Transcript Meslek Hastalıkları - İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü

MESLEK HASTALIKLARI
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
1.
2.
3.
Genel hastalıklar ÜSYE, vs.
İşle ilişkili hastalıklar - Kronik-dejeneatif hastalıklar
İşe özgü sağlık sorunları - İş kazası – Meslek hastalığı
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Dr.Bernardino
Ramazzini
(1633-1714) iş ile hastalık
arasındaki ilişkinin önemini
kalıcı
olarak
tıbba
kazandırmıştır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Tıpta iş sağlığının babası olarak bilinen italyan
hekim Bernardino Ramazzini’nin meslek hastalıkları
konusunda “Çalışanların Hastalıkları” isimli kitabı bu
konuda bir ilktir.
Hekimlerin hastanın mesleğini sorması (işini
sor) ilkesini ortaya koymuştur.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Dünyada işe bağlı ölümlerin beşte
dördü meslek hastalığı nedeniyle meydana
gelmektedir. (İLO)
Bununla birlikte;
 Eksik
tespit ediliyor
 Sağlık sistemi işlemiyor
 Çok geç tespit ediliyor
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İş Kazası sayısı
Meslek Hastalıkları
tespiti
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
ILO verilerine göre;
dünyada her yıl
yaklaşık 250 milyon kişi iş kazaları, 160 milyon
kişi meslek hastalıkları sonucu ortaya çıkan
zararlara maruz kalmaktadır.Yaklaşık 1.200.000
kişi iş kazaları ve meslek hastalıkları
nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
1.495.000 işyerinde toplam 17.400.000
çalışan istihdam edilmektedir. Söz konusu
çalışanların 74.871’ünün iş kazası, 395’nün
meslek
hastalığı
geçirdiği
ve
iş
kazaları/meslek hastalıkları sonucu 2209
kişinin sürekli iş göremez hale geldiği, 745
ölüm vakasının saptandığı gösterilmiştir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

Ülkeler arasında değişmekle birlikte,
bir yılda her 1000 işçi için 4-12 meslek
hastalığı beklenirken bu oran ülkemizde
100.000 de 5 civarındadır.
TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARI ve MESLEK HASTALIKLARI
ARANDIĞINDA SAPTANABİLİYOR.
ÜLKE GENELİNİ YANSITAN VERİLER YOK.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Dünyada iş kazası ve meslek hastalıklarına bağlı
ölümlerin dağılımı incelendiğinde;
mesleki kanserler %32 ile ilk sırada
ardından % 23 ile kardiyo-vasküler hastalıklar
Hastalıkların maliyeti incelendiğinde ise;
%40 ile kas iskelet sistemi hastalıkları en çok harcama
yapılan hastalık grubu olarak karşımıza çıkmaktadır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Meslek Hastalığı Sayısı
1400
1208
1115
1025
883
803
697
574
539
395
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
2010
2008
2007
2006
429
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
440 384
533
2012
519
2009
601
2011
1055
975
1995
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Meslek hastalıkları tespit
sayısında artış bekliyoruz…
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
“Ülkemizde
beklenen ancak tespit
edilememiş meslek hastalığı vaka sayısının,
düzenlenen mevzuat ve tanı sistemindeki
gelişmeler ışığında ilgili tarafların konuya
ilişkin duyarlılık ve bilgi düzeylerinin
geliştirilmesi ile beş yılın sonunda toplam
%500 artırılması sağlanacaktır.”
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
-Üst düzey politika bildirimleri
-Daha kapsamlı yasal düzenlemeler
-Artan kamuoyu ilgisi
-Müfettiş, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı sayı ve nitelik
artışı
-Meslek hastalıklarına yönelik sağlık birimleri
Rağmen ;
Tespitte beklenen artış olmamıştır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
- Hekimlerin hastalık – iş ilişkisini kurmakta
zorlanması
- İşyeri hekimlerinin bağımsız olmaması
- Meslek hastalıkları hastanesi sayısının az
olması
- Bildirim sisteminin SGK tabanlı olması
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
SGK sigortacılık sistemidir.
SGK
1-Meslek hastalığı varsa ödeme(me)k
üzerine kurguludur
2-Ödeme(me)k için kuralları vardır
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Aile hekimleri
İş yeri hekimleri
Kamu ve Özel Sağlık
Hizmet Sunucuları
Ön tanı ile bildirim
Kesin tanı için sevk
Yetkilendirilmiş
Birimler
Kesin tanı ile bildirim
Sağlık Bakanlığı
Bilgi Sistemi
Tazmin gerektirenleri
bildirim
SGK
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

