Transcript Илтгэл
УНТЭ С.Алтансүх Гавал тархины гэмтэл /ГТГ/ нь нас баралт болон хөдөлмөрийн чадвар алдалтын голлох шалтгааны нэг юм . Жилд дунджаар: Жил бүр 4 сая хүн гавал тархины гэмтэлд өртдөг. 100,000 хүн ам тутамд 150-200 эмнэлэгт хэвтэлт бүртгэгддэг 100,000 хүн ам тутамд 14-30 нь ГТГ улмаас нас бардаг 15-35 насныханд элбэг тохиолдоно. Эмэгтэйчүүдээс эрэгтэйд 2,5 дахин илүү тохиолдоно Нярай, бага насны хүүхэд, хөгшид эрсдэлтэй ГТГ нь хувь хүний болон нийгэм эдийн засгийн хувьд маш их хохиролтой. Асуумж Эрт үеийн менежмент Хяналт-үнэлгээ Шинжилгээ Нарийвчилсан үзлэг Тархины гэмтлүүд Газар дээрх болон тээвэрлэх үеийн мэдрэлийн байдал, үнэлгээ (ухаан санаа, хүүхэн хараа), амин үзүүлэлтүүд Газар дээрх болон тээвэрлэлтийн үед хийгдсэн эмчилгээ Цус алдсан эсэх Ослын үед аюулгүйн дэр, суудлын даруулга, хамгаалалтын дуулга хэрэглэсэн эсэх Цаг хугацаа, газар орон, тээврийн хэрэгслийн хурд, гэмтлийн механизмын талаар тодруулах Архаг хууч өвчин Эм, мансууруулах бодис, архины нөлөөг бодолцох Магадгүй осол нь эрүүл мэндийн шалтгаантай байж болно.(жишээ нь таталт, ухаан алдах, зүрхний шигдээс, тархины цус харвалт) Цус бүлэгнэлтийн эсрэг эмүүд хэрэглэдэг эсэх Зорилго: Тархины хоёрдогч гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх түүний эрсдлийг багасгах юм. Тархины гэмтэл Анхдагч гэмтэл Хоёрдогч гэмтэл Мэдрэлийн талаас гарах үр дүн Гэмтэл болсон тэр үед үүсдэг Анхдагч гэмтэл нь Гэмтэл болсны дараа үүснэ Урьдчилан сэргийлэх боломжтой 100% хүртэл нэмэгдэж болно Хоёрдогч гэмтлээс сэргийлэх Гипокси Гипотензи ГДД гипо/ гипертерми гипо/гипергликеми гито/ гипервентиляци Тохирсон нэвчилтийн даралт Гипотензи АД агшилт <90 мм МУБ > 5 мин НАС БАРАЛТ x 2 (!) Гипокси НАС БАРАЛТ x 3 (!!) SpO2 <92% >5 мин Тархины хоёрдогч гэмтлээс та сэргийлэх чадна!!! ГТГ- тэй өвчтний хувьд оношилгоо, эмчилгээ зэрэг явагдана: Амьсгалын замыг чөлөөлөх болон хамгаалах Амьсгал болон О2 хангамжийг хэвийн хэмжээнд барих Цус эргэлтийг тогтворжуулах /шингэн сэлбэх, бусад/ ГТГ-г нарийвчлан тогтоо Өмнөх гэмтлийг ялга /хуучин гэмтэл/ Ухаан санааны байдлыг завсарлагатайгаар үнэлэх Гипокси нь ГТГ-н дараах нас баралт болон үгдэрлийг нэмэгдүүлдэг. Гиперкапниг тэр бүр илрүүлж чадахгүй гэвч энэ нь тархины цус эргэлтийг өөрчилж гавлын дотоод даралт нэмэгдэхэд хүргэж болох юм. ГТГ бүхий бүх өвчтөнд өндөр урсгалаар О2 өг. (амны хошуувчаар) Боломжтой бол цагаан мөгөөрсөн хоолойд гуурс тавьж амьсгал өг. /гипотензи болохоос сэргийл/ Амьсгалын замын бөглөрлөөс болгоомжил SpO2 > 95% байлгана Гэмтлийн эхний үе шатанд хэт амьсгалуулахаас зайлсхий. pCO2 30-35 мм МУБ (4-4.5 кПа) барь. Эмнэлэг хүртэлх тусламжинд капнографийг ашиглахыг зөвлөж байгаа. Гиперкапнигаас