Transcript دانلود اسلاید ۴ غول منظومه شمسی - باشگاه نجوم ساری Sari Astronomy Club

‫چهار غول بزرگ منظومه شمسی‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫مشتری(برجیس)‪(jupiter),‬‬
‫زحل(کیوان)‪(saturn),‬‬
‫اورانوس‪(uranus),‬‬
‫نپتون‪(neptune),‬‬
‫باشگاه نجوم ساری‬
‫‪www.SariSky.ir‬‬
‫مشتری‪:‬‬
‫‪ < 815,000,000 km‬فاصله از خورشيد < ‪740,900,000km‬‬
‫قطر استوايي ‪142,800km :‬‬
‫خروج از مركز مدار ‪048/0:‬‬
‫جرم ‪899/1 × 1027 kg :‬‬
‫چگالي ‪ 32/1 :‬برابر چگالي آب‬
‫سرعت گريز ‪6/59 km/s :‬‬
‫مدت چرخش استوايي ‪ 841/9 :‬ساعت‬
‫تمايل محور ‪ 12/3 :‬درجه‬
‫نسبت بازتاب ‪5/0 :‬‬
‫فشردگي قطبين ‪0/0,637:‬‬
‫مدت گردش نجومي ‪ 86/11 :‬سال زمينی‬
‫نگاه کلی‬
‫‪ ‬معموال مشتری چهارمین شی درخشان آسمان میباشد (بعد از خورشید‪ ،‬ماه و‬
‫ناهید) اگرچه گهگاه بهرام درخشانتر بهنظر میآید‪.‬‬
‫‪ ‬جرم مشتری ‪ ۲٫۵‬بار از مجموع جرم سیارات سامانه خورشیدی بیشتر است‪.‬‬
‫جرم مشتری ‪ ۳۱۸‬بار بیشتر از جرم زمین است‪ .‬قطر آن ‪ ۱۱‬برابر قطر‬
‫زمین است‪ .‬مشتری میتواند ‪ ۱۳۰۰‬زمین را درخود جای دهد‪ .‬میانگین فاصله‬
‫آن از خورشید در حدود ‪ ۷۷۸‬میلیون و ‪ ۵۰۰‬هزار کیلومتر میباشد یعنی‬
‫بیشتر از ‪ ۵‬برابر فاصله زمین از خورشید‪ .‬ستارهشناسان با تلسکوپ های‬
‫مستقر در زمین و ماهواره هایی که در مدار زمین میگردند به مطالعه مشتری‬
‫میپردازند‪ .‬ایاالت متحده تا کنون ‪ ۶‬فضاپیمای بدون سرنشین را به مشتری‬
‫فرستاده است‪ .‬در ژوئیه ‪ ،۱۹۹۴‬هنگامی که ‪ ۲۱‬تکه از با اتمسفر مشتری‬
‫برخورد نمود ستارهشناسان شاهد رویدادی بسیار تماشائی بودند‪ .‬این برخورد‬
‫باعث انفجارهای مهیبی شد که بعضی از آنها قطری بزرگتر از قطر زمین‬
‫داشت‪.‬‬
‫ویژگیهای فیزیکی‬
‫‪ ‬مشتری گوی غول پیکری از مخلوط گاز و مایع‬
‫است و احتماال مقداری سطح جامد دارد‪ .‬سطح سیاره‬
‫از ابرهای ضخیم زرد‪ ،‬قرمز‪ ،‬قهوهای و سفید رنگ‬
‫پوشیده شده است‪ .‬مناطق روشن رنگی «ناحیه» و‬
‫قسمتهای تاریک تر «کمربند» نامیده میشوند‪.‬‬
‫کمربندها و ناحیهها به موازات استوای سیاره قرار‬
‫دارند‪.‬‬
‫مدارو چرخش‬
‫‪ ‬مشتری در یک مدار کمی بیضی شکل به دور خورشید می‬
‫چرخد‪.‬هر دور ‪ ۱۲‬سال زمینی طول میکشد‪ .‬همچنان که‬
‫سیاره به دور خورشید میگردد‪ ،‬به دور محور فرضی خود‬
‫نیز میگردد‪ .‬چرخش مشتری به دور خود سریعتر از هر‬
‫سیاره دیگری است‪ .‬چرخش مشتری به دورخود ‪ ۹‬ساعت‬
‫و ‪ ۵۶‬دقیقه به طول می انجامد (مقایسه کنید با چرخش ‪۲۴‬‬
‫ساعته زمین به دور خود‪ ).‬دانشمندان نمیتوانند به طور‬
‫مستقیم سرعت گردش داخلی سیارات گازی شکل را‬
‫اندازهگیری کنند و به طور غیر مستقیم اندازه گیری‬
‫میکنند‪.‬‬
‫ابتدا سرعت متوسط چرخش ابرهای قابل مشاهده را اندازهگیری‬
‫مینمایند‪ .‬مشتری به قدر کافی امواج رادیویی ارسال میکند که به وسیله‬
‫رادیو تلسکوپ های زمینی دریافت گردد‪ .‬در حال حاضر دانشمندان از‬
‫اندازه امواج برای محاسبه سرعت چرخش مشتری استفاده می نمایند‪.‬‬
‫قدرت امواج تحت تاثیر میدان مغناطیسی سیاره در یک الگوی ‪ ۹‬ساعت‬
‫و ‪ ۵۶‬دقیقهای که تکرار میگردد تغییر میکند زیرا سرچشمه میدان‬
‫مغناطیسی هسته سیاره میباشد‪ .‬این تغییرات نشان دهنده میزان سرعت‬
‫جرخش داخلی سیاره میباشد‪ .‬جرخش سریع مشتری باعث برآمدگی در‬
‫استوا و پخی در قطبهای آن میشود‪ .‬قطر استوا ‪ ۷‬درصد بیشتر از‬
‫قطر قطبها میباشد‪.‬‬
‫جرم و چگالی‬
‫‪ ‬مشتری از هر سیاره دیگری در سامانه خورشیدی سنگینتر است‪.‬‬
‫جرم آن ‪ ۳۱۸‬بار بیش تر از زمین میباشد ولی با وجود جرم زیاد‪،‬‬
‫نسبتا دارای چگالی کمی میباشد‪ .‬متوسط چگالی آن ‪ ۱٫۳‬گرم در‬
‫سانتیمترمکعب میباشد یعنی اندکی بیشتر از چگالی آب‪ .‬چگالی‬
‫مشتری در حدود یک چهارم چگالی زمین میباشد زیرا سیاره به‬
‫صورت عمده از عناصر سبک هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است‪.‬‬
‫از سوی دیگر زمین عمدتا از عناصر سنگین آهنی و سنگی تشکیل‬
‫شده است‪ .‬عناصر شیمیائی سازنده مشتری بیش تر شبیه خورشید‬
‫میباشد تا زمین‪ .‬احتماال مشتری دارای هستهای از عناصر سنگین‬
‫میباشد‪ .‬هسته احتماال ترکیبی مشابه هسته زمین اما ‪ ۲۰‬تا ‪۳۰‬‬
‫برابر سنگینتر میباشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نیروی جاذبه در سطح سیاره ‪ ۲٫۴‬برابر بیش تر از سطح زمین میباشد‪ .‬یعنی‬
‫شئی که روی زمین ‪ ۱۰۰‬کیلو گرم وزن دارد‪ ،‬در روی مشتری وزنی برابر با‬
‫‪ ۲۴۰‬کیلو خواهد داشت‪ .‬جو مشتری تشکیل شده است از ‪ ۸۶‬درصد هیدروژن‬
‫‪ ۱۴‬درصد هلیوم و مقدار ناچیزی متان‪ ،‬آمونیاک‪ ،‬آب‪ ،‬ژرمانیوم و‪. ...‬‬
‫درصد هیدروژن بر پایه تعداد مولکولهای موجود در جو میباشد تا جرم کلی‬
‫آنها‪ .‬این سیاره از الیههای رنگی از ابرها در ارتفاعات مختلف تشکیل شده‬
‫است‪ .‬مرتفع ترین ابرهای سفید از کریستال های منجمد آمونیاک تشکیل شدهاند‪.‬‬
‫قسمتهای تاریکتر و ابرهای کم ارتفاعتر در کمربندها واقع شدهاند‪ .‬پایین ترین‬
‫سطحی را که میتوان مشاهده کرد ابرهای آبی رنگ تشکیل دادهاند‪ .‬دانشمندان‬
‫انتظار کشف ابرهای آبدار را در ‪ ۷۰‬کیلومتری سطح زیرین ابرهای آمونیاکی‬
‫دارند‪ .‬هر چند که تاکنون چنین سطحی کشف نشده است‪.‬‬
‫لکه سرخ بزرگ‬
‫‪ ‬بارزترین جلوه سطح مشتری لکه سرخ بزرگ آن میباشد که توده‬
‫گاز چرخانی است که شباهت به گردباد دارد‪ .‬قطر این لکه سه‬
‫برابر قطر زمین است‪ .‬رنگ لکه معموال از قرمز آجری به قهوهای‬
‫کمرنگ تغییر میکند و گاه این لکه کامال محو میگردد‪ .‬رنگ آن‬
‫احتماال ناشی از مقدار کم فسفر و گوگرد در کریستالهای آمونیاک‬
