Transcript I-5 V.Zdravkovic polidipsija

POLIDIPSIJA
VERA ZDRAVKOVIĆ
ENDOKRINOLOŠKO ODELJENJE
PREPORUČENI UNOS TEČNOSTI
 Odojčad 0–6 m
7–12 m
700 ml
800 ml
 Deca uzrasta 1–3 godine: 1300 ml
 Deca uzrasta 4–8 godina: 1700 ml

Deca 9–13g
Adolescenti 14–18 g
Dečaci 2400 ml
Devojčice 2100 ml
3300 ml
2300 ml
(NICE guideline)
Osećaj žeđi i unos tečnosti zavise od hipotalamusa,
ekstrakranijalnih receptora za žeđ i bubrega
Gubitak vode
aktivacija centra za žeđ u hipotalamusu
↑ osmolalitet seruma
↑ ADH
resorpcija vode
POLIDIPSIJA
 Unos vode veći od potrebnog da se održi
promet vode
 Uzroci: suvoća usana, toplo vreme,
pregrejane prostorije
 Retko se javlja kod dece, obično ozbiljan, ali
ne i akutan problem
POLIDIPSIJA
Primarna
 Psihogena - uzrokovana emocionalnim
problemima ili ukoliko dete uživa da pije vodu
 Neurogena -oštećenje hipotalamusa
(infiltracija, sarkoidoza) koje oštećuje centar
za žeđ, ali ne i lučenje ADH
Jatrogena
 Savet lekara
Polidipsija
povećan unos vode
Poliurija
povećano izlučivanje urina
 Normalan unos vode = ~1-2 ml/kg/h
 Normalna produkcija urina = ~1-2 ml/kg/h
Definicija poliurije:
Izlučivanje urina > 4-5 ml/kg/h
ili
> 2 /m2/dan
 > 150 ml/kg/dan kod novorođenčeta
 > 100–110 ml/kg/dan kod odojčeta i mlađeg deteta
 > 40–50 ml/kg/dan kod starijeg deteta
UZROCI POLIURIJE:
1. Povećan unos tečnosti
Jatrogeni
Psihogena polidipsija
2. Povećano izlučivanje tečnosti
3. Smanjena koncentracija urina
UZROCI POLIURIJE:
2. POVEĆANO IZLUČIVANJE URINA:
 OSMOTSKA DIUREZA:
1.Diabetes mellitus
2.Primena manitola
 GUBITAK SOLI:
1.Adrenalna insuficijencija
2.Diuretici
3.Cerebralni gubitak soli
4.Rezistencija na aldosteron
UZROCI POLIURIJE:
3.NEMOGUĆNOST KONCENTRACIJE URINA:
 IZOSTANAK DEJSTVA ADH (DIABETES INSIPIDUS):
1.CENTRALNI (NEUROGENI) INSIPIDNI DIJABETES:
2.NEFROGENI INSIPIDNI DIJABETES :
 RENALNE BOLESTI:
1.Renalna tubulska acidoza (RTA)
2.Bartter sindrom, Gitelman sindrom
3.Cistinoza, nefronoftiza, intersticijalna bolest
 OSTALE BOLESTI
1. Srpasta anemija
UZROCI POLIURIJE:
 3. NEMOGUĆNOST KONCENTRACIJE URINA:
 IZOSTANAK DEJSTVA ADH (DIABETES INSIPIDUS):
1.CENTRALNI (NEUROGENI) INSIPIDNI DIJABETES:
-Genetski defekti: AR, AD, Wolfram DIDMOAD Synd.
-Malformacije: Septo-optička displazija,
holoprozencefalija, anencefalija
-Neurološki uzroci: Povreda glave, NH intervencije,
infekcije, moždana smrt
-Infiltrativne bolesti: Sarkoidoza, Histiocitoza
-CNS tumori: Kraniofaringeom, Germinom,
UZROCI POLIURIJE:
3.NEMOGUĆNOST KONCENTRACIJE URINA:
 IZOSTANAK DEJSTVA ADH (DIABETES INSIPIDUS):
2.NEFROGENI INSIPIDNI DIJABETES :
-Genetski: X-vezana (V2 receptorni defekt), AR,
AD (Aquaporin defekt)
-Stečeni: Hipokalemija, hiperkalcemija,
opstruktivna uropatija, nefrokalcinoza.
POLIURIJA ?
