Transcript تهیه کننده : ثریا خلیلی / آموزش و پرورش منطقه ی یک / دبیرستان نظر

‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫حضرت زینب (س) در واقعه ی کربال بعد از دست دادن همه‬
‫عزیزان به جای بی تابی فرمودند ‪ :‬این ها همه زیباست ‪ ،‬جز‬
‫زیبایی چیزی نمی بینم ‪ .‬و بخش ی از‬
‫آیه ی ‪ 19‬سوره نسا را تالوت کردند‬
‫َ‬
‫َ ُ َ‬
‫َ‬
‫ً‬
‫چه بسا چیزی را دوست ندارید ‪.‬‬
‫فعس ی أن تکرهوا شیی‬
‫َ َ ّ‬
‫ً‬
‫َ ً‬
‫کثیرا ‪---‬در حالیکه خداوند در آن خیر‬
‫ویجعل َالله ِف ِیه خیرا ِ‬
‫بسیار نهاده است ‪.‬‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫ویژگی های گروه فعلی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫مهم ترین عضو گزاره‪ ،‬گروه فعلی است‪ ،‬که با‬
‫شناسه همراه است‪ .‬فعل پنج ویژگی دارد که‬
‫عبارتند از‪:‬‬
‫شخص و شمار‬
‫زمان‬
‫گذر‬
‫وجه‬
‫معلوم و مجهول‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫ویژگی شخص و شمار‬
‫در زبان فارسی از جهت شخص سه امکان و ازجهت شمار‬
‫دو امکان وجود دارد که حاصل آن ها شش حالت می شود؛‬
‫مثال‪:‬‬
‫شمار‬
‫مفرد‬
‫جمع‬
‫شخص‬
‫اول شخص‬
‫دارم‬
‫داریم‬
‫دوم شخص‬
‫داری‬
‫دارید‬
‫سوم شخص‬
‫دارد‬
‫دارند‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫ویژگی زمان‬
‫فعل از نظر زمان دارای یکی از از این سه حالت است‬
‫‪ -1‬ماضی‬
‫‪ -2‬مضارع‬
‫‪ -3‬آینده‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫ساخت و کاربرد انواع ماض ی‬
‫ساخت‬
‫نوع فعل‬
‫ماضی ساده بن ماضی ‪ +‬شناسه های‬
‫ماضی‬
‫خواندم‪ ،‬خواندن‪ ،‬خواند ‪...‬‬
‫ماضی‬
‫استمراری‬
‫می‪+‬ماضی ساده‬
‫می خواندم‪ ،‬می خواندی‪،‬‬
‫می خواند‪... ،‬‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫کاربرد‬
‫مثال‬
‫برای بیان کاری که‬
‫در گذشته به طور‬
‫کامل انجام گرفته‬
‫است‬
‫من آن کتاب را‬
‫خواندم‬
‫‪ -1‬برای بیان کاری ‪ -1‬ما خیلی سخت‬
‫درس میخواندیم‬
‫که در گذشته به‬
‫صورت پیوسته ادامه ‪ -2‬هر بار که آن‬
‫کتاب را می خواندم‬
‫داشته است‬
‫‪ -2‬برای بیان کاری‬
‫که در گذشته بارها‬
‫تکرار شده است‬
‫ساخت و کاربرد انواع ماض ی‬
‫نوع فعل ساخت‬
‫کاربرد‬
‫مثال‬
‫ماضی‬
‫بعید‬
‫صفت مفعولی ‪ +‬بودم‪ ،‬برای بیان کاری وقتی او آمد‪ ،‬من‬
‫کتاب را خوانده‬
‫که در گذشته‬
‫بودی‪ ،‬بود ‪...‬‬
‫بودم‬
‫پیش از کار‬
‫خوانده بودم‪ ،‬خوانده‬
‫بودی‪ ،‬خوانده بود ‪ ...‬دیگر اتفاق افتاده‬
‫است‬
‫ماضی‬
‫التزامی‬
‫صفت مفعولی ‪ +‬باشم‪ ،‬برای بیان کاری شاید‬
‫باید این کتاب‬
‫که در گذشته‬
‫باشی‪ ،‬باشد ‪... ،‬‬
‫را‬
‫همراه با‪:‬‬
‫خوانده باشم‪ ،‬خوانده‬
‫کاش خوانده باشم‬
‫باشی‪ ،‬خوانده باشد ‪ -1 ....‬احتمال ‪:‬‬
‫شاید‬
‫‪ -2‬الزام‪ :‬باید‬
‫‪ -3‬آرزو‪ :‬کاش‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫ساخت و کاربرد انواع ماضی‬
‫نوع فعل‬
‫ساخت‬
‫ماضی نقلی‬
‫‪ -1‬برای بیان کاری‬
‫صفت مفعولی ‪ +‬ام‪ ،‬ای ‪،‬‬
‫که در گذشته انجام‬
‫است ‪... ،‬‬
‫خوانده ام‪ ،‬خوانده ای‪ ،‬خوانده گرفته‪ ،‬اینک اثر و‬
‫است‪... ،‬‬
‫نتیجه ی آن مورد‬
‫نظر است‪.‬‬
‫‪ -2‬برای بیان کاری‬
‫که گوینده‪ ،‬شاهد آن‬
‫نبوده است و صورت‬
‫نقل قول دارد‬
‫‪ -1‬من این کتاب را‬
‫خواند ه ام‬
‫‪ -2‬هرگاه که او این‬
‫کتاب را می خوانده‬
‫است ‪....‬‬
‫ماضی‬
‫مستمر‬
‫داشتم‪ ،‬داشتی‪ ،‬داشت ‪ +.... ،‬برای بیان کاری که‬
‫در گذشته‪ ،‬همزمان‬
‫ماضی استمراری‬
‫با کاری دیگر‬
‫داشتم می خواندم‪ ،‬داشتی‬
