Transcript Төсвийн хөрөнгө оруулалт

Төсвийн хөрөнгө оруулалт
Орон нутгийн төрийн сангийн дарга, төсөв
хариуцсан ажилтнуудад зориулсан семинар
М.Батгэрэл
СЯ-ны ТБГ-ын Төсвийн хөрөнгө
оруулалтын хэлтсийн дарга
Улаанбаатар хот, 2012 он
1
Нэр томъёо хуулиар тодорхойлогдсон.
• Хуулийн 4.1.24 дэх заалт:
“Хөрөнгө оруулалт” гэж төсвөөс санхүүжүүлж, тухайн
шатны төсөвт хамаарах хуулийн этгээдийн өмчлөлд
шилжих хөрөнгийн зарлагыг;
1. Төрийн болон орон нутгийн өмчлөлд шилжих боломжгүй хөрөнгө
оруулалт төлөвлөгөөнд тусгагдахгүй. /Жишээлбэл: ЖДҮ-ийг дэмжих
(9.2 тэрбум₮), иргэдэд гэр олгох (2.7 тэрбум₮), малжуулах төсөл (4.8
тэрбум₮) г.м/
2. Урсгал үйл ажиллагааны шинжтэй зардлыг санхүүжүүлэхгүй.
/Жишээлбэл: Тээврийн зардал, Эко аялал, сургалтанд хамруулах, Ном,
дурсгалын зүйл хэвлүүлэх, СӨХ-үүдэд дэмжлэг үзүүлэх, ИТХ-ын
гадаад арга хэмжээ, Сумдад газрын даамал ажиллуулах г.м/
2
Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөртэй байна.
Хөрөнгө оруулалтыг дунд хугацаагаар төлөвлөх бөгөөд
Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөртэй байна.
Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр:
•
Эдийн засгийн өсөлтийг урт хугацаанд хангахад чиглэгдсэн, 1-ээс дээш
жилийн хугацаанд хэрэгжих 30.0 тэрбумаас дээш төсөвт өртөг бүхий дэд
бүтэц, хөгжлийн төсөл, арга хэмжээний төлөвлөгөө байна.
•
Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны
төв байгууллага хөтөлбөрийг боловсруулж, Санхүү, төсвийн асуудал
эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран хөтөлбөрт
тусгах төслийн тэргүүлэх ач холбогдол, хэрэгжүүлэх дарааллыг тогтооно.
/Урт болон дунд хугацааны бодлого, ЗГ-ын үйл ажиллагааны хөтөлбөр,
салбарын мастер төлөвлөгөө, эдийн засгийн үр ашиг, хөрөнгө
оруулалтын өгөөж, орон нутгийн хөгжлийн хэрэгцээ, бүсийн хөгжлийн
бодлого г.м/
3
Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөртэй байна.
Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр:
•
30.0 тэрбумаас дээш өртөгтэй төслийн ТЭЗҮ-ийн урьдчилсан судалгааг
хийж, хэрэв төсөл нь эдийн засгийн үр ашиг, нийгмийн ач холбогдолтой
болох нь тогтоогдвол зураг төсөв, ТЭЗҮ-ийн тооцоог хийж хөтөлбөрт
тусгана.
•
30.0 тэрбумаас дээш төсөвт өртөгтэй төслийн зураг төсөв, ТЭЗҮ-ийг
хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн ТЗБ, 30.0 тэрбумаас
доош төсөвт өртөгтэй төслийн зураг төсөв, ТЭЗҮ-ийг тухайн төрийн
захиргааны төв байгууллага хариуцан хийнэ.
•
Хөтөлбөр улсын болон орон нутгийн төсөв, зээл, тусламж, концессийн
гэрээ, Хөгжлийн банкны зээлээр хэрэгжүүлэх төсөл, арга хэмжээг тусгана.
•
Хөтөлбөрийг ЗГ 4 жилд 1 удаа баталж, жил бүр тодотгоно.
4
Хөрөнгө оруулалтын жилийн төлөвлөгөөнд тусгагдах
төсөлд тавигдах шаардлага хуульчлагдсан.
“Төсвийн тухай“ хуулийн 29.4 дэх заалт:
“Хөрөнгө оруулалтын төсөвт ТЭЗҮ хийгдсэн, зураг төсвөө
батлуулсан, хуульд заасан бусад зөвшөөрөл олгогдсон төсөл, арга
хэмжээг тусгана”
Зураг төсөл – “Барилгын тухай” хуулийн 3.1.1 дэх заалт
“Барилга байгууламжийг барих, засвар, өргөтгөл, шинэчлэл хийхэд
шаардагдах техник, эдийн засгийн үндэслэл, техникийн болон ажлын зураг,
инженер-геологийн судалгааны дүгнэлт, геодезийн зураглал, барилга
байгууламжийн өртгийн нэгдсэн төсөв”
Барилгын техникийн нөхцөл – “Барилгын тухай” хуулийн 3.1.7 дахь заалт
“Барилга байгууламжийг дулаан, уур, цэвэр, бохир ус, цахилгаан,
холбоожуулалт, радио, дохиоллын эх үүсвэрт холбох тухай эрх бүхий
хуулийн этгээдээс гаргах шийдвэр”
5
Хөрөнгө оруулалтын жилийн төлөвлөгөөнд тусгагдах
төсөлд тавигдах шаардлага хуульчлагдсан.