‫میباشد‪ .‬سرعت چرخش لکه در لبه آن در حدود ‪ ۳۶۰‬کیلومتر در‬
‫ساعت است‪ .‬این لکه در فاصله یکسانی از استوا به آرامی از شرق‬
‫به غرب حرکت میکند‪ .‬ناحیهها و کمربندها و لکه بزرگ بسیار‬
‫پایدار و مشابه سیستم چرخش زمین میباشد‪ .‬از زمانی که منجمان‬
‫در سال ‪ ۱۶۰۰‬از تلسکوپ برای مشاهده استفاده نمودهاند این‬
‫خصوصیات تغییرات چندانی ندادهاند‪.‬‬
‫دما‬
‫‪ ‬دمای هوا در ابرهای باالئی مشتری در حدود ‪ -۱۴۵‬درجه‬
‫سانتیگراد میباشد‪ .‬اندازهگیریها نشان میدهد که دمای‬
‫مشتری با افزایش عمق در زیر ابرها افزایش مییابد‪ .‬دمای‬
‫هوا در سطحی که فشار اتمسفر ‪ ۱۰‬برابر زمین میباشد‪،‬‬
‫به ‪ ۲۱‬درجه سانتیگراد میرسد‪ .‬دانشمندان فکر میکنند که‬
‫اگر مشتری دارای گونهای از حیات باشد‪ ،‬حیات در این‬
‫سطح ساکن خواهد بود‪ ،‬چنین حیاتی در گاز خواهد بود‬
‫زیرا در این سطح هیچ قسمت جامدی وجود ندارد‪.‬‬
‫دانشمندان تا کنون هیچ مدرکی از حیات برروی مشتری‬
‫نیافته اند‪ .‬نزدیک مرکز سیاره دما بسیار بیشتر میباشد‪.‬‬
‫دمای هسته در حدود ‪ ۲۴‬هزار درجه‪ ،‬یعنی داغتر از سطح‬
‫خورشید میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬ستارهشناسان عقیده دارند که خورشید‪ ،‬سیارات‬
‫و دیگر اجسام منظومه شمسی از چرخش ابرهائی‬
‫از گاز و غبار شکل گرفته اند‪ .‬جاذبه گازی و‬
‫ذرات غبار آنها را به صورت ابرهای ضخیم گوی‬
‫مانند از مواد در آورد در حدود ‪ ۴،۵‬میلیارد سال‬
‫پیش مواد به هم فشرده شدند تا اجسام متعدد‬
‫منظومه شمسی به وجود آمدند‪ .‬فشردگی مواد تولید‬
‫حرارت نمود‪ .‬حرارت بسیاری هنگامی که مشتری‬
‫شکل گرفت تولید شد‪.‬‬
‫میدان مغناطیسی‬
‫‪‬‬
‫مشتری نیز همانند زمین و اکثر سیارات‪ ،‬مانند یک آهنربای بزرگ عمل‬
‫میکند‪ .‬میدان مغناطیسی مشتری ‪ ۱۴‬بار قویتر از زمین میباشد‪ .‬بر طبق‬
‫اندازهگیریهای گرفته شده توسط فضاپیماها‪ ،‬میدان معناطیسی مشتری‬
‫قویترین در سامانه خورشیدی میباشد (به جز لکههای خورشیدی و ناحیههای‬
‫کوچکی از سطح خورشید)‪ .‬دانشمندان به طور کامل از چگونگی تولید میدان‬
‫مغناطیسی آگاه نیستند هر چند که احتمال میدهند که حرکت هیدروژن فلزی‬
‫داخل هسته سیاره تولید میدان می نماید‪ .‬میدان مغناطیسی مشتری بسیار قوی تر‬
‫از میدان مغناطیسی زمین میباشد زیرا مشتری بسیار بزرگ تر و با سرعت‬
‫بیشتری به دور خود میگردد‪ .‬میدان مغناطیسی مشتری الکترونها و پروتونها‬
‫و دیگر ذرات دارای بار الکتریکی را در کمربند رادیواکتیو که در اطراف‬
‫سیاره قراردارد به دام می اندازد‪ .‬این ذرات بسیار قدرتمند میباشند به طوری‬
‫که میتوانند به ابزارهای فضاپیماهایی که نزدیک سیاره شده اند آسیب برساند‪.‬‬
‫در داخل ناحیهای از فضا که مگنتسفر نامیده میشود میدان مغناطیسی مشتری‬
‫همانند یک زره عمل میکند‪ .‬این زره سیاره را از بادهای خورشیدی و ذرات پر‬
‫انرژی متوالی که از خورشید میآیند محافظت می نماید‪ .‬اغلب این ذرات الکترونها‬
‫و پروتون هایی هستند که با سرعت ‪ ۵۰۰‬کیلومتر در ثانیه حرکت میکنند‪ .‬میدان‪،‬‬
‫ذرات الکتریکی باردار شده را در کمربند رادیواکتیو به دام می اندازد مرکز تله‬
‫مگنتوسفر نزدیک قطبهای میدان مغناطیسی میباشد‪ .‬در آن قسمت از سیاره که از‬
‫خورشید دور میباشد مگنتوسفر به صورت دنبالهای عظیم در فضا کشیده میشود‬
‫که دنباله مگنتو نامیده میشود‪ .‬طول این دنباله ‪ ۷۰۰‬میلیون کیلومتر میباشد‪ .‬امواج‬
‫رادیویی که از مشتری به رادیو تلسکوپهای زمینی میرسند دو نوع میباشند‬
‫فورانهای انرژی و تششعات پی در پی‪ .‬فورانهای قوی هنگامی رخ میدهند که آیو‪،‬‬
‫نزدیک ترین قمر مشتری و چهارمین آنها از میان مرکز مغناطیسی سیاره عبور‬
‫می نماید تششعات پی در پی از سطح مشتری و همجنین ذرات پر انرژی کمربند‬
‫رادیواکتیو مشتری میآیند‪.‬‬
‫قمرها‬
‫‪ ‬مشتری حداقل دارای ‪ ۶۳‬ماه است که ‪ ۱۶‬ماه آن قطری بیش از ‪۱۰‬‬
‫کیلومتر دارند‪ .‬چهار ماه از بزرگترین قمرهای مشتری به ترتیب‬
‫فاصله از این سیاره عبارتند از‪ :‬آیو‪ ،‬اروپا‪ ،‬گانیمد و کالیستو‪ .‬این‬
‫چهار ماهک را قمر های گالیله ای مینامند زیرا ستارهشناس‬
‫ایتالیایی گالیله آنها را در سال ‪ ۱۶۱۰‬به وسیله اولین تلسکوپ کشف‬
‫کرد‪ .‬آیو دارای آتشفشانهای فعال بسیاری میباشد‪ .‬هر فوران گازی‬
‫آن دارای گوگرد میباشد‪ .‬رنگ زرد نارنجی سطح آیو احتماال از‬
‫مقدار بسیار زیاد گوگرد جامد که در سطح سیاره انباشته شده‬
‫میباشد‪ .‬اروپا کوچکترین ماه گالیلهای میباشد با قطری برابر با ‪۳‬‬
‫هزار و ‪ ۱۳۰‬کیلومتر‪ .‬اروپا دارای سطحی از یخ صاف و ترک‬
‫خورده میباشد‪.‬‬
‫بزرگترین ماه گالیلهای گانیمد با قطری برابر با ‪ ۵۲۶۸‬کیلومتر‬
‫است‪ .‬گانیمد بزرگتر از سیاره عطارد میباشد‪ .‬کالیستو با قطری‬
‫برابر با ‪ ۴۸۰۶‬کیلومتر اندکی کوچکتر از تیر میباشد‪ .‬به نظر‬
‫میآید کالیستو و گانیمند از یخ و اندکی مواد سنگی ساخته شده‬
‫باشند‪ .‬هر دوماهک دارای دهانههای بسیاری میباشند‪ .‬بقیه‬
‫ماهکهای مشتری بسیار کوجکتر از ماهکهای گالیلهای هستند‪.‬‬
‫امالیتا و هیماالیا دو ماهک بزرگ بعدی میباشند‪ .‬امالیتا به شکل‬
‫سیب زمینی میباشد با قطری برابر با ‪ ۲۶۲‬کیلومتر‪ .‬قطر هیمالیا‬
‫برابر با ‪ ۱۷۰‬کیلومتر میباشد‪ .‬بیشتر ماههای باقیمانده مشتری با‬
‫تلسکوپهای بزرگ زمینی کشف شدهاند‪ .‬دانشمندان متیس و‬
‫اداریستا را در سال ‪ ۱۹۷۹‬با مطالعه عکسهائی که فضاپیمای‬
‫ویجر گرفته بود کشف کردند‪.‬‬
‫گانیمد‬
‫کالیستو‬
‫آیو‬
‫اروپا‬
‫لدا‬
‫هیمالیا‬
‫لیسی ته آ‬
‫آننکه‬
‫کارمه‬
‫پاسفیه‬
‫سینوپه‬
‫حلقهها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مشتری دارای سه حلقه باریک در اطراف استوای خود میباشد‪ .‬این حلقهها‬
