Transcript i kyrkjelyden - Voss kyrkjelege fellesråd

Jolekveld
Kyrkjenytt Nr 6 - 2012, 71. årg.
i kyrkjelyden
KYRKJA I VOSS
Kyrkjekontoret,
Kontortid: mån-fre kl 9 - 15
Magasinvegen 35, pb 562, 5703 Voss
Telefon 56 52 38 80, Fax: 56 52 38 81
www.voss.kyrkja.no, [email protected]
kto.nr. 3480.16.45293
Kyrkjeverje Hans Soldal
e-post: [email protected]
Ass. kyrkjeverje Åslaug Styve Mjånes
e-post: [email protected]
Trusopplæringsmedarbeidar Tone Brekke
e-post: [email protected]
Kateket Rønnaug Eng Skjeldal
e-post: [email protected]
Ungdomsdiakon Sigrid Djukastein Mala
e-post: [email protected]
Kantor Magnus Kløften
e-post: [email protected]
Organist Frode Vik
Organist Ellen Marie Selland Geithung
Kyrkjetenar, (Voss) Olav Trå
Kyrkjetenar (Evan./Bolst.) Arne Mosefinn
Kyrkjetenar (Vossestrand) Johannes Løen
Gravar Vidar Bryn
2
Innhald:
977 74 489
408 53 537
952 62 026
952 62 025
478 49 134
404 40 461
952 62 084
980 64 594
952 62 021
915 98 410
414 68 733
996 00 940
Prestetenesta:
Sokneprestkontoret på Voss
56 51 96 68
Uttrågata 5, kontortid mån-fre 9-11,
tys. 10-11) eller etter avtale
Sokneprestkontoret på Vossestrand
Oppheimstunet 76
56 52 24 73
Prost i Hardanger og Voss Arild Hellesøy
906 99 533
[email protected]
Sokneprest Voss/Evanger Ivar Molde
993 53 145
e-post: [email protected]
Sokneprest Oppheim/Vinje John Ove Thaule
e-post: [email protected]
952 62 085
Kapellan Kjersti Brakestad Boge
952 62 022
e-post: [email protected]
Prostiprest i Hardanger/Voss Magnar Haaland
e-post: [email protected]
415 46 366
Soknerådsleiarar
Evanger, Anny Karin Forthun
Voss, Britt Trefall Hernes
Raundalen, Nanna Nordahl
Oppheim, Leif Inge Hauge
Vinje, Aud Walaker Hutchinson
481 36 520
905 89 500
917 58 826
959 10 536
907 54 840
Andakt v/Arild Hellesøy side 3
Eit minnesmerke med kjensler
side 4
Eit minne frå mi barndomsjul
side 7
Kyrkja sin kamp under krigen side 8
Intervju med Magne Myhra side 10
Unge tankar om jol
side 12
Guide til joleevangeliet
side 14
Eitt år med kyrkja i Voss
side 16
Konfirmantar 2012
side 20
Jole-quiz
side 25
Kyrkjelege handlingar
side 29
Gudstenesteliste
side 30
Aktivitetskalendar
side 31
Redaksjonsnemnda vil
takka annonsørane våre og
alle som har kome med idèar og
ytt hjelp til stoffet og bileta i
joleheftet.
Me vil få ynskja lesarane
våre ei signa jolehøgtid i
heim og kyrkjelyd, og eit
godt nytt år i vente.
Jolekveld i kyrkjelyden
Framsida: Jolekrybbe i Oppheim kyrkje. Foto: J.O.Thaule
Utgjeve av: Voss Kyrkjelege Fellesråd saman med Evanger,
Voss, Raundalen, Oppheim og Vinje sokneråd.
Besøksadresse: Magasinvegen 35, Tvildemoen
Postadresse Pb. 562, 5703 Voss
E-post: [email protected]
Kontonr: 3480.30.56775
Telefon (redaktør) 915 98 410
Redaksjonsnemnd: Brit Furre, Aud Walaker Hutchinson , John
Ove Thaule og Arne Mosefinn (red.)
Grafisk utforming: Åslaug Styve Mjånes, Trykk: v/ Voss
Prenteverk
Opplag: 6000 eksemplar
Neste nummer: Veke 6 - 2013
Frist for innlevering av materiale: 22. januar 2013
Jolekveld i kyrkjelyden
Dette bladet vert sendt til alle husstandar
i Voss. Det vert difor ikkje til sals i
bokhandlarar som før. Dersom du
ynskjer fleire blad, kan du få kjøpa dei
på kyrkjekontoret på Tvildemoen, eller
på prestekontoret på Holbergsplass (sjå
opningstider under Kyrkja i Voss).
Bladet er i utgangspunktet gratis, men vi ser
gjerne at de nyttar den innlagde giroen til å
betala for bladet.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
ANDAKT
Å høyre til
Av Arild Hellesøy, prost i Hardanger og Voss prosti
Ikonmåling er ei kunstform som
er knytt til den ortodokse kyrkja
både i Hellas og i Russland.
Nokre av dei er svært gamle og
ein viktig del av kulturarven.
Kan hende sjølve kunstuttrykket
er litt framand for oss. Då er det
lett å gjera seg fort ferdige med
dei. Mitt inntrykk er at ikonet er
mala med eit spesielt mål. Dei
vil seie noko om trua vår. Dei har
ein bodskap. Det er på eit vis ei
preike. Difor bør me ta litt tid
når me ser eit ikon. Kva er det
kunstnaren ville seie?
Ikonet de ser bilete av her er kalla
«Jomfrua frå Vladimir». Me veit
ikkje sikkert når det vart mala,
men i 1183 var det tatt med frå
Konstantinopel til Kiev. Like
etter kom det til Vladimir, der det
hang i mange år. I dag heng det i
Moskva.
No går me mot julehøgtida. Då
kunne det passa godt å ta fram
eit ikon av Maria og barnet og
spørje: Kva var det kunstnaren
ville seie oss om barnet som
Maria fekk og som me feirar i
julehøgtida? Det er lett å tenkje at
dette må ekspertane svara på. Det
er ikkje for alminnelege folk. Men
tolkinga er ei personleg sak. Det
er ikkje ei tolking som er rett og ei
som er gal. Lat meg likevel peike
på eit par trekk i dette ikonet som
kan vera verdt å legge merke til.
Når me møter eit menneske er
det naturleg å søkje kontakt med
auga. Slik òg med dette ikonet.
Men kva vil du seie om Maria når
du ser auga hennar? Eg kjenner
at blikket hennar ikkje søkjer
meg direkte. Det er som om ho er
opptatt av noko anna. På eit sett er
det noko trist ved blikket hennar.
Korleis er dette å forstå? Kan
hende kunstnaren vil seie noko
om at Maria ber på noko som er
hemmeleg og svært verdfullt. Ho
vil gjerne dela dette med oss. Men
det handlar ikkje om henne. Det
handlar om noko ho har høyrt og
sett. Det er noko som ho sjølv har
fått tatt imot. Kan hende det triste
handlar om kva som seinare hende
i livet. Då ho fekk høyre at ho
skulle føda ein frelsar vart ho glad
og takka Gud. Seinare fekk ho
høyre at han skulle lida og at òg
gjennom hennar liv skulle det gå
eit sverd. Dette er ei side av Gud
som er vanskeleg å skjøna. Når
kjærleg helsing frå Gud til alle
frelsa kjem, kvifor er det då knytt menneska. Gud som elskar alle
til liding?
menneska har gitt oss son sin til
frelse.
Midt i biletet ser me venstre
handa til Maria. Med den høgre
Me ser og at barnet er kledd som
handa held ho barnet. Den venstre ein vaksen og håret hans er som
handa er på eit vis i rørsle. Maria
håret på ein vaksen. Det er som
presenterer oss for barnet. Det er
om kunstnaren vil seie at det er
som ho seier: Her er han. Det er
han profetane har tala om. Han er
han som er hovudpersonen. Det
konge, han er profet, han er lærar,
er han Gud har gitt meg, og han
han er fredsfyrste, han er Guds
er gåva til oss alle. Det kan òg
under. Så ser me at barnet har
tenkjast at handa vinkar. Maria
uvanleg tjukk nakke og munnen
vinkar på oss som ser på. Det er
til barnet ligg tett inntil munnen
som ho seier: kom nærare. Du kan til mora. Den tjukke nakken er eit
få eit betre inntrykk av han. Du
teikn på at han pustar ut anden
kan få sjå han klårare. Han er den som gir liv. Saman med Faderen
same for deg som han er for meg. gir han Den heilage anden til
menneska. Gud pusta liv inn i det
Om barnet er det mykje å seie.
første menneske og han vart ein
Me ser lyset i ansiktet hans. Det
levande skapning. Jesus pustar
fortel at himmelen er open og
Den heilage ande inn i menneska
lyset frå Gud skin i ansiktet til
og han gir nytt liv – det evige
frelsaren. Me ser litt av lyset i
liv. Han vil òg pusta inn i alle
ansiktet til Maria, men ansiktet
til Jesus er bada i lys. Kunstnaren menneske anden som gir liv.
vil med dette seie at barnet er
Slik kan me halde fram og studera
Guds lys. Lyset skal skine for
detaljane. I ikonet er ingenting
alle menneske. Barnet held høgre tilfeldig. Sjå særleg på handa
handa om mora si. Det er naturleg som vinkar deg nærare. Maria
for eit barn å halda om mora i
har forstått kva Gud vil. Han vil
kjærleik. Men her er det òg noko
inkludera alle menneska. Barnet
kunstnaren vil seie til oss. Slik
er gjeven til oss alle.
frelsaren held rundt mor si, slik
Me det vil eg ønskje alle ei riktig
vil han halde om oss. Det er ei
god julehøgtid.
kjærleg barnehand. Det er ein
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
3
REPORTASJE
Eit minnesmerke med kjensler
Av John Ove Thaule
representerte, dessutan USA,
Canada, India, Taiwan og Reunion
(i Indiske hav).
Det som verkeleg har vore
interessant å lesa, er kva mange
gjev seg tid til å uttrykkja av
tankar og kjensler i høve til Per
Sivle si dikting og songen som er
knytta til staden her. Til Sivlelaget
sitt 10årsjubileum på Stalheim/
Oppheim no i september 2012
presenterte eg eit utdrag som eg
nedanfor har plukka frå. Her vert
sett ord på det som mange kan
gjera til sine ord. (Signaturane er
anonymiserte med initialar.)
4
Ved E16 vis-a-vis
Oppheim kyrkje står
det eit severdigheitsskilt
som skaper undring og
nyfikenskap. ”Mor si grav”
står det. Den som tar av frå
Europavegen, finn ei stor
tavle utanfor kyrkja som leier
dei vegfarande 100 meter
vidare til Oppheim gamle
kyrkjegard.
