فصل اول

Download Report

Transcript فصل اول

1
‫فصل اول‬
‫” مفاهيم كليدي سيستم‌هاي اطالعاتي“‬
‫تهیه و تنظیم ‪ :‬محمدرضا سربند‬
‫‪Stsarbandi.ir‬‬
‫‪2‬‬
‫آنچه در اين فصل مي‌خوانيد ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ ‬عصر اطالعات‬
‫‪ ‬تعريف داده ‪ ،‬اطالعات و دانش‬
‫‪ ‬فرايند ارتباط بين داده ‪ ،‬اطالعات و دانش‬
‫‪ ‬اطالعات و سازمان‬
‫‪ ‬اطالعات و سطوح مديريت‬
‫‪ ‬ويژگي‌هاي اطالعات مناسب و مربوط‬
‫‪ ‬سيستم‌هاي اطالعاتي و سيستم‌هاي اطالعاتي مديريت‬
‫‪ ‬ارتباط سيستم‌هاي اطالعاتي با علوم ديگر‬
‫‪ ‬روند به‌ كارگيري سيستم‌هاي اطالعاتي در سازمان‬
‫‪ ‬تعريف فناوري اطالعات‬
‫‪ ‬سيستم‌هاي اطالعاتي و فناوري اطالعات‬
‫‪ ‬مزايا و محدوديت‌هاي سيستم‌ها و فناوري‌هاي اطالعاتي در سازمان‬
‫جدول‌‪ : 1-1‬روند تكامل عصر اطالعات‬
‫عصر كشاورزي‬
‫عصر صنعتي‬
‫عصر اطالعاتي‬
‫دوره زماني‬
‫از زمان‌هاي دور‌ تا ‪1800‬‬
‫‪ 1800‬تا ‪1957‬‬
‫‪ 1957‬تا كنون‬
‫اكثريت كاركنان‬
‫كشاورزان‬
‫كاركنان صنايع‬
‫كاركنان دانش ي‬
‫مشاركت‬
‫افراد و زمين‬
‫افراد و ماشين‬
‫افراد و افراد‬
‫ابزار عمده‬
‫ابزارهاي سنتي‬
‫ماشين‬
‫فناوري اطالعات‬
‫ويژگي‬
‫‪4‬‬
‫عصر‬
‫جامعه‌ اطالعاتي‬
‫جامعه ه ‌ه اطالع ههاتي ‪ :‬جامعه هه‌اي اس ههت ك ههه در زن ‪ ،‬اطالع ههات ‪ ،‬از ن ههش اسا ه ه ي در كل ههه‬
‫ش ه ون زنههدگي بر ههوردار مي‌باشههد كههه در زن اف هراد در تتههامي مرا ه و تعههامالت زنههدگي‬
‫ود وابسهته بهه اطالعهات مي‌باشهند ‪ ،‬بهه عبهارت ديگهر ‪ ،‬جامعهه‌ اطالعتهي ‪ ،‬جامعهه‌اي‬
‫است مبتني بر اقتصاد اطالعاتي و فرهنگ اطالعاتي ‪:‬‬
‫جامعه‌ي اطالعاتي = ( اقتصاد اطالعاتي ) * ( فرهنگ اطالعاتي )‬
‫‪5‬‬
‫‪ ‬به طهور كيهظ ورهور جامعهه اطالعهاتي مبهارن بها تحهو ت مهرت‬
‫ههم زيهر‬
‫بوده است ‪:‬‬
‫‪ .1‬جهاني شدن اقتصاد و ظهور اقتصاد و ظهور مؤسسات تول دي قاب انعطالف ‪.‬‬
‫‪ .2‬ظهور اقتصاد مبتني بر دانش ‪.‬‬
‫‪ .3‬توسعه و كاربرد عت ق شبكه‌هاي ارتباطي و پ ام‌هاي ديج تال ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫‪ ‬از ويژگي‌هاي عمده‌ عصر اطالعات مي‌توان به موارد زير اشاره كرد ‪:‬‬
‫‪ .1‬ظهور جامعه‌ي مبتني بر اطالعات ‪.‬‬
‫‪ .2‬وابستگي سازمان‌ها و شركت‌ها به فناوري اطالعات براي انجام فعال ت‌هايشان ‪.‬‬
‫‪ .3‬تغ ير فرزيندهاي كاري جهت افزايش بهره‌وري ‪.‬‬
‫‪ .4‬استفاده از فناوري اطالعات براي مهند ي مجدد كسب و كار ‪.‬‬
‫‪ .5‬شتول فناوري اطالعات براي مهند ي مجدد كسب و كار ‪.‬‬
‫‪ .6‬دستر ي به اطالعات الزم در زمان مناسب‪.‬‬
‫‪ .7‬ارتباطات از راه دور ‪.‬‬
‫‪ .8‬رشد زير سا ت‌هاي مبنايي براي كاربرد فناوري اطالعات ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪ .9‬تغ ير سا تارهاي شغلي از فعال ت‌هاي مبتني بر صنعت به فعال ت‌هاي مبتني بر اطالعات ‪.‬‬
‫‪ ‬در س ههال ‪ 1988‬س ههه ت ههن از اس ههاتيد دانش ههصاه‌ ه ههاروارد خصوص ههيات س ههازمان‌هاي‬
‫عصر اطالعات را بر اساس سه بعد زير پيش‌بيني نمودند ‪:‬‬
