İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON

PROF. DR. DENIZ EKİNCİ

AKREDITASYON?

(YETKİNLİK)

Bir öğretim kurumunun yada uygulanmakta olan herhangi bir öğretim kurumu tarafından programın , ulusal ve/veya uluslararası düzeyde belirli performans standartlarına (kalite, verimlilik, etkinlik vb.) sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlayan ve böylece yüksek öğretime talepte bulunanlar ve aynı zamanda kamuoyu nezdinde güven tesis etmeye yönelik bir sistemdir.

AKREDITASYON?

Akreditasyon, hem öğretim kurumunun kendi kendini dönemsel olarak öz değerlendirmesine hem de öğretim kurumunun kurum dışı bağımsız akreditasyon ajansları tarafından dönemsel değerlendirilmesine imkan veren bir gönüllü kalite güvence sürecidir.

Başka bir ifade ile akademik kalitenin iyileştirilmesi , saydamlık ve hesap verme sorumluluğunun aracıdır.

Akreditasyonun Özellikleri

• Öğretim kurumlarının performans standartları açısından kendi kendilerini değerlendirmelerine ve aynı zamanda bağımsız akreditasyon kuruluşlarınca dış değerlendirme yapılmasına imkan verir.

• Öğretim kurumunun güvenilirliğini ve tanınmasını sağlayan bir sistemdir.

• Kurumun belirli mükemmeliyet standartların sahip olduğunu belgeleyen saygın bir sertifikanın verilmesi sürecidir.

AKREDITASYONUN ÖZELLIKLERI

• Bir defaya mahsus bir işlem değildir, tam aksine uzun dönemli ve periyodik olarak iç-dış değerlendirmelere dayanır.

• Öğretim kurumunda kalitenin sürekli geliştirilmesini amaçlayan bir süreç ve kalite güvencesi sağlayan bir araçtır.

• Öğretim kurumunda dürüstlük ve etik standartları yerleştirmeyi amaçlayan bir sistemdir.

AKREDITASYONUN ÖZELLIKLERI

• Yapılması gönüllü (isteğe bağlı) bir işlemdir, dışarıdan kamusal otoritelerden bu sürece dahil olunması yönünde bir baskı ya da zorlama söz konusu değildir.

• Kamusal otoritelerce belirlenen düzenlemelerin aksine formel-dışı kontrol mekanizmasının geçerli olduğu bir kendi kendini düzenleme sürecidir.

AKREDITASYONUN ÖZELLIKLERI

• Bir kurumun belirli standartları karşılaması ve bunları tutarlı bir şekilde sürdürmesidir.

• Akredite edilmiş olan kurum ve programların, önceden tespit edilmiş mükemmeliyet standartlarını karşılayacağını veya bu beklentileri aşacağını garanti eder.

AKREDITASYONUN TEMEL DEĞERLERI VE ANAHTAR BILEŞENLERI

• • • • • • • • • • Kalite Hesap verebilirlik İyileştirme Gönüllülük Sivil Toplum Kamuoyu tarafından akran veya muaddil incelemesi, Kabul edilebilirlik Geçerlilik Süreklilik Akranlara göre bir sıralama veya kalite karşılaştırması değildir.

AKREDİTE OLMAK...

• Yetkili bir kuruluş tarafından • Kabul edilmiş kalite standartlarına uygun • Dönemsel akademik değerlendirmeler sonucunda bir kurumun / programın kalitesi hakkında formel olarak yapılan yetkin kılma beyanını almaktır.

8

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

Küresel bir üniversite olmak • Önemli olan bir marka olmaktır. Küresel bir marka. Japonya için İngiltere’de sadece iki üniversite var: Oxford ve Cambridge.

• Tüm üniversite içinde mükemmelik, Fakülte, yönetim, idare, liderlik gibi her alanda mükemmellik gerekir.

• Öğrencileri küresel dünya için hazırlamak gerekir.

• Üniversitenin bazı bölümlerinin mutlaka araştırma odaklı olması gerekir.