Барилгын зураг төслийн магадлал – “Барилгын тухай” хуулийн 3.1.8 дахь заалт
“Барилгын зураг төслийн ТЭЗҮ, архитектур, хот төлөвлөлт, үндсэн бүтээцийн
бат бэх, инженерийн хангамжийн техникийн шийдэл, галын аюулгүй байдал,
хүрээлэн байгаа орчин, байгалийн баялгийг зохистой ашиглах, үйлдвэрлэлийн
технологийн сонголт нь барилгын норм, дүрэм, стандартын шаардлагыг хэрхэн
хангасныг тогтоож гаргах мэргэжлийн дүгнэлт”
“Барилгын тухай” хуулийн 13.2 дахь заалт
“Гадаадын зээл, тусламж, улсын төсвийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх, эсхүл газар
хөдлөлтийн 6-гаас дээш баллын бүсэд баригдах, барилга байгууламжийн зураг
төсөл, инженер-геологийн төвөгшилтэй нөхцөлийн судалгааны дүгнэлт, ТЭЗҮ-д
магадлал заавал хийлгэнэ”
“Барилгын тухай” хуулийн 13.5 дахь заалт
Энэ хуулийн 13.2, 13.3-т заасан зураг төсөлд магадлал хийлгээгүй тохиолдолд
барилгын ажил эхлэхийг хориглоно.
6
Хөрөнгө оруулалтын жилийн төлөвлөгөөнд тусгагдах
төсөлд тавигдах шаардлага хуульчлагдсан.
Хуулийн 3.1.8 дахь заалт:
“Нийт төсөвт өртөг нь 30.0 тэрбум төгрөгөөс бага өртөгтэй төслийн ТЭЗҮийн тооцоо, судалгааг тухайн төрийн захиргааны төв байгууллага хариуцан
хийх бөгөөд төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага
энэ хуулийн 28.6-д заасны дагуу тухайн хөрөнгө оруулалтын төслийн үр
дүнтэй болохыг тогтоосон нөхцөлд төсөвт тусгана”
Хуулийн 29.3.5 дахь заалт:
“Шинээр эхлэх барилга байгууламж, хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга
хэмжээний нийт төсөвт өртөгөөс тухайн жилд ногдох хэсэг нь төсөл, арга
хэмжээг хэрэгжүүлэх хугацаанд тэнцүү хуваарилсан хэмжээнээс багагүй
байхаар тооцож тусгах”
Хуулийн 28.11 дэх заалт:
Хөрөнгө оруулалтын эдийн засгийн үр ашиг, нийгмийн ач холбогдлыг
харгалзан үр дүнг тооцох аргачлалыг санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн
Засгийн газрын гишүүн, хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн
төрийн захиргааны байгууллагын дарга хамтран батална.
7
Төсөвт өртгийн өчүүхэн бага хувиар төлөвлөгөөг тавьдаг
байсан зөрчил дахиж гарахгүй.
Д/Д
Төсөл, арга хэмжээний
2011
Хөшигийн хөндийд нисэх онгоцны буудал барихтай
XY.1.56 холбогдуулан 110 кВ-ын ЦДАШ, дэд станц барих ТЭЗҮ,
зураг төсөл боловсруулах, шугамын ажлыг эхлүүлэх /Төв/
Сургуулийн барилгын өргөтгөл, 520 суудал /Увс, Улаангом,
XYII.1.1.75
Шинэ-Ирээдүй/
XYII.1.1.77 Сургуулийн барилга, 640 суудал /УБ, БЗД/
Хугацаа
2011-2012
2011-2012
2011-2012
Сургуулийн барилга, 920 суудал /Баян-Өлгий, Өлгий, 1-р
сургууль/
2011-2012
XYII.1.1.79 Сургуулийн барилга, 928 суудал /Дорноговь, Замын-Үүд/
2011-2012
XYII.1.1.85 Сургуулийн барилга, 320 суудал /Завхан, Тэс/
2011-2012
XYII.1.1.86 Сургуулийн барилга, 320 суудал /Завхан, Нөмрөг/
2011-2012
XYII.1.1.78
XYII.1.1.87
Сургуулийн барилга, спорт заал, 640 суудал /Орхон, БаянӨндөр, Их залуу баг/
2011-2012
XYII.1.1.88 Сургуулийн барилга, 560 суудал /Сэлэнгэ, Мандал/
2011-2012
XYII.1.1.89 Сургуулийн барилга, 640 суудал /Сүхбаатар, Баруун-Урт/
2011-2012
XYII.1.1.90 Сургуулийн барилга, 320 суудал /Ховд , Булган /
2011-2012
XYII.1.1.92 Сургуулийн барилга, 320 суудал /Хэнтий, Цэнхэр-Мандал/
2011-2012
Төсөвт
өртөг
Санхүүжих
Хувь
9,800.0
150.0
1.53
1,750.0
90.0
5.14
2,200.0
120.0
5.45
2,500.0
120.0
4.80
2,500.0
90.0
3.60
1,200.0
45.0
3.75
1,200.0
45.0
3.75
1,800.0
60.0
3.33
1,700.0
90.0
5.29
1,800.0
90.0
5.00
1,200.0
90.0
7.50
1,200.0
60.0
8
5.00
ТЕЗ-ын хөрөнгө оруулалтын төсөвлөлтөд
тавигдах шаардлагууд хуульчлагдсан.
