Transcript (көшіріп алу).

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЫЛЫСЫ
ҚАЗЫҒҰРТ АУДАНЫ
«АТБҰЛАҚ»ЖАНЫНДА ИНТЕРНАТЫ БАР ЖАЛПЫ
ОРТА
МЕКТЕП» КОММУНАЛДЫҚ
МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ
САРИБАЕВА ЛӘЗЗАТ ХАЛЫҚҰЛҚЫЗЫ ХИМИЯ
ПӘНІ НІҢ МҰҒАЛІМІ
Ашық сабақ
Сабақтың тақырыбы: Судың
физикалық химиялық қасиеттері.
Атбұлақ
2014ж
Сабақ жоспары:
І.
Ұйымдастыру
кезеңі
ІІІ.
Жаңа сабақ
ІІ.
Үй тапсырмасын
сұрау
ІҮ.Жаңа сабақты
бекіту
Ү.
Қорыту
ҮІ.
Бағалау
ҮІІ.
Үйге тапсырма
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың сабаққа
қатысуы мен оқу
құралдарының әзірлігі
тексеріліп, назарын сабаққа
шоғырландырамын.
а) өсімдік
ә) жануар
б) адамдар тіршілігіндегі маңызы
2 Судың күрделі зат екенін қандай реакция
дәлелдейді?
3 Үш агрегаттық күйі де таныс бір оксид бар,
соны атаңдар.
4 Су натриймен әрекеттескен 4г сутек
бөлінді. Реакцияға түскен судың массасын
табыңдар.
5 Физикалық кұбылыс пен химиялық
құбылысқа жататын өзгерістерді көрсетіңдер.
а) судың қайнап булануы
ә) судың сутек пен оттекке айырылуы
б) судың қатып мұзға айналуы
в) температура жоғарлағанда мұздың еруі
О
“Үй тапсырмасын
сұрау
”
1 Судың табиғаттағы:
Т Ы АР
Р


Сабақтың тақырыбы:
Судың физикалық
және химиялық
қасиеттері
Сабақтың тақырыбы:
Шыдасаңда алты күн ассыз мүлде,
Шыдау қиын бұл затсыз екі күнге
Жауабы:
Су деген қан емес пе,жан емес пе,
ананың ақ сүтіндей күн емес пе,
ауаңды тазартып ап,сылаң қағып
ағатын, әнге қосатын жыр емес пе?
Сусыз өмір болған емес
Сусыз әлем көркем емес
Сондықтан да бар әлемде
Су қымбат деу жалған емес
СУ- ХҮІІ ғасырдың аяғында судың күрделі зат
екендігі анықталды,яғни су жасанды жолмен
газтектес сутектің оттекте жануынан
алынды. Осы арқылы судың екі элементтен,
сутек және оттектен
тұратындығы анықталды.
Судың құрамы
Құрылымдық
формуласы:
Н-О-Н
Судың
химиялық
формуласы-
Н2О
Судың
химиялық
формуласы-
Н2О
Судың физикалық қасиеттері
Таза су- түссіз,иіссіз,дәмі жоқ сұйықтық.Табиғатта су үш түрлі
агрегаттық күйде кездеседі: қатты,сұйық,газ.Қалыпты жағдайдағы
судың қатуы 0 градус С және қайнауы 100 градус С белгіленеді.Себебі:мұз
судың бетінде қалқып жүреді.Егер мұз судан ауыр болса,барлық өзенкөлдер түбіне дейін қатып,ал жаз айларында тек беті ғана еріген болар
еді.Су жайлап қызады және жайлап суиды.Осы судың қасиетінің
нәтижесінде су бассейндері Жер шарындағы температураны күрт
өзгертпей,реттеп отырады.Су электр тоғын нашар өткізеді.
Судың биологиялық маңызы
Жасушаның 80% судан тұрады.Су-еріткіш.Ағзадағы
бүкіл зат алмасу қатысында жүреді.Су
тасымалданады. Адам ағзасының ішкі
ортасындағы қан 91,5% судан құралады.Ас қорыту
жүйесіндегі астың сіңірілуі ащы ішекте иондарға
ыдырауына ықпал береді.Ыдырау өнімдері 3 жолмен
өтетін болса,оның бәрі су қатысында жүреді.
1) тер бөлінуі
2) Зәр шығару
3) тыныс алу
Өсімдіктер әлемінде фотосинтез процесі су процесі
арқылы жүреді.