‫‪ .1‬سا تار سازماني‬
‫‪ .2‬منبع انساني‬
‫‪ .3‬فرزيندهاي مديريتي‬
‫‪ ‬در عصه ههر اطالعه ههات ي سيسه ههتم‌هاي اطالعه ههات مه ههديرت ي عامه ههل مره ههم و يه ههاتي به ههه‬
‫ساب مي‌آيند زيرا سيستم‌هاي اطالعات مديرت با هماهنگ كهردن و بهه كهار يري‬
‫سه من ع بسيار مرم سازماني زير سرو كار دارد ‪:‬‬
‫‪ .1‬اطالعات‬
‫‪ .2‬فناوري اطالعات‬
‫‪ .3‬افراد‬
‫‪8‬‬
‫جدول ‪ : 2-1‬خصوصيات سازمان‌هاي عصر اطالعات‬
‫‪9‬‬
‫بعد‬
‫خصوصيات‬
‫سا تار سازماني‬
‫سازمان‌ها به طور هتزمان از مزاياي سازمان در م اس كوچك و بزرگ بهره‌مند مي‌شوند‬
‫‪ .‬در سازمان‌هاي بزرگ ‪ ،‬سا تاري منعطف و پويا دارند‪.‬‬
‫تتايز بين كنترل متتركز و غير متتركز مشخص نيست ‪.‬‬
‫تتركز ير فرزيندها و پروژه‌ها ‪ ،‬جايگزين تتركز بر وظايف و رويه‌هاي استاندارد شده‌‬
‫مي‌گردد ‪.‬‬
‫منبع انساني‬
‫كاركنان متخصص‌تر ‪ ،‬مست ‌تر و موقتي‌تر هستند ‪.‬‬
‫مح ط كار جذاب و ه جان برانگيز است ‪.‬‬
‫مديريت به صورت مشاركتي ‪ ،‬چر ش ي و گاهي اوقات پاره وقتي است ‪.‬‬
‫ميزان دستتزد افراد به طور مست م با ميزان مشاركت زنها مرتبط است ‪.‬‬
‫فرزيندهاي مديريت‬
‫تصت تات بخوبي درك مي‌شوند ‪.‬‬
‫كنترل از روابط گزارش‌دهي مجزا است ‪.‬‬
‫كامپ وترها از الق ت و نوزوري در هته سطوح سازمان تايت مي‌كنند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تعریف داده ي اطالعات و دانش‬
‫ی‬
‫برای درک بهتر کارکرد سیستم های اطالعاتی زشنایی با برخی مفاهیم اصلی نظير داده ‪ ،‬اصالعات و دانش ‌الزم و ضرور ‌‬
‫‪ ‬داده ‪ :‬داده از فع التين ‪do,dare‬به معنای (دادن) مشتق شده و مناسب تاست رین کاربرد را برای بیان‬
‫غير منظم و نازگاهانه دارد‬
‫ایق‬
‫‪ ‬اطالعات ‪ :‬اطالعات از فع الطين ‪informo, informare‬به معنای (شک دادن) مشتق شده است‬
‫اطالعات عبارت است از مجتوعه ای از داده ها هستند که در ذهن دریافت کننده زنها ایجاد معنی میکنند‪.‬‬
‫‪ ‬دانش ‪ :‬شام زگاهی و درک مجتوعه ای از اطالعات و اینکه چگونه این اطالعات میتوانند به بهترین نحو به کار‬
‫گرفته شوند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫دو نوع دانش وجود دارد یکی (دانش آشکار ) و دیگری (دانش ضمنی)‬
‫‪ ‬دانش آشکار ‪ :‬دانش رسمی است که میتوان زن را در گروه اطالعات طب ه بندی نتود ودر قالب مدارک و‬
‫اسناد سازمان قاب یافت می باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬دانش ضمنی ‪ :‬دانش شخص ی است که ریشه در تخصص افراد دارد و به طور مست یم و به صورت ‌رو‬
‫در رو مبادله و به اشتراک گذاشته میشود ‪ .‬دانش ضتنی میتواند به روش موثر و مست یم انت ال یابد ولی‬
‫کسب دانش زشکار به صورت غير مست یم است‬
‫‪10‬‬
‫‪‬‬
‫ارت اط بين داده ي اطالعات و دانش‬
‫ههایق عینههی ههام اسههت ‪ ،‬در ههالی کههه اطالعههات بههه عنههوان داده هههای سهها تار یافتههه و سههازماندهی‬
‫داده صههرفا شههام‬
‫ش ههده ب ههود و دان ههش میتوان ههد ب ههه عن ههوان ارزش و معن ههایی ک ههه ب ههه اطالع ههات از طری ههق ذه ههن اف هراد داده م ههی ش ههود در نظ ههر‬
