Transcript SIVILAR - Prm. Hasan Yurtseven

SIVI UYGULAMALARI
AMAÇLAR
• Acil sağlık hizmetlerinde kullanılan sıvıların
içeriklerinin kavranması
• Sıvı ihtiyaçı gereksimi nedenlerinin öğrenilmesi
• Damaryolu açma teknikleri
• İntraosseos yol açma endikasyonları ve
kontrendikasyonlarının kavranması
• SIVILAR :
• Kristalloid sıvılar
• Kan ve kan ürünleri
• Kolloid sıvılar,
• Glukoz içeren sıvılar
Kristalloid Solüsyonlar
•
SF ve RL : ucuz, kullanıma hazır, allerjik değildir, Na ve K açığını da etkili bir şekilde
düzeltirler
Dekstrozlu solüsyonlar
•
•
•
•
%5 Dekstroz
%10 Dekstroz
%20 Dekstroz
%30 Dekstroz
NaCl’li solüsyonlar
•
•
•
•
%0.9 NaCl
%0.45 NaCl
%3 NaCl
%5 NaC
Dekstroz ve NaCl’li solüsyonlar
•
•
•
%5 Dekstroz + %0.2 NaCl
%5 Dekstroz + %0.45 NaCl
%5 Dekstroz + %0.9 NaCl
Multipl elektrolit solüsyonları
•
•
•
•
•
•
Ringer solüsyonu
Ringer laktat solüsyonu
%5 Dekstrozlu Ringer laktat solüsyonu
İsolayt M
İsolayt P
İsolayt S
Kolloid solüsyonlar
•
•
•
•
•
•
Dekstran 40 (Rheomacrodex)
Dekstran 70 (Macrodex)
HES 200/0.5 (Hemohes)
HES 450/0.7 (Bioplazma)
Modifiye sıvı jelatin (Gelofusine)
Polijelin (Haemaccel)
Dekstroz
•
•
•
Karbonhidrat içeren besleyici ve kalorili bir sıvıdır.
Hipoglisemide kan şekeri düzeyini artırmak ve normale
getirmek amacı ile kullanılır.(70-110 mg/dl)
Etyolojisi
• Bilinmeyen ani gelişen mental durum değişiklikleri
• Parmak ucundan bakılan hızlı glukoz testi 60 mg/dl'nin altındaysa
• Oral andiyabetik ilaçların aşırı kullanımı
• Solunuma ve kardiyak masaja cevap vermeyen neonatal resüsitasyonda
İZOTONİK KRİSTALLOİD SIVILAR
20 ml/kg (5-10 dakikada)
• Şok bulgularında düzelme yoksa;
1 saat içinde 2-3 kez, 20 ml/kg dozunda tekrarlanabilir
(Toplam doz:40-60 ml/kg).
• Ciddi kalp kası işlev bozukluğu olanlarda; akciğer ve kalpte
•
bir sorunu olduğu düşünülen çocukta;
5-10 ml/kg ve daha yavaş 10-20 dk’dan uzun sürede
uygulanmalı.
DİĞER SIVILAR
• TEOBAG:
• Teofilin bronşları genişleten bir ilaçtır. Teofilin
akciğerlerdeki ve göğüsteki kasları gevşeterek ve aynı
zamanda akciğerleri, bronşlarda spazmlarla kasılmaya
sebep olan alerjenlere ve diğer etkenlere karşı daha
az duyarlı hale getirerek çalışır.
• Astım belirtilerinin önlenmesi ve giderilmesi;
• Kronik bronşit ve / veya amfizeme bağlı olarak
bronşlarda meydana gelen spazm şeklinde
kasılmaların önlenmesi ve giderilmesi
DİĞER SIVILAR
MANNİTOL :
• Kafa içi basıncı ve beyin kitlesinin azaltılması
a- Daha derindeki dokulara cerrahi yoldan
erişmeyi kolaylaştırmak için.
b- Kafa içi basıncının yüksek olduğu
durumlarda beyin hasarını önlemek için.
c- Teşhis için yapılan müdahale sırasında ya da
ondan önce, artmış kafa içi basıncını azaltmak
ve beyin fıtıklaşmasını önlemek için.
UYARI !!
• Teobag ve Mannitol hastane öncesi ambulans
hizmetlerinde Att ve Paramedik
personellerinin kullanım alanı dışındadır.
• Ambulansta bulundurulması doktorlu ekiplerin
kullanımı içindir.