Uluslararası bağlantılı projelerde yer almak gerekir. Ayrıca disiplinlerarası ve toplumu ilgilendiren konularda projeler geliştirilmelidir.

Prof Eric Thomas, Bristol Üniversitesi Rektörü, İngiltere

9

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

Küresel bir üniversite olmak • Tüm dünyadan öğrencileri olmak gerekir. Çok farklı altyapısı ve kültürleri olan öğrencilerin üniversiteye kazandıracağı somut bakış açıları olacaktır.

• Uluslarası akademik personelinin olması gerekir. Üniversitede ders veren çok farklı ülkelerden akademik personel bulunmalıdır • Üniversitenizin dünyanın önde gelen şirket veya kurum ve kuruluşlarına danışmanlık yapması gerekir (Birleşmiş Milletler, UNESCO) • Dünyaca tanınmış şirketlere iş yapmak gerekir, akademik personelin veya mezunların bu tür şirketlerde iş bulabilmesi gerekir • Her gün kaç tane ziyaretçiniz gelir, ne kadar sıklıkla ve nerelerden? Artık üniversiteler ziyaret edilecek kadar değer addedmeli ve mutlaka ziyaretçi akınına uğramalıdır.

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

• Eğitim-öğretim ve araştırmaların niteliğini arttırmak, sistematik bir yaklaşımla sürekli geliştirerek kaliteyi güvence altına almak.

• Öğretim kurumlarının hizmet sunduğu öğrencilere ve tüm paydaşlara eğitim-öğretimin kalitesinin belirli standartlara dayalı olarak yürütüldüğünün güvencesini vermek; öğrencileri ve paydaşları kalitesiz eğitim sunan kurumlar konusunda bilgilendirmek.

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

• Öğretim kurumlarının karşılıklı birbirlerini tanıma sürecini kolaylaştırmak ve hızlandırmak.

• Diplomaların ve unvanların karşılaştırılabilirliğine yardımcı olmak • Öğrenci ve öğretim görevlilerinin kurumlar arasında değişimini kolaylaştırmak.

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

• Mezunların meslek yaşamına girişlerinde temel standartları belirlemek • En yüksek standartların garanti edilmesi gerektiğinde bir “ mükemmeliyet etiketi ” sağlamak ve karşılaştırma yapmayı ve üst düzey işbirliğini kolaylaştırmak • Devlet yardımları için öğretim kurumlarının akreditasyon sürecinden geçmiş olmaları koşulunun aranması halinde bu sürecin iyi işlemesine araç olmak

AKREDİTASYONUN AMAÇLARI

•

ULUSLARARASILAŞMA

Sınır ötesi öğretimin giderek yaygınlaştığı bir çağda farklı ülkelerde sürdürülen öğretim kurumları ve programları hakkında hizmete talepte bulunanları bilgilendirmek; bir başka deyişle eksik enformasyon sorununu kısmen ortadan kaldırmak • Bir üniversitenin amaçlarına ve eğitim, araştırma ve toplum hizmeti etkinliklerine uluslararası ve kültürlerarası boyut entegre etmesini sağlamak.

AKREDİTASYONUN FAYDALARI

• Tanınma ve mükemmeliyet standartlarını sağlayıp sağlamadığı konusunda bilgilendirir • İş sektörlerine kaliteli insan gücü istihdamı yönünden kolaylık ve güven sağlar • Öğretim kurumları arasında kredi transferi işlemleri kolaylaşır • Kaliteyi güvence altına alır

AKREDİTASYONUN FAYDALARI

• Öğrenci ve öğretim uygulanmasını kolaylaştırır elemanlarının değişim programlarının • Öğretim kurumlarının saygın bir kuruluş tarafından akredite edilmesi veli ve öğretmenlerin okula yönelik güvenini arttırır • Yüksek öğretim kurumlarında çalışanlara sorunları ortaya koyma ve çözüm üretme imkanı verir, çalışanların süreçlere katılımını teşvik eder