‫گرفته شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در سیستم های اطالعاتی ي دو دیدگاه مرم در مورد ارت اط بين يداده ها ياطالعات و دانش وجود دارد ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫دیدگاه اول ‪ :‬عنوان میکند که داده ها‪:‬‬
‫ایق ساده ای هستند که به اطالعات تبدی میشوند‬
‫از این دیدگاه فرایند تبدی داده به اطالعات و اطالعات به دانش می تواند به شرح زیر باشد ‪:‬‬
‫‪‬عالئم وزمار و ارقام ام نتایانگر (داده ها)میباشند ‪.‬‬
‫‪‬داده ها با تغیير مفهومی تبدی به (اطالعات ) میشوند ‪.‬‬
‫با ترکیب و تلفیق شبکه ای شدن اطالعات ‪(،‬دانش)به وجود می‌زید‪.‬‬
‫نتودار شک ‪ (1-1‬ص بعد) رد وتوانایی یک فرایند استنتاجی است که هته سطوح قبلی ودزگاهی و انواع‬
‫سا ت‌های ذهنی اص از قبی اصول ‪،‬بینش‪،‬الگو های اصلی و ‪ . . .‬را شام می‌شود ‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫نتودار ‪ : 1-1‬فرزيند تبدي داده به دانش‬
‫‪W‬‬
‫نظريه‬
‫خرد‬
‫چه چيزي بهترين است‬
‫؟‬
‫‪t‬‬
‫‪U‬‬
‫فرم‬
‫دانش چرايي‬
‫‪K‬‬
‫دانش‬
‫دانش چگونگي انجام‬
‫كار‬
‫‪e‬‬
‫‪I‬‬
‫اطالعات‬
‫دنش چيستي‬
‫‪D‬‬
‫تجربه‬
‫‪12‬‬
‫كار درست انجام‬
‫دادن ( اثر بخش ي)‬
‫داده‬
‫انجام دادن درست كارها (كارزيي)‬
‫‪ ‬دیههدگاه دو ‪ :‬بهها دیههدکاه اول کههامال متفههاوت اسههت ودر ت ابه بهها زن قهرار دارد ادعهها‬
‫میکند که داده ‪،‬بعد از دانش و اطالعات‪ ،‬در ز ر کار شک می‌گيرد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫به عنوان مثال ‪ :‬اگر به کس ی عنوان شود درجه هرارت ‪75،‬درجهه فارنهایهت اسهت و‬
‫او دان ههش قبل ههی در م ههورد معیل ههر درج ههه فارنهای ههت نداش ههته باش ههد؟ ‪ 75‬درج ههه فارنهای ههت‬
‫بدون شک یک داده است‪ ،‬اما تا فرد ‪،‬دانش ی در مورد فارنهایت نداشته باشد ‪،‬نمهی‬
‫تواند منظور زن را درک کند ‪ .‬این دیهدگاه عنهوان میکنهد کهه قطعهات جداگانهه ای از‬
‫ایق ساده وجود ندارند مگر اینکه هر فرد ‪ ،‬ودش زنها را به وجود زورد ‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫‪ ‬فرایند ت دیل داده به اطالعات‬
‫یکههی از تفاویهههای اسا ه ی بههين داده و اطالعههات ایههن اسههت کههه داده ههها قاب ه تفسههير نیسههتند‪ ،‬در الیک هه اطالعههات‬
‫اوی معنا و مفههوم بهوده ‪،‬و دریافهت کننهده زن را در یهک زمینهه مشهخص بهه کهار می هرد ‪ .‬مربهوط بهودن بهه موضهوع‬
‫‪،‬کلیههد اصههلی تشههخیص داده از اطالعههات اسههت ‪ ،‬تتههامی داده ههها و وقههابع نمههی تواننههد مربههوط بههه یههک ظههه یها یههک‬
‫موضوع باشهند‪ ،‬مسهلتا برخهی داده هها متکهن اسهت هرگهز بهه واقعهه ای مربهوط نباشهند‪ .‬لهذا چيهزی کهه بهرای فهردی‬
‫اطالعههات اسههت ‪،‬متکههن اسههت ب هرای دیگههری نباشههد‪ .‬در هتههين راسههتا اطالعههات یههک فههرد متکههن اسههت ب هرای دیکه ‌هری‬
‫داده باشد‪.‬‬
‫نتودار‪ 2-1‬ص بعد‬
‫‪14‬‬
‫ساير‬
‫منابع‬
‫رق ا‬
‫بخشراي‬
‫وويفه‌اي‬
‫وا دهاي‬
‫كسب و‬
‫كار‬
‫عرضه‬
‫كننده‬
‫مشتريان‬
‫جمع‌اوري اطالعات‬
‫طب ه بندي‬
