Transcript تدوین طرح تحقیق کیفی

‫کارگاه مقدماتی روش شناس ی مطالعات کیفی‬
‫دکتر نرگس کشتی آرای‬
‫دانشگاه آزاد اسالمی خوراسگان(اصفهان)‬
‫‪Introduction and expectations‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫انتظار دارید امروزچه چیزی را یاد بگیرید؟‬
‫چه تفاوتهایی بین روشهای ّ‬
‫کمی و کیفی وجود دارد؟‬
‫کدامیک از روشهای مطالعه کیفی را تاکنون به کار برده‬
‫اید؟‬
‫موضوعاتی از محیط کار‪/‬رشته تحصیلی خود را‬
‫بنویسید که برای بررس ی به روشهای کیفی نیاز دارند‪.‬‬
‫نیاز به تحقیق کیفی‬
‫‪ ‬تغییرات سریع اجتماعی و در نتیجه آن تنوو زیتوج جهوان بوه شوز روز ا مونوی محققوان را‬
‫ب ووا زمین ووه ت ووای اجتم وواعی و دد وودگاتهای جدد وودی مواج ووه س وواخته اس ووج اد و مت ووا بق وودری‬
‫بوورای آنووان نومهووورو متنووو انوود کووه روشووهای سوونتی (روشووهای سیاس و ی) بوورای شووناخج آن وان‬
‫پاس و نو ن تووج‪ .‬بوودد جهووج تحقیووق اجتموواعی بووه شووز مادنووده ای وادار بووه اسووتفاده از‬
‫روشها و استراتژیهای جددد(روشهای استقرائی) شده اند‪.‬‬
‫‪ ‬بعبووارت ددنرروشووهای سیاس و ی از مفوواتیپ دانووت نرووری پ شووی ی متا رنوود امووا در شوویوه تووای‬
‫نوی نرریه تا بر اساس مطالعات تجربی تدوی می شوند‪.‬‬
‫پژوتت کیفی به عنوان جنبش ی اصالح گرادانه از سال ‪ 1970‬در دانشگاتها شرو‬
‫شد‪.‬‬
‫اد پژوتت تالش و کوشش ی اندیشمندانه برای معنادار کردن واسعیات اسج‪ .‬ابعاد‬
‫پژوتت کیفی دک عملکرد تلفیقی برای پژوتشنران دارد (‪.) Jones, 2004‬‬
‫نورم دنمی و دووانا لینزل پ شنهاد کردند‪ :‬پژوتت کیفی ماتیتا چند روش ی اسج‬
‫و متضم رویکردی تفتیری و طبیعج گرادانه به موضو مورد مطالعه اسج‪.‬‬
‫اد بدان معناسج که پژوتشنران کیفی‪ ،‬اشیاء رادر موسعیتهای طبیعی آنها‬
‫مطالعه می کنند و می کوشند پددده تا را برحتب معناتایی که مردم به آنها می‬
‫دتند‪ ،‬مفهوم سازی دا تفتیر کنند ( بورگ و گال ‪.)1383 ،‬‬
‫پژوتت کیفی‪ ،‬اصطالحی عام برای رویکردتای مختلف تحقیق در‬
‫زمینه تعلیپ وترب ج و ارزشیابی تلقی می شود که با عناوی‬
‫مختلفی چون سوم نگاری ‪ ،‬پژوتت میدانی و مشاتده توأم با‬
‫مشارکج خوانده می شوند‪ .‬اد رویکردتا برحتب سنن مختلف‬
‫لتفی و تحلیلی ساب تفکیک تتتند ‪ .‬اد سنن دارای ويژگیهای‬
‫مشترکی نیز تتتند که آنها را از پژوتشهای ّ‬
‫کمی متمادم می‬
‫کند(رضویه‪.)1380،‬‬
‫در پ ووژوتت ت ووای کیف ووی از وایه س ووتج ب ووه ج ووای روش اس ووتفاده م ووی ش ووود‪.‬س ووتج دارای‬
‫معنووای خا و ی اسووج کووه مبنووای دووک بح و لتووفی مووی باشوود‪ .‬پووژوتت تووای کیفووی‬
‫مبت ی بور پو ت رضوهایی اسوج کوه بوا درت اتمیوج ادو پو ت رضوها برمفهووم سوتج‬
‫تأکید شده اسج‪.‬‬
‫ج و وواکوا س و ووتج را کو و و ب و ووه ت و ووپ پیوس و ووته و دک ارچ و ووه ای تعری و ووف م و ووی کن و وود ک و ووه در آن‬
‫مفروضو وواتی در ب و وواره ماتی و ووج آدم و ووی‪ ،‬اجتم و ووا و روش شناس و و ی ب و ووا ت و ووپ س و ووازگارند‪.‬در‬
‫پ ووژوتت ت ووای کیف ووی ب ووه م وووازات تغیی وور در النوت ووای لت ووفی و علم ووی م ووورد سب ووول و‬
‫تمچنووین تغییوور در زمینووه تووای اجتموواعی کووه تووالش علمووی در آن جریووان دارد‪ ،‬سوونتهای‬
‫پژوتت نیز تغییر می کنند‪.‬‬
‫روشهای سنتی(پوزیتیویتپ)‬
‫ستج معر وج شوناختی پوزیتیویتوپ از علووم طبیعوی نشوتج گر وج و بور پو ت رضوهائی اسوتوار‬
‫بود‪:‬‬
‫‪ ‬تنها علپ به پددده توائی کوه از طریوق حوواس سابو تادیدنود (مشواتده ‪ ،‬آزموایت و تجربوه)‬
‫به منزله دانت پذدر ته می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬از نرریه تا برای تولید رضیاتی استفاده می شود که ساب آزمون اند و امزان ارزیوابی‬
‫سوانین را راتپ می کنند (سیاس گری) )‪(deductivism‬‬
‫‪ ‬دان ووت از طری ووق گ ووردآوری حق ووادق ک ووه بتی ووان س وووانین را تش ووکی م ووی دتن وود ساب و ح ووول‬
‫اسج (استقرا گری) )‪.(Inductivism‬‬
‫عالیج علمی بادد و می تواند ارغ از ارزش و در نتیجه عی ی انجام شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬دزی از رتیا تهای نی به دانت مبت ی اسج برگردآوری حقادق دراعداد و آمار‪.‬‬
‫انتقاد به رویکردتای متزی بر روشهای آماری‬
‫‪ ‬آمار واسعیج ن تج بلکه ت ویری انتزاعی از واسعیج اسج‪.‬‬
‫‪ ‬گرایت آمار به شبیه سازی واسعیات وجود دارد‪.‬‬
‫‪ ‬آمارتا نمی توانند تمه جنبه تای واسعیج را آشزار سازند ‪ .‬بتتگی به زاویه ای‬
‫دارد که محقق بدان می ننرد‪.‬‬
‫‪ ‬آمارتای رسمی از دسج الزم برخوردار ن تتند‪.‬‬
‫دغدغه تاي پژوتشهاي كمي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سنجت مفاتيپ‬
‫تعيین عليج‬
‫تعميپ دهي‬
‫تكرار پذيري‬
‫تمركم بر ا راد‬
‫دغدغه تاي پژوتشهاي كيفي‬
‫‪ ‬استفاده از ديدگاه كتشنران اجتماعي‬
‫‪ ‬توصيف ربه )‪(Thick description‬‬
‫‪ ‬تمركم بر رآيندتاي اجتماعي‬
‫‪ ‬پذيرش رتيا ج انعطاف پذير‬
‫‪ ‬پروراندن مفاتيپ و نرريه‬
Quantitative Orientation
 Worldview: positivist, value free
 Type of research question: relationship
 Logic: hypothetico-deductive
 Type of data: numeric
 Data collection procedures: structured
 Type of data analysis : statistical
Qualitative Orientation
 Worldview: interpretivist, constructivist, critical
approach, feminist, participatory.
