Transcript Prezentacja finalnej wersji materiałów wypracowanych w

Konferencja upowszechniająca
pod patronatem honorowym
Marszałka Województwa Małopolskiego - Marka Sowy
Małopolskiego Kuratora Oświaty - Aleksandra Palczewskiego
System pracy z uczniami zdolnymi
jako produkt finalny projektu DiAMEnT
Kraków, 16 grudnia 2013 r.
Prezentacja finalnej wersji materiałów
wypracowanych w projekcie
Przedstawiciele kluczowych instytucji oświatowych
i samorządowych otrzymują wszystkie elementy składowe
systemu pracy z uczniami zdolnymi.
Koncepcja wspierania uzdolnień uczniów
w województwie małopolskim
Kierowana jest do wszystkich podmiotów zaangażowanych w realizację,
organizację i wsparcie systemu pracy z uczniami zdolnymi.
Składa się z dwóch części:
• I część – teoretyczna;
• II część – praktyczna
To kluczowy dokument, określający podstawy merytoryczne
i
organizacyjne
tego
systemu,
kierowanego
do
uczniów
o poznawczych uzdolnieniach kierunkowych w zakresie matematyki,
języka angielskiego, przedsiębiorczości i technologii informacyjnokomunikacyjnych.
Koncepcja wspierania uzdolnień uczniów
w województwie małopolskim
I część – teoretyczna
Zostały wskazane:
• konteksty systemu wspierania uzdolnień uczniów - międzynarodowy,
krajowy i regionalny;
• aspekty prawne;
• podstawy psychologiczno-pedagogiczne systemu, przywołując najnowsze
teorie zdolności, szczególnie trójpierścieniowy model zdolności Josepha
Renzulliego, wieloczynnikowy model zdolności Franza J. Monksa,
triarchiczną (triadyczną) teorię inteligencji R. Sternberga, teorię rozwijania
zdolności twórczych E. Nęcki.
Koncepcja wspierania uzdolnień uczniów
w województwie małopolskim
II część – praktyczna
Zawiera:
• cele systemu wspierania uzdolnień uczniów w województwie
małopolskim;
• charakterystykę poszczególnych elementów systemu;
• zasady funkcjonowania systemu pracy z uczniami zdolnymi;
• szczegółowe założenia systemu;
• zadania podmiotów zaangażowanych w jego realizację;
• szczegółowe założenia merytoryczne i organizacyjne poszczególnych
form wsparcia przewidzianych w systemie pracy z uczniami zdolnymi.
Program rozwijania twórczego myślenia
Twórczo odkrywam świat
wraz z Materiałami pomocniczymi
Program „Twórczo odkrywam świat”, przeznaczony dla uczniów edukacji
wczesnoszkolnej, jest wyjściowym elementem systemu pracy z uczniami
zdolnymi w województwie małopolskim.
„Twórczo odkrywam świat” to program o charakterze uzupełniającym, który
powinien zostać skorelowany z realizowanym przez nauczyciela programem
nauczania dla I etapu kształcenia i stać się stałym elementem pracy
dydaktycznej z całym zespołem klasowym, a rozwijanie twórczego myślenia
zostaje włączone w regularny proces dydaktyczny.
Program rozwijania twórczego myślenia
Twórczo odkrywam świat
wraz z Materiałami pomocniczymi
Program jest przeznaczony do realizacji w ramach regularnych zajęć lekcyjnych
w szkołach podstawowych. Może być wykorzystywany jako całość - kompletna
koncepcja rozwijania twórczego myślenia uczniów, systematycznie
realizowana w kolejnych klasach etapu lub jako baza wybranych pomysłów
wspomagających planowanie procesu dydaktycznego ukierunkowanego na
rozwijanie twórczego myślenia.
Program rozwijania twórczego myślenia
Twórczo odkrywam świat
wraz z Materiałami pomocniczymi
Nauczyciel otrzymuje program jako propozycję, uzupełniającą wybrany przez
niego program nauczania, której zakres i sposób wykorzystania jest kwestią
jego decyzji, adekwatnie do uwarunkowań organizacyjnych danej szkoły,
potrzeb konkretnego zespołu klasowego, własnych kompetencji.
Program został uzupełniony zestawem materiałów pomocniczych
o charakterze dobrych praktyk, na które składają się opracowania,
nagrodzone w konkursie na scenariusz zajęć lekcyjnych z wykorzystaniem
programu „Twórczo odkrywam świat”.
System diagnozowania uzdolnień uczniów
Zakłada prowadzenie diagnozy uzdolnień kierunkowych uczniów:
• na trzech etapach kształcenia - klasy 4-6 szkoły podstawowej, gimnazjum,
szkoła ponadgimnazjalna kończąca się maturą – liceum, technikum;
• w zakresie czterech obszarów przedmiotowych: matematyka, język
angielski, przedsiębiorczość, technologie informacyjno-komunikacyjne
System diagnozowania uzdolnień uczniów
Przewiduje się prowadzenie diagnozy w dwóch etapach:
• I etap – nominacja nauczycielska z wykorzystaniem Arkusza nominacji wyłonienie około 10% uczniów z danego etapu kształcenia w zakresie
czterech obszarów przedmiotowych wskazanych przez nauczycieli jako
uzdolnieni;
• II etap – przeprowadzenie testu diagnostycznego składającego się
z dwóch części: testu osiągnięć przedmiotowych i testu uzdolnień
kierunkowych - pozwala na rozpoznanie uzdolnień kierunkowych uczniów,
przetestowanie narzędzi diagnostycznych i zakwalifikowanie od 3% do 6%
uczniów uzdolnionych na zajęcia pozaszkolne.
