Transcript jalase24

‫به نام خدا‬
‫جلسه بيست وچهارم‬
‫‪‬چگونگي انجام يک گسست صحيح در سنتز به روش گسستن‬
‫‪ ‬سنتز تركيبات كايرال‬
‫‪ ‬فزوني انانتيومري‬
:‫گسست‬
Cl
HO
N
N
FGI
O
C-N
O
O
H
N
+
1, 2-dix
O
O
O
O
Ester
NH2
O
+
OH
O
C-N
H
N
OH
OH
1, 2-dix
O
:‫سنتز‬
NH2
O
OH
H
N
, H2O
OH Selective
OH
OH
O
N
O
OH
OH
Excess
O
O
H+
(Esterification)
HO
(TM)
POCl3
N
O
O
:‫گسست‬
O
-Unsaturated
O
O
O
C-C
O
+
OH
FGI
C-C
O
MgBr
H
1 3-dix
FGI
OH
FGI
CH3MgBr
+
FGI
O
FGI
H
FGI
O
C-C
+
+
CH3MgBr
CH3Br
CH2O
OH
Br
FGI
FGI
CH3OH
FGI
OH
CH4
:‫سنتز‬
CH4
Br2
CH3Br
h
OH
CH3OH
Mg
Ether (dry)
PCC
1) CH2O
CH3MgBr
O
PCC
OH
H 2) H O
2
OH
2) H2O
1) CH3MgBr
O
O
1) CH2O
[O]
PBr3
+
2) H
O
Br
O
O
O
[O]
Base
O
OH
1)
2) H2O
Base
O
O
OH
H+ Heat
- H2O
(TM)
H
MgBr
Mg
Ether (dry)
:‫مثال‬
:‫گسست‬
N
C -N
NH2
O
O
1 1 -dix
O
NH2
C - O
CH3
NO2
FG I
OH
OH
:‫سنتز‬
NO2
OH
(C H 3 C O ) 2 O
NO2
O
O
Zn
CH3
HCl
NH2
O
O

CH3
- H 2O
(T M )
:‫گسست‬
O
OH
O
MeO
O
MeO
Aldol
HO
Bu
+ H
HO
b-Hydroxy carbonyl
FGI
O
MeO
HO
O
MeO
O
H
+
HO
a,b-Unsaturated
Rimer-Timann
MeO
HO
:‫سنتز‬
HCCl3
Base
CCl3
- Cl
MeO
CCl2
Then H2O
HO
Bu
H
Base
MeO
MeO
H
Base
HO
OH O
O
HO
MeO
H2 , Raney Ni
selective
HO
MeO
HO
H+
- H2O
O
O
O
(TM)
O
‫سنتز تركيبات كايرال از اهميت فوق العاده اي در بيوشيمي‪ ،‬شيمي دارويي و ‪ ...‬برخوردار مي‬
‫باشد‬
‫طبقه بندي خاصي براي طراحي يك سنتز‬
‫نامتقارن وجود ندارد‪.‬‬
‫دسته اول ‪ :‬واكنش هايي هستند كه براي القاي كايراليته در‬
‫فرآورده به كاتاليزگر نياز دارند‬
‫دسته دوم ‪ :‬واکنش هايي مي باشند كه نيازي به كاتاليزگر‬
‫كايرال ندارند‬
‫كاتاليزگرهاي به کار رفته در سنتز نامتقارن مي توانند كاتاليزگرهاي آنزيمي يا كاتاليزگرهاي غير‬
‫آنزيمي باشند‪.‬‬
‫آنزيم هاي فراواني براي هدايت فضاشيمي فرآورده و القاي كايراليته شناخته شده اند‬
‫اين آنزيم ها توانايي انجام واكنش هاي اكسايش‪ ،‬كاهش‪ ،‬آمين دارشدن كاهشي‪ ،‬افزايش‬
‫آمونياك و ‪ ...‬را دارند‪.‬‬
:‫واكنش زير دو نمونه از واكنش هاي اكسايش و کاهش با استفاده از كاتاليزگرهاي آنزيمي را نشان مي دهد‬
(S )
O xid atio n :
(S )
P . o le o v o ra n s
R
O
R
O2
O
R
O
O
N
OH H
M e to p ro lo l 9 8 % e e
R = C H 3O C H 2C H 2
R e d u ctio n :
O
B a rk e rs y e a s t
O
O xo iso p h o ro n e
H2
O
V a rio u s ro u te s to c a ro te n o id s a n d
o th e r te rp e n o id c o m p o u n d s
O
(R ) 8 0 % e e
:‫ نمونه هاي ديگري از سنتزهاي نامتقارن با استفاده از كاتاليزگرهاي كايرال مي باشند‬،‫واكنشهاي زير‬
T i(O i P r) 4
T i(O iP r) 4
t-B u O O H
R
2
O
C
C H 2O H
C
R
R3
1
R2
C H 2 C l2
C
(+ )-D ie th y l T a rtra te
t-B u O O H
C H 2O H
C
R1
R3
R2
C H 2 C l2
C H 2O H
C
(-)-D ie th y l T a rtra te
R
3
C
1
O R
a Sharpless - Katsuki Catalyst
Cl
O
Cl
H 3C O
C H 3C l / P hC H 3/ N aO H
Cl
O
Cl
H
H
HO
H
H
H 3C O
N
CF3
Br
92% ee
C a ta ly s t
O
Ph
R -(+ ) 57 % e.e.
