Transcript Omnibus – Kompleksowa Opieka

Opieka nad pacjentem z
najczęstszymi schorzeniami
wieku podeszłego
Komunikacja, Psychopatologia
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Plan
o Upośledzenie narządów zmysłów
o Psychopatologia
o Otępienie
o Majaczenie
o Depresja
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
KOMUNIKACJA
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
DEFINICJA
o Komunikacja interpersonalna
o proces dzięki, któremu jednostka przekazuje i
otrzymuje informacje w bezpośrednim
kontakcie z inną osobą. Dokonuje się za
pomocą przekazu werbalnego i
niewerbalnego.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Polega na przekazywaniu
informacji i/lub instrukcji w
sposób bezpośredni, wolny
od emocji. Taka
komunikacja ma na celu
wywołanie konkretnego
zachowania u odbiorcy
komunikatu, np. rozmowa
u fryzjera: "proszę ogolić
mnie na zero".
Afektywny
Swobodna rozmowa na
nieistotne tematy. Jest to
bezpieczne, wolne od
emocji komunikowanie się,
podczas którego nie
rozmawia się o poglądach
ani wartościach. Występuje
z reguły wtedy, gdy ludzie
spotykają się ze sobą po raz
pierwszy lub nie znają się
zbyt dobrze. Poruszane
wówczas tematy dotyczyć
mogą np. pogody,
wiadomości czy sportu.
Instrumentalny
Faktyczny
POZIOMY KOMUNIKACJI
Ujawnianie wartości i
poglądów, emocji,
zaangażowanie w
rozmowę. Na tym poziomie
ujawniają się bardziej
osobiste cechy rozmówcy,
np. "uważam, że należy
ostrzej karać kierowców
prowadzących po
pijanemu", "nigdy mnie nie
słuchasz".
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
MODEL
Nadawca
• Intencja
• Kodowanie
Wartości
Nastrój
Emocje
Sposób Bycia
Nawyki
Punkt Widzenia
Przekonania
Język Ciała
Zmęczenie
Nieuwaga
Kanał
Komunikacyjny
• Komunikat
• Szum
Odbiorca
• Interpretacja
• Dekodowanie
Wartości
Nastrój
Emocje
Sposób Bycia
Nawyki
Punkt Widzenia
Przekonania
Język Ciała
Zmęczenie
Nieuwaga
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Parafraza
o Parafraza to powtórzenie własnymi
słowami tego co przed chwilą
usłyszeliśmy.
o Parafrazując używamy sformułowań:
o jeśli dobrze Cię rozumiem...
o a więc jesteś zdania, że...
o chcesz powiedzieć, że...
o sądzisz zatem, że...
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Polecenia
o Prawidłowo wydane polecenie musi informować drugą osobę:
o Co ma być zrobione
o Kto ma to zrobić
o Jaki czas oraz zasoby ma na potrzeby wykonania polecenia (Na
kiedy ma coś być zrobione)
o
o
o
o
o
Parafraza
Ewaluacja
Kara i nagroda
Polecenie powinno być wydane w formie pytania lub prośby.
Użycie tonu rozkazującego obniża skuteczność polecenia i
niszczy motywację drugiej osoby do wykonania zadania.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Aktywne Słuchanie
o Policz lampy w Sali
o Zawiąż buta
o Ile to jest 15*16? Zanotuj wynik.
o Sprawdź która godzina.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Aktywne Słuchanie
o Patrz na drugą osobę.
o Zadawaj pytania.
o Usiądź tak jak druga osoba.