Meslek Hastalıkları Hastaneleri
Ankara M.H.H
İstanbul M.H.H
Zonguldak M.H.H

Eğitim Araştırma Hastaneleri

Devlet Üniversite Hastaneleri
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
“Meslek hastalıkları işe özgü olan ve doğrudan
doğruya işin yürütümü sırasında ortaya çıkan,
nedeni
yalnızca
işyerinde
sorunlarıdır.”
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
olan
sağlık
Bir hastalık:

standart tedaviye cevap vermiyorsa,

tipik demografik profile uymuyorsa,

sebebi kestirilemiyorsa,
mesleki bir etiolojisi olabileceğinden
şüphelenilmelidir!!
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Meslek hastalığı tanısının
konması, işyerindeki iş risklerinin
işveren tarafından yönetilemediğini
ve işçinin bu nedenle fonksiyon
kaybına ya da hastalık durumuna
uğradığını kanıtlar.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
•
Ciltte kaşıntılar ve egzama
•
Gözlerde kaşıntı ve kızarıklık
•
Burun ve koku alma bozuklukları
•
Solunum yolları tahrişleri
•
Öksürük
•
Hırıltılı solunum
•
Nefes darlığı
•
Bronşit
•
Akciğer ödemi, pnömoni
•
Mide bulantısı
•
İştahsızlık
•
Kusma
•
Kramp
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Etkenlerin vücuda giriş
yolları;
1. Akciğerler (solunum)
2. Deri (emilim)
3. Ağız (sindirim)
Meslek Hastalıkları iki
şekilde ortaya çıkabilir:
1-Akut
2-Kronik
Meslek hastalıklarından
etkilenme lokal ya da
sistemik olabilir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
 Kendine özgü bir klinik tablosu vardır.
 Hastalık etkeni bellidir.
 Hastalık etkeni veya metaboliti biyolojik ortamda
tespit edilebilir.
 Hastalık deneysel ortamda oluşturulabilir.
 Hastalık, o meslekte çalışanlarında yüksek
oranda görülmektedir.
 Hastalığın nedeni işyerinde olup, iş ile hastalık
arasında nedensel bir bağ vardır.
 İşyerinde alınacak teknik ve tıbbi önlemlerle
meslek hastalıklarından korunulabilir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
•
Çalışma koşulları meslek hastalığının
doğruya ve vazgeçilmez tek etkenidir.
etken tektir ve ortamda yoksa, hastalık
Kısacası kişi söz konusu işte çalışmıyor
hastalık da oluşmayacaktır.
doğrudan
Dolayısıyla
da yoktur.
olsaydı bu
Örnek: Kurşun yoksa - Kurşun Zehirlenmesi yoktur.
Toz yoksa
- Pnömokonyoz Hastalığı yoktur.
Gürültü yoksa- Gürültüye bağlı işitme kaybı
yoktur.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İşe girmeden önce var olan veya
çalışırken ortaya çıkan herhangi bir
sistemik hastalık yapılan iş nedeniyle
daha ağır seyredebilmektedir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
1- Koroner kalp Hastalıkları
2- KOAH
3- Kas İskelet Sitemi Hastalıkları
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
 Temel
tıp bilgisi
 Mesleki
 Temel
öykü
iş hekimliği bilgisi
 Literatür
bilgisi
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Söz konusu hastalığa Meslek
Hastalığı diyebilmek için klinik tanının
yanında meslekle ilişkisinin de ortaya
konması gerekir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
I- Klinik incelemeler
II- Laboratuar incelemeleri
III- İşyeri ortam ölçümleri
(I + II) --- klinik tanı
III ------ mesleksel etyoloji (sebep)
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
1-Kişinin şu ana kadar çalıştığı tüm işlerinin
ayrıntılı sorgulanması
2-İşyeri maruziyetleri
3-Belirtilerin zamanla ilişkisi
4-Benzeri yakınmaları olan başka işçilerin varlığı
5-İş dışı etkilenmeler
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
1.Radyolojik yöntemler
2.Biyokimyasal yöntemler
3.Patolojik incelemeler
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İşyeri ortam ölçümleri
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Yükümlülük süresi: Zararlı mesleksel etkinin sona
ermesi ile hastalığın ortaya çıkması arasında geçen
kabul edilebilir en uzun süre.
Maruziyet süresi: Zararlı mesleksel etkenin
başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için
gereken en az süre.
1-Pnömokonyoz yapacak yoğunluk ve nitelikte
toz(0.5-5 mikron) bulunan işyerinde en az 3 yıl,
2-Gürültülü işte (>80 – 85 dB) en az 2 yıl, çalışmış
olmak gereklidir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Mesleksel deri hastalıkları, en
sık görülen meslek hastalıklarıdır.
Bildirimi en çok yapılan ise
mesleki akciğer hastalıklarıdır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Ayakkabı imalatı
Boya sanayii
Akü üretim
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Petrokimya
1)Metal ve metal bileşikleri
2)Solventler
3)Tarım ilaçları
4)Gazlar ve buharlar