O
Ph
N
N
Mn
O O
t-B u
1R  2S -(+ ) 78 % e.e.
O
1R  2S -(-) 5 9% e .e.
O
t-B u
(+ ) 6 7 % e .e .
‫براي انجام يک سنتز نامتقارن بدون استفاده از کاتاليزگر کايرال سه روش وجود دارد كه‬
‫عبارتند از‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫تعداد زيادي از واکنش دهنده ها و واکنشگرهاي ناکايرال وجود دارند که با يکديگر واکنش داده و‬
‫مراکز کايرال ايجاد مي کنند‪.‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C 2H 5‬‬
‫‪Cl‬‬
‫‪Cl‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪(± ) 2 - C h lo ro b u ta n e‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C 2H 5‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C 2H 5 Cl‬‬
‫‪Cl‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C‬‬
‫‪C‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪+‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C 2H 5‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪1 - B u te n e‬‬
‫با استفاده واکنش دهنده ها و واکنشگرهاي كايرال ميتوان به فرآورده هاي كايرال دست يافت‪ .‬در اين‬
‫حالت‪ ،‬انجام واكنش از يك طرف مولكول ممكن و از طرف ديگر آن امکان پذير نيست‪.‬‬
‫هرچه اختالف بين دو سطح مولكول بيشتر باشد‪ ،‬فزوني انانتيومري )‪(ee‬بيشتر است‪ .‬در واقع‪ ،‬در مسير‬
‫واکنش از مولکول هايي کايرال استفاده ميشود که خود بخشي از مولکول هدف شده و در مسير واکنش‪ ،‬القاي‬
‫کايراليته مي کنند‪ .‬واکنش زير‪ ،‬نمونه اي از اين دسته واکنش ها مي باشد‪:‬‬
‫‪NH2‬‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪COOEt‬‬
‫‪Ph‬‬
‫‪H‬‬
‫‪N‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C‬‬
‫‪N‬‬
‫‪H‬‬
‫‪O‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H O 2C‬‬
‫‪O‬‬
‫‪H O 2C‬‬
‫‪O‬‬
‫‪H 3C‬‬
‫‪H‬‬
‫‪Cl‬‬
‫‪H 2N‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Cl‬‬
‫‪C O 2H‬‬
‫‪HN‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪O‬‬
‫‪Ph‬‬
‫‪Ph‬‬
‫‪N‬‬
‫‪C O 2H‬‬
‫‪O H‬‬
‫‪N‬‬
‫‪C‬‬
‫‪E tO O C‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H2‬‬
‫‪N‬‬
‫‪Reney N i‬‬
‫‪C O 2H‬‬
‫‪O H‬‬
‫‪C‬‬
‫‪N‬‬
‫‪H‬‬
‫‪E tO O C‬‬
‫‪H‬‬
‫در اين روش واکنش دهنده ي ناكايرال را با يك انانتيومر خالص تركيب ميكنند‪ .‬پس از انجام واکنش‪ ،‬گروه كمك‬
‫دهنده ي كايرال را از مولكول حذف مي کنند‪.‬‬
‫اگر گروه محافظت كننده كايرال باشد با قرار دادن آن روي مولكول‪ ،‬واکنش دهنده به طور موقت كايرال مي شود و‬
‫در واكنش هاي بعدي به عنوان واکنش دهنده كايرال عمل مي كند‪.‬‬
‫‪O Li‬‬
‫‪C H 2O H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪CH2‬‬
‫‪O Li‬‬
‫‪2 LD A‬‬
‫‪N C‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪C H 2C H 3‬‬
‫‪C‬‬
‫‪C H 2O H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪(C 2 H 5 C O ) 2 O‬‬
‫‪N C‬‬
‫‪1) LiA lH 4‬‬
‫‪NH‬‬