Судың химиялық
қасиеттері
1.Судың жай заттармен әрекеттесуі:
2Na + 2H2O = 2NaOH + H2
(Тәжірибе жасалынады)
Белсенді металл + су
= сілті
+ сутек газы
2.Судың күрделі заттармен әрекеттесуі:
Na 2 O + H 2 O = 2NaOH
Негіздік оксид + су = негіз
СаО + Н2О = Са (ОН)2
(тәжірибе жасалынады)
•Суда еритін негіздерді – сілтілер деп атайды.
•Сумен әрекеттесіп сілті түзетін металл оксидтерін – негіздік оксидтер деп
атайды.
•Белсенді металл оксидтері сумен тікелей әрекеттесіп,металл гидроксидтері
негіздерді түзеді.
3. Судың бейметалл оксидтермен әрекеттесуі:
SO3 + H2O = H2SO4
P2O5 + 3H2O = 2H3PO4
Бейметалл оксиді + су = қышқыл
•Сумен әрекеттесіп қышқыл түзетін бейметалл оксидтерін –
қышқылдық оксидтер деп атайды.
Ақ түйір айналады тыным таппай,
Жүргендей су бетінен орын жақпай.
Сәлден соң суға сүңгіп жоқ болады,
Не түзілді, қай элемент кім айтады?
2Na + 2H2O → 2NaOH +
натрий
H 2↑
сутегі
гидроксиді
(сілті) орын басу реак.
CaO + H2O → Ca(OH)2 кальций гидроксиді
Сөндірілмеген әк
Реакция кезінде жылу бөлінеді,
экзотермиялық реакция .
Техникалық атау.Сөндірілген әк.
Судың қолданылуы
тұрмыста
Өсімдіктерде
органикалық зат
(спирт,сірке қышқылы)
бу двигательдерінде
тұз
қышқылы
азот
қышқылы
қышқылдар
алуда
жануарлар
тіршілігінде
халық шаруашылығында
аммиакта
минералды
тыңайтқышта
негіздер
алуда
сутек
алуда
салқындату
жүйелерінде
Тұман,қар мен тұздың
түстері ақ, себебі
оларды құрайтын майда
бөлшектердің арасында
ауа болады. Судың
мөлдір болатын себебі
олардың майда
бөлшектерінің
арасында ауа болмайды.
Fe ( OH)3
CaCO3
MgSO3
HNO2
H2S
N2O
Al2(SO4)3
FeCl3
Na2S
KOH
H2SO3
CO2
Cu(NO3)2
FeCl2
K2SiO3
Na2O
Cu(OH)2
Fe2O3
Көміртек ( IV)
оксиді
Темір( IІІ) хлориді
Кальций
карбонаты
Натрий оксиді
Мыс( IІ) нитраты
Күкіртті қышқыл
Азот( I ) оксиді
Алюминий
сульфаты
Темір ( IІІ) оксиді
Калий силикаты
Азотты қышқыл
Күкірт сутек
Натрий сульфиді
Магний сульфиді
Мыс ( IІ)
гидроксиді
Темір( IІ) хлориді
Темір ( IІІ)
гидроксиді
Калий гидроксиді
ЕСЕПТЕР ШЫҒАРУ
1 Массасы 7,2 гфосфор (Ү) оксиді сумен
әрекеттескенде қанша грамм ортофосфор
қышқылы Н3РО4 түзілетіндігін есептеңдер.
2 Тұрмыста үйді әктеу үшін сөндірілген әкке
су қосып ертінді дайындайды.Кальций
оксидінің сумен реакцияласуы көп жылу
бөле жүреді
CaO+H2O=Ca(OH)2+67кДж
Реакцияға 5 кг кальций оксиді түскенде
бөлінетін қызудың мөлшерін есепте.
Мақалдар.
1) Су ішетін арығы жоқ елдің,
сүзіп алатын балығы жоқ.
2)Сулы жер құрақсыз болмас, жер бұлақсыз болмас.
3)Сусыз өмір жоқ.
4)Сусыз жердің шөбі сұйық,
суайт адамның сөзі сұйық.
5)Сулы жер-нұрлы жер,
6)Судың да сұрауы бар.
7)Сағадағы су ішеді, аяқтағ,ы у ішеді.
8)Ағынды су –бал татыр,ақ шабағы май татыр.
9)Сиыр су ішеді- сүтін береді,жылан су ішеді-уын төгеді.
10)Су - тазалық кепілі,Тазалық – денсаулық кепілі