Transcript RDOŚ Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych

„Zagrożenia w realizacji inwestycji
samorządowych”
Agnieszka Marcela
I Zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska
Regionalny Konserwator Przyrody w Rzeszowie
XVIII Podkarpacka Konferencja Samorządów Terytorialnych
Kombornia, 16-17 czerwca 2011 r.
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Ustawowe zadania Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska:
-
udział w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko,
-
przeprowadzanie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko lub udział w tych ocenach,
-
tworzenie i likwidacja form ochrony przyrody na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o
ochronie przyrody,
-
ochrona i zarządzenie obszarami Natura 2000 i innymi formami ochrony przyrody, na zasadach i
w zakresie określonych w ustawie o ochronie przyrody,
-
wydawanie decyzji na podstawie ustawy o ochronie przyrody,
-
przeprowadzanie postępowań i wykonywanie innych zadań, o których mowa w ustawie z dnia 13
kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie,
-
wykonywanie zadań związanych z udziałem organizacji w systemie ekozarządzania i audytu
(EMAS) na zasadach i w zakresie określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym
systemie ekozarządzania i audytu (EMAS),
-
współpraca z organami jednostek samorządu terytorialnego w sprawach ocen oddziaływania na
środowisko i ochrony przyrody,
-
współpraca z organizacjami ekologicznymi.
2
Czy jesteśmy potrzebni …
W 2009 r. - około 13 tys. pism i wniosków
35
130
1000
630
zarządzeń Regionalnego Dyrektora
decyzji administracyjnych
postanowień
różnego rodzaju opinii
w tym 130 opinii w ramach oceny strategicznej
450 opinii dla rolników
50 opinii dla inwestorów o potrzebie raportu
660zaświadczeń dla beneficjentów środków unijnych
W 2010 r. – ponad 17 tys. pism i wniosków
80
zarządzeń Regionalnego Dyrektora
190 decyzji administracyjnych, w tym 80 decyzji środowiskowych
500 postanowień
2000 różnego rodzaju opinii
w tym 1240 opinii w ramach oceny strategicznej i oceny przedsięwzięć
480 opinii dla rolników
218 opinii dla tzw. III grupy
920 zaświadczeń dla beneficjentów środków unijnych
W 2011 r. (do 15.06.) – około 7 tys. pism i wniosków
Zaświadczenia I b II kwartał - woda 41 drogi i mosty – 23
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Procedura ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko
i obszary Natura 2000
w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie
w liczbach (stan na maj 2011 r.)
Od momentu utworzenia Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska
w Rzeszowie (15 listopada 2008 r.) do maja 2011 r. wpłynęło około 3500 spraw
dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
i obszary Natura 2000 (I, II, III grupa przedsięwzięć).
Odmowa uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia miała miejsce w
zaledwie 30 przypadkach, co stanowi 0,86% opiniowanych przedsięwzięć, z
czego połowa dotyczyła przedsięwzięć, dla których wykazano znacząco
negatywny wpływ na obszary Natura 2000.
4
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Zestawienie ilości spraw (I i II grupa) załatwionych
w poszczególnych latach w RDOŚ w Rzeszowie (stan na maj 2011 r.)
Jakie
rozstrzygnięcia
Decyzje o
środowiskowych
uwarunkowaniach
(pełna procedura,
która wymaga
zaangażowania
około 3 miesięcy,
o ile jest bez
raportu ooś)
Uzgodnienia
(analiza raportu
ooś)
Opinia o potrzebie
przeprowadzenia
ooś, w tym
sporządzenia
raportu
Ponowna ocena
ooś dla potrzeb
pozwoleń
budowlanych
(z raportami)
2008 (tylko
1,5 mies.)
3
39
24
-
2009
70
107
378
5
2010
55
157
1132
14
2011
12
60
267
2
5
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Przykłady prowadzonych postępowań w sprawie wydania zezwolenia na realizację
inwestycji liniowych ( prowadzone oraz zakończone) dla:
- wszystkich odcinków autostrady
- części S-19
- obwodnicy Strzyżowa,
- obwodnicy Przeworska,
- obwodnicy Stalowej Woli i Niska,
- przebudowy drogi krajowej nr 4 i dróg wojewódzkich,
- rozbudowy drogi woj. nr 877 Naklik – Leżajsk – Łańcut – Dylągówka - Szklary odcinek
granica województwa - Leżajsk km 1+510 – 14+875
6
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
- przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 890 Kuźmina - Krościenko w km 0+000 – 25+600,
-budowy gazociągu DN 700 Hermanowice – Strachocina – Podgórska Wola,
-budowy gazociągu wysokiego ciśnienia Warzyce – Gorlice i in.
Ponadto prowadzone były i są nadal postępowania dla potrzeb budowy dróg
gminnych, kanalizacji sanitarnych, oczyszczalni ścieków, wodociągów. Cała ta
infrastruktura jest dofinansowywana ze środków Unii Europejskiej (żadna z gmin nie
udźwignęłaby kosztów tak dużej budowy infrastruktury), stąd postępowania
prowadzone są priorytetowo.
7
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Wytwórnie betonu i mas bitumicznych
Dla 8 wielkotonażowych wytworni betonu
wydane zostały uzgodnienia, natomiast
dla 7 prowadzone są postępowania.
Dla
wielkotonażowych
wytwórni
mas
bitumicznych wydane zostały uzgodnienia dla
7 obiektów, natomiast dla 6 obiektów
prowadzone są postępowania.
8
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Eksploatacja kruszyw
Do maja 2011 r. zakończonych zostało 65 postępowań (łącznie obejmujących
wielkość około 50 mln ton kruszywa), w tym:
- 23 piaskownie uzyskały decyzje środowiskowe bez potrzeby sporządzania
raportów o oddziaływaniu na środowisko (co dało około 27 mln ton
kruszywa),
44 inwestycje polegające na wydobyciu kruszyw są w trakcie uzgodnień lub
opiniowania (co da około 27 mln ton kruszywa).
Na 22 piaskownie nałożony został obowiązek wykonania oceny oddziaływania
na środowisko, w tym wykonania raportu o oddziaływaniu na środowisko (co
da około 20,5 mln ton kruszywa).
Wydano odmowę dla 7 obiektów (około 8 mln ton kruszywa).
9
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Odnawialne źródła energii (stan na maj 2011 r.)
Małe Elektrownie Wodne
- wydane zostało 1 uzgodnienie,
- w toku uzgadniania są 2 przedsięwzięcia,
- obowiązek oceny oddziaływania na środowisko nałożono dla 11 inwestycji,
- odmowy wydane zostały dla 4 inwestycji.
Elektrownie wiatrowe
- wydane zostały 4 uzgodnienia (około 70 MW),
- w toku uzgadniania jest 12 przedsięwzięć (około 150 MW),
- obowiązek oceny oddziaływania na środowisko nałożono dla 35 przedsięwzięć
(około 450 MW),
- odmowy wydane zostały dla 5 elektrowni (około 30 MW).
Biogazownia
- wydanych zostało 5 uzgodnień,
- w toku uzgadniania są 3 przedsięwzięcia,
- obowiązek oceny oddziaływania na środowisko nałożono na 6 przedsięwzięć.
10
Inwestycje przeciwpowodziowe
• w trakcie wydawania decyzji (pełna procedura + raporty) mamy 21 suchych
zbiorników przeciwpowodziowych dla zlewni rzeki Mleczka, Wielopolka,
Chlebianka, Stobnica.
Zbiorniki te winny być traktowane jako priorytetowe ze względu na zagrożenie
powodzią (wynika to z przepisów ustawy).
11
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Najczęściej popełniane błędy na etapie przedkładania dokumentacji
(decyzja środowiskowa):
 braki formalne występujące na etapie składania wniosków do Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska, np. brak poświadczenia kopii map
ewidencyjnych przez właściwy organ,
 wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie
dotyczy przedsięwzięcia lub jest w zbyt ogólnej skali,
 dzielenie przedsięwzięć,
 mylenie prowadzonych postępowań w sprawie wydawania decyzji
środowiskowej z postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania
przedsięwzięcia na obszar Natura 2000,
 pomijanie wymagań dotyczących realizacji przedsięwzięć na terenach
zamkniętych - pominięcie terenu zamkniętego.
12
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Najczęściej popełniane błędy na etapie przedkładania dokumentacji
(decyzja środowiskowa):
Karta informacyjna przedsięwzięcia:
ogólnikowe zapisy,
niepełne informacje,
brak nawiązania do kryteriów określonych w art. 63 ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie oraz o
ocenach oddziaływania na środowisko,
brak kwalifikacji przedsięwzięcia lub błędna kwalifikacja .
13
Najczęściej popełniane błędy:
Raport:

brak metodyki oceny,

wybiórczy charakter analiz, niepełna identyfikacja oddziaływań,

niepełny, nieadekwatny, niekonkretny, niespójny,

brak celu, jakiemu ma służyć oceniane przedsięwzięcie,




brak analizy możliwych działań mających na celu zapobieganie lub ograniczanie
(minimalizowanie) – służy temu m.in. analiza wariantowych rozwiązań osiągania celu,
jakiemu służy przedsięwzięcie,
brak oceny skuteczności działań łagodzących, kompensujących,
brak oceny skutków oddziaływań: bezpośrednich i pośrednich, wtórnych i skumulowanych,
krótko i długookresowych, stałych i chwilowych,
brak aktualnych danych, brak podania źródła danych, brak odpowiednich map
obrazujących dane,

brak logicznej sekwencji wnioskowania,

niespójność pomiędzy zidentyfikowanymi zagrożeniami i sposobami ich minimalizacji,

ogólnikowe streszczenie,

brak propozycji adekwatnego monitoringu oddziaływania przedsięwzięcia oraz
skuteczności łagodzenia lub kompensowania.
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Problemy związane z realizacją przedsięwzięć
- Brak (w większości przypadków) Miejscowych Planów
Zagospodarowania Przestrzennego Gmin.
- Kształtowanie ładu przestrzennego województwa
poprzez wydawanie jednostkowych decyzji organów.
Skutki : chaos inwestycyjny, zwiększanie nakładów
gmin na infrastrukturę drogową i środowiskową
/wodociągi, kanalizacja/ i jej utrzymanie,
sukcesywna utrata walorów przyrodniczych, w tym krajobrazowych.
Przestrzeń jest dobrem ograniczonym!
Musimy dbać, żeby zamiast
przestrzeni otwartej nie mieć przestrzeni zagraconej.
15
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Brak planów zadań ochronnych i planów ochrony obszarów Natura 2000 (część
w przygotowaniu).
Brak podstawowej inwentaryzacji przyrodniczej w zakresie niezbędnym
do przeprowadzania ocen oddziaływania.
Brak strategii rozwoju dla głównych
gałęzi gospodarki województwa
(np. energetyki odnawialnej).
Niska jakość dokonywanych ocen
oddziaływania na środowisko (raporty o oddziaływaniu na środowisko
oraz prognozy oddziaływania na środowisko).
Rosnąca ilość złożonych spraw kierowanych
do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska
w Rzeszowie.
16
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Brak akceptacji dla potrzeby ochrony
przyrody.
Rozbieżne oczekiwania różnych grup
społecznych - coraz większy udział społeczeństwa
w procedurach ocen oddziaływania na środowisko .
Brak mpzp określających obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią
oraz kierunków ochrony przed powodzią.
Skutki - bliskość zabudowy, dróg, kopalni eksploatacji kruszywa od
koryt rzecznych powoduje problemy powodziowe, wymusza regulacje
rzek i potoków, budowę wałów itp.
17
Skutki Ramowej Dyrektywy Wodnej
Art. 81 ustawy o udostępnianiu
1. Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika
zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany przez
wnioskodawcę, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach, za zgodą wnioskodawcy, wskazuje w decyzji wariant
dopuszczony do realizacji lub, w razie braku zgody wnioskodawcy, odmawia
zgody na realizację przedsięwzięcia.
2. Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że
przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura
2000, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki, o
których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
3. Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że
przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych
zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza organ
właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą
przesłanki, o których mowa w art. 38j ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. –
Prawo wodne ”.
18
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Przykłady utrudnień w ocenie oddziaływania
na środowisko wybranych inwestycji
Będąca w budowie
droga ekspresowa S-19
przebieg planowanej inwestycji pn. „Rozbudowa
drogi Wojewódzkiej nr 869 DK 19
wraz z budową odcinka pomiędzy drogami
DK 19 i S 19” (wariant wybrany przez inwestora)
19
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Wydobywanie kopaliny ze złoża Zakręcie, gm. Tryńcza
Złoże o powierzchni około 25 ha sąsiaduje z terenem przeznaczonym pod
budowę autostrady A4, na której zaplanowano dwa przejścia dla zwierząt:
małych oraz zwierząt małych i płazów.
Zagrożenia w realizacji inwestycji samorządowych
Przykłady utrudnień w ocenie oddziaływania na środowisko wybranych
inwestycji c.d.
Kompleks sportowo-rekreacyjny (stadion) wraz z urządzeniami budowlanymi, drogami i
miejscami postojowymi oraz odcinkiem sieci wodociągowej w Muninie, gmina Jarosław.
Planowana inwestycja
21
Przykłady utrudnień w ocenie oddziaływania
na środowisko wybranych inwestycji c.d.
„Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego rzeki Wisłoki
i jej dopływów”
22
Przykłady utrudnień w ocenie oddziaływania na środowisko wybranych
inwestycji c.d.
Podział inwestycji na przykładzie suchych zbiorników przeciwpowodziowych planowanych do budowy
na rzece Wielopolce
2
3
23
Na koniec przykład danych przyrodniczych zawartych w jednym
z przedłożonych do oceny raportów oddziaływania na środowisko
 „Z płazów beznogich występują również kumak górski (Bombina variegata) oraz rzekotka
drzewna (Hyla arboreta)”,
 „Płazy żabowate dają o sobie znać swym rechotem, kumkaniem lub wydawaniem
jeszcze innych odgłosów”
 „Występowanie owadów w środowisku przyrodniczym,
zarówno pod względem liczebności populacji, a także
ilości gatunków, przechodzi wszelkie wyobrażenia.
Wystarczy chociażby przykład mrówek pszczół, much czy
komarów. Takie mnóstwo owadów uzasadnione jest
wieloma względami a głównie tym, że stanowią one
pożywienie dla ptaków i innych zwierząt jak mrówkojad,
płazy, kret, ryby, pajęczaki i wiele innych a nawet roślin
rosiczka, tłustosz”
24
Dziękuję za uwagę!
25