‫بسیار کمنورتر از میباشند‪ .‬به نظر میآید حلقههای مشتری عمدتا از ذرات‬
‫ریز غبار ساخته شده باشند‪ .‬حلقه اصلی درحدود ‪ ۳۰‬کیلومتر ضخامت و‬
‫بیشتر از ‪ ۶۴۰۰‬کیلومتر عرض دارد‪ .‬مدار امالیتا درون حلقه قرار میگیرد‪.‬‬
‫دانشمندان دانشگاه مریلند و مؤسس ٔه ماکسـپالنک‪ ،‬راز دیرین علت‬
‫بیهنجاریهای حلقههای نازک مشتری را دریافتهاند‪ .‬در تحقیق جدید منتشر‬
‫شده در نسخ ٔه ‪ ۱۲‬اردیبهشت مجل ٔه نیچر(‪ ،)Nature‬دانشمندان گسترش اندک‬
‫بیرونیترین حلقه به خارج از مدار تبه‪ ،‬یکی از اقمار مشتری‪ ،‬را گزارش‬
‫دادند و دیگر دانشمندان انحرافهایی را در مدل پذیرفته شده شکل گیری‬
‫حلقهها مشاهده کردند؛ بنا بر این مدل‪ ،‬از برهمکنش سایه و نور خورشید بر‬
‫روی ذرات غبار‪ ،‬حلقهها تشکیل میشوند‪ .‬داگالس هامیلتون‪ ،‬استاد ستاره‬
‫شناسی دانشگاه مریلند گفت‪" :‬معلوم میشود که محدود ٔه افزایش حلق ٔه بیرونی و‬
‫دیگر رفتارهای عجیب در حلقههای مشتری در هالهی ابهامند‪.‬‬
‫همچنان که حلقهها به دور سیاره میچرخند‪ ،‬ذرات غبار داخل حلقهها هنگام گذر‬
‫از میان سایهی سیاره به طور متناوب شارژ و دشارژ میشوند‪ .‬میدان مغناطیسی‬
‫قوی سیاره بر این تغییرات منظم بارهای الکتریکی ذرات غبار اثر میگذارد‪ .‬در‬
‫نتیجه ذرات کوچک غبار به خارج از مرز بیرونی حلق ٔه مورد نظر سوق داده‬
‫میشوند و حتی ذرات بسیار کوچک میل مداری یا جهت مداری خود را نسبت به‬
‫سیاره تغییر میدهند‪ ".‬هامیلتون و هارالد کروگر‪ ،‬دستیار نویسند ٔه آلمانی برای‬
‫اولین بار اطالعات برخوردی جدید در مورد انداز ٔه ذرات غبار و سرعتشان و‬
‫جهتهای مداری آنها را که فضاپیمای گالیله در طول سفرش از حلقههای مشتری‬
‫در سال ‪ ۱۳۸۲-۱۳۸۱‬دریافت کرده بود‪ ،‬مطالعه کردند‪ .‬کروگر مجموعه‬
‫اطالعات جدید را بررسی کرد و هامیلتون مدلهای کامپیوتری دقیقی را ایجاد کرد‬
‫که با غبار و اطالعات تصویری روی حلقههای مشتری هماهنگ بود و خروج از‬
‫مرکز مشاهده شده را توضیح میداد‪ .‬کروگر گفت‪" :‬با مدل خود میتوانیم تمام‬
‫ساختارهای ضروری حلقه غباری مشاهده شده را توضیح دهیم‪ ".‬بر طبق نظر‬
‫هامیلتون‪ ،‬مکانیسمهای مشخص شده در این مدل‪ ،‬حلقههای هر سیارهای در هر‬
‫منظوم ٔه ستارهای را تحت تاثیر قرار میدهد‪ .‬ولی این اثرات ممکن است بدین‬
‫گونه که در مشتری است‪ ،‬آشکار نشود‪.‬‬
‫هامیلتون گفت‪" :‬ذرات یخی در حلقههای معروف زحل خیلی بزرگتر و سنگینتر از آن هستند که‬
‫به طور قابل مالحظهای با این روند شکل گیرند‪ ،‬به همین دلیل بیهنجاریهای مشابه در آنجا‬
‫مشاهده نمیشود‪" ".‬یافتههای ما بر طبق اثرات سایه ممکن است جنبههایی از شکل گیری سیارهای‬
‫را روشن کند‪ .‬زیرا ذرات غبار باردار باید به صورت تودههای بزرگتر ترکیب شوند‪ ،‬تا این که‬
‫در نهایت سیارات و قمرها شکل گیرند‪ ".‬غباری که حلقههای کم رنگ مشتری را تشکیل میدهد‪،‬‬
‫در زمانی که ذرات باقی مانده در فضا به صورت اقمار داخلی کوچک ـبه ترتیب از نزدیکترین‬
‫تا دورترین‪ :‬آدراستیا‪ ،‬متیس‪ ،‬آمالتیا و تبهـ فروپاشی کردند‪ ،‬شکل گرفتند‪ .‬این غبار به صورت یک‬
‫حلق ٔه اصلی‪ ،‬یک هال ٔه میانی و دو حلق ٔه کم رنگتر با فاصل ٔه بیشتر مرتب شده است‪ .‬حلقهها بیشتر‬
‫در مدارهای این چهار قمر محدود شدهاند‪ .‬ولی برجستگی اندک و آشکار گسترش غبار به سوی‬
‫خارج از مدار تبه تا این زمان دانشمندان را شگفت زده کرده است‪ .‬دانشمند ایتالیایی گالیله اولین‬
‫کسی بود که اقمار مشتری را کشف کرد‪ .‬نخستین بار گالیله چهار تا از بزرگترین قمرهای سیاره‬
‫را در سال ‪ ۹۸۹‬هجری شمسی مشاهده کرد‪ .‬در‪ ۱۶‬آذر ‪ ،۱۳۷۴‬فضاپیمای گالیله متعلق به ناسا به‬
‫مشتری رسید و اولین مدار از ‪ ۳۵‬مدار دور سیاره را آغاز کرد‪ .‬در بیشتر از هفت سال‪ ،‬این‬
‫فضاپیما ‪ ۱۴۰۰۰‬تصویر از مشتری و اقمار و حلقههای آن گرفت‪ .‬در ‪ ۳۰‬شهریور ‪۱۳۸۲‬‬
‫فضاپیمای گالیله در یک فرود قابل کنترل قرار داده شد تا ماموریت خود را با سقوط در جو‬
‫مشتری خاتمه دهد‪ .‬عالوه بر ابزارهای عکسبرداری‪ ،‬فضاپیما یک آشکارساز غبار بسیار حساس‬
‫حمل میکرد که هزاران برخورد از ذرات غبار مسیرش به سوی حلق ٔه مشتری در سال ‪۸۲-۱۳۸۱‬‬
‫را ثبت کرد‪ .‬یکی از کشفهای جدید فضاپیمای گالیله گسترش تبه بود‪.‬‬
‫برخورد دنباله دار شومیکر‪-‬لوی ‪۹‬‬
‫‪‬‬
‫در مارس ‪ ۱۹۹۳‬سه ستارهشناس به نام های ‪ ،‬و یک دنباله دار را نزدیک مشتری کشف‬
‫نمودند‪ .‬این دنبالهدار بعدها شومیکر‪-‬لوی ‪ ۹‬نام گرفت‪ .‬به علت جاذبه مشتری دنبالهدار به سوی‬
‫مشتری کشیده شد‪ .‬هنگامی که دنبالهدار کشف شد به ‪ ۲۱‬تکه شکسته شده بود احتماال هنگامی‬
‫که به سیاره نزدیک شده بود در اثر جادبه سیاره متالشی شده بود محاسبات بر مبنای مکان و‬
‫سرعت دنباله دار نشان داد که در ژوئیه ‪ ۱۹۹۴‬تکههای دنبالهدار با اتمسفر مشتری برخورد‬
‫خواهند نمود‪ .‬دانشمندان امیدوار بودند که اطالعات زیادی از اثرات برخورد دنبالهدار و سیاره‬
‫به دست بیاورد‪ .‬ستارهشناسان تلسکوپهای بزرگ و مهم روی زمین را در تاریخ پیش بینی شده‬
‫به سوی مشتری نشانه روی کردند‪ .‬دانشمندان همچنین مشتری را به وسیله تلسکوپ قدرتمند‬
‫هابل و فضاپیمای گالیله که در راه خود به سوی مشتری بود مشاهده می نمودند‪ .‬تکهها به پشت‬
‫مشتری که از زمین و تلسکوپ هابل قابل مشاهده نبود برخورد نمود اما چرخش مشتری باعث‬
‫میشد که بعد از نیم ساعت اثر برخورد قابل مشاهد باشد‪.‬دانشمندان حدس میزدند که بزرگترین‬
‫قطعهها قطری برابر با‪ ۴-/۵‬کیلومتر راداشته باشند‪.‬برخورد به طور مستقیم توسط فضا پیمای‬
‫گالیله که درفاصله ‪ ۲۴۰‬میلیون کیلومتری سیاره قرار داشت قابل مشاهده بود اما بدیل ریسک‬