 Type of research question: understanding VS
measuring
 Logic: Inductive
 Type of data: narrative
 Data collection procedures: unstructured
 Type of data analysis: qualitative analysis
‫?‪What is it‬‬
‫اساس ی تری تعریف بر مبنای تدف مطالعه‪:‬‬
‫کمی‪:‬چقدر؟ چند تا؟‬
‫کیفی‪ :‬چه؟ چطور؟ چرا؟‬
‫سادر ویژگی تای مشترت‬
Naturalistic inquiry ‫مطالعه موضو در محیط طبیعی خود‬
Inductive analysis
Going into the field
Holistic
Dynamic, developmental and flexible
perspective ‫روشهای انعطاف پذدر‬
Depth and detail ‫تاکید بر توصیف دسیق و روند تا‬
‫ّ‬
‫مقایته پژوتت تای کمی و کیفی‬
‫پژوتشنران ّ‬
‫کمی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دووک واسعیووج اجتموواعی عی ووی را وورض مووی‬
‫گیرد‪.‬‬
‫وورض م ووی گی وورد واسعی ووج اجتم وواعی‪ ،‬ط ووی‬
‫زمان و موسعیتها نتبتا ابج اسج‪.‬‬
‫ّ‬
‫روابط علی میان پددده توای اجتمواعی را‬
‫از منرری ابمارگونه می ننرد‪.‬‬
‫پژوتشنران کیفی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫رض می گیرد واسعیج اجتماعی بوسیله‬
‫مشو و ووارکج کنن و و وودگان در آن س و و وواخته م و و ووی‬
‫شود‪.‬‬
‫وورض م ووی گیردک ووه واسعی ووج اجتم وواعی ب ووه‬
‫طو و و و ووور پیوسو و و و ووته در موسعیتهو و و و ووای محلو و و و ووی‬
‫ساخته می شود‪.‬‬
‫ّ‬
‫در تبی ووین رواب ووط عل ووی می ووان پدد ووده تو وای‬
‫اجتموواعی‪ ،‬نقشو ی عمووده برمقاصوود بشووری‬
‫می دتند‪.‬‬
‫پژوتشنران ّ‬
‫کمی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اص و و و و ووله ای ملم و و و و وووس ب و و و و ووین پ و و و و ووژوتت و‬
‫پژوتشنران ادجاد می شود‪.‬‬
‫جامعه دا نمونه توایی کوه نمادنوده جامعوه‬
‫اند را مطالعه می کند‪.‬‬
‫ر ت و و ووار و پدد و و ووده ت و و ووای ساب و و و مش و و وواتده را‬
‫مشاتده می کند‪.‬‬
‫ر تووار آدمووی را در محیطهووای ت وونعی مووورد‬
‫مطالعه سرار می دتد‪.‬‬
‫واسعی ووج اجتم وواعی را ب ووه متغییرت ووا تب وودد‬
‫می کند‪.‬‬
‫از مف وواتیپ و نرری ووه ت ووای پو و ت پنداش ووته‬
‫استفاده می کنند تا معین کننود چوه داده‬
‫تایی گرد آوری خواتد شد‪.‬‬
‫پژوتشنران کیفی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ش ا بوا شورکج کنودگان در پوژوتت ارتبوا‬
‫برس وورار مووی کن وود ت ووا دد وودگاتهای مش ووترت و نگ واه‬
‫تمدالنه بیابند‪.‬‬
‫موارد را مطالعه می کند‪.‬‬
‫معناتو ووایی را کو ووه ا و ووراد مو ووی آ ریتنو وود و پددو ووده‬
‫تای درونی را مطالعه می کند‪.‬‬
‫اعمووال آدمووی را در محیطهووای طبیعووی مطالعووه‬
‫می کند‪.‬‬
‫مشو وواتدات ک و و گرادانو ووه را در زمینو ووه کلو ووی کو ووه‬
‫اعمال اجتماعی در آن رخ می دتد بررس ی موی‬
‫کند‪.‬‬
‫بع و و و وود از آنک و و و ووه داده ت و و و ووا گ و و و وورد آوری ش و و و وودند‬
‫مفاتیپ ونرریه تایی را کشف می کنند‪.‬‬
‫پژوتشنران کیفی‬
‫پژوتشنران ّ‬
‫کمی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫داده تو ووای عو ووددی بو وورای بو ووازنمود محو وویط‬
‫اجتماعی راتپ می شود‪.‬‬
‫از روشو ووهای آمو وواری بو وورای تحلی و و داده تو ووا‬
‫استفاده می شود‪.‬‬
‫از ش و و وویوه ت و و ووای اس و و ووتتبا آم و و وواری ب و و وورای‬
‫تعموویپ دا تووه تووا از دووک نمونووه بووه جامع وه‬
‫مورد مطالعه استفاده می شود‪.‬‬
‫گمارش ووهای غی وور ش ن و ی و عی ووی از دا تو وه‬
‫تای پژوتش ی راتپ می آورند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫داده توای کالمووی و ت ووویری بوورای بووازنمود‬
‫محیط اجتماعی راتپ می شود‪.‬‬
‫از اسوتقراء بورای تحلیو داده توا اسوتفاده‬
‫می شود‪.‬‬
‫دا تو و ووه تو و ووای مو و ووورد مطالعو و ووه را از طریو و ووق‬
‫جتووتجوی موووارد مشووابه ددنوور تعموویپ مووی‬
‫دتند‪.‬‬
‫گمارشو ووهای تفتو وویری کو ووه مو وونعکس کنن و وده‬
‫س و ووازه ت و ووای پژوتش و وونران از داده تاس و ووج‬
‫راتپ می آورند‪.‬‬
‫تقتیپ بندی رویکردتای نرری در پژوتت تای کیفی‬
‫‪ ‬رویکردتای نرری در پژوتت تای کیفی را می توان در سه دسته خالصه نمود‪:‬‬
‫‪ .1‬ستج کتت متقاب نمادی (رویکرد ذت ی)‬
‫)‪(Symbolic Interaction‬‬
‫‪ .1‬روش شناس ی مردم نگارانه (رویکرد توصیفی) )‪(Ethnomethodology‬‬
‫‪ .2‬مواضع ساختنرا دا روان کاوانه (رویکرد ذت ی و تفتیری)‪.‬‬
‫ستج کتت متقاب نمادی‬
‫اد رویکرد به مطالعه معنای ذت ی و ساختن معنای ردی می‬
‫پردازد(رویکرد ذت ی)‪ .‬نمادندگان اد مکتب عبارتند از تربرت‬
‫مید(‪ )1900‬تربرت بلومر (‪ ،،)1938‬چارلم تورتون کولی‪.‬‬
‫اد رویکرد نقش ی اساس ی در تحقیقات کیفی داشته اسج و جامعه‬
‫شناسانی چون آنتلپ اشتراوس‪ ،‬بارنی گلیرز (گالزر)‪ ،‬نورم‬
‫دنمن و توارد بکر داشته اسج‪.‬‬
‫مفروضات کتت متقاب نمادی‬
‫‪ ‬آدمیووان بوور مبنووای معنووائی کووه پددووده تووا برایشووان دارنوود بووا آنهووا ر تووار‬
‫می کنند‬
‫‪ ‬معنووای اد و پددووده تووا از تعام و اجتموواعی آن بووا وورد بووا تمنوعووانت‬
‫نشئات می گیرد‬
‫‪ ‬اد معانی توسط رآدند تفتیری اصالح و بزار گر ته می شوند‪.‬‬
‫پیامد اد مفروضات!!!‬
‫‪ ‬مهمتوورد پیاموود ادتتووج کووه ا وراد بووه پددووده تووا ‪ ،‬تجربیووات و جووم ادنهووا معنووا مووی‬
‫بخشوند بازسووازی ادو ددوودگاه ذت ووی ابوماری اسووج بورای تحلیو جهووان اجتموواعی‪.‬‬
‫بنووابر اد و محقووق بادوود بووه جهووان از زاویووه ددوود ا وراد مووورد مطالعووه شووان نگ واه‬
‫کند‪.‬‬
‫روش شناس ی مردم نگارانه‬
‫تارولوود کار ینگ و (‪ )1967‬بتیاننووذار اد و مکتووب اسووج ‪ .‬اد و مکت ووب بوودنبال اد و‬
‫موضووو اسووج کووه انتووان تووا چنونووه در طووی و از طریووق رآدنوودتای تعوواملی‬
‫شان واسعیج اجتماعی را می سازند‬
‫ادو و و روش ب و ووه ام و ووور ع و ووادی زن و وودگی روزم و ووره و تولی و وود آنه و ووا توج و ووه دارد (رویک و وورد‬
‫توصیفی)‪ .‬در ادنجوا توجوه عالیوج توای روزموره ‪ ،‬نحووه اجورا و جوم ادنهوا –‬
‫یع ووی رویک وورد موض ووعی ب ووه بت ووتر و زمین ووه ای ک ووه عالی ووج ت ووا در دامو و آن‬
‫انجام می پذدرند‪.‬‬
‫مفروضات روش شناس ی مردم نگارانه‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫کتت متقاب ساختاری سازمان دا ته دارد‬