Her vart minnesmerket ”Mor
si grav” avduka i 2007 i høve
150årsminnet om Per Sivle sin
fødsel. ”Mor” var Susanna Sivle
f.Ryum som Per misste då han
berre var 2,5 år gamal, men som
han har udødeleggjort gjennom
ein av Noreg sine vakraste songar
”Den fyrste song eg høyra fekk,
var mor sin song ved vogga”.
Songen er direkte knytt til
Susanna si grav der på den gamle
kyrkjegarden. For i det siste verset
heiter det: ”..Eg høyrer stilt frå
mor si gav, den song som allting
heilar”.
Mange land har minnesmerke
om ”Den ukjente soldats grav”.
Her ligg truleg det einaste
minnesmerket som er ein felles
stad for ettertanke om alle mødre
som har gått bort.
I 2008 laga Arne Johan
Dregelid eit bokskap utanfor
kyrkjegardsmuren. Der står også
ei stor opplysningstavle om Per
Sivle sitt liv og dikting på norsk,
engelsk og tysk.” Den fyrste
song” er også vakkert oversett til
engelsk med songbar rytme.
I gjesteboka er det skrive om
lag 3.800
namn, men
langt fleire
har gjesta
staden. Dei
aller fleste
skriv berre
dato, namn
og kvar dei
er i frå. 21
ulike land
i Europa er
-Kor godt at ein ser verdien av å
ta vare på slike kulturskattar. Det
rører oss som kjem etter. (O.B. frå
Fosnavåg)
-En vakker sang som vi har hatt
med oss fra vi var barn. Fint at
dere har gitt den muligheten til
å leve videre i nye generasjoner.
(Fam. Lie)
-Jeg synger ”Den fyrste song”
for barna mine hver eneste kveld.
(I.B. frå Lærdal). Fleire skriv
liknande.
-Sivle sine songar og dikt har
Ivar Husdal, initiativtakar til minnesmerket, ved bokskapet på Oppheim.
(Foto:J.O.Thaule)
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
REPORTASJE
fylgt meg frå eg
var barn, - ein
rikdom eg takkar
for. (M.T.)
-Husker at denne
songen gjorde
sterkt inntrykk på
meg då vi song
den på skolen i
mine første år.
Utruleg vakker.
(S.S. frå Grong).
Mange nemner
den som kjær
skulesong.
-I djup takksemd
og respekt for
diktaren Per Sivle
som gav oss dikt
som dette. (R.H.
Sivlelaget samla ved «Mor si grav» etter gudstenesta 23.sept. i høve lagets 10årsjubileum. (Foto: Alf Reidar Dale)
frå Hundorp)
-Ein av dei store i
nynorsk litteratur. Har skrive ord
som har gripe sterkare enn andre
har makta å skriva. ( M.H. frå
Vindafjord)
-Ingen har som Sivle uttrykt
kjærlighet til mor som han. (Ø.J.)
-Denne sangen er noe av det
fineste jeg vet. Feller tårer hver
gang jeg hører/synger den. Tenker
på mor mi. Føles godt å se
graven. (M.S.)
-Elco og Elisabeth (fra Nederland
og Norge) stoppet her på vei til
Aurland.. Elisabeth ble helt rørt!
-Da jeg stod ved steinen, fyltes
jeg av ærbødighet overfor den
kvinnen som Per Sivle beskriver
så vakkert i sangen sin. Den
sangen som stilnet gråten og viste
veien til himmelen.(Y.S.H.)
-Et sjarmerende æresmerke for
alle gode mødre. Hyggelig å
se en mor som ble så satt pris
på av sønnen sin at han gjorde
henne udødelig på denne måten.
(M.T.R.)
-Sterkt. Tre dagar etter mi mor si
gravferd. (M.R.)
-Ei hjarteleg helsing til alle som
har nokon kjære dei saknar, mor,
ektefelle (som eg), som gjekk så
altfor tidleg bort. Takk for at du
sette ord på saknet, Per. (K.A.N.
frå Sotra)
F.v.: Sokneprest John Ove Thaule, leiar i
Sivlelaget; Anders Gjerland, og Målfrid Ure,
som framførte ”Ode” frå avdukinga.
Foto: Ruth D. Thaule
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
5
REPORTASJE
Kva har utlendingar fått ut av dette
minnesmerket? Jau, berre høyr:
Tyske turistar:
-Lea war hier und hat das Gedicht ergreifent
gefunden.(Lea var her og har funne diktet
gripande)
-Wer könnte je seine Mutter vergessen? Es gibt
nicht vergleichbaren. (Kven kunne vel gløyma
mor si? Det finns ingen samanlignbar)
-Danke meinen Eltern, insbesundere meiner
Mutter! Danke, für alles! (Takk til mine foreldre,
spesielt til mi mor. Takk, for alt!)
-Wir danken unseren Müttern und Vätern, was
sie für uns getan haben. Wir danken Gott für
alles Gote in unseren Leben. (Me takkar våre
mødre og fedre, kva dei har gjort for oss. Me
takkar Gud for alt godt i våre liv.)
6
Sivlelaget sin leiar, Anders Gjerland, legg ned blomar. (Foto: Ruth D. Thaule)
Frå Russland:
-It`s a beautiful place. We
don`t have any words, just
emotions. (Det er ein vakker
stad.. Me har ikkje ord, berre
kjensler).
To frå Ungarn og Italia:
-Really nice explanations,
-we were happy to read
the poetry. (Verkeleg vakre
forklaringar, -me var glade
for å lesa diktet).
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
JOL
Eit minne frå mi barndomsjul
Samla av Aud W. Hutchinson
“Barndomsjul för mig är mormor, min kära älskade
mormor som idag inte längre finns bland oss. Den
röda lilla stugan i de småländska skogarna med
doft av ved, dopp i grytan och rykande glögg. Hos
oss var det inte pappa som klockan seks på kvällen
var ”tvungen att gå och hämta tidningen”. Hos oss
var det mormor, med sin krokiga rygg och varma
stämma som gav sig ut i vinterkylan. Mörkret
hade alltid lagt sig då mormor kom klivandes över
järsgården och med tunga steg vandrade längs den
lilla grusvägen upp mot den upplysta stugan. Hon
bar alltid en ljuslykta, skägget och dräkten var den
samma varje år. Inne i stugan firade Kalle Anka jul
på TV med sina vänner medan vi satt förväntansfulla
och väntade på tomten. Så till slut så stog hon
där i farstun, andfådd men med tindrande ögon.
Julgåvorna var förstås underbart att få som barn men
bäst av allt var att få sitta i tomtens
famn och känns doften av mormor
medan man snällt hjälpte henne att
läsa ett julrim”
Helsing Jennie Lindell
Frå Sverige, Budd på Voss siden 2010
“Eg voktse opp i et Nederlandsk kalvinistisk miljø,
og kirke var en viktig del av det. Presanger fikk
vi av Sinterklaas. Mamma var sundagskoletante
og hun var travel i juletida. Det eg husker best
er førjulstid. Lørdagen etter Sinterklaas (den
nederlandske versjon av Sankt Nikolas) som er den
5. desember, hentet pappa juletre på torget. Treet
sto inne i garasjen i ei veke før det fikk komme
inn. Mamma opp på loftet for å hente all julepynt
blanda med trenåler fra fjorårets jul og kanskje jula
før det. Så begynte pyntingen som pappa var en
mester i. Grønne grener overalt og pappa i sitt S.
Søstera mi og eg pyntet treet med all pynt som vi
hadde laget selv på skolen i årene før. Og så var det
glasspåfuglen med knipefeste med myk hale; trur
mamma og pappa har den fremdeles. Mamma laget
ertesuppe som bare hun kan gjøre, og om kvelden
var det stemning. Når eg kneip
øynene nesten sammen, flyttet lys
og varme sammen - bekymringsløs
og trygg!”
Helsing Myrna Dral
Frå Nederland,
Budd på Voss siden 1994
“Ingen ting var som å vakna opp julaftan og kjenna
på julefreden. Det var sjølvsagt alltid snø, og det
beste var å stå tidleg opp og gå i stallen. Far min
hadde alltid jobben med å gje hestane til dagleg,
men på julaftan var det om å gjera å kome seg i
stallen. Ingenting var betre enn å snika seg ut på
ridetur så tidleg som mogleg. For at det skulle vera
eit godt år for dyra, måtte fjøsnissen få graut. Pappen
gjekk alltid ut på vetlajulaftan og stillte opp nissen
i gluggen oppi i fjøsrommet, slik at ein så vidt såg
ein nisse langt inne i mørket. Nissen var ei gamal
julenissedrakt istappa masse høy og det var ein
vidgjeten nisse. Både barnehagen og naboar kom
ofte innom for å få eit glimt av nissen.
Inni skumringa sto han, blid og tjukk. Det var aldri
nisse på besøk med gåver, for han budde i fjøset
fekk me beskjed om. Han passte på dyra og det
var viktigare enn å koma inn i huset med pakkar
til oss. Restane etter julegrauten skulle han få. Me
gjekk i samla flokk bort til floren for å setja ned
grautfatet. Eg synes det alltid var
spennande dagen etterpå om han
hadde ete opp. Det hadde nissen
alltid!”
Helsing
Brynhild Steine,
Frå Øystese i Hardanger
Budd på Voss sidan 2007
“At saman med nokre venner stille stige inn i
stallen ved sju om morgonen for at en stund seinare
”barbacka”, å rida utan sadel i et fortsatt mørkt
vinterlandskap med mengder av snjo - kvar gang
var det som rett ut av et sagoeventyr. Føre ein skulle
spise graut hjå slekt og familie skulle stallen vera
rein og et draumemåltid av gulrøtter, knekkebrød
og eple var blitt servert til både Lillan, Madame,
Skrollan og Wolke. Eg kjenner
doften av hø, havre og eple ved
bare tanken. ... (Eg veit at det
neppe var så masse snjo kvart år,
men i minnet var det mengder!)“
Helsing
Liv Holmstrøm
Frå Finland
Budd på Voss sidan 2006
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
7
REPORTASJE
Kyrkja sin kamp under krigen – eit 70års-minne
Av Arne Mosefinn
Vedkjenningsskriftet
«Kirkens grunn» vart i
påska 1942 lese opp i norske
kyrkjer. I skriftet hevda
Den norske kyrkja åndeleg
fridom og sjølvstende, og
gjorde det dermed klart at ho
ikkje kom til å bøye seg for
nazifiseringsforsøka under
okkupasjonen. Som fylgje
av dette, la biskopane og dei
fleste prestane ned embeta
sine. 8
I vossakyrkjene ser det ut til
at skriftet først vart lese opp
1. sundag etter påske, 12.
april. Kyrkjelydsbladet frå
denne tida er «kjemisk fritt»
for opplysningar om prestane
si embetsnedlegging og om
innhaldet i skriftet. Eit par
notisar er likevel talande:
«Vossakyrkja var fullsett av
folk no sundag. Mange slapp
ikkje inn, men måtte gå att.
