Transcript indir

AVRUPA BİRLİĞİNDE
ÖRGÜTLENME
1
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
• AB ülkelerinde kooperatifçilik 19.yy. da başlamıştır. Tarım kooperatifleri
ortaklarının gelirlerini iyileştirmeye ve ürünlerine pazar temin etmeye yardım
etmektedirler. Ekonomide ve sosyal alanda sosyo-ekonomik arabulucu olarak görev
yaparlar.
• Tarımsal örgütlenmenin en yaygın olduğu ve geliştiği ülkelerin başında Avrupa
Birliği (AB) ülkeleri gelmektedir. AB’de, tarım kesimine yönelik politikaların
oluşturulmasında ve bu politikaların uygulanmasında tarımsal örgütlerin önemli bir
yeri vardır. Tarıma dayalı sanayinin yaklaşık %50’si bu örgütler aracılığıyla
yürütülmektedir.
• AB tarımında örgütlenmenin diğer fonksiyonları da; üretimin kalite ve miktar
açısından talebe göre ayarlanmasını ve planlanmasını sağlamak, arz yoğunluğunu
teşvik etmek ve üyeleri tarafından üretilen ürünlerin pazarda yer almasını
sağlamak, üretim maliyetlerini azaltmak, üretici fiyatlarında istikrarı sağlamak ve
özellikle su, toprak ve peyzaj kalitesini koruyacak, biyoçeşitliliği muhafaza edecek
üretim uygulamalarının, üretim tekniklerinin, çevreyle dost atık yöntemi
uygulamalarının yaygınlaştırılmasını sağlamaktır.
2
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
• AB’de üretici örgütleri çiftçilerin gönüllü katılımlarına dayanmakta, ancak devletin
onayı ile kurulmaktadır.
• Kuruluşu için birliğin belli bir üye sayısına ulaşmış olması, asgari bir miktarda ürün
pazarlıyor olması, üyelerine çevre dostu üretim yapmaktan, depolama, tasnif,
pazarlama, defter tutma ve bütçe tekniğine kadar çeşitli konularda bilgi aktarması
ve bir eylem planı yapmış olması gibi gerekmektedir.
• Üretici örgütleri eylem planında öngördüklerini uygulamak, üye ülke ve topluluk
denetimine açık olmak, çalışmalar hakkında gerekli her türlü istatistiği toplamak ve
bir işletme fonu kurmakla yükümlüdür.
• AB’de faaliyet gösteren üretici örgütleri İşletme Fonlarının %54’lük bir oranla
yarısından fazlasını üretim ve pazarlamayla ilgili teknik önlemler kapsamında
kullanmaktadırlar. Üretici örgütleri İşletme Fonlarının %13’ünü kalitenin artırılması
kapsamında kontroller ve bitki koruma önlemleri için harcamakta iken, %11’ini özel
çevresel önlemlere, %7’sini satış ve tanıtıma yönelik harcamaktadırlar.
3
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
Üretici
Üye Ülke
Örgüt
Üretici
Üye Ülke
ü
Örgüt
ü
Kıbrıs
6 Portekiz
60
Malta
2 İrlanda
16
Polonya
7 Almanya
37
Finlandiya
6 Belçika
18
Macaristan
8 Hollanda
14
Çek
Cumhuriyeti
8 Fransa
311
Danimarka
5 İngiltere
75
İsveç
7 İspanya
594
Avusturya
5 İtalya
222
Kaynak: http://ec.europa.eu/, 2007. Erişim tarihi: 21.05.2013
Yunanistan
127 AB (25)
1.528
• Üye devletler üretici örgütlerinin yardım
alma şartlarını karşılayıp karşılamadığını
belirlemek için yerinde kontrollerle
denetlemektedirler.
Kontroller
örneklemeler şeklinde yapılmaktadır. Bu
bağlamda üretici örgütlerinin en az %20’si
ve toplam yardım miktarının %30’u
denetlenmektedir. Ayrıca örneklemelerde
risk analizine göre kontrol sıklığı
artırılmaktadır.
• AB genelinde toplam 1.528 adet üretici
örgütü faaliyet göstermektedir (7). İspanya
(594), Fransa (311), İtalya (222) ve
Yunanistan'da (127) faaliyet gösteren
üretici örgütlerinin sayıları diğer ülkelere
göre daha fazladır.
4
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
DÜNYA’DA VE AB’DE KOOPERATİFLERİN BAZI ÖNEMLİ EKONOMİK BAŞARILARI (I)
• Belçika’da eczane kooperatiflerinin ilaç piyasasındaki payı %19,5 dur.
• Brezilya’da kooperatifler ülkenin toplam ulusal hasılasının %40’ını
üretmektedirler. Tarım ürünleri ihracatının %6’sını gerçekleştirmektedir.