‫تر گونه مشارکتی در کتت متقاب ضم آن که توسط زمینه شز گر ته‬
‫اسج ‪ ،‬آنرا تجددد نیز می کند‬
‫نتیجه دو ویژگی ذاتی کتت متقاب ادتتج که نمی توان تیچ نرمی را در‬
‫کتت متقاب گفج و گو بطور پ شی ی به منزله امری مغشوش‪ ،‬ت ادفی دا‬
‫بی ربط کنار گذاشج‪.‬‬
‫پیامد اد مفروضات!‬
‫!!‬
‫‪ ‬مهمترد پیامد اد مفروضات ادتتج که در کتت متقاب آنچه به اعضا‬
‫مربو می شود ‪ ،‬تنها از طریق تحلی آن تعام برای شرکج کنندگان ممک‬
‫اسج و نه بشز پ شی ی‪ .‬آنچه در ادنجا به آن توجه می شود نه معنای‬
‫ذت ی دا محتوای دک تعام برای شرکج کنندگان در آن بلکه نحوه سازمان‬
‫دا تن آن اسج‪.‬‬
‫‪ ‬در ادنجا بجای رویدادتای برجتته ای که آگاتانه معنایی بر آن تحمی می‬
‫شود ‪ ،‬جریان عادی زندگی روزمره موضو مورد مطالعه سرار می گیرد‪.‬‬
‫مواضع ساختنرا دا روان کاوانه‬
‫‪ ‬رویکردتای ساختنرا کارشان را از رآدند ناخودآگاه اجتماعی دا روانی آغاز می‬
‫کنند (رویکرد ذت ی)‪ .‬از اد رویکرد به منزله چارچوبی نرری برای مطالعات کیفی‬
‫درباره ساخج پددده تای اجتماعی مانند سالمج و بیماری‪ ،‬جنون‪ ،‬دا تغییرات‬
‫تکنولوییزی در زندگی روزمره استفاده می کنند‪ .‬در ادنجا سواعد اجتماعی از دانت‬
‫و معر ج اجتماعی نتبج به موضوعات مورد مطالعه نشات می گیرد بی آنکه فی‬
‫نفته واسعیتی بحتاا آمده باشند‪.‬‬
‫رضیات کلیدی‬
‫‪ ‬در ادنجا سطح ماتری تجربیات و اعمال‪ ،‬و ددنر یرف ساختهای اعمال ا راد به عم‬
‫آمده اسج‪ .‬اگر چه سطح ماتر در دسترس ا راد سرار دارد‪ ،‬اما ساختار تای زیری دور از‬
‫دسترس تامالت روزمره آنها اسج‪ .‬سطح با مقاصد و معانی ذت ی مربو به اعمال در‬
‫ارتبا‬
‫اسج ‪ ،‬در حالی که ساختار تای زیری مولد اعمال محتوا می شوند‪ .‬چنین‬
‫ساختار یرفی متشز اند از النوتای رتنگی ‪ ،‬سالبهای تفتیری و ساختار تای پنهانی‬
‫معنایی و باالخره ساختار پنهانی که بعقیده روانزاوان ناخودآگاه باقی می مانند‪.‬روانزاوان‬
‫تالش می کنند ناخوداگاه را تپ در جامعه و تو در رادند تحقیق آشزار سازند‬
‫سنتهای پژوتت کیفی‬
‫اد سنتهای پژوتش ی در سالب سه طبقه تنریپ می شوند ‪:‬‬
‫‪ ‬الووف) برخووی بوور هپ ماتیووج تجربووه زیتووته تأکیوود دارنوود م و پددوودار نگوواری ‪ ،‬پددوودار‬
‫شناس ی ‪ ،‬تاریخچه زندگی و روانشناس ی شناختی‬
‫‪ ‬ا) برخی بر هوپ پددوده توای اجتمواعی و رتنگوی نرور دارنود م و مطالعوات رتنگوی‬
‫‪ ،‬س وووم نگ وواری ‪ ،‬روش شناس و ی س ووومی ‪ ،‬پ ووژوتت ض ووم عم و رت ووایی بخ ووت ‪ ،‬تحلی و‬
‫ساختار وسایع و دددگاه تعام نمادد‬
‫‪ ‬ج) برخووی بوور هووپ زبووان و پددووده تووای ارتبوواطی توجووه دارنوود م و ددوودگاه ترمنوتیووک ‪،‬‬
‫تحلی حزادتی ‪ ،‬نشانه شناس ی ‪ ،‬ساختارگرایی و تحلی محتوای سووم نگارانوه‪ .‬البتوه‬
‫بادوود دووادآور شوود کووه سوونتهای پووژوتت کیفووی در معوورض رشوود سووریع و مفهوووم پووردازی‬
‫مجدد و متتمر سرار دارد ( بورگ وگال ‪.)1383 ،‬‬
‫کار عملی‬
‫مقاله ارا ه شده را بررس ی و رضیات نرری نویتندگان را مش ص‬
‫کنید‪ .‬سادر چارچوبهای نرری که میتوانتتند در بررس ی اد‬
‫موضو به کار روند را با ا راد تپ گروه خود و سا دری بح‬
‫کنید‪.‬‬
‫طرح تحقیق نقشه ای اسج برای گرد آوری و تحلی شواتد به نحوی که‬
‫امزان پاسخ به سوال تایی را که محقق مطرح کرده اسج‪ ،‬م تر می سازد‪.‬‬
‫طرح دک پژوتت تقریبا تمامی جوانب تحقیق‪ ،‬از جمیی تری جم یات‬
‫گردآوری داده تا تا انتخاا نون تحلی داده تا‪ ،‬را در بر می گیرد(راگین‪-‬‬
‫‪)1994‬‬
‫تحقیق ّ‬
‫کمی وکیفی دو ستج متضاد و غیر ساب جمع ن تتند که نتوان آنها را با‬
‫دکددنر تلفیق کرد‪ .‬تحقیق کیفی درت خا ی از رابطه میان متئله و روش‬
‫دارد‪ .‬تحقیق ّ‬
‫کمی رادندی خطی و تحقیق کیفی رادندی دورانی دارد‪.‬‬
‫ّ‬
‫خطی بودن رادند تحقیق کمی‬
‫در تحقی ووق ّ‬
‫کم ووی‪ ،‬رادن وود مطالع ووه را م ووی ت وووان ب ووه دس ووج ب وور اس وواس ت وووالی مراح و‬
‫مفهووومی روش شناس و ی و تجربووی تنروویپ کوورد‪ .‬توور مرحلووه مووس از مرحلووه ددنوور و‬
‫ج وودای از آن ب ووه اج ورا در م ووی آد وود‪ .‬محقق ووان پ و ت از ورود ب ووه می وودان مطالع ووه‪،‬‬
‫مدلی از شرادط و روابط می سازند‪.‬‬
‫نقطه شرو تحقیوق‪ ،‬دانوت نروری برگر توه از آ وار و نوشوته توای منتشور شوده دوا‬
‫دا ته تای تجربی پ شین اسج‪ .‬رضیه تا نیز از تموین دانوت نروری اسوتخراج‬
‫شده و مس از عملیاتی شدن آزمون می شوند‪.‬‬
‫ارزیابی‬
‫اعتبار‬
‫تفتیر‬
‫گردآوری‬
‫نمونه‬
‫گیری‬
‫عملیاتی‬
‫کردن‬
‫رضیات‬
‫نرریه‬
Deductive
‫دورانی بودن رادند تحقیق کیفی‬
‫تحقی ووق کیف ووی محق ووق را وا م ووی دارد درب وواره کو و رادن وود تحقی ووق و ت ووک تو وک‬
‫مراحو آن بووه تأمو و بواز اندیشو ی ب ووردازد‪ .‬ارتبوا نمددووک میووان گوورد آوری‬
‫و تفت و وویر داده ت و ووا از د و ووک س و ووو و از س و وووی ددن و وور انتخ و وواا م و ووواد تجرب و ووی‪،‬‬
‫برخالف روش خطی سنتی‪ ،‬اد امزان را تحقق می بخشد کوه سووال زیور‬
‫را بارتا از خود ب رسد بلکه جوابی نیز برای آن راتپ کند‪:‬‬
‫‪ ‬روش ت ووا‪ ،‬مق وووالت و نرری ووه ت ووای ب ووه ک ووار گر ت ووه ش ووده ت ووا چ ووه ح وود ح ووق‬
‫مطلب را درباره ا راد مورد بررس ی و داده تا ادا می کنند؟‬
‫مقایته‬
‫مفروضات‬
‫اولیه‬
‫گردآوری‬
‫اطالعات‬
‫گردآوری‬
‫اطالعات تفتیر‬
‫تفتیر‬
‫مورد‬
‫مورد‬
‫گردآوری‬
‫اطالعات‬
‫مورد‬
‫تفتیر‬
‫نرریه‬
The literature review process
‫درت اولیه از واسعیج تای مورد مطالعه به عنوان هپ مقدماتی تلقی می شود که با‬
‫ا مودن اطالعات جددد و ناسازگار از اد درت اولیه راتر می رویپ‪ .‬اد پ ت‬
‫رضهای اولیه به منزله دددگاهی به موضو مورد مطالعه و روادج تایی مقدماتی‬
‫از هپ موضوعیج می دابند که در طول تحقیق دوباره تدوی می شوند‪ ،‬و مهپ تر‬
‫از تمه در طول رادند تحقیق شرح و بتط می دابند‪.‬‬
‫‪ ‬غالبا تفکیک رادند تحقیق در پژوتت کیفی به مراح مجما از دکددنر کار‬
‫دشواری اسج‪.‬‬
‫‪ ‬تحقیق کیفی توان بالقوه واسعی خود را تنگامی آشزار می کند که بخت تای مهپ‬
‫رادند تحقیق به دکددنر پیوند خورده باشند‪.‬‬
Inductive Research
Research Design 1
 Involves combining the essential elements of
investigation into an effective problem-solving
sequence.