System diagnozowania uzdolnień uczniów
W ramach systemu diagnozy zostały opracowane narzędzia diagnostyczne:
• Arkusze nominacji - to materiał dla szkół i nauczycieli; mogą one być
wykorzystywane zarówno w pierwszym etapie systemowej diagnozy
uzdolnień uczniów, jak i w prowadzeniu przez nauczycieli indywidualnego
rozpoznania uczniów o poznawczych uzdolnieniach kierunkowych.
• Testy diagnostyczne - składają się z dwóch części: testy przedmiotowe
i testy psychologiczne; są materiałami przeznaczonymi wyłącznie dla
podmiotów organizujących systemową diagnozę uzdolnień (wojewódzka
placówka doskonalenia i samorządy powiatowe/gminne), jako narzędzia
w diagnozie powszechnej oraz dla poradni psychologicznopedagogicznych, które będą odpowiadać za diagnozę indywidualną; nie są
przewidziane do wykorzystania w szkołach do indywidualnego
rozpoznawania uzdolnień uczniów.
Programy zajęć pozaszkolnych
•
•
•
Programy zajęć pozaszkolnych kierowane są do uczniów, którzy wykazują
się zdiagnozowanymi poznawczymi uzdolnieniami kierunkowymi z zakresu
języka angielskiego, matematyki, przedsiębiorczości i technologii
informacyjno-komunikacyjnych.
Podstawowym założeniem metodycznym tych programów jest
wykorzystanie metody projektu i strategii PBL - problem based learning –
uczenie się na bazie problemu / uczenie się w oparciu o problem –
polegającej na organizowaniu procesu uczenia się poprzez rozwiązywanie
problemu.
Programy zostały opracowane dla etapu, nie ma więc podziału treści
programowych na klasy. Taki charakter programu wynika z faktu, że
adresatami są uczniowie zdolni, a ich możliwości i potrzeby nie zawsze są
związane z poziomem klasy.
Programy zajęć pozaszkolnych
Struktura programów zajęć pozaszkolnych:
1. Słowo wstępne
2. Założenia dydaktyczno-wychowawcze programu zajęć pozaszkolnych dla
uczniów zdolnych
3. Dziesięć modułów tematycznych (cele operacyjne, kluczowe pojęcia,
5 tematów projektów w formie pytania problemowego, zakres
materiału nauczania, opis założonych osiągnięć)
4. Słownik terminów związanych z systemem wspierania uczniów zdolnych
Programy zajęć pozaszkolnych
Różnice między programem zajęć pozaszkolnych a przedmiotowym
programem nauczania
• Program nauczania przedmiotu w szkole obliguje nauczyciela
do zrealizowania wyznaczonych treści programowych.
• W programach zajęć pozaszkolnych zaproponowane tematy projektów
edukacyjnych, cele operacyjne do modułów, kluczowe pojęcia, treści
programowe, osiągnięcia uczniów są otwartymi listami, które nauczyciel
może sobie uzupełnić, niektóre pominąć lub zmienić, w zależności od
własnych możliwości, a przede wszystkim w zależności od zainteresowań
i możliwości grupy.
• Program zajęć pozaszkolnych dla uczniów zdolnych jest propozycją
otwartą, nie obliguje nauczyciela do realizacji wyznaczonych treści
programowych, nie określa czasu realizacji wybranych treści, w założeniu
pomyślany został jako inspiracja dla nauczyciela i grupy.
Materiały pomocnicze do realizacji
programów zajęć pozaszkolnych
Integralną część programów zajęć pozaszkolnych stanowią materiały
pomocnicze do ich realizacji.
Struktura materiałów metodycznych jest spójna ze strukturą samych
programów zajęć pozaszkolnych i uwzględnia:
• wprowadzenie, w którym omówiona została metoda projektu
w ujęciu innowacyjnym;
• materiały do modułów zaplanowanych w programach zajęć
pozaszkolnych, gdzie zaproponowano przykładowe cele operacyjne do
tematów projektów, przykładowe problemy szczegółowe do tematów
projektów, zadania projektowe, teksty pomocnicze, ćwiczenia do
wykorzystania, itp.;
• materiały do planowania i ewaluacji pracy uczniów i efektów końcowych
projektu.
Programy zajęć pozaszkolnych i Materiały pomocnicze
do programów zajęć pozaszkolnych
•
Programy wraz z materiałami pomocniczymi zostały opracowane
z myślą o zajęciach pozaszkolnych realizowanych w Centrach Wspierania
Uczniów Zdolnych, ale mogą być także wykorzystywane przez nauczycieli
w szkołach w ramach zajęć lekcyjnych bądź zajęć pozalekcyjnych
poświęconych tematyce z zakresu czterech kompetencji objętych
programami.