‫ويرايش‬
‫پردزش( الصه كردن داده‌ها)‬
‫ذ يره‬
‫بازيافت‬
‫انتشار‬
‫تصميم گيرنده ‪3‬‬
‫تصميم يرنده ‪2‬‬
‫فعاليت ‪ /‬عمل‬
‫‪15‬‬
‫اهداف و رسالت‬
‫تصميم يرنده ‪1‬‬
‫‪‬‬
‫مرا ل ممکن در فرایند ت دیل داده ها به اطالعات به شرح زیر می‌باشد ‪:‬‬
‫‪.1‬جتع زوری داده ها‬
‫‪ .2‬طب ه بندی داده ها‬
‫‪ .3‬ویرابش ‪،‬اضافه کردن و ادغام داده ها‬
‫‪ .4‬الصه کردن داده ها‬
‫‪ .5‬ذ يره کردن داده ها‬
‫‪ .6‬بازیافت داده ها‬
‫‪ .7‬توزیع داده ها‬
‫‪16‬‬
‫‪ ‬اطالعات و سازمان‬
‫بی ه گیته‪،‬اهتی ههت اطالع ههات ب هرای س ههازمان را ب ههدین گون ههه بی ههان میکن ههد‪« .‬م ههن ی ههک ب هاور‬
‫سههاده ولههی نيرومنههد دارمت شابسههته تههرین روش ب هرای شهها ص نتههودن سههازمان شههتا در‬
‫ب ه ههين رقیب ه ههان و بهت ه ههرین راه به ه هرای پیش‌افت ه ههادن ش ه ههتا از دیگه ه هران ‪ ،‬بهه ه ههره به ه ههرداری کارام ه ههد‬
‫از«اطالعات» است‪ .‬دسهتیابی بهه اطالعهات الزم و چگهونگی اسهتفاده از زن اسهت کهه بهرد‬
‫یا با ت شتا را رقم ميزند»‬
‫‪‬هههر چههه فالههای اطالعههات دقیههق تههر ‪،‬شههفاف تههر ‪،‬من ه م تههر وسیسههتتاتیک تههر باشههد‪،‬‬
‫سازمان بهتر میتواند به اهدافش نای زید ‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫‪ ‬داشههتن اطالعههات بههرای پانههه دادن بههه سههوا ت زیههر جرههت موفبیههت سههازمان بسههیار‬
‫ضروری است‪:‬‬
‫‪ ‬دیههدگاه مشههتریان نسههفت بههه فهرزورده هههای سههازمان چیسههت؟ چههه کاسههتدهایی را گوشههزد میکننههد کههه بایههد‬
‫برطرف شوند‪،‬چه ویژگی هایی دیگری از زنها انتظار می رود؟‬
‫‪ ‬توزیع کنندگان و فروشندگان فرزورده های سازمان چه مشکالتی دارند ؟‬
‫‪ ‬در چه جاهایی رقیبان کار را از دست سازمان ربوده اند؟و چرا؟‬
‫‪ ‬زی هها دگرگ ههونی در واس ههته ه ههای مشتریان‪،‬س ههازمان را ب ههاال ب ههردن توانتن ههدی ه ههای کن ههونی ف هرزورده ه هابش‬
‫وادار واهد سا ت ؟‬
‫‪ ‬چه بازارهای جدیدی به وجود واهد زمد که سازمان بابستی به زنها وارد شود ؟‬
‫‪ ‬سازمان متکن است از اطالعات به عنوان منبع ورودی و یا دارائی ثابت استفاده نتایند ؟‬
‫‪18‬‬
‫‪ .1‬اطالعهات بهه عنهوان یهب من هع (ورودی)‪ :‬هتاننهد پهول ‪،‬افراد‪،‬مواد ام‪،‬ماشهين زالت‪ ،‬یها زمهان ‪،‬اطالعهات ههم میتوانهد بهه عنه ‌وان‬
‫یهک منبههع ‪،‬بعنههی بهه عنههوان یههک ورودی جهههت تولیهد محصههوالت و ههدمات مهورد اسههتفاده قهرار بگيههرد ‪ .‬از ایهن بههه بعههد اطالعههات‬
‫هم به عنوان یک منبع مهم راهکاری و هم به عنوان یک منبع راه ردی قاب نگارش می باشد‪.‬‬
‫• اطالعات به عنوان یب من ع مرم راهکاری ‪ :‬اطالعات به عنوان یک منبع ارزشتند برای اتخاذ تصتیتات کوتاه‬
‫مدت راهکاری است که در عتلیات روزمره سازمان جاری است‪.‬‬
‫• اطالعههات بههه عنههوان یههب من ههع راه ههردی ‪ :‬از نظههر راه ههردی بایههد یههک نگههاه جههامع نسههفت بههه زینههده بههازار و برنامههه ریههزی‬
‫ههود در ی ههک چ ههارچوب زم ههانی ‪ 5‬ت هها ‪ 7‬س ههاله داش ههته باش ههد‪.‬ب ههدیسی اس ههت ک ههه ای ههن برنام ههه ری ههزی ب هها مخ ههاطره و ع ههدم‬
