Transcript MODEL RACJONALNY DECYDOWANIA Teoria gier. Cz. 1. Dr hab. Jacek Ziółkowski Geneza teorii gier  Gry wojenne – modele symulacyjne pola walki  Matematyczna teoria.

MODEL RACJONALNY DECYDOWANIA
Teoria gier. Cz. 1.
Dr hab. Jacek Ziółkowski
Geneza teorii gier
 Gry wojenne – modele symulacyjne pola walki
 Matematyczna teoria gier od XVII w. B. Pascal
 John von Neumann, Oskar Morgenstern, Theory of games and
economic behavior - 1944
Nagrody Nobla z dziedziny teorii gier:
 1975 L. Kantorowicz, T. C. Koopmans
 1972: K.J. Arrow
 1983: G. Debreu
 1994: J. Nash, J. Harsanyi, R. Selten
 2005: R. Aumann, T. Schelling
 2007: L. Hurwicz, E. Maskin, R. Myerson
Zastosowanie teorii gier
 jako metoda badawcza,
 jako teoria skutecznego działania
 jako teoria skutecznego rozwiązywania
konfliktów.
 Jako metoda analityczno-prognostyczna
Założenia teorii gier
 „teoria gier pozwala zrozumieć co to znaczy działać
inteligentnie i opierać własną politykę na
inteligentnym przewidywaniu reakcji innych
inteligentnych ludzi na naszą politykę".- J. Harsanyi
 Teoria gier, jako teoria takich właśnie sytuacji,
sformułować ma zalecenia racjonalnego i
skutecznego działania, przy założeniu, że drugi
uczestnik jest również racjonalny.
Teoria gier pojęcia
 Uczestnicy
 Interesy
 Sprzeczność interesów
 Strategie
 Wyniki
 Działania
 Zasady
 Racjonalność
Podstawowe strategie
 strategia pokojowa (P). – „miękka”:
Geneza strategii pokojowej
Efekty
Strategia pokojowa a warunki polityki
 strategia wojenna (W). – „twarda”:
Geneza
Efekty
Polityka jako stan wojny
MOŻLIWOŚCI TEORII GIER W WYJAŚNIANIU DECYZJI
POLITYCZNYCH
 Uczestnicy
 Interesy
 Sprzeczność interesów
 Strategie
 Wyniki
 Działania
 Zasady
 Racjonalność
Zachowania racjonalne i nieracjonalne
 Zachowania racjonalne:
Ograniczenia racjonalności
 Zachowania nieracjonalne
 Zachowania emocjonalne
 Casus zachowań aracjonalnych
Typy racjonalności:
 Kooperatywna (P)
 Indywidualna (P i W)
 Rywalizacyjna (W)
Gry polityczne
W grach politycznych najważniejszym problemem
pozostają sytuacje, w których:
 informacja jest niepełna,
 uczestnicy nie wiedzą kto jeszcze gra,
 jakie mają interesy i hierarchię preferencji mają
inni gracze,
 jakie będą wyniki starcia różnych strategii
 jaką skłonność do ryzyka wykazują pozostali
gracze.
Postacie zapisu gry: normalna
Zakład o Boga Pascala
Drzewo topologiczne
Postać rozwinięta gry
Wypłaty w grach
 Zasada maksymalizacji użyteczności:
 Użyteczność indywidualistyczna a kolektywna
 Użyteczność rywalizacyjna
 Teoria gier a gry polityczne vide: teatralizacja
 Rodzaje wypłat:
 Horyzont czasowy
 Wymiar wypłat:
 Materialne
 Militarne
 Potęgocentryczne
 Prestiżowe
 inne
Politologiczne zarzuty wobec teorii gier
 Nie bada genezy sprzeczności interesów
 Nie jest teorią naukową
 Nie ma zastosowania gdy:
 Nie wiadomo ilu jest graczy
 Nie wiadomo jako są zasady
 Nie wiadomo jakie interesy mają gracze
 Nie wiadomo jak jest ich matryca użyteczności
 Gracze nie zachowują się racjonalnie
Błędy polityczne
 Błędy teoretyczne:
Błąd koncepcji, idei
Błędy mispercepcji (np.: wartości, interesów)
Błędy metodologiczne a błędy efektów
Problemy błędów typu long-term
 Błędy praktyczne:
Niesprawne działanie
Rutyna - vide: syndrom wyuczonej bezradności
 Brak wprawy, doświadczenia
Racjonalność decyzji
 Typy racjonalności:
Rzeczowa
Metodologiczna
Optymalizacja decyzji: kryteria
Aksjologiczna
Prakseologiczna
Społeczna
Organizacyjna
Nieracjonalność graczy politycznych
 Ograniczenia wiedzy
 Determinanty emocjonalne
 Ograniczenia metodologiczne
 Ograniczenia organizacyjne np.: biurokracja
 Niepewność sytuacyjna – turbulencja
 Problemy z określeniem strategii innych graczy
 Problemy antycypacyjne – błędy a posteriori