 Guides the investigator in the process of
collecting, analyzing, and interpreting of data.
 It is a logical model of proof that allows the
researcher to draw inferences concerning causal
relations among the variables under
investigation.
Research Design 2
 This document convinces the client that the
research is needed.
 It is a comprehensive compilation of what,
why, how, when, where and how much.
 Visuals are recommended but not required.
 The report is divided into 8 sections
‫مولفه تای طرح تحقیق کیفی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مقدمه طرح تحقیق ( اهداف مطالعه‪ ،‬ضرورتها و بیان مسائل)‬
‫سواالت پژوهشی‬
‫چارچوب نظری پژوهش‬
‫رویه های روش شناختی( روش مطالعه‪ ،‬روش انتخاب شرکت کنندگان‬
‫در مطالعه‪ ،‬شیوه جمع آوری اطالعات‪ ،‬شیوه تجزیه وتحلیل داده ها)‬
Research Design 3
 Four basic questions structure the issue of design:
(1) How will the design connect to the paradigm being used?
That is how will empirical materials be informed by and
interact with the paradigm in question?
(2) Who or what will be studied?
(3) What strategies of inquiry will be used?
(4) What methods or research tools will be used for collecting
and analyzing empirical materials?
1. Proposal Introduction
Establishes the purpose and importance of the
research
 Short statement establishes area of concern
and arouses interest
 States purpose
 Provides rationale for study with logical
argument and documentation
 Written in third person
2. Research Question
Includes the question to which you need
answers to develop the client’s campaign
 Can be general or specific questions
 Include limitations that might hinder
the project (budget, subjects)
‫سئواالت پژوتت‬
‫دزی از مهمترد مراح تحقیق کیفی‪ ،‬نحوه صورتبندی سئواالت پژوتت اسج‪ .‬بادد‬
‫توجه داشج تنها در ابتدای مطالعه با پرست تای تحقیق مواجه ن تتیپ‪ ،‬بلکه‬
‫در طی مراح تحقیق مرتبا اد سئواالت را صورتبندی می کنیپ ‪:‬‬
‫‪ ‬به تنگام مفهوم پردازی طرح تحقیق‬
‫‪ ‬به تنگام ورود به میدان مطالعه‬
‫‪ ‬به تنگام انتخاا نمونه تا‬
‫‪ ‬به تنگام گرد آوری داده تا‬
‫‪ ‬به تنگام تفتیر‬
‫صورتبندی سئوال کلی‬
‫صورتبندی سئوال تای جمئی تر تحقیق‬
‫صورتبندی مفاتیپ حتاس ج بر اننیز‬
‫انتخاا گروتهای تحقیق‬
‫انتخاا طرح تا و روش تای مناسب‬
‫ارزیابی و صورتبندی مجدد سئوالهای جمئی تحقیق‬
‫گردآوری داده تا‬
‫ارزیابی و صورتبندی مجدد سئوالهای جمئی تحقیق‬
‫تحلی داده تا‬
‫تعمیپ و ارزیابی تحلی‬
‫صورتبندی دا ته تا‬
‫انوا سوال تای تحقیق‬
‫‪ ‬سواالتی که به تشریح وضعیج تای ابج می پردازند شام سواالتی که به‬
‫شرح چنونگی دک وضعیج مش ص و چنونگی دوام آن اسدام می کند‪ (.‬از‬
‫چه نوعی)‬
‫‪ ‬سواالتی که رادندتا را تشریح می کنند شام سواالتی که به توصیف‬
‫نحوه تحول و تغییر (عل ‪ ،‬رادندتا‪ ،‬پیامدتا واستراتژی تا) می پردازد‪(.‬چه‬
‫ساختاری‪ ،‬عل آن‪ ،‬رادندتای آن‪ ،‬پیامدتای آن)‬
‫ّ‬
‫‪ ‬سواالت مولد که خط سیر تحقیق را به سمج و سویی سودمند می کشاند‬
‫وبه رضیه تا‪ ،‬مقایته تای سودمند‪ ،‬گردآوری انوا خا ی از اطالعات‬
‫منجر می شود‪.‬‬
3. Scope
Here you discuss the background of the
problem to include:
 What do we already know?
 How does this problem relate to what we
already know or do?
 Why is this method of investigation
better than others?
‫ادبیات تحقیق‬
‫در تحقیق کیفی از چندد نو ادبیات تحقیق استفاده می شود‪:‬‬
‫‪ ‬ادبیات نرری راجع به موضو تحقیق‬
‫‪ ‬ادبیات تجربی راجع به تحقیقات پ شین در حوزه مطالعاتی شما دا حوزه‬
‫تای مشابه‬
‫‪ ‬ادبیات روش شناختی درباره نحوه انجام تحقیق‬
‫‪ ‬ادبیات نرری و تجربی برای ا مودن اطالعات زمینه ای به داده تا‪ ،‬مقایته‬
‫و تعمیپ دا ته تا‬
‫ادبیات نرری راجع به موضو تحقیق‬
‫‪ ‬چه اطالعاتی از پ ت درباره اد موضو به طور خاص‪ ،‬و اد حوزه به طور‬
‫عام‪ ،‬وجود دارد؟‬
‫‪ ‬در اد حوزه از چه نرریه تایی استفاده و بح شده اسج؟‬
‫‪ ‬چه بح دا مجادالت نرری دا روش شناختی ای در اد حوزه وجود دارد؟‬
‫‪ ‬کدام دک از سئواالت تمچنان مطرح تتتند؟‬
‫‪ ‬کدام دک از موضوعات تنوز مطالعه نشده اند؟‬
‫ادبیات تجربی راجع به تحقیقات پ شین در حوزه‬
‫مطالعاتی شما دا حوزه تای مشابه‬
‫‪ ‬ادبیات تجربی عمدتا آن اسج که بدانید که ددنران در حوزه مطالعاتی شوما‬
‫چووه مووی کننوود‪ ،‬چووه مطالعوواتی انجووام شووده‪ ،‬بوور چووه مووو ضوووعاتی تمرکووم شووده‪،‬‬
‫درباره چه موضوعاتی تنوز تحقیق انجام نشده اسج؟‬
‫‪ ‬چه سنن دا مجادالت روش شناختی در اد حوزه وجود دارد‬
‫‪ ‬آدووا نتوواد دووا دا تووه تووای ضوود و نقی و ی وجووود دارنوود کووه نقطووه شوورو تحقیووق‬
‫شما سرار بنیرند؟‬
4. Procedures
This is a plan for the careful and systematic
observation of events that explain the
following items.