‫اطتین ههان هته هراه اس ههت‪ .‬ام هها اگ ههر م ههدیریت بتوان ههد اطالع ههات اله ه ینی از وض ههعیت و تح ههوالت و رون ههد مح ههیط بيرون ههی‬
‫داشته باشد می تواند منجر به کاهش طرات شود‪.‬‬
‫‪ .2‬اطالعات به عنوان یب دارائی (ثابهت) ‪ :‬اطالعهات میتواننهد بهه عنهوان یهک دارائهی مهورد اسهتفاده قهرار بگيهرد ‪ .‬دارائهی شخصه ی یها‬
‫سههازمانی کههه بههه سههتاده هههای سههازمان کتههک میکنههد ‪ .‬از ایههن رو اطالعههات شههفیه کار انههه ‪،‬تجهي هزات ‪،‬کاالههها و دیگههر دارائههی هههای‬
‫سازمان است ‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫نمودار ‪ : 3-1‬سطوح مديريت‬
‫مديريت‬
‫ مسائ سا تار ن افته‬‫ داده‌هاي الصه شده‬‫‪-‬افق زماني بلند مدت‬
‫راه ردي‬
‫مديريت راهكاري‌‬
‫مديريت عملياتي‬
‫‪20‬‬
‫مسائ سا تار يافته‬‫داده‌هاي جزئي و مشروح‬‫‪-‬افق زماني كوتاه مدت‬
‫‪ ‬با توجه به سطوح مديريت هر سطح اطالعاتي ي خاص خود دارد ‪:‬‬
‫الف) اطالعات سطوح راه ردي‬
‫ب) اطالعات سطوح راهكاري‌‬
‫ج) اطالعات سطوح عتل اتي‬
‫‪21‬‬
‫الف)اطالعات سطوح راه ردي ‪:‬‬
‫اين اطالعات مرتبط بها ههدف يها ره ردههاي سهازماني اسهت و بهراي تصهت تات مهديريت هاتي‬
‫است و مي‌تواند به س است‌هاي درازمدت سازمان تعبير شود ‪.‬‬
‫‪ ‬ويژگي‌هاي عمده‪:‬‬
‫‪22‬‬
‫•‬
‫کامال بيرونی هستند ‪.‬‬
‫•‬
‫کامال مربوط به زینده هستند ‪.‬‬
‫•‬
‫کیفیت و نيز کتیت را در نظر دارد ‪.‬‬
‫•‬
‫کامال غير رسمی هستند ‪.‬‬
‫•‬
‫چند بعدی هستند ‪.‬‬
‫ب) اطالعات سطوح راهكاري ‪:‬‬
‫اطالعات چنين سطنی ‪ ،‬برنامه ریزی عتلیات اجرائی سهازمان را بهه عنهوان بخشه ی از‬
‫تصتیم مورد تجزیه وتحلی قهرار میدههد و معتهوال مربهوط بهه دوره ههای کوتهاه مهدت‬
‫و یهها میههان مههدت اسههت ‪ ،‬و مههدیران ایههن سههطد کوشههش ههود را در تصههتیم گيههری هههای‬
‫راهکاری متترکز می نتایند‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫ج) اطالعات سطوح عملياتي ‪:‬‬
‫تف ههاوت برنام ههه ه ههای عتلی ههاتی ب هها فعالی ههت ه ههای راهک ههاری در ای ههن اس ههت ک ههه در م ی ههاس‬
‫زمههانی کوتههاه تههری برنامههه ریههزی میشههود ‪،‬ماننههد برنامههه هههای عامیانههه و روزانههه ‪،‬اگههر چههه‬
‫این اطالعات درون سازمانی است ‪ ،‬اما گاهی اوقات تحت تاثير عوام محیطی قرار‬
‫می گيرد که اطالعات محیطی برای مدیریت ضروری است‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫‪ ‬ویژگی های اطالعات مناسب و مربوط ‪:‬‬
‫‪ -1‬زمان ‪ :‬زمان مبين ان است كه اطالعات م بايست در مواقعي كه به زنها ن ‌از است‬
‫موجود و فرهم گردد و به روز باشد ‪.‬‬
‫‪ -2‬محتوا ‪ :‬اطالعات مف د ‪ ،‬اطالعاتي است كه عاري از اشتباه و طاست‪ ،‬متناسب‬
‫با نسازهاي كاربر است ‪ ،‬كام ‪ ،‬دق ق و مرتبط است ‪.‬‬
‫‪ -3‬شکل ‪ :‬اطالعات بايستي به شكلي فراهم گردد كه درك زن براي كاربران زسان‬
‫بوده و ن ازهاي كاربران را به طور مشروح فراهم كند ‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫‪‬‬