-Төсвийн ерөнхийлөн захирагч төсвийн удирдамжид заагдсан дагуу
ерөнхий болон тусгай шаардлагын дагуу хөрөнгө оруулалтын
төлөвлөгөөний төслийг бэлтгэнэ. /Хуулийн 27.4.4, 29.1 дэх заалт/
-ТЕЗ хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөний төслөө жилийн төсвийн
хязгаартаа багтаасан байх бөгөөд энэ шаардлагыг хангаагүй бол төсвийн
төслийг буцаана. /Хуулийн 29.3.1, 31.1.3, 31.3 дэх заалт/
-Төсвийн хязгаарт багтаагүй саналаа төсвийн тооцоонд тусгахгүйгээр
холгогдох үндэслэл, тайлбарын хамт ирүүлнэ. /Хуулийн 31.2 дахь заалт/
-Худалдан авах бараа, ажил, үйлчилгээний төлөвлөгөөний төслийг
хавсаргана. /Хуулийн 31.1.6 дахь заалт/
-Хөрөнгө оруулалтын төслийн саналд үндсэн хөрөнгийн ашиглалттай
холбоотой урсгал зардал, орон тоо, санхүүжүүлэх эх үүсвэр зэрэг холбогдох
тооцоог хавсаргаж, төсөвт нөлөөлөх ачааллын талаар дүгнэлт гаргасан
байна. /Хуулийн 29.2 дахь заалт/
9
ТЕЗ-ын хөрөнгө оруулалтын төсөвлөлтөд
тавигдах шаардлагууд хуульчлагдсан.
-Шинээр эхлэх барилга байгууламж, төсөл, арга хэмжээний тооцоог
боловсруулж ирүүлнэ. /Хуулийн 31.4.3 дахь заалт/
-Санхүүжүүлэх эх үүсвэрээс үл хамааран төсөл, нэг бүрийг бүрэн
хэмжээгээр тусгана. /Хуулийн 29.3.4 дахь заалт/
-Гадаадын зээл, тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх төсөл, арга
хэмжээний жагсаалтыг нэр төрөл, объект, үнийн дүнгээр тусгана.
/Хуулийн 32.2.8 дахь заалт/
-Концессийн гэрээгээр хэрэгжүүлэх төсөл, арга хэмжээний үндэслэл
тооцоог бэлтгэж ирүүлнэ. /Хуулийн 31.4.3 дахь заалт/
-Тухайн
шатны төсвөөс санхүүжүүлэхээр хуулиар тогтоосон чиг
үүргийг зөвхөн тухайн шатны төсвөөр санхүүжилтээр хэрэгжүүлнэ.
/Хуулийн 6.6.6 дахь заалт/
10
Концессийн гэрээгээр хэрэгжүүлэх төсөл, арга
хэмжээ нь төсвийн бүрэлдэхүүн хэсэг байна.
-Концессийн гэрээгээр хэрэгжүүлэх төсөл, арга хэмжээ нь төсвийн бүрэлдэхүүн
хэсэг байна. /Төсвийн тухай хуулийн 30.4 дэх заалт/
-Төрийн өмчийн концессийн гэрээгээр хэрэгжүүлэх төсөл, арга хэмжээний үндэслэл
тооцоог Төсвийн ерөнхийлөн захирагч бэлтгэж, жилийн төсвийн хамт ирүүлэх
бөгөөд уг жагсаалтыг УИХ төсвийн тухай хуульд тусган батална. /Төсвийн тухай
хуулийн 33.2.7, Концессийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн 10.1 дэх
хэсэг/
-Концессийн гэрээгээр хэрэгжүүлэх төсөл, нь эдийн засгийн хувьд үр ашигтай нь
ТЭЗҮ-ээр нотлогдсон байна. /Төсвийн тухай хуулийн 30.2.3 дахь заалт/
-Орон нутгийн өмчийн концессийн зүйлийн жагсаалтыг аймаг, нийслэлийн Засаг
дарга бэлтгэх бөгөөд жагсаалтыг Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал хэлэлцэж батална.
/Концессийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн 7.1, 7.2 дахь хэсэг/
-Төсвийн санхүүжилтийн дутууг нөхөх, төсвөөс төлөх төлбөрийг хойшлуулах
зорилгоор төр ба хувийн хэвшлийн түншлэлийг хэрэгжүүлэхийг хориглоно. /Төсвийн
тухай хуулийн 30.3 дахь заалт/
11
УИХ, Засгийн газраас төсвөөс дараа төлөгдөх
нөхцлөөр хэрэгжүүлэхээр баталсан төслийн жагсаалт
Өөрийн хөрөнгөөр гүйцэтгэн дараа төлөгдөх
УИХ-ын 2008-5-23-ны өдрийн 47-р
Авто зам-33,
нөхцөлтэйгээр барих авто зам, эрчим хүчний барилга
тогтоол
Эрчим хүч-13
байгууламжийн жагсаалт батлах тухай
УИХ-ын 2010-1-14-ны өдрийн 5-р
тогтоол
ЗГ-ын 2010-4-28-ны өдрийн 198-р
тогтоол
1,002,605.0
Өөрийн хөрөнгөөр гүйцэтгэн дараа төлөгдөх
нөхцөлтэйгээр "УБ хотын Нарантуул худалдааны
төвийн баруун урд уулзвар болон төмөр зам дээгүүр
гүүрэн гарц төсөл"-ийн тухай
Гүүр-1
Концессийн зүйлийн жагсаалт батлах тухай
Орон сууц, барилга-46,
Авто зам-47,
Төмөр зам-2,
АҮ-ийн парк-1,
Эрчим хүч-16,
10,800,000.0
Боловсрол-3,
Эрүүл мэнд-3,
Байгаль орчин-1,
Мэдээлэл-2
Шинэ бүтээн байгуулалт дунд хугацааны зорилтот
ЗГ-ын 2010-12-29-ны өдрийн 343-р
хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөр
тогтоол
батлах тухай
Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2012 онд хэрэгжүүлэх
2012 оны төсвийн тухай хууль
төсөл, арга хэмжээ, барилга байгууламжийн жагсаалт
/Хуулийн хавсралт/
Шууд гэрээ байгуулан гүйцэтгүүлэх авто замын
барилгын ажлын жагсаалт батлах тухай
ЗГ-ын 2011-4-28-ны өдрийн 105-р
тогтоол
Шууд гэрээ байгуулан гүйцэтгүүлэх авто замын
зургийн ажлын жагсаалт батлах тухай
НИЙТ ДҮН
24,500.0
Барилга-2,
Боловсрол-1
Авто зам-9,
Эрчим хүч-1
Авто зам-27
Замын зураг-41
551,976.8
160,000.0
713,300.0
13,395.6
13,265,777.4
12
Орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр бие даан
хэрэгжүүлэх чиг, үүргийг тогтоосон.
Нийслэлийн төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалт:
-Хот төлөвлөлт, барилгажуулалт, шинээр дэд бүтэц бий болгох;
-Нийслэлийн өмчийн барилга байгууламжийн их засвар, шинээр өмч бий болгох;
-Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх;
-Усан хангамж, бохир ус, цэвэрлэх байгууламж бий болгох;
-Орон сууц, нийтийн аж ахуйн үйлчилгээ;
-Үерийн хамгаалалт;
-Нийслэлийн доторхи томоохон авто зам, гүүр, тэдгээрийн гэрэлтүүлэг, гэрлэн
дохио болон бусад холбогдох байгууламжуудийг бий болгох;
-Нийслэлийн нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хийгдэх том хэмжээний тохижилт,
нийтийн эзэмшлийн ахуйн үйлчилгээ, нийтийн ариун цэвэр, гудамж талбайн
гэрэлтүүлэг;
-Нийслэлийн доторхи өндөр хүчдэлийн болон цахилгааны шугам, дэд өртөөний
ашиглалт, засвар үйлчилгээ;
13
Орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр бие даан
хэрэгжүүлэх чиг, үүргийг тогтоосон.