 Identification and description of the target
segment and sampling methods
 Data gathering techniques and design
 Explanation of data analysis
 Proposed time schedule
‫‪ -5‬درجه استاندارد و کنترل‬
‫طرح تای تحقیق را به دو دسته باز و بتته تقتیپ می کنند‬
‫‪ ‬طرح تای بتته شام سوال تای محدود و مش ص رویه تای‬
‫گمیتت از پ ت تعیین شده می باشند‬
‫‪ ‬طرح تای باز عبارت اسج از تعریف اجمالی مفاتیپ و استفاده‬
‫اندت از رویه تای رزش شناختی معین در ابتدای تحقیق‬
‫‪-6‬اتداف تعمیپ‬
‫‪ ‬در پژوتت کیفی تمادمی بین تعمیپ عددی و نرری وجود دارد‪ .‬تعمیپ‬
‫عددی س د دارد از موردتای مورد مطالعه نتادجی درباره دک جمعیج‬
‫مش ص به دسج آورد که مورد توجه ن تج در تعمیپ نرری تعداد ا راد‬
‫دا موسعیج تا کمتر مورد توجه سرار می گیرد‪ .‬برای ا مایت سدرت تعمیپ‬
‫نرری استفاده از روش تای مختلف مطالعه راه گشاسج تا به ارا ه تحلی‬
‫مبتو تر از تمامی ابعاد ممک دسج دا ج‪.‬‬
7. Budget
Itemize costs that will be incurred,
including but not limited to:
 Remuneration for subjects
 Cost of professional data collectors
 Cost of outside research company if used
 Equipment or facilities costs
8. Reference Sections
6. Present the cull citations for any data or
quotations cited in the introduction or scope
sections
‫کار گروهی‬
‫‪ ‬د و ووک مطالع و ووه کیف و ووی انتخ و وواا کنی و وود‪ .‬پرس و ووت راتنم و ووای تحقی و ووق را‬
‫مش ص کنید‪.‬‬
‫‪ ‬ادو پرسووت تحقیقووی را ارزیووابی کنیوود آدووا واتو و خوووا صووورتبندی‬
‫شده اسج‪.‬‬
‫‪ ‬پرست تای تحقیقی مختلفی برای آن تدوی کنید‪.‬‬
‫‪ ‬به دنبال پاسخ برای کدامیک از پرسشها تتتید‪.‬‬
‫روشهای نمونه گیری در مطالعات کیفی‬
‫نمونه گیری در مطالعات کیفی با نمونه گیری در مطالعات ّ‬
‫کمی تفاوت دارد‪ .‬در‬
‫پژوتت ّ‬
‫کمی نمونه مورد مطالعه با اد س د که معرف جامعه باشد‬
‫انتخاا می شود ‪ .‬ولی در تحقیقات کیفی صر ا به نمونه که خود دک مورد‬
‫خاص اسج توجه می شود‪ .‬در تحقیقات ّ‬
‫کمی به ا راد نمونه آزمودنی گفته‬
‫می شود ولی در تحقیقات کیفی از وایه مورد استفاده می شود‪.‬‬
‫نمونه گیری هدفمند‬
‫‪Purposeful sampling‬‬
‫‪ ‬پاتون اصطالح نمونه گیری تد مند دا از روی س د را برای توصیف نوعی از‬
‫نمونه گیری به کار می برد که در آن مواردی که از لحاظ تد های تحقیق‬
‫کیفی اطالعات غ ی در بر‪ ،‬دارند‪ ،‬انتخاا می شوند‪ .‬وی پانمده روش نمونه‬
‫گیری مش ص می نمادد که عبارتند از‪( :‬بورگ و گال‪)1383 -‬‬
‫‪Keshtiaray-Islamic Azad University Khorasgan Branch‬‬
‫‪ -1‬نمونه گیری تد مند طبقه ای‬
‫‪Stratified Purpose Sampling‬‬
‫نمونه گیری تد مند طبقوه ای چنودد موورد ازتریوک از انووا تغییورات مشو ص‬
‫شو ووده را (م و و ال متوسو ووط‪ ،‬بو وواالتر از متوس و ووط و‪ )...‬بو ووا توجو ووه بو ووه پددو ووده م و ووورد‬
‫مطالعووه را در بوور مووی گیوورد‪ .‬بووا در نروور گوور تن چنوودد مووورد از توور نووو پژوتشوونر‬
‫مو ووی توانو وود ویژگیهو ووای تو وور ن و ووو و تمچنو ووین پراکنو وودگی موجو ووود در آنهو ووا را م و ووورد‬
‫شناسایی سرار دتد‪.‬‬
‫‪-2‬نمونه گیری متجانس(تمن )‬
‫‪Homogeneous Sampling‬‬
‫توودف اد و راتتوورد انتخوواا دووک نمونووه از موووارد مشووابه اسووج (ا ورادی کووه دارای‬
‫ویژگیه ووای مش ووابه تت ووتند) ت ووا از ادو و طری ووق گروه ووی ک ووه نمون ووه مع وورف آن مو وی‬
‫باشوود بووه صووورت عمیووق مووورد تحقیووق س ورار گیوورد‪.‬م و ال پژوتشوونری بووه تحقیووق‬
‫دربرنامه تای آماده سازی برای ورود به دبیرستان عالسمند اسوج‪ .‬در صوورتی‬
‫کووه ادو برنامووه تووا در مووورد تمووام دانووت آموووزان دکتووان اجورا شووده باشوود دووک‬
‫گروه از دانت آموزان را انتخاا می کنند‪.‬‬
‫‪ -3‬نمونه گیری تغییرات ب ش نه(ناتمن )دا با حداکثر‬
‫نوسان‬
‫‪Maximum Variation Sampling‬‬
‫اد نمونه گیری متتلمم انتخاا مواردی اسج که از لحواظ عموده ای‬
‫ب ووا دک ووددنر تف وواوت دارن وود و دامن ووه تغیی وورات پدد ووده م ووورد تحقی ووق را‬
‫نشان می دتود‪.‬مو ال بررسو ی تجوارا پمشوزان‪ ،‬پرسوتاران و ‪ ...‬در موورد‬
‫مراسبج از بیماران مبتال به آلمادمر‬
‫‪-4‬نمونه گیری زنجیره ای‬
‫‪Chain Sampling‬‬
‫اد نمونه گیری که به آن گلوله برفی تپ می گویند‪ .‬متتلمم مشورت‬
‫با ا راد مطلع اسج تا آنها موارد مناسب تحقیق را معرفی کنند‬
‫‪-5‬نمونه گیری مالت محور‬
‫‪Criterion Sampling‬‬
‫اد نمونه گیری متتلمم انتخاا ا رادی اسج که مالت مهمی را بر‬
‫آورده می سازند‪ .‬وشام نمونه گیری موارد استثنایی‪ ،‬موارد‬
‫مطلوا و موارد عادی می شود‪.‬‬
‫‪ 1-5‬نمونه گیری مورد استثنایی دا کرانه ای دا‬
‫گمیتت عامدانه موارد ا راطی دا نا بهنجار‬
‫‪Extreme Sampling‬‬
‫اد و و نمونو ووه گیو ووری شو ووام مو ووواردی اسو ووج کو ووه پددو ووده مو ووورد مطالعو ووه را بو ووه‬
‫صو ووورت غیو وور معمو ووول دو ووا خو وواص در خو ووود دارد‪ .‬دا تو ووه تو ووای تحقیو ووق روی‬
‫موووارد خوواص دووا کرانووه ای مووی توانوود زمینووه هووپ موووارد معمووولی را وراتپ‬
‫سازد‪ .‬م چنونگی توجوه معلموان بوه مشوکالت دانوت آمووزان در رادنود‬
‫تودریس و رابطوه آن بوا سودرت معلموان‪ ،‬مووارد شوام معلموانی تتوتند کوه‬
‫ویژگیهو و ووای ش و و وویتی خا و و و ی در برسو و ووراری ارتبو و ووا بو و ووا دانو و ووت آمو و وووزان‬
‫دارن وود‪(.‬ب ووورگ و گ ووال)گ وومیتت عامدان ووه م وووارد ا راط ووی د ووا ن ووا بهنج ووار م و‬
‫مطالعه دک برنامه اصالحی و انتخاا موارد مو ق دا نامو ق(پاتون)‬
‫‪ 2-5‬نمونه گیری موارد مطلوا دا بر اساس‬
‫شدت‬
‫‪Intensity Case Sampling‬‬
‫اد نمونه گیری شام انتخاا موارد ی اسج که پددده مورد‬