‫سیستم های اطالعاتی ‪:‬‬
‫‪‬سیستم های اطالعاتی شام فناوری اطالعات ‪،‬داده ها ‪ ،‬رویه های پردازش داده ها‬
‫و افرادی است که داده ها را جتع زوری و پردازش میکنند ‪.‬‬
‫‪‬سیس ههتم ه ههای اطالع ههاتی مجتوع ههه ای از من ههابع اطالع ههات اس ههت ک ههه به هرای جت ههع زوری‬
‫‪،‬پههردازش ‪ ،‬نگهههداری و بههه کههارگيری ‪ ،‬بههه اشههتراک گههذاری ‪ ،‬توزیههع یهها در ا تیههار گذاشههتن‬
‫اطالعات طراحی شده است ‪.‬‬
‫نتودار ‪ 4-1‬ص بعد‬
‫‪26‬‬
‫خروجظ‌ها ( ستاده‌ها)‬
‫پردازش‬
‫ورودي‌ها (داده‌ها)‬
‫راه‌ ‌ها ‪:‬‬
‫گزارش‌ها‬
‫محاسبات‬
‫راهكاره‬
‫صداها‬
‫برنامه‌ها‬
‫افراد‬
‫تجهيزات‬
‫ذ يره‬
‫مشكالت سازماني ‪:‬‬
‫داده‬
‫اطالعات‬
‫دستورالعت ‌ها‬
‫فرصت‌ها‬
‫بازخور‬
‫كنترل‌‬
‫تصت م گيرندگان‬
‫كنترل ودكار‬
‫نمودار ‪ : 4-1‬مدلظ از سيستم‌هاي اطالعاتي‬
‫‪27‬‬
‫‪‬‬
‫اهداف و مزایای سیستم های اطالعاتی ‪:‬‬
‫‪ ‬جتهع زوری و ذ يهره اطالعهات بههه دسهت زمهده از منههابع مختلهف در قهال ی من ه م و‬
‫یکپارچه‬
‫‪ ‬قابلیت پاسخگویی سریع به نیازهای اطالعاتی مت اضیان اطالعات‬
‫‪ ‬امکان تبادل اطالعات بين مراکز مختلف‬
‫‪ ‬امکان یهیه و ارائه گزارشات م ابسه ای‬
‫‪ ‬فراهم زوردن ‪،‬ابزار اطالعاتی الزم به منظور برنامه ایزی و تصتیم گيری‬
‫سریع زسان‬
‫‪28‬‬
‫سیستم های اطالعاتی و سیستم های اطالعاتی مدیریت‬
‫رش ههته سیس ههتم ه ههای اطالع ههاتی م ههدیریت ب هها ب ههه ک ههارگيری عل ههم رایان ههه در ده ههه ‪ 1970‬ش ههروع ب ههه ک ههار‬
‫نتوده و به تدریج و با کتهک گهرفتن از تعهداد بیشهتری از رشهته ههای علهوم اجتتها ی توسهعه نتهود و‬
‫به تدریج و با کتک گرفتن از تعداد بیشتری از رشته های توسعه وتکام یافت‬
‫دیههویه یکههی از اولههين تعههاریف را در صههوص سیسههتم هههای اطالعههاتی مههدیریت ارائههه داد ‪ .‬بهه نظههر‬
‫دی ههویه ‪ ،‬سیس ههتم اطالع ههات م ههدیریت ‪ ،‬سیس ههتمی ج ههامع مرک ههب از انس ههان و ماش ههين اس ههت ک ههه‬
‫برای پشتیبانی از تصتیم ها ‪ ،‬مدیریت و عتلیات ‪،‬اطالعاتی را فراهم مي‌سازد ‪.‬‬
‫‪29‬‬
‫عناصر اصيی سيتم اطالعات مدیریت ع اراتند از ‪:‬‬
‫‪ .1‬سیستمی یکپارچه برای دمت به تعداد زیادی کاربر ‪.‬‬
‫‪ .2‬سیستمی رایانه ای که نرم افزارهای اطالعاتی را از طریق پایگاه اطالعاتی به هم مرتبط‬
‫می‌کند ‪.‬‬
‫‪ .3‬رابط کاربر – ماشين که به جستجو های فوری و موقتی از پاسخ می‌دهد ‪.‬‬
‫‪ .4‬ارئه اطالعات به تتام سطوح مدیریتی ‪.‬‬
‫‪ .5‬پشتیبانی از عتلیات وتصتیم گيری ‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫نمودار ‪ : 5-1‬نماي كيظ سيستم‌هاي اطالعاتي مديريت‬
‫سيستمراي‬
‫اطالعاتي‬
‫علوم اجتتا ي و‬
‫علوم محض‬
‫اصول و روش‌هاي‬
‫مديريت‬
‫پايگاه داده‌ها و پايگاه دانش‬
‫رايانه و فناوري‬
‫‪31‬‬
‫‪‬‬
‫ارت اط سیستم های اطالعاتی با علو دیگر‬
‫سیستم های اطالعاتی در واقع يیب سیستم بين رشته ای است که متاثر از رشته های مختلف زیر‬
‫می‌باشد‪:‬‬
‫‪ ‬روانشناس ی ‪ :‬سیستم های اطالعاتی ‪،‬انسان و فکر او را یک پردازشگر اطالعاتی می داند ‪ .‬این سیستم در قالب گزارش ها‬
‫و مجاری ارتباطی ود ‪،‬رفتار فردی وگروهی مدیر را به کار میگيرد و به عوام انسانی چون جهت گيری ها قالب اندبش ی ‪،‬بی‬
‫زاری از مخاطره جویی ‪،‬قدرت و ضعف توجه بسیار دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪32‬‬
‫علم رایانه ‪ :‬نظریه ها و روش های محاسبه ‪ ،‬ذ يره سازی و دستر ی به داده ها که سیستم های اطالعاتی به کتک‬
‫انها انجام وظیفه میکنند ‪،‬از علم رایانه گرفته شده است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تحبیق در عملیات ‪ :‬این رشته برای ایجاد مدل های مرتبط با مشکالت مدیریتی به کار می رود و اص کار زن تحت‬
‫عنوان سیستم های پشتیبانی تصتیم ارائه میشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫زبانشناس ی ‪ :‬برر ی زبان ها و ارتباط انسانی و اثرات زبان بر ایجاد و به کارگيری اطالعات از جتله کتک هایی است که‬
‫رشته زبان شنا ی به سیستم های اطالعاتی می نتایند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫جامعه شناس ی ‪ :‬مبانی و اصول اجتتا ی که مرتبط با شک گيری اصول و سیاست های اطالعاتی است از جامعه شنا ی‬
‫ا ذ شده است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تئوری سازمان ‪ :‬ماهیت و صوصیات سازمان ها و اثراتشان بر روش ی که انسان از اطالعات جهت تصتیم گيری‬
‫استفاده میکنند را مشخص می نتایند‪.‬‬
‫نمودار ‪ :6-1‬ارت اط سیستم های اطالعاتی با علو دیگر‬
‫تئوری‬
‫سازمان‬
‫علم‬
‫رایانه‬
‫جامعه‌شناس ی‬
‫‪MIS‬‬
‫تحبیق در‬
‫عملیات‬
‫علو سياس ي‬
‫روانشناس ی‬
‫‪33‬‬
‫زبانشناس ی‬
‫نمودار ‪ : 7-1‬روند بکار يری سیستم های اطالعاتی در سازمان ‪:‬‬
‫‪34‬‬
‫سيستم‌هاي الكترونيك و كسب و كار الكترونيك ‪:‬‬
‫سيستتهاي تجارت الكترون ك‬‫كسب وكارهاي الكترون ك‬‫سيستم‌هاي پشتي اني از راه ردها و كاربران ‪:‬‬
‫سيستتهاي اطالعات مديران ارشد‬‫سيستم‌هاي ره‬‫سيستم‌هاي اطالعات استراژيك‬‫سيستم‌هاي پشتي اني تصميم ‪:‬‬
‫ سيستم‌هاي پشتيباني تصت م ( دي‪.‬اس‪.‬ال)‬‫ پشتيباني از فرزيند تصت م‌گيري مديريتي‬‫سيستم‌هاي زارش‌هاي مديريت ‪:‬‬
‫سيستم‌هاي اطالعات مديريت‬‫ي‬
‫مديريت ارائه اطالعات ويژه جهت پشتيباني از تصت م‌گير ‌‬‫سيستم پردازش داده‌ها ‪:‬‬
‫سيستم پردازش الكترون كي عتل ات‬‫‪-‬سيستم‌هاي سابداري سنتي‬
‫‪‬‬
‫فناوری اطالعات‬
‫‪‬‬
‫«فنههاوری»اطالعههات شههام هرگونههه تجهيهزات ‪،‬سیسههتم یهها زیههر سیسههتم هههایی از تجهيهزات اسههت‬
‫ک ه ه ه ه ه ههه بط ه ه ه ه ه ههور ودک ه ه ه ه ه ههار جه ه ه ه ه ه ههت دس ه ه ه ه ه ههتیابی ‪،‬ذ ي ه ه ه ه ه ههره سازی‪،‬دس ه ه ه ه ه ههت ک ه ه ه ه ه ههاری ‪،‬م ه ه ه ه ه ههدیریت‬
‫‪،‬کنترل‪،‬نتابش‪،‬تغیير‪،‬مبادلههه‪،‬یا‪،‬دریافت ‪،‬داده ههها یهها اطالعههات بههه وسههیله موسسههات اجرایههی‬
‫به کار گرفته میشوند‪ ،‬میباشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در تعری ههف دیگ ههر فن ههاوری اطالع ههات ش ههام ن ههرم اف هزار ه هها و س ههخت اف هزار ه ههایی اس ههت ک ههه ب ههه‬