Res. kap. Madland heldt ei god
og ålvorleg preik yver teksten
på dagen.» - «Uppheimskyrkja
på Vossestrand var ogso
fullsett med folk, og sokneprest
Lunde tala godt og gildt
um teksten på dagen, er det
fortalt oss.» (sitat frå 15. april
1942). Preiketeksten var frå
Joh. 21, 1-14 (Jesus syner seg for
læresveinane ved Tiberias-sjøen).
Dokumentasjon frå
Vossestrand
«I kallsboken innføres en
beretning om kirkens kamp og
dens spesielle gang og innvirkning
i den enkelte menighet.» I
kallsboka for Vossetrand
prestegjeld finn vi denne
beretninga, mest truleg skriven av
sokneprest Alfred Lunde:
År 1940, 9. april. Krig mellom
Norge og Tyskland. Tyskland
hersette Oslo, Stavanger, Bergen,
Trondheim og Narvik. Norge
mobiliserar. England lovar full
studnad. Mange tusund soldatar
frå fjordane passerar Vossestrand.
Konge, regjering og Storting held
til i Elverum.
Den 9. april 1942 var dei fleste
av prostiets prestar samla hjå
Madland på Voss. Same dag
hadde me fått dette telegram:
«Under henvisning til
ministerpresidentens artikkel
«Nasjonal samling og kirken»
i avisen onsdag 8. d.m., kan
følgende slåes fast: 1. Nasjonal
samling og den nasjonale
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
regjering ønsker å la kirken
ha full frihet til å forkynne
Guds ord for vårt folk og utføre
sosialt arbeid. 2: Den norske
kirke kommer til å fortsette
som statskirke. Den kirkelige
lovgivning, utnevnelser av
embetsmenn, forvaltning av
kirkens eiendommer vil fortsatt
bero hos departementet. 3.
Den embetsnedleggelse som
en del prester har foretatt i
forbindelse med oplesning i
kirkene av opsettet «Kirkens
grunn» vil bli behandlet
som en oprørshandling
rettet mot Norges frihet og
selvstendighet. De som på
denne måte deltar i denne
farlige aksjon må regne med
å bli behandlet deretter.
Under enhver omstendighet
må den prest som nedlegger
sitt embete og deretter får
avskjed, innen 8 dager ha
fraflyttet så vel boligen som
distriktet. Å styrte seg inn
under samvittigheten i dette
tilfelle er utilbørlig. Her
foreligger ingen trudsel «om
å la være å tale eller lære i
Jesu navn», cfr. Ap.gj. 4,18.
Det bør stå klar for alle
hvor alvorlig denne sak er,
og hvilke konsekvenser den
fører med seg, også for den
enkelte. I de aller nærmeste
dager vil begivenheter inntreffe
som bør få avgjørende betydning
for den enkeltes standpunkt.
Har De allerede nedlagt Deres
embete, bes De innen den 11.
d.m. kl. 14 telegrafere hit at De
overtar embetet igjen. I motsatt
fall må De påregne Deres avskjed
i løpet av de følgende dage.
Departementets telegram vil bli
bekreftet på vanlig måte.»
REPORTASJE
Der på Voss – i kapellangarden
– la me ned våre embeter.
Flg. fråsegn vart sendt
Kyrkjedepartementet:
«Vi ordinerte menn i Hardanger
og Voss prostedøme stør av fri
overtyding vedlagde vedkjenning
til «Kirkens grunn», og – vi
som har stilling i statskyrkja –
segjer med dette ifrå at vi av
samvitsgrunnar legg ned våre
embete, men vi er meinte på å
halda fram i kyrkjelydane våre
med alt det arbeidet og all den
tenesta som det er mogeleg
å gjera for ein som ikkje er
embetsmann, med di vi held oss til
skrift og vedkjenning og altarbok
for Den norske kyrkja.
Voss 9. april 1942
O. Sortland, Leonhard Tafjord,
O.J. Amlie, Olaus Barkve,
Peter Madland, Ola Sande, Alv
Sørheim, Alfr. Lunde, P.A. Moe,
Nils J. Ruset. Etter fullmakt: Karl
Sandvin.»
Dette var eit alvorligt skrift, men
me var alle samde om at det
var det einaste me kunne gjera.
Soknepresten i Røldal var ikkje
til stades på møtet, men gjenom
telefonen sa han ifrå at han sto
saman med oss andre. Frå prost
Haugnes i Haugesund fekk me ei
gild helsing – gjenom telefonen –
nemleg Es. 41, 10.
Første sundag etter – altså
12. april – hadde eg familiegudsteneste i Myrkdalen bedehus.
Der las eg opp «Kirkens grunn»,
og gjorde rede for situasjonen.
Om em same dag hadde eg møte
i Upheim kyrkja, også med
opplesing av «Kirkens grunn», og
redegjøring. Både i Myrkdalen
bedehus og i Upheim kyrkja var
frammøtet veldig. Eit mektig
alvor kvilte over lyden.
Kyrkjesøknaden var god den
første tid etter embetsnedleggingi,
men tok noko av etter kvart. Trass
i at eg las opp skriv frå D.N.K.
fekk eg vera i fred. Ein gong
måtte eg då møte for Statspolitiet.
Då var det mange som ba for
meg. Eg merka at Gud var med
og hjelpte. Og grunnen til at eg
vart innkalla, var at eg hadde
gudstenesta Bededag.
Gjevarteneste og spionasje
Kva hende med prestane etter
at dei hadde lagt ned embeta
sine? Då vart det organisert
med gjevarteneste, og det vart så
rikeleg at då krigen slutta, var det
enno att i kassa. I krigstida var
kyrkjesøknaden stor, det hende
rett ofte at kyrkja var i minste
laget. Som oftast var det ein
spion med på gudstenestene i
Vangskyrkja. Det galdt å passa på
presten på preikestolen slik at han
ikkje sa noko nedsetjande om NS.
Ellen Christine Schnitler var
NS-regimet si ivrige presseførar
på Vestlandet. Ho kjempa ein
lang kamp mot det som vart kalla
«ondsinnet propaganda» mot
tyskarane og den nye tida. Ho
gjekk ikkje berre laus på avisene,
men også Kyrkjelydsbladet vart
innrapportert. Nr. 37 av 16.
september 1942 hadde ein artikkel
skriven av Alv Askeland: «Den
stridande kyrkjelyden».
Denne vart for sterk kost for dei
tysk-vennlege: «Denne illoyale
artikkel er usedvanlig utfordrende
og kan bare ha til hensikt å egge
menigheten til fortsatt opposisjon
mot vår styremakt». Styret
for bladet kommenterte dette
slik: «Stykket Den stridande
kyrkjelyden er heilt i samsvar
med Bibelen og Kyrkjesoga
og har ingen brodd mot noko
særskilt styremakt, men vel mot
alle makter til alle tider som gjer
at Kristi kyrkje på jord lyt vera
ekklesia melitans (den stridande
kyrkja). Men det kjem ein dag
då kvart kne med eller mot sin
vilje skal bøygja seg og sanna
at Kristus er Herre. Då fyrst er
kyrkja ekklesia triumfans (den
triumferande kyrkja).»
Siste nr. av bladet kom difor ut 23.
september 1942. Utruleg nok vart
det laga eit jolenummer dette året
og. - 25. mai 1945 kom første nr.
av bladet ut etter krigen.
Artiklar om dette temaet i
tidlegare nr. av Jolekveld i
kyrkjelyden:
• Krigen, minne og refleksjonar,
Olav Fjose 1990
• Minnetale over dei falne frå Voss
14. juli 1940, Peter Madland 1990
• Dystert 50-årsminne for
krigsutbrotet, Gjertrud Hegg
Reime 1990
• Kyrkjelydsblad i 50 år, Knut
Knudsen 1991
• Presteteneste i ei okkupert bygd,
Aslak Helleve 2003
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
9
INTERVJU
«Eg har fått bruka evnene mine»
Intervju med Magne Myhra, Av Arne Mosefinn
- Sjølv om eg vaks opp i
fattige kår i Raundalen har
eg fått bruka evnene mine,
seier Magne Myhra der han
tek imot oss i heimen sin
i Sosialbygget. - Eg føler
ting har lagt seg til rette for
meg heile livet. Heilt frå
barndommen hadde eg lyst til
å verta lærar – og forfattar. Det var ikkje råd å snakka
høgt om det då, men no er eg
tilfreds med korleis livet mitt
har vorte.
10
I 1959 tok han til som lærar på
Vangen skule, etter først å ha
vore lærar andre stader i landet
nokre år. Skulen var i endring.
Bygging av det som no er Voss
ungdomsskule var i gang, og
Vangen skule skulle flytta ned dit
frå Skulehaugen. - Vi heldt til i
Idrottshuset det første året, før
vi fekk flytta inn i den nybygde
skulen. Eg likte meg veldig godt i
barneskulen – gledde meg til kvar
dag. Eg trur kanskje eg må seia
at norsk var
favorittfaget
mitt.
I 1963 byrja
han som
lærar på Voss
Folkehøgskule.
– Det var ikkje
med lett hjarta
eg flytta frå
folkeskulen.
Likevel vart
det ei svært
gjevande
tid, med
interesserte
elevar. Eg
hadde faget
religion som eg overtok etter
presten Barkve. Dessutan norsk.
Her kunne det vera 100 elevar
samtidig i timen. Eg brukte
mykje litteratur – av norske
og utanlandske forfattarar. Eg
er særleg oppteken av gresk
historie. Det var eit under sjølv å
få stå på Akropolis og fornemma
stemninga frå den greske
historien.
Han viser fram diktet Antigone
som er ei sonette. – Det er ein
kunst å skriva sonetter. Eg fekk
eit stipend ein gong for å delta
på Shakespeare-jubileum. Der
lærte vi m.a. om oppbygging
av sonetter og korleis dei kunne
skrivast. Eg likar godt å skriva
dikt – eg trur eg har ei evne til å
få til rytme og rim. Diktsamlingar
har det også vorte fleire av –
nokre har kome i to opplag. – Det
er uvanleg for diktsamlingar på
nynorsk, seier han.
Første boka hans bar tittelen
Mistelteinen. Den handlar om
ein jødisk gut som vaks opp i
Noreg under og etter krigen,
og som slit med å finna seg til
rette i det norske samfunnet. –
Eg har lenge vore oppteken av
jødeforfylgjingane – om urettferda
som skjedde med dette folket
under krigen, men også no i dag.