• Kolombiya’da sağlık kooperatifleri nüfusun %16 sına sağlık hizmeti
vermektedir. Kahve piyasasının %34 kooperatiflerin elindedir.
• Danimarka’da tüketici kooperatifleri perakende pazarının %37 sine
sahiptirler.
•Finlandiya’da kooperatifler et ürünlerinin %74’ü, süt ürünlerinin %96’sı,
yumurta üretiminin %50’si, ormancılık ürünlerinin %34’ü ve bankacılık
sektöründeki toplam mevduatın %34’ünden sorumludurlar.
5
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
DÜNYA’DA VE AB’DE KOOPERATİFLERİN BAZI ÖNEMLİ EKONOMİK BAŞARILARI
(II)
• Fransa’da toplam mevduatın %60’ına kooperatifler hakimdir. Toplam perakendeci
firmaların %25’i kooperatifidir.
• Macaristan'da, kooperatifler ulusal gıda ve perakende satışlarının %14’üne
sahiptirler.
• Kenya'da, kooperatifler ulusal gelirin %45’ini üretmişlerdir. Kahve piyasasının
%70’ine, süt piyasasının %76 sına, pamuk piyasasının %95 ine sahiptirler.
• Kore balıkçılık kooperatiflerinin Pazar payı %71’dir.
• Yeni Zelanda da, kooperatifler ulusal gelirin %22 sini üretmektedirler. Kooperatifler
süt piyasasının ve ihracatının %95 ine sahiptirler. Et piyasasının %70 ine, kimyasal
gübre piyasasının %70 ine ve çiftlik girdilerinin %50 sini temin etmektedirler.
• İngiltere'de turizm sektöründeki seyahat şirketlerinden en büyüğü bir kooperatiftir.
6
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
AB Ülkelerinde Kooperatiflerin Satışlarda Payları (%)
Kırmızı
Şeker
Et
Belçika
-
Beyaz Et
Yumurta
-
-
Süt
Tahıllar
Pancarı
Tüm
Tüm
Meyve
Sebze
53
-
30
75
85
Danimarka
66
-
52
94
-
60
70–80
70–80
Yunanistan
2
15
2
20
-
49
57
3
İspanya
8
22
25
27
22
20
47
15
Fransa
30
30
25
47
16
68
40
25
İrlanda
15–20
20
57
14
18
İtalya
12
35
20
43
8
Lüksemburg
38
Hollanda
16
9
Avusturya
25
70
Almanya
28
Finlandiya
65
İsveç
76
İngiltere
-
-
-
99
8
-
-
7
-
79
-
-
83
63
65
76
73
-
90
100
60
18
28
-
52
80
45–50
40
28
83
25
40
81
14
-
-
54
97
-
48
-
-
33
99
-
75
20
50
67
-
24
67
26
Kaynak: EC, Directorate for Agriculture, 2010. Erişim tarihi: 21.05.2013
7
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
AB Ülkelerinde Tarımsal Kooperatiflerin Girdi Tedarikinde Payları(%)
Belçika
Danimarka
Destek Oranı (%)
Destek Verilen Ürünler
40
Tüm Girdiler
87*, 64**
*: Yem
**: Gübre
Yunanistan
İspanya
70
Tüm Girdiler
Fransa
45
Yem
İrlanda
65
Yem
Hollanda
54
Tüm Girdiler
Almanya
50
Tüm Girdiler
Finlandiya
41
Tüm Girdiler
İsveç
40
Tüm Girdiler
İngiltere
30
Gübre
Portekiz
66
Kredi
Kaynak: EC, Directorate for Agriculture, 2010. Erişim tarihi: 21.05.2013
8
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
AB’DE TARIMSAL ÖRGÜTLENMENİN GENEL GÖRÜNÜMÜ
COGECA1
COPA2
CEJA3
AB’DE TARIMSAL
ÖRGÜTLER
Ekonomik Örgütler
Kooperatifler
Gruplar/Birlikler
ve Topluluklar
Mesleki Örgütler
Ziraat Odaları
Çiftçi Birlikleri
Branş Birlikleri
9
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
1. COGECA (AB TARIMSAL KOOOPERATİFLER GENEL KOMİTESİ)
• AB bünyesinde kooperatiflerin üst birliğidir. Üye ülkelerden toplam 39
kooperatif üst kuruluşu üyesi vardır. Bu organizasyon kendi özel konularını,
Avrupa Komisyonunda, Bakanlar Konseyinde, Avrupa Parlamentosunda,
Ekonomik ve Sosyal Komitede ve Bölgesel Komitede sunar ve tartışılmasını
sağlar.
• COGECA, Kooperatifler ve tarım ile ilgili topluluk politikalarının geliştirilmesi
ve hazırlanmasında taraf teşkil etmektedir.