‫وس ههیله ی ههک س ههازمان جه ههت پش ههتیبانی از جری ههان پش ههتیبانی از جری ههان ی هها پ ههردازش اط ‌الع ههات ب ههه‬
‫منظور پشتیبانی از فعالیت های سازمان صهرفه نظهر از اینکهه فنهاوری ف هط شهام رایانهه هها‬
‫‪،‬وسای ارتباطی یا فناوری های دیگر باشد ‪،‬به کار برده می شود‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫‪‬‬
‫دو دیدگاه مختلف در مورد فناوری اطالعات وجود دارد ‪:‬‬
‫‪ -1‬فناوری اطالعات زیر مجتوعه ای از سیستم های اطالعاتی‬
‫‪ -2‬فناوری اطالعات مترادف و هم عرض با سیستم های اطالعاتی‬
‫‪36‬‬
‫‪‬‬
‫بر اساس يك دید سیستمی ‪:‬‬
‫‪‬فناوری اطالعاتی زیر مجتوعه سیستم های اطالعاتی‬
‫‪‬سیستم های اطالعاتی زیر مجتوعه سیستم های کاری‌‬
‫‪‬سیستم های کاری زیرمجتوعه سازمان‬
‫‪‬سازمان زیر مجتوعه مجتوعه محیط کسب وکار‬
‫محي كسب وكار‬
‫سازمان‬
‫نمودار ‪ : 8-1‬ارت اط بين ” سيستمرا و‬
‫فناوري‌هاي اطالعاتي ”‬
‫و سيستم‌هاي كاري‌‬
‫‪37‬‬
‫سيستم‌ كاري‌‬
‫سيستم‌هاي‬
‫اطالعاتي‬
‫فناوري‬
‫اطالعات‬
‫مزایا و محدودیت های استفاده از سیستم های و فناوری های اطالعاتی در سازمان ها‬
‫الف )مزایای سیستم ها وفناوری های اطالعاتی ‪:‬‬
‫‪ -1‬تسهی یادگيری سازمانی و تبدی سازمان سنتی به سازمان یادگيرنده‬
‫‪ -2‬به روز کردن اطالعات ودانش سازمانی و ایجاد توانایی تحلی اطالعات‬
‫‪ -3‬ذ يره سازی ح م باالیی از اطالعات در سازمان‬
‫‪ -4‬تسهی برقراری ارتباطات سریع ‪،‬ال ید ارزان درون سازمانی و بين سازمانی‬
‫‪ -5‬رواج کار از راه دور نظير انجام کارها در منزل‌‬
‫‪ -6‬افزابش بازارهای مجازی جهت رید و فروش کاالها نظير رید و فروش کاالها در شبکه اینترنت‬
‫‪ -7‬کارزفرینی در زمینه های مختلف سخت افزار ‪،‬نرم افزار ‪،‬شبکه‪،‬امنیت شبکه ‪،‬مخابرات ‪،‬کارت های هوشتند‬
‫‪،‬شرکت های مشاوره و ‪...‬‬
‫‪ -8‬سرعت بخشیدن به انجام کارها به دلی استفاده های پیپرله‬
‫‪ -9‬کارا شدن سا تارها به دلی کوتاه تر شدن سطوح سا تاری و امکان استفاده از سا تارهای مجازی‬
‫‪-10‬کتک به مدیران در انجام هر چه بهتر وظایف متداول نظير برنامه ریزی ‪،‬سازماندهی ‪،‬ره ری ‪،‬کنترل و‪...‬‬
‫‪38‬‬
‫ب) محدودیت های سیستم ها و فناوری های اطالعات ‪:‬‬
‫‪ -1‬سر در گمی مدیران سازمانی به دلی تغیيرات سریع فناوری های اطالعاتی مورد استفاده‬
‫در سازمان‬
‫‪ -2‬از بين رفتن ریم صوص ی افراد در سازمان‬
‫‪ -3‬امکان انتشار و یا صدمه دیدن اطالعات مهم سازمدلی ورود غير مجاز افراد سود جو ‌و‬
‫مغرض به ریم اطالعاتی سازمان‬
‫‪ -4‬نیاز به مهارت های سطد باال جهت کار با سیستم ها و فناوری اطالعاتی‬
‫‪ -5‬نیاز به سرمایه های قاب توجه جهت رید سیتم ها و فناوری های پیشرفته اط ‌العاتی‬
‫‪ -6‬نیاز به تدوین و اجرای م ررات جدید و به روز جهت برقراری امنیت سیستم های اط ‌العاتی‬
‫‪ -7‬کاهش انگيزه های کارکنان به دلی کاهش ارتباطات چهره در سازمان‬
‫‪39‬‬
‫پايان‬
‫‪40‬‬
‫شبکه های عصبی‬
‫اگر در تو ه روییدن باشد‪ ،‬تی درکویر هم س ز‬
‫واهی شد‪.‬‬
‫” دکتر علی شریعتی“‬