Eg er ein Israels-ven, oppteken av
det som skjer med jødane.
Klasse 7B Vangen skule 1962.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
I 1978 kom boka Sønn av en
kvinne. Denne skildrar korleis
INTERVJU
det var å vera innflyttarfamilie i
eit lite grendesamfunn i 1930-åra.
Boka er skriven dels på bokmål og
dels på dialekt. – For dette vart
eg utestengd i Dag og Tid i 30
år. Forlaget skreiv også ufint om
boka. Men andre gav elles boka
god kritikk.
- Boka er bevisst sjølvbiografisk.
Ho skildrar noko av urettferda i
verda. Dette har oppteke meg i
heile mitt forfattarskap. Også i
dikta mine er det mykje dette det
handlar om. Når eg skriv, gjer
eg som Eli Wiesel, eg skriv for å
retta opp gammal urettferd – ikkje
for å fornya. Dikta mine er ofte
å rekna for kampdikt. – Eg har
byrja på ein oppfylgjar til boka
Sønn av en kvinne, men eg klarer
ikkje å fullføra den – eg har ikkje
åndskrefter til det. Det vert rett
og slett for vanskeleg.
- Far min reiste frå mor og
syskena mine, og eg som var
yngst fekk aldri sett han i live. Då
eg vart eldre, skreiv han til meg,
og vi korresponderte ei tid. Eg
var også i gravferda hans. Eg
ber ikkje på noko bitterheit til far
– og det er godt å tenkja på no i
ettertid.
- Eg sette veldig stor pris på
mor mi. Då eg vart i stand til
det, bygde eg eit hus til oss på
Urdland. Eg seier det slik fordi eg
gjorde svært mykje sjølv – grov
ut tomt – murte – og snekra. Bror
min og andre hjelpte meg med
tømrararbeidet. Dette er noko
av det likaste eg har gjort. Lån
fekk eg ikkje fordi eg ikkje hadde
vigselsattest! No har eg overlete
huset til ein brorson. Men
framleis er huset fullt av bøkene
mine. Dei fyller alle veggene.
Myhra har også skrive og halde
mange kåseri – minst 250 – dei
fleste i NRK radio frå 1959 og
i 80-åra. Dei handla særleg
om litterære emne, men også
dagsaktuelle hendingar. – Eg fekk
ofte responsar på desse – det kom
ein haug med brev. Mange ville
ha kopi av kåseriet. Då måtte eg
skriva det på nytt, for eg hadde
ikkje tilgang til kopiutstyr i den
første tida.
I 1990 lyste Kirkeakademienes
Landsforbund ut ei tevling
om nye salmar. I utlysinga var
det nemnt ymse aktuelle tema
salmane kunne handla om. Eit
slikt tema var naturmiljøet, korleis
me forvaltar Guds skaparverk.
Magne Myhra var med i tevlinga,
med salmen "Ditt skaparverk,
Herre". Salmen vart kåra til
vinnar av dette temaet i tevlinga,
og vart teken med i Salmer 1997
som nr 31. Salmen står her med
tone av Åshild Watne. Frå før
hadde Arvid Aarsnes sett tone til
”Ditt skaparverk, Herre”.
- Har du nokre tankar om jola?
Her må han tenkja seg om. – Eg
opplevde vel jola i barndommen
som andre born. Vi hadde joletre
og song jolesongar. Gåver fekk vi
ikkje, men det var vel heller ikkje
så vanleg. No er jola ei viktig
høgtid for meg. På Urdland hadde
eg to joletre – eitt ute og eitt inne.
Jolaftan hengde eg opp kornband
til småfuglane og brende røykelse
inne. Så høyrde eg på jolaftansgudstenesta og Sølvguttene i
radioen. No likar eg å gå på
høgtidsgudstenesta i Vangskyrkja
joledag. Elles feirar eg jola åleine
no etter at mor mi døydde.
- Eg kan ikkje eksistera utan
å tru på Gud. Eg vaknar kvar
morgon og takkar Gud for at eg
får vera frisk, sjølv om eg er noko
skrøpeleg til beins. Til sinns er eg
som ein 20åring! Heile livet mitt
har vore som eit eventyr. Den
usynlege handa som har skrive
dette eventyret må vera Gud.
Magne Myhra
Fødd på Voss
18. september 1930.
Vaks opp på Urdland.
Studerte ved Stord lærarskule
1951-55. Har arbeidd som
lærar ved fleire skular, lengst
på Voss folkehøgskule
Kunstnarløn frå staten
sidan 1978
Utgjeve fylgjande bøker:
• Mistelteinen,
roman 1959
• Alltid noe å glede seg til,
barnebok 1976
• Tusen år for ein tanke,
dikt 1976
• Sønn av en kvinne,
roman 1978
• I dropar av lys,
dikt 1982
• I håpets vektskål,
dikt 1987
• Med ope visir,
dikt 1994
• Tusen år for ein tanke.
Dikt i utval, 2004
• Med ope visir.
Dikt i samling, 2010
Har også skrive kåseri og
salmar.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
11
UNGE TANKAR OM JOL
Hei hå, no er det jol igjen ...
Av Sunniva Bidne Horvei,elev ved Sundve ungdomsskule (noko forkorta av redaksjonen)
12
Den tradisjonelle desemberpynten
har dukka opp i butikk-vindauga.
Glasflasker fylt med jolebrus
klirrar mot kvarandre idet du
puttar dei i posar saman med
jolemarsipan og kakemenn. Ute
vert det laga tusenvis av fotspor
i snøen, av menneske på veg til
butikkar, der dei har tenkt til å
svi av nokre tusenlappar. Kanskje
gleda døtrene sine med den
splitter nye IPoden som er kome
på marknaden, med rosa deksel
og heile pakka, eller kanskje for å
handla litt pynt til heimen - må jo
tross alt ha noko raudt i vindauga,
no når det nærmar seg høgtid. Det
er i slutten av oktober, og jola har
sett inn for fullt.
rundt på sjølve jolaftan med
pakkeleveringar i hytt og pine.
Eg trur at dei fleste kjenner seg
att når eg seier at jola byrjar
tidlegare og tidlegare for kvart
år. Kakemennene er å sjå i
bollehyllene allereie i oktober,
med boksar fylt med peparkake
fint plassert attmed. Prisane skyt
plutseleg til vers, og reklamar
med den tradisjonelle jolematen
dukkar opp i postkassa. Ikkje
løye er det, spør du meg, om folk
i landet vårt slit med overvekt.
Sidan jolematen og drikka er
så tidleg ute; kor enkelt er det
eigentleg å ikkje la seg freista
av noko ein har gleda seg til i eit
halvt år?
Heime var det arbeid i vente.
Joletreet vårt stod upynta i stova.
Ein frustrasjon breidde seg utover
pappa, som så vanleg ikkje
fann det han leita etter. ”Kor i
granskogen e jolastjedno dao?”
Etter ei stund med graving i gamle
pappøskje, kom endeleg stjerna til
rette. Systo som absolutt skulle
setja den på, men som var nokre
centimeter for kort i armane, vert
lyfta opp av pappen og kjem med
eit sjokkert; e du haaailt galn
elle? før jolastjedno er på plass
og stova endeleg kan godkjennast
som jolevennleg, med nissar og
englar og joleljos og jolekuler
og jolegardiner og «joleditt og
joledatt».
Så kjem dagen før dagen,
vetlejolaftan, og oldemor har stelt
i stand grautfest for familien.
Eg ausa oppå ein klatt med
graut eg trudde var mandel-fri
til vetlesystera mi, slik at det
var større sjanse for at eg fekk
den. Kven trur du stakk av med
marsipangrisen i år og? Ikkje eg
i alle fall. Tradisjonar kjem og
går. På kvelden pleidde store og
små å samlast i fjosen for å helsa
på nissen, men etter erfaring frå
i fjor vart det ikkje noko av. Han
er ikkje så interessant der han sit
med den nyaste utgåva av Se &
Hør i fanget.
Jolestemninga dabbar etterkvart
av, og dagane fer forbi før du ein
gong rekk å få ein einaste jolesong Så kjem sjølve dagen, og
på hjernen. For desemberdagane
forventningane er på topp. Eg
skal ikkje brukast til berre kos no
vaknar av dei gamle Disneylenger- stress og bekymringar har klassikarane som ljomar frå
teke plassen! Dagane skal brukast fjernsynet, og vandrar ut i stova.
til å farta rundt i «bydn» på jakt
Der finn eg systo sittande i sofaen
etter dei finaste (og dyraste…)
med ein jolesokk i handa, og som
jolegåvene ein finn, samt stressa
utan å ta augna vekk frå TVmed å få jolekorta sendt ut i
skjermen, opplyser meg om at
tide, slik at posten kan rota dei
“nissen har noko te deg og, asso”.
vekk - likevel vert ein køyrande
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Jammen
hadde
han ikkje
gløymt
meg i år
heller. I
ein dynge i
trappa låg
litt godt
og ei bok.
Eg stura
ein smule
over at jolesokken mangla, men
eg konkluderte med at jolenissen
hadde vore så grei i år at ein
liten glipp fekk berre vera. Ein
gammal-ny tradisjon tok òg plass
hjå oss denne jola. I staden for
å eta skivemat på det minimale
loftet til grand tanta mi, vart
tradisjonen flytta til det nybygde
huset til den yngre tanta mi. Igjen,
mat mat mat mat.
Så var det tid for det årlege
besøket i kyrkja, for å høyre
på presten som tala om den
fantastiske jolestjerna frå
Myrkdalen som han så stolt visar
fram kvar jol. Storebroren min,
som absolutt skulle i kyrkja fordi
han pleidde å gå der når han var
liten, viste veg opp til galleriet.
Medan mammo mi sat og snorka
og sov, mora pappen min seg
med å kaste papirbitar i hovudet
på bestefar som sat på benkane
under oss. Kjedeleg? Ikkje i
det heile. Eg naut gudstenesta
eg - eit avbrekk frå den hektiske
julestrida, og ei påminning om
den eigentlege grunnen til at me
feirar jol!
Når me kom heimatt, senka
jolefreden seg. Samla rundt det
same bordet som me gjer kvar
jolekveld, vaks jolegleda fram
mellom store og små. Gourmetkokken vår, oldemor, med den
60-års lange erfaringa av å koka
UNGE TANKAR OM JOL
pinnakjøt, hadde passa på steika
heile dagen og kunne endeleg ta
eit pust i bakken. Med god mat,
koseleg prating, latter og akevitt
ringte jola inn i heimen. Den
eldste i flokken, grand tanta mi,
rakk akkurat å «svelgja ondå»
sviskegrauten, før pleiarane banka
på døra og ville hyva ho i seng.