‫از کار افتادن دستگاههای فضا پیما و از دست دادن هدف اصلی ماموریت دادهها ثبت و ارسال‬
‫نگردید‪.‬برخورد باعث انفجارهای عظیمی گردید احتماال به علت فشار و گرمشدن و پخش شدن‬
‫اتمسفر گازی سیاره‪.‬اگر برخوردی این چنینی با زمین رخ میداد در اثر گرد و غبار ناشی از‬
‫آن و سرد شدن زمین احتماال حیات بر روی زمین از بین میرفت‬
‫رد دنباله دار‬
‫شومیکر‪-‬لوی ‪9‬‬
‫روی مشتری‬
‫پرواز به مشتری‬
‫‪‬‬
‫ایاالت متحده تا کنون ‪ 6‬سفینه را به سوی این سیاره ارسال نموده است‪)1 :‬‬
‫پایونیر‪ )2 ،10‬پایونیر‪-‬زحل‪ )3 ،‬ویجر‪ )4 ،Voyager)( 1‬ویجر‪)5 ،2‬‬
‫یولیسس ()‪ )6 ،Ulysses‬گالیلو‪.‬‬
‫پایونیر ‪ 10‬در سال ‪ 1972‬ارسال شد و در تاریخ ‪ 3‬دسامبر ‪ 1973‬در فاصله‬
‫‪130000‬کیلومتری مشتری قرار گرفت‪ .‬این سفینه تاثیر شدید کمربند پرتوهای‬
‫مشتری بر روی سفینه ها را نشان داد‪ .‬این سفینه همچنین وجود مقدار زیادی‬
‫هیدروژن و هلیوم در جو این سیاره را گزارش نمود‪ .‬به عالوه این سفینه‬
‫مگنتوسفر عظیم این سیاره را کشف کرد‪.‬‬
‫پایونیر‪-‬زحل در دسامبر ‪ 1974‬در فاصله ‪ 43.000‬کیلومتری از این سیاره‬
‫قرار گرفت‪ .‬این سفینه تصاویری را در فاصله کم از مناطق قطبی سیاره تهیه‬
‫کرد و اطالعاتی درباره نقطه قرمز‪ ،‬میدان مغناطیسی و دمای اتمسفر مشتری‬
‫جمع آوری نمود‪.‬‬
‫‪‬ویجر ‪ 1‬و ‪ 2‬به ترتیب در مارس و جوالی ‪ 1979‬نزدیک مشتری قرار گرفتند‪ .‬این‬
‫دو سفینه تجهیزات بسیار دقیق تری را با خود حمل می کردند و اطالعات بیشتری را‬
‫نیز به زمین ارسال نمودند‪ .‬ستاره شناسان توانستند به کمک تصاویر تهیه شده توسط‬
‫این دو سفینه اولین نقشه دقیق از اقمار گالیله ای را تهیه کنند‪ .‬ویجرها همچنین توانستند‬
‫آتشفشانهای سولفوری آیو‪ ،‬وقوع رعد و برق در ابر های مشتری و الگوی گردش ابرها‬
‫را کشف نمایند‪.‬‬
‫یولیسس در اکتبر ‪ 1990‬ارسال و در فوریه ‪ 1992‬از کنار مشتری عبور نمود‪.‬‬
‫آژانس فضایی اروپا این سفینه را بیشتر به منظور مطالعه مناطق قطبی خورشید ساخته‬
‫بود‪ .‬دانشمندان از نیروی فراوان گرانش مشتری استفاده کردند تا بتوانند این سفینه را‬
‫در مدار درست خود برای مطالعه قطبهای خورشید قرار دهند‪ .‬هنگامیکه یولیسس از‬
‫کنار مشتری عبور نمود‪ ،‬اطالعاتی را جمع آوری نمود که ثابت می کرد تاثیر بادهای‬
‫خورشیدی بر روی مگنتوسفر این سیاره بسیار بیش از آن است که قبال تصور می شده‬
‫است‪.‬‬
‫گالیلو سفر طوالنی خود را از اکتبر ‪ 1989‬آغاز کرد‪ .‬این سفینه در جوالی ‪1995‬‬
‫کاوشگری را رها کرد‪ .‬در دسامبر ‪ 1995‬کاوشگر وارد اتمسفر مشتری شد‪ ،‬به درون‬
‫آن نفوذ کرد و اندازه گیری مقدار آب و دیگر مواد شیمیایی در اتمسفر سیاره را آغاز‬
‫نمود‪ .‬در دسامبر ‪ ،1995‬گالیله به مداری حول مشتری پیوست‪ .‬در طی سالها‪ ،‬این‬
‫سفینه اتمسفر مشتری را تحت نظر گرفت و به مشاهده اقمار گالیله ای آن پرداخت‪.‬‬
‫ماموریت گالیلو یکبار در سال ‪ 1997‬و بار دیگر در سال ‪ 1999‬تمدید شد‪ .‬در نهایت‬
‫سوخت این سفینه به پایان رسید و مدیران پروژه در سال ‪ 2003‬برای جلوگیری از‬
‫برخورد سفینه با قمر اروپا‪ ،‬گالیلو را در درون مشتری منهدم کردند‪ .‬مشاهدات گالیلو‬
‫از قمر اروپا وجود احتمالی اقیانوسی در زیر سطح و وجود احتمالی حیات در این قمر‬
‫را نشان می دهند‪.‬‬
‫نام‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نام سیارات سامانه خورشیدی در پارسی از اسطورههای ایرانی سرچشمه میگیرد‪ .‬اما نام اکثر‬
‫سیارات منظومه شمسی در زبان های غربی از اسطورههای رومی و یونانی سرچشمه‬
‫میگیرد‪ .‬برای نام سیاره مشتری چندین صورت نوشتاری وجود دارد‪ .‬که به سبب تبدیل از‬
‫شکل گفتاری به شکل نوشتاری ناشی شده است‪ .‬در فارسی این شکل ها تغییر یافته اهورامزدا‬
‫میباشند‪ .‬باید توجه کرد که صورتی بیش از سایرین رایج بوده و هست همان شکل مشتری‬
‫است‪.‬‬
‫در زیر فهرستی از نام ها را که برگرفته از فرهنگ دهخداست مشاهده می کنید‪( .‬نام های‬
‫پایانی غیر پارسی هستند‪).‬‬
‫نام های پارسی‪:‬‬
‫مشتری (هورمز)‬
‫اهورامزدا)‬
‫مشترید‬
‫ارمزد (اورمزد (‬
‫برجیس (؟ (‬
‫مژدو آورسر (؟ (‬
‫نام های عربی‪:‬‬
‫مشتری (از یونانی)‬
‫سعد اکبر‬
‫منتهی االرب‬
‫احور‬
‫خطیب فلک‬
‫قاضی فلک‬
‫نام های دیگر‪:‬‬
‫زئوس) زوس‪ ،‬زاوش‪،‬زوش) ‪ :‬یونانی‬
‫ژوپیتر ‪:‬رومی( که خداوندان طبیعت هستند (‬
‫برهسپت ‪ :‬هندی‬
‫رووخسپی‬
‫زحل‪:‬‬
‫‪ < 1,507,000,000 km‬فاصله از خورشيد < ‪1,347,000,000km‬‬
‫قطر استوايي ‪120,660 km :‬‬
‫خروج از مركز مدار ‪557/0 :‬‬
‫جرم ‪6/5 × 1026 kg :‬‬
‫چگالي ‪ 93/3 :‬برابر چگالي آب‬
‫شتاب گرانش در سطح ‪ 19/1 :‬برابر شتاب گرانش زمين‬
‫سرعت گريز ‪6/35 km/s :‬‬
‫مدت چرخش استوايي ‪ 25/10 :‬ساعت‬
‫تمايل محور ‪ 73/26 :‬درجه‬
‫نسبت بازتاب ‪61/0 :‬‬
‫فشردگي قطبين ‪1/0 :‬‬
‫مدت گردش نجومي ‪ 46/29 :‬سال زمينی‬
‫کيوان یا ُز َحل‪ ،‬پس از مشتری‪ ،‬دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی ماست و ششمین سیاره‬
‫دور از خورشید میباشد‪ .‬کیوان یک گلوله گازی غولپیکر است و چگالی اش بسیار کم‬
‫است ‪ ،‬به طوری که اگر روی آب بیفتد روی آب می ماند‪ .‬یک روز کامل در کیوان برابر‬
‫‪ ۱۰‬ساعت و ‪ ۳۹‬دقیقه در زمین میباشد و بر خالف آن یک سال آن برابر ‪ ۲۹٫۵‬برابر سال‬
‫زمینی میباشد‪ .‬از آنجایی که مدار استوایی کیوان تقریبآ همانند زمین در ‪ ۲۷‬درجه میباشد‬
‫ولی تغییرات زاویه سیاره نسبت به خورشید شبیه به زمین میباشد و در این سیاره نیز همان‬
‫چهار فصل مشاهده میشود‪ .‬جرم سیاره کیوان همانند مشتری از گاز میباشد و بیشترین‬
