EFEKTY UCZENIA SIĘ

Krajowe Ramy Kwalifikacji, standardy kształcenia, ocena programów …

PROCES BOLOŃSKI: CELE

    Przygotowanie absolwentów do potrzeb rynku pracy ( mobility, employability ) Rozwój i podtrzymanie podstaw wiedzy zaawansowanej Przygotowanie do aktywnego uczestniczenia w (europejskim) społeczeństwie demokratycznym Doskonalenie kompetencji, rozwój osobisty Jolanta Urbanikowa 2

PROCES BOLOŃSKI

Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego   konkurencyjność gospodarki (opartej na wiedzy) atrakcyjność (szkolnictwa wyższego)     Różnorodność oferty jakość kształcenia porównywalność kwalifikacji (dyplomów) uznawalność kwalifikacji – ENIC-NARIC – Suplement do Dyplomu – Konwencja Lizbońska, 1997 Jolanta Urbanikowa 3

UZNAWALNOŚĆ

Jak zapewnić porównywalność i uznawalność przy różnorodności?

 tradycyjnie oparta na  in-put (instytucja, długość kursu, liczba n godzin, treści dydaktyczne), czyli opisie „wejścia”, podejście teacher-centred konieczność zapewnienia przejrzystości, wspólnej miary – oparcie na efektach uczenia się, opis wyjścia,  outcomes – student-centred 2003 Vaduz – ENIC-NARIC: procedury uznawania winny opierać się raczej na uznawaniu efektów uczenia się, a nie na uznawaniu formalnych ścieżek wiodących do osiągnięcia tych efektów… należy uwzględnić w tym celu rezultaty prac JQI (Dublin Descriptors) oraz TUNING, jak również związanych z uznawaniem efektów spoza systemu formalnego. Uznawanie oparte na efektach ułatwia uczenie się przez całe życie… Jolanta Urbanikowa 4

EFEKTY UCZENIA SIĘ

   efekty uczenia się – stwierdzenia dotyczące tego co absolwent wie, rozumie i potrafi zademonstrować po zakończeniu kursu, modułu, programu kształcenia (a nie to w jaki sposób nabył wiedzę i umiejętności) efekty uczenia się building blocks bolońskiej, nowego paradygmatu kształcenia reformy efekty uczenia się podstawą każdego z tzw. narzędzi (działań) Procesu Bolońskiego Jolanta Urbanikowa 5

NARZĘDZIA PROCESU

        Czytelne i porównywalne stopnie Trójstopniowy system kształcenia System ECTS Mobilność Jakość kształcenia Wymiar europejski Uczenie się przez całe życie Udział studentów Jolanta Urbanikowa 6

JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA

 Ministrowie do ENQA …należy uzgodnić zestaw standardów, procedur i wskazówek dotyczących jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym…” Opracowanie systemu zapewniania i doskonalenia jakości wiąże się z przyjęciem wspólnej metodologii definiowania kwalifikacji, poziomów i ich wzajemnych odniesień: powszechne przyjęcie „efektów uczenia się” jako wyznaczników tychże Jolanta Urbanikowa 7

EFEKTY cd.

   Efekty – mierzalne Związane z – Pełnym programem studiów  I, II, III stopień, podyplomowe… – Modułem (blokiem programowym) – Przedmiotem Przypisane punkty ECTS Jolanta Urbanikowa 8

EFEKTY cd

  Określone centralnie (standard) – ogólne (generyczne) – „dziedzinowe” Określone przez uczelnię – szczegółowe (specyficzne dla danego programu studiów) Jolanta Urbanikowa 9

EFEKTY cd.

Efekty uczenia się opisują takie obszary: Savoir Savoir faire Savoir être Knowing how to act Knowing how to be inaczej Knowing & understanding Jolanta Urbanikowa 10

TAKSONOMIE

    Bloom Baldwin Dewey Niemierko Jolanta Urbanikowa 11

Europejski System Opisu Kształcenia Językowego

Common European Framework for Languages: learning, teaching, assessment, Rada Europy 1996

Jolanta Urbanikowa 12

TUNING EDUCATIONAL STRUCTURES, 2000 -

Efekty uczenia się – generyczne – dziedzinowe definiowane w kategoriach kompetencji (dynamicznego zestawu wiedzy, rozumienia i umiejętności), stanowiących punkty odniesienia dla tworzenia, opisu i oceny programów studiów Wskazanie na relacje pomiędzy efektami uczenia się, nauczaniem, uczeniem się oraz ocenianiem Jolanta Urbanikowa 13

DUBLIN DESCRIPTORS

Joint Quality Initiative 2004 efekty przypisane trzem stopniom kształcenia w obszarze      wiedzy i rozumienia stosowania wiedzy i rozumienia formułowania sądów kompetencji komunikacyjnych umiejętności uczenia się Jolanta Urbanikowa 14

STRUKTURA/RAMY KWALIFIKACJI

Narzędzie przekładu, porównywania kwalifikacji – ułatwia dostęp do systemu kształcenia, progresję, uznawanie osiągnięć spoza systemu formalnego, zapewnia informację dla pracodawców i społeczeństwa.