Resten av gjengen la seg som
eit slakt i kvar sin stol, medan
skjorteknappar nærmast flaug
gjennom lufta.
Me flytta oss tilbake til huset
vårt der opning av pakkane
stod for tur. Medan bestemor
nynna på melodien ”på låven
sitter nissen”, vart pakkene
bokstaveleg talt kasta gjennom
lufta. Tolmodigheita er ikkje til
stades når minstemann skal dela
ut. Her skal det gå fort. Nokre av
gåvene måtte jo sjølvsagt prøvast
ut, men vart fort lagt tilbake då
bestefar fekk høyra han såg ut
som ei ”feminin fru” i si nye hua.
Pakkeopninga hadde tydelegvis
slite ut mamma. Ho vart liggande
der resten av jola med ei kraftig
forkjøling - det var jammen godt
at ho fekk teppe og nye sofaputer
til jol.
Gale jul, hektiske jul
Av Anne Marit Devik,elev ved Sundve ungdomsskule (noko forkorta av redaksjonen)
Det er vesle julaftan, og folk
spring av garde i handlegatene.
Posane vrimlar rundt dei, og
frostrøyken osar. Blikket deira
er panisk, kanskje til og med
morderisk – om dei ikkje får tak i
den leikebilen til veslebror, eller
om du held den siste nepa i heile
butikken, så står ikkje verda til
…….. Folk har drive på slik
sidan november. Fyrste november
var jolekakene og flaskene med
jolebrus på plass. Det gjer at det
er meir enn nok tid til at folk kan
hamstra, planlegga, få panikk og
roa seg med ein kopp sterk gløgg,
opp til fleire gonger! Heilt til vetle
julaftan faktisk, då dei klokka ni
på kvelden blir tvunge til å ta ein
pause. Då freistar «Grevinnen og
Hovmesteren» på tv-skjermen,
og ein gjettekonkurranse om kor
mange gonger den nokså berusa
hovmesteren trynar i tigerhovudet,
startar.
På julemorgonen, om du er av
den yngre garde, vaknar du gjerne
klokka seks og dirrar av iver. Er
du forelder, som har ein visjon om
ein kjempehyggeleg julefrukost,
valsar du ut av soverommet noko
seinare. Eller om du tilhøyrer dei
som har plan og sjå gullrekka
til NRK, med både «Timmy
Gresshoppe», Hanne Krogh og
Askepott, dreg du deg opp til
klokka elleve.
Dagen går seint, men ikkje for
kokkane på familiekjøkkenet.
Dei har ein finger i kokeboka til
Hellstrøm, som dei fekk førre
jol, og nasa godt planta i ein
bunke med vekeblad. Der gliser
husmødrene mot deg, medan
dei held fram ei så perfekt
steik, at du får sterk mistanke
om at Photoshop er innblanda.
”Johannas lekre ribbe med
ribbefeitt og smør og olje og krem
på toppen!”
Og jammen er desse oppskriftene
tidkrevjande. Det står kanskje:
la steika stå i ein halv time på
svi-temperatur før du snur den.
Ta deretter saus over den kvart
femte minutt i to timar. Sit
deretter og glo inn i omnen i tre
kvarter. Serverast med knust nepa
og «ihelkokte pote». Og når du
tenkjer etter, med munnen full av
allslags, var det verkeleg verdt
det? Mange timar med blodslit
på kjøkkenet for og imponera
svigermor, og alt vart eten opp på
nøyaktig sju minutt. Viss du då er
så uheldig å måtte vaske opp for
hand, bruker du kanskje alt i alt
heile dagen på julemiddagen.
Men koseleg er det, og mange
hadde nok
ikkje kunna
sjå for seg
å hive ein
Grandiosa
i omnen,
sjølv om
det høyrest freistande enkelt
ut. Familien samlast rundt det
raud-dekka bordet med ein gong
jolelukta sig ut i huset, og fortel
historier som får brusen til å
sprute gjennom både auge- og
nase-kanalar. Det kan og hende
du må sitje og høyre, eller delta
for den del, på alvorlege debattar
om kremen til frukt-cocktailen
kanskje var for mykje vispa
likevel. Nokre personar har vel og
hatt tanken om å operere inn ein
ekstra mage, berre for å få plass til
den velsmakande maten du får ein
gong i året.
Og akkurat i det du trudde at du
hadde fått nok, nett når tanken
slår deg at du aldri meir kjem
til å trenge å ete noko, seier ho
kjæraste bestemor at ho har for
anledninga laga smultringar i
alle regnbogens fargar, iskake,
riskrem, kransekake, og nesten
alle dei sju sortane. I juletida blir
den snille og greie bestemora
skifta ut til ein beinhard konditor.
(framhald s. 31)
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
13
JOL
Guide til Joleevangeliet
Davids by Betlehem
14
Kong David frå Betlehem var i
jødisk tradisjon den store kongen
som hadde skapt Israel tusen
år tidlegare. Dermed knyter
Lukas Jesus til forventningane
som samtida hadde om eit nytt
Davidsrike. Samtidig er Betlehem
på ein måte kontrasten til den
storpolitiske scenen: Ein liten
landsby i ein utkantprovins i det
mektige imperiet Romarriket.
Josef var av Davids ætt, men både
han og Maria høyrer til dei små i
landet. Ho var høggravid, det var
ikkje husrom å finna, og dei måtte
ta til takke med ein krok i ein
stall, eller i den delen av eit hus i
landsbyen der dyra heldt til. Der
fødte ho barnet sitt. Det er som
Lukas vil seia at Gud gjev avkall
på makta og æra, og vel å
openberra seg i det låge.
På den måten kjem han i
forkant av det som pregar
heile evangeliet: Jesus var
særleg oppteken av dei som
levde i samfunnsskuggen.
Lukas at Jesus ikkje berre kom til
det jødiske folket, men vart frelsar
for heile verda.
Lukas
Paulus omtalar Lukas som sin
medarbeidar, «den kjære Lukas,
lækjaren» (Kol. 4, 14). Han
var ikkje augnevitne til Jesu
liv, og tilhøyrde truleg andre
eller tredje generasjon av ikkjejødiske kristne. Han var meir
interessert i historiske detaljar enn
dei andre evangelistane og ville
setja det heile inn i ein historisk
samanheng. Difor opningsorda «I
dei dagane …»
Stall og krybbe
Gjetarane på marka
Det er litt merkeleg, for gjetarane
på den tida hadde dårleg ord på
seg. «Du vil ikkje finna noko yrke
som er meir utskjelt enn enn det å
vera gjetar», skreiv ein rabbi om
dei. For Lukas var det kanskje
viktig at det ikkje var stormenn
og rikfolk som fann barnet først,
men nettopp dei utskjelte
som levde i utkanten av
samfunnet.
Englane
I bibelsk tradisjon er englane
Guds tenande ånder. Dei
omsluttar Guds trone
med lovsong, og dei er
sendebod som gjerne kjem
overraskande og ubedt med
meldingar til menneske. I
joleevangeliet har vi både
bodbæraren som fortel
gjetarane om barnet som
er fødd, og himmelkoret
som syng til ære for Gud og
barnet.
I dei dagane …
Lukas set hendingane i
joleevangeliet inn i den
politiske scenen med
keisar og landshøvding:
Augustus og Herodes den
store. Herodes døydde
faktisk i år 4 før Kristus, så
historikarane reknar med at
Jesu fødsel skjedde ein gong
mellom år 6 og 4 før Kristus.
Det burde ha vore år 1, men
det var mange feilkjelder då
ein fleire hundre år seinare
brukte upresise almanakkar
til å rekna ut datoen for
Jesu fødsel. Ved å skildra den
storpolitiske scenen med heile
det romerske imperiet, markerer
men den symbolske meininga
er tydeleg. Gud er ikkje berre i
det høge og heilage, men i det
låge. Han ville «bo lavere hos
oss», som Grundtvig formulerer
det i ein salme. Kanskje englane
ikkje berre burde ha sunge «Ære
vere Gud i det høgste», men også:
«Ære vere Gud i det låge!» Det er
her han møter oss.
Ein frelsar
Vi veit vel ikkje kvifor Jesus vart
født i ein stall og lagt i ei krybbe,
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Ein frelsar er rett og slett ein
bergingsmann. Det er ingen
tvil om at Lukas samanliknar
Jesus med keisar Augustus.
Keisaren vart hylla som ein
JOL
på gudslengselen
hjå folkeslaga. Frå
ytterkanten av verda
kom menneske
med dåtidas høgste
visdom, leia av
Gud og førebudd
av Gud, og spurde
etter barnet. Utan å
vera heilt klar over
kva dei gjorde, hylla
dei kongen som var
annleis enn alle andre
fyrstar i verda.
Betlehemsstjerna
verdsfrelsar: Han hadde gjort
ende på krigane og skapt orden
og harmoni kalla romarfreden.
Hans fødsel vart feira som eit
«evangelium om glede». I Lukas
si forteljing om Jesu fødsel er
det barnet som skal koma med
fred til jorda, eit evangelium om
«glede for heile folket». Det er
ein spanande kontrast: Kven gjev
fred – keisaren med all makt eller
det hjelpelause barnet i krybba?
Dei vise menn
På ein måte er dei motpolen til
gjetarane. Matteus omtalar dei
som magerar, eit ord som kom
frå iransk. Magi er avleia av
dette ordet. Dei vert gjerne sett
i samanheng med astrologisk
kunnskap og filosofisk og
religiøs innsikt. For Matteus
stod kanskje dei vise som symbol
Vi veit ikkje heilt
sikkert, men nokre
forklarar det som
astronomiske
fenomen: ei
supernova, ein
ekstraordinær
konstellasjon av
planetar slik det var mellom
Jupiter og Saturn i år 7
f.Kr., eller Halleys komet
som var synleg år 12 f.
Kr. Andre tek det berre
som eit overnaturleg
teikn. Atter andre meiner
Matteus har lånt temaet
frå legender frå samtida
om kva som skjedde når
store menn vart fødde.
ein til slutt enda opp med 25.
desember, var det mellom anna
som ein motpol til dyrkinga av
keisaren, som vart markert ved
vintersolsnu, «Fødselsdagen
til den uovervinnelege sola».
Då kyrkja på 300-talet vart
statberande religion, ynskte ein å
markera at det var Kristus og ikkje
keisaren som var «den sanne sol»
eller «vår nye sol», som nokre
av kyrkjeleiarane formulerte det.
Dermed fekk kyrkljeåret noko av
den dynamikken som framleis –
ikkje minst her nord – pregar jola
som feiring av at lyset kjem midt
i mørketida. «Julen er kommet
med solverv for hjertene bange,»
som salmediktaren Grundtvig
formulerte det.