• COGECA, Kooperatifler arası ilişkilerin geliştirilmesi faaliyetlerinde
bulunmaktadır. İhracat ve ithalat yapan kooperatiflerin listesini hazırlamakta,
500 den fazla kooperatifin faaliyetlerinin istatistiklerini tutmakta,
kooperatifçilik ile ilgili çalışmalar(vergilendirme, kooperatif hukuku,
kooperatif eğitimi) yapmakta ve sempozyumlar düzenlemektedir.
10
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
2. COPA (AB TARIMSAL ORGANİZASYONLAR KOMİTESİ)
• 25 ülkeden toplam 59 çiftçi örgütü üyesi mevcuttur. Bunların içinde ziraat
odaları , sendikalar, çiftçi birlikleri ve hatta kooperatifler gibi bir çok çiftçi
örgütü vardır.
• COPA, çok fonksiyonlu ve sürdürülebilir Avrupa Tarım Modelinin geliştiricisi
ve savunucusudur.
• COPA Avrupa komisyonunda temsil edilmektedir. COPA komisyon üyeleri ile
OTP ve piyasa düzenleri ve yıllık ürün fiyatları konusunda tartışmalarda
bulunmak üzere toplantılar yapar.
11
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
3. CEJA (AVRUPA GENÇ ÇİFTÇİLER KONSEYİ
• Bünyesinde 22 ulusal organizasyon vardır. 1 milyona yakın genç çiftçiyi temsil
etmektedir.
• CEJA Avrupa komisyonunun 24 tarımsal komitesine düzenli olarak katılmaktadır.
AMAÇLARI:
•Avrupa’da kırsal alan ve tarımın geliştirilmesinde etkili olmak,
• Genç çiftçilerin koşullarını iyileştirmek,
• Genç çiftçiler arası iletişimi sağlamak,
• Genç çiftçilerin eğitimi ile ilgili çalışmak,
• Tarımın rolü konusunda toplumu bilgilendirmek
12
AVRUPA BİRLİĞİNDE
ÖRGÜTLENME MODELLERİ
13
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
• Üye ülkeler üretici örgütlerinin kuruluşunu kolaylaştırmak için,
kuruluşunun ilk beş yılında kuruluşu teşvik ve yönetimi kolaylaştırmak için
yardım yapabilmekte ve yardım harcamalarının bir kısmını karşılamak üzere
doğrudan veya kredi kuruluşları eliyle özel koşullarla kredi açabilmektedir.
• Buna karşılık, üye ülkeler üretici kuruluşlarının
işlevlerini yerine
getirmeleri için gerekli önlemleri almakta ve yükümlülüklerini yerine
getirmeyen kuruluşlar için yaptırım uygulamaktadırlar.
•AB bir bütün olmasına rağmen tek tip bir örgütlenme deseni bulmak
mümkün
değildir.
AB’de
her
ülkenin
kendine
özgü
bir
örgütlenme modeli mevcuttur.
14
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
ALMANYA
Almanya’da çiftçi örgütü olarak iki büyük organizasyon bulunmaktadır. Bunlar;
Alman RAİFFEİSEN Birliği ve Alman Çiftçi Birliği’dir.
ALMAN RAIFFEISEN BİRLİĞİ
11 Bölgesel Birlik
4 Federal Kooperatif
31 Bölgesel Kooperatif
4044 adet pazarlama, hizmet ve alım tedarik kooperatifi
15
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
ALMAN ÇİFTÇİ BİRLİĞİ
Eyalet Çiftçi
Birlikleri
Alman Kırsal
Gençlik
Federasyonu
Alman
Raiffeisen
Birliği
Alman Tarım
Koleji
Mezunları Birliği
16
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
ALMAN ÇİFTÇİ BİRLİĞİ
Bir çok çiftçi organizasyonundan oluşmuştur. Bunların içinde
kooperatif birlikleri de vardır. Bu organizasyonun oluşum şeması aşağıda
verilmiştir. Birliğin Amaçları;
• Tarım alanında kabul edilebilir bir ihracat politikası ve uygun bir iş
bölümünü desteklemek,
• Çiftçilerin mesleki sorunlarını çözmek ve yardım programları hazırlamak,
• Kırsal yapı üzerinde kurulu tarımsal sistemin devamını garanti altına
almak.
17
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
DANİMARKA TARIM
KONSEYİ
Danimarka Çiftçi
Birlikleri
Federasyonu
Danimarka Aile
İşletmeleri Birliği
- Dan. Domuz Konseyi
- Dan. Tohum Konseyi
- Dan. Şeker Pan.Ür.Kon.
- Dan. Süt Hayv.
Federasyonu
- Dan. Kan. Hay. Fed.