AKREDİTASYONUN FAYDALARI

• Öğretim kurumlarında kurum içi iletişimi geliştirir • Kuruma dışarıdan detaylı ve tarafsız bir değerlendirme imkanı sağlar • Kuruma gelecekle ilgili planlama imkanı sağlar • Üst yönetime ve idarecilere önceliklerin tespitinde yol gösterir • Uluslararası derece ve diplomalar arasında uyum sağlar ve geçerliliğini karşılaştırmayı kolaylaştırır

AKREDİTASYONUN FAYDALARI

• Öğretimin uluslararasılaşmasını ve kültürlerarası işbirliğini sağlar • Öğretim kurumlarında mali yönetimin ve bütçe sürecinin iyileştirilmesine imkan sağlar • Kurum politikalarının geliştirilmesini teşvik eder belgelendirilmesini ve prosedürlerin • Kurumda tutarlı ve kapsamlı uygulamalar yapılmasına yardım eder

AKREDİTASYONUN ÇALIŞANLAR BAKIMINDAN FAYDALARI

• Eğitimi, mesleki gelişimi ve ilerlemeyi destekler, • Kişisel yaklaşımlardan süreç yaklaşımlarına dönüşümü sağlar, • Güçlü destekleyici yöneticilik anlayışının yerleşmesini sağlar, • • • • • • İşini iyi yapmak için bilgilenme süreçlerine katılır.

Diğer çalışanların fikirlerine değer verir.

Tatminkarlık düzeyleri arttırılır.

Kalite faaliyetlerine ilgisi artar Çalışanların güvenliği ve emniyeti artar.

Ekip çalışmalarına katılır.

19

AKREDİTASYON TÜRLERİ

1.

Kurumsal Akreditasyon 1.

Program Akreditasyonu (Uzmanlaşmaya Yönelik Akreditasyon)

Kurumsal Akreditasyon

Kurumsal kaliteyi minimum standartlarda amaçlayan bir akreditasyon işlemidir.

garantilemeyi Öğretim kurumunun idari, mali ve akademik kapasitesi bir bütün olarak değerlendirilir.

Kurumsal Akreditasyon İçin Temel Standartlar

• Kurum olmalı • Misyon • • Vizyon Amaç • Misyona dayalı belirtilen hedefler • İşleyen sistemler ve kaynaklar • Mali Yapı + İdari Hiyerarşik Yapı + Akademik Yapı • Gelecek için ilerleme ve planlama tabanlı sürekli değerlendirme sistemi

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) Türkiye Yükseköğretim Kurulu (YÖK) KKTC Yükseköğretim Denetleme ve Akreditasyon Kurulu (YÖDAK) Uluslararası Üniversiteler Birliği (IAU) İslam Dünyası Üniversiteler Federasyonu (FUIW) Uluslararası Meslek Yüksek Okulu ve Eğitimi Birliği (IVETA) Avrupa Okullar Birliği (ECIS) Erasmus Öğrenci Ağı (ESN) Uluslararası Ödül Birliği üyesidir (IAA) Avrupa Uluslararası Eğitim Birliği (EAIE)

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

24

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

25

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

26

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

27

Kurumsal Akreditasyon Kurumları

28

Açık ve Uzaktan Eğitimde Kurumsal Akreditasyon Kurumları

29

Açık ve Uzaktan Eğitimde Kurumsal Akreditasyon Kurumları

30

Açık ve Uzaktan Eğitimde Kurumsal Akreditasyon Kurumları

31

Açık ve Uzaktan Eğitimde Kurumsal Akreditasyon Kurumları

32

Birleşik Devletlerde Kurumsal Bölgesel Akreditasyon Kuruluşları

NWCCU NEASC MSCHE NCA WASC SACS

Birleşik Devletlerde Kurumsal Ulusal Akreditasyon Kuruluşları

ACCSC ACICS ACCET ABHES COE DETC NACCAS COMTA

Programa Dönük Akreditasyon

Profesyonel

• Öğretim kurumu tarafından uygulanan herhangi bir programın (lisans eğitimi, yüksek lisans eğitimi veya doktora eğitimi) kalite ve mükemmeliyet standartlarına uygun olduğunu ortaya koymayı amaçlayan bir akreditasyon çeşididir.

