GRUP DAVRANIŞLARININ TEMELLERİ 8. hafta

GRUP TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI

• • • • Grup: belirli bir amacı yerine getirmek için karşılıklı bağımlılık ve etkileşim içinde 2 ya da daha fazla bireyin meydana getirdiği yapı.

Gruplar biçimsel ve biçimsel olmayan gruplar olmak üzere 2 gruba ayrılır.

Biçimsel grup: örgüt yapısı tarafından tayin edilmiş bir çalışma grubudur. Örneğin 6 kişiden oluşan bir havayolu mürettebatı biçimsel bir gruptur.

Biçimsel olmayan

grup: örnektir. oyun grupları gibi.

örgüt tarafından tanımlanmamış gruptur. Sıklıkla birlikte öğle yemeği yiyen ya da kahve içen 3 kişinin oluşturduğu grup buna

Biçimsel gruplar Biçimsel olmayan gruplar

GRUP TÜRLERİ

Nispeten Sürekli Geçici Gruplar

Görev grubu Komuta grupları Arkadaşlık grubu İlgi grubu

KOMUTA GRUPLARI VE GÖREV GRUPLARI

• • Komuta grubu: doğrudan bir yöneticiye bağlı olan bireylerin oluşturduğu gruplardır. örnek olarak insan kaynakları departmanı sayılabilir. Bir ilkokuldaki müdür ve ona bağlı öğretmenler gibi. Diğer bir tür komuta grubu japon yönetim modelinde yer alan takım çalışmalarıdır.

Tüm komuta grupları aynı zamanda görev gruplarıdır.

Görev grubu: bir görevi tamamlamak için birlikte çalışan insanların oluşturdukları gruptur. Görev veya özel proje grupları ise genellikle geçici olarak kurulurlar. Görev grupları çapraz ilişkilere imkan tanıdığı için her zaman komuta grubu değildirler. Bu tür gruplar Örneğin üniversitedeki disiplin kurulu üyeleri.

ARKADAŞ GRUBU VE İLGİ GRUBU

• • Arkadaşlık grubu: bir ya da birden fazla ortak özelliği olan insanların oluşturduğu topluluktur. ilgi grubuna göre daha fazla süreklilik gösterir. Arkadaşlık grupları samimi ilişkilerden doğar ve karşılıklı memnun olma vardır.

İlgi grupları: her birinin ilgi duyduğu bir konuya ilişkin olarak bir araya gelmiş insanlar topluluğudur. ortak bir ilgi merak sonucu meydana gelen gruplardır. Bunların aralarında da arkadaşlık ilişkileri gelişebilir. Örneğin fotoğrafçılık kursuna katılan kişiler ilgi grubunu oluşturur.

Ya da işten atılan arkadaşlarını desteklemek için bir araya gelen insanlar.

İNSANLARIN GRUPLARA KATILIM NEDENLERİ

• • • • • • Güvenlik Sosyal ihtiyaçlar Saygınlık (özsaygı) Ekonomik ihtiyaçlar Ortak ilgiler Fiziksel yakınlık

Sosyal kimlik kuramı

• • • • • • Bireylerin kendilerini ne zaman ve nasıl bir grubun üyesi olarak tanımladıkları kayırmayı özendirmesidir.

ile ilgilenen yaklaşımdır. En büyük dezavantajı grup içi İnsanlar ne zaman sosyal kimlik geliştirir?

Benzerlik Belirginlik Statü Belirsizliği azaltma

Grup gelişim aşamaları

• • • • • • 5 aşama modeli Aşama I Oluşum : belirsizlik ile tanımlanan grup oluşum süreçlerinin ilk aşaması.

Aşama II fırtına: grup çatışmaları ile karakterize edilen grup gelişim düzeylerinin ikinci aşaması Aşama III kurallar: yakın ilişkiler ve bütünlük kavramları ile karakterize edilen grup gelişim düzeylerinin 3. aşaması Aşama IV performans: grubun tam olarak fonksiyonel olduğu grup düzeylerinin 4. aşamasıdır.

Aşama V dağılma : geçici gruplar için görev performansı yerine faaliyetlerinin tamamlanması ile karakterize edilen grup gelişim düzeylerinin son aşamasıdır.

• • • • •

Grup özellikleri: roller, normlar, statü, büyüklük ve dayanışma

Grup özelliği 1: ROLLER Rol : sosyal birimdeki pozisyonu işgal eden birinin bu pozisyona bağlı olarak gerçekleştirmesi gereken davranış kalıplarının tamamı.

Rol algısı : bireyin belirli bir durumda nasıl davranması gerektiğine ilişkin izlenimi.

Rol beklentisi : belirli bir ortamda kişinin nasıl davranması gerektiği ile ilgili diğerlerinin beklentileri.

Rol çatışması : bireyin birbirinden farklı rol beklentileri ile karşı karşıya gelmesi durumu.

Grup özelliği 2: Normlar

• • • • Normlar: üyeler tarafından ortaklaşa paylaşılan, grup içinde gerçekleştirilmesi beklenen davranışlar.

Referans grupları : bireyin normlarına uyum sağladıkları dahil oldukları ya da olmak istedikleri önemli gruplar.

Uyum: kişinin davranışlarını grup normlarına uygun şekilde düzenlenmesi.

Aykırı işyeri davranışı adlandırılmaktadır.

: örgüt normlarını ihlal eden gönüllü davranışlar olarak tanımlanır. Anti sosyal davranış ya da iş yeri nezaketsizliği olarak da

Grup özelliği 3: Statü

• • • • • • Statü: gruplara ya da diğerleri tarafından grup üyelerine sosyal olarak tanımlanmış bir pozisyon ya da kademe.

Statü özellikleri farklılıkların grup teorisi : içinde statü oluşturacağını vurgulayan teoridir.

statü özelliklerindeki hiyerarşileri Statü özellikleri teorisine göre statü 3 kaynaktan elde edilir: 1. kişinin diğerleri üzerinde uyguladığı güç 2. kişinin grup hedeflerine katkısı 3. bireyin kişisel özellikleri

Grup özelliği 4: büyüklük

• • Grubun büyüklüğü grubun genel davranışını etkiler mi?

Sosyal kaytarma : bireyin grup içinde yalnız iken gösterdiklerinden gösterme eğilimi.

daha az gayret

Grup özelliği 5: dayanışma

• Dayanışma : grup üyelerinin birbirlerinden etkilenmeleri ve grup içinde kalmaya ilişkin motive olmaları.

Grup kararları

• • •

Güçlü yönleri

Karar verme sürecine daha fazla bilgi, veri ve farklılık kazandırır.

Farklı bakış açıları sunar.

Çözümün kabul edilme eğilimini arttırır. • • • •

Zayıf yönleri

Zaman alıcıdır.

Uyma vardır.

yönünde baskılar Grup kararları sorumluluktan etkilenir.

belirsiz olumsuz Grup üyelerinin görme ve değerli görülme düşüncesi karşıt görüşleri ortadan kaldırmaktadır.

kabul

Grup düşüncesi ve topluluk psikolojisi

• • Grup düşüncesi : Topluluk psikolojisi :

Grup karar verme teknikleri

• • • • Etkileşimsel gruplar Beyin fırtınası Nominal grup tekniği Elektronik toplantı