Аймгийн төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалт:
-Хот төлөвлөлт, барилгажуулалт, шинээр дэд бүтэц бий болгох;
-Орон нутгийн өмчийн барилга байгууламжийн их засвар, шинээр өмч бий болгох;
-Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх;
-Малжуулах;
-Усан хангамж, бохир ус, цэвэрлэх байгууламж бий болгох;
-Орон сууц, нийтийн аж ахуйн үйлчилгээ;
-Үерийн хамгаалалт;
-Аймгийн доторхи болон сум хоорондын авто зам, гүүр, тэдгээрийн гэрэлтүүлэг,
гэрлэн дохио болон бусад холбогдох байгууламжуудийг бий болгох;
-Аймгийн нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хийгдэх том хэмжээний тохижилт, нийтийн
эзэмшлийн ахуйн үйлчилгээ, нийтийн ариун цэвэр, гудамж талбайн гэрэлтүүлэг;
-Аймгийн доторхи өндөр хүчдэлийн болон цахилгааны шугам, дэд өртөөний
ашиглалт, засвар үйлчилгээ;
14
Орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр бие даан
хэрэгжүүлэх чиг, үүргийг тогтоосон.
Дүүргийн төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалт:
-Дүүргийн нутаг дэвсгэр дэх нийтийн эзэмшлийн аж ахуйн үйлчилгээ, нийтийн
ариун цэвэр, гудамж талбайн гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ;
-Эрчимжсэн мал аж ахуйг хөгжүүлэх;
-Дүүргийн доторхи нийтийн эзэмшлийн гэрэлтүүлгийн засвар;
-Дүүргийн тохижилт, цэцэрлэгжүүлэлт явган зам, амралт болон хүүхдийн
тоглоомын талбай тохижуулах;
Сумын төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалт:
-Сумын нутаг дэвсгэр дэх нийтийн эзэмшлийн аж ахуйн үйлчилгээ, нийтийн ариун
цэвэр, гудамж талбайн гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ;
-Малжуулах
-Сумын нутаг дэвсгэрийн байгаль орчныг хамгаалах;
-Дүүргийн доторхи нийтийн эзэмшлийн гэрэлтүүлгийн засвар;
-Сумын тохижилт, мод ургамал цэцэрлэгжүүлэлт, явган зам, амралт болон
хүүхдийн тоглоомын талбай тохижуулах;
15
Хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх
хугацаа хангалттай урт болсон.
1
2
3
4
Гүйцэтгэгчийг сонгон
шалгаруулах үйл
ажиллагаа
5
6
7
8
9
Барилга угсралтын
үндсэн ажиллагаа
10
11
12
Сул зогсолт
/тайлан тооцоо гаргах,
гүйцэтгэл хянагдах/
Санхүүжилт
111/2 12
Хуулийн 7.5
дахь заалт
1
2
3
1
2
3
Хөрөнгө оруулалтыг хэрэгжүүлэх хугацаа
Санхүүжилт
16
Хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх
хугацаа хангалттай урт болсон.
“Төсвийн захирагч нь энэ хуулийн 43.1.2-т заасан төсвийг дараагийн төсвийн жилийн 3
дугаар сарын 31-ний өдөр хүртэлх хугацаанд зарцуулах эрхтэй” /Хуулийн 43.4 дэх заалт/
43.1.2.төсөл, арга хэмжээний онцлогоос шалтгаалан түүнийг хэрэгжүүлэх мөчлөг нь
төсвийн жилээс зөрүүтэй хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний төсөв;
Сангийн сайдын 2012 оны 01 сарын 31-ний өдрийн “Журамд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай”
28 тоот тушаал:
1.
2.
3.
4.
/Журмын 3.26 дахь заалт/ Төсвийн тухайн жилд нь тендер нь зарлагдсан, гэрээ нь
байгуулагдан үр дүн нь гарсан, гэрээ нь байгуулж, ажил нь эхэлсэн буюу эхлээгүй, тендер
зарлагдсан боловч гэрээ нь байгуулагдаагүй байгаа, тендер нь зарласан боловч захиалагчаас
үл хамаарах шалтгааны улмаас тухайн тендер шалгаруулалт хүчингүй болсон төсөл, арга
хэмжээ, түүнчлэн, он дамжин хэрэгжих төсөл, арга хэмжээ, барилга байгууламжийн
санхүүжилтийг төсвийн дараа жилийн 3 дугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл санхүүжүүлж
болно.
/Журмын 3.27 дахь заалт/ Энэхүү журмын 3.26-д зааснаас бусад зааснаас бусад төсөл, арга
хэмжээ,
барилга
байгууламжийн
санхүүжилтийг
төсвийн
жил
дамжуулан
санхүүжүүлэхгүй.
/Журмын 3.28 дахь заалт/ Энэ журмын 3.26, 3.27 дахь хэсэгт заасан санхүүжилтийг “урьд
оны хөрөнгө оруулалт” гэсэн ангилалд оруулж зарцуулна.
/Журмын 3.26 дахь заалт/ Төрийн сан дахь хөрөнгө оруулалтын төсвийн дансны үлдэгдэл
дараа оны 3 дугаар сарын 31-ний байдлаар “Тэг” үлдэгдэлтэй болсон байх бөгөөд энэ нь
17
барьцаа хөрөнгөнд хамаарахгүй.
Хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөнд зохицуулалт
хийх боломжтой болсон.
он
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
ХөрөнАнх
гийн эх батлагд- 1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар
үүсвэр
сан
Улсын
59.9
төсөв
0.8
2.9
4.6
9.6
12.5
20.7
26.4
хувь
Улсын
төсөв
хувь
Улсын
төсөв
МУХСан
Дүн
100
10-р
сар
11-р
сар
12-р
сар
28.7
33.2
59.3
-
-
1.3
4.8
7.7
16
20.9
34.6
44.1
47.9
55.4
99.0
0.5
3
6.9
9.8
17.4
28.2
37.3
44
51.1
68
78.9
133.3
100
0.4
2.2
5
7.1
12.7
20.5
27.1
32
37.2
49.5
57.4
96.9
222
186.4
408.4
1.6
0
1.6
2.8
0
2.8
7.1
2.5
9.6
11.3
5.9
17.2
17.5
31.3
48.8
26.7
32.9
59.6
38.5
43.2
81.7
52.8
51.7
104.5
65.4
70.2
135.6
89.8
98.7
188.5
110.8
111
221.8
204.5
161.8
366.3
137.5
хувь
Улсын
төсөв
МУХСан
Дүн
100
0.4
0.7
2.4
4.2
11.9
14.6
20
25.6
33.2
46.2
54.3
89.7
336.2
235.1
571.3
0.7
0
0.7
7.3
1.2
8.5
16.9
5.2
22.1
32.5
12.3
44.8
48.6
15.5
64.1
93
34.7
127.7
114.6
51
165.7
135.1
59.7
194.8
155.7
71.4
227.1
169.2
106.3
275.5
186.6
159.8
346.4
211.7
252.3
464
хувь
төсөв
МУХСан
дүн
100
241.7
122.3
364
0.1
9.2
0
9.2
1.5
12.1
1.6
13.7
3.9
19.3
2
21.3
7.8
25.6
8.7
34.3
11.2
40.4
20.2
60.6
22.4
63.4
31.3
94.7
29
95.9
48.5
144.4
34.1
110.6
66.6
177.2
39.8
138.5
78.8
217.3
53.8
159.2
93.4
252.6
66.8
178.1
108.4
286.5
89.4
215.1
160.7
375.8
хувь
төсөв
100
530.9
2.5
9.5
3.8
20.7
5.9
36.5
9.4
76.2
16.6
118.9
26
149.4
34.3
181.5
42.1
223.6
51.6
283
60
331.3
68
353.9
89.2
473.2
хувь
төсөв
100
627.7
2.1
8.9
4.6
21.3
8.2
60.9
17
100.3
26.6
159.3
33.4
182.4
34.2
266.3
42.1
311.2
53.3
354.6
62.4
379.3
66.7
555.4
89.1
930.5
хувь
100
1.4
3.4
9.7
16
25.4
29.1
42.4
49.6
56.5
60.4
59.5
18
99.7
Хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөнд зохицуулалт
хийх боломжтой болсон.
Засгийн газрын бүрэн эрх:
“Тухайн жилийн төсвийн хуулиар батлагдсан төсөл, арга хэмжээний жагсаалтад шинэ
арга хэмжээ нэмж тусгахгүйгээр, тэдгээрийн гүйцэтгэлийн явц байдалтай уялдуулан
төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн багцын дүнд багтаан хөрөнгийн зохицуулалт
хийх” /Хуулийн 10.1.14 дэх заалт/
Аймаг, нийслэл, сум дүүргийн Засаг дарга Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын баталсан
орон нутгийн төсөвт зохицуулалт хийх эрх нь зөвхөн төсвийн тодотголын санал
боловсруулах чиг үүргээр тодорхойлогдоно.
-Батлагдсан хөрөнгийг бүрэн ашиглах;
-Тодорхой шалтгааны улмаас хэрэгжих боломжгүй, эсхүл төлөвлөгөөний дагуу
хийгдээгүй ажилд төсөвлөгдсөн хөрөнгийг “үхүүлэхгүй” байх;
-Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн багцад “суларсан”, ашиглаж чадаагүй хөрөнгийг
гүйцэтгэл илүү гарсан төсөл, арга хэмжээнд шилжүүлэх, ингэснээр уг төслийн
хэрэгжилтийг түргэтгэж, дараа оны төсвийн ачааллыг хөнгөлөх;
19
Төсөвт өртгийг өөрчлөх боломж
хязгаарлагдмал болсон.
2011 оны төсвийн тодотголоор:
Боловсрол, соёлын 49 барилгын төсөвт өртөг 16.1 тэрбум төгрөгөөр;
Эрчим хүч, түлшний салбарын 14 барилгын төсөвт өртөг 9.9 тэрбум төгрөгөөр;
Эрүүл мэндийн салбарын 17 барилгын төсөвт өртөг 6.3 тэрбум төгрөгөөр тус тус
нэмэгдэж батлагдсан.