‫گازی که در جو آن سیاره موجود است هیدروژن میباشد و کمی هم هلیوم و متان‪ .‬جرم‬
‫حجمی سیاره کیوان از آب کمتر میباشد و از این بابت در نوع خود در میان دیگر سیارات‬
‫سامانه خورشیدی یگانه میباشد‪ .‬به علت سرعت حرکت کیوان به دور خود در قطبهای آن‬
‫نوعی حالت تختی مشاهده میشود‪.‬‬
‫در آسمان شب زمین‪ ،‬کیوان به دلیل اندازه بزرگ ‪ ,‬دارای جوی درخشان است‪ .‬زیبایی‬
‫آسمان کیوان به خاطر نوارهای روشن حلقههای اطراف آن و نیز به خاطر قمر های زیادش‬
‫است‪.‬‬
‫کیوان از جنبههای زیادی شبیه مشتری است‪ ،‬جز اینکه در اطراف آن چندین حلقه شگفت‬
‫انگیز وجود دارد‪ .‬جرم کیوان‪ ،‬صد برابر جرم زمین است‪.‬‬
‫حرکت کیوان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کیوان با طول ‪ AV۹٫۵۳۹‬و دوره تناوب ‪ ۲۹٫۴۵۸‬سال‪ ،‬در مداری با خروج‬
‫از مرکز ‪ ۵۵۷٪‬که با زاویه ‪ ۴۹٫۲‬درجه میسازد‪ ،‬میگردد‪.‬‬
‫از روی زمین قطر زاویه ای کیوان در حدود ‪ ۲۰‬دقیقه است‪ .‬مانند مشتری‪،‬‬
‫کیوان دارای جو پر از ابری است که به صورت جزئی میچرخد‪ .‬از مشاهدات‬
‫در عرض سیاره و با زمان بندی دقیق عالمتهای جوی‪ ،‬دوره تناوب چرخش‬
‫نجومی آن‪ ،‬در نزدیک استوایش ‪ ۱۰‬ساعت و ‪ ۱۴‬دقیقه و در باال ‪ ۱۰‬ساعت و‬
‫‪ ۳۸‬دقیقه محاسبه شده است‪ .‬در اینجا هم مجدداً چرخش جزئی مشابه مشتری‬
‫داریم‪ .‬استوای کیوان به اندازه ‪ ۲۶‬درجه و ‪ ۴۵‬دقیقه با آن زاویه میسازد‪،‬‬
‫بطوری که قطبهای سیاره در فاصلههای زمانی حدود ‪ ۱۵‬سال یک بار سمت‬
‫زمین متمایل میشوند‪ .‬چرخش باعث زیاد (‪ )۹۶٪‬کیوان میگردد‪ ،‬بطوریکه‬
‫شعاع های و استوایی به نسبت ‪ ۱۰/۹‬هستند‪.‬‬
‫ویژگیهای فیزیکی کیوان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫کیوان شباهت قابل توجهی با مشتری دارد‪ ،‬ولی کمی کوچکتر است و جرم آن‬
‫کمتر از جرم مشتری (‪)M۹۵‬است‪ .‬کیوان کمترین چگالی حجمی را نسبت به‬
‫سایر سیارات دارد‪ .‬ساختار جو کیوان با کمربندهایی که به موازات استوا امتداد‬
‫دارند‪ ،‬همانند است‪ .‬آشفتگیهای کمربندهای کیوان خیلی کمتر از مشتری است‬
‫(تاکنون از روی زمین فقط ‪ ۱۰‬لکه مشاهده شدهاند)‪ .‬جو کیوان ترکیب خیلی‬
‫مشابهای با جو مشتری دارد‪ .‬تاکنون متان (‪ ،)۴CH‬آمونیاک (‪ ،)۳NH‬اتان‬
‫(‪ ،)۶H۲C‬فسفین (‪ ،)۳PH‬استیلن (‪ ،)۲H۲C‬متیل استیل (‪ ،)۴H۳C‬پروپان‬
‫(‪ )۸H۳C‬و هیدروژن مولکولی (‪ )۲H‬آشکار شده است‪.‬‬
‫ابرهای کیوان خیلی کمرنگ تر از ابرهای مشتری به نظر میرسند‪.‬ابرهای‬
‫مشتری اغلب به رنگ زرد کم رنگ و نارنجی هستند‪ ،‬به این دلیل که دما در‬
‫کیوان کمتر از مشتری است‪ ،‬ابرهای کیوان در الیه پایین تر جوش قرار‬
‫میگیرند‪ .‬درون کیوان احتماالً ترکیب مشتری را دارد‪ .‬تخمینهای نظری مقادیر‬
‫حدود ‪ ۷۴٪‬هیدروژن‪ ۲۴٪ ،‬هلیوم‪ ٪۲ ،‬عناصر سنگین تر را پیشنهاد میکند‪.‬‬
‫این ترکیب تقریبا ً مشابه ترکیبات خورشید است‪ .‬کیوان ممکن است یک هسته‬
‫سنگین کوچک به قطر ‪ ۲۰‬هزار کیلومتر و جرمی معادل ‪ Mφ۲۰‬را داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫شش ضلعي زحلي‬
‫‪ ‬تصاویر فروسرخ جدید فضاپیماي كسیني از زحل‬
‫یكي از عجیب ترین عوارض سطح این سیاره را‬
‫نمایان كرد‪ .‬ساختار ابر مانند یك شش ضلعي كه به‬
‫دور نقطه ي قطب شمال زحل در گردش است‬
‫میباشد‪ .‬این ساختار بیست سال پیش درگذر‬
‫فضاپیماي ویجر از كنار زحل كشف شده است‪.‬‬
‫قمرهای کیوان‬
‫‪ ‬به دلیل محدودیتهای فناورانه تا سال ‪ ۲۰۰۰‬میالدی دانشمندان‬
‫معتقد بودند که کیوان تنها چهار ماهک (قمر) دارد اما بعدها آشکار‬
‫شد که تعداد ماهکهای کیوان میتواند از ‪ ۲۰‬و حتی ‪ ۳۰‬هم بیشتر‬
‫باشد‪ .‬ماهکهای کیوان که به مانند خانواده آن میباشند هر ساله رو‬
‫به افزایش است‪ .‬در سال ‪ 2000‬ستاره شناسان دوازده ماهک‬
‫کوچک کیوان را کشف کردند که این به طور موقت کیوان را از‬
‫نظر شمار ماهکها در جایگاه نخست قرار داد‪ .‬اما یافتههای تازه از‬
‫سوی شپرد و همکارانش باعث شد تا مشتری در این مورد در‬
‫ردهای جلوتر از کیوان باشد‪ .‬البته ممکن است ماهکهای بیشتری‬
‫گرد کیوان در گردش باشند که فاصله زیاد کیوان از ما تشخیص آنها‬
‫را برای دانشمندان مشکل میسازد‪.‬‬
‫‪ ۲۰‬قمر تاکنون برای کیوان شناسایی شدهاند‪ ،‬که ‪ ۱۳‬قمر از زمین و هفت‬
‫قمر دیگر بهوسیله کاوشگرهای فضایی کشف شدهاند‪ .‬قمرهای کوچک کیوان‬
‫به شکل سیب زمینی بوده و شکلهای نامنظمی دارند‪ .‬احتمال میرود که‬
‫قمرهای کوچکتر دیگری نیز کشف شوند‪ .‬سطح بسیاری از قمرها پوشیده‬
‫از گودالهای شهابسنگی است‪ .‬در سطح میماس‪ ،‬یکی از قمرهای کوچک‬
‫کیوان‪ ،‬گودالی بزرگی به نام هرشل وجود دارد که ‪ ۱۳۰‬کیلومتر (‪ ۸۱‬مایل)‬
‫وسعت داشته و یک سوم این قمر را پوشانده است‪.‬‬
‫کیوان دارای بیشترین قمر در بین سیارات منظومه شمسی است‪ .‬دانشمند‬
‫هلندی‪ ،‬کریستین هوینگس (‪ ،)۱۶۲۹ – ۹۵‬در سال ‪ ۱۶۵۵‬اولین قمر زحل‬
‫را کشف کرد‪ .‬تیتان از لحاظ بزرگی دومین ماهک و یکی از سه ماهکی‬
‫است که در منظومه شمسی دارای جو هستند‪ .‬احتمال میرود که قسمت اعظم‬
‫آن از سنگ و بقیه از یخ تشکیل شده باشد‪ .‬جوی که دائما سطح تیتان را‬
‫پوشانده است‪ ،‬حاوی نیتروژن و سایر مواد شیمیایی است‪.‬‬
‫تیتان به مانند ستارهای کوچک از قدر ‪ ۸٫۳‬گرد کیوان‬
‫میگردد‪ ،‬تیتان را میتوان به آسانی با یک اختربین‬
‫(تلسکوپ) کوچک ‪ ۴‬اینچی رصد کرد‪ .‬تیتان هر ‪ ۱۶‬روز‬
‫یک بار گرد کیوان میگردد و برای یافتن آن کافی است‬
‫اختربین (تلسکوپ) را به سمت کیوان نشانه روید و در‬
‫فاصله ‪ ۲‬دقیقه قوسی این سیاره به دنباله ستارهای از قدر‬
‫‪ ۸٫۳‬باشید‪.‬‬