o Patrz na drugą osobę.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
SKUTECZNE SŁUCHANIE
aktywne
słuchanie
• parafrazowanie (definiowanie) swoimi
słowami tego, co druga osoba do nas mówi
• precyzowanie przez zadawanie pytań
• informacja zwrotna
• dzielenie się odczuciami i doświadczeniami
bez osądzania (natychmiast, szczerze i
wspierająco)
słuchanie
empatyczne
słuchanie otwarte
słuchanie świadome
• słuchanie z nastawieniem na
zrozumienie emocji rozmówcy
• nie ocenia się rozmówcy, by
osądy nie zasłaniały nam
naszego rozmówcy
• zwracanie uwagi na
integrację słów i
emocji
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Komunikaty Niewerbalne
o Gesty
o Postawa ciała
o Mimika
o Dystans (dotyk)
o Kontakt wzrokowy
o Ubiór (rekwizyty)
o Ton głosu, barwa, akcent
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
ROLA KOMUNIKACJI
NIEWERBALNEJ
Składowe Procesu Komunikacji
Słowa
7%
Zachowania
Niewerbalne
55%
Ton Głosu
38%
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Wnioski z eksperymentu
Mehrebiana
o Zrozumienie emocji jest możliwe tylko dzięki
dekodowaniu komunikatów niewerbalnych
o Nawet nie rozumiejąc wypowiadanych słów
jesteśmy w stanie stwierdzić jak się ktoś
czuje i jakie ma do nas nastawienie
o Jeśli chcemy kogoś uspokoić, zdenerwować,
uwieść to ważniejsze jest to jak mówimy niż
to co mówimy (prymat formy nad treścią)
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
KOMUNIKACJA Z OSOBĄ
STARSZĄ
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Wzrok
o Co trzeci człowiek w wieku powyżej 65 r.ż.
cierpi na zaburzenia widzenia.
Najczęstszym problemem są zaburzenia
akomodacji (niemożność ogniskowania
wzroku na przedmiotach znajdujących się
w różnej odległości), które prowadzą do
prezbiopii, cechującej się dobrym
widzeniem dali i złym widzeniem bliży.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Wzrok
o Zaburzenia ostrości widzenia
o Zwiększenie progu widzenia
o Osłabienie percepcji kolorów
o Spowolnienie przetwarzania bodźców
wzrokowych
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Wzrok
o Musimy pamiętać, że 7% osób w wieku 65-74
lat i 16% powyżej 75 r.ż. cierpi z powodu
znacznych zaburzeń widzenia lub prawie
całkowitej ślepoty.
o Najczęstszymi przyczynami zaburzeń
widzenia są:
o Zaćma
o Jaskra
o Starcze zwyrodnienie plamki żółtej
o Starcze odwarstwienie siatkówki
o Retinopatia cukrzycowa
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Konsekwencje
o trudności w przemieszczaniu się (obijanie się o
przedmioty)
o upośledzeniu ulega zdolność czytania, precyzja,
dokładność wykonywanych czynności, a także
zdolność orientacji w otoczeniu mogąca zagrażać
bezpieczeństwu pacjenta
o Dużego stopnia niedowidzenie może powodować
zmiany charakterologiczne.
o Upośledzenie orientacji zwiększa podatność na lęk i w
konsekwencji gotowość do różnego rodzaju reakcji
obronnych.
o Często chory staje się podejrzliwy i czuje oszukiwany.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Słuch
o Odsetek osób z zaburzeniami słuchu w wieku
podeszłym rośnie:
o poważne zaburzenia występują u 1,6% osób w
wieku 20-30 lat,
o 32% w wieku 70-80 lat i
o przeszło 50% u osób po 80 r.ż.
o U mężczyzn występuje większa utrata słuchu
niż u kobiet: rozpoczyna się wcześniej i
pogarsza szybciej.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Konsekwencje
o Konsekwencją pojawiającego się niedosłuchu
jest nadwrażliwość na mowę bardzo głośną,
zaburzenia w rozumieniu mowy
zniekształconej (np. przez telefon) i osłabiona
lokalizacja dźwięku, co prowadzi do
utrudnionej zdolności rozróżniania głosu
słyszalnego w zgiełku, hałasie.
o Oznacza to też utrudnioną zdolność
uczestnictwa w rozmowie z udziałem
większej ilości osób.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Konsekwencje
o Często ludzie starsi narzekają, że to inni niewyraźnie mówią, i nie
chcą przyznać się, że sami gorzej słyszą.