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Mesleki Cilt Hastalıkları
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Tahriş edici maddelerle temas sonucu oluşan KONTAKT
DERMATİT
•Ev kadınları
•Berberler
•İnşaat İşçileri
•Boyacılar
•Sağlık Personeli
•Metal İşçileri
•Aşçılar
•Fırıncı Ve Pastacılar
•Balıkçı
•Bahçıvan
•Lastik-plastik
Sanayi
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Sıva-çimento
Ağaç işçiliği
Maden işçileri
Kot taşlama
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
şarbon
hayvancılık
sağlık
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Deri sektörü
Fiziksel Etkenlerle Olan Meslek
Hastalıkları
*Gürültü
*Titreşim
*Sıcak-Soğuk
*Basınç
*Ergonomi
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
GÜRÜLTÜ
Kağıt
endüstrisi
inşaat
otomotiv
Tekstil-dokuma
Demir-çelik
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
8 saatlik çalışma süresi için
gürültü düzeyi 85 dB dir.
Gürültü seviyesi 70 db üzeri ise;
fiziksel, ruhsal, zihinsel tepki başlar.
Yavaş yavaş işitme kaybı gelişir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
• 1 Hz - Kemik ve eklem zararları
• 10 Hz - Sinir, dolaşım ve hareket sistemi zararları
• 500 Hz- Dolaşım ve sinir sistemi zararları
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
fırınlar
Yol işçileri
Sıcakta çalışma
haddehane
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
25 kg’yi aşan yükleri
itmek, taşımak ve kaldırmak
için ekipman kullanılmalıdır.
Elle taşınan yüklerde vücut
dik olmalı, yük vücuda yakın
tutulmalı ve belli aralıklarla
dinlenme yapılmalıdır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Elle vidalama, makineye malzeme
besleme, paketleme, seri üretimde
tekrarlayan iş kaynaklı kas incitme risk
vardır
Doğal bir vücut pozisyonunda, uzanmadan,
eğilmeden ve çömelmeden çalışılmalıdır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
PSİKOSOSYAL
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Meslek hastalıklarının önemi,
çalışma hayatı ile doğrudan
ilgili ve
önlenebilir olmasıdır…
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Meslek Hastalıklarından
Korunma İlkeleri:
1. Tıbbi korunma önlemleri,
2. İşyerindeki çalışma çevresine ait korunma
önlemleri,
3. İşçiye ait korunma önlemleri.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
1-İşe giriş muayeneleri
2-Periyodik tıbbi kontroller
3- Çalışanların eğitimi
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
a- Kullanılan zararlı maddenin değiştirilmesi
b- Kapalı çalışma yöntemi
c- Ayırma
d- Nemli (ıslak) çalışma yöntemi
e- Sürekli temizlik ve bakım
f- Hijyen kurallarına uyulması
g- Havalandırma
h- İşyeri üretim ve planlaması
ı-İşyeri ortamında zaman zaman analizler
yapmak
İZMİR HALK SAĞLIĞI MDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Meslek Hastalıklarında
Tedavi İlkeleri
1-Kişinin işyeri ortamından uzaklaştırılması
2-Etkenin vücuttan atılımını artıracak veya etkisini
azaltacak yöntem kullanımı
3-Genel destekleyici ve semptomatik tedavi
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Meslek hastalığının tespit edilmemiş
olması, hastalığın var olmadığını göstermez.
Meslek
hastalığı
tanısı,
beraberinde
tazminat, yüksek iş göremezlik ödentisi, yatırım
ve cezai sorumluluk getirdiği için, bir yanılgı ile
saklanmaya çalışılabilmektedir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Endüstrileşmiş ülkelerde yapılan çalışmalarda;
İş kazaları ve meslek hastalıklarının
maliyetinin Gayri Safi Milli Hasılanın %13’ü kadar olduğunu ortaya koymaktadır.
Doğrudan
maliyetler
maliyetlerin 1/10’u kadardır.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
toplam
Sosyal
Güvenlik
karşılanmaktadır.
Sistemi

Geçici iş göremezlik ödenekleri

Kalıcı iş göremezlik ödenekleri

Tedavi giderleri gibi.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
tarafında
Meslek hastalıklarında her türlü tedavi
sigorta tarafından karşılanır.
Hastalık nedeniyle iş göremezlik
olmuşsa, sigorta kişiye tazminat öder.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
de
Meslek hastalığının oluşmasında
işverenin ihmali saptandığında, sigorta
işçiye ödediği tazminatın bir bölümünü
işverene rücu edebilir.
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Çalışanın sağlığı korunmaz ise;
•
•
•
•
Ölümler artar
Hastalıklar artar
Sakatlıklar artar
İşgücü kaybı artar
İNSANLAR ve ÜLKE EKONOMİSİ
ZARAR GÖRÜR
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Teşekkürler
İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü