Transcript Publiczne prawo konkurencji

Publiczne prawo konkurencji
Dr Małgorzata Ganczar
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
Wraz z uzyskaniem przez Polskę statusu państwa członkowskiego Unii Europejskiej zmienił
się zakres kompetencji polskiego organu ochrony konkurencji i konsumentów.
Zgodnie bowiem z art. 3 rozporządzenia nr 1/2003, jeżeli organy ochrony konkurencji
państw członkowskich stosują krajowe przepisy o ochronie konkurencji do porozumień w
rozumieniu art. 101 TFUE lub praktyk jednostronnych w rozumieniu art. 102 TFUE, które
mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi w rozumieniu przepisów
Traktatu, na organach tych spoczywa obowiązek stosowania przepisów Traktatu do takich
naruszeń konkurencji.
Tym samym także i Prezes UOKiK, jako krajowy organ ochrony konkurencji,
uzyskał uprawnienie (i obowiązek) stosowania art. 101 i 102 TFUE do praktyk
ograniczających konkurencję, które, mając wymiar wspólnotowy, wywierają
lub mogą wywierać skutki na polskim rynku.
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
O tym, czy do danej praktyki ograniczającej konkurencję stosowane są
wyłącznie przepisy prawa krajowego (przepisy Ustawy), czy również
przepisy prawa UE (art. 101 lub 102 TFUE) decyduje to, czy dana praktyka
"wywiera wpływ na handel między państwami członkowskimi". Jeżeli
wpływ taki można wykazać, wówczas zachowania przedsiębiorców powinny być
oceniane przez organ antymonopolowy równolegle na podstawie przepisów prawa
unijnego oraz na podstawie przepisów prawa krajowego. Jeżeli wpływu takiego nie
można wykazać, stosowane są wyłącznie przepisy polskiej Ustawy.
Oznacza to, że w zależności od stanu faktycznego sprawy decyzja polskiego organu
antymonopolowego może być oparta albo na przepisach prawa UE oraz przepisach
prawa polskiego, albo wyłącznie na przepisach prawa polskiego. Prezes Urzędu nie ma
natomiast możliwości wydania decyzji wyłącznie w oparciu o przepisy prawa Unii
Europejskiej.
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
Przepisy Ustawy (czy też szerzej: przepisy polskiego prawa
antymonopolowego) mają charakter autonomiczny
względem przepisów prawa wspólnotowego (stanowią one
odrębny system przepisów prawa). Przepisy te nie są w
szczególności objęte procesem harmonizacji. W konsekwencji,
ponieważ unijne prawo konkurencji może realizować inne cele
niż krajowe prawo antymonopolowe, dopuszczalna jest także
odmienna interpretacja nawet i identycznie brzmiących
przepisów, co teoretycznie mogłoby oznaczać ich różne
zastosowanie do takich samych lub zbliżonych stanów
faktycznych.
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
Autonomia przepisów prawa krajowego wymagała wypracowania zasad rozstrzygania kolizji
pomiędzy przepisami prawa krajowego i przepisami prawa wspólnotowego. Zasady te zawarte
zostały w przepisach rozporządzenia nr 1/2003.
W art. 3 ust. 2 tego rozporządzenia zawarto tzw. regułę konwergencji. Zgodnie z tym
przepisem, stosowanie prawa krajowego nie może doprowadzić do zakazania porozumienia
dopuszczalnego w świetle unijnego prawa konkurencji.
Również orzeczenia wydane przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 102 TFUE (sprawy
dotyczące nadużywania pozycji dominującej) powinny być zbieżne z rozstrzygnięciami
podejmowanymi przez organy UE. W zakresie, w jakim orzeczenie to zapada w oparciu o art. 9
Ustawy, może być ono jednak bardziej restrykcyjne niż orzeczenia w sprawach dotyczących
naruszenia art. 102 TFUE.
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
Należy przyjąć, że naruszenie obowiązku
stosowania przepisów prawa UE do
praktyki ograniczającej konkurencję, która
ma wymiar wspólnotowy, skutkować musi
nieważnością decyzji Prezesa UOKiK.
Decyzja taka w sposób rażący narusza bowiem
prawo (w szczególności jest sprzeczna z art. 3
rozporządzenia nr 1/2003), powinna być zatem
uchylona przez sąd w toku procedury odwoławczej.
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
Art. 10
ustawy
• decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję
i nakazującą zaniechanie jej stosowania
Art. 11
ustawy
• decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję
i stwierdzająca zaniechanie jej stosowania
Art. 12
ustawy
• decyzja akceptująca zobowiązania przedsiębiorcy do
podjęcia lub zaniechania określonych działań
zmierzających do zapobieżenia praktykom ograniczającym
konkurencję
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
art. 83 Ustawy
w zw. z art. 105
k.p.a.
• decyzja o umorzeniu postępowania w przypadku
niestwierdzenia praktyki ograniczającej konkurencję
art. 75 ust. 1 pkt
3 Ustawy
• postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na
przejęcie sprawy przez Komisję Europejską
art. 75 ust. 2
Ustawy
• postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na
rozstrzygnięcie sprawy przez właściwy organ ochrony
konkurencji państwa członkowskiego Unii Europejskiej
Decyzje w sprawie praktyk ograniczających konkurencję
Postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję może zakończyć się
wydaniem merytorycznego rozstrzygnięcia (w postaci decyzji administracyjnej) w trzech
zasadniczych przypadkach: kiedy organ stwierdzi naruszenie przepisów Ustawy
(względnie Ustawy i TFUE) oraz - w zależności od stanu faktycznego - nakaże zaniechanie
praktyki albo stwierdzi jej zaniechanie przez podmioty, które się jej dopuściły. Trzecim
możliwym rozstrzygnięciem jest wydanie tzw. decyzji zobowiązującej - w tym przypadku
istnienie praktyki jest jedynie uprawdopodobnione, organ antymonopolowy akceptuje
zobowiązania przedsiębiorcy, które zapewnić mają stan zgodny z prawem.
W pozostałych przypadkach następuje umorzenie postępowania przez organ
antymonopolowy. Umorzenie to może mieć formę decyzji wydanej na podstawie art. 83
Ustawy w zw. z art. 105 k.p.a. (w sytuacji, w której Prezes UOKiK nie stwierdzi
stosowania praktyk ograniczających konkurencję) albo postanowienia wydanego w
przypadkach przewidzianych w art. 75 Ustawy.