‫مطالعه را به میزان راوان ولی نه به گونه ای استثنایی نشان می‬
‫دتند‪ .‬برای م ال بررس ی ویژگیهای اساتید پژوتشنر‬
‫‪ 3-6‬نمونه گیری موارد عادی دا تیپیک‬
‫‪Typical case Sampling‬‬
‫اد نو نمونه گیوری شوام انتخواا مووارد عوادی و معموولی اسوج‪ .‬ادو‬
‫نمونه گیری در مواردی که س د ارزیوابی برناموه جددودی را کوه بورای‬
‫اکثرد ووج ا وورادی ک ووه برنام ووه ب وورای خ وودمج ب ووه آنه ووا هی ووه ش ووده اسو وج‬
‫انجام می گیرد‬
‫‪-6‬نمونه گیری موارد بحرانی دا حاد‬
‫‪Critical Case Sampling‬‬
‫متووتلمم انتخوواا دووک واحوود مطالعووه اسووج‪ .‬کووه روابووط مووورد مطالعووه در آنهووا از‬
‫وضو وووح ب شو ووتری برخو وووردار تتو ووتند‪ .‬اد و و انتخو وواا زمینو ووه آزمو ووون سطعو ووی دو ووک‬
‫نرریووه‪ ،‬برنامووه دووا پددووده تووای ددنوور را وراتپ مووی سووازد‪ .‬پوواتون تحقیووق گالیووه در‬
‫مووورد وزن دووک شو یء و میوزان سوورعج آن را بیووان مووی کنوود‪ .‬و دووا آنهووایی کووه بورای‬
‫بررسو ی مو قیووج برنامووه مووورد ارزیووابی اتمیووج ویووژه ای دارنوود‪(.‬متخ ووان در‬
‫میدان)‬
‫حجپ نمونه در تحقیقات کیفی‬
‫‪ ‬پاتون معتقد اسج که انتخاا حجپ مناسب نمونه‪ ،‬متتلمم معامله ای‬
‫پاداپای بین گتتردگی تحقیق وعمق آن اسج‪ .‬او بیان می کند که شیوه‬
‫ادد ال نمونه گیری اد اسج که تا رسیدن به مورد زا د( موردی که مس از‬
‫آن اطالعات جدددی به دسج نمی آدد) به انتخاا ادامه دتیپ‪ (.‬بورگ و‬
‫گال – ‪)1383‬‬
‫‪ ‬در تحقیقات کیفی حجپ نمونه به سوال تحقیق‪ ،‬زمان‪ ،‬تعداد محققین و روش‬
‫تحقیق بتتگی دارد‪.‬‬
‫‪In-depth interview‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫گفج و شنودی بین م احبه گر و مطلع با تدف دستیابی به اطالعات معین‪.‬‬
‫م احبه تای غیر ساختار دا ته ‪unstructuned‬‬
‫‪ Interviews‬و م احبه تای نیمه ساختار دا ته )‪(Semi-structured‬‬
‫برای مطالعات کیفی وتفتیری مورد استفاده سرار می گیرند‪.‬‬
‫ در جتتجوی اطالعات از رد دا ا راد‬‫‪ -‬گفتنوی دو طر ه‬
‫‪ - ‬سؤاالت باز‬
‫شرو انجام م احبه‬
‫‪ -1 ‬اطالعات مورد درخواسج بادد در دسترس پاس نو باشد‬
‫‪ -2 ‬ه ووپ و درت س وووال از س وووی پاسو و نو (چ ووه اطالع وواتی نی وواز دارد؟ چنون ووه ج ووواا‬
‫کام بدتد؟ جواا خود را کی تقویج کند؟ و ‪) ...‬‬
‫‪ -3 ‬اننیزه الزم برای پاس نوئی‬
Always….
Listen more than talk
‫‪ ‬م احبه يك تنر اسج تمچنان كه يك مهارت نیز تتج‪،‬‬
‫بيت از تر تكنيك دينر ‪ ،‬نيازمند گوش دادن اسج‪.‬‬
‫‪ ‬گوش دادني عال به م احبه شونده مي گويد ‪ ،‬دنبال كردن‬
‫آن و حفظ روند گفتنو را‪.‬‬
‫‪ ‬م احبه بتيار شبيه يك رودخانه پرپيچ و خپ اسج و كمتر‬
‫به بازي تنيس شبيه اسج‪.‬‬
In-depth interview
 Range from fixed to free
 Structured ‫ساختار یافته‬
 Semi-Structured ‫نیمه ساختار یافته‬
 Unstructured ‫ساختار یافته‬
 Number
 One to one
 Group interviews
‫‪In-depth interview‬‬
‫‪ ‬دادگیری انجام م احبه‬
‫داده تای کیفی تر‬
‫‪ --‬مهارت انجام م احبه‬‫‪ --‬زمان انجام م احبه‬‫‪ --‬زمان تشویق مشارکج کنندگان به ادامه م احبه‬‫‪ --‬تغییر بح به موضوعات ددنر‬‫‪ --‬ت ووا یر م وواحبه گربرم وواحبه ش ووونده (چنون ووه او م ووی ش وونود‪ ،‬چنون ووه او را مالس وات‬‫كن وود‪ ،‬او را تش ووویق کن وود و چنون ووه انقط ووا ادج وواد کن وود‪ ،‬موض ووو را چنون ووه ع وووض‬
‫کند‪ ،‬چنونه عنوان را آغاز و پاس ها را به انتها برساند)‬
‫‪ ‬ادجاد دک محیط م بج برای دک م احبه‬
‫‪ ‬محیط گرم و مناسب برای گفتنو‬
‫‪ ‬وسوواد ضووبط (صوووت دووا ت ووویر) بادوود در مزووان مناسووب بطوریکووه‬
‫برای انجام م احبه مماحمج ادجاد نکنند سرار گیرند‬
‫‪ ‬کیفیج مناسب ضبط برای پیاده سازی‬
‫انجام دک م احبه مو ر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعیین و بررس ی مشکالت حین م احبه سب از انجام م احبه‬
‫برگماری دک جلته عملی م احبه‬
‫محقق سدرت آنرا دارد تا دستور جلته م احبه را سازماندهي كند‪.‬‬
‫مشووارکج کننوودگان تووپ سوودرت آنوورا دارنوود تووا سووطح پاس و هایی کووه ارا ووه مووی دتنوود را معووین‬
‫نمادند‬
‫م احبه شوندگان بادد سادر باشند با آزادی عم از تجاربشان صحبج نمادند‬
‫تشویق م احبه گر به ادامه ( تزان دادن سر ‪ ،‬بله و‪)...‬‬
‫م وواحبه شووونده بادوود احتوواس کنوود صووحبجتایت مووورد توجووه وعالسووه م وواحبه کننوده‬
‫اسج‪.‬‬
‫کمک به م احبه شونده تا ابعاد ب شتری از موضو را بشزا ند‬
‫سواالت را در سطح هپ م احبه شونده بیان کنید‪.‬‬
‫مو ر ده توصیه برای م احبه‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪.10‬‬
‫ترگم م احبه را سرد وبی روح آغاز نکنید‬
‫اتداف را بخاطر داشته باشید‬
‫حالج طبیعی ومعمولی داشته باشید‬
‫گوش دادن توشیارانه خود را به م احبهشونده نشان دتید‬
‫در مورد وضعیج ماتریتان کر کنید‬
‫م احبه را در دک محیط مناسب وآرام انجام دتيد‬
‫از پاس های دک کلمهای راض ی نباشید‬
‫محترمانه عم کنید‬
‫م احبه ک ‪ ،‬م احبه ک وب شتر م احبهک‬
‫صمیمانه باشید و از آنان وس اسنماري كنيد‪،‬‬
‫مشکالتی پیرامون م احبه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫«انقطا تا» يا مماحجتا مانند زنگ تلف ‪،‬‬
‫ترس پاسخ دتنده به جهج ضبط م احبه‪،‬‬
‫عدم توانایی م احبه گردر برسراري ارتبا ‪،‬‬
‫مطول گویی پاسخ دتندگان و می به انحراف از موضو‬
‫درشتاا وعجله بودن م احبه شونده بر کیفیج داده تا مو ر اسج‬
‫م احبه تا نبادد با تحج شار سرار دادن و هددد نمودن م احبه شونده تمراه باشد‬
‫ازویژگیه و ووای ش و وویتی و وورد م و ووورد م و وواحبه (س و و ‪ ،‬سومی و ووج‪ ،‬ج و ووتس‪ ،‬زمین و ووه حر و ووه ای‬
‫وتخ ن ی‪ ،‬سطح تح یالت‪ ،‬پادگاه اجتماعی)‪.‬‬