1.ANAMNEZA
2.PREGLED
3.ISPITIVANJA
ANAMNEZA:
 Uzrast
 Udruženost poliurije i polidipsije (količina i
vrsta tečnosti)
 Frekvenca vs količina urina
 Nenapredovanje, gubitak u težini
 Temperatura
 Trauma glave, simptomi povišenog
intrakranijalnog pritiska
 Psihološki problemi
ANAMNEZA:
 Uzrast: kongenitalna / stečena
 Velike količine tečnosti, dominantno vode: centralni DI
 Temperatura, učestalo mokrenje, dizurija: Urinarna infekcija
 Nenapredovanje, gubitak u težini: DM, nefrogeni DI, RTA, KAH,
Bartter
 Trauma glave, NH intervencije, ↑ intrakranijalni pritisak (tumori
CNS), meningitis : centralni DI
ANAMNEZA:
 Kožne promene: Histiocitoza
 Bolovi u mišićima: Hipokalemija- RTA, Bartter
 Lekovi: Manitol, diuretici
 Opstipacija, parestezije: Hiperkalcemija
 Psihološki problemi, prestanak dojenja: Psihogena polidipsija
 Abdominalni bolovi i bolovi u zglobovima: Srpasta anemija
KLINIČKI PREGLED:
 Telesna visina, težina i temperatura (DM, Barter, RTA, UTI)
 Pregled kože (osip, hiperpigmentacija)
 Defekti srednje linije (centralni DI)
 Znaci rahitisa (RTA, bubrežna insuficijencija)
 Disanje (acidotično-DKA, RTA)
 Izmenjene genitalije (KAH)
 Mentalna retardacija, neurološki deficiti: CNS patologija-DI
Uvek gledati da li postoje znaci dehidracije,
šoka......
ISPITIVANJE:
Merenje 24h unosa i diureze
> 5 ml/kg/h ili >2l/m2/dan
POLIURIJA
Ispitivanje
ISPITIVANJE:
Pregled urina:
 Sediment: ITU
 Glikozurija: DM
 Specifična težina: <1.005 – DI
 Osmolalitet urina: <300 mOsm/kg- DI
Biohemija:
 glikemija, urea, kreatinin, jonogram, kalcijum, gasne analize,
osmolalitet plazme
ISPITIVANJE:
 ↑ Osmolalnost plazme* >300 mOsm/kg
 ↓Osmolalnost urina <300 mOsm /kg
 Specifična težina urina < 1.005
 Natrijum u serumu > 145 mmol/L
 Osmolalnost plazme <270
 Osmolalnost urina > 600 mOsm/kg
 Specifična težina urina > 1.010
*
Zavisi od broja čestica u rastvoru, održava se u vrlo uskom opsegu,
Natrijum je glavni činilac , 2 (Na + K) + (glukoza /18) + (urea /2.8)
ISPITIVANJE:
 Povišen osmolalitet plazme < 300 mOsm/kg
TEST ŽEĐI
 Osmolalnost plazme >270 mOsm/kg
TEST ŽEĐI
- Ukazuje nam na sposobnost bubrega da koncentriše urin
- Uslov za postavljanje dijagnoze DI
- Izvodi se u bolničkim uslovima
- Neophodno je prisustvo lekara, zbog rizika od
hipernatrijemije i dehidracije
TEST ŽEĐI - Tumačenje:
Normalne osobe & Psihogena PD:
Centralni ili Nefrogeni DI:
Ograničen unos vode
Koncentrisaće urin (do 500-1400 mOsm/L)
Osmolalitet urina se ne menja <150-300
Osmolalitet plazme raste na 288-291 mOsm
Osmolalitet plazme > 300 mOsm
Specifična težina urina raste bar do 1.010
Specifična težina ostaje <1.005
Izlučivanje urina se značajno smanjuje
Izlučivanje urina se značajno ne smanjuje
Nema gubitka u težini
Gubitak u težini do 5% se najčešće javlja
CENTRALNI vs NEFROGENI DI
nakon testa žeđi
DDAVP intranazalno
Osmolalitet urina se meri nakon 1 h i 4 h
Osmolalitet urina
>50% porast od bazalnog
CENTRALNI DI
NMR hipotalamo-hipofizne regije
<50% povećanje od bazalnog
NEFROGENI DI
UZ urotrakta
TERAPIJA CENTRALNOG DI
DDAVP (Minirin)
 Intranazalni sprej 10 mcg
 Tablete 200 mcg
 Intranazalni sprej 10 mcg ~200 mcg oralno
 Doze individualne , titracija
UMESTO ZAKLJUČKA
Nakon detaljne anamneze i pregleda:
 Potrebno je izmeriti 24h unos tečnosti i
diurezu
 Običan pregled urina nekad može biti
dovoljan
HVALA NA PAŽNJI !
Za više informacija: