Transcript Celestyn Freinet2

Celestyn Freinet
„Dziecko chce i potrafi się samodzielnie
uczyć, jeżeli tylko stworzy się mu
warunki sprzyjające rozwojowi.”
C.Freinet
Plan pracy
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Życiorys
Dzieła Celestyna Freineta
Koncepcje pedagogiczne
Techniki nauczania
Uczeń
Nauczyciel
Szkoła
Bibliografia
Życie Celestyna Freineta
Urodził się 15 października 1896 roku w
małym ubogim miasteczku Gars we Francji, a
zmarł 8 października 1966 roku w wieku 70 lat w
Vence. Uważany jest za jednego z
najwybitniejszych pedagogów.
Pochodził z biednej rodziny chłopskiej,
dzięki której zaczerpnął prawdę o życiu oraz
umiłowanie do przyrody i wrażliwość na los
drugiego człowieka. Edukację szkolną rozpoczął
w czwartym roku życia.
Kształci się w szkole wyższej w Ecole Normale w
Nicei, przygotowującej nauczycieli do pracy w
szkołach podstawowych. Dyplom ukończenia
Ecole Normale otrzymał 9 listopada 1914 r. w
wieku 18 lat.
Gdy rozpoczęła się pierwsza wojna światowa, Celestyna
powołano do wojska. Jako młody oficer uczestniczył w
działaniach frontowych. W roku 1915 został ciężko ranny pod
Verdun. Przeszedł kilka operacji ponieważ miał uszkodzone
płuca. Wrócił w ojczyste strony jako inwalida wojenny i starał
się o pracę w szkole. Długo nie otrzymał pozwolenia na pracę z
powodu stanu zdrowia.
W 1920 roku rozpoczął działalność
pedagogiczną jako młody nauczyciel w szkole
wiejskiej w Bar-sur-Loup do 1928 roku. Okres
ten był ważnym etapem dla Freineta jako
pedagoga i twórcy nowej koncepcji
pedagogicznej. Tu eksperymentował,
opracowywał i sprawdzał swoje pomysły
pedagogiczne mając na uwadze sytuację dzieci
wiejskich i zaniedbanych.
W latach 1934-1935 dużym kosztem osobistym zbudował prywatną
szkołę w Vence. 1940 r. został aresztowany przez Niemieckich okupantów i
osadzony w obozie. Po opuszczeniu obozu przyłączył się do Ruchu Oporu.
W pierwszych dniach po wyzwoleniu Freinet organizuje Komitet
Departamentalny Wyzwolenia Gap, który opiekuje się dziećmi - ofiarami wojny.
Dwa lata zajmuje mu odbudowa kompletnie zrujnowanej szkoły. W 1947 r.
szkoła rozpoczyna normalne funkcjonowanie. Reorganizację przechodzi
Spółdzielnia Nauczania Świeckiego i w 1948r. powstaje Instytut Spółdzielczy
Nowoczesnej Szkoły, placówka organizująca działalność Ruchu
Freinetowskiego, a w 1957 r. powstaje FJMEM (Międzynarodowa Federacja
Ruchów Nowoczesnej Szkoły), która na początku skupia Ruchy Freinetowskie z
10 krajów.
Po śmierci Freineta opiekę nad szkołą sprawuje jego żona Eliza kontynuując jego
dzieło aż do swojej śmierci w 1981 r. Następnie córka - Madeleine Bens-Freinet
(dziennikarka) przyjmuje odpowiedzialność za funkcjonowanie szkoły, a dzięki
staranią przyjaciół rodziny szkoła zostaje wykupiona przez państwo francuskie i
staje się szkołą publiczną.
źródło: http://www.freinet.pl/
Dzieła
 Gawędy Mateusza
 Jeden miesiąc wśród dzieci rosyjskich
 Drukarnia w szkole
Wychowanie przez pracę
Nowoczesna szkoła francuska
Zarys psychologii stosowanej w
wychowaniu
źródło: A. Lewin, Tryptyk pedagogiczny, Warszawa 1986
Fazy rozwoju psychicznego
Celestyn Freinet wyodrębnił trzy fazy rozwoju
psychicznego, które trzeba uwzględnić nie tylko w pracy z
każdą jednostką, ale wówczas, gdy konstruuje się cały
system oświatowo-wychowawczy.
źródło: A. Lewin, Tryptyk pedagogiczny str.114
I faza- szukanie po omacku; obejmuję głównie okres od narodzin
dziecka do początków wczesnej edukacji szkolnej.
II faza – tzw.
urządzanie się w otaczającym świecie; dziecko mając już
pewien zasób doświadczeń, zaczyna po swojemu porządkować teren
swojego życia i działania
III faza- dominuje zabawa-praca, a potem praca-zabawa; jest to okres
dojrzewania jednostki do podstawowych zadań życiowych i społecznych.
źródło: A. Lewin, Tryptyk pedagogiczny str.114
Krytyka szkolnictwa francuskiego
zdecydowanie krytyczny stosunek do tradycyjnej,
werbalnej, sformalizowanej szkoły, która-według
jego określenia – jest „klatką”, krępującą rozwój i
wolność dziecka
dystans między uczniem a nauczycielem
dominowanie rutyna
selekcja dzieci z klas uboższych i z zaniedbanych
kulturalnie środowisk
mechaniczne wtłaczanie wiedzy
Nowoczesna szkoła francuska
 dla ludu,
 dla dzieci mas pracujących,
 stwarzać ma ludzkie warunki rozwoju i możliwość ujawnienia
potencjałów życiowych
 głębokie zrozumienie i głęboki szacunek do osobowości dziecka, jego
potrzeb i dążeń; odwoływanie się do spontanicznej aktywności
 stworzenie środowiska wychowawczego na miarę dziecka, sprzyjające
rozwojowi jego osobowości (uwzględnianie jego zainteresowania)
 swobodna dyscyplina
 zlikwidowanie klas jako audytoriów, a na ich miejscu urządzić pracownie,
bądź chociaż kąciki o charakterze warsztatów
 otwarta na świat
 rozumienie znaczenia życia własnego i innych ludzi
Źródła: A. Lewin, Tryptyk pedagogiczny, Warszawa 1986, , Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika , Warszawa 2003
Założenia
• pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku do
jego osoby, potrzeb i dążeń,
• w rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest
wymiana doświadczeń,
• nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie,
• założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą
technik, które ułatwiają pracę nauczyciela.
• szkoła nie może selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze,
• łączyć ma swobodę dzieci z troską o ich wszechstronny
rozwój o raz z wysokimi wymaganiami
• realizuje ideały pedagogiki współczesnej
źródło: M. Szuksta, M.Mendel, Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowana metodami M. Montessori, C.Freineta, R.Steinera,
"Pozwól dziecku się wypowiedzieć pozwól mu się wyrazić".
Osią pedagogiki Freineta jest swobodna ekspresja
która stanowi punkt wyjścia nauczania różnych
przedmiotów.
Metoda ta pozwala nauczycielowi we wszystkich
dziedzinach lepiej poznać ucznia, lepiej go zrozumieć i
skuteczniej mu pomóc, gdy tej pomocy potrzebuje. Dziecko
również poznaje siebie lepiej. Dzięki ekspresji powstają
warunki do swobodnego, a jednocześnie racjonalnego
myślenia, wypowiadania się i działania.
M. Szuksta, M. Mendel, Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera,
Wyróżniamy:
ustna
graficzna
manualna
Ekspresja
muzyczna
pisemna
M. Szuksta, M. Mendel, Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera,
Wokół niej zbudował on całą gamę technik
pozwalających na aktywizację całej osobowości
wychowanka- od strony kształcącego się podmiotu – i
pozwalających na wkraczanie w możliwie wiele
dziedzin twórczości kulturalnej- od strony
przedmiotowej.
Techniki szkolne
swobodny tekst
drukarnia szkolna
gazetka szkolna
fiszki samokontrolne (autokreatywne)
doświadczenie poszukującego
korespondencja międzyszkolna
Swobodny tekst
Swój punkt wyjścia znajdowała bezpośrednio w
bezpośrednich przeżyciach dzieci w ich potrzebie komunikacji,
kształceniu przeżyć estetycznych i wyobraźni.
Tworzone indywidualne teksty były na forum klasy publicznie
prezentowane, omawiane i ten, który najbardziej się im podobał,
stawał się treścią zajęć łączących w sobie edukacje językową,
artystyczną i światopoglądową. Teksty te, indywidualne prace
dzieci, jak i całe gazetki, były powielane przez same dzieci i
wymieniane między szkołami, tworząc zupełnie nowy kontakt
między rówieśnikami z całego kraju, a potem i z zagranicy tak
zwana korespondencja międzyszkolna, która przechowywana jest
w tzw. Książce życia, która jest czymś w rodzaju pamiętnika czy
kroniki szkolnej.
Źródło: Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, podręcznik akademicki, Warszawa 2003
 tekst pisany (opowiadanie, wiersz, list,
rymowanki, fraszki itp.),
 tekst mówiony (nagrywanie ),
 tekst rysowany ("pisanie" rysunkiem).
źródło: http://www.sp1nsol.zgora.pl/arleta/techniki.html
Korespondencja międzyszkolna
rozwija umiejętność komunikacji
uczy nawiązywania kontaktów
i przyjaźni między dziećmi
różnych okolic, a nawet
odległych krajów
uczy szacunku dla obyczajów i
zainteresowań innych niż
własne
prowadzi do spotkań odwiedzin,
wspólnych wycieczek
Źródło: Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, podręcznik akademicki, Warszawa 2003
Gazetka szkolna
Zawierała trzy ważne elementy:
krytykujemy
winszujemy
życzymy sobie
Dziecko publicznie wyrażało krytyczne opinie o innych i
samym sobie.
źródło: Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, podręcznik akademicki str. 360
źródło: http://www.sp1nsol.zgora.pl/arleta/techniki.html
Fiszki samokontrolne
Są to kartoniki z zadaniami dla uczniów i kartoniki z
prawidłowymi odpowiedziami. Zadania mogą dotyczyć wiadomości
gramatycznych lub tematyki lekcji. Każdy uczeń pracuje samodzielnie,
bierze jedno zadanie
i wykonuje je w specjalnym zeszycie. Po wykonaniu zadania uczeń
odnosi zadanie i bierze kartonik z prawidłową odpowiedzią. Uczeń
sam sprawdza poprawność wykonania, poprawia błędy. Jest to nauka
samokontroli.
Nauczyciel nie ocenia i nie kontroluje uczniów. Fiszki można
wielokrotnie wykorzystywać, wzbogacać, zmieniać przykłady.
Fiszki te gwarantowały pełne opanowanie zagadnienia przez ucznia, a
jego maksymalny wysiłek wniesiony do rozwiązania problemu musiał,
zdaniem Freineta, uzyskać maksymalną ocenę.
źródło: Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, podręcznik akademicki
Odciążają nauczyciela od
ciągłego poprawiania
Przyzwyczajają do samokontroli
i samooceny
pozwalają na indywidualne
uzupełnianie braków i trudności
dziecka w zakresie pisania i
liczenia
Źródło: http://www.sp1nsol.zgora.pl/arleta/techniki.html
Doświadczenie
poszukującego
Polega ona na różnych formach gromadzenia informacji
potrzebnych do rozwiązania konkretnego problemu wynikającego
z aktualnych zainteresowań i doświadczeń dziecka. Są tu
wywiady terenowe, wycieczki, krótkie referaty, samodzielnie
dobierane lektury.