зайлсхий. Гипервентиляци нь хүүхэн харааны гэрлийн урвал эвэрлэгийн рефлекст муугаар нөлөөлнө. Гипервентиляци нь гипотензид хүргэж байвал зогсоох хэрэгтэй. Ухаангүй байдал, цус харвалт нь амьсгалын дараах хүндрэлүүдийг дагуулж болдог ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ Хэл унах Амьсгалын тоо цөөрөх Амьсгал өнгөц болох хэм жигд биш болох Бөөлжист хахах Залгиурын саа Сорогдлын уушигны хатгалгаа Зогсонгишлын уушигны хатгалгаа Менделсоны хам шинж гэх мэт Гиповентиляци болон гипоксид хүргэнэ! Цээжийг 30˚ өргөх Доргиох массаж хийх Байрлал эмчилгээ Амьсгалын дасгал хийх Ханиахыг дэмжиж /цэр салст гаргах/ Ам залгиурын салстыг соруулах Амьсгалын зам чөлөөлөх Халдварын хүндрэлээс урьдчилан сэргийлэх эмнэлгийн дотоод халдвар зохиомол амьсгалтай холбоотой хатгалгаанаас сэрийлэх багц /хлоргексидины 1% уусмал амыг 4 цаг тутам угаах / Ишемид өртсөн тархины эдийг хамгаалахын тулд цусны хүчилтөрөгчийг хангалттай байлгахын тулд: />95%/ Хамрын гуурс 5 хүртэл литр Хүчилтөрөгчийн маск 5 – 15литр - Жирийн маск - Нөөц ууттай маск - Хавхлагтай маск - Вентурийн маск Зохиомол амьсгалын аппаратын дэмжлэг Амьсгал дэмжих Хүчилтөрөгч эмчилгээ Масктай зохиомол амьсгал (CPAP) Интубацитай зохиомол амьсгал (CPAP, PS, SIMV, BIPAP) Урвуу харьцаатай зохиомол амьсгал Уруу харуулсан зохиомол амьсгал Зорилго: SpO2>92% Гиповолеми, гипотензи нь ГТГ-н дараах нас баралт болон үгдэрлийг нэмэгдүүлдэг. Гипотензи нь гипоксигоос ч илүү тархины эсийн алуурчин байж болно. Гавлын гаднах цус алдалтыг үнэлгипотензи ГТГ нь цус хуралтыг дагуулаагүй бол тархины перфузийн даралтыг тохиромжтой хэмжээнд барихаар артерийн даралтыг барь. /Насанд хүрэгчдэд нь агшилтын даралт> 110 ммМУБ ,өндөр настанд > 130 мм МУБ/ ГТГ-тэй өвчтөнд идэвхтэй цус алдалт байвал агшилтын даралтыг 90 ммМУБ-с дээш гаргалгүй яаралтай хамгийн ойр эмнэлэг рүү тээвэрлэнэ Тархины нэвчилтийн даралт /ТНД / = АДД - ГДД ТНД > 70мм МУБ амь аврагдах болон тавиланд нилээд сайн нөлөөлсөн /65 – 60 мм МУБ харьцуулахад / ТНД < 70 мм МУБ? АДД < 90 мм МУБ? Шингэн сэлбэх Вазопрессор Инотропик ГДД> 20 мм МУБ? ГДД-ыг буулгах эмчилгээг хийх ГДД хянах боломжгүй бол АДД –аар зохицуулан АДД < 90 мм МУБ? ГДД> 20 мм МУБ? Шингэн сэлбэх Вазопрессор ГДД-ыг буулгах эмчилгээг хийх Инотропик АДД-г 90 ммМУБ байлгахыг зорино! Агшилтын даралт суларлын даралт 140-170 мм МУБ 60-90 мм МУБ Артерийн даралтын гэнэтийн түргэн өөрчлөлтөөс БОЛГООМЖИЛ! Даралт буухаас СЭРГИЙЛ !!! Судсаар изотоник уусмал сэлбэнэ ГТГ өвчтөнд гипертоник уусмалын талаар бодолцоно. /Онолын хувьд гавлын дотоод даралт ихэссэн сэжигтэй, цус алдалтын улмаас гипотензи болсон өвчтөнд гипертоник уусмал зохистой байж болно/ Иврэлт болон шаантаглах үед маннитолын өндөр тун(1-2 гр / кг) мөн гипертоник давсны уусмал ашигтай байдаг Коллойд уусмал хэрэглэх тухайд маргаантай байдаг Гиперволеми нь тархины хаван, ГДД-ийг ихэсгэнэ! Гиповолеми нь тархины хаван, ГДД буулгаж чадахгүй үүнээс гадна АД буулгах, ТНД-ыг багасгана Кристаллойд уусмал Фурсемид ! ! ! Артерийн даралтын гэнэтийн түргэн өөрчлөлтөөс БОЛГООМЖИЛ! Нормаволеми байлгах нь хангалтай! Даралт буухаас СЭРГИЙЛ !!! Бөөрний үйл ажиллагааны гол үзүүлэлт Насанд хүрэгчдэд 0,5мл/кг/ Цаг Хүүхдэд 1 мл/кг/ Цаг Хэт их шээх хамшинж Шээс хөөх эм хэт хэрэглэсэн Шингэний баланс тооцох Өвчтөний 50% ~эрдсийн алдагдал үүснэ • Антидиуретик дааврын зохицуулгагүй ялгаралын хам шинж \SIADH\ • Мэдрэлийн шалтгаант давс алдах хамшинж /Cerebral Salt Waste Syndrome/ Эмчилгээнд норма ба гипертоник натри уусмал сэлбэнэ • Гипертоник натрийн уусмал уулгаж болно (уулгах нь илүү сайн нөхөгдөнө, аюул багатай. Натри нөхөхдөө алгуур 24 цагт 10 мл\моль-оор ихэсгэнэ) • Эмчилгээнд үр дүнгүй бол гогцооны эргэн шимэгдэлтийг сэдээхээр минералокортикойдыг хэрэглэнэ. \Дотоод шүүрлийн эмчээс зөвлөгөө авах шаардлагатай\ Хангалттай шингэн сэлбэсний дараа артерийн даралтаа хангалттай хэмжээнд өсгөж чадахгүй бол вазопрессор хэрэглэнэ. ГТГ-тэй өвчтөнд идэвхтэй цус алдалт байвал агшилтын даралт 90 ммМУБ-с дээш гаргалгүй вазопрессорыг хэрэглэнэ Тайвшруулалт болон зохиомол амьсгалтай холбоотой даралт буултын үед хэрэглэж болно Ухаангүй байдлын үнэлгээ Тархины ил гэмтэл: хуйх, гавал яс, ... Тархины далд гэмтэл: Тархины ерөнхий шинж: Бөөлжих, дотор эвгүйрхэх, биеийн температур өөрчлөгдөх, АД ихсэх /ялгавар даралт ихэсдэг/, брадикарди Голомтот шинж: Хүүхэн хараа хэмжээ , гэрлийн урвал, саа саажил Өвчтний амьсгалын хэмнэл өөрчлөгдөх Таталт Ухаангүй байдлын үнэлгээ: A Awake V Respond to voice (үгээр хариулах) P Respond to pain (өвдөлтөнд хариулах) U Unresponsive (хариултгүй) (ухаантай) Нүдээ харах Үгээр харилцах Хөдөлгөөнөөр хариулах Ердийн үед харж байх 4 Дуудахад харах 3 Өвтгөхөд харах 2 Нүдээ огт нээхгүй Зөв хариулбал 5 Буруу хариулах 4 Ганц хоёр үг хэлэх 3 Зөвхөн авиа гаргаж яраглах 2 Огт дуу гарахгүй 1 Заавраар хөдөлвөл 6 Өвдөлтийг ялгаж хариулвал 5 Өвтгөхөд хариулж хөдөлвөл 4 Эмгэг хумирах таталт 3 Эмгэг нумарах таталт 2 Огт хөдөлгөөнгүй 1 1 • Өвчтөн бүрийн ширээний дэргэд үнэлгээг нааж цаг тутам үнэлэх нь чухал • Үнэлэх бүрд давтагдаж байвал хүнд хөнгөн байдлын бодит хэмжүүр болно • Хүнд өвчтөний тавиланг заана • Анхны глазго үнэлгээ GCS 3-5 • Хугацаа өнгөрөхөд >/= 2 оноогоор муудаж байвал • Хугацаа өнгөрөхөд биеийн байдал сайжрахгүй байх • Тайвшруулах/ мэдээ алдуулах бодисыг хэрэглэхийн өмнө (хэрэв боломжтой бол) • Үргэлжилсэн тайвшруулалттай байгаа бол өдөрт 1-2 удаа зогсоож үнэлэж байх шаардлагатай Тархины гэмтэл ГКШ 13-15 Дунд зэргийн ТГ ГКШ 9-12 Хүндэрсэн ТГ ГКШ 3-8 Хүнд ТГ Глазго комын шалгуур нас баралтай шууд хамааралтай байдаг гэхдээ мэдрэлийн талаас гарах тавиланг заахгүй ЗЦБ хяналт АД завсарлагатай үзэх Судасны цохилт Пульсоксиметр Капнографи /зохиомол амьсгалтай/ Найдвартай мониторын хяналт нь тусламжийг илүү чанартай болгоно. Хяналт-үнэлгээ нь аюул ослыг эрт илрүүлж, эмчилгээний үр дүнг харуулна Мэдрэлийн хяналт-үнэлгээ: ЭЭГ ГДД хэмжих Судасны доплер Гүрээний венийн баллонт сэтгүүр Цаашдын хяналт: Төвийн венийн гуурс Артерийн гуурс Ходоодны гуурс Сванн-Ганссын гуурс Зарим ГТГ –тэй өвчтөнд лавшруулсан хяналт шаардлагатай боловч суурь хяналт нь илүү чухал юм. Хяналт-үнэлгээ нь эрсдлийг эрт илрүүлдэг мөн эмчилгээний үр дүнг харуулна ЦДШ Биохими /Натри, кали, сахар, мочевин, креатинин, элэгний үйл ажиллагаа/ Цусны бүлэгнэлтийн шинжилгээ Цусны бүлэг Жирэмсний тест (шаардлагатай бол) Хавсарсан гэмтэлтэй, бүлэгнэлтийн эсрэг эм уудаг өвчтнүүдэд илүү нарийн шинжилгээ төлөвлөх шаардлага гарч магадгүй Яаралтай шинжилгээ: • Рентген, цээжний, аарцаг • Хэвлийн түргэвчилсэн ЭХО үнэлгээ ГТГ-тэй өвчтөнд: • толгой КТГ • хүзүүний КТГ (C1-Т1) ГТГ+ хавсарсан гэмтэлтэй: • Цээжний, хэвлий, аарцгийн КТГ • Ангио КТГ- аар /артери, венийн болон ялгаралын үе шат/ Бүх биеийн КТГ?? Тусламжийн туршид өвчтний ар гэрийнхэнд боломжоороо мэдээлэл өгөх нь чухал юм. Мэдээллийг нэг эмч өгөх хэрэгтэй. /Ялангуяа ахмад эмч уулзах нь илүү итгэл төрүүлдэг. Гэхдээ залуу эмч уулзахгүй гэсэн үг биш/ Мэдээлэл өгөхдөө болгоомжтой өг. Нэмэлт мэдээлэл өгөх, ажилбар, эмчилгээний зөвшөөрөл авах, богинр хугацаанд өөрчлөгдөж байгаа тавилангийн талаар дуулгах Олон дахин уулзах үед өвчтний ар гэрийн сэлгэл зүй дасаж эхэлдэг Амин үзүүлэлт тогтворжсоны дараа лавшруулсан үзлэг хийнэ. /толгойноос хөлийн хуруу хүртэл/ Ухаан санааны байдал өөрчлөгдөх Орон зайн баримжаа алдагдах Бие хүний байдал алдагдах Ой санамж алдагдах Өмнөх Дараах Кушингийн рефлекс /гурвал/ АД ихсэх /ялгавар даралт ихэсдэг/ Брадикарди Амьсгалын хэмнэлгүй Духны хэсгийн гэмтэл: Бие хүний байдлаа алдах, догшрол үүсэх Дагзны хэсгийн гэмтэл: Харааны өөрчлөлт Гадрын гэмтэл: тасрал ▪ Ухаан санаа болон ой санамж буурах ▪ Өмнөх /гэмтлийн өмнөх үйл явдлаа санах чадваргүй байх / ▪ Дараах /Гэмтлийн дараах үйл явдлаа санах чадваргүй/ Асуултаа давтан асуух Голомтот өөрчлөлт: Тал саа, мөчдийн саа, саа саажил, таталт гэх мэт Баганын дээд хэсгийн дарагдал: Артерийн даралт өсөх Брадикарди болох Вагусын цочрол ихсэх Чеин-стоксийн амьсгал Хүүхэн хараа нарийсан, гэрлийн урвалтай байх Гадаргүйдлийн хөшинг Мэдрэлийн дамжуулах зам