“Үйлдвэрлэлийн түүхий эдийн үнийн индекс батлагдсан төсөвт тооцсон
хэмжээнээс 2 дахин өссөн тохиолдолд түүнийг тухайн жилийн төсвийн тодотголд
тусган өөрчилнө” /Хуулийн 29.7 дахь заалт/
“Гүйцэтгэгч байгууллагын буруутай үйл ажиллагаанаас хамаарч энэ хуулийн 29.7
заасан нөхцөл байдал үүссэн нь хөрөнгө оруулалтын төсөвт өртгийг өөрчлөх
үндэслэл болохгүй. ” /Хуулийн 29.8 дахь заалт/
Үйлдвэрлэлийн үнийн индексийг Үндэсний статистикийн хороо тооцоолох бөгөөд
түүнд барилгын төсөвт өртгийн шууд зардал болох материал, механизм, тээвэр,
цалингийн зардлыг хамруулан авч үзнэ.
20
Гүйцэтгэлийн тайлагналт
• Хөрөнгө оруулалтын арга хэмжээ хэрэгжиж дууссаны дараа хөрөнгө
оруулалтын үр дүнгийн талаарх тайланг Санхүү, төсвийн асуудал
эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ. /Хуулийн
14.2.9 дэх заалт/
• ТЕЗ өөрийн эрхлэх асуудлын хүрээний агентлаг, төсвийн бусад
байгууллага, Засгийн газрын тусгай сан, гадаадын зээл тусламжаар
хэрэгжсэн төслийн тайлан бүхий хагас болон жилийн эцсийн тайланг
нэгтгэн Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв
байгууллагад хүргүүлнэ. /Хуулийн 14.2.7 дэх заалт/
• Хөрөнгө оруулалтын арга хэмжээний хэрэгжилтийг төсвийн
гүйцэтгэлийн явцад хянаж, Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн
захиргааны төв байгууллагад улирал бүр тайлагнана. /Хуулийн 14.2.8
дэх заалт/
21
Төсвийн хөрөнгө оруулалт төр, орон
нутгийн өмчлөлийн зүйл болно.
• Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуульд нэмэлт,
өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 2,3 дахь
хэсэг:
“Төсвийн хөрөнгө оруулалтаар бий болсон хөрөнгө нь төрийн болон орон
нутгийн өмч байна. Төсөвт авсан зээл, хандив, дэмжлэг, тусламжаар бий
болсон хөрөнгө үүнд нэгэн адил хамаарна”
“Төрийн болон орон нутгийн өмчит бус этгээдтэй хамтарч хөрөнгө оруулсан
бол төсвөөс санхүүжүүлсэн хувь хөрөнгийн хэмжээгээр төрийн болон орон
нутгийн өмчид хамааруулна”
22
Хариуцлага
I. Дараах заалтуудыг зөрчвөл төрийн албанд 10 жилийн хугацаанд эргэж орох
эрхгүйгээр ажлаас халах сахилгын шийтгэл оногдуулна. Үүнд: /Хуулийн 70.3
дахь заалт/:
А/ Хуулийн 6 дугаар зүйл:
-Санхүүгийн аливаа үйл ажиллагааг НББОУ-ын болон үндэсний стандартын дагуу, цаг
хугацаанд нь, үнэн зөв, үндэсний мөнгөн тэмдэгтээр илэрхийлэн бүртгэж, тайлагнах;
-Хуульд өөрөөр заагаагүй бол бараа нийлүүлэх, ажил гүйцэтгэх, үйлчилгээ үзүүлэх
этгээдийг чөлөөт өрсөлдөөн, нээлттэй сонгон шалгаруулалтын аргаар сонгох;
-Төсвийн захирагч нь төсвийн асуудлаа өөрийн харъяалах дээд шатны төсвийн
захирагчаар дамжуулан шийдвэрлүүлдэг байх;
-Төсвийн захиарагч нь өөрийн эрх үүргээ доод шатны төсвийн захирагчид шилжүүлж
болох боловч энэ нь түүнийг хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй;
-Тухайн шатны төсвөөс санхүүжүүлэхээр хуулиар тогтоосон чиг үүргийг зөвхөн тухайн
шатны төсвийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлэх;
23
Хариуцлага
Б/ Хуулийн 24.4 дүгээр зүйл:
-Төсвийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах ажиллагаа хууль
тогтоомжийн дагуу зохион байгуулагдаагүй бол төсвөөс санхүүжилт гаргахыг
хориглоно.
•
•
•
•
•
•
•
•
Тухайлбал:
Худалдан авах ажиллагааны журмыг буруу хэрэглэсэн.
Гүйцэтгүүлэх ажил, үйлчилгээ нь хуулиар тодорхойлогдсон ажил, үйлчилгээний нэр
томъёоноос зөрүүтэй.