Jet techniką uczenia się przez szukanie, odkrywanie,
rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem różnych narzędzi i
urządzeń: materiałów źródłowych, pomiarów, wywiadów,
przeprowadzonych doświadczeń. Jest ona rozumiana w dwojaki
sposób: jako technika oddzielnie realizowana, mająca na celu
spontaniczne działanie poznawcze, lub jako aktywny
sposób działania zintegrowanego z innymi technikami
źródło: Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, podręcznik akademicki
Aktualne
wydarzenia z
życia klasy
Redagowana
przez dzieci
Swobodne
teksty
Drukarnia szkolna
Spółdzielnia szkolna
• stanowi podstawę wychowania freinetowskiego
• jest formą i terenem swobodnej organizacji,
wszystkich rodzajów działalności, jakim zajmują się
dzieci zgodnie z zainteresowaniami
• ma ułatwiać uczniom wykonywanie podjętej przez
nich pracy
• zastosowanie różnorodnych technik życia samorządu
uczniowskiego
M. Szuksta, M. Mendel, Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera,
Samorząd uczniowski
o wybiera rady spółdzielni
o określa program działania
o wyznacza osoby odpowiedzialne za poszczególne
dziedziny życia
o organizacja pracy tygodniowej (zebranie)
o każdy uczeń układał plan pracy samodzielnie lub w
grupie zgodnie z jego zainteresowaniami
o organizacja zebrań oceniających pracę wykonaną w ciągu
tygodnia przez członków spółdzielni
M. Szuksta, M. Mendel, Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera,
Zamiast pojedynczych ocen dzieci uzyskiwały
sprawności, a także dyplomy tzw. arcydzieła
czyli pracę wymagające szczególnie dużego
nakładu starań. Taki sposób oceniania sprawiał,
że znika niezdrowa rywalizacja.
M. Szuksta, M. Mendel, Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera,
Uczeń
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
w przypadku wykroczenia powinien zadośćuczynić.
szanowany
rozwój osobowości
praca indywidualna dokonująca się w obrębie i na rzecz wspólnoty
obdarzony zaufaniem
posiada prawo decydowania
posiada umiejętności współdziałania
ma możliwość swobodnego wypowiadania się
posiada własne koncepcje
samowystarczalny
zorganizowany
spontaniczny
kreatywny
wszyscy uczniowie postawieni w równej pozycji
pobudzanie w nim wrażliwości na sztukę, kulturę, przyrodę oraz
każdą inną dziedzinę życia
Nauczyciel
Kieruję pracą uczniów, ale tak aby oni tego nie odczuwali.
Jego dyskretna pomoc jest potrzebna :
- merytorycznie, ma on bowiem wpływać na treść i
przebieg zajęć indywidualnych czy zespołowych
- moralne, wiele można uczynić, zachęcić do pracy,
- obudzić wiarę we własne siły, zapobiec
kompleksom czy stresom.
- organizacyjne, może podsunąć lepsze formy pracy
- techniczne, może dopomóc w doborze bardziej
skutecznych sposobów działania.
Wychowawca nie stoi, więc na uboczu życia klasy lecz inspiruje, reaguje,
pomaga. Jest raczej doświadczonym partnerem, niż zwierzchnikiem.
źródło: M. Szuksta, M. Mendel , Współczesne tendencje w nauczaniu…
Szkoła
Celestyn Freinet uważał, że szkołę należy
traktować nie jako wyizolowaną instytucję,
lecz jako cząstkę życia społecznego, jako
naturalne miejsce, gdzie uczeń może żyć i
działać, podlegać ogólnym prawom życia
społecznego, a nie sztucznym prawom życia
szkolnego.
Pojmował szkołę jako wspólnotę dorosłych i dzieci, wspólnie zarządzających
życiem i pracą.
Stwarzała warunki do ekspresji emocji i myśli, pozwalając na indywidualizację i
własne tępo pracy, uwzględniając aktualne zainteresowania dziecka
Rozwija wszystkie podstawowe środki ekspresji: ustną, pisemną, graficzną,
muzyczną i manualną.
„Nauczyciele, rodzice i dzieci są nićmi jednego kłębka, które powinny
łączyć się w harmonijnym splocie”
Problemy wynikające z
pedagogiki
indywidualizacja nauczania zajmuje więcej czasu
nauczyciele nabywają materiały pomocnicze na koszt
własny
nauczyciele nie są przygotowani do pracy, nauczają
tak jak uczono ich samych
problemy ze swobodną ekspresją w klasie w której
jest więcej niż dwadzieścia dzieci
Bibliografia
M. Szuksta, M. Mendel, Współczesne tendencje w
nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C.
Freineta, R. Steinera,
http://www.freinet.pl/freinet-biografia.html
Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika, podręcznik
akademicki, Warszawa 2003
A. Lewin, Tryptyk pedagogiczny , Warszawa 1986
http://www.sp1nsol.zgora.pl/arleta/techniki.html
Przygotowała:
Agnieszka Mikulska