- Dan. Sığır ve Et Bordu
- Dan.Kürk Üretim Birliği
- Meyve ve Sebze Konseyi
Danimarka
Kooperatifler
Federasyonu
Danimarka Tarım Kooperatiflerinin organizasyon yapısında üst örgüt olan Tarım Kooperatifleri Federasyonu ve bu federasyona
bağlı uzmanlaşmış birlik düzeyinde kooperatif isletmeler yer almaktadır. Üretim sektöründe kooperatiflerin rolü üretimin
sürekliliğini ve verimliliğini sağlamaktır. Ürünlerin islenmesi, pazarlanması ve diğer rutin isler, konusunda uzman profesyonel
yöneticiler tarafından yerine getirilmektedir.
Özel kooperatif yasası yoktur. Kooperatifler de ticaret yasası kapsamındadır.
18
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
Danimarka’da çiftçi örgütlenmesinin gelişimi dört önemli çiftçi kuruluşunun
incelenmesi ile açıklanabilir.
1) Danimarka Çiftçi Birlikleri Federasyonu
Ülkemizdeki Ziraat Odaları ile eş değer kuruluşlardır. Amacı;
Danimarka tarımının ekonomi içindeki önemini korumak ve teknik bilgi ve
yönetimle tarımın gelişmesine katkıda bulunmaktır. Federasyon, diğer
tarımsal kuruluşlarla birlikte parlamenterlere tarım hakkında bilgi verir ve
siyasi partilerle düzenli toplantılar yapmaktadırlar.
2)Danimarka Çiftçi Aileleri Birlikleri
Bu organizasyon da Ülkemizdeki Ziraat Odalarının eşdeğeri olan bir
modeldir. Amacı; Çiftçilerin genel menfaatlerini savunmak ve üyelerine
ekonomik, sosyal, kültürel, teknik konularda yardımcı olmaktır.
19
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
3)Danimarka Kooperatifleri Federasyonu
1899 yılında kurulmuş bir organizasyondur. Federasyon 25 üye
kuruluştan meydana gelmektedir. Bunların içinde Tarımsal işleme ve
pazarlama kooperatifleri ile birlikte bankacılık, sigortacılık, balıkçılık
alanlarında faaliyet gösteren bir çok şirket de federasyona üyedir. Amacı;
üyelerinin her türlü girdilerini temin etmek ve ürünlerinin pazarlanmasını
sağlamaktır.
4)Danimarka Tarım Konseyi
Bu konsey yukarıda sayılan organizasyonların üstünde olan bir
oluşumdur. Danimarka tarımında yatırımlar, pazarlama, teknik ve ekonomik
işbirliğinin sağlanması ve üyelerinin ortak çıkarlarının korunması konularında
çalışmaktadır. Ülke tarım politikasının saptanması ve uygulanmasında
konseyin büyük etkinliği bulunmaktadır.
20
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
FRANSA
Fransa’da çiftçi örgütlenmesi çok çeşitli ve geniş kapsamlıdır. Çiftçi
örgütlenmesini genel olarak altı (6) ana grup altında toplamak
mümkündür.
ÇİFTÇİ
ORGANİZASYONLARI
Ulusal Çiftçi Birlikleri
Federasyonu
Ulusal Genç Çiftçiler
Federasyonu
Ziraat Odaları Birliği
Ulusal Tarımsal
Kooperatif
Federasyonu
Ulusal Tarımsal Kredi
Federasyonu
Ulusal Çiftçiler
Karşılıklı Yardım
Federasyonu
21
İSRAİL’DE ÖRGÜTLENME
MODELİ: CARMEL AGREXCO
22
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
CARMEL AGREXCO
• Dünya standartlarında, güvenilir ve sürdürülebilir ürünlerin üretimi, paketlenmesi,
uluslar arası pazarlaması amacıyla İsrail’de kurulmuş olan üretici örgütüdür.
• 100’ün üzerinde tarımsal işletme ürünlerini CARMEL AGREXCO aracılığı ile
pazarlamaktadır.
• Londra, Frankfurt, Paris, Rotterdam, New York, Zürih, Viyana, Madrid ve Milan’da
ofisleri bulunan birlik Avrupa, Latin Amerika ve Kuzey Amerika, Japonya, Singapur ile
Hong Kong gibi geniş çağlı bir dağıtım ağı aracılığı ile ürünlerinin satışını
gerçekleştirmektedir.
• Carmel,Carmel Bio-Top, Alesia ve Coral olmak üzere 4 ticari markası bulunmaktadır.
• Üreticilerine günlük olarak ürünlerin fiyat değişimi konusunda bilgiler sunmaktadır.
• Pazar payı İsrail’de %60 düzeyindedir.
23
TARIMDA ÜRETİCİ ÖRGÜTLENMESİ
24
TEŞEKKÜRLER
TÜMSİAD Mersin
www.gsb.gov.tr