Хуулинд заасан босго үнээс дээш өртөгтэй бараа, ажил, үйлчилгээг худалдан авахдаа
зохих байгууллагын зөвшөөрөл аваагүй.
Хуулинд заасан төсөвт өртгөөс илүү өртгөөр гэрээ байгуулсан.
Тусгай зөвшөөрөл шаардах ажил, үйлчилгээг зөвшөөрөлгүй этгээдээр гүйцэтгүүлэхээр
гэрээ байгуулсан.
Тендер хүчинтэй байх хугацаа өнгөрсөний дараа гэрээ байгуулсан.
Санхүүжилтийн эх үүсвэр нь батлагдахаас өмнө худалдан авах ажиллагааг эхлүүлсэн.
Хуульд заасан бусад үндэслэл.
24
Хариуцлага
II. Дараах заалтуудыг зөрчвөл нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг
таваас арав дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
Үүнд: /Хуулийн 70.4.2 дахь заалт/:
А/ Хуулийн 14.2.7 дахь заалт:
ТЕЗ өөрийн эрхлэх асуудлын хүрээний агентлаг, төсвийн бусад байгууллага, Засгийн газрын тусгай
сан, гадаадын зээл тусламжаар хэрэгжсэн төслийн тайлан бүхий хагас болон жилийн эцсийн
тайланг нэгтгэн Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ.
Б/ Хуулийн 14.2.8 дахь заалт:
Хөрөнгө оруулалтын арга хэмжээний хэрэгжилтийг төсвийн гүйцэтгэлийн явцад хянаж, Санхүү,
төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад улирал бүр тайлагнана.
В/ Хуулийн 16.5.7 дахь заалт:
Байгууллагын санхүүгийн болон төсвийн гүйцэтгэлитйн мэдээ, тайлан, үр дүнгийн гэрээний
биелэлтийг үнэн зөв гаргах, тогтоосон хугацаанд тайлагнах;
Г/ Хуулийн 28.6 дахь заалт:
ХБТАЭТЗТБайгууллага энэ хуулийн 28.3.2, 28.3.3-т заасан эдийн засгийн үр ашиг, нийгмийн ач
холбогдлыг харгалзан үзэхэд үр дүнтэй болох нь урьдчилсан судалгаагаар тогтоогдсон нөхцөлд зураг
төсөв, ТЭЗҮ-ийн тооцоо хийнэ.
Д/ Хуулийн 29.6 дахь заалт:
Нийт төсөвт өртөг нь 30.0 тэрбум төгрөгнөөс бага өртөгтэй хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга
хэмжээний ТЭЗҮ-ийн тооцоо судалгааг тухайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага
хариуцан хийх бөгөөд төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага нь энэ хуулийн
28.6-д заасны дагуу тухайн хөрөнгө оруулальтын төслийн үр дүнтэй болохыг тогтоосон нөхцөлд
төсөвт тусгана.
25
Хариуцлага
III. Дараах заалтуудыг зөрчвөл нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг
арваас арван тав дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.
Үүнд: /Хуулийн 70.4.6 дахь заалт/:
А/ Хуулийн 14.2.7 дахь заалт:
Төсвийн санхүүжилтийн дутагдлыг нөхөх зорилгоор төр ба хувийн хэвшлийн түншлэлийг
хэрэгжүүлэхийг хориглоно.
Б/ Хуулийн 41.2 дахь заалт:
Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр худалдан авах бараа, үйлчилгээний гүйцэтгэлийн
санхүүжилтийг бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах ажиллагааны гэрээ, төлбөрийн хуваарийг
үндэслэн санхүүлэх;
В/ Хуулийн 43 дугаар зүйл:
43.1
Тухайн төсвийн жилд ашиглагдаагүй төсвийн дараах үлдэгдлийг төсвийн дараагийн жилд
үргэлжүүлэн зарцуулж болно:
43.1.2 Төсөл, арга хэмжээний онцлогоос шалтгаалан түүнийг хэрэгжүүлэх мөчлөг нь төсвийн
жилээс зөрүүтэй хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний төсөв;
43.4 Төсвийн захирагч нь энэ хуулийн 43.1.2-т заасан төсвийг дараагийн төсвийн жилийн 3
дугаар сарын 31-ний өдөр хүртэлх хугацаанд зарцуулах эрхтэй.
43.5 Төсвийн захирагч нь энэ хуулийн 43.1, 43.1.5-д зааснаас бусад төсвийг 2 төсвийн жил
дамжуулан зарцуулахгүй.
43.6 Төсөв зарцуулах эрхийг дараагийн төсвийн жилд шилжүүлсэн нь батлагдсан төсвөөр
хэрэгжүүлэх хөтөлбөр, арга хэмжээний тухайн жилд хүрэх үр дүнгийн зорилтот түвшинг
бууруулах үндэслэл болохгүй.
26
27