Stykket er henta frå Bud og Hilsen,
Sjømannskyrkja sitt magasin, og
omsett til nynorsk av red.
Foto frå Stavanger Domkyrkje.
Jol i desember
Det er ingenting i
evangelia som syner til
ei bestemt årstid. Det
tok faktisk lang tid før
kyrkja i det heile teke
begynte med feiring av
Jesu fødsel, kanskje først
på 200-talet då dagen
vart feira i april, mai
eller november. Når
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
15
ÅRET SOM HAR GÅTT
Eitt år med kyrkja i Voss
Samla av Arne Mosefinn
2012 har vore året for utprøving
av nye liturgiar i gudstenesta.
Dette fekk strendingane eit
glimrande innblikk i sundag
26. februar då det vart
halde folkemusikkmesse.
Orgelmusikken var bytt ut med
tonar frå akkordeon, toradar og
feler. Salmeboka har mange
kjende salmar med folketonar,
men mest spennande var det å
syngja gudstenesteledda som
Vossakyrkjemessa var i år
vigd til salmesongen. «Med
lovsong inn i ei ny tid». Viktige
bidragsytarar var Arve Brunvoll
som salmediktar og Åge Haavik
som tilretteleggjar for den nye
salmeboka. Fredag kveld var det
salmesong i Vangskyrkja, laurdag
heldt dei to foredrag i Osa-salen,
og sundag var det festgudsteneste
i Vangskyrkja.
Arve Brunvoll og Åge Haavik i Vangskyrkja.
16
Folkemusikkmesse: Frå folkemusikkmessa i Oppheim kyrkje 26.febr. der Rannveig Djønne
fekk god hjelp mellom anna frå Siri Nordgård og Maria Arnetveit Jordalen.
fengjande folkemusikk med
uvante instrument. Det er
folkemusikaren Rannveig Djønne
som har sett saman messa,
medan lokale musikarar og kor
var utøvande i Oppheim kyrkje,
saman med kyrkjelyden.
Sommartida arrangerer
kyrkjelydane turar og samkomer
utanfor kyrkjerommet. Voss
sokn inviterte til tur til Eidfjord
m.a. med vitjing i Eidfjord
gamle kyrkje. På Stronde hadde
dei tur til Stamnes kyrkje, med
middag på Verpelstad gard
etterpå. Evanger og Raundalen
held på fotturar skog og mark.
Etter tradisjonen var det også
stølsmesse på Tjørnarhovden,
der ein fekk føde både for kropp
og sjel. Betegnande nok var
preiketeksten om då Jesus metta
5000.
Staben ved kyrkjekontoret tok
seg skikkeleg fatt dette året
og innvilga seg 3dagars tur til
Stavanger. I tillegg til fagleg
oppdatering, var vi også på Flor
og fjære, ei botanisk perle i
Boknafjorden.
Dei siste åra har det vore dåp på
uvanlege stader, som Krossaset
og Tjørnarhovden. Dette året
var det dåp i Hamlagrø bedehus.
Det skjedde Påskedag, at Mikkel
Langhelle Utkvitne vart døypt.
Johannes Melve var prest.
Dåp i Hamlagrø bedehus 1. påskedag.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Arne Johan Dregelid i aksjon på stølsmesse
i Tjødnarhovden med Sigurd Sundsvoll
og Leif Inge Hauge som nyskjerrige
kokkelærlingar.
Staben samla til lunsj på ”Flor og Fjære” i Stavanger.
Anny Forthun er
primus motor for
istandsetjinga av
Teigen kyrkjegard.
Jostein i arbeid bak
i bildet.
19 konfirmantar som 7. oktober
1962 var konfirmantar på
Vossestrand, hadde tatt i mot
invitasjonen frå sokneråda og
sett seg stemne som 50årsjubilantar i Oppheim kyrkje
sundag 14.oktober. I 1962 var dei
i alt 29 konfirmantar frå dei to
sokna. To av desse er gått bort.
Forutan om bygdene i Vossestrand
og Voss kom det tilreisande frå
Aurland, Eksingedalen, Bergen,
Eikelandsosen, Hovet, Drammen
og Ottestad. Desse hadde ein
minnerik og triveleg dag saman.
Etter gudstenesta inviterte
sokneråda på jubileumsfest på
Vossestølen Hotell. Der var det
god mat, diverse programinnslag
og nærare presentasjonsrunde med
mimring og drøs langt ut over
ettermiddagen.
Eldsjeler på Bolstad med Anny
og Jostein Forthun i spissen sette
seg føre å få skikk på den gamle
kyrkjegarden i Teigen på Bolstad.
Først ordna dei med økonomiske
midlar, deretter med maskiner og
arbeidsfolk, slik at deler av muren
rundt kyrkjegarden vart retta opp
og arealet planert og tilsådd. No
kan dette verta ein fin og stille
plass å setja seg ned for å minnast.
Gullkonfirmantar Vossestrand. På biletet frå venstre framme: Liv Sundve g. Graue, Svanhild
Karin Bakke g. Gjøstein, Bjørg Marie Fosse g. Nesheim, Karin Dorthea Gudvangen g. Saue,
Johanna Nesheim g. Sværen, Audny Mæland, Ingeborg Nesheim g. Backer og Jon Ramsøy.
Andre rekkje: Gerd Jorunn Grindeland g. Winsjansen, Anders Bidne, John Jordalen, Erling
Jordalen, Eivind Oppheim, Kåre Eirik Dregeleid, Knut Blikberg, Helge Giljarhus, Solveig
Marie Høen g. Teigen, Arne Johan Dregelid, Ivar Refsdal, og sokneprest John Ove Thaule.
Foto: Ruth D. Thaule.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
17
ÅRET SOM HAR GÅTT
-dagar 2012:
Frå babysong-gudstenesta i Evanger kyrkje
18
2. rad f.v.: T7: Oppstoda dramatisert i Vinje kyrkje
T5 Jolekrybbe: Frå T5 på Bolstad 4. november
T9 I fotspora til Olav den Heilage: Evanger: På Brunborg vert
hendinga på Stiklestad dramatisert av 9- og 10-åringane.
Vossestrand: Også dette året var T9 på
Vossestrand på vandring på Kongevege
mellom Oppheim og Vinje kyrkjer. Her
passerar dei innmark ved Sundsvoll.
Voss: «Kong Olav» instruerer troppene
Prestegardsmoen
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Øverst f.v:
T1 Babysong: Frå babysong-gudstenesta
i Evanger kyrkje.
T7 Påskefest: Sju-åringane samla rundt
«påske-bordet» i Vangskyrkja
T8 Tårnagent: Magnus Kløften øver
inn Tårnagentsongen med 8-åringane i
Vangskyrkja
19
en
r
e sine i
Nederst f.v.:
T6 «Heilt
førsteklasses»:
Frå T6 i
Vangskyrkja
T8: 8-åringane
på Evanger leitar
etter perla i åkeren
saman med Rønnaug E. Skjeldal.
T11 LysVaken:
Grupper av
11-åringar
utforskar
Vangskyrkja – her
ved lysgloben
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
ÅRET SOM HAR GÅTT
Konfirmantar Voss 2012. Alle foto: Herheim foto
Vangskyrkja laurd. 5. mai kl. 10.
20
Vangskyrkja laurd. 5. mai kl. 12.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Vangskyrkja sundag 6. mai kl. 12.
21
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Vangskyrkja sund. 6. mai kl. 10.
ÅRET SOM HAR GÅTT
Vangskyrkja sund. 13. mai kl. 10.
22
Vangskyrkja sund. 13. mai kl. 12.
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Oppheim kyrkje 27. mai 2011
Evanger kyrkje 19. mai2011
23
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
ÅRET SOM HAR GÅTT
Vangskyrkja 5. mai kl. 1000
24
Erlend Bæra
Hanna Selje Løne
Stian Himle
Lars Andreas Søvik Øyeflaten
Kaia Magnusson Lydvo
Ida Amalie Vines
Miriam Sandvik
Hanna Kvamme
Kjersti Kvalfoss
Jostein Gjerstad
Iver Raknes Finne
Anna Moe Almenningen
Amund Røthe Mandelid
Håvard Time
Camilla Skiple
Ingrid Telle Hus
Håkon Almeland
Brage Harun Midtbø
Anja Soltvedt Seim
Guro Rosseland Fjose
Hans Ringheim
Emilie Kvarme Fykse
Katrine Rio Viveli
Kristina Underhaug
Kjetil Såkvitne
Joar Djukastein
Sindre Skjelde
Vangskyrkja 5. mai kl. 1200
Anton Ringheim Tveit
Anja Grindeland Kronstad
Bjørn Langhoff
Anna Lussand Selheim
Ferdinand Wæhle Finnes
Annette Skåltveit Aakre
Hallvard Stavenes
Elisabeth Kronstad Sørheim
Harald Rekve Bryn
Ellen Johanne Astrup Sjøtun
Joakim Soltvedt Kvitne
Helene Klette
Johannes Skjerve
Hilvi Fjose
Jørgen Mæland
Ina Kvammen Møn
Severin Skattum
Ingrid Telle Hus
Sigbjørn Djupvik Skjerve
Lea Haugsbø
Stian Hope Lydvo
Sigrid Bryn
Torstein Bakketun Kyte
Susann Mørkve Crook
Turi Rogne Lindstad
Tamara Elen Tessem
Åshild Brunvoll
Vangskyrkja 6. mai kl. 1000
Agnar Mundal Haug
Guro Haugo Skeie
Andreas Rokne
Ingrid Bøysen Klyve
Bjørn Haugo Herfindal
Katrine Loven Norekval
Dennis Hellevik Grønsberg
Lisa Marie Vindegg Slettemark
Harald Knapstad
Malin Kvamsdal
Magnus Haugo
Malin Straume Øyeflaten
Olav Andreas Gjøstein
Rakel Dolve Stalheim
Sigurd Gjelland Midthun
Sanna Kjeldsen Midtun
Torbjørn Flatekvål
Helena Horvei
Vegar Vedaa
Sunniva Horvei
Vegard Bidne Amundsen
Veslemøy Alme
Vilde Sleen Brakestad
Vangskyrkja 6. mai kl. 1200
Alexander Soltvedt Løland
Amanda Garen
André Rode
Camilla Larsen
Daniel Ekerhovd Lid
Frida Schmidt
Georg Hernes
Hanna Kvamme
Håkon Andre Karlsen
Hanne Siri Skjerveggen
Ole-Martin Mjånes
Ingeborg Bryn Ekehaug
Simen Tombre Klovning
Lisa Styve
Sjur Tveito
Marte Mykkeltvedt
Sondre Skeie Senderud
Mathilde Anderdal
Vidar Eikeland Rykke
Mette Tvedt
Sigrid Lydvo
Mona Songve
Sunneva Midthun Skjerven
Vangskyrkja 13. mai kl. 1000
Sven Olav Hylland
Synnøve Hefte
Lasse Stue
Kristina Rekve
Jan Ruben Sleen
Jorid Rogne Hovland
Erik Turøy Midtun
Ingrid Skjerve Bygnes
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Eirik Gjeraldstveit Mørkve
Christine Louise Hoel
Brendan Kettermann
Anna Skjelde Brunborg
Bjørn Mathias Vinsand
Anna Dommarsnes Abrahamsen
Bjarte Nornes
August Vetaas Sjøtun
Bjarte Eide
Vangskyrkja 13. mai kl. 1200
Ørjan Torstad
Solbjørg Hårklau
Vetle Auro
Oda Hånes Lund
Tore Brekke Mandelid
Mathilde Bryn Eikefjord
Thomas Afdal Bidne
Marta Loven
Morten Selje Flisram
Linda Farestveit Jordalen
Kristoffer Bøe Geitle
Kristine Sæveås Kløve
Jens Mæland
Ida Bryn Mørkeset
Håvard Møen Tveit
Mari Kyte
Hans-Inge Klette
Hilde Kyte
Anders Flisram
Hege Aalvik
Evanger kyrkje 19. mai
Camilla Bolstad
Sindre Bolstad
Siri Brekkhus
Simen Brekkhus
Malene Helland
Preben Berge Hellevang
Hildegunn Hope
Sol-Evita Håtuft
Malin Petterson
Ingrid Vethe Styve
Terje Øvstedal
Vinje kyrkje 27. mai
Maria Noble Hisdal (Oppheim)
Sina Persdotter Tveite (Oppheim)
Ørjan Jordalen Lunde (Oppheim)
Lars Tore Sleen(Oppheim)
Sunniva Sausjord (Oppheim)
Ingrid Kvarme Ure (Vinje)
Åsmund Alvseike (Vinje)
Johannes Egdetveit (Vinje)
Thomas Jordalen Drageset (Vinje)
Jarand Ure Opheimsvangen (Vinje)
Øystein Skjervheim (Vinje)
JOL
Den STORE jule-QUIZ´n
Av John Ove Thaule
Kva med å kombinera familieselskapet i jula
med nokre omgangar med lærerike quiz´ar?