‫به تازگی قمر جدیدی از سیاره زحل را شناسایی کردهاند‬
‫که بسیار کوچک است (حدودآ ‪ ۲‬کیلومتر)‪ .‬در این‬
‫صورت تعداد قمرهای زحل به ‪ ۲۱‬قمر تغییر میکند‪.‬‬
‫تیتان‬
‫میماس‬
‫انسالدوس‬
‫تتیس‬
‫دیون‬
‫تصویر‬
‫دیگری‬
‫از دیون‬
‫ری آ‬
‫هیپریون‬
‫پاپتوس‬
‫فوئبه‬
‫پرومتئوس‬
‫پاندورا‬
‫یانوس‬
‫اپیمتئوس‬
‫کالیپسو‬
‫هلن‬
‫حلقههای کیوان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫حلقهها یا کمربندهای کیوان در فاصله ‪ ۱۱۲۰۰‬کیلومتری آن جای گرفتهاند‪ .‬حلقههای کیوان از‬
‫تکههای یخ و همچنین تکههای سنگ و غبار تشکیل شدهاند برخی به اندازه یک غبار ریز و‬
‫برخی به اندازه یک خانه‪ .‬حلقههای کیوان پهن هستند ولی بسیار تخت و نازک‪ .‬پهنای آنها‬
‫‪ ۲۸۲‬هزار کیلومتر است اما کلفتی آنها تنها یک کیلومتر است‪ .‬بنابراین هنگامیکه از پهلو به‬
‫کیوان بنگریم حلقهها تیغه باریکی میشوند و دیده نمیشوند‪ .‬مشتری و نپتون و اورانوس هم‬
‫حلقه دارند اما حلقه کیوان از همه بهتر دیده میشود‪ .‬به باور دانشمندان دلیل درخشانتر بودن‬
‫حلقههای کیوان تازه تر بودن و جوانتر بودن آن هاست‪ .‬آنها میانگارند که این حلقهها در پی‬
‫نزدیک شدن یک ماهک (قمر) به کیوان و فروپاشی آن ماهک در اثر گرانش کیوان پدید آمده‬
‫اند‪ .‬حلقههای کیوان به ترتیبی که کشف شدهاند با حروف الفبا نامگذاری شده اند‪ .‬ای‪ ،‬بی‪ ،‬سی‪،‬‬
‫دی‪ ،‬ای‪ ،‬اف و جی ‪ A B C D E F G‬در میان حلقهها سه شکاف وجود دارد به نامهای انکه‬
‫‪،Encke‬کیلر ‪ Keeler‬و مکسول ‪ .Maxwell‬و یک بازه بزرگ به نام ‪ .‬شکاف کاسینی‬
‫‪ ۴۷۰۰‬کیلومتر پهنا دارد‪.‬‬
‫نخستین کسی که به حلقه رازآمیز پیرامون کیوان عالقمند شد و آن را کشف کرد گالیله بود‪ .‬او‬
‫در سال ‪ ۱۶۱۰‬به این موضوع پی برد و در آغاز بر این باور بود که این حلقه از جنس جامد‬
‫میباشد‪ .‬اما امروزه ثابت شده است که این حلقه از قطعات آب یخ زده تشکیل شده است که‬
‫برخی از آنها در اندازههای یک خودروی معمولی میباشند‪ .‬مجموع گرانش (جاذبه) کیوان و‬
‫گرانش ماهکهای آن حالتی را پدید میآورند که این قطعات همواره بصورت حلقههای نازک به‬
‫دور این سیاره به نظر ثابت ایستاده اند‪.‬‬
‫شناسایی کیوان‬
‫‪ ‬فضاپیمای پایونر ‪ )Pioneer 11( 11‬برای نخستین بار‬
‫در سال ‪ ۱۹۷۹‬از این سیاره دیدن کرد و پس از آن در‬
‫سالهای بعد ووییجر (‪ )Voyager‬یک و سپس ووییجر دو‪.‬‬
‫از جمله مواردی که فضاپیمای ووییجر دو در ماموریت‬
‫خود توانست به آن دست پیدا کند اثبات وجود باد‪ ،‬میدانهای‬
‫مغناطیسی‪ ،‬شفق صبحگاهی و همچنین تندر و آذرخش در‬
‫این سیاره زیبا میباشد‪ .‬سرعت بادهایی که در قسمت‬
‫استوایی این سیاره میوزد به ‪ ۵۰۰‬کیلومتر بر ثانیه نیز‬
‫میرسد‪.‬‬
‫شکاف کاسینی‬
‫‪ ‬در سال ‪ ۱۶۷۵‬میالدی (‪ 1054‬خورشیدی) جووانی‬
‫دومنیکو کاسینی‪ ،‬اخترشناس ایتالیایی‪ ،‬کشف کرد که حلقه‬
‫کیوان از دو حلقه تشکیل یافته است و میان آن دو جدایی‬
‫وجود دارد‪ .‬این جدایی نامیده میشود و در اثر کشش‬
‫گرانشی قمر غول پیکر تیتان بوجود آمده است‪ .‬بررسی‬
‫های واپسین نشان دادهاند که در اطراف کیوان‪ ،‬بر روی هم‬
‫چهار حلقه وجود دارد‪.‬درونی ترین آنها بسیار کم نور و‬
‫تقریبا ً با باالی ابرها در تماس است‪ .‬قطر حلقه نورانی‬
‫بیرونی به ‪ ۱۴۰۰۰۰‬کیلومتر میرسد‪.‬‬
‫شکاف کاسینی‬
‫اورانوس‪:‬‬
‫‪ < 3,000,000,000 Km‬فاصله از خورشيد < ‪2,730,000,000 km‬‬
‫قطر استوايي ‪51,120 km:‬‬
‫خروج از مركز مدار ‪0/0,472 :‬‬
‫جرم ‪6/8 × 1025 kg :‬‬
‫چگالي ‪ 3/1 :‬برابر چگالي آب‬
‫شتاب گرانش در سطح ‪ 12/1 :‬برابر شتاب گرانش زمين‬
‫سرعت گريز ‪5/22 km/s :‬‬
‫چرخش استوايي ‪ 24/17 :‬ساعت‬
‫تمايل محور ‪ 8/97 :‬درجه‬
‫نسبت بازتاب ‪61/0 :‬‬
‫فشردگي قطبين ‪022/0 :‬‬
‫مدت گردش نجومي ‪ 012/84 :‬سال زميني‬
‫دماي فوقاني جو ‪-220ْ C :‬‬
‫اورانوس (در اسطوره های یونانی ‪ ،οὐρανός‬خدای آسمان و معادل پارسی‬
‫سره آن آهوره) هفتمین سیاره از نظر نزدیکی به خورشید وچهارمین سیاره از‬
‫نظر اندازه و سومین سیاره از نظر جرم است‪ .‬اورانوس هر ‪ ۸۴‬سال و ‪۷‬‬
‫روز یک بار به دور خورشید میگردد و همچنین هر ‪ ۱۰‬ساعت و ‪ ۴۸‬دقیقه‬
‫یک دور به دور خودش میچرخد‪ .‬اورانوس دارای ‪ ۵‬قمر به نامهای میریندا‪،‬‬
‫آریل‪ ،‬آمبریل‪ ،‬تیتانیا و ابرون است‪ .‬این سیاره را ویلیام هرشل در سال ‪۱۷۸۱‬‬
‫میالدی کشف کرد‪.‬یکی از سیارات هشت گانه منظومه شمسی که از لحاظ بعد‬
‫فاصله اش نسبت به خورشید در ردیف هفتم پس از زحل قرار گرفتهاست‬
‫فاصله متوسط این سیاره تا خورشید‪ ۲،۸۶۹،۶۰۰،۰۰۰‬کیلومتر و‪۶۳‬بار از‬
‫کره زمین بزرگتر است‪.‬اورانوس ‪ ۲۷‬ماه طبیعی دارد‪.‬این سیاره با چشم‬
‫غیرمسلح دیده میشود و یکدور حرکت انتقالیش بدور خورشید‪۸۴‬سال طول‬
‫میکشد‪ .‬محور حرکت وضعی این سیاره کامالً با مدار حرکت انتقالیش منطبق‬
‫است‪.‬سفرهای اکتشافی به این سیاره کمتر از ده ماموریت بوده که شاخص‬
‫ترینش ماموریت بود که این فضاپیما در ژانویه به آن رسید‪.‬‬
‫ویلیام هرشل‬
‫‪‬‬
‫فردريک ويليام هرشل (‪15‬نوامبر ‪ 25– 1738‬اوت ‪ )1822‬موسیقیدان و ستاره شناس‬
‫بریتانیایی متولد آلمان میباشد که به خاطر کشف سیاره اورانوس مشهور شد‪ .‬او همچنین کاشف‬
‫امواج فرو سرخ نیز میباشد و دارای تعدادی کشفیات دیگر در زمینه ستاره شناسی میباشد‪.‬‬
‫او با کمک خواهرش‪ ،‬کارولینه هرشل‪ ،‬ساخت تلسکوپ انعکاسی را آغاز کرد‪ .‬او با تلسکوپ‬
‫بازتابی کوچک ‪ ۱۸‬سانتیمتری ساخت خودش سیاره اورانوس را در سال ‪ ۱۷۸۱‬کشف کرد‪.‬‬
‫وی با گذراندن نور خورشید از منشور به وجود اشعه فرو سرخ پی برد‪.‬به این شکل که دماسنج‬