‫تووأ یرداده تووای م وواحبه از عوان و ددنوور (ماننوود دسووج در شووتیدن‪ ،‬لکنووج زبووان ‪ ،‬ختووتگی‪،‬‬
‫درد‪ ،‬ضعف حا ره‪ ،‬بی توجهی‪ ،‬حالج عاطفی ومشکالت زبان )‬
‫در حین م احبه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫سعي كنيد سواالتي را مطرح كنيد كه طرف مقاب را به صحبج كردن واداريد نه‬
‫سكوت‪.‬‬
‫سعي كنيد از پرسيدن سواالتي كه به آساني و با استفاده از بله يا خیر جواا مي شنويد‬
‫پرتیز كنيد‪.‬‬
‫از سواالت دو جوابي كه غالبا م احبه شونده را براي جواا دادن يك جواا خاص‬
‫تدايج مي كند ب رتیزيد (آيا موا ق نيتتيدكه‪.)...‬‬
‫در مورد استفاده از سواالتي كه با چرا؟ آغاز مي شوند ‪ ،‬محتا باشيد ‪ ،‬مردم معموال‬
‫نمي دانند چرا بع ي از كارتا را انجام مي دتند‪.‬‬
‫در يك م احبه عميق بايد در جا كر كنيد ‪ ،‬شما بايد پيشگام در باشيد و م احبه را‬
‫لحره به لحره تعقيب كنيد ‪ ،‬نبايد م احبه را به ب بتج بكشانيد‪ .‬سواالتي مانند‬
‫چه اتفاقي ا تاد؟ شما كجا بوديد؟ چنونه اتفاق ا تاد و‪ ....‬را راموش نكنيد‪.‬‬
‫‪ ‬بع ي مواسع مردم براي جمع و جور كردن ا كار خود نياز بوه زموان دارنود‪ ،‬در‬
‫كالم آنها اختالل ايجاد نكنيد‪.‬‬
‫‪ ‬يووك م وواحبه آرام اطالعووات بيشووتري نتووبج بووه يووك م وواحبه تنوود و سوور ع در‬
‫اختيار شما سرار مي دتد‪.‬‬
‫‪ ‬تمه ارتباطات ب ورت شفاهي نيتج بلكه م احبه گر بدنبال ساختار زبان‬
‫نیز تتج‪.‬‬
‫بعد از م احبه‬
‫‪ ‬برخي يادداشج برداري و نوشتن را بعد از م احبه توصيه مي كنند‪.‬‬
‫‪ ‬در اول ووین رص ووج بازنو و ي كني وود‪( .‬ت وور س وواعج م وواحبه ‪ 3‬ت ووا ‪ 4‬س وواعج ني وواز‬
‫دارد و تر م احبه بین ‪ 10‬تا ‪ 20‬صفحه مطلب در بر مي گیرد‪).‬‬
‫‪ ‬م احبه را با يادداشتها و حركات بدني م احبه شونده تكمي كنيد‪.‬‬
‫‪ ‬سعي نكنيد زبان محاوره اي را به به زبان نوشتاري تبدي كنيد‬
Steps in In-depth interview
 Plan
 Prepare interview schedule and recording
system
 Pilot
 Modify
 Interview
 Analyse
Plan
 Access and representation‫دستیابی و معرف بودن نمونه‬
 Identify and familiarize with language and
cultural issues ‫آشنائی با زبان و متا رتنگی‬
 Consider presentation of yourself ‫چطور خود را معرفی‬
‫کنید؟‬
 Decide of the length of interview ‫طول مدت م احبه‬
ٌ
 Ensure making your appointments ‫حتما سر سرار حاضر‬
‫شوید‬
Prepare
 Questions or themes ‫تپ تا‬/‫سؤاالت‬
 Are questions confusing, insulting, leading or
problematic? ‫سؤاالت مناسب‬
 Logical order of questions/themes‫ترت ب سؤاالت‬
 Prepare probes and pamphelets/instruction
during interview‫آماده سازی راتنماتا؛ کاوش تا‬
 Recording method ‫روش بج داده تا‬
Pilot
 Pilot interview‫م احبه‬
 Pilot translator ‫مترجپ‬
 Pilot recording ‫بج‬
 Pilot transcription ‫پیاده سازی‬
Modify
 Modify questions or method ‫اصالح و‬
‫بهبود سؤاالت و روشها‬
Interview
 Be on time ‫سر وسج‬
 Check equipments before ‫چک وساد‬
 Establish rapport, introduce study and ethics
‫ادجاد اعتماد؛ معرفی مطالعه و‬
 Ease into interview‫چقدر حقوق مینیری؟؟؟‬
 Keep on track but explore new ideas ‫راتنمای‬
‫م احبه را رعادج کنید ولی پذدرای ادده تای جددد باشید‬
‫تمری عملی‬
‫‪ ‬با تمزاری گروه موضوعی را بعنوان تحقیق انتخاا و با توجه به‬
‫اتداف سوالهای دک م احبه نیمه ساختار دا ته را تنریپ و‬
‫تدوی نما ید‪.‬‬
‫معیارتای کیفیج در تحقیق کیفی‬
‫دزی از انتقادتایی که غالبا مطرح می شود اد اسج که تفتیر و نتاد تحقیق کیفی‬
‫تنها زمانی برای خواننده شفاف و ساب هپ می شوند که با نق سولهای روشننر‬
‫از م احبه تا دا پروتز تای مشاتده تمراه باشد‪ .‬البته برخی پژوتشنران‬
‫معتقد تتتند که ما معموال عبار هایی را نق می کنیپ که ت ور می کنیپ صفات‬
‫روزمره و ویژگی تای جهان روزمره تحج مطالعه را نشان می دتند‪.‬‬
‫ارزیابی تحقیق کیفی‬
‫اساسا چهار موضو مورد بررس ی سرارمی گیرند‪:‬‬
‫‪ .A‬چو ووه معیارتو ووایی بادو وود ب و ورای ارزیو ووابی روش و نتو وواد تحقیو ووق کیفو ووی بو ووه ش و وز‬
‫مناسب به کار گر ته شوند؟‬
‫‪ .B‬توور بووار تووا چووه حوود مووی توووان نتوواد را تعموویپ داد و چنونووه مووی توووان تعموویپ‬
‫پذدری داده تا را تضمین کرد؟‬
‫‪ .C‬آدووا روش ددنووری ب ورای پاسووخ بووه پرسووت کیفیووج در تحقیووق کیفووی بووه شووز‬
‫بهتر وجود دارد؟‬
‫‪ .D‬نحوه اجرای تحقیق کیفی و داده تای آن را چنونه گمارش می کنید؟‬
‫پادایی بر اساس رویه تحقیق‬
‫پاد ووایی ب ووه عن وووان معی وواری جه ووج ارزی ووابی تحقی ووق کیف ووی از پ و ت زمین وه د ووک‬
‫نرریووه خوواص در خ وووص مطالعووه موضووو مووورد نروور و نحوووه اسووتفاده‬
‫از روش ت ووای مختل ووف کت ووب م ووی ش ووود‪ .‬معی ووار پاد ووایی در سابلی ووج کنت وورل‪،‬‬
‫سابلیووج اعتموواد بووه داده تووا و روش اجوورای تحقیووق و بووا توجووه بووه خوواص‬
‫بووودن توور دووک از روشووهای تحقیووق کیفووی مجووددا رمووول بنوودی مووی شوووند‪.‬‬
‫که شام ‪:‬‬
‫‪ ‬پادایی داده تای حاص از مشاتده‬
‫‪ ‬پادایی داده تای حاص از م احبه‬
‫پادایی داده تای حاص از مشاتده(‪)1‬‬
‫‪ ‬استفاده از چندد مشاتده گر جهج دک ارچه سازی دادداشج تا‬
‫‪ ‬تفتیرتای خالصه شده در دک کلمه‪ ،‬جمله‪ ،‬نق سولی از دک گفج و گو و‪...‬‬
‫‪ ‬شرح مف تری از برداشج تای مربو به م احبه تا و تماسهای میدانی‬
‫‪ ‬داداشووج تووای روزانووه از کووار میوودانی م و خوواطرات حوواوی تجربیووات‪ ،‬ادووده تووا‪ ،‬توورس‬
‫تا‪ ،‬اشتباتات‪ ،‬پ شر ج تا و مشکالتی که در حین کار ادجاد شده اسج‪.‬‬
‫پادایی داده تای حاص از مشاتده(‪)2‬‬
‫‪ ‬برخ ووی از د وواد داش ووتها ح وواوی تحلیو و و تفت وویرتا ک ووه بال اص ووله م ووس از‬
‫تماس میدانی آغاز و تا پادان مطالعه ادامه پیدا می کند‪.‬‬