‫‪T he ch aira l aux ilary‬‬
‫‪C H 3C H 2I‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪C H 2O H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪C H 2C H 3‬‬
‫‪N C‬‬
‫‪O‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H y d ro lys is‬‬
‫‪C h a ira l‬‬
‫‪a u x ilia ry‬‬
‫‪re m o v e d‬‬
‫‪NH‬‬
‫‪2) H y dro lysis‬‬
‫‪O‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪COOH‬‬
‫‪H‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪H‬‬
‫‪HOOC‬‬
‫‪C H 2C H 3‬‬
‫)‪2 R - M e th y lb u ta n o ic a c id (8 4 % e .e .‬‬
‫‪S - (-)-P ro lin e‬‬
‫واكنننش زيننر بننراي تهيننه آمينننو اسننيدهاي كننايرال بننه كننار بننرده شننده اسننت‪ .‬تركيبنني كننه القنناي كايراليتننه منني كننند‪ ،‬قابننل‬
‫بازسازي و به کارگيري دوباره مي باشد‪:‬‬
‫‪NO2‬‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪H 3C‬‬
‫‪H H‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪O‬‬
‫‪N‬‬
‫‪N‬‬
‫‪A l-H g  H 2 O‬‬
‫‪H H‬‬
‫‪O‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪H 3C‬‬
‫‪N‬‬
‫‪OH‬‬
‫‪NH2‬‬
‫‪H H‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪O‬‬
‫‪L iA iH 4‬‬
‫‪N‬‬
‫‪HN‬‬
‫‪O‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H H‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪1) P d H 2‬‬
‫‪OH‬‬
‫‪2 ) H 2O‬‬
‫‪NO‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪HNO2‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪C O 2H‬‬
‫‪CH3‬‬
‫‪N‬‬
‫‪H 2N‬‬
‫‪H‬‬
‫‪OH‬‬
‫‪N‬‬
‫‪H‬‬
‫فزوني انانتيومري‬
‫براي بيان ميزان موفقيت در يک سنتز نامتقارن از اصطالحات فزوني انانتيومري )‪ ،(ee%‬خلوص انانتيومري و خلوص‬
‫نوري )‪ (op%‬استفاده مي شود‪ .‬اين اصطالحات بيانگر ميزان درصد انانتيومري است که نسبت به انانتيومر ديگر بيشتر‬
‫توليد مي شود‪ .‬فزوني انانتيومري بسته به نوع اندازه گيري با روش هاي مختلفي محاسبه مي گردد‪.‬‬
‫درصد انانتيومر کمتر‬
‫‪100‬‬
‫–‬
‫–‬
‫درصد انانتيومر بيشتر = ‪op % = ee%‬‬
‫(درصد انانتيومر بيشتر) × ‪op% = ee% = 2‬‬
‫‪l-d‬‬
‫‪ 100‬‬
‫= ‪op % = ee %‬‬
‫‪l+d‬‬
‫مقدار گرم انانتيومر بيشتر = ‪l‬‬
‫مقدار گرم انانتيومر کمتر = ‪d‬‬
‫‪100‬‬
‫‪abs.‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪t‬‬
‫= ‪op % = ee %‬‬
‫از فرمول فوق زماني که چرخش نوري مخلوط اندازه گيري شود براي محاسبه فزوني انانتيومري استفاده مي‬
‫شود‪ .‬چرخش ويژه ‪[α]tλ‬هر انانتيومر خالص را از گزارش هاي موجود در منابع علمي مي توان يافت و مورد‬
‫استفاده قرار داد‪ .‬براي مواد جديدي که قبالا گزارش نشده است‪ ،‬ابتدا مي بايد انانتيومرها جداسازي و با استفاده از‬
‫پالريمتر‪ ،‬چرخش محلول و در نهايت چرخش ويژه مطابق فرمول زير محاسبه شود‪:‬‬
‫‪100‬‬
‫‪‬‬
‫‪abs.‬‬
‫‪c.l‬‬
‫=‬
‫‪t‬‬
‫که در فرمول فوق ‪ c‬غلظت يک انانتيومر و ‪ l‬طول لوله پالريمتر بر حسب دسي متر است‪.‬‬