• Sadece belirli bir akademik programı (eğitim, mühendislik, hukuk, işletme, coğrafya, tarih vb.) kalite standartları yönünden değerlendirir ve uygunluk sağlandığı taktirde akredite işlemi gerçekleşmiş olur.

Program Akreditasyonu İçin Temel Standartlar

• • • • • • ÖĞRENCİLERE YÖNELİK STANDARTLAR EĞİTİM VE ÖĞRETİMİN AMAÇLARINA YÖNELİK STANDARTLAR PROGRAM ÇIKTILARI VE DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK STANDARTLAR ÖĞRETİM KADROSUNUN KALİTESİNE YÖNELİK STANDARTLAR ALTYAPIYA YÖNELİK STANDARTLAR PROGRAM KRİTERLERİ

Program Akreditasyon Kurumları

• • • • • • • • • • • Uluslararası İşletme Eğitimi Asamblesi, ABD (IACBE) Avrupa Konseyi İşletme Birliği (ECBE) Uluslararası Bilgi İşlem Federasyonu (IABC) Dünya Turizm Örgütü Turizm Eğitiminde Kalite Sertifikası (TEDQUAL) Avrupa Konseyi İşletme Birliği (ECBE) Avrupa İşletme Federasyonu (EFMD) İşletme Eğitimi ve Programları Asamblesi, ABD (ACBSP) Eurhodip – Avrupa ’ daki Lider Otelcilik Okulları Birliği Uluslararası İşletme Eğitimi Federasyonu Üyesi (IFBE) Archie-Europe, Avrupa Mimarlık Öğrencileri Birliği Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK)

37

Program Akreditasyon Kurumları

• MİAK (Mimarlık Akreditasyon Kurulu), • UTEAK (Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Komitesi) • ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology), • FEANI (Fédération Européenne d'Associations Nationales d'Ingénieurs), • AACSB (American Assembly of Collegiate Schools of Business )’dir.

38

Birleşik devletlerde Program Bazlı Akreditasyon Kurumları Oriental Medicine Pharmacy Family Therapy Allied Health Liberal Educ.

Law Medicine Funeral Science Veterinary Religion Consumer Sci.

Aviation Midwife Dental Dietetics Occ. Therapy Optometric Osteopathic Physical Ther Podiatric Psychology SLP / Audiology Construction Social Work National In Scope Not Required for Federal Funding Forestry Planning Rec. & Park Woman

’

s Health 39 Healthcare Mgmt Nursing English Massage Therapy Anesthesiology Chiropractic Public Health Naturopathy Radiology Montessori Ed.

Culinary Arts Industrial Tech.

Cosmetology Art / Design Dance Music Theater Teaching Nursing Engineering Business Physician Assist.

Library Sci.

Clinical Lab.

AKREDITASYON SÜRECININ VAZGEÇILMEZLERI

 Bir kurum veya program kurulmuş temel standartları karşılamalı  Zayıf programların kendini geliştirmeleri için uyarıcı hedefler oluşturulmalı  Paydaşların katılımı ile kapsamlı kurumsal değerlendirme ve planlama yapılmalı  Kabul edilebilir kuruluşlar belirlenmeli  Mesleki sertifika ve personel eğitimi için böyle bir hazırlık sunan kurslar belirlenmeli  Akademik yükseltme hedef ve kriterleri belirlenmeli  Kamu ve özel fonların talepleri saptanmalıdır.

AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON SÜRECİ

• Standartların tespit edilmesi • Özdeğerlendirme ve hazırlık raporu • Dışdeğerlendirme-ziyaret ve rapor • İzleme • Akreditasyon kurumu tarafından kararın verilmesi • Periyodik gözden geçirme

AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİMDE AKREDİTASYON STANDARTLARIN TESPİT EDİLMESİ

Öğretim kurumu değerlendirmeye imkan verecek mükemmeliyet standartlarını belirler.