Lag gjerne to lag der det laget som fyrst
svarar rett, får poeng. Eller kor mange klarar
du? Svara står på side 28.
5. ”som ei lita stjernesol”
Juleevangelie-quiz
9. ”I stjerneglansen gjekk engledansen”
6. ”Så knyter me kjærleikens heilage band”
7. ”men alltid minnest han dei små”
8. ”Aldri skal tagna tonen frå himmelen”
10. ”-der dei deg inkje anna gav”
Juleevangeliet har ein
høyrt mange gonger,
men klarer de 10
rette?
Til slutt nokre salmar og nyare julesongar
11. ”Guds fred og vel møtt, du barn som er født”
12. ”men englane song der ute på Betlehems aude
eng”
1. Kven var keisar i
Romarriket då Jesus
vart fødd?
13. ”Maria møy, den reine, bar rosa til vår jord”
14. ”Så enkelt og stille kom Gud til vår jord”
2. Kven var
landshøvding i Syria?
15. ”Vår lange vandring er over, stjernen har stanset
her"
3. Kva landsdel av
Israel låg Nasaret i?
4. Kva anna namn
hadde byen Betlehem?
Andre julenøtter
1. Kvar står julevangeliet?
5. Kvifor vart barnet lagt i ei krubbe?
2. Kvar i NT står det om vismennene?
6. Kva for dyr var i stallen?
3. Kvar kom vismennene frå?
7. Kvar var gjetarane?
8. Kva var det fyrste engelen sa til gjetarane?
9. Kva teikn sa engelen at gjetarane skulle få?
10. Kva var orda i englesongen?
4. Kven var konge då vismennene kom til
Jerusalem?
5. Kva spurte vismennene kongen om?
6. Kven kalla kongen saman for rådslaging i
Jerusalem?
Julesong-quiz
Kva for kjente
songar frå
juletregangen kjem
desse strofene frå ?
1. ”gull, røykjels,
myrra gav dei han”
7. Då vismennene kom dit barnet var, kva bygning
gjekk dei då inn i?
8. Kva gåver hadde dei med seg?
9. Kvifor reiste ikkje vismennene attende til kongen
for å fortelja kva dei hadde funne?
10.Kva skjedde same natta som vismennene hadde
reist sin veg?
2. ”englar syng om
hans herlegdom”
3. ”lat meg deg sjå
og finna”
4. ”og alle tre fekk
sjå”
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
25
Eit kjøpesenter med ekte
Jolastemning
ol!
J
d
Go
og gratis parkering.
OPNINGSTIDER 10 –19 (10 –17) MENY 8–21 (8–20) AMFI.NO/VOSS
Telefon: 56 52 09 00
Telefax: 56 52 09 01
E-post: [email protected]
26
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Me ynskjer alle
ei god jol og eit godt nyttår.
www.vossabanken.no
27
SPV.NO | TLF. 05555
Bli kunde i banken som satsar på
ungdom, næring og kulturliv på Voss
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Postkort fra Egypt
Vil du bli frivillig medarbeidar på Kirkens SOS
kriseteneste?
Innføringskurs for nye medarbeidarar på telefon eller
SOSchat tek til i februar 2013!
Vi treng menneske som vil prate med medmenneske som
har det vanskeleg. Oppgåva di er å lytte og tenkje høgt
saman med den som tek kontakt. Du skal ikkje gje råd eller
løyse den andre sine problem.
Du får innføringskurs, rettleiing og vidare fagleg oppfølging
så lenge du er med i tenesta. Vanleg vaktturnus er ca. kvar
12. dag, tilpassa din kvardag. Kirkens SOS er ein døgnopen
krisetelefon, tilgjengeleg via telefon, SOSmelding og
SOSchat.
Du må vere mellom 20 og 80 år, og du må ha avstand
til eigne kriser. Kursstart i Bergen 11. februar 2013.
Interessert?
Kontakt oss på 55 32 58 45 / 941 83 654,
[email protected] eller www.kirkens-sos.no/bjorgvin
Vi har kommet oss trygt hit til Egypt og har det
bra her.
Jeg har åpnet et snekkerverksted,
og jeg må si det går slett ikke verst.
Jeg har laget ei vogge som står på verkstedet
mitt,
og når Maria skal ut en liten tur
pleier hun å legge gutten i den
så jeg kan se til han mens jeg arbeider.
Og ofte når det kommer en kunde inn
blir han stående å se
på den lille gutten som ligger der.
Og da hender det at kunden ser på meg og sier:
- Du som han ligner på faren sin!!
Først blir jeg alltid litt brydd,
men så må jeg se ned på gutten som ligger der.
Og da kan jeg ikke annet enn å være enig:
- Jo, han ligner på faren sin …
Charles Taylor
Svar på Jule-QUIZ:
Svar Juleevangeliet
28
1. Augustus
2. Kvirinius
3. Galilea
4. Davidsbyen
5. ”-for det var ikkje rom åt dei i herbyrget” (nye
omsettinga: ”for dei fann ikkje husrom nokon
stad”.)
6. Ingen dyr er spesielt nemnt ! Men sidan det var
ei krubbe, så var det ein stall.
7. ”i grannelaget,… låg ute og vakta sauene sine”
(nye omsettinga:”-der i området …var ute og held
vakt over flokken sin”)
8. ”Ver ikkje redde”
9. ”De skal finna eit barn som er sveipt og ligg i ei
krubbe”
10. ”Ære vere Gud i det høgste, og fred på jorda,
blant menneske som Gud har hugnad i” (nye
omsettinga: ”..som Gud har glede i”.)
Svar Julesongane. 1. Eit barn er fødd i Betlehem v.4.
2. Glade jol v.3
3. Eg synger jolekvad v.2
4. Nå har vi vaska golvet v.5
5. Fager er den himmel blå v.2
6. Å jul med di gleda v.3
7. Eg er så glad kvar jolekveld v.3
8. Fager er jordi v.2
9. Her kjem me dine arme små.. v.3
10. Du grøne glitrande tre, god dag v.2
11. No koma Guds englar v.1
12. Det lyser i stille grender v.3
13. Det hev ei rose sprunge v.2
14. Ei krubbe var vogga v.2
15. En stjerne skinner i natt v.1
Svar Andre julenøtter
1. Lukas 2.kap.
2. Matteus 2.kap.
3. ”Frå Austerland”
4. Herodes
5. ”Kvar er den jødekongen som nett er fødd?”
6. ”..alle overprestane og dei skriftlærde i folket”
7.”Dei gjekk inn i HUSET og fann barnet hjå
mora, Maria”. Ikkje nokon stall!
8. Gull, røykjelse og myrra.
9. ”..Gud varsla dei i ein draum at dei ikkje måtte
fara attende til Herodes”.
10.”Då dei var farne, synte Herrens engel seg for
Josef i ein draum og sa: Stå opp, ta barnet og mora
med deg og røm til Egypt,…”. (Dette skjedde
etter at familien hadde vore opp til tempelet i
Jerusalem som Luk. 2,22-38 fortel skjedde ”Då
reinsingstida som Moselova føreskriv, var til
ende,..”. Vismennene si kome og flukten til Egypt
var då tidlegast rundt 40 dagar etter fødselen.)
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Kyrkjelege handlingar
Døypte:
Døde:
Voss jenter:
14.10: Tuva Djønne Dregelid
Thea Sofie Mortensen Norekvål
Alida Elise Villmones Træen
11.11: Siri Aldal
Twyla Balabanian
Voss gutar:
14.10: Styrk Solstad Johnstad
Sander Gullbrå Lid
11.11: Einar Gjerald
Benjamin Kolskår
Tinus Eikefjord Skutle
Peder Kolskår Toppe
Voss kvinner:
06.10: Petra Graue f. 1916
10.10: Edith Johanna Gjerde Riple f. 1929
(grl. Indre Arna)
16.10: Gunvor Wæhle f. 1921
17.10: Jorunn Liv Nesset f. 1943
20.10: Anne Margrete Himle Slettemark f. 1952
Oppheim:
Evanger:
19.10: Eddy Alvestad f. 1977
04.11: Knut Øvstedal f. 1933 (grl. Bolstadøyri)
Vigde:
Vinje
20.10: Gunnar Dagestad f. 1944
21.10: Martinus Aarmot f. 1924
Voss menn:
11.10: Morten Blindheim f. 1957
17.10: Lars Jordal f. 1925
19.10: Leif Flatekval f. 1945
29.10: Ole Henry Egeland f. 1961
31.10: Sigvald Leonard Soltvedt f. 1921
18.11: Jenny Marie Hirth Saue
Thea Nedkvitne
Voss:
10.11: Elin Dugstad og Robert Veseth
29
Korleis har du det…
EIGENTLEG?