‫را زیر قسمت قرمز رنگ منشور که تاریک بود گذاشت و دید که دمای دماسنج به سرعت باال‬
‫میرود او این چنین نتیجه گرفت که نوعی اشعه در این بخش وجود دارد که دیده نمیشود و‬
‫نوعی اشعه گرمایی است ‪ .‬پس از آن مشخص شد كه بیش از ‪ ٪5۰‬انرژي منتشر شده از‬
‫خورشید‪ ،‬بهوسیله امواج نامریي مادون قرمز به كرهي زمین ميرسد‪ .‬از سوي دیگر انسان نیز‬
‫بخش قابل توجهي از گرماي بدن خویش را از طریق تابش مادون قرمز با محیط اطراف مبادله‬
‫ميكند؛ در واقع شناخت تابش مادون قرمز بود كه بعدها مبناي ساخت اولین سامانههاي‬
‫گرمایش تابشی مدرن را فراهم نمود‪.‬و درضمن وی در سال ‪ 1816‬به لقب سر مفتخر گردید‬
‫کشف دو قمر سیاره زحل و دو قمر اورانوس نیز از کارهای هرشل است اما او هیچ یک از‬
‫آنها را نام گذاری نکرد‪ .‬پس از مرگ وی‪ ،‬این اقمار توسط پسر وی جان‪ ،‬نامگذاری شدند‪ .‬وی‬
‫در ‪ ۱۵‬نوامبر ‪ ۱۷۳۸‬در شهر هانوور آلمان زاده شد و در ‪۲۵‬ماه اوت ‪ ۱۸۲۲‬در شهر در‬
‫جنوب بریتانیا درگذشت‪.‬‬
‫تاریخچه‬
‫‪ ‬اورانوس واژهایست یونانی به معنای آسمان‪ ،‬و نیز خدایگان آسمان نیز در میان یونانیان به همین نام‬
‫خوانده میشد‪ .‬میان غربیان در بین سیارات هشگانه اورانوس تنها سیارهای است که نام خود را از‬
‫افسانههای یونانی برگرفتهاست‪( .‬برخالف سایرین که نامی برگرفته از افسانههای رومی دارند‪.).‬‬
‫‪ ‬آریاییان در آغاز برای مفهوم الوهیت نامی نداشتند و هریک از قوا و عناصر طبیعت را به نامی که داشت‬
‫ستایش و نیایش میکردند‪ .‬در آغاز‪ ،‬آسمان‪ ،‬اجرام سماوی و پدیدههایی چون ماه‪ ،‬ستارگان‪ ،‬رعد و برق و‬
‫باد را میپرستیدند‪ .‬و چون باالترین خدایان‪ ،‬خدای آسمان بود‪ ،‬کلمة عام برای مفهوم «خدا» در اغلب‬
‫زبانهای آریایی از کلمة دیهئوس (ایرلندی‪ ،‬دیا تو ُتنی باستان‪ ،‬زیو‪ ،‬سنسکریت‪ ،‬د َِوه‪ ،‬التین‪ِ ،‬دئوس‪،‬‬
‫لیتوانیایی‪ ،‬دیه َوس‪ )...‬اخذ شدهاست‪ ،‬چنانکه «زئوس» در یونانی یو (پیتر) در التین‪ ،‬دیائوس در‬
‫سنسکریت‪ ،‬خدای آسمان است (از ریشة دیو = تابیدن‪ ،‬نور افشاندن) (هیستینگز‪ ،‬ذیل دین آریاییان)‪ .‬نام‬
‫دیگر خدای آسمان نزد آریاییان کهن‪َ ،‬ورونه (نزد یونانیان‪ ،‬اورانوس) بود‪ .‬این نام بیشتر به پهنة آسمان و‬
‫گستردگی و فراگیری آن نظر داشت (از ریشة = ‪var‬پوشاندن)؛ بعدها در ایران «آهوره» جای‬
‫«ورونه» را گرفت (دوشمن گیمن‪۳۳۴ ،‬؛ گوش‪ .)۲۲۲ ,۲۲۱ ،‬نزد ایرانیان و هندیان‪ ،‬ورونه یا «میتره»‬
‫(در سنسکریت‪ ،‬یا میثره در اوستا) ارتباط بسیار نزدیک داشت و غالبا ً نام هر دو با هم میآمد (همانجا؛‬
‫کریستنسن‪ .)۳۸ ،‬در اوستا‪ ،‬میثره که رابطهای نزدیک با خورشید داشت‪ ،‬بر چراگاههای پهناور آریایی‬
‫فرمانروایی میکرد‪ .‬سرچشمة دادگری بود و پاسدار پیمان و نگهبان خانه و خنواده (اومستد‪ .)۳۴ ،‬او‬
‫خدای حافظ قانون و نگهبان پیمان بود (موله‪.)۳۹ ،‬‬
‫مدار و چرخش‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫فاصله متوسط آن از خورشید ‪ ۳‬میلیارد کیلومتر(‪ ۲۰‬واحد نجومی است)‪.‬در مدار آن‬
‫بینظمیهایی دیده شدهاست به علت اینکه کجی مححور چرخش آن از ‪ ۹۰‬درجه بیشتر و برابر‬
‫‪ ۹۸‬درجه یا دقیقتر '‪ ۵۴º۹۷‬است چرخش سیاره پادساعتگرد است‪.‬نزدیکترین فاصله آن به‬
‫زمین ‪ ۲۷،۲۰۰‬میلیون کیلومتر است‪.‬خروج از مرکز آن ‪ ۰٫۰۷۴۲‬بوده که بسیار به دایره‬
‫نزدیک است‪.‬به علت اینکه این سیاره ‪ ۹۸‬درجه انحراف دارد در یک چهارم حرکت آن به دور‬
‫خورشید یکی از قطبهایش به سمت زمین است و یک چهارم بعد استوایش و یک چهارم پس‬
‫از آن قطب مخالف و در انتها دوباره استوایش به سمت زمین خواهد بود‪.‬نور خورشید در‬
‫اورانوس ‪ ۱/۴۰۰‬نور خورشید در زمین است‪.‬‬
‫اولین بار عناصر مداری آن در سال ‪ ۱۷۸۳‬توسط پیر سیمون الپالس محاسبه شد‪ .‬بی نظمی در‬
‫مدار آن اولین بار توسط جان کوچ آدامز و در سال ‪ ۱۸۴۱‬مطرح شد و او پیشنهاد داد که جاذبه‬
‫سیارهای کشف نشده بر آن تاثیر میگذارد‪.‬در سال ‪ ۱۸۴۵‬اوربین ل وریر مستقال شروع به‬
‫پژوهش در زمینه مدار اورانوس پرداخت‪.‬در ‪ ۲۳‬سپتامبر ‪ ۱۸۴۶‬یوهان گوتفیلد گاله سیاره را‬
‫کشف و نام نپتون را بر آن نهاد‪.‬‬
‫کجی محور‬
‫تنها ناهید کجی محور بیشتری از اورانوس و برابر ‪ ۱۷۷‬درجه دارد‪.‬اما علت‬
‫این کجی احتماال برخورد جسمی به ابعام زمین به این سیاره و در اوایل‬
‫دوران زندگیاش بودهاست‪.‬‬
‫بینایی‬
‫از سال ‪ ۱۹۹۵‬تا ‪ ۲۰۰۶‬قدر ظاهری اورانوس بین ‪ ۵٫۶+‬تا ‪ ۵٫۹+‬متغییر‬
‫بوده است و در صورتی که در حالت ایدهآل چشم غیرمسلح توانایی دیدن قدر‬
‫‪ ۶٫۵‬را دارد*(این به این معنی است که میتوان در شرایط ایدهآل این سیاره‬
‫را دید) اندازه زاویهای این سیاره بین ‪ ۳٫۴‬تا ‪ ۳٫۷‬ثانیه قوسی متغییر است اما‬
‫در حالت مقابله به ‪ ۳٫۶‬ثانیه قوسی میرسد‪ .‬در صورتی که اندازه زاویهای‬
‫زحل ‪ ۱۶‬تا ‪ ۲۰‬ثانیه قوسی و مشتری بین ‪ ۳۲‬تا ‪ ۴۵‬ثانیه قوسی است‪.‬‬
‫ساختار دورنی‬
‫‪ ‬جرم این سیاره برابر (‪kg ۱۰۲۵×)۸٫۶۸۱۰ ± ۰٫۰۰۱۳‬‬
‫و ‪ ۱۴٫۵۳۶‬برابر زمین است و چگالی آن ‪ ۱٫۲۵‬برآورد‬
‫میشود در نتیجه احتمال میرود از جو بسیار ضخیم‬
‫‪،‬گوشتهای مایع و هستهای جامد و کوچک تشکیل شده باشد‬
‫شتاب گرانشی آن نیز ‪ ۹۰‬درصد شتاب گرانشی زمین‬
‫تخمین زده شدهاست‪ .‬دمای بخش مایع آن ‪ ۲۳۰۰‬درجه‬
‫سانتیگراد و هسته آن ‪ ۷۰۰۰‬درجه سانتیگراد است‪.‬‬
‫جو‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در جو آن هیدروژن(به شکل ‪)H2‬و ‪ ۱۲‬درصد هلیوم و مقدار کمی متان وجود‬
‫دارد اما از آنجایی که متان به شدت نور قرمز را جذب میکند این سیاره به‬
‫رنگ آبی مایل به سبز دیده میشود‪ .‬برررسی مادون قرمز حاکی از آن است‬