Kwalifikacja – element struktury: tytuł/stopień, odpowiadający dyplom, świadectwo Jolanta Urbanikowa 15

KWALIFIKACJA

Definiowana przez:  poziom   nakład pracy studenta (ECTS) profil  efekty uczenia się Struktura kwalifikacji – elementy i relacje pomiędzy nimi - ścieżki kształcenia Stanowi opis stanu lub narzędzie zmiany Jolanta Urbanikowa 16

Struktura Kwalifikacji

 Struktura Kwalifikacji dla EOSzW (2005) Qualifications Framework for EHEA – 3 stopnie (Lic., Mgr, Dr) – Deskryptory Dublińskie – Efekty uczenia się      wiedza i rozumienie stosowanie wiedzy i rozumienia formułowanie sądów kompetencja komunikacyjna umiejętność uczenia się Jolanta Urbanikowa 17

Struktura Kwalifikacji

 Europejskie Ramy Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008) European Qualifications Framework for LLL – 8 stopni (6.,7.,8. = 1.,2.,3.) – Efekty uczenia się  wiedza   umiejętności kompetencje – samodzielność – odpowiedzialność Jolanta Urbanikowa 18

Struktura Kwalifikacji

Obowiązek wdrożenia:  3-stopniowa – decyzja Ministrów Państw Sygnatariuszy Deklaracji Bolońskiej (2005/2007)    8-stopniowa – Rekomendacja Parlamentu (2008) Europejskiego i Rady (inkorporuje 3-stopniową) do 2010 – opracowanie Krajowych Ram Kwalifikacji kompatybilnych z europejskimi Do 2012 – wszystkie wydawane dyplomy (kwalifikacje) odniesione do jednego z 8 poziomów Ramy – odpowiedni zapis na dokumencie Jolanta Urbanikowa 19

Struktura Kwalifikacji

 Ustawa i inne regulacje krajowe – Polskie Krajowe Ramy Kwalifikacji  8 poziomów?

– uwzględnienie ram kwalifikacji branżowych, sektorowych, w tym  Europejski System Opisu Kształcenia Językowego  Kwalifikacje zawodów Jolanta Urbanikowa 20

Europejskie Ramy Kwalifikacji

   Międzynarodowa przejrzystość kwalifikacji – porównywalność dyplomów Międzynarodowe uznawanie kwalifikacji absolwentów Międzynarodowa mobilność absolwentów i uczących się Jolanta Urbanikowa 21

Krajowe Ramy Kwalifikacji

    Poprzez odniesienie do ERK – porównanie dyplomów/kwalifikacji Informacja dla kandydatów, pracodawców i innych stakeholders o kompetencjach uzyskiwanych po zakończeniu studiów Informacja dotycząca dostępu do systemu kształcenia i progresji (możliwości dalszego kształcenia) – Otwarcie systemu na efekty uczenia się spoza systemu kształcenia formalnego – Uczenie się przez całe życie Odniesienie dla systemu ewaluacji/akredytacji OPIS ale i NARZĘDZIE ZMIANY Jolanta Urbanikowa 22

EFEKTY UCZENIA SIĘ

Europejskie Ramy Kwalifikacji Krajowe Ramy Kwalifikacji Standardy Kształcenia Programy Studiów Zapewnianie i Doskonalenie Jakości (wewnętrzne systemy) Akredytacja (system zewnętrzny) Jolanta Urbanikowa 23

OBECNY STAN PRAWNY

 Rozporządzenie MNiSzW 3.X.2006 w sprawie warunków i trybu przenoszenia osiągnięć studenta Para 2.2. Jeden punkt ECTS odpowiada efektom kształcenia… Para 3.2. student otrzymuje ECTS jeśli …osiągnie … efekty kształcenia  Rozporządzenie MNiSzW 12.VII.2006 w sprawie standardów kształcenia… Zał. Standardy kształcenia dla kierunków studiów 3. Treści i efekty kształcenia Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje  Uchwała 219/2008 PKA 10.IV.2008

W sprawie kryteriów oceny systemu weryfikacji efektów kształcenia Jolanta Urbanikowa 24

PRZYSZŁOŚĆ?

  Centralne „standardy” (w kategoriach generycznych efektów uczenia się) w odniesieniu do dziedzin/dyscyplin Uczelnie same określają nazwę programu studiów i efekty uczenia się (szczegółowe) – Misja, strategia, zasoby, potrzeby … Jolanta Urbanikowa 25

PROGRAMY STUDIÓW

Tworzenie:   Tradycyjnie – kadra: zestaw przedmiotów – program studiów z uwzględnieniem minimum programowego Po nowemu – efekty kształcenia z uwzględnieniem misji, strategii, potrzeb (rynku), standardów (KRK) – zestaw przedmiotów (EU +ECTS) - kadra Jolanta Urbanikowa 26

PROGRAMY STUDIÓW

 Opis przedmiotu (opublikowany) – Efekty uczenia się & ECTS – Formy, metody i techniki nauczania  Takie aby zapewniły uzyskanie zakładanych efektów – wykład nie zapewni umiejętności pracy w grupie – macierz kompetencji (program, przedmioty, efekty uczenia się) – Metody oceniania   Standaryzowane testy Egzaminy i prace pisemne   Portfolio Grupy fokusowe   Projekty, obserwacja – Kryteria zaliczania (   learning outcomes+performance criteria) Progi Różnice między poszczególnymi programi Jolanta Urbanikowa 27

EFEKTY POPRAWNE

   Działanie wykonane przez uczącego się Działanie musi być obserwowalne Działanie musi być mierzalne Jolanta Urbanikowa 28

PISA dla SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

OECD, 3.VII.2008

AHELO Roadmap for the OECD Assessment of Higher Education Learning Outcomes Feasibility study

Jolanta Urbanikowa 29

Dziękuję za uwagę!

Jolanta Urbanikowa 30