o W procesie postępującego ubytku słuchu komunikowanie się
wymaga coraz większego wysiłku. Pacjent niezwykle uważnie
patrzy na rozmówcę, obserwuje każdy gest, śledzi każdy ruch ust,
ponieważ tzw. czytanie z ust uzupełnia ubytek słyszenia.
o Znaczne upośledzenie słuchu może stać się przyczyną izolacji
człowieka starszego w rodzinie, wycofania z kontaktów społecznych
i prowadzić do osamotnienia, wystąpienia depresji.
o Uszkodzeniu słuchu może towarzyszyć uszkodzenie narządu
równowagi (10-15% populacji niesłyszących), objawiające się
niemożnością utrzymania pozycji pionowej. Kompensacja zachodzi
w oparciu o wzrok. Nadal trudność będzie sprawiało
przemieszczanie się w ciemnościach oraz powolne poruszanie się
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Aparat Słuchowy
WEWNĄTRZKANAŁOWY
APARAT SŁUCHOWYCIC
WEWNĄTRZKANAŁOWY
APARAT SŁUCHOWY –
ITC
ZAUSZNY APARAT
SŁUCHOWY – BTE
ZAUSZNY APARAT
SŁUCHOWY – RITE
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Urządzenia pomocne w
uszkodzeniu słuchu
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
dzwonek do drzwi wyposażonego w sygnalizację świetlną aparatu telefonicznego wyposażonego
w sygnalizację świetlną,
telefon z wmontowaną cewką indukcyjną w słuchawce,
budziki świetlne lub wibracyjnych, faksu, telefaksu,
wzmacniacza do aparatu telefonicznego
generatory szumu,
przenośne indywidualne wzmacniacze dźwięku, słuchawek, minipętli induktofonicznych,
indywidualne urządzeń akustycznych przybliżających dźwięki (działających na FM lub
podczerwień),
urządzenia wspomagające odbiór dźwięku z telewizora (przewodowych i bezprzewodowych),
modemy, faksmodemu, telefonicznego łącza ISDN, umożliwiającego dostęp do łączności
wizualnej oraz zestawu urządzeń umożliwiających taką łączność za pomocą komputerów i sieci
telefonicznej,
zestaw komputerowy (komputer, monitor, drukarka) z oprogramowaniem systemowym oraz
programem specjalistycznym dla dzieci i młodzieży uczącej się,
inne sygnalizatory optyczne zastępujące dźwięk,
zestawy sygnalizujące dźwięk telefonu, dzwonka do drzwi, płacz dziecka, alarmu
przeciwpożarowego, budzika itp. poprzez miganie lampy,
tłumacz migowego
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Urządzenia pomocne
niewidomym
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
aparat telefoniczny z oprogramowaniem Braille'a,
radiomagnetofon, dyktafon, krótkofalówki, radia, czytak i in.,
maszyny do pisania pismem Braille'a,
materiały optyczne i elektrooptyczne typu: lupy, okulary, powiększalniki telewizyjne, lupy
monitorowe itp.,
telefon komórkowy udźwiękowiony (dla osób aktywnych zawodowo lub udzielających się
społecznie),
program do skanera rozpoznającego pismo Braille'a,
komputery przystosowane do potrzeb uczącej się osoby niepełnosprawnej oraz
specjalistycznych programów komputerowych,
zakup i montaż poręczy i uchwytów w ciągach komunikacyjnych, łazienkach
umożliwiających samoobsługę wnioskodawcy,
likwidacja progów i zróżnicowania poziomów podłogi,
oznakowanie wyposażenia lokalu i ciągów komunikacyjnych różnym kolorem lub fakturą,
wymiana wykładzin podłogowych na posadzki antypoślizgowe,
wykonanie dodatkowego oświetlenia w pomieszczeniu lub zmiana sposobu oświetlenia,
wprowadzenie oznakowania kolorystycznego i fakturowego elementów pionowych i
poziomych małej architektury,
trwałe pomalowanie narożników budynku
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zaburzenia mowy
o Zaburzenia mowy utrudniają kontakt z
innymi i wpływają na obniżenie poczucia
własnej wartości pacjenta.