‫که دمای این سیاره برابر ‪ ۵۸‬درجه کلوین است‪ .‬در ارتفاعات باالیی آن‬
‫بادهایی با سرعت ‪ ۳۰۰‬تا ‪ ۴۰۰‬متر میوزند‪.‬و البته گردبادهایی نیز در آن‬
‫وجود دارند که به شکل لکههایی دیده میشوند‪.‬‬
‫تصاویر رایانهای نشان میدهدابرهای آمونیاکی به بزرگی ‪ ۲‬تا ‪ ۴‬کیلومتردر‬
‫زیر جو اورانوس و در ارتفاعات پایین قرار دارند و این ابرها در استوا در‬
‫طی ‪ ۱۵‬ساعت یک بار دور سیاره میزنند ولی در نزدیکی قطب این مقدار به‬
‫‪ ۱۵‬ساعت میرسد‪ .‬به نظر میرسد این سیاره دارای یونیسفر قوی باشد‪.‬‬
‫حلقهها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫حلقههای اورانوس در ده مارس ‪ ۱۹۷۷‬در رصدخانه ایربورن کوئیپر ناسا و‬
‫توسط جیمز الیوت کشف شد شد بدین گونه که قبل و بعد از اختفای یک ستاره‬
‫پشت اورانوس‪،‬نور ستاره متناوبا کم و زیاد میشد و با بررسی های انجام‬
‫گرفته در آن هنگام ثابت شد این سیاره ‪ ۵‬حلقه دارد و بعدا به ‪ ۹‬حلقه رسید بعد‬
‫از گذر ویجر ‪ ۲‬از اورانوس به یازده حلقه افزایش یافت این حلقهها به ترتیب‬
‫از بیرونیترین به درونیترین عبارتند از‪:‬‬
‫اپسیلون‪،U1R1986،‬دلتا‪،‬گاما‪،‬اتا‪،‬بتا‪،‬آلفا‪ ۴،۵،۶،‬و ‪U2R1986‬‬
‫پهنای حلقه اپسلیون به صد کیلومتر میرسد و خرده ریزههای آن بین ‪ ۱۳‬تا‬
‫‪ ۱۳٫۶‬سانتیمتر است اما پهنای بقیه حلقهها از ‪ ۱۰‬کیلومتر تجاوز نکرده و از‬
‫خرده ریزهای حلقه اپسیلون کوچکترند اما کل حلقه آلبدویی برابر ‪ ۵‬درصد‬
‫دارد‪.‬‬
‫میدان مغناطیسی‬
‫‪ ‬میدان مغناطیسی این سیاره ‪ ۵۵‬تا ‪ ۵۸٫۵‬درجه نسبت به‬
‫محور چرخش آن تفاوت دارد‪.‬و پیشبینی میشود که مرکز‬
‫مغناطیسی آن در مکان متفاوتی نسبت به مرکز سیارهو با‬
‫فاصلهای حدودا ‪ ۸،۰۰۰‬کیلومتری باشد‪ .‬ویجر ‪ ۲‬اثبات‬
‫نمود که در اطراف اورانوس میدان مغناطیسی قویای قرار‬
‫دارد اما شدت آن یک دهم میدان مغناطیسی زحل است‪ .‬با‬
‫این حال قدرت آن به طور متوسط ‪ ۵۰‬بار نیرومندتر از‬
‫میدان مغناطیسی زمین است و دنبالهای به طول ‪۴۶۵،۰۰۰‬‬
‫کیلومتر دارد‪.‬‬
‫قمر ها‬
‫اورانوس ‪ ۲۷‬قمر طبیعی دارد که از آن ده قمر توسط ویجر ‪۲‬‬
‫کشف شد‪ ۹( .‬قمر در ژانویه ‪ ۱۹۹۶‬کشف شده و در نام آنها‬
‫‪ 1996‬وجود دارد و یک قمر در ‪ ۳۱‬دسامبر ‪ ۱۹۹۵‬کشف و‬
‫در نام آن ‪ 1995‬وجود دارد ) بیرونیترین قمر آن اوبرون‬
‫و بزرگترین قمر آن تیتانا با قطر ‪ ۱،۵۸۰‬کیلومتر است‪ .‬دو‬
‫قمر کوردلیا و اوفلیا لبههای حلقه اپسلیون را جاروب میکنند‪.‬‬
‫تیتانیا‬
‫اوبرون‬
‫اومبریل‬
‫میراندا‬
‫نام‬
‫قطر(کيلومتر)‬
‫شعاع مدار گردش(کيلومتر)‬
‫اوبرون‬
‫‪۱۵۵۰‬‬
‫‪۵۸۰۱۶۰‬‬
‫تیتانا‬
‫‪۱۵۸۵‬‬
‫‪۴۳۳۴۴۰‬‬
‫اومبریل‬
‫‪۱۱۸۵‬‬
‫‪۲۶۴۸۰۰‬‬
‫آریل‬
‫‪۱۱۶۰‬‬
‫‪۱۸۹۹۲۰‬‬
‫میراند‬
‫‪۴۸۰‬‬
‫‪۱۲۸۶۴۰‬‬
‫پوکا‬
‫‪۱۶۸‬‬
‫‪۸۵۴۹۰‬‬
‫بلیندا‬
‫‪۴۸‬‬
‫‪۷۴۶۶۰‬‬
‫روالیند‬
‫‪۴۸‬‬
‫‪۶۹۵۲۰‬‬
‫پورشیا‬
‫‪۹۶‬‬
‫‪۶۵۷۱۰‬‬
‫ژولیت‬
‫‪۸۰‬‬
‫‪۶۳۹۸۰‬‬
‫دزدیمونا‬
‫‪۴۸‬‬
‫‪۶۲۳۴۰‬‬
‫کرسدا‬
‫‪۸۰‬‬
‫‪۶۱۳۹۰‬‬
‫بیانکا‬
‫‪۴۸‬‬
‫‪۵۸۷۵۰‬‬
‫اوفیلیا‬
‫‪۲۴‬‬
‫‪۵۲۹۹۰‬‬
‫کوردلیا‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۴۹۰۱۰‬‬
‫نپتون‬
‫‪> km000,000,534,4‬فاصله از خورشید <‬
‫‪km000,000,457,4‬‬
‫قطر استوایي ‪km 100,49 :‬‬
‫خروج از مركز مدار ‪086,0/0 :‬‬
‫جرم ‪kg 1026 * 027/1 :‬‬
‫چگالي ‪ 6/1 :‬برابر چگالي آب‬
‫شتاب گرانش در سطح ‪ 18/1 :‬برابر شتاب گرانش زمین‬
‫سرعت گریز ‪km/s 25 :‬‬
‫چرخش استوایي ‪ 1/16 :‬ساعت‬
‫تمایل محور ‪ 76/1 :‬درجه‬
‫نسبت بازتاب ‪62/0 :‬‬
‫فشردگي قطبین ‪022/0 :‬‬
‫مدت گردش نجومي ‪ 78/164 :‬سال زمیني‬
‫دماي فوقاني جو ‪213 – ْ C :‬‬
‫ترتیب‪ :‬هشتمین سیاره سامانه خورشیدی‬
‫روز‪ ۱۶ :‬ساعت و‪ ۶‬دقیقه‬
‫سال‪ ۱۶۴ :‬سال و ‪ ۹‬ماه و ‪ ۱۸‬روز‬
‫حالت‪( :‬غالب) گاز‬
‫قمر یا حلقه‪ ۳ :‬حلقه ‪ ۸‬قمر‬
‫تمایل محور‪ :‬چرخش ‪ ۱‬درجه و ‪ ۴۶‬دقیقه و ‪ ۲۳٫۵‬ثانیه قوسی‬
‫ویژگیها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫معموالً همه این سیاره را به رنگ آبی میشناسد و به این علت است که گاز متان حاضر در جو نپتون‬
‫رنگ سرخ را جذب کرده و آبی حاصل از طیف نوری خورشید را بازمیتاباند‪.‬‬
‫نپتون از نظر ساختاری بسیار شبیه به سایر سیارات گازی به خصوص اورانوس است ‪ .‬تفاوتی که در‬
‫ساختار سیاراتی مانند اورانوس و نپتون دیده میشود‪ ،‬عدم حضور هیدروژن فلزی مایع است که در‬
‫عوض آن به یک ساختار متراکم آب مانندی در اطراف هسته میرسیم‪ .‬الیه بیرونیتر نپتون متشکل از‬
‫هیدروژن ملکولی مایع و هلیوم مایع است‪.‬‬
‫اتمسفر و جو نپتون آبی رنگ است و درصد بازتابش باالئی دارد که حاکی از وجود یک جو غلیظ است ‪.‬‬
‫بر طبق تحقیقات حضور مقادیری متان نیز در این سیاره تایید شده است ‪ .‬در کل ‪ ،‬ترکیبات جو این سیاره‬
‫به مانند سایر سیارات غول پیکر گازی شامل ‪ ۸۰‬تا ‪ ۸۵‬درصد هیدروژن و ‪ ۱۵‬تا ‪ ۱۹‬درصد هلیوم‬
‫میباشد‪.‬‬
‫تقریبا ً ‪ ۱۶۵‬سال طول میکشد تا نپتون یک بار بهدور خورشید بگردد‪ .‬بنابر این از زمان کشف آن در‬
‫سال ‪ ۱۸۶۴‬تا کنون‪ ،‬هنوز یک بار به دور خورشید نگشتهاست‪ .‬این گردش در سال ‪ ۲۰۱۱‬تکمیل خواهد‬
‫شد‪]۱[.‬‬
‫دوره تناوب نجومی آن ‪ ۱۶۴٫۷۹‬سال است ‪ .‬از زمان کشف نپتون تا کنون فقط ‪ ۷۵‬درصد مدار خود را‬
‫طی کرده‪ .‬دوره تناوب چرخشی نپتون ‪ ۱۷‬ساعت و ‪ ۵۰‬دقیقه است‪ .‬سرعت گریز از جاذبه این سیاره نیز‬
‫چیزی در حدود ‪ ۲۳‬کیلومتر در ثانیه است‪.‬‬
‫پیش از این انتظار میرفت که نپتون از نظر جوی آرامتر از اورانوس باشد ولی وییجر ‪ ۲‬نشان داد که‬
‫بادهای نپتون بسیار بسیار شدید هستند‪ .‬سرعت این بادها به ‪ ۶۴۰‬کیلومتر در ساعت میرسد‪.‬‬
‫تریتون‬
‫لکه بزرگ نپتون‬
‫حلقه های نپتون‬