гэмтэх Тархины баганы дунд хэсгийн дарагдал: Ялгавар даралт ихсэх Брадикарди ихсэх ТМС-гипервентиляци: /Гүнзгий мөн түргэсэх/ Хүүхэн харааны гэрлийн урвал 2 талд сулрах эсвэл урвалгүй болох Тархигүйдлийн хөшинг Тархины доод хэсгийн дарагдал: Хүүхэн хараа өргөссөн, гэрлийн урвалгүй Амьсгалын хэм алдагдах Олон хэлбэрт зүрхний хэм алдагдах ЗЦБ-ийн өөрчлөлт Артерийн даралт буух Өвдөлтөнд хариу өгөхгүй байх Нүд хөдөлгөгч мэдрэлийн дарагдал -III • Нүд хөдөлгөгч эдрэл дарагдсанаас нүдний хөдөлгөөн удааширч дараа нь өргөсөж сүүлд нь бэхлэгддэг • Хүүхэн харааны гэрлийн урвал сулрах /эмийн дарангуйлал болон тархины гипокси/ • Хүүхэн хараа урвалгүй болох мөн өргөсөх /гэнэтийн гипокси/ • Чичирхийлэх: ихэвчлэн галзуурал солиорлын үед Урвалгүй: /нас баралт 80% орчим байна!/ Eyelid closure Урвалтай: ихэвчлэн эргэнэ Урвалтай : ГДД ихэссэн Урвалгүй (ухаан санааны өөрчлөлттэй ): ГДД ихсэх Урвалгүй (ухаан санаа хэвийн): тархины гэмтлээс болоогүй Head Trauma - 41 Гадаргүйдлийн • Гар нугаларч, хөл жийсэн Тархигүйдлийн • Гар тэнийж хөл жийсэн Head Trauma - 42 Тархины гэмтэл Анхдагч гэмтэл Хоёрдогч гэмтэл Мэдрэлийн талаас гарах үр дүн Гэмтэл болсон тэр үед үүсдэг Анхдагч гэмтэл нь Гэмтэл болсны дараа үүснэ Урьдчилан сэргийлэх боломжтой 100% хүртэл нэмэгдэж болно Анхдагч гэмтэл Эпидурал цусан хураа Субдурал цусан хураа Аалзавчийн доорх цус харвалт Тархины эдийн цус харвалт Тархины няцрал Аксоны тархмал гэмтэл Толгой гэмтсэн өвчтөнд хүзүү, нурууны хугарал хавсарсан байж болно Их хэмжээний цус алдалт /Судасжилт ихтэй, богино хугацаанд цус их алддаг магадгүй насанд хүрэгчдэд өөр гэмтэлтэй хавсарсан үед, хүүхдэд дангаараа шокийн шалтгаан болж болно / Авах арга хэмжээ Цөмрөөгүй хугарал: Даралттай боолт хийнэ Цөмөрсөн хугарал: боолт хийнэ, дарахаас болгоомжил Битүү гэмтэл/ хөхөрсөн бяцарсан Зулгарсан, халцарсан Урагдсан Тасарсан Үндсэн суурь асуудлуудаас үүдэлтэй олон эрхтний дутагдлын талаар үргэлж бодолцож үзэх Хүнд гэмтэлтэй өвчтөн болгонд хүзүүний нугалам гэмтсэн гэж үз Хүзүүг хэт хөдөлгөх нь саажил үүсэх шалтгаан болж болзошгүй Нугас дарагдлаас доош мөчид мэдээгүй болох Нугасны шок үүсэх Суурь техник: ▪ ▪ ▪ ▪ Гараараа хөдөлгөөнгүй болгох Элстэй уут ашиглах Хүзүүний бэхэлгээ хэрэглэх Толгойн бэхэлгээ хийх Гавал ясны хугарал: • Зөрөөгүй шугаман хугарал • Цөмөрсөн • Хавсарсан Хугарал сэжиглэх • Том хэмжээний хаван хөхрөлт Авах арга хэмжээ • Боолт хийх, хүчтэй дарахаас болгоомжил Суурь ясны хугарлын шинж Чихний араар хөхрөх ▪ Гавлын доод хэсгийн чихний сувгийн хугаралтай холбоотой Илбэнхийн нүд ▪ 2 талын нүд тойрсон хөхрөлт Нүдний аяганы хугаралтай холбоотой ТНШ чихний сувгаар гарах Эпидурал цусан хураа Ихэвчлэн артери менинги хагардаг