Nieartykułowane dźwięki, nawet
pojedyncze słowa mogą wyrażać uczucia
chorego.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Dyzartria
o Mowa niewyraźna zwana DYZARTRIĄ, to zaburzenia
artykulacji, polegające na nieprawidłowej wymowie
pewnych dźwięków lub niewłaściwym rytmie mowy.
Pacjent rozumie co się do niego mówi i potrafi
bezbłędnie formułować słowa, dźwięki, ale ma
trudności z ich artykułowaniem.
o Przyczyną dyzartrii są: zmiany w obrębie warg,
policzków, podniebienia, języka, w jamie gardłowej i
jamie nosowej, brak uzębienia, schorzenia krtani,
strun głosowych i tchawicy, parkinsonizm. W
zespołach parkinsonowskich zmienia się siła i
modulacja głosu, mowa staje się monotonna,
bezbarwna, coraz cichsza.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Afazja
o AFAZJA spowodowana jest uszkodzeniem
mózgu i polega na zaburzonym
przetwarzaniu zawartości myślowej w
pojęcia. W zależności od tego, jaka jest
lokalizacja uszkodzenia w obrębie ośrodka
mowy, wyróżnia się różne rodzaje afazji,
które w każdym przypadku powodują
ograniczenia rozumienia mowy i zdolności
wyrażania myśli słowami.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
PSYCHOPATOLOGIA
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Psychopatologia
o Otępienie
o Majaczenie
o Depresja
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
OTĘPIENIE
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie
o Otępienie (demencja; łac. dementia) –
spowodowane uszkodzeniem mózgu
znaczne obniżenie się sprawności
umysłowej.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie
o Istnieje wiele definicji i kryteriów otępienia,
ponieważ istnieją spory, kiedy obniżenie
sprawności umysłowej staje się już
otępieniem. Wbrew niektórym potocznym
opiniom otępienie nie jest normalnym
objawem procesów starzenia się.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie DSM-IV
Otępienie jest zespołem objawów zaburzeń procesów
poznawczych obejmujących – oprócz zaburzeń pamięci –
deficyty co najmniej dwóch z następujących funkcji
poznawczych:
o mowy (afazja),
o celowej złożonej aktywności ruchowej (apraksja)
o zdolności rozpoznawania i identyfikowania przedmiotów
(agnozja), agnoza twarzy – zespół Capgrasa.
o oraz zaburzeń planowania, inicjowania, kontroli i
korygowania przebiegu złożonych zachowań (zaburzenia
funkcji wykonawczych).