‫میخواندی‪ ،‬داشت می خواند ‪ ،‬صورت گرفته است‬
‫‪...‬‬
‫داشتم کتاب می‬
‫خواندم‪ ،‬که او آمد‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫کاربرد‬
‫مثال‬
‫ساخت و کاربرد انواع مضارع‬
‫کاربرد‬
‫نوع فعل‬
‫ساخت‬
‫مضارع‬
‫اخباری‬
‫‪ -1‬پرستوها در پاییز‬
‫‪ -1‬برای بیان حقایق‬
‫می‪+‬بن مضارع ‪ +‬شناسه های‬
‫کوچ می کنند‬
‫کلی و مطالب علمی‬
‫مضارع‬
‫می خوانم‪ ،‬می خوانی‪ ،‬می خواند ‪ -2‬برای بیان کاری که ‪ -2‬چه می کنی؟ کتاب‬
‫‪... ،‬‬
‫می خوانم‬
‫اکنون در حال انجام‬
‫‪ =3‬سال دیگر به‬
‫است‬
‫‪ -3‬برای بیان کاری که مسافرت می رویم‬
‫در آینده آنجام خواهد‬
‫گرفت‬
‫ماضی‬
‫التزامی‬
‫ب‪ +‬بن مضارع‪ +‬شناسه های‬
‫مضارع ‪....‬‬
‫بخوانم‪ ،‬بخوانی ‪ ،‬بخواند‬
‫مضارع‬
‫مستمر‬
‫دارم‪ ،‬داری ‪ ،‬دارد ‪ +...‬مضارع برای بیان کاری که هم‬
‫اکنون در حال جریان‬
‫اخباری‬
‫است‬
‫دارم می خوانم ‪ ،‬داری می‬
‫خوانی ‪... ،‬‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫برای بیان احتمال ‪،‬‬
‫الزام و آرزو در آینده‬
‫مثال‬
‫شاید‬
‫باید باران ببارد‬
‫کاش‬
‫دارم کتاب می خوانم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫توجه‬
‫مصدر ‪ َ « -‬ن » = بن ماضی‬
‫فعل امر مفرد ‪« -‬ب» امر = بن مضارع‬
‫خواندن ‪ َ « -‬ن » = خواند‬
‫بخوان – ب = خوان‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫گاهی مضارع اخباری و مضارع التزامی بدون نشانه های‬
‫«می» و «ب» می آیند‪.‬‬
‫در این حالت نوع فعل با توجه به جمله و متن تعیین می شود‪،‬‬
‫مثال در جمله ی زیر‪ ،‬حل کنم = حل بکنم (مضارع التزامی )‬
‫است ‪.‬‬
‫می توانم آن را حل کنم ‪.‬‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫ساخت و کاربرد آینده‬
‫ساخت‬
‫نوع فعل‬
‫آینده‬
‫خواهم‪ ،‬خواهی‪،‬‬
‫خواهد ‪ + ...‬بن‬
‫ماضی فعل‬
‫خواهم خواند‪ ،‬خواهی‬
‫خواند‪ ،‬خواهد خواند‪،‬‬
‫‪....‬‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫کاربرد‬
‫مثال‬
‫برای بیان کاری من این کتاب را‬
‫که از این پس خواهم خواند‬
‫انجام خواهد‬
‫گرفت‬
‫ویژگی گذر‬
‫آن چه اجزای اصلی یک جمله را تعیین می کند «فعل » آن‬
‫است ؛ مثال عملکرد فعل «خوابید» یا فعل «برداشت »تفاوت‬
‫دارد ‪ :‬فعل «خوابید»‪ ،‬اگر تنها نهاد داشته باشد‪ ،‬می تواند یک‬
‫جمله ی کامل بسازد‪ ،‬حال آن که فعل «برداشت » غیر از‬
‫نهاد باید یک مفعول نیز داشته باشد‪.‬‬
‫• مثال‪:‬‬
‫• الف ) او خوابید‬
‫• ب)او مداد را برداشت‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫• فعل های ناگذر فعل هایی هستند که جمله های دوجزئی‬
‫می سازند‬
‫• فعل های گذرا‪ ،‬فعل هایی هستند که جمله های سه و‬
‫چهارجزیی می سازند‪.‬‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫انواع فعل از نظر گذر‬
‫انواع فعل از‬
‫نظر گذر‬
‫گذرا‬
‫ناگذر‬
‫به دو جز‬
‫به یک جز‬
‫به مفعول‬
‫به مسند‬
‫به متمم‬
‫به مفعول و‬
‫متمم‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫به مفعول و‬
‫مسند‬
‫به متمم و‬
‫مسند‬
‫به مفعول و‬
‫مفعول‬
‫ویژگی وجه‬
‫• فعل از نظر وجه و شیوه بیان مطلب به سه نوع ‪:‬‬
‫– اخباری‬
‫– التزامی‬
‫– امری‬
‫انواع فعل ها ‪ ،‬به جز ماضی و مضارع التزامی و امر‪ ،‬وجه‬
‫اخباری دارند ‪.‬‬
‫فعل های ماضی و مضارع التزامی‪ ،‬وجه التزامی دارند و فعل امر‬
‫دارای وجه امری است‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬
‫پپپایان‬
‫تهیه کننده ‪ :‬ثریا خلیلی ‪ /‬آموزش و پرورش منطقه ی یک ‪ /‬دبیرستان نظر‬