Aktywizacja zawodowa i społeczna oraz włączanie osób niepełnosprawnych w rynek pracy

stan obecny i perspektywy

- wybrane propozycje

Ogólnopolska społeczna debata nad koncepcj ą docelowego systemu wspierania osób niepełnosprawnych

 I kwartał spotkania środowiskowe  II kwartał spotkania tematyczne  III kwartał spotkania strategiczne

Model docelowy



Kogo wspieramy?



Powiązania systemowe z innymi obszarami wsparcia ( zdrowie, edukacja, rynek pracy, zabezpieczenie społeczne,pomoc społeczna)



Działania specjalne w obszarze rynku pracy



Rola wtz i zaz w systemie rehabilitacji i zatrudniania osób niepełnosprawnych

Kierunki ewentualnych zmian – podstawowe dylematy



Które instrumenty są skuteczne, a które nie i dlaczego?



Czego brakuje? – niezbędne uzupełnienia



Co jest zbędne?



Co wymaga zmiany albo uproszczenia?



Uwarunkowania i ograniczenia

Propozycje nadesłało

 10 pracodawców i organizacji pracodawców  7 samorządów powiatowych (SP)  7 organizacji pozarządowych (NGO)  6 urzędów wojewódzkich (UW)  5 urzędów marszałkowskich (UM)  2 zakłady aktywności zawodowej (ZAZ)  1 związek zawodowy (ZZ)

         

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

Orzecznictwa Kontroli u pracodawców Wysokości dofinansowania do wynagrodzeń Zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych Likwidacji barier transportowych Stymulowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych Systemu szkoleń przyszłych pracowników Likwidacji barier edukacyjnych i transportowych Zapewnienia możliwości rehabilitacji nie tylko zawodowej ale i społecznej Wprowadzenia instrumentów prawnych umożliwiający realne egzekwowanie realizacji praw osób niepełnosprawnych przez służby działające na ich rzecz



Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

Orzecznictwa „Powinien zostać wprowadzony zakaz wpisywania w orzeczeniach wydawanych przez powiatowe zespoły ds. orzekania wskazania „żadna praca””

Inne podmioty:

   ujednolicenia przepisów i wprowadzenia jednego systemu – (UM,UW,NGO,SP) umo żliwienia zachowania ciągłości orzeczenia – (zaz) wprowadzenia stopni niepełnosprawności dzieci przy zróżnicowaniu wskazań dla dzieci i dorosłych – (UW)  wprowadzenia statusu lekarza orzecznika statusu równego statusowi biegłego sądowego (NGO)

Orzecznictwo – uwagi dotyczyły: Inne podmioty:

 wprowadzenia wewnętrznej kontroli zespołów przez lekarza – (UW)    wprowadzenia zasad procentowego orzekania pracodawców) – (organizacje ograniczenia wieku osób orzekanych – emeryci nie powinni być orzekani – (powiat) ograniczenia liczby zespołów – (UW)   wprowadzenia do orzeczenia wskazania do rehabilitacji w miejscu pracy – (org. pracodawców) potrzeby tworzenia indywidualnych programów wsparcia w trakcie orzekania – (NGO)

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Kontroli u pracodawców „Należy nadać kompetencje oddziałom PFRON do przeprowadzenia kontroli w zakresie pomocy udzielanej ze środków Funduszu” Nowelizacja ustawy o rehabilitacji (...) przewiduje nadanie takich kompetencji Prezesowi Zarządu PFRON

Inne podmioty:

 wprowadzenia zasady przepływu informacji pomiędzy ZUS, US, PIP (UW)  wprowadzenia jednolitego trybu kontroli – (UW)   wprowadzenia jednoosobowych kontroli – (UW) wprowadzenia kontroli w ZPCH „bez zapowiedzi” (UW)

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Wysokości dofinansowania do wynagrodzeń „Należy utrzymać formy finansowego wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Dofinansowanie powinno by ć ustalone na jasnych i stałych warunkach tak, aby ciągłe zmiany w sposobie jego ustalenia nie osłabiały pozycji osób niepełnosprawnych na rynku pracy.”

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Wysokości dofinansowania do wynagrodzeń/zfron „ Z uwagi na przypadki umy ślnego obniżania wynagrodzeń w zwi ązku z możliwością przekazywania na zfron różnicy między kwot ą dofinansowania do wynagrodzenia a kwotą wynagrodzenia osi ąganego przez pracownika niepełnosprawnego, kwota dofinansowania nie może przekracza ć kwoty wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej” Nowelizacja ustawy o rehabilitacji (...) przewiduje odstąpienie od przekazywania na zfron ww. różnicy

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Wysokości dofinansowania do wynagrodzeń

Inne podmioty:

 uproszczenia formularzy wniosk ów i rozliczeń (pracodawcy, powiat)  utrzymania ryczałtu (pracodawcy)  uzależnienia pomocy finansowej od stopnia niepełnosprawności – wyrównać w odniesieniu do zpch,  otwartego rynku i ngo (org. pracodawców, UW) wprowadzenia przywracalności terminów pracodawców) (org.