Programy e-learningowych kół naukowych
•
•
•
•
•
Odbiorcami programów są uczniowie szczególnie uzdolnieni ze szkół
ponadgimnazjalnych i ostatnich klas gimnazjów.
Celem programów jest rozwijanie zainteresowań uczniów o najwyższym
poziomie uzdolnień daną dziedziną wiedzy i budzenie pasji poznawczej.
Programy stanowią uzupełnienie i rozszerzenie zagadnień omawianych w szkole,
wykraczają dalece poza treści obowiązującej podstawy programowej. Programy
uwzględniają elementy twórczego myślenia, rozwijanego na bazie treści
przedmiotowych lub wspierającego ich realizację.
Każdy program przeznaczony jest do realizacji w cyklu 3-letnim i obejmuje jeden
etap edukacyjny (etap IV). W finalnej wersji programów zrezygnowano
z określania łącznej ilości godzin na ich realizację, jak i z określania ilości czasu
na realizację poszczególnych zagadnień. Decyzje w tym zakresie podejmują
docelowi realizatorzy kół.
Realizatorami programów mogą być uczelnie wyższe oraz stowarzyszenia,
fundacje i towarzystwa naukowe.
Program Forum Młodych Talentów
•
•
•
•
•
•
Program kierowany jest do uzdolnionych uczniów szkół podstawowych,
gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
Celem forum jest stworzenie warunków do współpracy i wymiany doświadczeń
pomiędzy uczniami zdolnymi oraz umożliwienie kontaktu z ekspertami: osobami,
które odniosły sukces w obszarze 4 kompetencji kluczowych rozwijanych
w ramach systemu.
Program obejmuje trening twórczego myślenia oraz spotkania z ekspertami
(panele dyskusyjne, praca w grupach przedmiotowych).
W finalnej wersji systemu pracy z uczniami zdolnymi Forum Młodych Talentów
nie stanowi odrębnej formy organizacyjnej. Ma być realizowane jako element
warsztatów letnich.
Realizatorami programu mogą być uczelnie wyższe oraz stowarzyszenia,
fundacje i towarzystwa naukowe, które będą organizować warsztaty letnie.
Zalecana forma realizacji to wyjazdowe zajęcia wakacyjne.
Program Letniej Szkoły Młodych Talentów
• Adresatami programu Letniej Szkoły Młodych Talentów są uczniowie
szczególnie uzdolnieni ze szkół ponadgimnazjalnych i ostatnich klas
gimnazjów.
• Składa się z dwóch komponentów: programu treningu twórczego
myślenia oraz programu zajęć przedmiotowych.
• W części przedmiotowej programu LSMT przewidziano realizację
jednego projektu edukacyjnego o charakterze interdyscyplinarnym
z zastosowaniem strategii PBL.
• Program ma charakter otwarty, dla kolejnych edycji LSMT powinien być
rozszerzany o nowe propozycje prowadzących zajęcia i uczniów.
• Program LSMT powinien być realizowany przez uczelnie wyższe,
stowarzyszenia, fundacje z udziałem ekspertów zagranicznych.
• Zalecana forma realizacji to wyjazdowe zajęcia wakacyjne
Programy szkoleń dla kadr oświatowych
•
•
•
•
Programy szkoleń kierowane są do wszystkich grup odbiorców produktu:
edukatorów; przedstawicieli JST, wizytatorów, dyrektorów szkół; nauczycieli
CWUZ; nauczycieli różnych specjalności - liderów pracy z uczniem zdolnym,
nauczycieli klas 1-3.
Wszystkie w/w programy składają się na system szkoleń, oparty na założeniu
kaskady.
W szkoleniach dla podmiotów wspierających pracę z uczniami zdolnymi
dominuje aspekt informacyjny. Programy szkoleń dla nauczycieli
zaangażowanych w pracę z uczniami zdolnymi, mają charakter praktyczny,
a ich istotnym elementem jest analiza dobrych praktyk.
Programy mogą być wykorzystane przez placówki doskonalenia nauczycieli,
zarówno w całości - na potrzeby tworzenia i rozbudowywania systemu pracy
z uczniami zdolnymi, jak i dla wybranych adresatów, w celu doskonalenia
kompetencji nauczycieli i kadry kierowniczej szkół w zakresie pracy z uczniami
zdolnymi.
Narzędzia do ewaluacji pracy z uczniami zdolnymi
• Ankiety ewaluacyjne opracowane w projekcie to narzędzia do ewaluacji
sumującej, nastawione na zebranie informacji o przeprowadzonych
szkoleniach i zrealizowanych zajęciach.
• Kwestionariusze ankiet są zbudowane zgodnie z zasadami metodologii
badań. Zawierają zarówno pytania zamknięte, pozwalające na zebranie
materiału ilościowego, jak i pytania otwarte, dostarczające materiału
jakościowego.
• Ankiety ewaluacyjne to narzędzia dla organizatorów szkoleń
i organizatorów zajęć z uczniami zdolnymi.
www.diament.edu.pl