Хэсэг хугацаанд шинж тэмдэггүй, ухаантай байдаг /“lucid“ Interval 20-50%/ Магадгүй 2 долоо хоног хүртэл хугацаанд 50% нэмэгдэнэ! Гавлын арын хонхорын болон тенториум хальсны доод хэсгийн эпидурал цусан хураа нь тавилан муу байдаг Субдурал цусан хураа Ихэвчлэн тархины хүнд гэмтэлтэй холбоотой нас баралт ихтэй (40-70%) Аалзавчийн доорх цус харвалт (50%) Тархины судасны агчил 40% нь тохиолдоно (4-14 хоногт) тархины ишемийн 30% нь эмчлэгддэггүй Нимодипин эмчилгээнд хэрэглэнэ?? Тархины эдийн цус харвалт Цус хурааны эзэлхүүний хэмжээ тархины гэмтлийн зэргийг заана . Мэс засал > 25 cm³ Тархины няцрал (60-100%) Ихэвчлэн дух чамархайн хэсэгт байршил Хүрээлсэн хаван! Гэмтлийн дараах эхний 72 цагийн дотор нэмэгдэнэ! Аксоны тархмал гэмтэл Байршил: корпус каллозум, тархины баганы дээд болон тархины суурь хэсгийн мэдрэл илүү гэмтэнэ. Эхэндээ КТГ-т өөрчлөлтгүй болон ГКШ- бага байна! Ихэвчлэн мэдрэлийн байдал нь их хүнд байдаг! Дэмжих эмчилгээ Тайвшруулалт, өвдөлт намдаалт • • Цусны О2 • Цусны эзэлхүүн • Амьсгал • Цусны чихэр • Халуун • Цусны эсүүд • Сийвэнгийн осмос Хэвийн ГДД ихсэлтийн эмчилгээ • Дэмжих эмчилгээ • Байрлал • Цус эргэлтийн тогтворжуулалт • ТНШ урсгуур • Осмос/маннитол, NaCl гипертоник уусмал, фуросемид/ • Завсарлагат өвдөлт намдаалт • Хэт агаар сэлгэлт • Өндөр тунтай барбитурат • Яаралтай трепенаци Гавлын дотоод даралт ихсэлт нь: ГКШ 13-15 дунд зэргийн ТГ→ ГДД↑эрсдэл 3% ГКШ 9-12 хүндэрсэн ТГ → ГДД↑эрсдэл 10-20% ГКШ 3-8 ТГ → ГДД↑эрсдэл 60% хүнд Эмчилгээний зорилго нь ГДД < 20 мм МУБ Эхний > 10 минутанд ГДД> 20 мм МУБ –аар нэмэгдэнэ. Нас баралтыг 2 дахин ихэсгэнэ. Амьсгалын зам бөглөрөл /Хэл унах, хиймэл шүд, бөөлжис/ Сорогдлын хатгаа Зогсонгишлын хатгаа Тархины хоёрдогч гэмтэл Тархины хаван Гүний венийн тромбоз Стресс шархлаа Холголт цооролт Бусад халдварууд Эрдсийн алдагдал Зүрхний хэм алдагдал Хүндрэлийн хувь 60 40 20 0 , 59.3 ЯТТ-т уушгины цочмог хавантай болон захын судасны агшилттай өвчтөн заримдаа ирдэг. ЗЦБ хэвийн бус байх /ST сегмент өргөгдөх/ Лактик ацидозтой Артерийн даралт ихэссэн Төвийн венийн SpО2 бага байдаг. 52 настай эрэгтэй тархины гэмтэлтэй осолдогчдод ходоодонд гуурс байрлуулж цусархаг шингэн гарахаар нь ходоодны цус алдалт гэж үзээд усаар угаасан. Гавлын рентген зураг авч гавал дотор зонд болон хий байгааг илрүүлсэн. Иймээс яаралтай эргүүлэн авч, мэс засал, хийж хатуу хальсны гаднах цус хуралтыг авч эдгэрсэн байна. Нярайд илүү элбэг тохиолдох хандлагатай. Тархины гэмтлийн тавилан Тавиланд муугаар нөлөөлөх хүчин зүйл: • Нас > 40 • GCS 3-5 • Хүүхэн хараа болон нүд хөдөлгөх мэдрэлийн гэмтэл • Гавлын дотоод даралт > 20 мм МУБ • Аксоны тархмал гэмтэл • Гавлын гадна ил байрлах гэмтэл .