Kan ve Kan Ürünleri
• Travmaya (kanama) bağlı hipovolemik şok;
• 40-60 ml/kg (20 ml/kg dozunda 2-3 kez)
• kristalloid sıvı verilmesine rağmen yeterli doku perfüzyonu
sağlanamıyorsa
• 10-15 ml/kg dozunda tam kan – eritrosit süspansiyonu
NEDEN SIVI İHTİYACI ?
• Preoperatif açlık
• Sıvıların vücutta yer değiştirmeleri
• Postoperatif erken dönemde beslenememesi
• Kusma, drenaj vb. nedenler ile oluşan kayıplar
SIVI TEDAVİSİNDE AMAÇ
• DOKU PERFÜZYONUNUN KORUMAK
• ELEKTROLİT DÜZENİNİ SAĞLAMAK
• NORMGLİSEMİYİ DÜZENDE TUTMAK
NORMAL İDAME GEREKSİMİ
• Oral alımın olmadığı durumlarda
• İdrar akımı
• Gastrointestinal sekresyonlar
• Terleme ve solunum yolundan hissedilmeyen kayıplar
• Sıvı ve elektrolit açığı
• Kayıpların su içeriği > sodyum içeriği
DAMARYOLU AÇILMASI
• Zaman kaybetmeden en kısa sürede açılabilir
damarlardan biri tercih edilmelidir.
• Tedaviye engel olmayacak bir yerden damaryolu
açılmalıdır.
• Özellikle dekompanse şok tedavisinde yeterli
miktarda sıvı verilebilmesi için olabildiğince büyük
çaplı bir kanülün çevresel venden takılması tercih
edilir.
• Çevresel venöz bir damar yolu kolaylıkla açılamaz
ise (90 sn içerisinde) zaman kaybetmeden kemik içi
(Kİ) yol açılmalıdır.
KEMİK İÇİ UYGULAMA
• Damaryolundan tedavi gerekiyorsa ancak
güvenli bir yol sağlanamamışsa,
• Hastanın bilinci kapalı ise,
• Hasta 8 yaşından büyük ise KKM’den onay alınarak
uygulanır.
KONTRENDİKASYONLARI
Hastanın damar yolu varsa,
• Tibia veya femurda kırık varsa,
• İnfüzyon bölgesinde büyük yaralanmalar mevcutsa (diğer
ayağı kullan)
• Önceki ortopedik uygulamalar
• Extremitenin daha önce tıbbi bir nedenle zaafa uğraması
• Enjeksiyonun yapılacağı bölgede herhangi bir enfeksiyon
olması
• Anatomik referans noktalarının lokalize edilememesi
• Enjeksiyonun yapılacağı bölgede aşırı dokunun bulunması
DİKKAT !
• Kemik içi yol açıldıktan ve acil tedavi yapıldıktan
• sonra çevresel veya merkezi bir damar yolu açmaya çalışmak
uygun bir yaklaşım olacaktır.
• Şok tedavisi sırasında merkezi venöz girişim için en güvenli
yer femoral vendir. Çünkü bu alandaki girişimler sırasında
kalp masajı ve solunum desteğine ara vermeye gerek yoktur.
• Kemik içi yol ile ilaçlar, kristalloidler, kolloidler, kan ve kan
ürünleri hızlı ve güvenli bir şekilde verilebilir.
Kİ yolu için en çok tercih edilen yer :
• Tuberositas tibianın 3 cm kadar altında tibianın üst-ön-iç
yüzüdür. Tuberositas tibianın bir parmak altından, tibianın
ön yüzü belirlenir.
• Hasta sırt üstü yatırılır, dizi hafifçe yukarı doğru bükülür,
• giriş yeri temizlenir.
• İğne 90 derecelik bir açıyla her iki yöne döndürülerek ve güç
uygulanarak kemiğin yüzeyine gelene kadar itilir ve kemik
korteksi geçilir.
• İğnenin ilerletilmesi esnasında karşılaşılan direncin
• aniden düştüğü noktada iğneyi itme işi sonlandırılır.
• İğnenin mandreni çıkarılarak Kİ aspirasyonu
denenir.
• DİKKAT: Bazen kemik iliği içeriği aspire
edilemeyebilir.
İO(KEMİKİÇİ) UYGULAMA
VİDEOLAR
KAYNAKLAR
• Çukurova üniversitesi yayınları
• Mtgm.meb.gov.tr
• EZ-IO Uygulama rehberi
• www.hasanyurtseven.com