patologiczne:
Odwodnienie,
Wstrząs.
Ciśnienie krwi mierzy się



Metodą opracowaną przez uczonego
włoskiego RIVA-ROCCI,
Za pomocą sfignomanometru,
Można też dokonywać pomiarów za
pomocą ultradźwięków (Dopplerechosonda) lub metodą Holtera.
Metody pomiaru RR:




palpacyjną, bez słuchawek (tylko
wartość skurczowa),
osłuchową, za pomocą
ciśnieniomierza rtęciwego,
sprężynowego,
Automatyczną ( monitor),
Inwazyjną (za pomocą cewnika
umieszczonego wewnątrz naczynia).
OCENA RR:
 HIPOTONIA
TO
NIEDOCIŚNIENIE,
 HIPERTONIA TO
NADCIŚNIENIE.
Błędy techniczne przy badaniu:



Niesprawny sprzęt, badaniu :
Ograniczony słuch badającego,
Nieprawidłowa technika np.: mankiet nie
znajduje się na wysokości poziomu serca
pacjenta, mankiet założony na rękaw,
niewłaściwy rozmiar mankietu, niepodparte
przedramię pacjenta, zbyt szybkie
wypuszczanie powietrza z mankietu,
zaokrąglanie odczytów, niezachowanie
krótszych niż 2-3 min. odstępów czasowych
między kolejnymi pomiarami.