Deficyty poznawcze powinny być na tyle głębokie, by
zaburzały aktywność zawodową, funkcjonowanie społeczne
oraz wykonywanie codziennych czynności.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie Objawy
o Zaburzenia pamięci
o Afazja (ruchowa, recepcyjna)
o Echolalia
o Palilalia (powtarza po sobie)
o
o
o
o
o
Apraksja
Agnozja
Zaburzenia funkcji wykonawczych
Zmiany osobowości i zachowania
Objawy psychopatologiczne (omamy wzrokowe i
urojenia prześladowcze). Omamy często przy
zachowanym wglądzie.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Choroba Alzheimera
o Podstępny początek ze stopniowym
pogarszaniem się czynności poznawczych
o Rozpoznanie przez wykluczenie innych
przyczyn otępienia
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie naczyniowe
(otępienie wielozawałowe)
o Neurologiczne objawy ogniskowe
o Potwierdzenie choroby naczyń
mózgowych lub udaru mózgu
o Zmienne lub skokowe pogarszanie się
czynności poznawczych
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie z ciałami
Lewy’ego (DLB)
o Falujące zaburzenia czynności poznawczych,
zmieniające się z dnia na dzień (lub w krótszych
okresach)
o Nawracające omamy wzrokowe
o Objawy zespołu parkinsonowskiego (sztywność,
bradykineza, drżenia)
o Powtarzające się upadki i omdlenia
o Przemijające zaburzenia świadomości
o Niezwykła podatność na leki przeciwpsychotyczne
(powodujące parkinsonizm)
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie czołowoskroniowe (choroba Picka)
o Zaburzenia zachowania społecznego i
indywidualnego (rozhamowanie,
grubiaństwo) we wczesnym okresie
o Obojętność emocjonalna we wczesnym
okresie
o Ubóstwo wypowiedzi, echolalia,
perseweracje, mutyzm
o Utrata krytycyzmu we wczesnym okresie
o Względnie dobrze zachowane pozostałe
funkcje poznawcze
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie – typy
Korowe
Podkorowe
o Wczesna afazja
o Mowa prawidłowa aż do
późnego okresu
o Apraksja
o Agnozja
o Zaburzenia liczenia we
wczesnym okresie
o Zwykle prawidłowa postawa
i napięcie mięśniowe
o Brak ruchów dodatkowych
o
o
o
o
Język prawidłowy
Dyzartria
Brak agnozji i apraksji
Zdolność liczenia
prawidłowa aż do późnego
okresu
o Pochylona sylwetka ciała,
zwiększone napięcie
mięśniowe
o Drżenia, ruchy pląsawicze,
tiki
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie - typy
o Korowe
o Choroba Alzheimera i otępienie czołowo-skroniowe
(łącznie z chorobą Picka)
o Podkorowe
o Choroba Parkinsona, otępienie z ciałami Lewy’ego,
choroba Huntingtona, postępujące porażenie nadjądrowe,
choroba Wilsona, wodogłowie normotensyjne,
stwardnienie rozsiane, otępienie w przebiegu zakażenia
HIV
o Mieszane
o Otępienie naczyniowe, otępienie spowodowane infenkcją
(choroba Creutzfeldta-Jakoba, kiła układu nerwowego,
przewklekłe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Otępienie- typy
Stan
Zmiany w TK
Fizjologiczne starzenie się
Postępujące zaniki korowe i zwiększenie objętości komór
Choroba Alzheimera
Uogólnione zaniki mózgu
Poszerzenie bruzd
Poszerzenie komór
Ścieńczenie przyśrodkowej części płata skroniowego (w
badaniu TK celowanym na płat skroniowy)
Otępienie naczyniowe
Pojedyncze lub liczne obszary zawału
Zaniki mózgowe
Poszerzenie komór
Otępienie czołowo-skroniowe (z chorobą Picka)
Stosunkowo większe zaniki płatów czołowych i skroniowych
Zaniki typu „ostrza noża” (wygląd zanikających zakrętów)
Choroba Huntingtona
Poszerzone komory
Zanik jąder ogoniastych
Choroba Creutzfeldta-Jakoba
Zwykle prawidłowe
Charakterystyczny obraz MR w przypadku CJD – nowy wariant:
obustronnie wysoki sygnał w okolicy poduszki wzgórza
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
BPSD
o Objawy psychologiczne i zaburzenia
zachowania związane z otępieniem
o Niedostosowana aktywność słowna, głosowa
bądź ruchowa
o Objawy zaburzeń postrzegania, myślenia,
nastroju lub zachowania
o Inne objawy nie będące zaburzeniami
poznawczymi
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zespół Amnestyczny
o Poważne zakłócenia pamięci bez
całościowych zaburzeń czynności
poznawczych.
o Zdezorientowanie w czasie.