‫‪ ‬استفاده از سراردادتایی برای دادداشج برداری‬
‫‪ ‬آموزش مشاتده گران پ ت از ورود به میدان و ارزیابی منرپ عم‬
‫مشاتده‬
‫‪ ‬تفکیک برداشتهای رد مشاتده شده از برداشتهای مشاتده گر‬
‫پادایی داده تای حاص از م احبه‬
‫ّ‬
‫‪ ‬آموووزش م وواحبه گووران و اسووتفاده از راتنمووای م وواحبه دووا پرسووت تووای مولوود در‬
‫م احبه تای آزمایش ی دا مس از اولین م احبه‬
‫‪ ‬آموزش و تبادل نرر درباره شیوه اجورای تفتویر و روش کدگوذاری‪ ،‬بوه تنگوام تفتویر‬
‫داده تا‬
‫‪ ‬تک وووی داده ت ووا باد وود ب ووه نح وووی تحلی و ش ووود ک ووه بت وووان مش و ص ک وورد ک وودام گ ووماره‬
‫متعلق به رد مورد مطالعه اسج و کدامیک تفتیر محقق اسج‪.‬‬
‫‪ ‬روش کار در میدان به تنگام م احبه بادد از طریق آموزش دا کنتورل مجودد تحلیو‬
‫شود‪ .‬تا امزان مقایته دا ته تای م احبه گران مختلف راتپ شود‪.‬‬
‫‪ ‬ترچه رادند تحقیق به منزله دک ک با جم یوات ب شوتری بوج شوود‪ ،‬پادوایی کو ورا‬
‫دند بهتر اسج‪.‬‬
‫اعتبار بر اساس رویه تحقیق‬
‫در بح و اعتبووار‪ ،‬پرسووت اصوولی آن اسووج کووه محققووان تمووان چیووزی را مووی بیتن ود‬
‫که ت ور می کنند که موی بیتنود‪ .‬توا چوه میوزان سواخته توای محقوق بور سواخته‬
‫ت ووای ا و وراد م ووورد مطالع ووه متز ووی اس ووج‪ .‬اساس ووا س ووه ن ووو خط ووا ممکو و اس ووج‬
‫بوجود آدد‪:‬‬
‫‪ ‬سا شدن به رابطه ای که در اص وجود ندارد( خطای نو اول)‬
‫‪ ‬انزار به رابطه ای که در اص وجود دارد( خطای نو دوم)‬
‫‪ ‬طرح پرست تای غلط ( خطای نو سوم)‬
‫معیارتای اعتبار پژوتت کیفی عبارتند از‪:‬‬
‫در تحقیقات کیفی اعتبار مبت ی اسج بر روائی ابمار ‪ ،‬تعمیپ‬
‫پذدری داده تا و عی ی بودن داده تا‬
‫در تحقیقات کیفی اعتبار مبت ی اسج بر‬
‫اعتماد پذدری )‪)trustworthiness‬‬
‫باورپذبری (‪(credibility‬‬
‫اطمینان پذدری )‪،(dependability‬‬
‫انتقال پذدری)‪)transferability‬‬
‫ت ددق پذدری )‪(confirmability‬‬
‫باورپذدری (‪(credibility‬‬
‫‪ ‬حضور طوالنی مدت در میدان و مشاتده مداوم‪،‬‬
‫‪ ‬چند بعدی کردن روش‬
‫‪ ‬مناسب بودن مبنای داوری تفتیرتا و ارزیابی آنها‬
‫‪ ‬کنترل توسط اعضا (ارزیابی اعتبار به روش ارتباطی داده تاو‬
‫تفتیر توسط اعضا میدان مورد مطالعه)‬
‫‪ ‬تحلی موارد منفی دا تحلي ا راد بیرون از محدوده (‪)outlier‬‬
‫رویکرد سه سوسازی شناختی داچند‬
‫بعدی کردن روش‬
‫‪ ‬راينو و وود اسو و ووتفاده از چنو و وودي روش گو و ووردآوري داده تو و ووا‪ ،‬منو و ووابع‬
‫اطالعو وواتي‪ ،‬تحلي و و گو ووران يو ووا تئوریهو ووا ي كو ووه روا و ووي يا تو ووه ت و واي‬
‫مطالعه را بررس ي كند‪.‬‬
‫‪ ‬ت ووري اننوليشو و ب ووه ح ووذف م ووواردی ك ووه در نتيج ووه تكي ووه ك ووردن‬
‫مطلو و ووق بو و وور يو و ووك روش از جمو و ووع آوري داده تو و ووا يو و ووا يو و ووك منبو و ووع از‬
‫اطالع ووات ي ووا تنه ووا ي ووك تحلي و گ وور ي ووا ي ووك تئ وووري بوج ووود م ووي آين وود‬
‫كمك مي كند‪.‬‬
Triangulation
‫‪ ‬بررس ي اعضاي تحقيق ‪checking‬‬
‫‪ ‬رونو وود وا داشو ووتن مشو وواركج كننو وودگان در تحقيو ووق كو ووه گ و وومارش‬
‫محقق را از نرر صحج و كام بودن مطالعه و بررس ي كنند‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫خوانوودن گ ومارش موجووب مووي گووردد كووه مشوواركج كننوودگان حقووايق تووازه‬
‫اي به خاطرآورند يا درك جديدي از موسعيج بدسج آورند‬
‫تحلي ا راد بیرون از محدوده‬
‫‪‬‬
‫يك رد خارج از محدوده رد يا موسعيتي اسج كه درگیر تحقیق‬
‫ن تج تا نقا کور تحقیق مش ص شود‬
‫‪ ‬مشاتده طوالني مدت‬
‫‪ ‬جم ووع آوري داده تو ووا در طو وي مو وودتي طو وووالني و تمچنو وین انجو ووام مشو وواتدات‬
‫مکرر بر روي پديده مي تواند پايا ي يا ته تاي تحقيق را ا مايت دتد‬
‫‪ ‬مناسب بودن مبنای داوری ‪ ،‬تفتیر و ارزیابی داده تا‬
‫‪ ‬میزان پايا ي رايند کد بندي‬
‫اطمینان پذدری بر پاده رویه تحقیق‬
‫‪ .1‬منبع و روش بج داده تاي خام‬
‫‪ .2‬حاص و تحلي و و كووپ كووردن داده تووا و نتوواي سوونتز از طريووق خالصووه کووردن‪،‬‬
‫داداشتهای نرری و‪...‬‬
‫‪ .3‬حاص و ب وواز س ووازي و س وونتز داده ت ووا براس وواس س وواختار ت وودوي ش ووده‪ ،‬مقول ووه‬
‫تای بزار گر ته شده‬
‫‪ .4‬يوواد داشووتهاي رادنوود(داداشووج تووای روش شناس و ی و ت وومیمات مربووو ب وه‬
‫آن‬
‫‪ .5‬موواد مربوو بووه تموايالت و مقاصود(مفوواتیپ تحقیوق‪ ،‬دادداشوتهای ش نو ی‬
‫و انترارات و توسعات شرکج کنندگان)‬
‫‪ .6‬اطالع و ووات مرب و ووو بو و ووه س و وواخج ابمارتو و ووا ش و ووام ن و و و ه ت و ووای آزمایشو و و ی و‬
‫طرحهای مقدماتی‬
‫اطمینان پذدری )‪(dependability‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اطمینان پذدری طی رآدند حتابرس ی بر اساس تمان روش حتابرس ی در امور مالی آزمون‬
‫می شود که شام اطمینان از رویه اجرای تحقیق می باشد‪:‬‬
‫آدا دا ته تا متزی و مبت ی بر داده تا تتتند ( نمونه گیری مناسب‪ ،‬آدا به داده تا به شز‬
‫مناسب وزن داده اند)‬
‫ادا استتباطها منطقی اند( آدا استراتژی تای تحلیلی در بزار کر ته شده اسج)‬
‫آدا ساختار مقوالت مناسب اسج؟‬
‫ادا برای ت میپ تای اتخاذ شده و تغییر جهج تای روش شناختی توجیهی وجود دارد؟ ادا‬
‫پیوندی میان روش نمونه گیری و سئواالتی که بر اساس آنها کار می کنید وجود دارد؟)‬
‫میزان سوگیری محقق چقدراسج؟‬
‫چه استراتژی تائی برای ا مایت باور پذدری بزار گر ته شده اند (خواننده انوی‪ ،‬بازخورد‬
‫منابع اطالعاتی محقق‪ ،‬بررس ی توسط تمزاران‪ ،‬صرف زمان کافی در میدان)‪.‬‬
‫?‪ Is the research confirmable‬‬
‫‪ ‬تا چه حد داده تا و تحلی تا از نرر پاسخ گویان درسج‬
‫تتتند؟‬
‫?‪ Is the research transferable‬‬
‫‪ ‬تا چه حد نتاد دا متد ساب انتقال و اجرا در محیط متفاوتی‬
‫تتتند‬