Med ynskje om ei
god jol til alle!
Krisetelefon 815 33 300
SOS-Melding: www.kirkens-sos.no
EIT MENNESKE Å SNAKKE MED
NÅR LIVET ER SOM VERST
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
DET HENDER
Gudstenesteliste
Vangskyrkja:
02.12. kl. 1100 Høgmesse v/Hellesøy. Ny
gudstenesteordning. Nattverd.
Offer til kyrkjelydsarbeidet. Kyrkjekaffi.
07.12. kl. 1930 Ljosmesse v/Skjeldal og Boge.
09.12. kl. 1100 Høgmesse v/Boge. Dåp.
Offer til IKO.
16.12. kl. 1900 Me syng og spelar jola inn. Andakt
v/Boge. Kollekt til kyrkjemusikalsk arbeid.
06.01. kl. 1100 Gudsteneste med jolefest v/Boge.
Kyrkjekaffi.
13.01. kl. 1100 Høgmesse v/Molde. Dåp. Offer.
20.01. kl. 1100 Høgmesse v/Haaland. Nattverd.
Offer.
27.01. kl. 1100 Høgmesse v/Hellesøy. Dåp. Offer.
30.12. kl. 1100 Minnegudsteneste v/Mala og Molde.
Nattverd. Offer til Redd Barna.
31.12 kl. 2315 Midnattsmesse v/Boge.
03.02. kl. 1100 Høgmesse v/Boge. Nattverd. Offer.
30
Evanger kyrkje:
02.12. kl. 1930 Ljosmesse v/Molde og
konfirmantane. Offer til Voss KFUK/M.
16.12. kl. 1600 Jolekonsert. Evanger Musikklag
m.fl. Andakt v/Haaland. Kollekt.
31.12. kl. 2315 Midnattsmesse v/Haaland.
06.01. kl. 1600 Gudsteneste med jolefest v/Boge.
Kyrkjekaffi.
27.01. kl. 1100 Høgmesse v/Molde. Nattverd.
10.02. kl. 1100 Høgmesse v/Haaland. Nattverd.
Bolstadøyri kapell:
20.01. kl. 1100 Høgmesse v/Molde. Nattverd.
Raundalen kyrkje:
09.12. kl. 1900 Adventskonsert. Andakt v/Hellesøy.
13.01. kl. 1600 Gudsteneste med jolefest v/Hellesøy.
Offer til katekettenesta. Kyrkjekaffi.
03.02. kl. 1100 Høgmesse v/Molde. Nattverd.
Brekkhus:
09.12. kl. 1500 Adventssamling v/Molde.
Vinje kyrkje:
02.12. kl. 1930 Lysmesse v/Thaule og
konfirmantane. Offer til NKSS.
06.01. kl. 1600 Joletrefest-gudsteneste v/Thaule.
«Heilage 3 kongars dag». Dåp.
Offer til Redd Barna
Velkomen til kyrkja i jolehøgtida!
Vetlejolaftan
Jordalen kapell kl. 1100 Jolegudsteneste v/Thaule.
Offer til Kirkens Nødhjelp.
Jolaftan
Vangskyrkja kl. 1400 Barnegudsteneste v/
Skjeldal. Offer til Kirkens Nødhjelp.
Kl. 1500 Jolegudsteneste v/Haaland. Offer
til Kirkens Nødhjelp.
Kl. 1600 Jolegudsteneste v/Haaland. Offer
til Kirkens Nødhjelp.
Bolstadøyri kapell kl. 1430 Jolegudsteneste v/
Molde. Offer til Kirkens Nødhjelp
Evanger kyrkje. kl. 1600 Jolegudsteneste v/Molde.
Offer til Kirkens Nødhjelp.
Vinje kyrkje kl. 1500 Jolegudsteneste v/Thaule.
Offer til Kirkens Nødhjelp.
1. joledag
Vangskyrkja kl. 1200 Høgtidsgudsteneste v/
Hellesøy. Offer til NMS.
Raundalen kyrkje kl. 1200 Høgtidsgudsteneste v/
Molde. Offer til Kirkens Nødhjelp.
Oppheim ktyrkje. kl. 1200 Høgtidsgudsteneste v/
Thaule. Offer til NMS.
2. joledag
kl. 1100 Høgmesse v/Molde. Dåp. Offer til
kyrkjelydsarbeidet.
27.01. kl. 1100 Folkemusikkmesse v/Thaule.
Nattverd.
Offer til Dei 4 diakoni-institusjonane.
10.02. kl. 1100 Storfamiliegudsteneste v/Thaule.
T10 med utddeling av NT. Offer til
Bibelselskapet. Årsmøte for kyrkjelyden.
Kyrkjekaffi.
Oppheim kyrkje:
16.12. kl. 1600 Me syng jola inn v/Thaule,
Strendingen m.fl. Offer til kyrkjemusikalsk
arbeid.
31.12. kl. 2315 Midnattsmesse v/Thaule.
13.01. kl. 1100 Høgmesse v/Thaule. Nattverd.
Offer til dei 4 diakoni-institusjonane.
03.02. kl. 1100 Storfamiliegudsteneste v/Thaule.
T10 med utdeling av NT.
Offer til Bibelselskapet. Kyrkjekaffi.
Kyrjelyden sitt årsmøte
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
Aktivitetskalendar:
(framhald frå side 13)
Nett som med den irriterande
vetlebroren som synest det
«Me syng og spelar jola inn»Sundag er veldig underhaldande å
legge snø i skoa dine, blir
16. desember kl. 1900 i Vangskyrkja.
skifta ut med ein total framand
Så langt har fylgjande aktørar stadfesta:
Ingrid Langen Fjose - sopran, Børge Styve som overraskar deg på
- trompet, VOK – Voss og omland kantori, julemorgonen ved å seia ”God
Refleks Ten-Sing med solistar, med fleire. morgon! Og god jol! Eg har
vore snill i år, sant?”.
Andakt ved Kjersti Brakestad Boge.
Gudstenester med jolefest
Sundag 6. januar
kl. 1100 i Vangskyrkja.
kl. 1600 i Evanger og Vinje kyrkje.
Sundag 13. januar i Raundalen kyrkje.
Folkemusikkmesse frå Hardanger
Sundag 27. januar i Vinje kyrkje kl. 1100
med deltaking av lokale folkemusikarar.
Sundag 3. februar i Oppheim
kyrkje kl. 1100 med utdeling
av NT.
Sundag 10. februar i Vinje
kyrkje kl. 1100 med utdeling av NT.
MiniSin
Midi
Oppstart torsdag 3.
januar
kl. 1800 i Vangskyrkja.
Oppstart onsdag 16.
januar
kl. 1700 i Vonheim
Oppstart torsdag 10.
januar i Vonheim.
Middagsservering frå
kl. 1400.
Babysong
Ny gruppe for babysong startar
i Vangskyrkja 31. januar.
Påmelding.
Konfirmantleirar på Helgatun
For konfirmantar frå Voss,
Evanger og Raundalen: 17.-19.
januar for gruppe 1, og 24.-26.
januar for gruppe 2
Etter middagen rullar alle
seg ut i stova og samlast
rundt joletreet. Den stikkande
kvisten, som drysser nåler
berre du ser på den, pynta
med plastikk-lys, plastikkkuler og plastikk-englar; for
ikkje å gløyme den halvsmelta
stjerna i toppen, som alle
synes er så fin! Gjerne syng
ein nokre jolesongar og, før
masinga frå den yngre garde
blir for intens. Pakkeopninga
startar, og den sjølvpåførde
magesmerta minkar litt i det
namnet ditt blir lest opp. Før
var det kanskje avgjerande
om humøret ditt skulle vera
bra eller dårleg, ettersom kor
mange harde pakker som
låg under juletreet. No er det
strengt tatt ikkje så avgjerande
om det er harde pakker eller
ikkje. Kven vil vel lenger ha
legoklossar…?
sytten par strikkelabbar, eller
ein kasserolle og to. Det er
heller ikkje alltid like greitt og
sovne, med nok mat i magen
til å fø ein hamsterfamilie.
Men me sovnar no alle mann
alle, og vaknar opp til rester
av jolemiddagen til frukost, og
eit ventande familieselskap.
Der dei vaksne, og kanskje dei
litt ufrivillige ungdommane,
drikk kaffi medan ungane ser
på teiknefilm med is rundt
munnen. Mange joleselskap
ventar, både med familie
og vener. Nokre litt meir
keisame enn andre. Slik går
dagane, mange føler nok at
dei lagar «rompemerke» i
sofaen, før nyttårsaftan tek
til. Kinaputtane sprett over
alt, og minner til tider om den
tredje verdskrigen. Røyken frå
pinnerakettane (som forresten
blei kjøpt i Sverige for ein
billig penge, fordi bestefar
hadde trong til å risikera
livet på nyttårskvelden) har
etter kvart lagt seg, og folk
klemmer og mumlar godt
nyttår mellom vottar og luer.
Rakettoppskytinga har mange
likskapsstrekk med jola;
startar mykje tidlegare enn
nødvendig, og når det startar
for alvor, er det over på eit
blunk.
Etter ei stund med
pakkeopning, når haugen med
jolepapir-kreasjonar under
Men to dagar seinare
treet har minka, og strikka
startar hysteriet igjen.
labbar flyt over alt, når alle
anten er utslått på sofaen, eller Andre nyttårsdag er dei
der, kjøpeglade og opplada
sit og putlar med noko dei
handlarar. Under armane har
opna for nokre timar sidan,
dei vekeblad, der framsidene
merkar ein at det er jul. Ein
blir pryda av store overskrifter
er totalt utslått. Når ein var
som seier ”Johannas supermindre, var det kanskje på
slankekur! Gå ned tre kilo
dette tidspunktet at ein tok
med seg kosebamsen, dagboka på ein dag!”, og bilete av
og alt det andre ein hadde fått, dei same husmødrene som
opp i senga og sovna fort. Når månaden før, berre no i
joggedress.
ein blir eldre er det kanskje
ikkje så greitt å liggje med
Jolekveld i kyrkjelyden - Kyrkjenytt for Vossabygdene, nr 6/12
31
C-BLAD
Fulldistribusjon
T/M: Kristin Voll Tesdal (1981)
Kyrkjenytt for
Vossabygdene,
pb 562, 5703 Voss