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Wysokości dofinansowania do wynagrodzeń

Inne podmioty:

   wprowadzenia możliwości odliczania zaległości we wpłatach na PFRON od należnego dofinansowania (org. pracodawców) w ypłaty dofinansowania-powinna nastąpić w ciągu 7 dni i być wstrzymana w razie wątpliwości – za okres wstrzymania powinny przysługiwać odsetki w wysoko ści połowy odsetek ustawowych (org. pracodawców) wprowadzenia wsparcia zatrudnienia emerytów i rencistów (NGO, org. pracodawców)

Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Inne podmioty

 Środki zfron przeznaczać wyłącznie na potrzeby pracowników (UW)  Odstąpić od obowiązku rezerwowania 15% środków na realizację IPR (UW)  Wprowadzić prostsze zasady wydatkowania i ubiegania się o zaświadczenie o pomocy de minimis (UW, org. pracodawców)  Odstąpić od sankcji w przypadku nieprawidłowego wykorzystania środków zfron (org. pracodawców)  Wprowadzić możliwość wydatkowania środków zanim staną się środkami zfron (org. pracodawców)

Wpłaty na PFRON

 Wprowadz ić ulgi w zakresie wpłat na PFRON z tytu łu zatrudnienia osób o obniżonej sprawności psychofizycznej (pracodawca)  Obniżyć lub zlikwidować 6 % wskaźnik w zakładach, w których obowiązują wysokie wymagania zdrowotne (pracodawca)  Wprowadzić przepisy antydyskryminacyjne w odniesieniu do rekrutacji (org. pracodawców)

Działanie zpch Inne podmioty

 Status zpch:  Płatny  Oparty na opinii samorządu i PIP    Tylko dla osoby prawnej  Na czas określony  Nadawany przez firmę certyfikowaną przez MPiPS (org.pracodawców) ZPCH powinny zatrudniać tylko osoby niezdolne do pracy na otwartym rynku (UW) Należy odstąpić od obowiązku zatrudniania co najmniej 25 osób (UW)

Działanie zpch Inne podmioty

 Powinny zatrudniać pracowników przechodzących z zaz (org.pracodawców)  Powin ny zapewniać pracownikom niepełnosprawnym warunki umożliwiające wykonywanie pracy poprzez:  próby pracy  szkolenie   dostosowanie stanowisk pracy do indywidualnych potrzeb, niezb ędną opiekę psychologiczną i medyczną oraz turnusy rehabilitacyjne (org.pracodawców)



Działanie zpch

zakład nie płaci:

– finansowanie

org.pracodawców -

I wariant

 podatku od nieruchomo ści,  podatku od osób fizycznych (za osoby niepełnosprawne),  cz ęści podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych proporcjonalnie do wska źnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych  Otrzymuje:  zwrot składki ZUS (pracownicy niepełnosprawni)  dofinansowanie z tytułu podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych

Działanie zpch

– finansowanie

org.pracodawców -

II wariant

 zakład otrzymuje:    dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego z uwzględnieniem stopnia niepełnosprawności składki ZUS zwrot kosztów zwi ązanych z zatrudnianiem niepełnosprawnych tytułem wyrównywania szans osób

Wybór wariantu należy do prowadzącego ZPCh.

Zatrzymane środki (oprócz dofinansowania z tytułu podwyższonych kosztów zatrudnienia z wariantu I) w 60% powinny być przeznaczone na zakładowy fundusz wyrównywania szans, z czego 90% na realizację zadań ZPCh, a 10% przekazywanych do samorz ądu terytorialnego na finansowanie ZAZ i WTZ.

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:



Stymulowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych:

 Zwiększenia zatrudnienia osób niepełnosprawnych w instytucjach publicznych „należy w większym stopniu otworzyć instytucje publiczne na zatrudnianie osób niepełnosprawnych”  Wprowadzenia preferencji lub obowiązku zatrudniania osób niepełnosprawnych przez pracodawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego (zgłoszona również przez org. pracodawców)

Stymulowanie zatrudnienia i samozatrudnienia Inne podmioty

   Zastąpić instrument dofinansowania przystosowania na dofinansowanie tworzenia stanowisk pracy pracodawców) (powiaty, org. Wprowadzić działania wspomagające samozatrudnienie i promuj ące zatrudnianie na otwartym rynku pracy (za mała jest aktywno ść w tym zakresie urzędów pracy) (UW) Stworzyć system zachęt dla pracodawców (poza refundacją kosztów) (org. pracodawców, pracodawcy)  Zamienić formę pomocy na rozpoczęcie działalności gospodarczej z pożyczki na dotację (powiat)

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Systemu szkoleń przyszłych pracowników  „należy wprowadzić możliwość dofinansowania przeszkolenia przez przyszłego pracodawcę pod kątem zapotrzebowania w miejscu pracy przed podpisaniem umowy o prac ę z zobowiązaniem do zatrudnienia na określony czas ”  „szkolenia realizowane przez PUP powinny być dostosowane do sytuacji rynku pracy i by ć poprzedzone rozeznaniem jego potrzeb ”  „należy dofinansowywać praktyki uczniów niepełnosprawnych w szkołach ponadpodstawowych"

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Likwidacji barier edukacyjnych i transportowych  „należy wydłużyć prawo do korzystania z bezpłatnego transportu do szkoły, również wyższej do czasu ukończenia nauki ” Nowelizacja ustawy o rehabilitacji (...) przewiduje zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu albo zwrotu kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego  „należy zagwarantować dowóz do miejsca pracy/nauki a w przypadku braku takich mo żliwości zorganizować pracę w miejscu zamieszkania np. teleprac ę”

Postulaty zgłoszone przez jeden związek – NSZZ Solidarność – Gdańsk dotyczyły:

 Zapewnienia możliwości rehabilitacji nie tylko zawodowej ale i społecznej  „...celem polityki rządowej powinna być rehabilitacja poprzez pracę. Jako, że aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych jest wypadkow ą wielu czynników należy położyć nacisk na rehabilitację zarówno zawodową jak i społeczną. Sama aktywizacja zawodowa to za mało.” Wprowadzenia instrumentów prawnych umożliwiający realne egzekwowanie realizacji praw osób niepełnosprawnych przez służby działające na ich rzecz