Transcript Normal bilim

Kuhn ve Bilimsel Devrimler
Serhat İrez
Thomas Kuhn
Thomas Kuhn
(1922-1996)


Amerikalı fizikçi ve bilim
tarihçisi
Bilimsel Devrim


1962 - The Structure of
Scientific Revolutions
(Bilimsel Devrimlerin
Yapısı)
Bilimin sosyal ve psikolojik
yönü
Bilim ve paradigma



Paradigma kavramı Kuhn’un bilim tanımında önemli bir yer
tutar.
Terim olarak Kuhn'un kullanmasından önce Herodot,
Platon, Aristo'da geçer.
Ancak bilinen kesin anlamına ve bilim felsefesindeki
tartışmasız konumuna Kuhn ile ulaşmıştır.
Bilim ve paradigma


Kuhn Bilimsel Devrimlerin
Yapısı kitabında paradigma
kavramını 21 farklı
anlamda kullanmıştır.
Esas olarak, bir bilim
çevresine belli bir süre
için egemen olan
model, anlamını verir.
Bilim ve paradigma


Kuhn’a göre paradigma, bilim topluluğunun çalışmalarında
örnek aldığı model, yine bilim topluluğunun paylaştığı
bütün değerler ve alışkanlıklardır.
Bilim adamlarının hangi deneyleri nasıl yapacaklarını, hangi
sorunları öncelikli kabul edeceklerini, hangi soruları
soracaklarını belirleyen şey sahip oldukları paradigmalardır.
Bilim ve paradigma


Belirli bir paradigmaya sahip olmayan bir bilim adamı
olguları bir araya bile getiremez, çünkü paradigmanın
olmadığı yerde bilimin gelişmesini sağlayan tüm olgular
eşit derecede önceliklidir.
Bir olgunun diğerlerinin içinden seçilimi ise bu paradigma
sayesinde olur.
Bilim ve paradigma

Newton mekaniği,
Copernicus’un güneş
merkezli sistemi, evrim
teorisi ya da herhangi bir
kuram paradigma olabilir.
Bilim-bilim olmayan

Bilim olan ve bilim olmayan paradigma varlığı ile ayırt
edilir.
Bilim-bilim olmayan


Herhangi bir alan bir paradigma yokluğunda sadece
dağınık bir dizi faaliyete sahiptir ve bilim sayılmaz (ilkin
bilim)
Bu düzensiz faaliyetler ancak bir paradigma etrafında
düzenli ve tutarlı hale gelirler ve alan bilim niteliği kazanır.
Bilimde değişim
Bilimde değişim paradigma kayması
şeklinde olur.

Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilimde değişim
Normal Bilim Dönemi



Paradigma içinde eğitim
Paradigmaya itaat
Bilim = bulmaca çözme
Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilimde değişim
Bunalım
 Anomalilerin ortaya
çıkması (paradigmanın
açıklayamadığı durumlar)
 Belirli bir seviyeye kadar
anomaliler göz ardı edilir.
 Ancak anomaliler artarsa
paradigmaya güven
sarsılmaya başlar
Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilimde değişim
Olağanüstü bilim dönemi



Paradigma bağlayıcı
olmaktan çıkar
Kargaşa dönemi
Bilim insanlarının esas
uğraşısı:Yeni teori arayışı
Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilimde değişim
Bilimsel devrim
 Yeni paradigmanın egemen
oluşu
 Yeni paradigma kimin
eseri?
Başka alandan gelen
veya
 Genç bilim insanı

Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilimde değişim
Bilimsel devrim
 Hangi paradigma?
 Rasyonel bir ölçüt yok
 Bilim toplumunun yapısı ve
sosyal ilişkiler belirleyicidir
Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilimde değişim
Normal bilim
 Yeni paradigma
oluşmuştur
 Yeni paradigma önceki
paradigmayı benimseyen
bilim topluluğu tarafından
tepkiyle karşılanır
Normal
Bilim
Bunalım
Olağanüstü
Bilim
Bilimsel
Devrim
Normal
Bilim
Bilim ve ilerleme





Kuhn’a göre bilimde ilerlemeden bahsedilemez
Paradigmaların karşılaştırılamazlığı (eşölçülmezlik)
Her paradigma ayrı bir dünyayı tanımlar
«İyi paradigma» değil «başarılı paradigma»
Bilimde ilerlemeden değil «değişimden» bahsedilebilir.