o Konfabulacje (bo zachowane inne
zdolności poznawcze i brak wglądu)
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
MAJACZENIE
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Majaczenie
o Majaczenie (zespół majaczeniowy, delirium, ostry
zespół mózgowy) – zespół zaburzeń świadomości,
któremu towarzyszą iluzje, omamy wzrokowe,
słuchowe, dotykowe i inne oraz lęk i pobudzenie
psychomotoryczne, zaburzenia snu, przy czym objawy
te nasilają się często wieczorem i nocą.
o Omamy układać się mogą w niezwykle żywe wizje
przypominające film, którym towarzyszą urojenia
"dziania się" (tzn. chory ma poczucie uczestnictwa w
rozgrywających się przed jego oczami wydarzeniach).
o Orientacja autopsychiczna jest zazwyczaj zachowana,
allopsychiczna zaś bywa zazwyczaj zaburzona.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Majaczenie
o Po przeminięciu stanu majaczeniowego stwierdza się
zwykle częściową lub całkowitą niepamięć okresu
chorobowego.
o Stany majaczeniowe spotyka się w wielu
chorobach somatycznych: np. ciężkich infekcjach
przebiegających z wysoką gorączką, zatruciach,
mocznicy, niewydolności wątroby, urazach,
odwodnieniu (zwłaszcza u osób w wieku podeszłym).
o Zespoły majaczeniowe mogą również wikłać zespoły
abstynencyjne alkoholowe (delirium tremens majaczenie drżenne) i po odstawieniu benzodiazepin.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Objawy Majaczenia
o Zaburzenie świadomości
o Zaburzenia czynności poznawczych
o Zaburzenia postrzegania i myślenia
o Zaburzenia napędu psychoruchowego
o Zaburzenia rytmu snu i czuwania
o Zaburzenia emocji
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Majaczenie a otępienie
Cecha
Majaczenie
Otępienie
Początek
Ostry
Powolny
Czas trwania
Godziny, tygodnie
Miesiące, lata
Przebieg
Zmienny
Postępujący
Świadomość
Zaburzona
Prawidłowa
Zaburzenia spostrzegania
Częste
W późnych stadiach
Rytm snu i czuwania
Zaburzony
Zwykle prawidłowy
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zaburzenia czynności
poznawczych
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Otępienie
Majaczenie
Zespół amnestyczny
Zatrucie substancjami psychoaktywnymi lub ich odstawienie
Upośledzenie umysłowe
Zaburzenia psychotyczne
Zaburzenia nastroju
Zaburzenia dysocjacyjne
Pogorszenie czynności poznawczych związane z wiekiem
Zaburzenia pozorowane lub symulacja
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
MMSE
o Mini-Mental State Examination
o Ocenia czynności poznawcze
o Otępienie diagnozowane przy wyniku
poniżej 25/30 punktów
o Powyżej 90 lat wynik poniżej 23/30
punktów wskazuje na otępienie
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Ocena czynności pamięci krótkotrwałej
o Test powtarzania ciągu cyfr
o Poproś pacjenta, aby powtarzał za tobą.
Zacznij od 2 różnych cyfr – podawaj je
jednakowym tonem, w tempie jedna cyfra na
sekundę. Jeżeli pacjent powtórzy prawidłowo,
zwiększ liczbę cyfr o jedną za każdym razem
(używając różnych cyfr), aż do wyczerpania
możliwości pacjenta lub do uzyskania
ostatecznego wyniku. Prawidłowy ciąg cyfr
składa się z 7+-2
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Ocena czynności pamięci długotrwałej
o Zdolność do przechowywania nowych informacji
(pamięć następcza)
o Poproś pacjenta, aby zapamiętał nieznane mu nazwisko i
adres. Poproś o powtórzenie tych informacji po 3-5
minutach, tymczasem wykonując inne testy
o Pamięć odległa
o Zapytaj pacjenta o ważne wydarzenia (osobiste lub
ogólnie znane), które miały miejsce w jego dzieciństwie lub
dziesiątki lat temu. Porównaj zgodność z dostępnymi
informacjami z wywiadu
o Pamięć świeża
o Zapytaj pacjenta o wydarzenia z ostatnich kilku dni, np. co
jadł na śniadanie, co robił dzień wcześniej itp.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
DEPRESJA
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zespół Depresyjny
o Obniżenie nastroju
o Spowolnienie ruchowe
o Spowolnienie toku myślenia
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zespół Depresyjny
o Nasilenie objawów jest różne od słabego, jak to
ma miejsce w zespole subdepresyjnym, do silnego z
zahamowaniem myślenia, co się objawia mutyzmem i
zahamowaniem ruchowym (stupor melancholicus), aż
do osłupienia włącznie.