Standart 1: Kurum ve Eğitim Amaçları tanımlama Standart 2: Çekirdek Fonksiyonlar tanımlama Standart 3: Geliştirilmeyi ve sürdürülebilirliği sağlamak için kaynakları ve örgütsel yapıları planlama Standart 4: Öğrenme ve geliştirme kararlılığında bir organizasyon oluşturma

ÖZDEĞERLENDİRME VE HAZIRLIK RAPORU

Akreditasyon sürecine tabi olmak isteyen öğretim kurumu süreç hakkında ön hazırlık çalışmaları yapar, kurum içi özdeğerlendirme faaliyetlerini tamamlar, başarılarını ortaya koyan belgeler ve dokümanlar hazırlanır ve rapor haline getirilir

DIŞ DEĞERLENDİRME-ZİYARET VE RAPOR

Akreditasyon kurumunun görevlendirdiği uzman kişiler, ilgili yüksek öğretim kurumunu performans standartları yönünden konumunu ve statüsünü gözden geçirir. Buna yerinde yada dış değerlendirme denir.

Akreditasyon kurumlarında değerlendirme faaliyetleri alanında uzman akademik ve idari personel tarafından gerçekleştirilir.

İZLEME

Öğretim kurumu belirli bir süre yakın izlemeye alınır ve istenen standartlara uyum sağlayıp sağlamadığı gözlemlenir

AKREDİTASYON KURUMU TARAFINDAN KARARIN VERİLMESİ

Önceki adımlar tamamlandıktan sonra, akreditasyon kurumu akreditasyona tabi kurumun mükemmeliyet standartları yönünden statüsünü onaylama veya reddetme kararı verir

PERİYODİK GÖZDEN GEÇİRME

Akreditasyon statüsünü alan öğretim kurumu belirli periyotlarla yeniden dış değerlendirmeye tabi tutulur Sürekli izleme ve dış değerlendirmenin amacı akredite edilmiş kurumun gerekli standartları korumasını garanti altına almaktır

Sürekli Kalite İyileştirme

PERİYODİK GÖZDEN GEÇİRME

KURUMSAL VİZYON VE MİSYON HEDEFLER STRATEJİLER PAYDAŞLAR SÜREKLİ İYİLEŞTİRME İÇİN GERİ BESLEME HEDEFLENEN ÖĞRENME ÇIKTILARI BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VERİ TOPLAMA VE ANALİZ 48

AKREDİTASYON SÜRECİNİN İYİ İŞLEMESİ İÇİN...

• Yaygın, anlaşılır ve desteklenen açık bir ulusal standartlar bütününün olması • Standartları iyi bilen, ziyaret için belirlenmiş bir protokolü izleyen ve standartlara dayalı olarak adil yargılara varan bir eğitilmiş uzman değerlendiriciler topluluğunun olması • Standartlara dayalı olarak kararlar verilmesini sağlayan bir karar oluşturma süreci ve bu süreci işleten bir karar merciinin olması gerekir.

DEĞERLENDİRMELER

• Akreditasyon Bakımından Ulusal ve Uluslararası Sistem Tasarımı Standartları...

• Akreditasyonu Yapılacak Programlara İlişkin Yeterlikler • Bologna Süreci ve Açık Öğretimde Akreditasyona Etkisi...

• Kabul Edilebilir Akreditasyon Kurumları...

• Geçerliliği Kabul Gören Akreditasyon...

• Kurumsal Akreditasyon Sorunları...

50

DEĞERLENDİRMELER

• E Program Eğitim Akreditasyon Sorunları...

• Akreditasyonun Teşviki...

• Benzer Kurumlarla Farkımız Var mı?

• Açık Öğretimde Öğrenci Hareketliliği...

• Diploma Denklikleri ve Güvenirliği...

• İş Piyasasına Girişin Desteklenmesi… • Rekabetin Artırılması

51

auzef.istanbul.edu.tr

52