o Na podstawowy obraz choroby nakładają się często
lęk, urojenia (poniżenia, grzeszności, winy,
hipochondryczne). Należy pamiętać, że stan
osłupienia depresyjnego może ustąpić nagle wśród
objawów gwałtownego podniecenia (raptus
melancholicus), a także o ryzyku
popełnienia samobójstwa szczególnie w przypadku
stanu subdepresyjnego.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zespół Depresyjny
o Depresja oprócz obniżonego nastroju może się
manifestować lękiem, pobudzeniem ruchowym i
słownym, co występuje w przypadku psychoz
starczych, przed starczych,
inwolucyjnych(depresja agitata). Lęk występuje
jako objaw również w depresji endogennej.
o Innym rodzajem depresji jest „depresja bez
depresji”(depresio sinedpressione) tu obniżenie
nastroju nie stanowi objawu wiodącego,
dominują objawy wegetatywne, spadek
aktywności, uczucie znużenia, bezsenność.
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Depresja i Żałoba
o Strata - żałoba
o Uczucie ubytku w obrębie JA - depresja
o Urojenia i omamy jako komunikat i obraz
życia wewnętrznego pacjenta
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Obrazy kliniczne depresji
o Zaburzenia Schizoafektywne (depresja
psychotyczna)
o Zespół Cotarda
o Dystymia
o Objawy depresyjne
o Zaburzenia Afektywne Dwubiegunowe
o Cyklotymia
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Ryzyko Samobójstwa u
osób starszych
o Zwiększona skuteczność (planowanie a
nie impuls)
o Przedawkowanie leków
o Tuż po minięciu okresu o bardzo
obniżonym nastroju
o Oznaka – poprawa nastroju bez wyraźnej
przyczyny – „rozwiązanie” problemów
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Samobójca
Osoba starsza
Młodsza osoba
o Depresja
o Przewlekła choroba lub
niepełnosprawność
o Samotność
o Samobójstwo planowane
o Borderline
o Nadużywanie substancji
psychoaktywnych
o Wcześniejsze
zachowania
autodestrukcyjne
o Samobójstwo impulsywne
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Prawdopodobieństwo
Samobójstwa
o
o
o
o
o
o
Mężczyźni
19-34 lata
Rozwiedzeni, owdowiali, samotni
Bezrobotni lub emeryci
Niższe klasy społeczne
Mieszkające samotnie, społeczna izolacja
o
o
o
o
o
o
Zaburzenia psychiczne
Wcześniejsze samouszkodzenia
Uzależnienie od alkoholu
Przewlekła choroba lub niepełnosprawność
Przypadki samobójstw lub chorób psychicznych w rodzinie
Ostatnie niekorzystne wydarzenia życiowe (żałoba)
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
Zapobieganie Samobójstwu
o Jeśli pacjent chce niemożliwe jest
powstrzymanie go przed zamachem
samobójczym…
o Obserwacja
o Rozmowa o samobójstwie (rozpoznanie czy
jest to idea czy plan)
o Kontrakt wg którego chory jest zobowiązany
do zakomunikowania tendencji samobójczych
(zewnętrzna kontrola gdy pacjent poczuje, że
sam nie jest już w stanie się kontrolować)
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho
„Organika”
o Zaburzenia osobowości i zachowania
spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub
dysfunkcją mózgu
o Zespół czołowy
o Charakteropatia
rapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psychoterapia.pl_betkowski-psycho